20140201_120058_8_001_boekje_CW_op_zondag_20130430

centrale werkplaatsen
op zondag
1
uitgave n.a.v.
centrale werkplaatsen op zondag
5 mei 2013
Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL)
[email protected]
Concept en realisatie
Communicatie stadsvernieuwing & AGSL
Redactie
Geert Antonissen, Karlien Stroeykens,
Tania Vandenbroucke
Verantwoordelijke uitgever
College van burgemeester en schepenen
Fotografie
Geert Antonissen, Karlien Stroeykens,
Erna Vanesch, Henderyckx (luchtfoto’s)
schepen van communicatie
Els Van Hoof
schepen en voorzitter AGSL
Mohamed Ridouani
Directeur communicatie
Alfons Verdyck
Met dank aan
het college van burgemeester en
schepenen I SLAC I SWaL I Matexi I
Dijledal I buurtbewoners I Jeugdcentrum
Vleugel F
Contact en meer info
www.leuven.be/centralewerkplaatsen
Inhoudstafel
www.agsl.be
pag 04.
Communicatie stadsvernieuwing
Stadskantoor
Professor Van Overstraetenplein 1
3000 Leuven
[email protected]
016 272 272
INHOUDSTAFEL
blz. 3 welkom
blz. 4 programma Centrale Werkplaatsen op zondag
blz. 6 inleiding
blz. 9 Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo
blz. 10 een korte geschiedenis
blz. 13 projectgeschiedenis
blz. 16 overzichtsplan
blz. 18 openbaar domein
blz. 20 verkeer en parkeren
blz. 22 woningproject AGSL - Matexi
blz. 24 Leuvense stadswoningen
blz. 25 Smidsestraat en woonstraten
blz. 26 sociale koopwoningen
blz. 30 Treinpark
blz. 31 Locomotievenstraat
blz. 32 De Werkhuizen
blz. 34 Blauwputplein
blz. 37 fietsafhandelcentrale
blz. 38 hal 9
blz. 42 parkeerstrip
blz. 43 appartementen West en Werfplein
blz. 44 Central Park 3010
blz. 46 hallen 4 en 5
blz. 48 luchtfoto’s
blz. 50 partners Centrale Werkplaatsen
op zondag
Beste bezoeker
De Centrale Werkplaatsen nieuwe stijl ontluiken. Dit hart van de deelgemeente Kessel-Lo is na decennia van aftakeling en verval al enkele jaren terug aan het openbloeien.
De stad Leuven en het AGSL zorgen er - samen met een lange reeks private en publieke partners - voor dat deze plek vol geschiedenis opnieuw een
plaats krijgt in de hedendaagse stad. Door de grootte en de complexiteit van
het gebied is dit een werk van lange adem.
Wie wil ontdekken wat reeds gebeurd is en vooral wat er voor de deur staat,
kan zijn of haar gading vinden op deze eerste “Centrale Werkplaatsen op
zondag”. Tegelijk ruik je vandaag ook al de toekomstige sfeer van deze plek,
dankzij de vele activiteiten die de verschillende partners organiseren.
In dit boekje vind je het complete dagprogramma en heel wat andere nuttige info. Daarnaast krijg je ook een beknopte omschrijving van elke deelproject dat er mee voor zorgt dat de Centrale Werkplaatsen weer het nieuwe
hart voor Kessel-Lo wordt.
Veel plezier.
Communicatie stadsvernieuwing stad Leuven
3
PROGRAMMA
3
5
4
3
Smidsestraat
Werkhuizenstraat
Diestsesteenweg
2
6
1
Karel Schurmansstraat
1. hal 9: centraal onthaalpunt
2. tijdelijk buurtpark, langs Locomotievenpad
3. woonstraten
4. Atelierstraat, integratiedienst
5. kijkwoning Matexi
6. WC (in Werkhuizenstraat)
4
Doorlopend
Hal 9 is open van 13.00 uur tot
18.00 uur (nr. 1 op plan)
• informatie over de huidige en toekomstige ontwikkelingen op de site
• heel de namiddag eten en drinken
door Spit vzw
• versmarkt: lokale boeren presenteren en verkopen hun producten
• tentoonstelling stedelijke academie
• muziekoptredens en jongerentheater
• knutselworkshops voor kinderen
door de jeugddienst
• vertrekpunt voor rondleidingen op
het terrein
Langs Locomotievenpad (nr. 2 op
plan)
• graffitispuiters stellen live de werking van de jeugddienst voor
• geef doorlopend jouw ideeën voor
de invulling van het tijdelijke buurtpark ‘Central Park 3010’
Kijkwoning projectontwikkelaar Matexi (Ketelmakerij 2) (nr. 5 op plan)
• van daaruit kan je begeleid ook
nog andere werfwoningen van deze
ontwikkelaar bezoeken.
In de Atelierstraat (nr. 4 op plan)
• eetstandjes uit China, Indonesië,
Latijns-Amerika en Ethiopië
• muziek
Stedelijke integratiedienst (te bereiken via Atelierstraat) (nr. 4 op
plan)
• tentoonstelling ‘Geland in Leuven’
Algemene rondleidingen
Ontdek de ontwikkelingen op de
Centrale Werkplaatsen
13.30 u. / 14.00 u. / 14.30 u. / 15.00 u.
/ 15.30 u. / 16.00 u. / 16.30 u.
Duur: ongeveer 45 minuten
Start: centraal onthaalpunt, hal 9
(nr. 1 op plan)
Workshops
In hal 9 (nr. 1 op plan)
• 13.00 u. tot 14.00 u.: knutselworkshops voor kinderen
• 16.00 u. tot 17.00 u.: knutselworkshops voor kinderen
Woonstraten (nr. 3 op plan)
• speeltoestellen
5
Aan tijdelijk buurtpark (nr. 2 op plan)
• tussen 14.00 uur en 16.00 uur extra uitleg over de inrichting van het
tijdelijke buurtpark ’Central Park
3010’ – dat buurtbewoners op de
Centrale Werkplaatsen zullen inrichten.
In Atelierstraat (nr. 4 op plan)
• kruiden uit Irak: 13.00 u. tot 14.00 u.
• verhalen en legendes uit de Filippijnen: 14.00 u. tot 15.00 u.
• praatgroep ‘Kom binnen’: 14.00 u.
tot 15.00 u.
• afvalrecyclage in de Filippijnen
(knutselen): 15.00 u. tot 16.00 u.
• de Filippijnen leren kennen via
kunst: 16.00 u. tot 17.00 u.
• Arabisch schrift: 15.00 u. tot 16.00 u.
• decoratie met bananenbladeren:
13.00 u. tot 14.00 u. en 16.00 u. tot
17.00 u.
Muziek en straattheater
hal 9 (nr. 1 op plan)
• 13.45 u. tot 14.15 u.: High Hi
• 14.30 u. tot 15.15 u.: INSEXXX,
straattheater JONNA
• 15.30 u. tot 16.00 u.: My dog is radioactive
• 17.00 u. tot 17.45 u.: INSEXXX,
straattheater JONNA
6
Centrale Werkplaats
inleiding
Het hart van Kessel-Lo gaat weer
slaan. De plek waarrond deze deelgemeente gedurende bijna 150 jaar
was gegroeid, komt weer tot leven.
Verschillende nieuwe projecten
pompen vers bloed in deze omgeving en veel open ruimte genereert
de nodige zuurstof in deze dichtbevolkte deelgemeente.
Het was hier, achter het station, dat
sinds de jaren ‘60 van de 19de eeuw,
stelselmatig grote spoorwegateliers
werden gebouwd. De honderden
arbeiders die er werkten, woonden
in de arbeiderswoningen die tot vandaag het straatbeeld rond de Centrale Werkplaatsen bepalen. In hun
sen
zog vestigden er zich ook vele handelaars en ambachtslui in de buurt.
Al die activiteit zorgde ervoor dat
het oorspronkelijk landelijke KesselLo een enorm ingrijpende economische, sociale en stedenbouwkundige
ontwikkeling kende en veranderde in
een dichtbevolkte gemeente.
Opnieuw een onderdeel van de stad
Sinds 1993 is de industrieële functie van dit gebied definitief geschiedenis. Het verdwijnen van iedere
spoorwegactiviteit, maakte van dit
deel van Kessel-Lo een blinde, ommuurde plek: een vervuilde restruimte zonder veel betekenis voor
de stad. Omdat zulke situaties nefast
zijn voor de ontwikkeling en de leefkwaliteit van de omgeving, besliste
de stad al gauw om het voortouw te
nemen in de hele herontwikkeling.
Samen met het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling (AGSL)
en een reeks van private en publieke partners, timmert de stad nu
al enkele jaren aan de herontwikkeling om hier een nieuw centrum te
maken voor Kessel-Lo, met tal van
stedelijke en publieke functies (integratiedienst, jeugddienst, fietsafhandelcentrale, academie, bibliotheek,
conservatorium, gemeenschapscentrum, ruimte voor gemeenschapsonderwijs, handel en horeca, ...) en
een mooi en aantrekkelijk openbaar
domein (park, pleinen en fietsverbindingen). Deze voormalige industriële vesting wordt zo letterlijk
opengetrokken naar de buurt en
wordt steeds meer een onderdeel
van de stad.
Door de interessante ligging vlakbij
het station en de Leuvense binnenstad, is dit terrein ook voorbestemd
om een antwoord te bieden op de
grote woningvraag in Leuven. Als
grondeigenaar kon het AGSL ook een
groot aandeel betaalbare woningen
afdwingen.
7
Opvallend is dat de publieke ruimten
(van hal 9 tot het park) de geschiedenis van deze plek niet zomaar van
tafel vegen, maar ze grotendeels integreert in de herontwikkeling. Zo
blijft de industriële oorsprong van
deze plek tastbaar.
Lange adem
De transformatie van de Centrale
Werkplaatsen is een werk van (zeer)
lange adem. Dit is typerend bij zulke
zogenaamde “Brownfields” (verlaten
industriegebieden die veelal vervuild
zijn in het verleden en daarom niet
eenvoudig “recycleerbaar”).
Zo heeft men na de verhuis van de
laatste spoorwegactiviteiten, eerst
jarenlang de grond moeten saneren.
Daarnaast zorgen ook de omvang
van het gebied en de aanwezigheid
van grote, historische gebouwen ervoor dat het hele proces handenvol
tijd en geld kost.
Tel daarbij de soms moeilijk voorspelbare financiering van bepaalde
publieke projecten … en het is duidelijk waarom de hele omvorming
meer dan twee decennia zal overbruggen.
Uiteraard was (en is) deze geleidelijke ontwikkeling soms ietwat vervelend, maar anderzijds biedt het
wel de mogelijkheid om de plannen
steeds verder te verfijnen en te verbeteren én – niet onbelangrijk in
deze tijden – geld te vinden om de
plannen om te zetten in de realiteit.
Tegelijk biedt deze geleidelijke ontwikkeling ook de kans aan initiatiefrijke bewoners om – samen met de
stad en grondeigenaar AGSL – tijdelijke invullingen te geven aan gebouwen en open ruimten. Zo groeit er
ook een band tussen het beleid en
de bewoners.
»» totaal investeringsbudget (private en publieke middelen): 125 miljoen
euro
»» timing: de ambitie is dat alles klaar is tegen eind 2018, behalve de invulling van hallen 4 en 5 (wel al een casco restauratie)
8
Centrale Werkplaatsen in Kessel-Lo
en omgekeerd
De ondertitel van de Centrale Werkplaatsen luidt niet toevallig “een
hart voor Kessel-Lo”. Deze plek is namelijk niet alleen de historische bron
waaruit de huidige deelgemeente
ontsproten is, het is ook de plek
die in de toekomst cruciaal zal zijn
voor de verdere ontwikkeling van
deze deelgemeente. Dat komt niet
alleen door de centrale inplanting
en de grootte, maar vooral door de
vele stedelijke en publieke functies
die er komen. Deze gaan sowieso de
omliggende buurt beïnvloeden. Om-
gekeerd hangt het welslagen van de
ontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen ook grotendeels af van de
(ruime) omgeving. Daarom willen de
stad en het AGSL de ontwikkelingen
van de Centrale Werkplaatsen niet
los bekijken van de rest van KesselLo en bestuderen ze continu hoe
beide elkaar kunnen versterken.
Clusters
De omgeving van de Centrale Werkplaatsen bestaat niet alleen uit
woonwijken, maar ook uit opval-
9
lend veel zogenaamde “thematische
clusters”: wijken waar bepaalde publieke functies geconcentreerd zijn.
Zo is er het meer commerciële centrum rondom het Baron August De
Becker Remyplein, de sportsite met
o.a. het Boudewijnstadion en het
zwembad, het Heuvelhof met het
deelgemeentehuis, het Provinciaal
Domein, de Abdij van Vlierbeek, de
begraafplaats Diestseveld enz.
Clusters beïnvloeden elkaar
Omdat deze clusters op een steenworp van elkaar verwijderd liggen,
beïnvloeden ze elkaar rechtstreeks.
Zo zou een verhuis van de bibliotheek en de academie van Kessel-Lo
uiteraard niet alleen gevolgen hebben voor het functioneren van de
Centrale Werkplaatsen zelf, maar
ook ruimte geven aan de plekken
waar ze weggaan. Daarom gaat men
de komende jaren al deze zaken in
kaart brengen en de ontwikkelingen
op elkaar af stellen.
Zo bekijkt men vandaag hoe het
bestaande gebied rond het Baron
August De Becker Remyplein in de
toekomst zowel fysisch als functioneel kan aansluiten op de Centrale
Werkplaatsen zodat beide elkaar
kunnen gaan versterken.
10
Een korte geschieden
ontstaan
De oorsprong van Kessel-Lo
De Leuvense Centrale Werkplaatsen
zijn een typisch product van de zich
ontwikkelende spoorwegen in de
19de en 20ste eeuw. Het omvangrijke complex werd oorspronkelijk opgetrokken in het derde kwart van de
19de eeuw door de maatschappij Le
Grand Central Belge en bleef - ook
na de nationalisatie in 1898 – jarenlang de hele ruimtelijke en sociale
ontwikkeling van de deelgemeente
Kessel-Lo bepalen.
Ligging op het treinnetwerk
De Centrale Werkplaatsen hebben
hun ontwikkeling mee te danken
aan de ligging van Leuven in het in
opbouw zijnde spoorwegnetwerk
van de 19de eeuw.
Oorspronkelijk was het de Belgische
staat die het spoorwegnet vorm gaf.
Tussen 1834 en 1844 ontwikkelde
ze verschillende hoofdlijnen vanuit
Mechelen. Toen deze hoofdverbindingen waren aangelegd, liet de
staat het aan de privésector over
om het spoorwegnet fijnmazig uit
nis
te bouwen. Zo ontstonden talrijke
privé-maatschappijen die elk instonden voor de aanleg en exploitatie van een deel van het Belgische
spoorwegnet.
Deze privé-spoorlijnen waren vaak
niet erg rendabel omdat ze, in tegenstelling tot het staatsnet, vrij
ongeordend en streekgebonden
aangelegd werden. Daarom besloten verschillende maatschappijen
de exploitaties van hun lijnen in
1864 onder te brengen in één gemeenschappelijke maatschappij: Le
Grand Central Belge. Deze beheerde
al gauw een heel spoorwegnetwerk
waarin Leuven vrij centraal lag.
Omdat de toenmalige herstellingsplaatsen te klein geworden waren
voor het steeds verder groeiend
aantal treinen én omdat Le Grand
Central Belge de ambitie had om
met behulp van een technische
11
hoogwaardige uitrusting de herstellingen rationeel en goedkoop te
kunnen uitvoeren, besliste men in
1863 een centraal atelier op te richten nabij Leuven: de Centrale Werkplaatsen Van Kessel-Lo.
Op deze plek werden dan ook decennialang locomotieven onderhouden en verbouwd. Tegelijk ontwikkelde men er ook verschillende
prototypes.
De opbouw van de Centrale Werkplaatsen in de 19de en 20ste eeuw
De hele site werd van meet af aan in
zijn geheel ontworpen en gebouwd.
Maurice Urban, broer van directeurgeneraal Jules Urban, tekende de
plannen zo dat alle werkhuizen en
magazijnen logisch waren ingeplant
en de opeenvolgende taken zeer
efficiënt verliepen. De eerste reeks
grote gebouwen stonden aan de
kant van de Diestsesteenweg, ongeveer halverwege het terrein. Over
het hele terrein verspreid, lagen finaal niet minder dan 24 sporen. De
12
treinen op al deze sporen geraakten
in de verschillende gebouwen via
rolbruggen en draaischijven.
In de loop der jaren veranderde de
functie van de meeste bouwwerken en bouwde men voortdurend
kleine ateliers bij. Even na de eerste
wereldoorlog werd zelfs een nieuw
complex opgetrokken dat gebruik
maakte van de structuur van een arsenaal in Hoboken.
Deels beschermd
In 1996 beschermde Ruimte en Erfgoed verschillende onderdelen van
de Centrale Werkplaatsen: hallen
4 en 5 met hun tussenhallen, de
indrukwekkende hal 9 en de weegbrug. Al deze constructies zijn nog
steeds goede voorbeelden van de
industriële spoorwegarchitectuur
uit de vorige decennia.
Daarnaast zijn deze complexen ook
beschermd omdat ze mee aan de
wieg stonden van de ruimtelijke en
sociale ontwikkeling van de deelgemeente Kessel-Lo, zoals we deze
vandaag nog steeds (her)kennen.
Projectgeschiedenis
wat is er al gebeurd?
Een reconversie van lange adem
De voormalige Centrale Werkplaatsen zijn een indrukwekkend relict
van de industriële revolutie. De
herontwikkeling van deze enclave
valt , dan ook niet eenvoudig in een
keurslijf van opeenvolgende ontwikkelingsfases te dwingen. Dit komt
niet alleen omdat de site ongeveer
8,5 ha groot is en ze oorspronkelijk
sterk vervuild was, maar ook omdat er een veelheid aan projecten
plaatsvinden. Daarom een korte
schets van het hele herontwikkelingsproject … tot vandaag.
Initiatie- en verkenningsfase (19921995)
Nog voor de laatste spoorwegactiviteiten definitief stopgezet waren, tekende men al een eerste visie uit op
de herontwikkeling van de Centrale
Werkplaatsen. De Werkplaatsen waren namelijk een belangrijk onderdeel van de studie die de toekomstige ontwikkelingen van de zeer ruime
13
Leuvense stationsomgeving bekeek.
Het Projectteam Stadsontwerp onder leiding van de latere Vlaamse
Bouwmeester Marcel Smets, zocht
in opdracht van de stad uit hoe de
verschillende sites in de omgeving
(de stationssite, de Philipssite, de
Vaartkom, de Centrale Werkplaatsen enz.) de jaren nadien konden
evolueren.
Meteen begreep iedereen de kansen die de Centrale Werkplaatsen
boden. De plek vormt niet alleen
een essentieel onderdeel van de
deelgemeente Kessel-Lo, maar ligt
ook op een steenworp van het station en de Leuvense binnenstad.
Het ontwikkelingsplan ging dan ook
uit van een volledige herinrichting
van de site en focuste op de ontwikkeling van een nieuw woongebied
(met gemengde typologieën) in
combinatie met veel publieke ruimte en gemeenschapsfuncties. Deze
uitgangspunten vormen nog steeds
de leidraad in de hele ontwikkeling,
al is er sinds het midden van de jaren ’90 heel wat gebeurd.
Onderzoeksfase
In 1996 al beschermde Ruimte &
Erfgoed een aanzienlijk deel van
de site: de hallen 4/5 met hun tus14
senhallen, de hal 9 en de weegbrug
naast de site van de Centrale Werkplaatsen. Deze bescherming luidde
een ‘re-visie’ in van het eerder gemaakte Ontwikkelingsplan.
Tegelijk begon de NMBS met de sanering van het terrein. In 1996 startte een verkennend bodemonderzoek dat twee jaar later uitmondde
in een beschrijvend bodemonderzoek. Beide resulteerden in 1999 in
het zogenaamde “bodemsaneringsproject voor de Centrale Werkplaatsen” (BSP). Dit omschreef precies
hoe de sanering moest verlopen
om de site te kunnen omvormen tot
woonzone.
De NMBS, de stad en Tucrail maakten een overeenkomst op om de
gronden te saneren en bouwrijp te
maken.
In 2003 - precies 10 jaar geleden verliet de NMBS definitief de site en
startte de daadwerkelijke ‘stadsontwikkeling’ door de stad Leuven.
Zowel een actualisering van het oorspronkelijk ontwikkelingsplan (in
2003), als de uitwerking hiervan in
een ‘project- en ontwikkelingsplan’
(2003), vormden vanaf toen de basis
voor ‘het stadsvernieuwingsproject’.
In 2004 kreeg de ontwikkeling van
de Centrale Werkplaatsen een extra impuls: de Vlaamse overheid
besliste om het project gedurende
verschillende jaren te ondersteunen
met een subsidie van 4,5 miljoen
euro.
Na de aankoop van de gronden door
de stad Leuven (2006), werd het
nieuwe autonoom gemeentebedrijf
stadsontwikkeling Leuven (AGSL)
vanaf 2007 eigenaar van de gehele
site. Vanaf dat moment was het dan
ook het AGSL dat de Centrale Werkplaatsen verder ontwikkelde, weliswaar steeds in nauw overleg met de
stad.
Planuitwerkingsfase
Na dit lange en complexe parcours,
kon de eigenlijke uitvoering van het
project- en ontwikkelingsplan van
start gaan. In 2003 deelde men het
ontwikkelingsproces op in zes verschillende deelprojecten en het bijbehorende openbaar domein.
Elk deelproject heeft vandaag nog
steeds een specifiek programma en
een specifieke ontwikkelingswijze
omdat er ondermeer met zowel
private- als publieke partners moet
samengewerkt worden. Hierdoor
kent ook elk deelproject zijn eigen
(ontwikkelings-)snelheid.
SANERING
Door de voormalige spoorwegactiviteiten was zowel de bodem als
het grondwater vervuild.
Om dit terrein te ontwikkelen, was
het noodzakelijk op voorhand bodemsaneringswerken uit te voeren
en de niet beschermde gebouwen
te slopen.
Tussen 1996 en 1998 liep er een
bodemonderzoek dat de bodemverontreiniging in kaart bracht. In
1999 werd het bodemsaneringsproject, een studie voor een mogelijke saneringswijze, door OVAM
goedgekeurd. In 2002 startte dan
de effectieve bodemsanering.
De sanering gebeurde op initiatief
en op kosten van de NMBS.
Naast deze saneringswerken uitgevoerd door de NMBS, zorgde de
stad voor het bouwrijp maken van
de gronden.
Zo werd(en) gedurende de afgelopen jaren:
• verontreinigde grond afgegraven
• grondwater gesaneerd
• niet beschermde gebouwen afgebroken
• assenlaag verwijderd
• de plek van het voormalige benzinestation gesaneerd.
15
Wat komt waar?
De Centrale Werkplaatsen worden
een nieuw centrum voor Kessel-Lo,
met tal van gemeenschapsfuncties,
een aantrekkelijk groot publiek domein voor de brede buurt, de
kenmerkende industriële hallen, en
een mix van diverse woningen. Er
zijn zes deelprojecten met telkens
het bijbehorende openbaar domein.
01. woonwijk Matexi/AGSL
02. sociale koopwoningen
a. groot centraal park: Treinpark
b. centrale as: Locomotievenstraat
03. De Werkhuizen: academie/sociale huurwoningen/fietsafhandelcentrale/handelsruimte
c. Blauwputplein
04. beschermde hal 9: jeugdcentrum
05. toekomstige privaat woningproject, nu tijdelijk buurtpark ‘Central
Park 3010
d. Werfplein
06. beschermde hallen 4 en 5:
broedplaats voor duurzamen en stedelijke activiteiten
16
Werkhuizenstraat
overzichtsplan
0307
c
09
08
05
d 10
05
04
03
05
04
06
01
b
a
02
01
01
01
06
Smidsestraat
© THV Vectris - Groep Infrabo
Diestsesteenweg
b
01
a
02
02
02
Karel Schurmansstraat
17
Openbaar domein
© THV Vectris - Groep Infrabo
E4
F
E3
E2
B
H
A
I
C
G
D
Karel Schurmansstraat
A. Treinpark
B. Locomotievenstraat
C. Blauwputplein
D. Werfplein
E. Smidsestraat
F. Stoomstraat
G. woonstraten
1. Paswerkerij
2.Ketelmakerij
18
E1
Smidsestraat
Werkhuizenstraat
Diestsesteenweg
3. Koperslagerij
4. Atelierstraat
H. parkeerstrip
I. tijdelijk buurtpark:
Central Park 3010
03
Een nieuwe stadswijk heeft nood
aan een goed openbaar domein. Om
de centrumrol waar te maken, plant
de stad hier daarom een aantrekkelijk en groot publiek domein voor
de brede buurt met woonstraten en
woonerven, pleinen, veel verbindingen voor zachte weggebruikers, een
groen park. Op de Centrale Werkplaatsen zal zo meer dan de helft
van het terrein, ongeveer 4,5 hectare publiek toegankelijk zijn. Dit moet
zorgen voor de nodige ademruimte
in de dichtbebouwde omgeving
van de Centrale Werkplaatsen. Ook
brengt dit stadsvernieuwingsproject
oplossingen op een bredere schaal
om de omliggende woonwijken voor
voetgangers en fietsers veiliger en
comfortabeler te linken met de sta-
tionsomgeving.
De stad en AGSL lieten al een masterplan opmaken voor de volledige
heraanleg van het openbaar domein. Zo kan ze de homogeniteit inzake materiaal en groenvoorzieningen van het geheel bewaren.
De uitvoering van dit openbaar domein gebeurt in deelprojecten, die
gekoppeld zijn aan de realisatie van
de aangrenzende gebouwen. Zo zijn
beide samen klaar en kan - bij de
intrek in een nieuw gebouw - dadelijk gebruik gemaakt worden van de
aangrenzende straat, park, plein, …
De deelprojecten van dit openbaar
domein worden in deze brochure
dan ook telkens voorgesteld bij het
bijbehorende bouwproject.
»» Bouwheer openbaar domein gedeelte bij sociale koopwoningen: VMSW
(Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen)
»» Bouwheer overig openbaar domein: AGSL
»» Ontwerpers project VMSW: NV Groep Infrabo
»» Ontwerpers projecten AGSL: THV NV Groep Infrabo - cvba Vectris
19
Verkeer en parkeren
Het verkeer op de site wordt zo georganiseerd dat – net zoals bij de
andere stadsvernieuwingsprojecten
in Leuven – de auto het straatbeeld
niet zal bepalen.
Parkeren gebeurt daarom voornamelijk ondergronds - met meer dan
600 parkeerplaatsen - zodat het bo-
20
vengrondse publieke domein zo veel
mogelijk autovrij blijft.
Het autoverkeer van en naar de Centrale Werkplaatsen gebeurt via de
twee bestaande aantakpunten op
de Diestsesteenweg: de Werkhuizenstraat en de hiervoor heraange-
legde Smidsestraat. Zo kunnen bewoners snel naar hun parkeerplaats.
Doorgaand autoverkeer op de site is
niet mogelijk.
De nadruk ligt – qua mobiliteit – dan
ook op het zachte verkeer. Voetgangers en fietsers kunnen het terrein
in de toekomst wel in alle richtingen
doorkruisen. Voor hen komen er
ook rechtstreekse toegangen vanaf
de Diestsesteenweg en via openingen in de muur vanaf de Karel
Schurmansstraat.
Naast fietspaden komt er ook nog
andere fietsinfrastructuur op de
site: zo komt een fietsafhandelcentrale onder het Blauwputplein en
komen er fietsparkeerplaatsen aan
hal 9 en aan de academie.
De volledige Centrale Werkplaatsen
worden één groot woonerf met de
bijbehorende aangepaste snelheid,
parkeerverbod, spelende kinderen
toegelaten, ...
STADVERNIEUWINGSFONDS
De Vlaamse overheid ondersteunt
steden financieel bij de realisatie
van goed onderbouwde en doordachte
stadsvernieuwingsprojecten met een multifunctioneel
karakter. Voor het stadsvernieuwingsproject van de Centrale
Werkplaatsen is in 2004 een bedrag voorzien van 4,5 miljoen euro,
op voorwaarde dat daarnaast veel
middelen komen uit de privé sector.
De stad wendt deze subsidies aan
om het publieke deel (o.a. invulling beschermde hallen, bouwrijp
maken terreinen, aanleg openbare
groenzone, …) in het project gedeeltelijk te financieren.
21
Het eerste woonproject op de site
een publiek private samenwerking
»» project kwam tot stand door publiek private samenwerking tussen AGSL
(grondeigenaar, bouwheer openbaar domein) en Matexi (bouwheer woningen) - VBM en WIT architecten (ontwerpers)
»» Programma: 169 woningen, waarvan 33% verkocht als Leuvense stadswoning
»» Ontwerpers woonblok langs Diestsesteenweg en woonstraten: VBM
Architecten (nu: Bogdan & Van Broeck Architects bvba en LAVA architecten)
»» Ontwerpers appartementsblok langs Smidsestraat: Wit Architecten
»» Huidige fase: alles is gebouwd
22
De woningen die projectontwikkelaar Matexi op deze site bouwde, is
het eerste concreet zichtbare project. De woningen zijn net klaar. De
aanleg van de woonstraten die AGSL
aanlegt, loopt op de laatste benen.
Dit woonproject omvat ongeveer de
helft van de voorziene woningen op
heel de site.
Langs de Smidsestraat is er een appartementsgebouw met een ondergrondse autoparking. Het gebouw
bestaat uit twee volumes:
• een lager gedeelte aan de
Smidsestraat dat zich aanpast aan
de hoogte van de bestaande woningen. Hier is ook plaats voor een
handelsruimte.
• een hoger volume dat zich richt op
het park. Tussen deze 2 volumes ligt
de toegangsstraat.
Dwars op de Diestsesteenweg zijn er
in totaal 3 woonstraten met rijwoningen met een eigen tuin. De stra-
ten zijn als woonerf ingericht. Onderin is een ondergrondse parking
waardoor de woonerven maximaal
autovrij blijven.
De straatkanten van de rijwoningen zijn verschillend uitgewerkt om
elke woning een eigen identiteit te
geven. De achterkanten zijn dan
weer strak en overal gelijk. De doorgangen naar de woonstraten zijn
overbouwd en daarin zitten appartementen.
Langs de Diestsesteenweg tenslotte
is de langsbebouwing verder gezet
om de wand van de Diestsesteenweg te vervolledigen. Op de verdiepingen zijn hier appartementen en
op de gelijkvloerse verdieping zijn er
lokale handelsfuncties.
Door de publiek-private samenwerking kon de stad een aantal voorwaarden rond duurzaam bouwen
opleggen voor de woningen.
23
Leuvense stadswoningen
niet goedkoop, wel goedkoper
tekening © Reinart Croon
»» Meer info Leuvense stadswoningen:
www.agsl.be
[email protected]
24
33% van de woningen van Matexi
werden verkocht als Leuvense stadswoning.
Omdat veel jonge gezinnen Leuven
verlaten op zoek naar een beter betaalbare woning, hebben de stad en
het AGSL het concept van ‘Leuvense
stadswoningen’ ingevoerd. Op de
Centrale Werkplaatsen kon je zo woningen van de ontwikkelaar Matexi
goedkoper aankopen. Daar stond
een bepaalde inkomensgrens tegenover, en ook een engagement om in
de woning voor minstens 20 jaar te
blijven wonen.
Als aan deze voorwaarden was voldaan, verkocht het AGSL – de grondeigenaar – de grond goedkoper, via
middelen van het Vlaamse stedenfonds. Daarnaast deed de ontwikkelaar ook een inspanning en kreeg
je als koper ook een korting op de
woning zelf.
Ook in andere stadsvernieuwingsprojecten komen er op termijn Leuvense stadswoningen.
Smidsestraat
Woonstraten
De heraanleg van de Smidsestraat
was belangrijk in de hele herontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen. De verbreding van de straat was
nodig om de nieuwe wijk voldoende
toegankelijk te maken. En meteen
zorgde deze heraanleg ervoor dat
de bestaande huizen meer lucht en
licht kregen, dat bomen de straat
meer kleur konden geven, dat er
veilige voetpaden kwamen…
In de heraangelegde Smidsestraat
merk je al goed dat de site wordt
opengetrokken naar de omgeving.
De straten rondom de woningen
van de ontwikkelaar Matexi zijn als
woonerven aangelegd. Ze kregen
namen die verwijzen naar vroegere
functies op deze voormalige spoorwegwerkplaatsen: Paswerkerij, Koperslagerij, Ketelmakerij en de Atelierstraat.
heraangelegd
rond woningen Matexi
Sommige van deze straten zijn autovrij, andere zijn autoluw.
»» Bouwheer Smidsestraat en woonstraten: AGSL
»» Ontwerpers: THV Groep Infrabo - Vectris
25
Sociale koopwoningen
parkwoningen, rijwoningen en bel-étagewoningen
parkwoningen
rijwoningen
bel-étagewoningen
tekeningen © Nero architecten
»»
»»
»»
»»
26
Bouwheer woningen: SWaL
Ontwerpers woningen: Nero architecten
Huidige fase: aanbesteding
Contact SWaL: [email protected]
De sociale huisvestingsmaatschappij SWaL zal op de Centrale Werkplaatsen 74 sociale koopwoningen
bouwen.
De woningen komen langs de Karel
Schurmansstraat, tussen hal 9 en
de Smidsestraat. Verschillende woningtypes moeten hier zorgen voor
een aantrekkelijk aanbod voor diverse gezinsgroottes.
Verder komen er in de – ondertussen al verlaagde – muur in de Karel
Schurmansstraat toegangen voor
voetgangers en fietsers. Trappen en
hellingen lossen hier het hoogteverschil tussen straat en terrein op.
Woningen
Er komen negen bakstenen woonblokken met telkens 4 parkwoningen in, twee gelijkvloerse en twee
op de verdieping.
De gelijkvloerse woningen hebben
een tuin. De woningen op de verdieping zijn duplexwoningen (met een
verdieping in de woning) en hebben
telkens een terras.
Deze woningen sluiten aan op het
centrale Treinpark op de site en het
park waaiert uit tussen de woningen.
27
28
Naast hal 9 komt een bouwblok met
bel-étagewoningen:
• met een parkeergarage op -1 en
op de gelijkvloerse verdieping
• met tien ééngezinswoningen met
telkens één verdieping boven deze
parkeergarage
• met 7 appartementen op de derde
verdieping
In het verlengde van deze bel-étagewoningen komen er 21 rijwoningen met een tuin die grenst aan de
Karel Schurmansstraat. Ook hier zijn
er grotere en kleinere rijwoningen
voor verschillende gezinsgroottes.
Een gedeelte van dit terrein is in
2012 verder bouwrijp gemaakt.
De Vlaamse overheid heeft zopas
subsidies goedgekeurd voor dit project zodat de bouw ervan nu ook
effectief in 2013 kan starten. Eerst
zoekt de sociale huisvestingsmaatschappij nog een aannemer.
tekeningen © Nero architecten
29
Treinpark
groen park, centraal op het terrein
Het Treinpark ligt centraal op het
terrein en heeft een oppervlake van
1,5 ha - ongeveer even groot als het
Leuvense stadspark.
Het park komt bewust op een plek
die vroeger ook onbebouwd en
open was. Een tweede herinnering
aan vroeger is het tracé van het
voormalige uiterste spoor op de site
dat nu als houten wandelpad zal
aangelegd worden (a).
In het park komen er drie delen, elk
met een eigen sfeer:
»» Bouwheer park: VMSW
»» Medefinanciering: AGSL
»» Ontwerpers: Groep Infrabo
»» start eerste fase aanleg: eind mei
2013
• een open ruimte tegenover hallen
4 en 5 (b)
• een meer intieme ruimte met bomen
tussen het woonproject van Matexi en
de sociale koopwoningen (c)
• een speeltuin voor peuters en
kleuters op de hoek tussen de Karel
Schurmansstraat en de Smidsestraat (d)
Er komt ook een bufferbekken voor
het bufferen van het regenwater.
Hier komt specifieke aangepaste beplanting.
Grote hagen zorgen voor een overgang en afscherming tussen het
park en de parkwoningen in het sociaal woonproject.
Werkhuizenstraat
Locomotievenstraat
30
b
a
hal 9
c
d
Locomotievenstraat
centrale as voor voetgangers en fietsers
De Locomotievenstraat vormt een
centrale as tussen de Werkhuizenstraat en de Smidsestraat, in het
verlengde van het reeds aangelegde
gedeelte als doorsteek naar het station.
Deze straat krijgt een knip in het
midden zodat doorgaand autoverkeer hier niet mogelijk is.
Fietsers en voetgangers kunnen
deze verbinding wel volledig gebruiken.
tekening © THV Groep Infrabo - Vectris
»» definitieve aanleg gedeelte Locomotievenstraat aan woningen Matexi:
klaar tegen najaar 2013
31
De Werkhuizen
wonen boven de academie
tekeningen © Jan Maenhout
Langs de Werkhuizenstraat komt
een opvallend gekleurde nieuwbouw ‘De Werkhuizen’, in opdracht
van het AGSL en de sociale huisvestingsmaatschappij Dijledal.
»» Bouwheer: Dijledal / AGSL
»» Ontwerper: architectenbureau Jan Maenhout
»» Huidige fase: aanbesteding
32
Op de gelijkvloerse verdieping komen er aan de zijde van de Diestsesteenweg handelsruimten. Die sluiten aan op de handelszaken van de
steenweg. Verder op het terrein zal
de gelijkvloerse verdieping de academie voor Kessel-Lo huisvesten,
die nu nog verspreid zit over verschillende filialen. Vier ateliers met
de nodige bergruimten zorgen daar
voor het aanbod.
Op de verdiepingen komen er sociale huurappartementen die erg
toegankelijk zijn voor ouderen en
personen met een handicap.
Aan het project is een ondergrondse
parking gekoppeld, waar ook plaats
is voor een fietsafhandelcentrale.
De bouw start dit najaar.
Ontwerp
De gelijkvloerse verdieping vormt
een volledig glazen sokkel. Ter hoogte van de Rondestraat is er een onderdoorgang in het gebouw zodat
je ook uit die straat de site van de
Centrale Werkplaatsen rechtstreeks
kan bereiken.
Op deze sokkel komen aan de zijde
van het toekomstige plein nog drie
verdiepingen. Aan de kant van de
Werkhuizenstraat springt deze
derde verdieping naar achter zodat
de hoogte beter aansluit op de bestaande woningen van de straat.
De verdiepingen zijn opgebouwd uit
gekleurde panelen. Voornamelijk
komen groen en blauw voor, met
hier en daar rode of gele accenten.
33
Blauwputplein
groot stedelijk plein aan De Werkhuizen
De meest structurele ingreep in het
gebied is het plein bovenop een
ondergrondse parking die de auto’s
moet stallen van zowel de bewoners
als de gebruikers van de nieuwbouw
en de toekomstige functies in hallen
4 en 5 en van de fietsafhandelcentrale.
Het plein zelf verbindt de Centrale
Werkplaatsen met de wijk rondom
het De Becker Remyplein en kondigt de Centrale Werkplaatsen aan
voor de passanten langs de Diestsesteenweg. Trappen en hellingen
overbruggen het hoogteverschil tussen de Diestsesteenweg en het binnengebied.
»» Bouwheer: AGSL
»» Ontwerper: THV Groep Infrabo - Vectris
»» Huidige fase: wordt aansluitend aangelegd met gebouw De Werkhuizen
34
plan © THV Groep Infrabo - Vectris
Diestsesteenweg
Werkhuizenstraat
Werkhuizen
bomendak
naast hallen 4 en 5
35
Het plein heeft een grootte van 70
meter op 110 meter (ongeveer de
oppervlakte van het Mgr. Ladeuzeplein).
Aan de kant van het nieuwe gebouw
van Dijledal/AGSL krijgt het plein
door het gebouw een echte pleinwand. Voor dit gebouw met de academie erin, komt op het plein een
langgerekte strip waar plantvakken
en houten terrassen en lichtkoepels
voor de ondergrondse parking elkaar afwisselen. Op deze strook kunnen de kinderen van de academie
spelen en activiteiten uitoefenen.
De rest van het plein is opgebouwd
uit grote betonvlakken die een bepaald tegelpatroon vormen om opnieuw een zekere schaal te geven
aan het plein.
tekeningen © THV Groep Infrabo - Vectris
36
In het ontwerp van dit plein namen
de ontwerpers ook al de zone tussen
het plein en hallen 4 en 5 op. Bomen
zullen het plein hier afbakenen.
Verder tekenden de ontwerpers ook
de toegang tot de hallen 4 en 5 vanaf de Diestsesteenweg in.
Deze twee laatste ingrepen zullen
wel pas aangelegd worden samen
met de herinrichting van de hallen.
Fietsafhandelcentrale
uniek concept in Vlaanderen
De ondergrondse fietsafhandelcentrale zal fietsen stockeren. Om het
fietsgebruik te stimuleren, wil de
stad voldoende fietsenstallingen
plaatsen voor de fietsende bezoeker uit de binnenstad. In de binnenstad staan de fietsenstallingen vaak
vol met achtergelaten fietsen. Het
nieuwe politiereglement laat toe
om deze stallingen vaker en reglementair te ruimen als fietsen drie
weken onaangeroerd op dezelfde
plek blijven staan. Deze opgehaalde
fietsen zullen dan in deze fietsafhandelcentrale gestockeerd worden.
Het gaat hierbij om gestolen fietsen,
fout gestalde fietsen, weesfietsen, ..
De stad zal een registratiesysteem
invoeren waarbij fietseigenaars op
een website kunnen nagaan of hun
fiets zich in de fietsafhandelcentrale
zicht bevindt.
Deze fietsafhandelcentrale is een
onderdeel van het gebouw De
Werkhuizen.
zicht op de toegang tot de fietsafhandelcentrale,
vanaf de Diestsesteenweg
37
Beschermde hal 9
een tweede leven als jeugdcentrum
»» Bouwheer: stad Leuven
»» Ontwerper: Karel Vandenhende
»» Huidige fase: dossier ingediend voor subsidies bij de Vlaamse overheid
Ruimte en Erfgoed, de provincie kende al subsidies voor 20 % van de verwachte kosten toe.
38
Het meest opvallende beeld van de
oude Centrale Werkplaatsen waren
zonder twijfel de grote hallen. Omwille van de erfgoedwaarde, besliste
de Vlaamse overheid een deel van
deze hallen als monument te beschermen.
De meest indrukwekkende van deze
hallen is zonder twijfel de grote hal
9, op de hoek van de Werkhuizenstraat en de Karel Schurmansstraat.
Het gebouw dat dateert uit de jaren
20 van de vorige eeuw, is binnenin
één open ruimte waarvan het dak
gedragen wordt door grote ijzeren
spanten. In deze voormalige ketelmakerij gaat de stad haar jeugdcentrum vestigen.
Het wordt de nieuwe thuis voor de
stedelijke jeugddienst met kantoren,
vergaderlokalen en een infopunt.
AGSL onderzoekt de mogelijkheid
om deze ruimten ook in te zetten
voor andere functies van de stad die
op de site zullen komen. Zo zouden
de speelboxen van hal 9 kunnen dienen als naschoolse kinderopvang,
de ontmoetingsruimte als auditorium voor lezingen van de academie
of als repetitieruimte voor het toekomstige conservatorium in hallen 4
en 5, ...
Het AGSL denkt aan een vorm van
parkmanagement om het aanbod
aan stedelijke infrastructuur op heel
het terrein zo efficiënt mogelijk te
benutten.
Daarnaast is er ook plaats voor een
hele reeks jeugdvoorzieningen:
grote ontmoetingsruimten, atelierruimten, overdekte speel- en sportruimte, repetitieruimten, … zowel
voor dagwerking als voor avondjeugdwerking.
39
Ontwerp
• Op de plaats waar vroeger ook bijgebouwen stonden, komt er tegen
hal 9 een nieuwe voorbouw in staal
en glas. Dit vrij smalle volume met
twee bouwlagen, geeft hal 9 een
gezicht naar de Centrale Werkplaatsen.
Hier komen de meer administratieve functies: op de gelijkvloerse
verdieping zitten de publiek toegankelijke ruimten van de jeugddienst
(onthaal, infopunt, …). Op de verdieping komen dan de kantoren en de
vergaderruimten.
40
• In de hal zelf komen losse blokken,
die vrij staan van de wanden. Zo
kunnen de ontwerpers de openheid
en de structuur van de hal en het
zicht op de binnengevels optimaal
behouden.
Deze volumes staan zo opgesteld
dat er in de hal twee speelplekken ontstaan: het ene met een oppervlakte vergelijkbaar met een
minivoetbalveld en het andere te
vergelijken met een basketbalveld.
Tussen de volumes zelf zijn er kleinere speelplekjes.
• Tussen hal 9 en de Karel
Schurmansstraat komt er een sleuf
met ruimte voornamelijk voor bergingen. Op de kop - aan de zijde van
het Treinpark - komt nog wel een
speellokaal met aangrenzende buitenspeelruimte voor de allerkleinsten zodat zij in alle rust kunnen
spelen.
• Op de kop van de hal, aan de Werkhuizenstraat, zal een half ingegraven
betonnen ontmoetingsruimte de
avondwerking opvangen.
De buitenruimte rond hal 9 kent
een enorm hoogteverschil met de
Karel Schurmansstraat en de Werkhuizenstraat. Door in deze zone de
bergingen en de ontmoetingsruimte
te plaatsen, wordt deze restruimte
toch interessant. Door hier bovendien ook nog trappen en hellende
vlakken te maken, lossen de ontwerpers het hoogteverschil op voor
voetgangers en fietsers.
tekeningen en foto’s © Karel Vandenhende
41
Parkeerstrip en buitenspeelruimte
wordt samen aangelegd met herinrichting hal 9
Buitenspeelruimte
Langs de Werkhuizenstraat komt er
tussen de bomen een parkeerstrook
voor kort parkeren: ouders kunnen
hun kinderen hier laten uitstappen
wanneer ze bijvoorbeeld naar de
academie gaan.
Hier is ook ruimte voor fietsenparkings.
Ten slotte dient deze strook ook als
toegang van de ondergrondse ontmoetingsruimte voor de avondactiviteiten.
(nr. 1 op plan hiernaast)
In de ruimte tussen hal 9 en de Karel Schurmansstraat komt er bergruimte en een speelruimte voor de
allerkleinsten. Deze kinderen zullen
ook van een buitenspeelruimte kunnen genieten. Dit speelterreintje zal
afgesloten zijn zodat deze kleintjes
hier veilig kunnen spelen.
(nr. 2 op plan hieronder)
© THV Groep Infrabo - Vectris
»» Bouwheer openbaar domein: AGSL
»» Ontwerper: THV Infrabo - Vectris
42
Werkhuizenstraat
Parkeerstrip
1
3
4
hal 9
2
Appartementen West en Werfplein
toekomstig woonproject
Naast de reeds voorgestelde woonprojecten, is er in de toekomst nog
plaats voor één andere woonontwikkeling op de Centrale Werkplaatsen,
tussen het Werfplein aan hal 9 en de
Locomotievenstraat. Op deze plek
werd in 2012 de voormalige NMBSparking opgebroken, waardoor het
terrein er nu braak bij ligt. In 2013
zal het AGSL een kader opstellen
met richtlijnen waarbinnen een nog
aan te stellen private ontwikkelaar
dit woonproject kan bouwen. Deze
richtlijnen zullen veel aandacht
schenken aan de mogelijkheden van
nieuwe vormen van samenwonen
en aan de klimaatneutrale ambities
die de stad Leuven zich stelt.
Omdat deze private ontwikkeling op
dit terreingedeelte nog niet onmiddellijk gepland is en in afwachting
van het definitieve park op de Centrale Werkplaatsen, geeft het AGSL
(de grondeigenaar) dit terreintje vrij
om in te richten als tijdelijk buurtpark. (nr. 3 op plan hiernaast)
Werfplein (nr. 4)
Tussen het nieuwe jeugdcentrum
en de toekomstige woningen wordt
een tweede plein aangelegd, gebaseerd op het ontwerp van het stedelijk plein aan de academie.
De ontwerpers kiezen hier voor dezelfde betonverharding en ook hier
komt er tussen het gebouw en het
plein een strip. Deze strip bestaat
uit een afwisseling van houten vlonders, plantenvakken en speelvakken
en kan dan zo voor verschillende
activiteiten van het jeugdcentrum
gebruikt worden. Ter hoogte van de
ingang van het jeugdcentrum komt
een boom.
Onder dit plein komen parkeerplaatsen. Daarom wordt dit plein samen
aangelegd met de nieuwe woningen.
»» Bouwheer openbaar domein: AGSL
»» Ontwerper: THV Infrabo - Vectris
43
Central Park 3010
een tijdelijk park voor en door de buurt
tekeningen en referentiebeelden © Central Park 3010 initiatiefnemers
Een initiatief vanuit de buurt
Enkele buurtbewoners dienden
een projectvoorstel in in het kader
van de actie ‘Kom op voor je wijk’.
Via deze actie kan je beperkt subsidies krijgen voor inrichtingen die
een bredere buurt kunnen dienen.
Ondertussen besliste de stad deze
subsidies onder andere toe te kennen aan dit tijdelijke buurtpark. Zo
kunnen de initiatiefnemers middelen krijgen om dit park fijn aan te
kleden.
44
Tijdelijke inrichtingen zorgen voor
een positieve sfeer
De stad en het AGSL vinden de
komst van dit buurtpark een belangrijke stap in de volledige herontwikkeling van de Centrale Werkplaatsen. Stadsontwikkeling is een werk
van lange adem: er is vertraging
door onvoorziene omstandigheden,
ideeën en behoeften veranderen in
de loop van de jaren, …
Daarom ondersteunt de stad graag
tijdelijke initiatieven die op kortere
termijn toch al mee voor de toekomstige sfeer kunnen zorgen.
Omdat op de Centrale Werkplaatsen al heel wat mensen wonen en
omdat de aanleg van het definitieve park vertraging oploopt, kan
dit tijdelijke buurtpark ondertussen
de rol van groene ontmoetingsplek
voor de buurt opnemen en zo de
betrokkenheid van buurtbewoners
stimuleren. Het biedt dus een tijdelijk alternatief vooruitlopend op het
definitieve park.
Stadsdiensten ondersteunen waar
nodig bij dit initiatief dat vanuit de
buurtbewoners zelf gegroeid is.
De uitvoering van het buurtpark zal
in twee fasen gebeuren:
1) Ingroening: gelijk trekken van het
terrein en inzaaien
2) Inrichting door de buurtbewoners, met middelen van ‘Kom op
voor je wijk’
Vandaag - op 5 mei 2013 - kunnen
jullie alvast jullie ideeën voor de
aankleding van het park lanceren.
Eerste ideeën van de initiatiefnemers zijn onder andere: samen
ontwerpen en aanleggen van zitgelegenheden, vlindertuinen, vogelkastjes, groenten- of kruidentuintjes, kunstobjecten, speeltuigen...
Na een eerste selectie van deze
ideeën, zal er een gezamenlijk inrichtingsweekend
georganiseerd
worden waarbij iedereen kan helpen. Informatie voor de buurtbewoners volgt nog!
Ondertussen kan je de ontwikkelingen al volgen en kan je met je ideeën al
terecht op http://www.facebook.com/groups/centralpark3010
referentiebeelden
45
Hallen 4 en 5
broedplaats voor duurzame en stedelijke activiteiten
Een overdekte binnenstraat zou de
functies in het gebouw zelf, maar
ook breder op de site, linken aan
elkaar. Deze overdekte binnenstraat
biedt meteen ook ruimte aan allerhande tijdelijke activiteiten, of gewoon als ‘lege ruimte’ om ontmoeting uit te lokken.
Na een haalbaarheidstudie en een
verkenning van de private markt,
heeft de stad besloten hier een
groot stedelijk complex te maken
met verschillende publieke en private functies die een belangrijke
rol voor de deelgemeente Kessel-Lo
kunnen spelen. Het resultaat moet
een ambitieus gemengd en duurzaam project worden waar de ene
functie de andere kan versterken.
Dit wordt afgestemd op het totale
programma van functies op de Centrale Werkplaatsen. Zo zal de stad
bekijken of ruimten van hal 9 complementair ingezet kunnen worden
met ruimten in de hallen 4 en 5 en
de toekomstige academie.
46
centrale binnenstraat © Jan Maenhout
De stad heeft in grote mate al uitgemaakt welke functies hier een plaats
kunnen krijgen: stedelijke functies
zoals ruimte voor de bibliotheek van
Kessel-Lo, de spelotheek, het conservatorium en een gemeenschapscentrum. Ook het gemeenschapsonderwijs krijgt hier ruimte om het
tweedekansonderwijs verder uit te
bouwen.
centrale binnenstraat © Jan Maenhout
Ten slotte is er ook nog ruimte voor
een private invulling. Hier denkt de
stad zeker aan een horecafunctie,
misschien een gezond restaurant in
de sociale economiesector. Verder
heeft ook de marktverkenning een
aantal bijkomende ideeën opgeleverd – die zeker nog niet definitief
beslist zijn – maar waarbij het initiatief om hier een lokale voedselmarkt
in te richten wel in het oog springt.
© Open Schuur
In 2013 zal het AGSL deze ideeën
scherp stellen en een financiële
haalbaarheid van het geheel onderzoeken. Daarna worden er dan een
concreet bouwteam gezocht en subsidiedossiers opgemaakt.
Dit alles maakt dat de definitieve
herinrichting van deze hallen 4 en 5
nog niet onmiddellijk gepland is.
Ondertussen zullen er in augustus
2013 instandhoudingswerken aan
deze hallen starten. Deze dienen om
het verkommeren van de hallen tegen te gaan.
Wanneer deze werken gebeurd zijn,
wil de stad ook hier tijdelijke activiteiten toelaten. Zo kunnen – net als
het tijdelijke buurtpark Central Park
3010 – ook deze hallen mee voor
de nodige sfeer op de site zorgen in
afwachting van de definitieve inrichting.
Het Blauwputplein krijgt tegen de
hallen 4 en 5 een bomenstrook.
Deze strook wordt in detail ontworpen en aangelegd met het geheel
van hallen 4 en 5, net als de toegangsruimte tot hallen 4 en 5 vanaf
de Diestsesteenweg.
»» Initiatiefnemer: AGSL / stad Leuven
»» Haalbaarheidsstudie: Architectenbureau Jan Maenhout
»» Voorstudie en opvolging instandhoudingswerken: MAAT_WERK architecten
47
Centrale Werkplaatsen
jaar na jaar ...
jaren ‘80
2006
2011
48
2007
2008
2012
49
Partners
Centrale Werkplaatsen op zondag
Huidige en toekomstige bewoners
van de Centrale Werkplaatsen die
deze dag voor activiteiten zorgen:
Jeugdcentrum Vleugel F krijgt in de
toekomst een nieuw thuis in hal 9.
Jeugdcentrum Vleugel F is de stedelijke jeugddienst die van Leuven een
jeugdvriendelijke plek wil maken
waar kinderen en jongeren zichzelf
kunnen zijn. Hun belangen behartigen bij het beleid is hierbij één van
de belangrijkste doelen.
Door het organiseren van heel wat
activiteiten zoals o.a. grabbelpas,
speelpleinen, skatekampen, winterspeeltuin en een buitenspeeldag,
focust de jeugddienst zich vooral op
datgene wat kinderen en jongeren
boeit, interesseert en bezighoudt.
Bovendien gaat ze onder het label
‘mijnLeuven’ aan de slag met jongeren om samen projecten op te
zetten en hen te betrekken bij het
beleid.
50
De stedelijke integratiedienst huist
nu al in de nieuwe gebouwen langs
de Diestsesteenweg.
De integratiedienst ondersteunt
het inclusief diversiteitsbeleid van
de stad Leuven. Alle Leuvenaars
moeten vanzelfsprekend op een
gelijkwaardige manier kunnen samenleven. Met zijn ruim 150 nationaliteiten is onze stad meer dan ooit
‘divers’. Samenleven is zoeken naar
hoe we mekaar vinden en hoe we
samen inspelen op veranderingen.
De integratiedienst werkt daarom
aan positieve beeldvorming. Samen
willen we bereiken dat die diversiteit de normaalste zaak van de wereld is of wordt.
De stedelijke academie – afdeling
Kessel-Lo krijgt een plek in het
nieuwe gebouw De Werkhuizen.
Slac Beeldende Kunst wil in Leuven
een kwaliteitsvolle brede opleiding
aanbieden binnen een goed uitgebouwd pedagogisch kader met
Initiatiefnemers Centrale Werkplaatsen op Zondag: Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL) (gebiedsontwikkeling) en de dienst communicatie stadsvernieuwing van de stad Leuven, in samenwerking met verschillende stadsdiensten (directie data en facilitair beheer - cel evemenenten,
gebouwbeheer, studiedienst gebouwen - groendienst, reinigingsdienst, dienst
weg- en rioolbeheer, cel gebiedsgerichte werking), sociale huisvestingsmaatschappijen Dijledal en SWaL en...
een sterke artistieke invulling. Wij
bieden een gevarieerd aanbod aan
voor alle leeftijden, kinderen, jongeren en volwassenen. In dit deeltijds
kunstonderwijs kunnen de studenten zowel overdag, gedurende de
avonduren als tijdens het weekend
les volgen.
Ontwikkelaar Matexi heeft de eerste woningen op de Centrale Werkplaatsen gebouwd.
Matexi ontwikkelt omgevingen met
alle nodige voorzieningen om het
leven praktisch en aangenaam te
maken in de buurt. Voor mensen die
niet alleen nieuwsgierig zijn naar de
eigenheid van hun persoonlijke woning, maar actief openstaan voor al
wat de wereld rondom hen te bieden heeft. Bij Matexi krijgt u verrassend veel voor uw budget.
Dankzij hun expertise, ervaring, en
wil om oprecht samen te werken
met alle betrokkenen, hebben zij
niet alleen een duidelijke visie op
morgen en overmorgen, maar ook
de kennis en kunde om die ingevingen vandaag al om te zetten in omgevingen. Daardoor draagt Matexi
bij aan een wereld waar het beter
wonen en (samen)leven is.
Andere partners die voor activiteiten zorgen deze dag:
Initiatiefnemers Central Park 3010:
www.facebook.com/groups/centralpark3010
‘Open Schuur’: organisatie versmarkt met lekkere producten van
lokale boeren (een idee dat mee
wordt onderzocht voor in hallen 4
en 5). www.openschuur.be
Spit vzw: catering, een voorproefje
van een ‘gezond restaurant’ (een
idee dat mee wordt onderzocht
voor in hallen 4 en 5). www.spit.be
51
Waarom zijn de Centrale Werkplaatsen ooit gebouwd? Wat is en was de
invloed van deze plek op de ontwikkeling van Leuven in het algemeen
en de deelgemeente Kessel-Lo in het bijzonder? Welke invloed hadden
de reusachtige hallen op de herontwikkeling van deze plek? Waarom
blijft een groot deel van de site onbebouwd? En vooral, wat gaat hier
de komende jaren nog allemaal veranderen en hoe zal deze plek binnen
enkele jaren aanvoelen?
Op deze en vele andere vragen krijg je een antwoord in dit boekje en
tijdens de eerste Centrale Werkplaatsen op zondag.
buurtbewoners
Central Park 3010