Het Ontstaan Van (PDF)

Roodkoekoek
2004: Het jaar van de start van het roodkoekoek fokproject, Joop begint en met de kruising van een
fokonzuivere koekoekhaan x roodpel hennen. Leidraad is het fokschema wat enige jaren terug is
gepubliceerd in het jubileumboekje van de Friese hoender club (FHC). Het uitgangspunt hierbij waren
zuivere koekoek en roodpel dieren.
De F1 zag er als verwacht uit, namelijk zwarte en koekoekdieren met eventueel wat goud in hals, zadel en
schouders.
enige jaren later.
In 2005 tot en met 2007 wordt er ook nog roodgestreepte Plymouth Rock kriel ingekruist. Hier valt in
eerste instantie niets bruikbaars uit, waarschijnlijk door te kleine aantallen. in 2012 worden hier twee
hennen met de juiste kleur in het veld teruggevonden die waren gefokt uit broedeieren van Joop.
Het type herinnert nog duidelijk aan de Plymouth rock evenals de kopjes. De kleur is echter al zeer goed.
In 2009 zagen de rkk er uit als roodpelkoekoek bij Joop en Geart.
2009 was ook het jaar dat Harm Jan Brink met de fok van de roodkoekoeken begint. Hij gelooft niet in het
aloude schema uit het witte boekje en begint dan ook met een geheel nieuwe stam op een andere manier.
Hij kruist een Friese koekoek haan met een Leghorn hen in de rode kleur. Reden voor deze kruising was
het vermijden van elke vorm van pelling welke juist werd vastgelegd in het oude schema van de FHC.
Achteraf was voor het type en een percentueel hogere kans op mooie rode dieren in de F2, de omgekeerde
kruising van rode Leghorn haan x koekoek FH hen beter geweest. Koekoek hennen waren ten tijde van de
kruising echter niet verkrijgbaar waardoor er voor de eerste kruising is gekozen en met het geluk dat de
koekoek haan goud bij zich droeg waardoor er de bruikbare goudhalzige koekoeken uit vielen.
De uitkomst was zoals verwacht goud/zilverhalzig koekoek met meer of minder goud/zilver in de
bevedering.
2010: De beste haan uit de kuikens van 2009 werd bij Harm Jan terug gekruist aan zijn rode Leghorn
moeder. Hieruit vielen de eerste roodkoekoek hanen maar ook rode, geelkoekoek en goudhalzige
vergelijkbaar met de F1 kwamen hier uit. Daarnaast kwamen de gele poten van de Leghorn bij een aantal
dieren weer terug. Wat kleur betreft waren dit dieren die dicht bij het ideaalplaatje kwamen, het type was
echter verre van ideaal door het hoge percentage leghornbloed. Geart krijgt van deze ronde een rode haan
met rode staart van Harm Jan.
2011: Bij Geart pakt de combinatie met de rode haan van Harm Jan erg goed uit en is er een grote stap
voorwaarts te zien. Door het zeer goede type van Geart zijn hennen wordt ook het type sterk verbeterd.
Bij Harm Jan worden meerdere combinaties uitgeprobeerd met wisselende resultaten. Er wordt gekruist
met een roodpel hen van Doede de Jong om het type te verbeteren en om blauwe poten in de stam te
krijgen, de pelling wordt hierbij voor lief genomen. Wel worden uit deze combinatie alleen de hennen
aangehouden zodat er op de hoeveelheid pelling geselecteerd kan worden. De pootkleur is nog altijd
vleeskleurig bij de rode dieren. De kwaliteit van de rode kleur was uit deze combinatie verassend goed,
waarschijnlijk door de prima kwaliteit van de rode kleur van de Leghorns.
De oude combinatie levert meer dieren op met een leghorn type en gele poten, wel is de kleur hier steeds
beter. Daarnaast wordt er ook een kruising gemaakt met de gewone Friese koekoek, hier kwam maar 1 ei
van uit met als resultaat een donkere koekoek hen welke in het volgende jaar ingezet zal worden.
De beste en meest “schone” rode hennen worden aangehouden voor de fokkerij. Hiervan verhuist ook een
naar Joop. Een jaar waarin dus niet veel is bereikt maar wel veel geleerd bij Harm Jan. Geart houdt twee
mooie roodkoekoek hanen aan en enkele rode hennen uit zijn eigen stam.
2012: De hanen van Geart blijken een schot in de roos. In Bontebok wordt een haan geboren die al zeer in
de smaak valt bij de drie fokkers. Ook wordt de eerste echte roodkoekoek hen gefokt en een mooie rode
hen.
Bij Harm Jan gebeurt er ook veel. Uit de combinatie van een van de eerste roodkoekoek hanen met de
bovengenoemde koekoek hen(tevens zijn dochter) vallen veel verschillende dieren: roodkoekoek,
zwartkoekoek, kwartel en kwartelkoekoek. De types vallen echter tegen en er zijn wat dieren met sporen
die ze uitsluiten voor de fokkerij.
Ook wordt er bij Harm Jan een combinatie met zwart gemaakt om het type te verbeteren en om blauwe
poten in de rode Friese te fokken. De uitkomsten zijn heel divers door de wat vreemde basis van de zwarte
Friese hoenders(zie het stuk over de genetica van de roodkoekoek). Er vallen citroenpellen, rode en zwart
rood/goud halzige dieren uit deze combinatie met de gewenste blauwe poten. Doordat een van de
moederdieren sporen kreeg op latere leeftijd is er voor gekozen de meest veelbelovende jonge dieren een
jaar over te houden om te zien of ze sporen zouden krijgen voordat ze in de fokkerij ingezet zouden
worden.
De klapper van deze ronde bij Harm Jan is ook te danken aan een van de hanen van Geart. Hieruit vallen
erg mooie roodkoekoek en rode dieren. Door predatie en scheve staarten bij de hanen blijft er maar 1 rode
haan met rode staart over en een prachtige roodkoekoek hen met haar rode zusje met zwarte staart.
Met de oude rode hennen(door spoorvorming) en de oude roodkoekoek haan met Leghorn type wordt er
niet doorgegaan. Deze worden bij familie van Harm Jan neergezet als back-up.
Joop had een succes en een tegenslag met de rode hen die hij van Harm Jan heeft gekregen. In combinatie
met zijn oude fokzuivere roodkoekoek fokhaan gaf dit een mooie donker rode fokonzuivere roodkoekoek
haan. Hoe de combinatie echt fokt zal helaas nooit duidelijk worden omdat een steenmarter in één nacht
15 stuks van de nafok uitmoordt met maar twee overlevende hanen. De oude fokzuivere roodkoekoek
haan verhuist naar de buurman van Joop.
2013: Het jaar van de hoge verwachtingen, de stappen die in 2012 waren gemaakt waren zo goed dat de
verwachtingen erg hoog waren. De 13 in het jaartal zal waarschijnlijk voor wat pech hebben gezorgd want
het liep anders dan gedacht. De hoop was met name gevestigd op het roodkoekoek foktrio(zie 2012) van
Geart, hier zijn veel eieren van uitgebroed maar met wisselende resultaten. De donskleur van de kuikens
leek in eerste instantie wel erg goed maar veel dieren vielen uiteindelijk uit door een veel te lichte kleur
(waarschijnlijk door het gen Di) en te veel wit in het verenkleed.
Desalniettemin lopen er ook mooie dieren bij en neemt de keuze aan fokdieren toe. Bij een broer van
Geart worden er twee hennen geboren uit een oude haan van Geart die een sterker contrast laten zien
tussen het rood en wit. Qua type zijn ze van mindere kwaliteit dan de andere dieren maar door de
interessante kleur worden ze wel ingezet voor de fokkerij.
Bij Harm Jan worden veel eieren van Geart uitgebroed naast de eieren van zijn eigen dieren. De oude haan
van Geart die nog bij hem liep die als fokhaan gebruikt zou worden ligt echter in het voorjaar plotseling
dood in het hok. Een neefje van deze haan, ook bij Geart vandaan, wordt nu ingezet. Deze haan was iets
roder van kleur met een minder egale koekoektekening. De hennen leggen slecht in het koude voorjaar en
er worden daardoor maar weinig eieren ingelegd. Ook wordt er gecombineerd met twee rkk hennen uit de
oude stam van Joop met veel Plymouth rock kriel bloed(zie 2005), uit deze combinatie vallen echter geen
goede dieren waardoor er ook al snel weer afscheid wordt genomen van deze twee hennen. Uit de
combinatie met de rode en rkk hennen van Harm Jan vallen wel mooie dieren maar door het kleine aantal
eieren zijn het niet veel. Wel zat hier de eerste rkk haan bij die zuiver voor de koekoekfactor was, dit dier
was eenmaal volwassen bijna wit.
De grootste verrassing komt dit jaar uit onverwachte hoek. De oude rkk haan met rode hennen van Harm
Jan uit het jaar 2010-2011 die naar familie waren verhuisd hebben wonderbaarlijk goed gefokt. Uit een
nestje van 6 uitgebroed door een broedse hen vallen perfect getekende hanen met rode en zwarte staart.
Nadeel is dat ze een tikje lang van rug zijn maar niet storend. Ook kunnen ze sporen vererven maar dit zal
in 2014 uitgezocht worden.
In Langezwaag bij Joop loopt het ook niet helemaal gesmeerd. Eén van deze jonge fokonzuivere
roodkoekoek hanen van vorig jaar gaat tijdelijk naar Harm Jan. De andere gebruikt Joop als fokhaan. Als
gevolg van het lange koude voorjaar, was de uitkomst echter slecht. De broedmachine kon de temperatuur
nachts niet goed op peil houden. Alle kuikens gaan naar dezelfde buurman die eerder de fokzuivere
fokhaan van 2012 heeft gekregen.
Daarna broedt Joop nog een keer met eieren die Harm Jan heeft verzameld van de haan van Joop x één van
Harm Jan zijn veelbelovende hennen.
Deze keer ging het broeden nog slechter. Waarschijnlijk doordat de temperatuur iets was hoger gezet
leverde deze ronde slechts één fokzuivere haan op. Ondertussen lopen er bij de buurman 2 hele mooie
hennen – uit de 1eronde van 2013- op zijn erf.

Download Report