Zoeken naar kunde en karakter

Zoeken naar
kunde en karakter
Goed voor Druk 2014
Er is grafisch talent in Vlaanderen, dat is bekend. Vlaamse prentenboeken zijn al jaren goed gezien
in binnen- en buitenland, en aan de academies worden jonge tekenaars opgeleid door het puikje
van onze illustratoren. Vijf jaar geleden sloegen de Vlaamse Illustratorenclub en De Leeswelp de
handen ineen en organiseerden de wedstrijd Goed voor Druk. Een vakjury beoordeelt de portfolio’s
van aanstormend talent. Zo wil Goed voor Druk jonge grafici met interesse in de jeugdliteratuur
in hun ambities stimuleren. Het doel: een springplank creëren voor illustratoren die het moeten
gaan maken op de boekenmarkt, waar het al lang niet meer vanzelfsprekend is dat sterk werk ook
bekroond wordt met een publicatie. Een boek, een prent wordt door de uitgevers van vandaag
meer en meer beoordeeld op de verkoopbaarheid, en minder dwingend op zijn onderscheidende
kwaliteit. Goed voor Druk wil op die manier ook illustratief werk laten zien dat moeilijk uitgeefbaar
is — de jury hoeft immers niet wakker te liggen van bedrijfsresultaten.
GOED VOOR D RUK 2014
Daarbij moeten we ons voor ogen houden dat het vooral om tekenaars gaat die nog niet de professionele ondersteuning van een uitgever gekregen hebben, nog geen ervaring hebben geput uit
de creatieve dialoog met een schrijver, hun eigen signatuur nog volop aan het zoeken zijn, nog
nauwelijks of geen start hebben gemaakt met het opbouwen van een oeuvre. Het feit dat het niet
om professionele illustratoren gaat, brengt voor de jury mee dat er niet zozeer gezocht wordt naar
knap afgerond werk, maar naar portfolio’s met potentieel, die werk laten zien dat het op technisch,
artistiek en inhoudelijk vlak in zich heeft om zich te onderscheiden. Dat belet niet dat de jury de
afgelopen jaren heel wat illustraties heeft mogen beoordelen die zonder meer af zijn, ‘goed voor
druk’ in de letterlijke zin van het woord.
D E LEESWel p
8
Dit jaar besliste de jury voor het eerst om geen laureaat te selecteren uit de ingezonden portfolio’s.
Is het jonge Vlaamse talent dan uitgeput? Sporen de criteria van de jury en die van de tekenaars
niet goed? Illustrator zijn is een totaalpakket, meent de jury, waarin je technische vaardigheid,
inhoud, vernieuwingsdrang, verhalend vermogen, eigenheid kunt terugvinden. We vragen veel,
maar we zijn bekommerd om de toekomst van de Vlaamse illustratiekunst. De boekenmarkt heeft
geen geduld, wie mee wil, moet er klaar voor zijn. Die haast en finaliteit kunnen botsen met het feit
dat het om creatief werk gaat en dat aspiraties tijd nodig hebben om zich te realiseren. De lat ligt
dus hoog aan alle kanten, zij het dat de criteria van een vakjury en een uitgeefredacteur die de
adem van de marketingdirecteur in de nek voelt, ver uit elkaar kunnen liggen.
In een goed portfolio zit een duidelijke lijn, je krijgt verschillende opdrachten en invalshoeken te
zien, alsmede de omgang met uiteenlopende genres. Je ziet erin hoe iemand op zoek is naar karakter en individualiteit, en je ziet de groei. Een goed portfolio geeft een overzicht van wat iemand
kan. Het is een zoektocht, maar geen grabbelton. Er blijkt een visie uit van iemand die onderweg
is. Een portfolio straalt overtuiging uit, paart talent aan persoonlijkheid en laat zien: dit doe ik, dit
ben ik in al mijn facetten. De verwachtingen zijn dus niet min, maar het moet. De huidige generatie
illustratoren heeft waardige erfgenamen nodig om Vlaanderen als illustratieland te laten voortleven.
De veertien portfolio’s die voor jaargang 2014 werden ingestuurd, zijn op een enkele uitzondering
na te wisselvallig om een uitgesproken talent uit te selecteren. Opnieuw valt het de jury op dat de
deelnemers hun heil zoeken in een mix van technieken, terwijl een illustratie inhoudelijk interessant
moet zijn, wil ze het oog vast kunnen houden. Niettemin was de jury bij momenten geïmponeerd en
we stellen graag de volgende beelden en hun makers voor.
Lindert Paulussen
Sint Lucas, Antwerpen
De schilderijen van Lindert Paulussen zijn boeiend
en hebben iets monumentaals. Hij is een gedreven
man en zoekt in zijn werk de verbinding op tussen
illustratief werk en vrij schilderen. Zijn fascinatie
voor natuur en mensen ligt daarbij aan de basis.
De beelden uit zijn masterproef, ‘Roofvogelboek’
zijn een overtuigende proeve van zijn observatieen schildertalent en ook de andere projecten uit
zijn portfolio zijn van een evenwichtige kwaliteit.
Lindert Paulussen is technisch zeer knap, hij maakt
goed opgebouwde, dynamische beelden die
gaan van sfeervol tot krachtig, en hij doet dat met
weinig middelen. Hij is zonder meer een vaardig
schilder, maar hij is geen illustrator. Zijn portfolio toont vooral vrij werk, waarin het narratieve
element beperkt is en hij hier en daar ook moet
oppassen voor het cliché. Het werk van Lindert
Paulussen past in een galerie en de jury ziet ook
potentieel in de graphic novel, als hij aan de communicatie met de lezer kan werken.
Sint Lucas, Gent
9
DE LEES WELP
Wat Maïté van Keirsbilck laat zien, is beslist enig in dit Goed voor
Druk-aanbod. De portfolio toont een originele en boeiende zoektocht, die uitmondt in een aantal sterke beelden met zin voor vernieuwing. Van Keirsbilck maakte een reeks prikkelende beelden
in een combinatie van teken- en schilderwerk en collage. Strak
van lijnen met een designerlook. Dit zijn beelden met afficheallure
en ze vangen onweerstaanbaar de blik. Maar als illustratie zijn
ze ongeschikt, want te zwak in narratief opzicht. Ook het pure
tekenwerk van de conceptueel sterke Van Keirsbilck is lang niet zo
interessant. Van Keirsbilck heeft al werk geleverd voor De Morgen
Magazine en het huis voor podiumkunsten De Kopergietery.
GOED VOOR D RUK 2014
Maïté van Keirsbilck
Dieter de Schutter
KASK, Antwerpen
G OED VOOR D RUK 2014
Dieter de Schutter werkt hoofdzakelijk met acrylstiften en inkt. De beeldtaal is hard en hoekig, zijn
figuren hebben iets naïefs, zijn origineel en eigenzinnig, soms onheilspellend, akelig en dan weer
grappig. Het geselecteerde beeld is er een waar je naar kijkt en blijft kijken. Het stimuleert om er
verhaal in te zoeken en heeft een vrijheid die doet uitkijken naar wat volgt. De jury waardeert deze
kandidaat vooral vanwege zijn durf om buiten het gewone te tekenen. Hij experimenteert met het
beeld, zonder zijn heil te zoeken in techniekjes.
Zijn portfolio wekt aanvankelijk interesse, maar dit werk is nog pril. De pen- en inkttekeningen zijn
sterker dan de geschilderde en uiteindelijk maakt zijn werk toch te weinig contact met de lezer. Dat
is een niet te verwaarlozen manco voor een illustrator. Verderop in het postfolio komt De Schutter
niet meer aan de verwachtingen tegemoet. De Schutter laat talent zien, maar het is — streng als
we zijn — nog te wisselvallig. Hij zoekt, maar schiet daarbij alle richtingen uit, zijn vondsten zijn
soms te ver gezocht.
D E LEES Wel p
10
Samenstelling van de jury 2014:
•
•
•
•
Sabien Clement en Benjamin Leroy (illustratoren, Vlaamse illustratorenclub),
Jaap Robben (schrijver),
Ann van der Kinderen (vormgever)
Jen de Groeve (hoofdredacteur De Leeswelp).