Stimuleringsregimes duurzame energie in Duitsland en

Stimuleringsregimes duurzame energie
in Duitsland en Nederland
Sander Lensink
Den Haag
15 mei 2014
www.ecn.nl
Afbakening
• Stimulering voor hernieuwbare elektriciteit
• De toekomst van de stimulering
• Nieuwe regels voor staatsteun
• Hof van Justitie over de Åland-casus
• Waar komen de uitdagingen te liggen?
SDE (Nederland)
EEG (Duitsland)
Staatssteunregels (9 april 2014)
SDE
Vanaf 1 januari 2016 (tenzij <500 kWe of innovatie):
• Steun in de vorm van marktpremie
• Programmaverantwoordelijkheid
voor ontvanger van steun
• Geen productieprikkel bij negatieve prijzen
Vanaf 1 januari 2017 (tenzij <1 MWe of innovatie):
• Steun via biedingsproces
• Biedingsproces is technologie-neutraal
(“niet discriminatoir”).
EEG
Maar is de EEG wel staatssteun?
Åland-casus (1/3)
• Semi-autonome eilanden
behorend bij Finland
• Aangesloten op Zweeds
elektriciteitsnet
• Ontwikkelaar wil gebruik
maken van Zweedse steun
• Steun geweigerd, want Finland
• In beroep bij Zweedse rechter
• Zweedse rechter vraagt advies
van Europees Hof van Justitie
Åland-casus (2/3)
Advocaat-generaal:
• Zweden legt de Europese richtlijn correct uit:
Het ondersteuningsbeleid mag beperkt worden
tot het grondgebied van een lidstaat.
• Rechtvaardiging van de beperking is in de Richtlijn voor duurzame energie.
Maar...
• de Richtlijn is in strijd met EG-verdrag (VWEU)
• Het EG-verdrag is “hogere wetgeving” en heeft voorrang.
Dus...
• De Richtlijn voor duurzame energie moet worden aangepast.
• Nationaal stimuleringsbeleid mag niet op territorium afgebakend worden.
Åland-casus (3/3)
• Is de EEG staatssteun?
Nee (uitspraak 2001 in PreussenElektra AG vs Schlesswag AG)
• Het advies van de Advocaat-Generaal is venijnig tussen de regels door:
“Gelet op de door de dynamiek van liberalisering en van wederzijdse
erkenning gekenmerkte tweevoudige ontwikkeling van het regelgevend
kader inzake de handel in elektriciteit, lijkt het mij dus moeilijk om vast te
houden aan de uit het reeds aangehaalde arrest PreussenElektra
voortvloeiende rechtspraak [...]”
• Is de EEG een verstoring van interne markt?
Ja
Nationaal beleid?
• Åland-casus geeft aan: beleid niet afbakenen tot nationaal grondgebied
• Oplossingen?
–
–
–
–
–
Aansluiting op net eisen
Import als subsidie-optie
Combineren met nationale belastingvoordelen
Aanbesteding van duurzame energie / tenders uitschrijven
Bredere politieke discussie
• Voor grootschalige projecten blijft een nationaal steunkader beschikbaar
• Beleid voor kleinere, decentrale duurzame energie is moeilijker vorm te geven
Ontwikkelingen in Duitsland
• Ombouw van EEG naar een premiesysteem
• Introductie van veiling- of tenderachtige elementen
• Deels ingegeven door “Brussel”, deels door Duitse zorgen over efficiëntie
• Lokale initiatieven (burgers, coöperaties, lokale gemeenschappen) maken
gebruik van EEG
• Krijgen lokale initiatieven voldoende steun in een nieuwe EEG+?
Ontwikkelingen Nederland
• SDE lijkt toekomstbestendig: premiestructuur, wellicht import
• SDE lijkt efficiënt, maar is in ontwerp gericht op grotere projecten
• Lokale duurzame energie via saldering, verlaagd tarief EB (postcoderoos)
• Belastingvoordelen: niet effectief, of wel effectief maar niet efficiënt
• Krijgen lokale initiatieven voldoende steun via flankerend beleid?
SDE of EEG?
Belangrijker wordt hoe decentraal duurzaam
effectief en efficiënt te ondersteunen?
Dank voor uw aandacht
Sander Lensink
ECN
Westerduinweg 3
1755 LE Petten
The Netherlands
P.O. Box 1
1755 ZG Petten
The Netherlands
T +31 88 515 81 29
F +31 88 515 83 38
[email protected]
www.ecn.nl