1 - Noi

VAKGEBIED
MANAGEMENT EN ORGANISATIE
ELEMENTAIR
BOEKHOUDEN
voor havo/vwo
met computerboekhouden
(inclusief Bijlage)
Drs. P.F. Pietersen
P.H. Pietersen
2e druk, 1e oplage
ISBN: 978 90 6355 014 1
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV
WOORD VOORAF
Het boek 'Elementair boekhouden' is bestemd voor leerlingen van havo/vwo met het
keuzevak Management & Organisatie. Met het wegvallen van de vakken Handelswetenschappen en recht en Economische wetenschappen II en recht is ook boekhouden
van het programma voor havo/vwo verdwenen. Ook voor leerlingen die nu in het vrije
deel voor M&O kiezen.
Vanuit het onderwijsveld is de wens geuit om - op facultatieve basis - toch een beperkt
programma voor boekhouden aan te kunnen bieden, dat kan worden afgerond met
een buitenschools examen.
Als antwoord hierop heeft De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens op basis
van praktijkgerichte eindtermen het examen Elementair boekhouden (voor havo/
vwo) ingesteld. Vecon en Ecabo hebben geadviseerd over de eindtermen.
Het NOI-boek 'Elementair boekhouden' is volledig afgestemd op dit Associatie-examen. Behandeling ervan neemt ca. 20 lesweken van 2 lesuren plus 2 lesuren zelfstudie
in beslag. Er is geen vooropleiding boekhouden vereist.
Buitenschools examen Elementair boekhouden
Het examen Praktijkdiploma elementair boekhouden (PEB) wordt jaarlijks afgenomen
omstreeks maart. De Associatie heeft ervoor gezorgd dat het examengeld voor deze
doelgroep bescheiden blijft. Bij grotere groepen kan het examen op de schoollocatie
worden afgenomen. De examenregeling en het programma zijn te downloaden via
www.associatie.nl.
Opbouw methode
In afdeling 1 t/m 6 van 'Elementair boekhouden voor havo/vwo' worden het dubbel
boekhouden volgens de in de praktijk gangbare directe methode behandeld: beginbalans, boekingsregels, coderen boekingstukken, grootboek en kolommenbalans. Er
wordt zowel gewerkt met coderingsstempels als met journaalposten.
In de afdelingen 7 t/m 9 worden veel praktijkboekingen besproken, zoals BTW, lonen,
kortingen, balanswaarderingen, correctieboekingen en de permanence. Tevens wordt
de dagboekmethode met het journaal behandeld. Dat geeft een goede voorbereiding
op het systeem van computerboekhouden, waarbij eveneens boekingen per soort in
een betreffend 'dagboekscherm' worden ingevoerd.
Afdeling 10 en 11 behandelen het onderdeel computerboekhouden 'droogzwemmend', dus zonder de pc. De werkwijze, schermafdrukken en output zijn gebaseerd op
het financiële pakket AccountView. (Deze laatste twee afdelingen dekken onderdeel III
van het examen.)
Praktijk met AccountView
Een handmatige administratie komt in de praktijk nauwelijks voor. Daarom kan
'Elementair boekhouden voor havo/vwo' desgewenst worden vervolgd met 'Computerboekhouden met AccountView'. Daarbij wordt in plaats van een 'droogzwemmende' behandeling van het computerboekhouden de mogelijkheid gegeven om
praktisch te werken met het softwarepakket. (In dat geval wordt de theoretische
behandeling van afdelingen 10 en 11 van 'Elementair boekhouden' overgeslagen.)
Vanzelfsprekend kost dit extra tijd, maar dankzij de geprogrammeerde instructie kan
het werken met AccountView grotendeels zelfstandig (op school of thuis) worden
gedaan.
In de laatste afdeling staan twee Associatie-modelexamens Elementair boekhouden
afgedrukt.
Werkbladen downloaden
Via www.noi.nl zijn kosteloos A4-werkbladen te downloaden. Deze kunnen worden
geprint.
Uitwerkingenboek en lesprogramma
Bij deze uitgave is een uitwerkingenboek Elementair boekhouden leverbaar met daarin
de volledige uitwerkingen van alle opgaven. Tevens is er een lesprogramma voor 20
lesweken opgenomen.
Voor inhoudelijke informatie over de boeken, isb-nummers en prijzen verwijzen we
naar www.noi.nl.
Ondersteunende software
Bij 'Elementair boekhouden voor havo/vwo' kan ondersteunende software worden
gedownload. Dat betreft de programma's Intro balans en Coderen boekingsstukken.
Deze programma's verduidelijken de lesstof van de eerste vier afdelingen. De programma's zijn kosteloos op te halen op www.noi.nl.
De Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens verklaart dat in dit studieboek Elementair boekhouden voor havo/vwo (m&o) het betreffende examenprogramma volledig is verwerkt. De stichting doet hiermee geen uitspraak over de
didactiek en de correcte verwerking van de vakinhoud. De beoordeling geldt alleen
voor de theorie en niet voor de (oefen)examens.
Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is:
NOI bv, Antwoordnummer 58, 3740 VB BAARN
telefoon 035-5416743, fax 035-5417341, e-mail [email protected]
NOI
Bij de tweede druk, eerste oplage
In deze druk zijn enkele verbeteringen aangebracht en is een aantal grootboekrekeningen § 2.4.4 en § 9.2.4 in de scontrovorm gezet.
NOI
© Copyright: NOI
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door
middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere
wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.
Omslagontwerp: Ronald Meij
afdeling
1
hoofdstuk
INHOUD
DE BALANS
BALANSBEGRIPPEN
Bezittingen en vermogen
2 Nog een voorbeeld
3 Veranderingen in de balans
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 12
12
14
16
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING AFDELING 1
2
2
paragraaf
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
STOMERIJ SCHONEBEEK
BALANS EN GROOTBOEK
Functie van het grootboek
2 Openen van het grootboek
3 Evenwicht in het grootboek
4 Vragen
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1)
Inkoopfacturen verwerken
2 Vragen
21
. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2)
Het bankafschrift
2 Uitbreiding van de boekingsregel voor bezit
3 Uitbreiding van de boekingsregel voor schuld
31
. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
26
26
27
28
29
30
30
35
36
36
37
39
BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN 42
Het boeken van opbrengsten
42
2 Het boeken van kosten
44
3 De proefbalans
47
4 Grootboekrekeningen in scontrovorm
49
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
GROOTHANDEL WATERMAN
KENNISMAKING MET HET BEDRIJF
De boekhouding van een OV
2 Toepassing van het rekeningschema
3 Het openen van de boekhouding
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INKOOP VAN GOEDEREN
De voorraadrekeningen
2 Het boeken van de inkoop van goederen
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
VERKOOP VAN GOEDEREN
Het boeken van de opbrengst van de verkopen
2 Het boeken van de inkoopprijs van de verkopen
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . .
52
52
53
54
55
55
56
57
57
58
3
DE BOEKINGSREGEL VOOR PRIVÉ
Het boeken van privé-opnamen
2 Ontvangsten van debiteuren per kas
41
SCHULD AAN DE BANK
Bankkrediet
2 Bankstukken
3 De proefbalans OV Waterman
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
2
3
4
5
6
7
8
9
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EEN BOEKINGSRUN IN DECEMBER
De boekhouding per 28 december
Retourbon en verkoop-creditfactuur
Vaste coderingen
Verkoopfacturen en verzendbonnen
Inkoopfacturen voor goederen
Inkoopfacturen voor kosten
Kas- en bankstukken met kosten
De afschrijvingen
Overboeken van de privé-opnamen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
GROOTBOEK EN PROEFBALANS
Bijwerken van het grootboek
2 De proefbalans
3 Vragen
71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
2
3
4
5
DE KOLOMMENBALANS
De saldibalans
De resultaten
De eindbalans
Winstverdeling bij een OV
Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HET EXPLOITATIEOVERZICHT
Het exploitatieoverzicht 2008
2 Interne bedrijfsvergelijking
3 Opbrengsten en kosten, ontvangsten en uitgaven
80
80
80
82
83
83
83
86
87
87
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
68
68
69
70
71
73
74
76
78
78
. . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING AFDELING 3
63
63
63
66
89
89
90
91
91
10
60
60
61
ONDERNEMINGSVORMEN
11
2
NATUURLIJKE PERSONEN EN RECHTSPERSONEN
Rechtsvorm van de onderneming
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ONDERNEMINGEN ZONDER
RECHTSPERSOONLIJKHEID
1 De eenmanszaak
2 De openbare vennootschap (OV) (vroeger vof)
3 Verwerkingsvragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102
102
103
103
104
107
4
3
ONDERNEMINGEN MET
RECHTSPERSOONLIJKHEID
Openbare vennootschap met
rechtspersoonlijkheid (OVR)
De besloten vennootschap (BV)
Journaliseren en coderen
Boekhoudkundige verwerking aandelenemissie
Winstverdeling en winstreservering BV
De naamloze vennootschap (NV)
De vereniging
De stichting
Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
3
4
5
6
7
8
9
4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ONDERNEMINGSVORM EN
EXPLOITATIEOVERZICHT
1 Het exploitatieoverzicht van de eenmanszaak
2 Het exploitatieoverzicht van de BV
3 Verwerkingsvragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
VERMOGENSBEHOEFTE EN
VERMOGENSVERKRIJGING
1 Eigen en vreemd vermogen
2 Liquiditeit en werkkapitaal
3 Verwerkingsvragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
108
108
108
111
112
115
119
120
121
122
123
123
124
125
127
127
128
131
WEGMANS BANDENCENTRUM BV
HET BOEKEN VAN BTW
Kennismaking met het bedrijf
2 BTW in de boekhouding
3 Het boeken van inkoop-creditfacturen
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KAS- EN BANKSTUKKEN
Kasontvangsten van debiteuren
2 Kasuitgaven
3 Bankafschriften
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INKOPEN EN VERKOPEN VAN ARTIKELEN
De inkoop van artikelen
2 De verkoop van artikelen
31
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HET JAARWERK
Afschrijvingen
2 Nog te betalen bedragen
3 Vooruitbetaalde bedragen
4 Grootboek en proefbalans
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
134
134
136
138
140
140
141
143
145
145
148
150
150
151
151
152
5
6
DE KOLOMMENBALANS VAN EEN BV
De winstverdeling
2 Beoordeling balansgegevens
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING AFDELING 5 (journaliseren)
6
. . . . . . . . . . . . . . . .
162
SUBADMINISTRATIES EN KASSTATEN
DE SUBADMINISTRATIE CREDITEUREN
Het belang van een subadministratie
2 Openen en bijwerken van de subadministratie
3 Controle van de subadministratie
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE SUBADMINISTRATIE DEBITEUREN
Levering op rekening
2 Boekingsrun Wolf-Import
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP
REKENING LEVEREN
Het samenstellen van de kasstaat
De kascontrole
De kasstaat als boekingsstuk
Extra opdracht
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
2
3
4
7
153
156
161
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
172
172
173
176
177
177
177
181
181
182
185
186
LOONADMINISTRATIE
INHOUDINGEN OP HET LOON
De werknemersverzekeringen
2 De volksverzekeringen
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HET BOEKEN VAN DE LONEN
Van brutoloon naar nettoloon
2 Het boeken van de lonen en inhoudingen
3 Het boeken van de premies ten laste van het bedrijf
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
31
2
3
4
5
HET BOEKEN VAN DE BETALINGEN
De betaling van het nettoloon
De betaling aan de belastingdienst
De betaling aan het bedrijfspensioenfonds
Schema loonkosten en betalingen
Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
190
190
191
192
192
193
194
195
195
196
197
198
198
8
PRAKTIJKBOEKINGEN
DE AFDRACHT VAN DE BTW
De elektronische aangifte
2 De betaling aan de belastingdienst
3 Boekhouding en administratie
4 Extra opdrachten
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
2
3
4
5
6
31
2
3
4
5
41
2
3
4
5
9
PRIVÉ-POSTEN
Onderscheid zaak of privé
Splitsen van een boeking in zaak en privé
Privé-gebruik goederen uit de zaak
Privé-gebruik woongedeelte bedrijfspand
Vergoedingen aan privé
Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KORTINGEN
Korting op de inkoopprijs
Korting via inkoop-creditfactuur
Verleende korting
Korting voor contant
Extra opdracht
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BANK- EN VERZEKERINGSKOSTEN
Chip- en pinkosten
Kosten bankkrediet
Verzekeringspremies
Kosten arbodienst
Extra opdracht
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
204
204
207
209
209
212
212
213
213
214
215
215
222
222
223
224
225
226
229
229
230
231
233
234
DIVERSE ONDERWERPEN
11
2
3
4
5
6
7
BALANSWAARDERINGEN
De inkoopwaarde van de omzet
Verbouwings- en onderhoudskosten
Verkoop en inruil van vaste activa
Emissie van aandelen boven pari
Herwaardering vaste activa
Afboeken van oninbare vorderingen
Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
CORRECTIEBOEKINGEN
Correcties in het grootboek
2 Voorraadverschillen
3 Correcties in subadministraties
4 Extra opdrachten
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
240
240
241
242
245
246
246
247
251
251
253
254
255
9
3
MAANDELIJKSE RESULTATENBEREKENING
(PERMANENCE)
1 Vooruitbetaalde en nog te betalen bedragen
2 Nog te ontvangen en vooruitontvangen bedragen
3 Afschrijvingskosten maandelijks boeken
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
41
2
3
4
5
51
2
3
4
5
BIJZONDERE BOEKINGEN
Voorafgaande journaalposten
Uitbreiding kolommenbalans
Het afsluiten van grootboekrekeningen
Het samenstellen van grootboekrekeningen
Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DAGBOEKEN EN JOURNAAL
Dagboeken
Journaal
Doorschrijfsysteem en boekhoudmachine
Samenvatting boekhoudcyclus
Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOLOMMENBALANS MET VOORAFGAANDE
JOURNAALPOSTEN
6
10
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
261
261
264
268
272
272
272
273
275
277
289
289
290
293
294
295
296
BEGRIPPEN BIJ COMPUTERBOEKHOUDEN
1
VAN DAGBOEKMETHODE NAAR
COMPUTERBOEKHOUDEN
Computerboekhouden
Grootboekkaarten
Subadministratie-overzichten
Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1
2
3
4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BTW-CODES EN DAGBOEKEN
BTW-codes
2 Dagboekprogramma's
3 Vragen
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
310
310
311
312
314
315
315
316
318
JOURNAALPOST, INVOERVERSLAG EN JOURNAAL 319
Journaalpost en journaalregels
319
2 Invoerverslag en verwerkingsverslag
319
3 Vragen
321
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
PERIODEAFSLUITING, VERWERKINGSVERSLAG
EN KOLOMMENBALANS
1 Periodeafsluiting
2 Proef-/saldibalans en v+w-rekening/eindbalans
3 Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
323
323
324
327
11
BOEKEN IN ACCOUNTVIEW
HET KASBOEK VAN ACCOUNTVIEW
AccountView
2 Kasstaat en kasboek
3 Controle op de boekingen
4 Netto- en bruto-invoer
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BOEKINGEN IN HET VERKOOPBOEK
Verkoopboek
2 Een run verkoopfacturen
3 Controle op de invoer
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
BOEKINGEN IN BANKBOEK EN INKOOPBOEK
Bankboek
2 Inkoopboek
31
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
350
350
353
358
358
361
362
STAMBESTANDEN EN OVERZICHTEN
SUBADMINISTRATIES
1 Stambestanden
2 Overzichten subadministraties
364
364
367
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
341
341
345
348
BOEKINGEN IN HET MEMORIAAL EN
OVERZICHTEN GROOTBOEK
1 Memoriaal
2 Controle: invoerverslag en journaal
3 Overzichten grootboek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
330
330
332
336
339
PROEFEXAMENS ELEMENTAIR BOEKHOUDEN
1
2
MODELEXAMEN PEB-1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
372
MODELEXAMEN PEB-2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
383
TREFWOORDENREGISTER
...............................................................
393