Press Release Passages

6 September ‐ 10 October, 2014 Passages Sophie Calle, Hamza Halloubi, Stéphanie Saadé & Imogen Stidworthy Stéphanie Saadé, Re‐Enactment LB/ Chandelier with Plum Blossom Energy Saving Lamp, 2012, old chandelier, plum blossom energy saving lamp. Een doorgang (passage) impliceert een transitie. Het behelst een beweging, een verplaatsing van het ene punt naar het andere, van de ene staat naar de andere. Het impliceert ook tijd, een huidig punt richting een toekomstige gebeurtenis. Het verleden is echter niet het aandachtspunt, maar wordt opgenomen in een beweging richting het heden en verwijst zelfs subtiel naar iets daar voorbij. Terwijl we nadenken over de implicaties van Passages in de tentoonstelling, herinneren we ons Walter Benjamins onvoltooide Passagenwerk, geschreven tussen 1927 en 1940, waarin hij de overdekte winkelpassages van Parijs in de 19e eeuw beschrijft. Het werk van Benjamin was een verzameling reflecties. Wat is een winkelpassage? De klassieke betekenis is een voetgangerspassage of ‐galerij die aan beide kanten open is en die is overdekt met glas en ijzer. Meestal verbindt hij twee evenwijdige straten en bestaat hij uit twee rijen winkels en andere commerciële ruimtes zoals restaurants, cafés, kappers, etc. Bij het onderzoeken van de passages probeerde Benjamin tegelijkertijd het verleden waar te nemen, het heden te begrijpen, en een brug te vinden naar de toekomst. Passages brengt werken samen van Sophie Calle, Hamza Halloubi, Stéphanie Saadé en Imogen Stidworthy, die zich richten op de verschillende momenten aan de twee uiteinden van de winkelpassage, en de tijd die ertussen verstrijkt. Verschillende vormen van doorgang worden gekoppeld, de concretere die betrekking hebben op plaatsen, situaties en verhaallijnen, en de abstractere zoals het verstrijken van de tijd, een fenomeen dat op zijn beurt weer concrete sporen achterlaat. De tentoonstelling richt zich op het moment waarop zich een verandering voltrekt. Passages gaat over het ontleden van deze stroom. De kunstenaar legt hierbij het mechanisme bloot of vindt er aanknopingspunten in om momenten vast te leggen. Misschien zijn het pogingen om het verstrijken van de tijd tegen te gaan, of om een ander verleden samen te stellen. Sinds het einde van de jaren zeventig is Sophie Calle (Frankrijk, 1953) actief als fotografe en combineert ze tekst, beeld en conceptuele installaties. In haar werk legt ze op systemische wijze de werkelijkheid bloot, zij het die van haarzelf of iemand anders, met een beperkte rol voor het toeval. De afwezigheid van anderen is een centraal thema, en het bestaan van Calle zelf speelt daardoor in haar werk een sleutelrol. De documentaire manier waarop ze haar werk presenteert suggereert een hoge mate van feitelijkheid. In 'Passages' worden drie werken uit de series Last Seen (1991), The Blind (1986) en The Hotel getoond. Voor de serie Hotel (Hotel # 24, 1981) deed Calle zich voor als kamermeisje in een hotel in Venetië om zo de levens van vreemden te onderzoeken via hun bezit‐
tingen en gewoonten. In de afwezigheid van de hotelgasten fotografeerde ze hun geopende koffers, wasgoed, badkamerspullen, prullenbakken, dagboeken, brieven enzovoorts. Aan de informatie die ze uit deze objecten vergaarde, voegde ze haar eigen verhaal toe en zo stelde ze een nieuw levens‐
verhaal voor de eigenaars samen. Hamza Halloubi’s (Marokko, 1982) poëtische videowerk manoeuvreert tussen documentaire en fictie. Begeleid door de stem van de kunstenaar behouden al zijn werken een filosofisch aspect dat zowel refereert aan theoretische kennis als aan persoonlijke herinneringen. In Letter From Tangier (2013) onderzoekt Hamza Halloubi met zijn camera de stoffige overblijfselen van het ooit zo beroemde Gran Teatro Cervantes in Tanger. Het is een film over de reis van beelden, moeilijke werkomstandigheden en de grens tussen fictie en documentaire. Letter From Tangier analyseert het mislukken van het maken van een fictiefilm wanneer de realiteit complexer is Stéphanie Saadé’s (Libanon, 1983) werk heeft als vertrekpunt het moment wanneer iemand ver‐
vreemd raakt van zijn omgeving. Deze vervreemding geeft je de kans om objecten waar te nemen die voorheen zouden zijn opgegaan in de achtergrond. In de serie Re‐Enactment reproduceert ze objecten die door anderen zijn gemaakt. Ze neemt hierbij de logica van een ander aan, een die haar vreemd is, en creëert een archief van veronachtzaamde objecten. De objecten zijn gemaakt voor praktische doeleinden en zouden verdwijnen als de kunstenares ze niet zou reproduceren. De reproductieve handeling geeft aan deze voorbijgaande manifestaties van logica een soort eeuwig‐
heidswaarde. In Stéphanie Saadé’s Re‐Enactment LB / Chandelier with Plum Blossom Energy Saving Lamp wordt een opstelling gereproduceerd zoals de kunstenares die zag in een traditioneel Libanees huis. Het werk bestaat uit een kapotte oude kroonluchter van Muranoglas die nu slechts nog fungeert als steun voor een andere lamp. De tweede lamp, goedkoop en zuinig, produceert nu het licht. De stroomkabel van de tweede lamp hangt over een arm van de oude kroonluchter en markeert daarmee zijn onbruik en het verstrijken van de tijd. Tussen de twee lampen ontstaat een tegenstrijdige relatie omdat elk element een andere richting op duwt. De kroonluchter verwijst naar de vergane glorie die hij imiteert terwijl de goedkope spaarlamp het perspectief van een duistere toekomst onderstreept. Imogen Stidworthy’s (UK, 1963) werk Soon Deok (2012‐14) is een nieuwe configuratie van elementen uit de grotere installatie Speaking in the Voices of Different Gods (Busan Biennale 2012) en draait om een verhaal waarin vormende momenten in persoonlijke en historische gebeurtenis‐
sen door elkaar heen lopen. In de installatie bevinden zich een sjamanistische pop van stro die gebruikt wordt voor het genezen van ziekten, en een 3D‐laserscannavigatie van het object. Het mappen van het object met behulp van technologie lijkt zijn verborgen innerlijk bloot te leggen, maar wat we eigenlijk zien is alleen de huid van het object, gezien vanuit een virtueel binnenste. De scan is een echo van de situatie in Korea waarin sjamanisme en andere oude geloofsovertuigingen krachtige referenties blijven naast de meer hedendaagse systemen van hyperkapitalisme en technologische vooruitgang. Sjamanen werken als mediums die de stemmen van verschillende goden rechtstreeks doorgeven en zo hun klanten advies geven. In een videofragment herinnert de sjamaan Soon Deok zich de traumatische gebeurtenissen die zich voordeden toen ze betrokken raakte bij de prodemocratische demonstraties tijdens de militaire dictatuur in de jaren tachtig, en die ertoe leidden dat ze haar stem verloor. De schok van deze tijdelijke stomheid tijdens haar politieke bewustwording dwong haar om haar persoonlijke en spirituele vorming opnieuw te bezien.