Begrippenlijst Geluid

Begrippenlijst Geluid
Akoestisch onderzoek op referentiepunten
In het akoestisch onderzoek op referentiepunten wordt de geluidproductie op de referentiepunten
langs rijkswegen berekend en vergeleken met het wettelijk geldende geluidproductieplafond uit het
geluidregister.
Akoestisch onderzoek op woningniveau
Bij akoestisch onderzoek op woningniveau wordt de geluidbelasting op geluidgevoelige objecten,
zoals huizen, berekend en getoetst aan de normen uit de Wet milieubeheer.
Binnenwaarde
De binnenwaarde is de jaargemiddelde geluidbelasting die maximaal binnen in een geluidgevoelige
ruimte, zoals een woonkamer, is toegestaan. Hoe hoog de maximale geluidbelasting mag zijn,
hangt af van in welk jaar de rijksweg die langs het huis loopt in gebruik is genomen én het jaar
waarin de bouwvergunning voor het huis is afgegeven.
Brongegevens
Brongegevens zijn gegevens die nodig zijn om de geluidproductie en geluidbelasting door verkeer
op de weg vast te stellen. Brongegevens zijn: voertuigintensiteiten, voertuigsnelheid, ligging van
rijlijnen, type wegdek, afmeting en ligging van geluidschermen, mate van absorptie van schermen,
de breedte van de weg en de plafondcorrectiewaarde. Deze gegevens zijn opgenomen in het
geluidregister.
Decibellen
Het geluidniveau wordt uitgedrukt in decibellen, afgekort dB. Globaal kan een mens tussen de 0 dB
en 140 dB horen. Dat is alles tussen het geluid van een normale ademhaling en dat van de
motoren van een straalvliegtuig in. Een geluid van 0 dB is het zachtste geluid dat een mens kan
horen. Bij 140 dB bestaat de kans dat de trommelvliezen het begeven.
Doelmatigheidscriterium
Met het doelmatigheidscriterium onderzoekt Rijkswaterstaat op een eenduidige manier de
financiële doelmatigheid van een geluidbeperkende maatregel. Dus: wegen de kosten van een
maatregel op tegen het te behalen resultaat? Wanneer de kosten van een maatregel hoger zijn dan
de baten, is de maatregel niet financieel doelmatig.
Geluid
Geluid is een trilling van de lucht. Door die trillingen gaat het trommelvlies in onze oren bewegen.
Dit zorgt ervoor dat onze hersenen een seintje krijgen en we iets horen. Geluid kan hard of zacht
zijn, plezierig of onaangenaam.
Geluidbelasting
De geluidbelasting is de jaargemiddelde hoeveelheid geluid die bijvoorbeeld op de gevel van
woningen terecht komt. Wat die waarde is, berekent Rijkswaterstaat.
Geluidbeperkende bronmaatregel
Een geluidbeperkende bronmaatregel is een maatregel die de bron van het verkeersgeluid aanpakt.
Een bronmaatregel vermindert het geluid op alle geluidgevoelige objecten, zoals woningen, aan de
weerszijden van een weg. In de Regeling geluid milieubeheer zijn twee typen stille wegdekken
aangewezen als geluidbeperkende bronmaatregel: tweelaags zoab en dunne geluidreducerende
deklagen.
Geluidloket
Het Geluidloket is de organisatie die bij Rijkswaterstaat het geluidregister beheert en daarnaast
berekeningen doet van de geluidproductie op referentiepunten.
Geluidplafondkaart
De geluidplafondkaart is de kaart waarop de wegen (en spoorwegen) staan waar hoofdstuk 11 van
de Wet milieubeheer op van toepassing is.
Geluidproductie
De geluidproductie is de hoeveelheid geluid op een referentiepunt. De term geluidproductie wordt
gebruikt om onderscheid te maken met de term geluidbelasting. Geluidbelasting wordt gebruikt
voor het geluidniveau op een woning (of ander geluidgevoelig object). De geluidproductie is een
jaargemiddeld geluidniveau (Lden) in dB en wordt afgerond op één decimaal.
Geluidproductieplafond
Het geluidproductieplafond is de maximaal toegestane waarde van de geluidproductie op een
referentiepunt. Het begrip geluidproductieplafond wordt vaak afgekort tot GPP of plafond. Het
geluidproductieplafond is een wettelijke norm voor het geluid. Rijkswaterstaat is verantwoordelijk
voor de naleving van de geluidproductieplafonds.
Geluidregister
Het geluidregister is een website waarop alle informatie rond de referentiepunten te vinden is. Zo
staat de ligging van ieder punt vermeld en zijn de geldende geluidproductieplafonds opgenomen.
Het geluidregister bevat ook de brongegevens waarmee de geluidproductieplafonds berekend zijn.
Ook de jaarlijkse nalevingsverslagen van Rijkswaterstaat staan op de website. Bovendien is
aangegeven voor welke rijkswegen een saneringsplan is vastgesteld.
Geluidsanering
Geluidsanering richt zich op het terugdringen van hoge geluidbelastingen op onder meer woningen
langs wegen en spoorwegen. Het gaat hier dan om knelpunten die onder de Wet geluidhinder, de
voorganger van de Wet milieubeheer, zijn ontstaan. Om de geluidbelasting terug te dringen kan
Rijkswaterstaat diverse maatregelen nemen. De geluidsanering langs rijkswegen is een eenmalige
operatie.
Geluidsaneringsplan
Een geluidsaneringsplan bevat de voorgenomen maatregelen bij te saneren geluidgevoelige
objecten, zoals een woning. Het plan bevat ook een akoestisch onderzoek op woningniveau. Bij het
formeel vaststellen van de saneringsplannen volgt Rijkswaterstaat een inspraakprocedure die is
voorgeschreven in de Wet milieubeheer. Het verzoek tot vaststellen van een saneringsplan moet
voor alle wegen op de geluidplafondkaart uiterlijk eind 2020 zijn ingediend.
Lden
Lden is de eenheid waarin het jaargemiddelde geluidniveau van een rijksweg wordt uitgedrukt.
Lden is een optelsom van de jaargemiddelde geluidniveaus in de dagperiode (07.00-19.00 uur),
avondperiode (19.00-23.00 uur) en nachtperiode (23.00-07.00 uur). Hierbij vindt een weging
plaats van de duur van de verschillende beoordelingsperioden waarbij 5 dB wordt bijgeteld in de
avondperiode en 10 dB in de nachtperiode.
Maximale waarde
De maximale waarde geeft aan welke jaargemiddelde geluidbelasting, hoge uitzonderingen
daargelaten, niet overschreden mag worden. De maximale waarde voor wegverkeer is 65 dB.
Naleving
Rijkswaterstaat houdt doorlopend in de gaten of de geluidproductie bij alle referentiepunten niet
boven het geluidproductieplafond uitkomt. Dit noemen we naleving. Doel van de naleving is dat het
geluid door verkeer niet onbeheerst kan groeien.
Nalevingsverslag
Het nalevingsverslag is een jaarlijks verslag van de naleving van de geluidproductieplafonds. In dit
verslag maakt Rijkswaterstaat een vergelijking tussen de geluidproductie op de referentiepunten in
het voorgaande jaar met de geluidproductieplafonds. Het nalevingsverslag moet ieder jaar op
uiterlijk 1 oktober naar de minister van Infrastructuur en Milieu worden verzonden.
Referentiepunt
Referentiepunten zijn virtuele punten aan weerszijden van de weg. Ieder referentiepunt heeft een
geluidproductieplafond. De punten liggen op circa 50 meter afstand van de rijksweg, op 4 meter
hoogte en steeds 100 meter uit elkaar. In totaal zijn er ongeveer 60.000 referentiepunten. De
precieze ligging van elk punt is opgenomen in het geluidregister.
Voorkeurswaarde
De voorkeurswaarde is een norm voor de geluidbelasting ’buiten’. Ofwel op de gevel van een
woning of aan de grens van een woonwagenstandplaats of woonschip ligplaats. De
voorkeurswaarde geeft aan welke geluidbelasting daar bij voorkeur niet overschreden mag worden.
De voorkeurswaarde voor wegverkeer is 50 dB.
Werkruimte
De werkruimte is het verschil in dB tussen de berekende geluidproductie op een referentiepunt en
het op dat referentiepunt geldende geluidproductieplafond. Binnen de werkruimte kunnen kleine
projecten met een minimale impact op de geluidproductie worden uitgevoerd. Daarnaast is deze
geluidruimte noodzakelijk om normale veranderingen van het verkeer die van jaar tot jaar
optreden, op te kunnen vangen.
Wet milieubeheer
De Nederlandse Wet milieubeheer is een wet waarin de regels staan voor allerlei onderwerpen op
het gebied van milieu. Voor verkeersgeluid is hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer belangrijk. Dit
hoofdstuk geeft de normen voor geluid van wegen en spoorwegen die op de geluidplafondkaart
staan aan. Voor overige wegen en spoorwegen is de Wet geluidhinder van toepassing.
Wet geluidhinder
De Nederlandse Wet geluidhinder is een wet waarin regels staan voor het geluid van wegverkeer,
railverkeer en industrie. De wet is niet van toepassing op verkeersgeluid van wegen die op de
geluidplafondkaart staan. Die zijn al opgenomen in de Wet milieubeheer. De Wet geluidhinder geeft
normen voor de aanleg van nieuwe wegen of de wijziging van bestaande wegen. Ook geeft de wet
de geluidnormen voor nieuwbouw langs alle wegen, dus ook voor wegen die wél op de
geluidplafondkaart staan.