Nieuwsbrief voor mentor-coaches in stage- en

Vierde jaargang,
Nieuwsbrief voor mentor-coaches in stage- en aanvangsbegeleiding
Juni 2014
Aanvangsbegeleiding binnen een motiverend personeelsbeleid
Personeelsbeleid is een draak met vele koppen: aanwerving, ondersteuning, professionalisering, eva-
luatie, eindeloopbaan, …
Feit is dat de complexiteit van het onderwijs een doordacht beleid vraagt als het gaat om haar belangrijkste kapitaal, nl. het personeel.
Als we daar geen punt van maken, stellen we in de praktijk vast dat heel wat fout kan lopen: startende
personeelsleden haken binnen de kortste keren af, vastbenoemde leraren zien het niet meer zitten…
Daarenboven is het zo dat we enkel gemotiveerde leerlingen kunnen hebben als directies, leraren en
opvoeders dat ook zijn. Iedereen weet dat bezieling van volwassenen afstraalt op de leerlingen, zowel
in positieve als in negatieve zin.
‘Motiverend’ verwijst naar: in beweging komen en blijven, bezield zijn. Personeel dat in kramp slaat,
dat niet meer in beweging komt, is nefast voor de motivatie en de leer-kracht van leerlingen.
Het mentoraat vanuit een positieve coaching kan ervoor zorgen dat nieuwe personeelsleden de bezieling ,waarmee ze gestart zijn in het onderwijs, behouden.
Naast de directeur als eerste begeleider heeft de mentor in die zin een uitermate belangrijke opdracht: nieuwe leraren mentaal, spiritueel, intellectueel en emotioneel soepel houden om de boeiende, maar veeleisende taak van het leraarschap met plezier aan te kunnen.
Mentoren kunnen dan, samen met de directie en andere vakleerkrachten, het verschil maken.
We willen je alvast een deugddoende vakantieperiode wensen. Met heel veel dank en waardering
voor je begeleidingswerk tijdens het voorbije schoolhaar
Rik Logghe
Hoofdbegeleider SO
DPB Brugge
1
Aanvangsbegeleiding binnen een motiverend personeelsbeleid
Philippe Vercoutere - ped. directeur Sint-Jan Berchmans Avelgem
Coaching van een nieuwe leerkracht die de school binnenkomt? Dat
deden ze vroeger toch ook niet? Is dat nu echt wel nodig? Wij
moesten toch ook onze plan zelf wel trekken, niet?
En toch … Wij staan er niet altijd bij stil. Op vandaag is het voor
nieuwe collega’s minder eenvoudig om van start te gaan in een
nieuwe school. Vooreerst zijn er de leerlingen zelf. Die zijn nu een-
maal anders dan pakweg 10, 20, 30 of meer jaren geleden. En als
leerkracht ben je niet meer de individuele heer en meester in je
klaslokaal. Je wordt verondersteld deel uit te maken van een vakgroep, die er reeds lang bepaalde
(werk)gewoonten op nahoudt. Daarnaast is er het lerarenteam, dat op vandaag, door allerhande fusies uit het verleden, een stuk omvangrijker is dan de lerarengroepen van weleer. Bovendien maakt de
school op vandaag ook deel uit van een ruimere scholengemeenschap, met ook daar een aantal geldende afspraken en reglementeringen.
Dit maakt dat de instap van nieuwe collega’s op school ook wel verwachtingen oproept naar mij als
leidinggevende toe. Als pedagogisch directeur draag ik mee zorg voor de opvang van onze nieuwelingen in de school. Hoe ik dat doe? Eigenlijk is ook mijn verhaal er een van zoeken, met vallen en opstaan, … dit tussen het vele andere werk en de overige prioriteiten in.
Enkele sprokkels uit mijn aanpak …
Het geruststellend woord … vind ik onmisbaar bij de aanvang. Elke nieuwe collega weet wel dat hij
uiteindelijk op relatief korte termijn (binnen de twee jaar) door mij geëvalueerd zal worden. Toch is
het heel belangrijk dat ik, als directeur, een signaal geef dat ‘vallen en opstaan’ mag. De nieuwe collega moet weten dat hij fouten mag maken. Maar minstens even belangrijk: als nieuweling mag je de
fouten niet onder stoelen of banken steken. Meteen maak ik duidelijk dat het verdoezelen en alles in
je eentje proberen op te lossen, meestal niet de goede weg is. Zeker wanneer een probleem escaleert,
heb je nood aan een luisterend oor. Op school bieden wij de mogelijkheid om hierover met een persoonlijke coach te praten. Maar ook bij mij, als directie, is de nieuwe leraar met zijn of haar moeilijkheden en vragen welkom. Een open sfeer en eerlijke gesprekken maken het vertrouwen naar de toekomst toe heel wat groter. Wie zich kwetsbaar opstelt, wint vertrouwen en wordt er alleen maar beter
van.
Bij de eerste kennismaking probeer ik steeds een gesprek aan te knopen rond de dieper liggende
waarden van het starten in een katholieke school. Er wordt van de nieuwe collega wel wat meer verwacht dan enkel maar komen ‘les geven’. Je bent hier niet alleen leraar, maar ook ‘mede’-mens met
oog en oor voor wie in je gezichtsveld komt. Ik benadruk van bij de aanvang dat ik dat tikkeltje meer
verwacht van elke collega.
2
Dit wil niet zeggen dat iedere nieuwe collega zich onmiddellijk moet engageren in bijv. de pastorale
raad of een van de vele andere werkgroepen die de school rijk is. Neen, bij de aanvang moet alle aandacht uitgaan naar ‘goed onderwijs’. Dit is de eerste en belangrijkste opdracht van elke leerkracht.
Wanneer je als beginnende collega na een tijdje (enkele maanden, een jaar of meer) de handen wat
meer vrij krijgt, dan rekenen wij op een ruimer engagement.
Na de kennismaking stel ik de nieuwe leerkrachten in contact met de persoonlijke coach en de vakcollega’s. Zij vangen de nieuwe collega’s op en begeleiden hen door hun eerste schoolmaanden. In die
periode beperk ik mij als directeur tot een kort gesprekje tussendoor in de wandelgangen of daar waar
de gelegenheid zich voordoet. Even kort polsen: hoe gaat het, geen problemen, vind je goed je weg
hier op school … ? Wordt een probleem gemeld, dan maak ik wat ruimer tijd. Samen zoeken naar een
oplossing, dat is dan de bedoeling.
Het gebeurt wel eens dat ik als directeur verneem dat een gezags- of ander probleem zich voordoet bij
een nieuwe collega. Dat is het signaal om tijd te maken voor een uitgebreidere babbel. Het probleem
wordt aangekaart. Samen gaan wij dan nadenken over hoe de jonge collega hieruit kan geraken. Mijn
taak is dan het passende advies verstrekken. Korte tijd nadien pols ik meestal wel even hoe het dan
verder loopt.
Na enkele maanden trek ik op klasbezoek. Ik kondig deze bezoeken meestal niet aan. Een aangekondigd bezoek door de persoonlijke coach van de collega is hier normaal aan voorafgegaan. Wanneer de
coach een klasbezoek doet, kondigt zij dit aan. Als directeur doe ik dat niet. Ik wil immers evalueren
hoe een en ander (ver)loopt. Een plots verschijnen in de klas hoort daarbij. Na afloop maak ik een uitvoerig verslag waarin ik vooral probeer adviezen te verstrekken op pedagogisch-didactisch vlak: de
lesvoorbereiding, het lesverloop en de interactie met de klasgroep, het taalgebruik en het aanwenden
van de didactische middelen en werkvormen, enz… Er worden daarbij een aantal werkpunten geformuleerd. Het verslag wordt door de leerkracht en door mij ondertekend.
Onmiddellijk hierna plan ik steeds een functioneringsgesprek. Daarin hebben wij het over de eerste
ervaringen en het algemeen welbevinden op school, de invulling van de lesopdracht en eventueel ook
de mogelijke engagementen naar de toekomst toe. Dit is een open gesprek waarin ook de nieuwe collega punten kan aanbrengen die hem of haar ter harte gaan. Afrondend wordt een verslagje, met
eventuele afspraken, gemaakt dat eveneens door beiden ondertekend wordt.
Dit zijn maar enkele eenvoudige stappen waarbij de ene mens de andere een stukje vooruit probeert
te helpen. Een sfeer van vertrouwen is hierbij onmisbaar. Het devies daarbij: “Alles wat je overkomt
kan een kans of een obstakel zijn om te groeien” (Wayne Dyer). En dat geldt m.i. voor beiden. Niet enkel voor de nieuwe collega, maar ook voor mij als pedagogisch directeur.
Philippe Vercoutere
Pedagogisch directeur
Sint-Jan Berchmans Avelgem
3
Literatuurverwijzingen… Om van te leren…
In dit nummer van het Mentoortje verwijzen we naar interessante en bruikbare literatuur, waarvan
sommige publicaties heel recent verschenen zijn en andere wat ouder zijn.
In de oplijsting hieronder geven we u telkens de titel, de herkomst/situering, een korte duiding en enige aanwijzingen i.v.m. de rechtstreekse of onrechtstreekse inzetbaarheid in de dagdagelijkse werking
van het mentoraat.
Aarzel niet om ons te laten weten indien u er op een of andere manier mee aan de slag bent gegaan
en of u dit als een meerwaarde ervaren hebt voor het mentorschap op school of voor het netwerk op
niveau scholengemeenschap.
Basiscompetenties voor de leerkracht secundair onderwijs
Decretaal kader (2007) van gewezen Minister van Onderwijs Frank Vandenbroucke, dat deel uitmaakt
van het curriculum van de diverse lerarenopleidingen.
Wie een pedagogisch diploma behaalt, studeert af met de theoretische inzichten uit het decretale kader van de basiscompetenties. Zodra gestart in de praktijk blijkt dat deze basiscompetenties nog effectief verworven moeten worden.
Het decretale kader in de vorm zoals aangehaald in onderstaande link biedt mogelijkheden tot gesprek
en overleg, zowel in een verhouding van coach-gecoachte als in groepsverband.
(Link naar het document)
Mededeling van het VVKSO (Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs) ‘Visie op mentorschap’ – M-VVKSO-2006-067 (gewijzigd in 2009)
Deze Mededeling kwam tot stand vanuit een samenwerkingsverband tussen het VVKSO, het VVKBuO
(Vlaams Verbond van het Katholiek Buitengewoon Onderwijs), de pedagogische begeleidingsdiensten
en de lerarenopleidingen. De tekst biedt een helder begrippenkader en een visie op begeleiding van
beginnende leraren, LIO’s en stagiairs en schetst een kader voor allerhande initiatieven die in scholen
en scholengemeenschappen lopen.
Het VVKSO verwacht dat elke mentor en elke leidinggevende, die het mentorschap ter plaatse faciliteert, zich solidair opstelt tegenover deze visie. De tekst inspireert en confronteert. Geschikt voor een
diepgaande discussie; tegelijk een kijkwijzer en een instrument van kwaliteitsontwikkeling voor de eigen werking van het mentoraat op school en op het niveau van de scholengemeenschap.
(Link naar het document)
Website van de onderwijsinspectie
Daar vindt u de uitleg over de werkwijze, het CIPO-kader en de kwaliteitswijzer, die de Inspectie hanteert tijdens schooldoorlichtingen. Het gebeurt dat mentoren en startende personeelsleden uitgenodigd worden tot een gesprek met een lid van het inspectieteam. De kwaliteitswijzer is het kader dat de
Inspectie aanwendt om processen zoals aanvangsbegeleiding te bekijken.
In het kader van een nakende doorlichting, maar ook daarbuiten, kunt u zowel op schoolniveau als op
het niveau van de scholengemeenschap deze kwaliteitswijzer aanwenden als een kijkwijzer en als een
instrument van kwaliteitsontwikkeling voor de werking van het mentoraat op school en op het niveau
van de scholengemeenschap.
(Link naar de website: http://www.ond.vlaanderen.be/inspectie/ )
Siebille Focke, ‘De 10 basiscompetenties van de leraar’, Plantyn, 2012
Dit boek bevat een competentieladder, geënt op de 10 basiscompetenties van de leraar.
De aandacht gaat vooral naar het concrete onderwijsgedrag en naar zelfreflectie. Het is eveneens een
kleurrijk boek met foto's die genomen zijn op verscheidene Vlaamse scholen, veelal basisscholen, maar
de inhoud van het boek is toepasbaar op alle onderwijsniveaus.
Het boek is niet alleen een handig werkinstrument voor alle onderwijsprofessionals, het wil tevens 'een
ode' aan de leraar zijn.
(Link naar het document)
4
Johan Dehandschutter, ‘Sterk starten – survivalkit voor de nieuwe leerkracht’, Acco, 2013
(inhoudsopgave)
De auteur van het boek heeft meer dan 30 jaar ervaring als leraar en is sinds 2005 mentorcoach in het
Heilig-Hart & College van Halle. Zijn survivalkit is een handig instrument en dat niet alleen voor wie in
een nieuwe school van start gaat. Mentoren en directeurs kunnen hem inzetten bij de begeleiding van
starters, nieuwkomers, zij-instromers. De meer ervaren collega’s ontdekken er nieuwe ideeën en mogelijkheden in.
Aan dit boek zijn 3 whitepapers verbonden, die boordevol staan van sterke stellingen, verhelderende
inzichten en rijke samenvattingen… die stuk voor stuk methodisch kunnen ingezet worden, zowel in een
verhouding van coach-gecoachte als in groepsverband.
Whitepaper sterk starten 1;
Whitepaper sterk starten 2
Whitepaper sterk starten 3
Breedbeeld
Jaargang 1, oktober-december 2008, nummer 1 – dossier ‘Staat de leraar er alleen voor?’
Dit nummer besteedt ondermeer aandacht aan de positie van de beginnende leraar.
Volgende artikels lijken interessant:
Van Start tot finish samen onderweg
Wat hebben voetbal en onderwijs gemeen
Het leven zoals het is … een beginnend leraar spreekt en zoekt
Jaargang 3, september-november 2010, nummer 1: ‘Mentor zijn in het VTI Sint-Lucas te Menen’
Op het einde van een schooljaar wordt er in alle geledingen binnen het VTI Sint-Lucas te Menen geëvalueerd en vooruit geblikt op het nieuwe werkjaar. Ook het mentoraat wordt geëvalueerd en bijgestuurd. In februari van het schooljaar voordien kwam de doorlichting langs en de school kreeg een positieve evaluatie. De aanvangsbegeleiding over drie schooljaren werd sterk gewaardeerd. Het artikel
schetst een beeld van wat dit begeleidingstraject van drie jaar inhoudt.
Jaargang 5, december 2012-februari 2013, nummer2: ‘Welkom collega. Een verslag 'uit het veld' door
een mentor-coach. Getuigenis’
In de scholengemeenschap KSLeuven hebben startende leraren 'geluk'. KSLeuven heeft niet alleen een
visie op mentorschap ontwikkeld, zij biedt ook vorming aan voor beginnende leraren en biedt de mentoren van de verschillende scholen een forum om informatie met elkaar uit te wisselen en elkaar de
nodige feedback te geven.
Impuls
Jaargang 42, nummer 1, juli-september 2011, p 31-38
‘Kader voor opleiding, begeleiding en evaluatie van het LIO traject: succesfactoren voor stagescholen.’
Dit artikel biedt een aantal nuttige inzichten en achtergronden als ondersteuning voor LIO trajecten.
Jaargang 42, nummer 1, juli-september 2011, p 53-61
‘Over de brug met competenties: van groeien tot leerkracht naar leren als leerkracht.’
In dit artikel wordt het persoonlijk Competentiegroeiplan toegelicht dat een hulpmiddel kan zijn in de
kwalitatieve begeleiding van leerkrachten.
Jaargang 42, nummer 4, april-juli 2012, p 178-184
‘De liefde voor het vak: op zoek naar een pedagogiek van meesterschap’
De liefde voor een vak kun je niet leren: het vergt oefenen in een aanwezig-zijn, een erbij-staan, die
het mogelijk maakt dat de situatie ook voor de andere inspirerend wordt en een kans voor leerling en
leraar. Er wordt verwezen naar kijk-, lees- en denkwijzers die inspirerend kunnen werken.
5
IVO – themanummer ‘Normoverschrijdend gedrag’
Jaargang 34, nummer 132, juli-augustus-september 2013
Dit nummer focust op de leerling die soms normoverschrijdend gedrag vertoont. Wat betekent dat precies? En hoe kan de school, de ervaren leraar, de starter … ermee omgaan?
We vestigen uw aandacht op 4 bijzondere artikels, die rechtstreeks gelinkt zijn aan startend leraarschap en mentorschap
Het artikel ‘A la carte? Waarheen met normoverschrijdend gedrag?’ van professor Johan Declerck (p 14
-25) biedt een wetenschappelijk getoetst en verbredend antwoord op deze vraag.
De artikels ‘Klassenmanagement is schoolmanagement’ van Jos Van Thienen (p 28-32),
‘Klasmanagement: kerntaak van een lesmanager in een sterke leeromgeving’ van Frank Dillen (p 3338) en ‘Doe nu eens normaal STOP…DENK…DOE!’ van Alain Noëz (p 50-54) zijn eerder geschreven vanuit ervaringsdeskundig standpunt en reiken concretere handvatten aan.
IVO – themanummer ‘aanvangsbegeleiding’
Jaargang 33, nummer 128, juli-augustus-september 2012
Hans Dielens en Els Sneyers zijn leraren aan het Instituut Heilig Hart van Maria in Berlaar en mentor
voor beginnende leraren in hun school: Hans in de middenschool en Els in de bovenbouw.
‘IVO sprak met... Hans Dielens en Els Sneyers’
IVO – themanummer ‘Professionalisering leraar’
‘Mentorschap: toevallige passagier of deskundig copiloot?’
Jaargang 32, nummer 122, januari-februari-maart 2011
In dit artikel beschrijven de auteurs een onderzoek dat tot doel heeft via semigestructureerde interviews (N=38) de overeenkomsten en discrepanties in verwachtingen van het opleidingsinstituut
(lerarenopleiding) en van de mentoren in stagescholen in kaart te brengen.
IVO – themanummer ‘De school als sociaal oefenveld’
Jaargang 31, nummer 121, oktober–november–december 2010
In het artikel: ‘Situatieschets moeilijke klassituatie‘ getuigt een beginnende leerkracht over het lesgeven in een moeilijke klas. Met steun van de collega's en mentor heeft ze het volgehouden. Ook de mentor getuigt.
IVO – themanummer ‘Omtrent Mentoren’
Jaargang 30, nummer 116, juli-augustus-september 2009
Binnen dit themanummer lijken ons de volgende bijdragen interessant:
In ‘IVO sprak met... Paul Cautreels docent lerarenopleiding Karel de Grote-Hogeschool en UA Antwerpen’ komt het thema mentoraat uitgebreid aanbod. Paul Cautreels schreef het boek 'Met beginnende leraren op weg naar professionaliteit' (Plantyn, 2008). LINK
In ‘Zuurstof waar ik zo aan toe was’ lezen we een getuigenis over deelname aan het postgraduaat
mentor in stage- en aanvangsbegeleiding te Vorselaar. Het bleek vooral voor de deelnemer zelf
een spiegel te zijn waardoor ze kon groeien naar meer professionaliteit. LINK
Het artikel ‘Intervisie voor mentor-coaches op het niveau van de scholengemeenschap’ beschrijft de
scholengemeenschap Diest-Tessenderlo die al enkele jaren aan intervisie tussen mentor-coaches
doet. De twaalf mentor-coaches komen tweemaal per jaar samen. Intervisie wordt een forum waar
de mentor-coaches die vaak alleen in hun school aan het werk zijn, steun en advies krijgen van hun
collega's die zich vaak in soortgelijke situaties bevinden. LINK
In het artikel: ‘Opleiding mentor aanvangsbegeleiding aan de Provinciale Hogeschool Limburg’ lezen
we hoe deze scholengemeenschap al sinds 2002 investeert in mentorschap. De auteurs, werkzaam
als mentoren, werken sinds 2008 mee aan de 5-daagse opleiding voor mentoren aanvangsbegeleiding aan de Provinciale Hogeschool Limburg. LINK
Het artikel ‘De professionalisering van de leraar in het postgraduaat mentoren’ behandelt de lesgeefster de module: ‘het eindwerktraject’. Kenmerkend voor dit actieonderzoek is dat de cursisten zelf
een onderzoeksvraag formuleren rond hun eigen handelen en op een systematische manier een
onderzoek opzetten ter beantwoording van die vraag.
6
Klasse – dossier ‘Pas voor de klas’
nummer 241, januari 2014
Het dossier brengt afwisselend getuigenissen van nieuwkomers en kritische bijdragen (in de vorm van
een interview) van professor Martin Valcke (Onderwijskunde UGent), professor Geert Kelchtermans
(Onderwijsbeleid en –vernieuwing en lerarenopleiding KULeuven) en Isabel Rots (studiedienst COV).
Het ‘Starterspact’, dat veel media-aandacht gekregen heeft, vindt u in het midden van het tijdschrift.
Bijzonder inspirerend is ook het artikel van internationaal onderwijsexpert Dirk Van Damme ‘Ons onderwijs is niet klaar voor de 21ste eeuw’.
Handboek beleidsvoerend vermogen
Aflevering 14, november 2013: ‘Mentorschap’
In deze bijdrage wil deze schooldirecteur ingaan op de kansen tot beleidsvoerend vermogen bij het implementeren van het mentorschap Hij wil ingaan op de betekenis van mentorschap voor een school, op
aanvangsbegeleiding voor beginnende leerkrachten en op het begeleiden van stagiairs uit de lerarenopleidingen. Zijn doel is de systematiek van het beleid te beschrijven.
Aflevering 5, december2010:’Begeleiding van nieuwe leraren: een overbodige luxe of toch een 'must'
voor scholen?’
Wil aanvangsbegeleiding tot maximale effecten leiden, dan moet het mentorschap eigenlijk een onderdeel vormen van een breed opgezet programma voor aanvangsbegeleiding. In deze bijdrage stelt Paul
Cautreels dan ook, na een korte historische introductie, een integrale visie voor op aanvangsbegeleiding en de rol van mentorschap daarbij. De auteur presenteert vooraf enkele belangrijke onderzoeksgegevens in verband met de beginnende leerkracht. Tot slot illustreert hij hoe een weldoordachte aanvangsbegeleiding het beleidsvoerend vermogen van scholen in grote mate kan stimuleren.
Personeel en organisatie
Aflevering 25, december 2010 – ‘Aanvangsbegeleiding ... een boeiend en nooit eindigend verhaal?!’
Amper vier jaar na het invoeren van mentoruren wordt het systeem door minister Pascal Smet alweer
afgeschaft wegens besparingen op het onderwijsbudget. De auteur, Kristine De Block, houdt vanuit
haar eigen ervaring als mentor een warm pleidooi voor een degelijke en menselijke aanvangsbegeleiding voor beginnende leerkrachten. Ze verhaalt heel concreet wat de taken van een mentor kunnen
zijn, hoe die kunnen worden opgevat, welke fasen kunnen worden onderscheiden in de relatie tussen
mentor en beginnende leerkracht en wie er verder nog een belangrijke rol kunnen spelen in de aanvangsbegeleiding. Tot slot blikt ze even vooruit: er is nog een toekomst voor een mentorschap — in
welke vorm dan ook?
Link naar het document
Aflevering 20, april 2009- ‘Opvang en begeleiding van nieuwe leerkrachten: nood aan standaarden’
Nieuwe leerkrachten moeten een degelijke opvang en begeleiding krijgen. Over heel Vlaanderen timmeren scholen en mentoren aan een aanvangsbeleid voor hun nieuwkomers, vol goede bedoelingen en
vol goede moed. Hoe kunnen we de kwaliteit van de opvang nog verhogen? De auteur, Paul Cautreels,
pleit voor het hanteren van kwaliteitsindicatoren en hij omschrijft heel praktijkgericht wat hij hiermee
bedoeld.
Link naar het document
7
Samenkomsten beginnende leraren met de vakbegeleiding
Op woensdagnamiddagen in oktober zijn er ontmoetingen gepland met de DPB-vakbegeleider(s). Elke
leraar krijgt de kans om zijn/haar begeleider(s) buiten de schoolcontext te ontmoeten. Er wordt informatie gegeven over documenten van de leraar (lesvoorbereiding, jaarplan, agenda), leerplannen,
DPB-werking. Verder wordt stilgestaan bij de eerste ervaringen, vragen en mogelijke problemen op de
werkvloer. Startende leraren kunnen hier heel wat praktische info krijgen.
Alle contactnamiddagen gaan door in DPB d ’Abdij, Baron Ruzettelaan 435, 8310 Brugge - Assebroek
Woensdag 1 oktober 2014
AARDRIJKSKUNDE
DUITS
ENGELS
FRANS ASO - BSO - KSO - TSO
An Callemeyn
GESCHIEDENIS
KLASSIEKE STUDIEN
MODE
NEDERLANDS
STUDIEGEBIED MECHANICA –ELEKTRICITEIT
Industriële Wetenschappen, Elektro-mechanica, Mechanische technieken, Mechanische
vormgevings-technieken, Basismechanica, Auto-mechanica, Carrosserie, CV … Elektriciteit-elektronica, Elektrische Installatietechnieken, Elektrische Installaties …
STUDIEGEBIED HOUT en BOUW
Studiegebied VOEDING - tso – bso – clw – cvo - buso
(bakkerij, grootkeuken, hotel, slagerij en voedings-technieken)
WISKUNDE
Johan Delbaere
Jan De Waele, Bert Vandenberghe
Johan Vankeersbilck
Mieke Lietaert
Isabelle Tack
Barbara Axters - Kaat Destrooper
Stef Grimonprez—
Jo Desutter
Patrick Ameye
Geert Delaleeuw, Lies Van de
Wege
Woensdag 8 oktober 2014
ESTHETICA (Beeldende kunsten en film)
INFORMATICA
LICHAMELIJKE OPVOEDING
MUZIK. OPVOEDING - ESTHETICA (MUZ. GEDEELTE)
PLASTISCHE OPVOEDING - BEELDENDE VORMING
TOERISME EN OPR
STUDIEGEBIED LICHAAMSVERZORGING
Johan Vankeersbilck
David Vromant
Pascale Muylaert
Ann Casier
Els Bilcke
An Callemeyn
Lieve van der Spiegel
Woensdag 15 oktober 2014
BIOLOGIE - CHEMIE - FYSICA - NATUURWETEN-CHAPPEN - WETENSCHAPPELIJK WERK
Dominique Hoorelbeke, Peter Willems, Dirk Vansteenkiste
ECONOMIE - HANDEL
GODSDIENST
HUMANE WETENSCHAPPEN
Katrien Pil
Francis Jacobs
Astrid Meganck—Johan Vankeersbilck
An Callemeyn
Jan Bonne
Ronny Vanoosthuyse, Karine
Willocx, Cath. Vandommele
MAATSCHAPPELIJKE VORMING
PROJECT ALGEMENE VAKKEN
PERSONENZORG (voltijds, deeltijds onderwijs, BuSO)
omgangskunde, pedagogische en psychologische vakken en aanverwante vakken; verzorging en verpleegkundige vakken en aanverwante vakken; huishoudkunde en aanverwante vakken; stages in: STV – STW, JGZ, LGW-IW, GWW, VeVoe, VZ, KZ – TBZ, OH, OA
8
Identiteitsdagen - Aanvangsbegeleiding opvoedingsproject
beginnende leraren en ontmoeting met de bisschop
Alle nieuwe leraren en opvoeders worden uitgenodigd voor een vormingsmoment ivm het christelijk opvoedingsproject en een ontmoeting met de bisschop. Elk nieuw personeelslid krijgt op dit
moment een zending vanuit het beleid van het bisdom in het opnemen van een verantwoordelijkheid in het katholiek onderwijs.
Woensdagnamiddag van 14.00 tot 17.00 uur in DPB BRUGGE
Datum
Regio’s
wo 21/012015
Nieuwe leraren NOORD
Brugge-Gistel-Oostende-Oostkust
wo 28/01/2015
Nieuwe leraren CENTRAAL
Torhout-Kortemark-Diksmuide-WestkustRoeselare-Tielt-Izegem
wo 04/03/2015
Nieuwe leraren ZUID
Waregem-Kortrijk-Menen-Ieper-Poperinge
Vormingsprogramma ondersteunend personeel
Doelgroep : alle beginnende opvoeders bij het ondersteunend personeel
Werkwijze:
Er worden twee bijeenkomsten gepland, waarbij alle beginnende
opvoeders aanwezig zijn. De begeleiding is in handen van de school
begeleiders en enkele leden van de diocesane werkgroep ondersteunend personeel.
Data:
Sessie 1:
vrijdag 17/10/2014
14.00 u. - 16.00 u.
in d’Abdij
Introductiedagen stagiairs lerarenopleiding
do
di
do
di
09/10/2014
09/12/2014
29/01/2015
24/02/2015
ma 20/10/2014
NM en vooravond (16.30 – 19.00 uur)
NM en vooravond
NM en vooravond
Voor de SLO CVO-studenten Brugge/Kortrijk
Overdag en vooravond
BuSO VM of NM
9
AANVANGSBEGELEIDING NIEUWE DIRECTIES
Datum
Vakken
woensdag 20/08/2014 Onthaal van alle nieuwe directies door het vicariaat onderwijs in d’Abdij
maandag 06/10/2014
Ontmoeting met en zending door bisschop Mgr. Jozef De Kesel.
Om 18.00 uur in het bisschopshuis (H. Geeststraat Brugge) en nadien maaltijd in d’Abdij.
maandag 08/12/2014
Aanvangsbegeleiding 14.00 - 17.00 uur (d’Abdij).
DPB STUDIEDAGEN ondersteunend personeel
Diocesane stuurgroep ONDERSTEUNEND PERSONEEL (i.s.m. Eekhoutcentrum)
dinsdag 6 november 2014
studienamiddag voor alle opvoeders
14.00 - 16.30 uur
dinsdag 3 februari 2015
Dag van de opvoeder
Volledige dag
dinsdag 17 maart 2015
studienamiddag voor administratief per- 14.00 - 16.30 uur
soneel
DIDACTISCHE EN PEDAGOGISCHE BERICHTEN 2014—2015
Staan vanaf eind augustus integraal op de DPB-website secundair onderwijs, rubriek
‘publicaties’ (http://www.dpbbrugge.be/secundair/) en kunnen als geheel of per artikel gedownload worden.
Die artikels van onze vakbegeleiders blijven belangrijk als inspiratiebron voor de individuele leraar
alsook voor de vakwerkgroepen.
Het voorliggend nummer is een themanummer over HGW (handelingsgericht werken). Verder gaat
het over nieuwe leerplannen, vakspecifieke zaken i.v.m. didactiek, e.d.
TWEEWEKELIJKSE DPB-MEDEDELINGEN
Elke leraar/opvoeder kan individueel de tweewekelijkse DPB-mededelingen ontvangen.
Wie dat wenst, schrijft in via de DPB-website secundair onderwijs rubriek ‘diensten’ à digitale inschrijving voor DPB-mededelingen: http://www.dpbbrugge.be/secundair/
Inschrijven is zo gebeurd en meteen beschik je over de meest recente vakgerichte en vakoverstijgende informatie vanuit de school- en vakbegeleiding. Dit is ook het enige kanaal dat de DPB gebruikt
om vacatureberichten te verspreiden.
Momenteel zijn er meer dan 3000 individuele inschrijvingen. Je kan ons helpen door zoveel mogelijk
nieuwe collega’s te motiveren om zich ook in te schrijven.
10
MasterClass Mentor in het onderwijs
Kwaliteitsvolle coaching van startende leraren
Doelstellingen
Deze korte en kernachtige vorming is er op gericht om klas- en vakmentoren en mentor-coaches
instrumenten aan te reiken om hun complexe taak goed voorbereid aan te vatten
of gesterkt voort te zetten.
UITGANGSPUNT
Ondanks besparingsmaatregelen allerhande blijven we onverkort focussen op de loopbaanbegeleidende rol van scholen voor hun stagiairs en beginnende leraren. En terecht: de noodzaak én de
meerwaarde van een kwaliteitsvolle coaching van startende leraren door goed opgeleide mentoren
wordt door alle betrokkenen beaamd.
INHOUD
Tijdens de eerste moduledag krijg je zicht op je eigen taak en competenties als mentor. We maken ze
bespreekbaar en stellen ze (misschien) bij. Via reflectie krijg je meer inzicht in de visietekst op mentorschap, de beroepsprofielen en de startcompetenties van leraren en de professionele bekommernissen en verwachtingen van starters en/of stagiairs en de school. Van hieruit bepalen we de verschillende opties binnen aanvangs- en stagebegeleiding en schetsen we het profiel en de taakinvulling van
de (klas- en vak)mentor.
Mentor zijn betekent ook in communicatie gaan met de andere. Op de tweede dag focussen we op
enkele belangrijke gesprekstechnieken. Vanuit observatie en je eigen referentiekader openstaan voor
het referentiekader van de andere, feedback geven om het leerproces te bevorderen en hierbij vooral luistervaardigheden inzetten, zijn de items die we behandelen.
Op de derde dag leggen de cursisten zich toe op die accenten eigen aan hun specifieke opdracht als
mentor. De doorgedreven gedifferentieerde aanpak geeft mentoren de kans om te focussen op de
praktijkschok, het schoolvademecum en de begeleidingstrajecten. Enkele specifieke situaties zoals
omgaan met ad interim en met disfunctionerende starters worden besproken.
In de namiddag van de derde dag kiezen de cursisten tussen twee formules. Klas- en vakmentoren
kunnen bij de aanwezige verantwoordelijken van de lerarenopleidingen ‘op bezoek’ gaan om info te
verzamelen over stagevisie, organisatie van de stage en de door het opleidingsinstituut gehanteerde
evaluatieformulieren. Mentor-coaches kunnen ervoor kiezen om in een kleine groep deel te nemen
aan een collegiale consultatie in aanwezigheid van één of meer docenten van de MasterClass.
Wat cursisten schrijven over deze MasterClass:
- Als startende mentor toch wel een bijzonder boeiende bagage meegekregen om een begeleidingstraject op te starten!
- Concreet bruikbare modellen en tips. Smaakt voor mij naar meer!
Naam
Datum
Tijdstip
Sessie 1
donderdag 16 oktober 2014
09.00 u. tot 12.00 u.
Sessie 2
donderdag 16 oktober 2014
13.00 u. tot 16.00 u.
Sessie 3
dinsdag 4 november 2014
09.00 u. tot 12.00 u.
Sessie 4
dinsdag 4 november 2014
13.00 u. tot 16.00 u.
Sessie 5
maandag 17 november 2014
09.00 u. tot 12.00 u.
Sessie 6
maandag 17 november 2014
13.00 u. tot 16.00 u.
11
Tweedaags congres van het middenkader
dinsdag 18 november 2014 tot woensdag 19 november 2014
DPB Brugge en Eekhoutcentrum organiseren in 2014-2015 voor de tweede maal een tweedaags
congres voor het middenkader secundair onderwijs. Na de vele positieve reacties van vorig jaar
willen wij een verdere stappen zetten in de ondersteuning en vorming van middenkaders.
Middenkadermensen zijn vaak onmisbare schakels in onze scholen: zij zorgen ervoor dat de
school gesmeerd 'draait'. Dikwijls zijn ze manusjes-van-alles en tegelijkertijd helpen ze visie en
beleid ontwikkelen. Daardoor zitten ze niet altijd in een comfortabele positie.
Toch hebben de mensen van het middenkader een veelzijdige en complexe taak en vervullen zij
een belangrijke brugfunctie tussen het beleid en de werkvloer
Het centrale thema voor deze editie is coaching.
Het tweedaags congres voor het middenkader wil kwaliteitsvolle professionaliseringskansen
aanreiken en een platform bieden om appreciatie en waardering voor hun werk te tonen. Tegelijkertijd kan het congres ook een ideale kans zijn voor netwerking die achteraf nog sporen nalaat. We hopen dat we jou mogen ontmoeten op onze tweedaagse!
Ook mentoren zijn hier zeker welkom.
Dit nummer werd samengesteld door:
De themagroep loopbaanbegeleiding: Stefaan Misschaert, Rik Logghe, An Quaghebeur, Karine Willocx, Jan De Waele, Daniël Haeve, Hilde Bouckaert;
Philippe Vercoutere , Luc Beelprez .
12

Download Report