varende-scheepsmodellen-geschikt-vaarwater-voor

OIBLIOTHEEK
RWKODIENS'I' VOOR O@
W E R K D O C U M E N T
VARENDE SCHEEPSMODELLEN
GESCHIKT VAARWATER VOOR RADIOGRAFISCH BESTUURDE SCHEEPSMODELLEN I N LELYSTAD
door
Wim J e u r i s s e n
S t a g i a i r v a n d e Hogere Bosbouw
en C u l t u u r t e c h n i s c h e School t e
Velp
1979-114 Abr
\
1
-
.
- ..
R I J K S D I E N S T
.
8520
~
-'.
, -
april
VOOR DE I J S S E L P I E E R P O L D E R S
S M E D I N G H U I S
L E L Y S T A D
INHOUDSOPGAVE
INLEIDING
1. MODELBOTEN
1 . 1 . Algemeen
1.2. Statische en varende modellen
2. VERENIGINGEN EN FEDERATIE
3. WEDSTRIJDEN
3.1 Algerneen
3.2. Klasse F; radio-bestuurde scheepsmodellen
.
4. DE P.T.T.
5. MODELBOOTVIJVERS
6. LELYSTAD
6.1 Modelbootvereniging "Isis"
6.2. Geschikt vaarwater
.
SAMENVATTING
LITERATUURLIJST
BIJLAGEN
I.
2 t/m
9.
10.
Lijst van klasse-indeling
8. Parcoursen voor de diverse klassen
Mogelijke plassen voor een vaarwater
Water bij het industrieterrein "de Oostervaart"
INLEIDING
Door h e t o n t s t a a n van een modelbootvereniging i s e r b i j de a f d e l i n g
R e c r e a t i e behoe'fte o n t s t a a n aan i n f o r m a t i e over deze s p o r t .
I n h e t r a v p o r t wordt u i t s l u i t e n d gekeken n a a r de varende scheepsmodell e n en met name de r a d i o bestuurde modellen.
Gekeken wordt e r naar de modelboten i n h e t algemeen en de v e r e n i g i n g
en F e d e r a t i e s d i e e r z i j n . Welke r o l s p e e l t de P.T.T. en wat i s een
i d e a l e v i j v e r voor r a d i o b e s t u u r d e modellen?
Idaar kunnen de modelbootvaarders i n L e l ~ s t a dh e t b e s t e varen nu en
i n de toekomst?
1 . MODELBOTEN
3.
1 . I . Algemeen
Het varen met OD s c h a a l nagebouwde of zelf ontworpen schepen i s een e r g
oude hobby.
I n h e t begin i s d a t a l l e e n h e t bouwen van d e b o o t j e s zonder d a t e r mee
gevaren wordt. Men p r o b e e r t a l l e s zo nauwkeurig mogelijk na t e bouwen
of t e ontwerpen. D i t z i j n de zogenaamde s t a t i s c h e modellen. L a t e r g a a t
men meer over t o t h e t v a a w a a r d i g maken van d e scheepjes. Dat houdt
onder andere i n d a t e r andere l i j m en verf g e b r u i k t moeten worden.
Een varend model moet voldoen aan e i s e n van s t e r k t e , s t a b i l i t e i t , s n e l h e i d , vaareigenschappen en voortstuwingskracht.
I n h e t algemeen i s de d e t a i l l e r i n g b i j varende modellen n i e t zo v e r
doorgevoerd a l s b i j de s t a t i s c h e modellen. Behandelingen d i e h e t s c h i p
namelijk t e verduren k r i j g t z o a l s h e t t r a n s p o r t , h e t i n en u i t h e t wat e r halen, aanvaringen e.d. s t a a n d a t n i e t t o e .
E e r s t z i j n e r a l l e e n de v r i j varende modellen d i e voortgestuwd worden
door de wind of door een m o t o r t j e . Veel l a t e r i s men pas de radiograf i s c h e b e s t u r i n g gaan toepassen.
Met name i n I t a l i e k e n t men een g r o t e p e r f e c t i e b i j de scheepsmodelbouw en ook de shows d i e men met varende modellen opvoerd z i j n vaak e r g
spectaculair.
1.2.
S t a t i s c h e en varende modellen
B i j de scheepsmodelbouw onderscheidt men dus d e s t a t i s c h e en de varende
modellen.
Ds-st?tische-!!oCsLLs~
D i t z i j n meestal natuurgetrouwe kovien van bestaande of n i e t meer be-
staande schepen, havens en werven of d e l e n hiervan.
De schepen of havens worden vaak nagebouwd van tekeningen d i e men i n
de winkel kan kopen, maar oolc h a a l t men vaak tekeningen op b i j scheepswerven of f a b r i k a n t e n .
De varende modellen z i j n onder t e v e r d e l e n i n :
v r i j varende modellen;
a. z e i l b o t e n , d i t i s h e t zogenaamde vaanzeilen.
b. motorboten,
l i j n gevaren modellen, voortstuwing d.m.v. een motor maar gevaren
aan een touw;
op a f s t a n d bestuurde modellen;
de b e s t u r i n g geschiedt draadloos met behulp van geluids- of l i c h t s i g n a l e n of radiogolven. Bijna a l t i j d maakt men gebruik van de hoogf r e q u e n t e radiogolven.
.
.
.
ad v r i j varende modellen
H i e r b i j s t e l t men de koers van h e t s c h i p voor h e t t e water l a t e n i n
door h e t r o e r en de eventuele z e i l e n i n een bepaalde stand t e z e t t e n .
Deze koers kan t i j d e n s de v a a r t n i e t meer veranderd worden. Varen met
deze schepen v r a a g t meestal twee personen n l . &En om h e t s c h i p t e water
t e I a t e n en &En d i e h e t s c h i p aan de andere kant van h e t water weer
opvangt. H i e r b i j moet vaak v e e l gelopen worden.
Deze t a k van h e t modelvaren wordt v e e l beoefend i n Engeland. E r z i j n
daar s p e c i a l e v i j v e r s voor met name h e t v a a n z e i l e n .
I n Nederland kent men n i e t zoveel beoefenaars. I n h e t r e c r e a t i e p a r k
Spaarnwoude" i s een v i j v e r voor deze m o d e l z e i l e r s ..; Deze w o r d t door ca.
15 mensen g e b r u i k t .
Naast de z e i l b o t e n k e n t men b i j de v r i j varende modellen ook de motorisch
aangedreven boten z o a l s de oorlogs- en handelschenen. Ook deze t a k kent
weinig beoefenaars i n Nederland.
I,
L i j n gevaren modellen
D i t z i j n motorboten d i e men i n een c i r k e l aan een touw v a a r t . Het zogenaamde pylonrennen. Ook deze t a k van h e t modelvaren wordt, i n Nederland~
b i j n a n i e t beoefend.
-
Radiograf i s c h b e s t u u t d e modellen
-
Met deze schepen wordt i n Nederland v r i j v e e l gevaren, h e t z i j i n clubverband of i n d i v i d u e e l . Het scheepsmodel wordt bestuurd vanaf de wat e r k a n t d.m.v..een zender. Deze zender zendt een hooefrequent s i g n a a l
u i t d i e door een ontvanger d i e i n h e t b o o t i e i s gemonteerd wordt opgevangen en verwerkt. De ontvanger i s afgestemd on de f r e q u e n t i e van de
zender en wordt door b a t t e r i j e n of a c c u ' s gevoed. De ontvangen s i g n a l e n
worden door e l e k t r o n i s c h e schakelingen gedecodeerd en toegevoerd a a n '
de j u i s t e elektromechanische omvormers z o s l s k l e i n e motoren en magneten.
De zender i s aangepast aan h e t a a n t a l op a f s t a n d t e bedienen f u n k t i e s
z o a l s de motor, h e t r o e r , de z e i l e n en eventuele t o e t e r s , lampen, waternomnen e.d.
.
.
De e e r s t e r a d i o g r a f i s c h e b e s t u r i n g geschiedde met buizen, maar d i e moesten t e l k e n s ounieuw worden a f g e s t e l d en ook t r a d e n e r v r i j v e e l s t o r i n g e n
on. Nu werkt men met t r a n s i s t o r s en komen e r b i j n a geen s t o r i n g e n meer
voor. I n h e t begin kende men a l l e e n d e zogenaamde t i p - t i ? b e s t u r i n g
d.w.z. men kan h e t r o e r b i j v o o r b e e l d of helemaal naar l i n k s of n a a r
r e c h t s bewegen of i n een n e u t r a l e s t a n d een andere tussenstand was n i e t
mogelijk. Dat g e l d t ook voor d e motor d i e kon aan of u i t - h a l f - g a s was
J.
n i e t mogelijk. Nu g a a t dat we1 met de zogenaamde p r o p o r t l o n e l e besturing.
Men kan b i j de r a d i o g r a f i s c h b e s t u u r d e boten 3 groepen onderscheiden:
l e - z e i l b o t e n , deze schepen hebben voor nood vaak we1 een m o t o r t j e
aan boord maar de bedoeling i s om t e z e i l e n op de windkracht.
Men kan dus h e t r o e r en d e z e i l e n bedienen met de r a d i o g r a f i s c h e
besturing;
de speedboten, z i j z i j n m e e s t a l u i t g e r u s t met een verhrandingsmo2e
t o r . Z i j kunnen snelheden h a l e n van meer dan 100 lan. Deze,met v e r brandingsmotoren u i t g e r u s t e speedboten*kunnen v r i j v e e l lawaai
maken. E r i s een r ~ e t t e l i j kmaximum g e s t e l d van 80 db;
3e
andere scheoen z o a l s oorlogs-, handels-, passagiers- en s p o r t v a a r tuigen. Deze scheoen z i j n meestal u i t g e r u s t met een elektromotor.
-
-
Modelbootvaren wordt zowel door jong a l s oud beoefend en door mannen
en vrouwen. De hoofdgroep wordt e c h t e r gevormd door mannen van 20 j a a r
en ouder. R i j de l e e f t i - j d s p e l e n w a a r s c h i j n l i j k ook de k o s t e n van een
b o o t j e een r o l . Een com?leet b o o t j e met zender en accu e.d. k o s t m i n i - .
maal f 500,-- en kan oplopen t o t f 5000,--.
2. VERENIGINGEN EN FEDERATIES.
.
.
E r z i j n i n Nederland ca. 25 verenigingen van modelbootvaarders. D i t z i j n
e n e r z i j d s v e r e n i g i n g e n w a a r men voor a l l e soorten~modelbouwt e r e c h t kan
en a n d e r z i j d s v e r e n i g i n g e n d i e z i c h s p e c i a a l g e r i c h t hebben O D h e t
speedbootvaren of h e t z e i l e n .
Deze verenigingen z i j n aangesloten b i j de A.N.S.F. (Algemene Nederlandse
Scheepsmodel F e d e r a t i e ) . De A.N.S.F. is een overkoepelend orgaan voor
de g e h e l e scheepsmodelbouw en -vaart en is o p g e r i c h t i n 1970.
Het doe1 van de A.N.S.F. l u i d t l e t t e r l i j k :
"Het propageren van de scheepsmodelbouw en h e t geven van v o o r l i c h t i n g
h i e r o v e r ; h e t leggen van c o n t a c t e n tussen scheepmodelbouwers o n d e r l i n g
i n verenigingsverband, evenals h e t verwij z e n naar ? l a a t s e l i j k e l r e g i o n a l e verenigingen; h e t doen o r g a n i s e r e n v a n contactavonden, tentoons t e l l i n g e n , w e d s t r i j d e n e.d.; h e t doen u i t g e v e n van een clubblad door
de a a n g e s l o t e n verenigingen".
Her b e s t u u r van d e A.N.S.F. i s samengesteld u i t leden van d e d i v e r s e
verenigineen. Aangesloten c l u b s b i j de A.N.S.F. b e t a l e n f I,-- per
v e r e n i g i n g s l i d met een minimum van f SO,-- en een maximum van f 250,--.
Er z i j n v i a de verenigingen 4.000 modelbootvaarders aangesloten b i j d e
A.N.S.F., z i j geven een i n f o r m a t i e b u l l e t i n u i t geheten "de Scheepshoorn".
De A.N.S.F. i s op haar b e u r t weer a a n g e s l o t e n b i j "NAVIGA" d i t i s h e t
overkoepelend orgaan van de scheepsmodelbouw i n Europa en z e t e l t i n
TJenen.
De d i v e r s e verenigingen hebben t o t d o e l :
- h e t leggen van contacten t u s s e n scheevsmodelbouwers,
- h e t o r g a n i s e r e n van contactavonden, w e d s t r i j d e n en werlaniddelen,
- hettmuitgeven van een clubblad,
- gezamenlijke aankoop en beheer van m a t e r i a a l .
I n n r i n c i ~ ekan iedereen l i d worden van z o ' n vereniging. De leden bet a l e n een j a a r l i j k s e c o n t r i b u t i e d i e v a r i e e r t t u s s e n d e f 25,-- en f 40,--.
3 . WEDSTRIJDEN
3.1
. Algemeen
I n d i v e r s e landen worden w e d s t r i j d e n gehouden. E r z i j n clubkampioenschappen, l a n d e l i j k e w e d s t r i j d e n en Europese kampioenschappen.
Men v a a r t dan volgens de r e g e l s d i e z i j n o p g e s t e l d door d e Europese Fed e r a t i e "NAVIGA"
Men k e n t v e r s c h i l l e n d e k l a s s e n waarin w e d s t r i j d e n
worden gehouden.
klasse A/B
Pylonrennen
klasse C
S t a t i s c h e modellen
v r i j varende z e i l b o t e n
klasse D
v r i j varende schaalmodellen
klasse E
klasse F
radio-bestuurde scheepsmodellen.
Deze k l a s s e n z i j n allemaal onderverdeeld n a a r type motor, g r o o t t e , gewicht e t c . ( z i e b i j l a g e l ) .
.
-
-
I n h e t r a p p o r t z a l i k mij v e r d e r beperken t o t de radio-bestuurde modell e n . De andere k l a s s e n (A t / m E) kennen i n Nederland e r g weinig beoefenaars en i n d i e k l a s s e n worden maar z e l d e n of n o o i t w e d s t r i j d e n gehouden.
3 . 2 . Klasse F, radio-bestuurde scheepsmodellen
Voor w e d s t r i j d e n i n d e k l a s s e F z i j n e r 6 v e r s c h i l l e n d e parcoursen t e
weten voor de:
F 1
; een snelheidsparcours voor verbrandings- en elektromotoren
(zie hijlage 3);
; behendigheidsparcours voor schaalmodellen ( z i e b i j l a g e 4 ) ,
F 2
F 3
; behendigheidsparcours voor boten naar eigen ontwerp met v e r brandings- of elektromotoren ( z i e b i j l a g e 5 ) . Voor afmetingen
boeiendriehoek van d e parcoursen F 1 , F 2 en F 3 ( z i e b i j l a g e
2),
F sr
; snelheidsparcours voor boten met verbrandingsmotor ( z i e h i j lage 6 ) ,
F s r E ; snelheidsparcours voor boten m e t elektromotor ( z i e b i j l a g e 7 ) ,
F 5
; snelheidsparcours voor modelzeilen ( z i e b i j l a g e 8 ) .
Deze parcoursen z i j n u i t g e z e t met boeien waar men dan omheen v a a r t .
Meestal s t a r t men met 6 v a a r d e r s t e g e l i j k i n een zogeheten h e a t . Een
w e d s t r i j d b e s t a a t u i t 2 of 3 h e a t s , waarvan a l l e e n de b e s t e t e l t voor d e
einduitslag.
B i j de k l a s s e F 2 komt h i e r ook nog de u i t s l a g van de bouwbeoordeling
b i j . De boten i n deze F 2 . k l a s s e , moeten z e l f gebouwd en natuurgetrouwe
kopien van bestaande of bestaand hebbende schepen z i j n . V66r h e t v a r e n
van h e t w e d s t r i j d p a r c o u r s moeten de schepen een bouwbeoordeling ondergaan.
De k l a s s e n F 6 en F 7 hebben geen v a s t p a r c o u r s . I n d e k l a s s e F 6 worden
meerdere modellen t e g e l i j k e r t i j d door meerdere deelnemers bestuurd
(groepen deelname)
I n de k l a s s e F 7 kan EEn deelnemer met 6611 of meerdere modellen n a a r
e i g e n keuze een show varen.
Voor h e t v a r e n van h e t p r o g r a m a i n d i e k l a s s e n s t a a n 12 minuten t e r
beschikking. De deelnemer i s v r i j i n d e vormgeving en u i t v o e r i n g v a n
z i j n programma.
.
4. DE P.T.T.
W i l men varen met een r a d i o g r a f i s c h bestuurd scheepsmodel dan moet men
i n h e t b e z i t z i j n van een machtiging v e r l e e n d door de Radio-controled i e n s t van d e P.T.T.
De e e r s t e machtigingen hiervoor z i j n af gegeven i n 1967. Een d e r g e l i j k e
machtiging kan men aanvragen b i j d e Radiocontroledienst m i t s men minimaal 14 j a a r oud is.
E r z i j n 2 s o o r t e n machtigingen voor modelbesturingszenders; i n d i v i d u e l e
en c o l l e c t i e v e machtigingen.
De aanvraag voor een i n d i v i d u e l e machtiging d i e n t door d e belanghebbende aangevraagd t e worden b i j h e t hoofd van d e Radiocontroledienst. De
kosten bedragen f24,-- per jaar ( p r i j s 1978).
Men kan ook gebruik maken van d e c o l l e c t i e v e machtigingen d i e z i j n v e r leend aan:
- de Kon. Ned. Vereniging voor Luchtvaart K.N.V.V.L.,
- de Vereniging voor e x ~ e r i o m e n t e e lradio-onderzoek (VERON).
De kosten bedragen h i e r f 20,-- per j a a r ( p r i j s 1978).
De zender en ontvanger kan f a b r i e k s a p p a r a t u u r z i j n en ook zelfbouw.
Fabrieksapparatuur moet z i j n van een type waarvoor door of namens d e
d i r e c t e u r - g e n e r a a l van de P.T.T. een v e r k l a r i n g van eoedkeuring i s a f gegeven. I n geval van zelfbouwapparatuur d i e n t v66r de ingebruikname
een schema van d e zender aan d e R a d i o c o n t r o l e d i e n s t t e worden gezonden.
Voor d e scheepsmodellen z i j n er d e volgende f r e q u e n t i e s beschikbaar:
1 f r e q u e n t i e ( s ) op de 13 MHz-band
" 9 , 27 ,!
6
"
,I
I,
40
"
4
"
I n de p r a k t i j k b l i j k t d a t de f r e q u e n t i e op d e 13 MHz-band v e e l s t o r i n e e n
g e e f t en e r voor d i e f r e q u e n t i e s l e c h t s z e l d e n een machtiging wordt verleend.
De 27-MHz-band komt i n 1980 geheel t e r beschikking van de radiozendamat e u r s (de zogenaamde Algemene Radio Communicatie)
Dus dan b l i j v e n a l l e e n de v i e r f r e q u e n t i e s over op de 40 Wz-band.
.
Het ombouwen van een zender van d e 27 MHz-band naar de 40 MHz-band k o s t
c a . f 200,-- p l u s d e k o s t e n voor een nieuwe aanvraag voor een machiging.
5. MODELBOOTVIJVWS
'
Ook h i e r beperk i k m i j t o t de r a d i o g r a f i s c h bestuurde b o o t j e s .
De "eisen" voor een z e i l j a c h t p l a s voor z e i l b o t e n i n de v r i j e v a a r t
( k l a s s e D) z i j n opgenomen i n h e t j a n u a r i nummer 1971 van h e t maandblad
,,recreatievoorzieningen" (pag. 29-32).
I n h e t volgende ga i k u i t van een v r i j i d e a l e v i j v e r voor radio-bestuurde s c h e e ~ s m o d e l l e n .Dat betekent d a t de v i j v e r g e s c h i k t moet z i j n voor
a l l e s o o r t e n van h e t modelvaren, dus zowel voor speedboten, z e i l b o t e n
en handels-, passagier- en oorlogsschepen. De meeste modelbootvaarders
hebben namelijk meerdere modellen i n v e r s c h i l l e n d e k l a s s e n .
De v i j v e r z a l dan ook g e s c h i k t moeten z i j n voor a l l e s o o r t e n w e d s t r i j den d i e e r b i j h e t modelvaren gehouden worden. De modelbootvaarder z a l
i n de v i j v e r moeten kunnen oefenen voor d a t s o o r t w e d s t r i j d e n .
Enkele aspecten voor een i d e a l e v i j v e r
.
- Afmetingen:
Men moet e r dus rekening mee houden d a t h e t g r o o t s t e w e d s t r i j d o a r c o u r s
u i t g e z e t moet kunnen worden i n d e v i j v e r
Het g r o o t s t e parcours i s d a t van d e F s r - k l a s s e ( z i e b i j l a g e 5 ) . Deze
k l a s s e v r a a g t een minimaal wateroppervlak v a n 90x150 m. Een i d e a l e
maat i s 150x200 m.
De p l a s moet ook weer n i e t t e g r o o t z i j n ; Treedt e r namelijk s t o r i n g
op b i j de zender of d e boot dan moet men i n s t a a t z i j n d e boot aan d e
andere z i j d e van h e t water op t e vangen a l s d e wind ongunstig is. Tevens
i s h e t b i j een g r o o t water vaak zo d a t d e k l e i n e b o o t j e s v e e l h i n d e r
ondervinden van de hoge golven. Om een (extreem) voorbeeld t e noemen;
een p l a a t s aan de rand van h e t IJsselmeer i s n i e t g e s c h i k t .
.
-
Diepte:
I n verband met de diepgang van d e g r o t e r e zeilschepen z a l h e t water
een minimale d i e p t e moeten hebben van 1 m. Een maximum i s e r n i e t , maar
b i j voorkeur n i e t t e d i e p zodat een gezonken boot weer gemakkelijk boven
water kan worden gehaald.
-
Begroeiing
Rondom h e t water i s h e t gewenst d a t e r zo min mogelijk b e g r o e i i n g i s .
Voor de z e i l b o t e n moet de wind v r i j over h e t water kunnen waaien. Beg r o e i i n g en ook bebouwing en hoge wallen veroorzaken windval.
Een algemene aanname d a a r b i j i s d a t de a f s t a n d van d e r g e l i j k e o b s t a k e l s
t o t de rand van h e t water 5 maal de hoogte moet z i j n van h e t o b j e c t
voor de l i j z i j d e . en 10 maal voor de l o e f z i j d e .
- Vaterstand
Een i d e a l e waterstand i s 5-15 cm onder d e bovenkant van de o e v e r , zod a t de schepen gemakkelijk i n h e t water g e z e t kunnen worden. Er z a l
dan ook een b e h o o r l i j k e kade en/of beschoeiing aanwezig moeten z i j n .
I s de a f s t a n d van de waterspiegel t o t de oever g r o t e r dan kan d a t opgevaneen worden door een ( d r i j v e n d e ) s t e i g e r . Ook b i j een s t e i l t a l u d
of een waterkant d i e s l e c h t t e bereiken i s kan een s t e i g e r een goede
o ~ l o s s i n gz i j n . Daarnaast i s een s t e i g e r ook e r g geschikt voor w e d s t r i j den, dan moeten de deelnemers namelijk e e n p l a a t s hebben d i e gescheiden
i s van de toeschouwers. De afmetingen v a n zo'n s t e i g e r z i j n 10x1,5 m
(minimale maat) omdat e r b i j w e d s t r i j d e n maximaal 12 mensen op mogen.
-
Het water
I n h e t water moet zo min mogelijk begroeiing voorkomen. Met name d e
b o o t j e s met een schroef kunnen anders i n problemen komen. Dat g e l d t
u i t e r a a r d ook voor andere v e r o n t r e i n i g i n g i n h e t water.
- De l i g g i n g van een vaarwater
B i j de keuze van een vaarwater moet men rekening houden met 3 benerkingen t e n aanzien v a n de l i g g i n g .
le
-
2e
-
3e
-
-
a f s t a n d t o t bebouwing
De speedboten met verbrandingsmotoren kunnen e r g v e e l lawaai maken.
Er i s een maximum g e s t e l d van 80 dB. Dat i s t e v e r g e l i j k e n m e t druk
v e r k e e r of een l u i d e r a d i o . Het i s e c h t e r n i e t zozeer de g e l u i d s s t e r k t e d i e zo h i n d e r l i j k i s , maar de toonhoogte d i e deze motoren
voortbrenpen kan v e e l e r g e r n i s veroorzaken.
Een maat voor d e a f s t a n d t o t debebouwing i s e r n i e t .
Vaart men a l l e e n met z e i l b o t e n of boten met een e l e k t r o - m o t o r dan
kan men r u s t i g midden i n een w i j k varen. Dat kan z e l f s e e n aantrekk e l i j k schouwsnel z i j n voor d e omwonenden.
Boten met verbrandingsmotoren moeten e c h t e r zoveel mogelijk b u i t e n
gehoorafstand van omwonenden gehouden worden. Dat kan bijvoorbeeld
door een s i t u e r i n g i n de n a b i j h e i d van een i n d u s t r i e t e r r e i n omdat
zo'n t e r r e i n m e e s t a l een hoger geluidsniveau h e e f t en vaak b u i t e n
de bewoningscentra l i g t . Men h o e f t e l k a a r n i e t t e hinderen want
e r w o r d t meestal a l l e e n i n d e avonduren en i n de weekends sevaren,
dus n i e t onder w e r k t i j d .
a f s t a n d t o t andere modelbouwers
H i e r b i j kan men denken aan radio-bestuurde m ~ d ~ l v l i e g t u i ~ e- anu,t o ' s ,
-helicopters.
Het bereiken van een zender bedraagt ca. 1 km. A l s men e l k a a r n i e t
w i l hinderen dan moet men dus minimaal 2 irm u i t e l k a a r z i t t e n . Dat
g e l d t a l l e e n a l s men op d e z e l f d e f r e q u e n t i e v l i e g t , v a a r t of r i j d t .
Voor de v l i e g t u i g modelsport z i j n e r nu 8 f r e q u e n t i e s OD de 35-MHzband heschikbaar. De zendapparatuur,voor deze band moet e c h t e r
~ r o t e n d e e l snog or, de markt worden gebracht en worden goedgekeurd
door de P.T.T.
Iianneer deze band eenmaal i n gebruik i s genomen
dan kunnen de modelboten en ~ l i e g t u i g e n" r u s t i g " n a a s t e l k a a r
varen en v1:iegen.
a f s t a n d t o t hoogspanningsleiding
Als e r d i c h t b i j een hoogspanningsleiding gevaren wordt dan kan
d a t problemen opleveren met de zendapnaratuur. Een maat voor de
a f s t a n d i s ook h i e r n i e t bekend en z a l ook a f h a n k e l i j k ' z i j n van de
s o o r t hoogsnanningsleiding en de gevoeligheid van de a p n a r a t u u t .
Diversen
een vlaggemast voor d e z e i l b o t e n t e r aanduiding van de w i n d r i c h t i n g ,
~ a r k e e r g e l e g e n h e i dO D k o r t e a f s t a n d omdat de schepen meer dan 25 kg
kunnen wegen,
een gebouwtje waar men w e d s t r i j d - en bergingsmateriaal z o a l s boeien,
een v l a g en een r o e i b o o t j e e.d. kan opbergen.
6. LELYSTAD
6.1. Modelbootvereniging " I s i s "
I n maart 1979 i s o f f i c i e e l o ~ g e r i c h tde modelbootvereniging i n L e l y s t a d
geheten " I s i s " (godin van d e n a t u u r k r a c h t ) ) .
V o o r z i t t e r i s de hr. P. Bos, Ganzediep 16 e n s e c r e t a r i s de h r . L. d e Bree
Rode Klif 196. Z i j t e l l e n OD h e t ogenblik 8 leden en verwachten binnen
enkele j a r e n rond de 25 t e k r i j g e n gezien d e g r o e i van Lelystad en h e t
groeiende a a n t a l modelbootvaarders i n h e t a l g e m e e n .
De leden van " I s i s " v a r e n b i j n a allemaal met r a d i o - g r a f i s c h b e s t u u r d e
schepen. Dat b e t r e f t zowel z e i l s c h e p e n , speedboten en handels- e n oorlogschepen. Als de weersgesteldheid h e t t o e l a a t varen ze 2 2 3 maal per
week voornamelijk i n de avonduren en i n d e weekends.
Op h e t oeenblik v a r e n ze i n w i j k 2.2.7. on een p l a s b i j de "Kogge" (no. 1
b i j l a g e 9 ) . Deze p l a s v o l d o e t e c h t e r n i e t aan hun wensen wat b e t r e f t
de oppervlakte. Ze kunnen e r namelijk geen g r o o t w e d s t r i j d p a r c o u r s op
u i t z e t t e n . Daarnaast verwachten ze a l s de huizen n a b i j h e t water i n d e
Kogge eenmaal hewoond z u l l e n z i j n d a t e r k l a c h t e n komen vanwege lawaaio v e r l a s t van de speedboten.
Ze zoeken dus naar een voldoende g r o t e p l a s waar ze anderen n i e t hinderen door l a w a a i o v e r l a s t .
.
.
.
6.2, GeSchikt vaarwater
I n h e t algemeen z i j n de speedboten d e g r o o t s t e hinderpaal b i j h e t zoeken
naar een g e s c h i k t vaarwater. Ten e e r s t e vanwege h e t lawaai en t e n tweede
vanwege de g r o o t t e d i e een w e d s t r i j d p a r c o u r s voor speedboten i n b e s l a g
neemt
Uitgaande van h e t g r o o t s t e w e d s t r i j d p a r c o u r s voor speedboten z i j n e r i n
de omgeving van Lelystad een a a n t a l mogelijkheden.
I n her volgende z a l i k d i e bespreken met d e beperkingen d i e e r aan v e r bonden z i j n .
.
- Zuigerglaspark
1 s n a a r mijn i d e e n i e t g e s c h i k t omdat d e speedboten-races m o e i l i j k
samen gaan met de andere vormen van r e c r e a t i e ( g e l u i d o v e r l a s t ) . Overige
boten hoeven geen nroblemen op t e l e v e r e n (no. 2 b i j l a g e 9 ) .
-
Z e i l p l a s ' t Bbvenwater
Hiervoor g e l d t h e t z e l f d e a l s b i j h e t Zuigerplaspark. Daarnaast i s d e
~ l a es i g e l i j k t e g r o o t voor h e t modelvaren, t r e e d t e r s t o r i n g op dan
moet men t e v e r omlopen a l s de boot n a a r d e andere kant van d e p l a s
d r i j f t . Bovendien i s d e p l a s t e ondiep (no. 3 b i j l a g e 9) e r d r i j f t
i
e r t e v e e l ~ l a n t e n m a t e r i a a li n .
-
Havendiep/Gelderse. Die?
Ten e e r s t e z i j n deze p l a a t s e n vaak n i e t g r o o t genoeg en t e n tweede
wordt e r binnen enkele j a r e n rondom gebouwd. D i t kan dan problemen
onleveren i.v.m. de speedboten (no. 4 b i j l a g e 9 ) .
- 2 V i j v e r s b i j de R o u t r i b s l u i z e n
Z i j z i j n n i e t g r o o t genoeg en omdat h e t aan de rand van h e t I J s s e l meer l i g t s t a a t e r v e e l wind en z i j n e r vaak v e e l golven en d a t i s
e r g h i n d e r l i j k voor de k l e i n e schepen (no. 5 b i j l a g e 9 ) .
- Oostervaart
G r o t e d e e l t u s s e n de Grind- en de Zandhaven. Voldoet aan de g r o o t t e
ca. 100x300 m. Is v i a de Betonstraat goed t e bereiken, daar kan dan
ook genarkeerd wordan.
Veroorzaakt h i e r geen l a w a a i o v e r l a s t omdat h e t b i j h e t i n d u s t r i e t e r rein l i g t .
Men z a l we1 OD moeten passen voor c o n f l i c h t e n met d e v i s s e r s d i e a a n
d e kant van de camoing "de S e r p e l i n g l ' hun p l a a t s hebben.
Een oplossing voor d e stenen aan d e waterkant zou een s t e i g e r kunnen
z i j n (no. 6 b i j l a g e 9 en 10).
Advies
Het water b i j h e t i n d u s t r i e t e r r e i n "de Oostervaart" l i j k t m i j voorlopig
h e t meest g e s c h i k t voor de modelbootvaarders gezien de bovengenoemde
punten. Volgens de h e e r Giese van d e a f d e l i n g S t e d e l i j k e Recreatieve
Vestigingen kan h e t e c h t e r maar een t i j d e l i j k e oplossing t i j n . Zodra
de t e r r e i n t j e s aan h e t eind van d e B e t o n s t r a a t worden u i t g e s e v e n z u l l e n
de modelbootvaarders n a a r een andere p l a a t s moeten u i t z i e n (volgens de
heer Giese). Naar m i j n iedee moet h e t e c h t e r ook mogelijk z i j n om met
een eventuele i n d u s t r i e l e v e s t i g i n g een bepaalde overeenkomst af t e
s l u i t e n ; zodat de modelbootvaarders i n de avonduren en i n de weekends
toch oo d i e p l a a t s kunnen varen. Dat z a l ook a f h a n k e l i j k z i j n van de
s o o r t i n d u s t r i e d i e z i c h daar z a l v e s t i g e n .
I n de toekomst kan u i t g e z i e n worden naar een eventueel ander water a l s
e r problemen o n t s t a a n met een i n d u s t r i z l e v e s t i g i n g i n d e toekomst.
Een d e r g e l i j k water i s w e l l i c h t mogelijk op d e k a v e l s C 62 en C 63.
Daar h e e f t men een aanvraag voor gedaan om zand t e winnen voor d e nieuwe
wijken i n Lelystad.
Men z a l e r echter we1 rekening mee moeten houden d a t over de kavels een
h o o g s ~ a n n i n g s l e i d i n g loopt d i e eventueel s t o r i n g e n kan veroorzaken b i j
de radio-grafische b e s t u r i n g .
-
Voor de toekomst h e e f t de scheepsmodelclub "Isis" de wens uitgesnroken
om op enkele punten samen t e werken met d e vliegtuigmodelclub "Lenticul a r i s " . A l s ze ook i n d e p r a k t i j k n i e t meer gebruik maken van d e z e l f d e
f r e q u e n t i e s en e l k a a r dus n i e t meer kunnen s t o r e n , dan w i l l e n ze h e t
l i e f s t n a a s t de vliegtuigmodelclub v a r e n .
Dus een t e r r e i n t j e voor de vliegtuigmodelclub met d a a r n a a s t een p l a s
voor d e scheepsmodelclub zodat men samen een c a n t i n e en/of clubgebouw
kan beheren.
Deze o ~ l o s s i n gkan w e l l i c h t g e r e a l i s e e r d worden op de k a v e l s C 62 en C 63.
SAYENVATTING
B i j d e scheepsmodelbouw maakt men onderscheid t u s s e n s t a t i s c h e en varende scheeosmodellen.
De varende modellen moeten aan e i s e n van s t e r k t e , s t a b i l i t e i t en v a a r eigenschappen voldoen t e r w i j l een s t a t i s c h model meestal meer g e d e t a i l l e e r d i s . E r z i j n i n Nederland c a . 25 modelbootverenigingen en d i e a l l e n aangesloten z i j n b i j de A.N.S.F. (Algemene Nederlandse Scheepsmodel
Federatie).
De A.N.S.F. i s aangesloten b i j d e E u r o ~ e s eF e d e r a t i e geheten "NAVIGA".
Men k e n t d i v e r s e w e d s t r i j d e n voor scheepsmodellen met v e r s c h i l l e n d e
k l a s s e n en parcoursen.
Voor de r a d i o - g r a f i s c h bestuurde modellen moet men een machtiging hebben van d e r a d i o c o n t r o l e d i e n s t van de P.T.T.
Een i d e a a l vaarwater voor radio-bestuurde modellen moet voldoen aan
v e r s c h i l l e n d e e i s e n van; afmetingen; d i e o t e van h e t water; begroeiing
rondom h e t water; d e waterstand t . 0 . v . d e over; en de l i g g i n g van h e t
water t . 0 . v . bebouwing, andere modelbouwers en een hoogspanningsleiding.
I n Lelystad i s e r s i n d s maart 1 9 7 9 een modelbootvereniging geheten
" I s i s " . Een g e s c h i k t vaarwater voor deze c l u b b l i j k t h e t water b i j h e t
i n d u s t r i e t e r r e i n "de Oostervaart" t e z i j n .
I n de toekomst kan e r misschien wat g e r e a l i s e e r d worden op de k a v e l s
C 62 en C 63 waar men zand w i l winnen.
BRONVERMELDING
Literatuur
- Orazio C u r t i
-
Varende Scheepsmodellen u i t g e v e r : De Boer
Maritiem 1976
maandblad "Hobby B u l l e t i n "
maandblad "de Modelbouwer"
maandblad "de Roerganger" van d e "Haagse
Modelbootclub"
diverse
diverse
diverse
Gesprekken met :
- hr.
-
A.P.A. Ros
s e c r e t a r i s v a n d e A.N.S.F.
d i v e r s e leden van de modelbotenclub " I s i s "
ambtenaren van d e r a d i o - c o n t r o l e d i e n s t van
de P.T.T.
Bijlage 1
mSSE F
(Radiobestuurde scheepsmodellen)
FI-V2,5
: Snelheidsparcours voor boten met verbrandingsmotoren t o t
2,5 c c .
F1-V5
: Snelheidsparcours voor boten met verbraddingsmotoren van
2,5 t o t 5 cc.
F1-V15
: Snelheidsparcours voor boten met verbrandingsmotoren van
5 t o t 1 5 cc.
FI-E I kg : Snelheidsparcours voor boten met elektromotoren en een tot a a l gewicht t o t I kg.
FI-E500
: Snelheidsparcours voor boten met elektromotoren en zwaarder
dan 1 kg.
F2-A
: Parcours varen voor schaalmodellen met een l e n g t e van 700 mm
t o t I100 mm.
F2-B
:
F 2-C
: Parcours varen voor schaalmodellen met een l e n g t e van 1700 mm
t o t 2500 mm of g r o t e r i n s c h a a l 1 :100.
F 2-X
: Parcours varen voor schaalmodellen met een l e n g t e van
400 mm - 700 mm ( j u n i o r k l a s s e a l l e e n i n Nederland).
F3-V
: Behendigheidsparcours voor b o t e n ( v r i j ontwerp) met v e r brandingsmotoren.
F3-E
: Behendigheidsparcours voor b o t e n ( v r i j ontwerp) met e l e k t r o -
arco ours
v a r e n voor schaalmodellen met een l e n g t e van 1 100 mm
t o t 1700 mm.
motoren.
F-SR 3 , 5
: Halfuur varen voor boten met verbrandingsmotoren t o t 3 , 5 c c
( a l l e e n i n Nederland).
F-SR 15
: Halfuur varen voor boten met verbrandingsmotoren t o t 15 c c .
F-SR 35
: Halfuur varen voor boten met verbrandingsmotoren van 15 c c
t o t 35 c c . Toegelaten z i j n a l l e e n benzinemotoren met magneetontsteking.
FSR-E
: 25 kg, k l a s s e 10 min. r a c e voor boten met elektromotoren.
FSR-E
: Unlimcted, 10 min r a c e voor boten met elektromotoren onbe-
p e r k t gewicht.
F5-M
: Radiobestuurde z e i l b o t e n zonder motor-aandrijving ( ~ a r b l e h e a d ) .
F5-I 0
: Radiobestuurde z e i l b o t e n zonder motor-aandrijving
F5-X
: Radiobestuurde z e i l b o t e n zonder motor-aandrijving ( v r i j e k l a s s e ) .
F6
: Show met meerdere. boten.
F7
: Boten met b i j z o n d e r f u n c t i e s .
(lenreater).
Bijlage 2
Afmetingen h o e i e n d r i e h o e k
v o o r de p a r c o u r s e n F1, F2, F3
Bi jlage 3
Snelheidsparcours
F1
Rijlage 4
FSR-E P a r c o u r s
3ijlage 8
Eijlage
9