lesbladen oldenzaal middeleeuwen

*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 1
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
Opdracht 1
Bekijk de kaart op de volgende bladzijde.
1. Waar kun je aan zien dat dit een oude kaart is?
............................................................................
2. Wat valt je op aan de manier waarop Oldenzaal vroeger gespeld werd?
............................................................................
3. Welke vorm heeft Oldenzaal?
............................................................................
4. In de Middeleeuwen groeven de inwoners van steden grachten rondom hun stad. Zo
werd de stad beschermd tegen aanvallers en indringers. Kleur de gracht rondom
Oldenzaal blauw.
5. Omcirkel de plekken waar je de gracht kon oversteken.
6. Ook werden er muren rondom de stad gebouwd om de stad te beschermen. Kleur de
stadsmuur rood.
7. Welke gebouwen, die nu nog steeds in Oldenzaal staan, herken je?
............................................................................
............................................................................
historischcentrumoverijssel
1
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 2
Oldenzaal
Oude kaart van Oldenzaal, door Jacob van Deventer. Bron: www.overijsselinkaart.nl
historischcentrumoverijssel
2
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 3
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
Nieuwe kaart van Oldenzaal uit
2012. Bron: routeplanner ANWB
Opdracht 2
Je ziet een deel van de nieuwe kaart van Oldenzaal. Bekijk de kaart goed. Pak dan de oude
kaart er bij.
1. Kijk nog eens goed naar de vorm van Middeleeuws Oldenzaal. Je kunt de vorm van de
oude stad nog herkennen op de nieuwe kaart.
Kleur het Middeleeuwse deel van Oldenzaal rood.
2. Voor Middeleeuws Oldenzaal was de gracht heel belangrijk. Wat is er op de nieuwe kaart
met de stadsgracht gebeurd?
............................................................................
............................................................................
............................................................................
3. Wat vind je het grootste verschil tussen de oude en de nieuwe kaart?
............................................................................
............................................................................
............................................................................
4. Wat is volgens jou de belangrijkste overeenkomst (wat is hetzelfde?) tussen de oude en
de nieuwe kaart?
............................................................................
............................................................................
............................................................................
historischcentrumoverijssel
3
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 4
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
wist je dat...
een schoen, een glas, een schaal, sieraden en munten heel handig zijn
als je wit weten hoe mensen vroeger leefden? In de grond vind je veel
van dit soort sporen. Een archeoloog gaat op zoek naar deze sporen.
Voordat hij begint te graven, doet de archeoloog goed onderzoek. Hij
kijkt bijvoorbeeld op oude kaarten of er vroeger mensen op deze plek
woonden. Pas daarna gaat hij graven. Eerst met een graafmachine en
later met een schepje. De gevonden voorwerpen worden goed bestudeerd. Zij vertellen iets over het leven van onze voorouders.
Opdracht 3
Je gaat met de klas naar de Archeologische Club Oldenzaal. Daar bewaren ze voorwerpen
die archeologen in Oldenzaal gevonden hebben. De meeste voorwerpen komen uit de tijd
waarin de oude kaart, die je bij opdracht 1 gezien hebt, gemaakt is.
Deze opdracht doe je met z’n tweeën.
Van je juf of meester krijgen jullie een foto van een oud voorwerp en een kijkkaart. Zoek het
voorwerp samen in de vitrine op.
Misschien herkennen jullie het voorwerp direct. Misschien ook niet. Daarom gaan jullie de
voorwerpen als een echte archeoloog onderzoeken. Daarvoor gebruiken jullie de kijkkaart.
Zijn jullie klaar? Vraag je juf of meester dan om een nieuwe foto en kijkkaart.
historischcentrumoverijssel
4
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 5
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
Kijkkaart Archeologische Club Oldenzaal
Kijk wat je in kunt vullen; de rest blijft open
Vul in of omcirkel het goede antwoord.
Vragen
Hoe groot is het voorwerp ongeveer?
Van welke materialen is het gemaakt, denk je?
Welke kleur of kleuren zie je?
Zie je letters of tekens?
Ja
Nee
Ja
Nee
Zo ja, welke letters of tekens zie je?
Is het voorwerp beschadigd?
Zo ja, wat is er beschadigd? Hoe zou dat
komen denk je?
Wat is het voorwerp, denk je?
Waarvoor werd het voorwerp gebruikt?
Wie zal het gebruikt hebben?
Elke dag
Hoe vaak zou het gebruikt zijn?
Zou je het nu nog kunnen gebruiken?
Ja
Paar keer
per week
1 keer in
de week
1 keer in
de maand
1 keer in
het jaar
Nee
Waar is het voorwerp gevonden?
In welke eeuw is het voorwerp gemaakt?
Stel: het voorwerp kan praten. Jij mag het één Maak hieronder een tekening van
vraag stellen over het leven vroeger. Wat zou je het voorwerp.
dan vragen?
......................................
......................................
......................................
Waarom?
......................................
......................................
......................................
historischcentrumoverijssel
5
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 6
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
Opdracht 4 – Thuisopdracht
Deze opdracht maak je samen met je vader, moeder of een andere
volwassene.
Ga naar winkelcentrum de Driehoek. Kijk voor meer
informatie over het winkelcentrum op
www.winkelcentrumdedriehoek.nl.
In Oldenzaal kun je veel sporen van het verleden ontdekken.
Zoals op de plek waar tussen 1465 en 1652 het Agnesklooster
stond. In het Agnesklooster woonden nonnen. Dat zijn
vrouwen die veel bidden, goed werk doen voor anderen en
veel aan God denken.
Hieronder zie je hoe het Agnesklooster er vroeger uitzag.
Bron: Archeologische Club Oldenzaal
historischcentrumoverijssel
6
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 7
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
1. Er is niks meer te zien van het Agnesklooster. Behalve in de parkeergarage.
Daar staat de waterput van het klooster.
Zoek de waterput met behulp van de foto op.
Let daarbij goed op het verkeer in de parkeergarage!
2. Hoe groot is de put ongeveer van de ene tot de
andere kant?
...........................................
...........................................
3. Van welk materiaal is de put gemaakt?
...........................................
...........................................
4. Hoe diep is de put ongeveer, denk je?
............................................................................
............................................................................
5. Is de put beschadigd? Zo ja, hoe zou dat komen, denk je?
............................................................................
............................................................................
6. Waar zou deze put voor gebruikt zijn, denk je?
............................................................................
............................................................................
7. Wie zouden de put gebruikt hebben, denk je?
............................................................................
............................................................................
8. Sommige mensen gooiden vroeger hun afval in de put. Toen archeologen de put
leeghaalden, vonden ze verschillende voorwerpen.
Welke voorwerpen zou je in een Middeleeuwse put kunnen vinden, denk je? Streep de foute
antwoorden door.
computeronderdelen / houten kammetje / plastic diepvriesbakjes/ munten / stenen potten en
pannen / resten van een spijkerbroek / pispot / een foto van een non / houten klomp / autoband /
vingerhoedje /sleutels / tinnen lepels / radiowekker
historischcentrumoverijssel
7
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 8
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
9. Wat vertelt de vondst van de put volgens jou over het leven vroeger?
............................................................................
............................................................................
10. Waarom zou er voor gekozen zijn om de waterput in de parkeergarage te laten staan,
denk je?
............................................................................
............................................................................
11. In de parkeergarage zie je ook geblokte lijnen. De lijnen geven de plek aan waar de kerk
en de kloostergebouwen stonden. Waarom denk je dat er voor gekozen is om de plek
waar het klooster stond te laten zien?
............................................................................
............................................................................
Kijkje in de waterput.
Opgraving van het Agnesklooster.
Bron: Archeologische Club Oldenzaal
Bron: Archeologische Club Oldenzaal
12. Op veel plekken in Oldenzaal speuren archeologen naar oude voorwerpen. Waarom is
het volgens jou belangrijk dat archeologen dit doen?
............................................................................
............................................................................
historischcentrumoverijssel
8
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL
*Lesbladen_Oldenzaal middeleeu
D
E
S
T
R
E
E
K
C
E
N
T
R
A
A
L
22-01-2014
gemeente
08:33
Page 9
Oldenzaal
Middeleeuws Oldenzaal
Opdracht 5
Deze opdracht doe je met z’n vieren.
Nodig: schoenendoos, verf, kwasten, gekleurd papier, schrijfpapier + envelop,
voorwerpen en foto’s van het dagelijks leven, plakband.
Stel dat een archeoloog over honderd jaar onderzoek wil doen naar het leven in Oldenzaal.
Wat wil je dat hij dan over jullie leven ontdekt? Dat gaan jullie laten zien door een ‘doos
voor de toekomst’ te maken. Deze doos vullen jullie met voorwerpen, foto’s en een brief
over het leven van nu.
Je doet het zo:
1. Overleg samen wat jullie willen dat de mensen over 100 jaar over jullie leven weten.
Bedenk welke foto’s en voorwerpen daarbij passen.
2. Ieder neemt van huis twee kleine voorwerpen uit het dagelijks leven mee naar school.
Bijvoorbeeld: een tandenborstel, speelgoed, een pen, vork enz.
3. Ieder zoekt twee foto’s van het dagelijks leven. Bijvoorbeeld: samen eten, een
schoolreisje, bezoek aan opa en oma, fietsen enz.
4. Versier de schoenendoos. Dat kun je doen met verf en/of gekleurd papier. Schrijf met
grote letters op de doos:
Doos voor de toekomst
Gemaakt op ……..-…….-20…..
Door: [jullie namen].
5. Schrijf nu voor ieder voorwerp kort op wat het is en waar je het voor gebruikt. Plak het
briefje met plakband aan het voorwerp.
6. Schrijf achter op de foto kort op wat er te zien is.
7. Schrijf samen een korte brief aan de archeoloog. In de brief komt te staan waarom jullie
juist deze voorwerpen en foto’s hebben gekozen.
8. Stop alle voorwerpen in de doos.
9. Stel je doos tentoon in de klas.
historischcentrumoverijssel
9
WWW.DESTREEKCENTRAAL.NL