Nederlands Dagblad 24 januari 2015 Storm van protest tegen beleid Eijk UTRECHT - Van twee kanten komt er stevige kritiek op de toekomstvisie van kardinaal Wim Eijk, waarbij in het aartsbisdom Utrecht nog maar enkele tientallen kerken open blijven. Maar de actieve priesters en andere beroepskrachten staan er 'zonder uitzondering' achter. Dat laatste zegt secretaris-generaal Hans Zuijdwijk van het aartsbisdom. Vrijdag stuurden 93 gepensioneerde pastoors, diakens en pastoraal werkers Eijk een petitie. Zij vinden zijn beleid verwoestend; ze vrezen dat kerk en geloof uit hele streken in Middenen Oost-Nederland zullen verdwijnen. Bovendien vertoont de stijl van leidinggeven van de kardinaal volgens hen dictatoriale trekken. Later op de dag kwam daar een 'professorenmanifest' bij, van een groep katholieke intellectuelen. Zij vinden dat je kleine geloofsgemeenschappen moet stimuleren, niet opheffen. Volgens initiatiefnemer Ad de Groot heerst er een 'angstcultuur' in het aartsbisdom. Ook veel actieve pastoors en zeker pastoraal werkers voelen zich ontmoedigd door het beleid, zegt hij. Maar kritiek uiten is 'gevaarlijk'. 'Het zou niet de eerste keer zijn dat daarop ontslag op staande voet volgt.' De Groot hoopt dat zij zich nu ook durven uit te spreken. De emeriti pastores vragen kardinaal Eijk om een 'open gesprek'. Dat is niet nodig, zegt Zuijdwijk, de bestuurlijke rechterhand van Eijk. 'Er zijn vier bijeenkomsten geweest waarop hij met alle actieve beroepskrachten heeft gesproken. Zij erkenden zonder uitzondering zijn analyse en deelden zijn oplossingsrichting.' simplistisch ‘Als je geen verantwoordelijkheid draagt, kun je makkelijker simplistische redeneringen eropna houden’, zegt Zuijdwijk. ‘De emeriti staan niet meer dagelijks in de praktijk en zien minder goed wat er speelt.’ Kardinaal Eijk (61) schreef kort voor Kerst in een brief aan alle parochies, dat er over vijftien jaar misschien nog maar twintig actieve priesters zijn. Het aartsbisdom zal dan terug moeten naar evenzoveel fusieparochies, met elk misschien maar één kerk. De kardinaal hangt alles op aan de aanwezigheid van een priester, die de eucharistie kan vieren. ‘De geloofsgemeenschap wordt daaraan opgeofferd’, zegt oud-pastoor Cor Spithoven uit Zeist. Hij is een van de initiatiefnemers van de petitie van 93 gepensioneerde pastores. Zij betuigen steun aan een open brief van oud-hoogleraar praktische theologie Jozef Wissink, zelf ook priester van het aartsbisdom. Hij schreef vorige week dat kardinaal Eijk blijkbaar alleen ‘de grote heiligen’ wil overhouden in de kerk. Maar dan ben je ‘een sektariër, die de barmhartigheid van Jezus jegens de scharen mist’. lokale gemeenschappen Het ‘hooglerarenmanifest’ wijst op paus Franciscus, ‘die voortdurend het belang benadrukt van lokale gemeenschappen en van de priesters die naar de mensen toe gaan en niet omgekeerd’. Als ergens een kerk sluit, gaat nog geen tien procent van de gelovigen mee naar de kerk verderop die open blijft. Zo krijg je een ‘religieuze ontvolking’ van het platteland, aldus de hoogleraren. En je zet ook vijftigduizend vrijwilligers, die nu in kleine gemeenschappen actief zijn, aan de kant. Eén pastoor en twee – onbetaalde – diakens krijgen de zorg over parochies van 40.000 katholieken. Zuijdwijk zegt dat Eijk niet de sluiting van honderden kerken ‘nastreeft’, maar dit ziet als realiteit, wanneer het kerkbezoek en het aantal priesters blijven teruglopen.