Kick-off Jaar van de Bodem

Kick-off Jaar van de Bodem
verslag 7 november 2014
Vrijdagmiddag 7 november vond op de Zonnehoeve in Zeewolde de kick-off plaats van het Jaar van de
Bodem, de Nederlandse invulling van het door de FAO uitgeroepen International Year of Soils. De
aftrap stond in het teken van kennisnemen van de bodemproblematiek en nagaan wat wij, ieder op
ons eigen niveau, kunnen doen om de duurzame bodem een stap dichterbij te brengen.
De middag opende met een reeks inhoudelijke presentaties die benadrukten dat de bodem aandacht
verdient en behoeft. De bodem is een belangrijk, complex, levend systeem, dat een enorme wijsheid
bezit. Daarnaast heeft de bodem een sterke verbindende waarde. De bodem is de basis van onze
voedselvoorziening en bepaalt mede het landschap dat ons omringt en hoe we dat kunnen gebruiken.
De bodem speelt een rol in het waarborgen van een evenwichtig klimaat, gezonde begroeiing en
schoon water. Met de bodem raak je de kern. Als de bodem niet in balans is heeft dit grote gevolgen
voor gezondheid, klimaat en biodiversiteit.
De Global Soil Partnership heeft een reeks bedreigingen voor de bodem gedefinieerd. Deze zijn niet
alle even zichtbaar in Nederland. Toch is er hier zeker ook sprake van bedreigingen, zoals afname van
organische stof, (ondergrond)verdichting, verzilting en vervuiling. Het lastige is dat veranderingen in
de bodem zich uiterst langzaam voltrekken. De gevolgen van een slechte omgang met de bodem laten
zich pas in een laat stadium zien. Een andere bemoeilijkende factor is dat de huidige samenleving
gekenmerkt wordt door kortetermijn-denken. De bodem vraagt om een langetermijn-visie en een
integrale aanpak.
De zorg voor de bodem ligt nu vooral bij de boer. Een gezonde bodem is echter van grote betekenis
voor iedereen en zou daarom een zorg van ons allen moeten zijn. Het Jaar van de Bodem biedt een
goed aanknopingspunt om het draagvlak voor een duurzame bodem te verbreden en samenwerking
vanuit gemeenschappelijke belangen te bevorderen. Tijdens de kick-off was speciale aandacht voor
de vraag hoe deze boodschap over te brengen op verschillende actoren in de samenleving: het brede
publiek, consumenten, gangbare boeren, wetenschap, politiek en de ketens. De middag voorzag met
de brainstorm- en Open Space-rondes in uitgebreide mogelijkheden om hierover van gedachten te
wisselen, ideeën en initiatieven te formuleren en samenwerkingsverbanden aan te gaan.
Voorbeelden van reeds gerealiseerde initiatieven werden gepresenteerd in de vorm van de
Bijzondere Bodem Boeren film van Future Farmers in the Spotlight en de vertaling van Het
Bodemvoedselweb. Alle kleine beestjes helpen, een boek dat de waarde van bodem(leven) ontsluit
voor een algemeen publiek. Gedurende de middag werd hier een grote diversiteit aan initiatieven,
groot en klein, van nationaal tot straatniveau, aan toegevoegd. Denk aan een
buurtcomposteringsproces (Mariahoeve Den Haag), een handtekeningenactie (helphumus.nl), een
conferentie over bodem (BodemAnders) en wekelijkse aandacht voor de bodem op de radio (Vroege
Vogels). Voor een uitgebreid overzicht van bodemactiviteiten die in 2015 doorgang vinden, zie
jaarvandebodem.nl/partners
De kick-off werd gekenmerkt door energie en actiegerichtheid. Streven is om deze gedurende het Jaar
van de Bodem vast te houden, om aan het eind van 2015 te kunnen concluderen dat de bodem
definitief als belangrijk duurzaamheidsthema op de kaart staat.
Met dank aan Jantien Meijer voor het verslag.

Download Report