07 Feb - Energie Monitor februari

Energie Monitor februari
Economisch Bureau
Sleutelen aan het ETS mechanisme
7 februari 2014
• Een eerste aanpassing van het ETS-mechanisme moet leiden tot schaarste en hogere prijzen…
• …maar dit is nog niet voldoende om op lange termijn verdere CO2-reductie af te dwingen
• Grote stijging gasprijs door extreme kou in de VS
Enorm overschot aan CO2-emissierechten…
Figuur 1: Prijs olie, gas en kolen (in USD)
140
7,0
120
6,0
100
5,0
80
4,0
60
3,0
40
2,0
20
1,0
0
2010
0,0
2011
Kolen
2012
2013
Brent olie
2014
VS gas r.a.
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, Thomson Reuters
Figuur 2: Prijs CO2-emissierechten EUA (in
EUR/ton)
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2010
2011
2012
2013
2014
CO2-emissierechtenprijs
Om de klimaatdoelstellingen, en de daarmee verbonden CO2-uitstoot, te
kunnen sturen heeft de Europese Commissie (EC) in 2005 het Emissions
Trading Scheme (ETS) in leven geroepen. Maar sinds 2011 is gebleken dat
het oorspronkelijke idee van het verhogen van de kosten van CO2-uitstoot
door het laten kopen van emissierechten niet optimaal werkt. Meer dan
30.000 bedrijven in 31 Europese landen kregen een aantal gratis
emissierechten en konden, indien nodig, op de markt rechten bijkopen om hun
teveel aan CO2-uitstoot te compenseren. Echter, doordat mede door de crisis
de vraag naar energie onder druk stond, en doordat prijzen van fossiele
brandstoffen (vooral kolen en gas) hard daalden (figuur 1), was de vraag naar
deze emissierechten niet zo hoog als voorzien. Daardoor ontstond er een
groot overschot van ruim twee miljard rechten, wat leidde tot een enorme
prijsdaling (figuur 2). Een eerste plan om het ETS aan te pakken werd echter
door de Europese Commissie afgewezen.
… maar desondanks kans op een prijsstijging
Op 30 januari heeft de EC een aangepast plan goedgekeurd om het aanbod
van CO2-emissierechten te verlagen. Het zogenaamde ‘back-loading’- plan
houdt in dat het enorme overschot aan CO2-emissierechten tijdelijk wordt
teruggebracht in de periode 2014-2016 met 900 miljoen rechten. Deze
rechten komen door middel van een veiling weer beschikbaar in de periode
2019-2020. Het doel van de is om zo een schaarste te creëren waardoor
marktprijzen van deze CO2-emissierechten gaan stijgen. Daarnaast wint de
EC tijd om een passend beleid te maken voor de langere termijn. Op 6
februari volgde een stemming die bepaalde dat het totaal aantal
emissierechten in omloop wordt verlaagd met 400 miljoen rechten in 2014.
Anticiperend op dit besluit is de prijs gestegen. Tevens werd de lage prijs door
veel energie-consumerende bedrijven benut om een groot deel van de
overbodige emissierechten alvast aan te kopen voor toekomstig gebruik. Het
overschot van 2 miljard was daarmee al ‘teruggebracht’ tot 1 miljard. Met de
wetenschap dat de komende drie jaar het overschot aan emissierechten
grotendeels verder teniet wordt gedaan, kan er meer opwaarts potentieel voor
de CO2-emissierechtenprijs verwacht worden. Hoewel marktverwachtingen
sterk verdeeld zijn, lijkt ons een verdubbeling van de huidige prijs in
2014/2015 niet onwaarschijnlijk. Daarmee zou de prijs van de ‘EU Allowance’
stijgen naar boven de EUR 10. Een grote impact voor de consumentenprijs
van stroom valt echter niet direct te verwachten. Het percentage van de CO2kosten als onderdeel van de consumentenprijs is naar schatting lager dan de
10% die de CO2-kosten uitmaken van de kostprijs van energie. De consument
wordt, naast de grondstofprijs (30%), nog geconfronteerd met de kosten van
het netbeheer (ongeveer 20%) en belastingen, waaronder energiebelasting,
opslag duurzame energie en BTW (totaal ongeveer 40%).
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, Thomson Reuters
Verder gaande maatregelen in de volgende fase
Naast deze tijdelijke maatregelen is de EC bezig met het beleid op langere
termijn. De meningen in Europa zijn echter sterk verdeeld en hangen in grote
2
Energie Monitor februari - Sleutelen aan het ETS mechanisme
Tabel 1: Olie- en gasprijsprognose ABN AMRO
(olieprijzen in USD/vat, gasprijzen in USD/mmBtu)
Prijs
Brent
Q1 2014
Q2 2014
Q3 2014
2014*
2015*
105
100
95
100
95
WTI
100
95
90
95
90
NG **
4,25
4,00
4,25
4,25
4,75
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau
* jaargemiddelde ** Natural Gas Henry Hub
(zie de Quarterly Commodity Outlook voor een gedetailleerde
uitleg over de langetermijn voorspelling)
Figuur 3: EU/NL TTF aardgas en Henry Hub aardgas
(in USD/mmBtu)
18
6
16
5
14
12
4
10
3
8
6
2
mate af van de afhankelijkheid van fossiele (en dus meer CO2-uitstotende)
energie binnen de lokale energiemix. Duitsland – met haar Energiewende -,
maar ook het Verenigd Koninkrijk zijn voorstander voor aanscherpen van het
beleid om de effecten van CO2-uitstoot op de atmosfeer te beperken. Andere
landen, zoals Polen (voor ruim 90% afhankelijk van kolen), en Tsjechië zijn
hierop tegen omdat hun economie sterk afhankelijk is van fossiele
brandstoffen. Ook hier komen de geografische verschillen voor de industrie
weer naar voren (zie Energie Monitor januari), waarbij hogere prijzen voor
CO2-uitstoot nadelig kunnen zijn voor Europese energie intensieve bedrijven.
Deze bedrijven hebben een concurrentienadeel ten opzichte van bedrijven die
profiteren van goedkope energie, zoals in de VS.
Eén van de ideeën voor een volgende fase van het ETS (periode 2021-2030)
is om een ‘reserve mechanisme’ te introduceren. Hierbij moet 12% van de
emissierechten achter gehouden worden en enkel beschikbaar komen als de
markt daarom vraagt. Dit past binnen het voorstel van de EC om voor 2030
een nieuwe doelstelling op te stellen (stemming in maart). Deze doelstelling
houdt waarschijnlijk in dat er een CO2-reductie van 40% wordt nagestreefd ten
opzichte van 1990. Volgens EC voorzitter Barroso moeten de nieuwe
doelstellingen ambitieus en betaalbaar zijn. Echter, om het systeem echt goed
te laten werken zou de prijs van de CO2-emissierechten moeten stijgen naar
een niveau van meer dan EUR 40. Deze tijdelijke aanpassingen zijn daarvoor
bij lange na niet voldoende. Daarnaast is het de vraag of de EC in staat is om
op lange termijn het beleid van de ETS dusdanig aan te passen dat het a.)
prijzen structureel verhoogt en b.) brede draagkracht vindt onder de lidstaten.
Kou zorgt voor sprong gasprijs VS
4
1
2
0
2012
7 februari 2014
0
2013
EU/NL TTF l.a.
2014
Henry Hub r.a.
Bron: ABN AMRO Economisch Bureau, Thomson Reuters
Tabel 2: Op- en neerwaarts potentieel olieprijs
Source: ABN AMRO Group Economics
De lang aanhoudende extreme koude in de VS heeft ertoe geleid dat de
prijzen van aardgas (Henry Hub) enorm zijn gestegen. De combinatie van
stijgende vraag naar gas, en daarmee dalende voorraden, duwden de prijs
van gas naar een vierjarig record van ruim boven de USD 5/mmBtu (figuur
3). Hoewel wij geloven in een structurele opgaande trend van Amerikaanse
aardgasprijzen, is deze prijsstijging wel heel erg snel gegaan. Daarnaast is
het vooral gedreven door extreme tijdelijke weerscondities. Zodra de
temperatuur weer normaliseert en daarmee de vraag naar gas zal afnemen
(en voorraden weer hersteld kunnen worden), zal de prijs van gas gaan
dalen. In Europa is de situatie precies het tegenovergestelde. Doordat de
winter op veel plaatsen nog niet of pas laat inviel, is de vraag naar aardgas
achtergebleven en staat de prijs onder druk. Op 30 januari jongstleden
hebben wij onze nieuwe ‘Quarterly Commodity Outlook’ gepubliceerd. In dit
rapport staat ook onze nieuwe visie op aardgas. Voor het komende
kwartaal verwachten wij lagere prijzen voor aardgas in de VS. Een daling
naar USD 4,25/mmBtu zit in het verschiet, en deze daling zal naar
verwachting doorzetten in het tweede kwartaal (USD 4,00/mmBtu). De
gemiddelde prijs voor 2014 zal dan uitkomen op USD 4,25/mmBtu. Toch
denken wij dat de economische groei in de VS uiteindelijk zal leiden tot een
geleidelijk stijgende trend. Voor 2015 en 2016 zien wij dan ook hogere
gasprijzen (respectievelijk USD 4.75 en USD 5/mmBtu). De grote reserve
productiecapaciteit die mogelijk weer rendabel wordt zodra prijzen te ver
stijgen, en de mogelijkheid om te schakelen naar goedkope alternatieven
(zoals kolen), zullen zorgen voor een plafond op de gasprijs. Dit plafond
verwachten wij rond USD 5,50-6,00/mmBtu. In Europa zal, door efficiency,
matige economische groei en (her-)onderhandelingen van lange-termijn
contracten met Rusland, de dalende trend voortzetten. Voor het eerste
kwartaal zal de prijs blijven schommelen rond EUR 27/MWh (oftewel USD
10,68/mmBtu), om vervolgens in de komende jaren te dalen naar EUR
24.50/MWh (USD 8,90/mmBtu, uitgaande van EUR/USD op 1.25).
3
Energie Monitor februari - Sleutelen aan het ETS mechanisme
7 februari 2014
Group Economics | Commodity Research
Hans van Cleef
Senior Sector Econoom Energie
tel: +31 (0) 20 343 4679
[email protected]
Group Economics / Economisch Bureau
Commodity Research team
Marijke Zewuster (Hoofd)
tel: +31 20 383 0518
[email protected]
Hans van Cleef (Energie)
tel: +31 20 343 4679
[email protected]
Casper Burgering (Ferro-/Basismetalen)
Georgette Boele (Edelmetalen)
tel: +31 20 383 2693
tel: +31 20 629 7789
[email protected]
[email protected]
© Copyright 2014 ABN AMRO Bank N.V. and affiliated companies ("ABN AMRO").
Dit document is samengesteld door ABN AMRO. Het heeft uitsluitend als doel om financiële en algemene informatie te verstrekken over de energiemarkt. ABN
AMRO behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot de informatie in het document en het document wordt uitsluitend aan u verstrekt voor uw informatie. Het is
niet toegestaan dit document (geheel of deels) te kopiëren, distribueren, door te geven aan een derde of om het voor enig ander doel te gebruiken dan hier boven
bedoeld. Dit document is informatief bedoeld en vormt geen aanbieding van effecten aan het publiek, of een uitnodiging om een aanbod te doen.
U mag niet om welke reden dan ook vertrouwen op de informatie, meningen, beramingen, en aannames in dit document noch dat het compleet, accuraat of juist is.
Er wordt geen garantie gegeven, uitdrukkelijk of stilzwijgend, door of uit naam van ABN AMRO, haar directeuren, functionarissen, vertegenwoordigers, gelieerde
partijen, groepsmaatschappijen of werknemers met betrekking tot de juistheid of volledigheid van de informatie in dit document, en geen enkele aansprakelijkheid
wordt geaccepteerd voor enig verlies als direct of indirect gevolg van het gebruik van deze informatie. De opvattingen en meningen opgenomen hierin kunnen op
enig moment aan verandering onderhevig zijn en ABN AMRO heeft geen enkele verplichting om de informatie in dit document na de datum hiervan te herzien.
Voordat u in enig product van ABN AMRO investeert, dient u zich te informeren over de verschillende financiële en andere risico’s, alsmede mogelijke beperkingen
voor u en uw investeringen als gevolg van toepasselijke wetgeving en regels. Indien u, na lezing van dit document, overweegt een investering te doen in een
product, raadt ABN AMRO aan om een dergelijke investering met uw relatiemanager of persoonlijke adviseur te bespreken om nader te bezien of het relevante
product – met inachtneming van alle mogelijke risico’s – past bij uw investeringen. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten
bieden geen garanties voor de toekomst. ABN AMRO behoudt zich het recht voor wijzigingen in dit materiaal aan te brengen.
Alle rechten voorbehouden

Download Report