Artikel Constructeur - februari 2014.

Aigemene kennis engineering plastics
loopt nog steeds achter
Meer mogelijk met kunststof
ESEF
Productontwerpers hebben meer keuzemogelijkheden dan ooit. Het hoeft niet langer metaal te zijn: kunststoffen vormen voor alsmaar meer
toepassingen een goed en vaak beter alternatief. ESEF-exposanten tonen op de grootste subcontractingbeurs in de Benelux,
tal van producten waarin het materiaalgebruik het innovatieve karakter bepaalt.
Ais je een dubbele laadpaal voor
elektrische auto's op een
openbaar terrein plaatst, mag die
qua design best opvallen. Van
Dijk 3DE, een van de expos anten op ESEF, van 11 tot en met
14 maart in de Jaarbeurs
Utrecht, heeft voor zo'n laadpaal
een composiet gekozen - een
SMC (Sheet Moulding Compound), een met glasvezel
versterkte polyester dat in een
matrijs wordt geperst. "Zo'n paal
moet robuust zijn; 15 jaar tegen
wind, regen, zon en vorst
kunnen . Uiteraard speelt de
veiligheid mee. En we wilden
een paal die 'onopvallend opvalt'
door het design en de afwerking.
SM C is een van de weinige
materialen die dit alles biedt",
zegt Marc Fleuren, business
development manager bij Van
Dijk 3DE. "We hebben nog
extrusie overwogen, maar dan
heb je amper vormvrijheid."
SMC biedt bovendien het
voordeel dat je functies kunt
integreren, zodat er minder
subassemblies zijn.
Composieten
Oe door Van Oijk 30E ontworpen /aadpaa/ uit composiet.
De laadpaal is slechts een
voorbeeld hoe kunststoffen hee!
nieuwe toepassingen mogelijk
maken. Vooral in producten
waarin beweging een rol speelt,
denk aan mobiliteitsproducten
maar ook machines, bieden
kunststoffen niet aileen vormvrijheid maar eveneens gewichtsbesparing ergo brandstof- en
CO 2-reductie. "Er zijn voor staal
bijna altijd we! alternatieven in
kunststof te vinden", zegt
Martin van Dord, innovatiecoach bij NRK & DPI Value
Centre. ''Aileen blijft een
belangrijk dee! van het docentenkorps in Nederland den ken
in metaal." Hierdoor maken de
ontwerpers en engineers nog
onvoldoende gebruik van de
mogelijkheden van kunststoffen.
De NRK organiseert daarom
tijdens ESEF in het kunststoftheater lezingen waarin toepassingen en moge!ijkheden van
alternatieve materialen gepresenteerd worden.
Composieten zullen hierin zeker
aan bod komen. Poly Products is
een van de exposanten op ESEF
2014. Het bedrijf dingt met een
composieten zichtbekisting voor
de bouw van de nieuwe Uyllanderbrug in de categorie Innovatieve Materiaaltoepassingen mee
naar de ESEF Award. Door het
gebruik van composiet als
bekistingsmateriaal, dat niet
verwijderd hoeft te worden, is de
stremming bij het plaatsen ervan
beperkt gebleven rot een dag.
Oat is de meerwaarde van
composiet in deze toepassing.
Martin van Dord geeft het
voorbeeld van een kipbak voor
een vrachtwagen. Door deze van
composiet te maken, spaart de
vrachtwagenfabrikant een
complete achteras uit. "Dan heb
je een business case. De totale
investering is lager, de exploitatiekosten zakken en de vrachtwagen kan meer tonnage
meenemen." Hij ziet dat steeds
vaker composieten worden
ingezet, ook uit het oogpunt van
duurzaamheid.
Plating-on-plastic
Multinal Group, een oppervlaktebehande!aar en chemisch
technisch reinigingsspecialist,
ziet een duidelijke trend om
metaal dat verchroomd wordt te
combineren of dee!s te vervangen door kunststof. Toepassingen zijn lOWe! te vinden in de
decoratieve sfeer als ook in de
technische, bijvoorbeeld
elektronica inbedden in een
lOgenaamde kooi van Faraday
om straling te voorkomen. De
drijfveren achter deze trend zijn
gewichtsreductie, verfraaiing en
kostenbesparing, zegt Diana
Stroeven, commercieel directeur.
"Onze klan ten kunnen hiermee
inspelen op de mogelijkheden
die kunststof biedt." Een andere
innovatie bij deze ESEF-exposant is het metalliseren van
kunststof, plating on plastic
(POP). Diana Stroeven: "We
kunnen met dunne lagen een
hechtende, galvanische deklaag
De composieten zichtbekisting van Poly Product dingt mee naar de ESEF Innovatie Award. Het bekistingsmateriaal wordt niet verwijderd en
beperkt zo stremmingen voor het verkeer.
op kunststof aanbrengen."
Dankzij deze dunne laag weet
Multinal kunststof te verfraaien,
wat nieuwe toepassingen
mogelijk maakt. Omdat de
kunststof producten zo een fraai
uiterlijk krijgen, geeft de
vormvrijheid van een matrijs de
doorslag in de uiteindelijke
keuze voor ABS of ABS blends .
"Daarom is het ook vanuit
designoogpunt aantrekkelijk."
3D-printen
De vraag die je jezelf kunt
stellen is: zijn we straks nog
gebonden aan matrijzen? Of
gaan we alles 3D-printen? En
welke materialen zetten we dan
in? Diana Stroeven zegt dat men
bij Multinal Group de ontwikkelingen op dit vlak nauwlettend
voigt. Ze sluit niet uit dat de
onderneming hiermee nieuwe
markten kan ontsluiten.
Innovatiecoach Martin van
Dord ziet volop kansen voor de
laagopbouwtechniek, maar dan
wel in specifieke toepassingen.
"Het is zonder meer een
belangwekkende ontwikke!ing,
maar wij zien meer voordelen
voor onze sector als je matrijzen
kunt printen en koelkanalen
daar leggen waar nodig is." Het
spuitgieten zal de komende jaren
zeker niet vervangen worden, is
zijn verwachting. Of het moet
om hele kleine aantallen gaan,
die nu vanwege de hoge
matrijskosten niet gespuitgiet
kunnen worden. Dan praat je
over hooguit een fractie van het
spuitgietwerk.
Prototypen
Van Dijk 3DE past de technologie al toe. Marc Fleuren: "Bij de
ontwikkeling van de nieuwe
Senseo zijn verschillende
prototypen gemaakt met behulp
van verschillende 3D-printtechnieken. Aileen de onderdelen die
in contact komen met de koffie
wilden we niet uit 3D-printmateriaal vervaardigen, maar uit
het uiteindelijke materiaal. Je
weet immers niet precies wat de
uitwerking op de smaak is.
Daarom hebben we voor dit
onderdeel in eigen werkplaats
een matrijs gefreesd en hebben
het in polypropyleen gespuitgiet.
Maar ik sluit zeker niet uit dat
we op termijn dit SOOft onderdelen ook direct in het uiteindelijke materiaal kunnen printen."
Niet uitgespeeld
Maar hij ziet ook een heel
andere ontwikkeling. Door de
opkomst van nieuwe technieken
in plaatwerk kun je producten
met een heel hoogwaardige
uitstraling in serie vervaardigen
ESEF en Techni-Show met NS
ESEF is de vakbeurs op het gebied van toeleveren , uitbesteden,
productontwikkeling en engineering. Net als voorgaande keren
heeft in de Jaarbeurs in Utrecht gelijktijdig met ESEF ookTechniShow plaats, van 11 tot en met 14 maart 2014. Bezoekers kunnen
beide beurzen met een toegangsbewijs bezoeken . Toegang is gratis,
na voorregistratie via www.esef.nl. Bij deze registratie wordt tevens
de mogelijkheid geboden om een NS-combiticket te bestellen .
Hiermee reis je vanaf elk station in Nederland voor 19 euro naar de
Jaarbeurs in Utrecht, inclusief beurstoegang .
die je vroeger wellicht gereedschapgebonden uitvoerde. "Met
laserlassen realiseer je een mooie
en goed reproduceerbare
afwerking. Je bent minder
overgeleverd aan het oog van de
meester." Zo is de rol van metaal
beslist nog niet uitgespeeld. En
je ziet de laatste tijd ook dat er
weer meer seriematig wordt
geproduceerd door middel van
verspanende bewerkingen waar
vroeger voornamelijk gereedschapgebonden methoden
werden gebruikt. "We hebben
onlangs een product gerealiseerd
met een heel hoogwaa rdige
uitstraling door een gefreesd
aluminium onderdeel te
combineren met een - op zich
laagwaardig - vacuiimgevormd
kunststof onderdeel." Apple is op
het gebied van verspanend
produceren duidelijk trendsettend, hoewel dit over series van
een totaal andere ordergrootte
gaat. Marc Fleuren ziet echter
dat klanten nadrukkelijker de
afweging ma ken tussen investeren in een gereedschap (matrijs)
of in productietechniek. "En je
ziet dat het niet meer altijd
gereedschapgebonden productietechniek hoeft te zijn."
Precisiecomponenten
Als je voor precisieverspaning
kies t, hoeft het materiaal
evenmin altijd een metaa l te
zijn, zo laat het Twentse
Hemabo op ESEF 2014 zien.
Hemabo heeft zich gespecialiseerd in het draaien en frezen
van hoogwaardige kunststof
precisiecomponenten voor onder
andere de ha lfgeleiderindustrie,
geavanceerde machinebouw en
medische en farmaceutische
industrie. Met vijfassige
freesmachines, onder andere van
Grob en Makino, die uitsluitend
worden gebruikt om technische
kunststoffen te bewerken.
Dennis Glaasker: "Vaak zie je
bedrijven kunststoffen verspanen
op freesmachines voor hout of
eenvoudige freesbanken voor
metaal. Wij hebben juist
gekozen voor deze hoogwaardige
freesmachines omdat we
hiermee, in combinatie met de
juiste gereedschappen en
verspaningsparameters, repeteerbaar de meest nauwkeurige
toleranties kunnen realiseren."
Daarmee scoort Hemabo in de
precisie industrie. Hier ligt een
aantrekkelijke markt. "Europa
moet het hebben van technische
innovaties. Clusters rond
hightech machinebouw stdlen
hoge eisen aan kwa liteit en
levertijd. De prijs moet goed
zijn, maar deze markt is niet
aileen prijs gedreven."
Kennis
De toegevoegde waarde van
Hemabo zit mede in de brede
ervaring met technische
kunststoffen. Daardoor kan men
klanten al in het voortraject
adviseren over de materiaalkeuze. "Want", zo zegt D ennis
Glaasker, "de algemene kennis
over het toepassen van engineering plastics loopt nog steeds
achter ten opzichte van omringende landen als Duitsland."
Ook qua bewerkingstechnologie
is er nog veel onbekendheid bij
wat realiseerbaar is. De toeleverancier ziet de m arkt voor
kunststof precisiecomponenten
groeien. Niet aileen in Nederland, ook in Duitsland. De crisis
is dan ook eigenlijk aan de
Twentse toeleverancier voorbij
gegaan, dankzij de focus op
hightech kunststoffen .

Download Report