Het Wilde Oog in Middelburg

4
de Bunschoter - vrijdag 18 juli 2014
Het Wilde Oog in Middelburg
Gesitueerd naast het winkelcentrum Emiclaer Amersfoort ligt een flinke vijver.
Fietsers en wandelaars die
richting Station Amersfoort
Schothorst gaan, doen dit via
een brug die de wijk Kattenbroek met Zielhorst verbindt.
Hoeveel van de dagelijkse
passanten zouden weten
dat de lampen aan de brug
een lichtsculptuur zijn van
kunstenaar Jan van Munster?
Hans Lemmerman van Het
Wilde Oog schat minder dan
vijf. Van Munster vervaardigde in 1994 langs de brug
lichtbakens in een vloeiende
lijn. Elegante, zwart gelakte
palen met een verlichtingsdeel. Als masten in oplopende hoogte, waardoor een
vloeiende lijnvoering ontstaat. Perfect afgewerkt.
Het had door een Spakenburger
uitgevoerd kunnen zijn, zo ambachtelijk sterk. ’s Avonds komt
dit kunstwerk tot leven, schenkt
het naast een functionele ook
een feeërieke aanblik. Het onzichtbare wordt tevoorschijn
getoverd, hét grote thema van
Jan van Munster is Energie. Hans
Lemmerman van Het Wilde
Oog moest hier aan denken
toen Het Wilde Oog team vorig
jaar met de dames Wijmpje
Koelewijn en Hendrikje Kuis
naar Middelburg ging voor een
nieuwe fotoshoot. Vlakbij het
NS station staan grote kantoren
van twee organisaties, die van
het Waterschap Zeeland en
die van het Stadskantoor Middelburg. Tussen beide panden
bevindt zich een kunstwerk
van Jan van Munster, getiteld
Energielijn. Zes plussen en zes
minnen van graniet gemaakt. Op
alle plussen en minnen kun je
zitten. Veel mensen hebben niet
door dat het een kunstwerk is,
denken ‘O handig bankjes.’ Ploffen neer zonder te zien dat in het
graniet stijlvol een energiebron
gegraveerd staat, fosfor, kristal,
etc. Energie van de materie.
Jan van Munster (1939), zoon
van een dominee, groeide op
in armoede en met strijd om te
overleven als een van de twaalf
kinderen. Hij wilde patissier
worden, zeg een Harry Mercuur
uit Amersfoort. Een leraar op die
opleiding zag extra talent in Jan
en stuurde hem naar de kunstacademie. Daar vond hij de vrijheid die een kunstenaar wenst.
Relatieve vrijheid volgens Hans
Lemmerman. In de prachtige
serie ‘Hollandse Meesters in de
21ste eeuw’ is een aflevering aan
Jan van Munster gewijd. Daarin
is de ‘zwaarte’ voelbaar bij de Jan
van Munster van nu, de strijd
om ,,een goed beeld dat van jou
is” te vinden. De ernst en de
strengheid van het protestante
milieu waar hij zich eigenlijk aan
wilde onttrekken is voelbaar. Van
Munster bezit naast esthetische
grammatica-talenten (zijn beelden zijn uitgepuurde perfecties),
de nodige natuurkundige kennis.
Hij is de kunstenaar als uitvinder
én de kunstenaar als visuele magiër. Van Munster, internationaal
erkend, trotseert de tijdgeest, is
klassiek-modern, en zet uiterst
consequent het concept ‘energielijn’ in zijn werk voort. Ook in
deze rechte lijn van creëren
is zijn afkomst herkenbaar. In
het filmpje laat hij zien hoe hij
‘Brainwaves’ ontwierp: Hij maakte een EEG van zijn hoofd en zag
de lijnen op papier verschijnen.
‘Dat ben ik!’ Een deel van de EEG
Arnemuidse en Spakenburgse vrouwen in Middelburg bij Energielijn Jan van Munster (foto: Wout Nooitgedagt)
(een visueel spannende uitsnede)
zet hij om in een prachtig neon
object aan de muur. Een innerlijke lijn van Jan van Munster. Pure
minuscule elektrische shocks.
Het onzichtbare wordt zichtbaar
gemaakt, vertaald in een blauwe
neongolf en voorzien van dansende snoeren.
Energie als oerkracht die ten
grondslag ligt aan verschijnselen, dat is Jan van Munster. Het
Wilde Oog startte vorig jaar
augustus in Middelburg met drie
van de allerlaatste vrouwen in
Arnemuiden bij dit beeld van Jan
van Munster. Het kunstwerk in
de openbare ruimte ‘Energielijn’
van Jan van Munster kon wel
klederdracht-energie gebruiken,
zo redeneerden Hans Lemmerman en Inge van Run. Ook
humor. En ook volume (de vrouwen in Arnemuiden zitten goed
in hun vel)! De Wilde Ogers kozen voor de menselijke energie.
Op een van de foto’s steekt Hendrikje Kuis een bordje in de lucht
waarop Free Hugs geschreven
staat. Op een andere wordt een
grote oranje ballon gevuld met
helium fier horizontaal gestoken.
Op de afgedrukte foto - gemaakt
door Wout Nooitgedagt - met
de drie Arnemuidse vrouwen en
het duo uit Spakenburg komen
opnieuw meerdere werelden bijeen, kenmerkend voor Het Wilde Oog.. ,,Een eigen stijl is een
kwestie van eigenwijs volhouden’’, schreef modejournalist Arno Kantelberg in de Volkskrant
onlangs. Dat geldt voor Jan van
Munster met zijn energie-lijn,
dat geldt voor vrouwen in klederdracht die hun streekdracht
trouw bleven. Ze zijn iconen van
een tijdperk, doordat ze zich onderscheiden van de oprukkende
standaardisatie en massaproductie. Eigenwijs volhouden geldt
ook voor Het Wilde Oog, dat
met 14 jaar klederdracht als ruggengraat nieuwe beelden maakt
met streektraditie-draagsters. De
dubbele lading wordt voelbaar.
Het bijna uitgestorven zijn van
een traditie én het in een tijdloze
dimensie plaatsen van de laatste
vrouwen in combi met hedendaagse kunst. Op de foto bij de
Energielijn van Jan van Munster
wordt klederdrachtenergie zicht-
baar gemaakt. Wordt deze foto
in een expositie gecombineerd
met andere foto’s van Het Wilde
Oog dan roept het beeld ook de
(afwezige) Corrie Koelewijn op,
die toch aanwezig is als positieve
energiestroom.
Mevrouw Schroevers heet ze,
één van de vier Zeeuwse boerinnen uit Arnemuiden die nog
mee kan doen aan de fotoshoot.
In Middelburg is nog één mevrouw die het kan, maar zij is fotomoe. En in Westkappelle is de
laatste vrouw in vissersdracht die
in staat was om te participeren,
vorig jaar overleden. Mevrouw
Schroevers komt uit 1928. Er is
een heel beroemde foto in de
jaren vijftig gemaakt door Cas
Oorthuys. Een jonge mevrouw
Schroevers praat in de lokale
stoffenzaak met de verkoopster.
Ze is de kleinste van de drie op
de foto hier afgedrukt. Staat
vooraan, en kijkt schuin weg. In
een interview dat Het Wilde Oog
met haar had liet ze weten dat ze
altijd maar garnalen moest pellen. ,,Kwam je uit school, stond
er weer een emmertje.’’ Ook
toen ze getrouwd was diende
er gepeld te worden. ,,Niet uit
luxe hoor.’’ Om vijf uur uit bed,
stond er al een emmer klaar. In
haar jeugd is ze meerdere keren
vanuit Arnemuiden naar Middelburg geweest. Om op het
Abdijplein waar de bussen met
toeristen aankwamen, te roepen:
‘Money mister....’ Ze vond het
vreselijk, het bedelen. Eén keer
heeft mevrouw Schroevers als
jong meisje in de krant gestaan,
huilend. De journalist schreef
erbij: ‘Ze huilt maar vraag niet
waarom’. Met deze mevrouw
Schroevers en de andere vrouwen uit Arnemuiden heeft Het
Wilde Oog vier dagen in Zeeland gewerkt, in Middelburg,
Veere en Vlissingen. Natuurlijk
niet zonder de Spakenburgse
vrouwen. Afgelopen week werd
in Middelburg in de Zeeuwse Bibliotheek de expositie geopend:
Het Wilde Oog in Zeeland.
Mevrouw Schroevers kwam als
eerste de bibliotheek binnen en
vroeg: Is het nu echt voorbij, is
het nu echt voorbij? Ze had de
dagen ‘stikleuk’ gevonden en
was trots op hoe ze op de foto’s
stond.
Vanaf 26 augustus tot 6 september wordt het grote Nazomerfestival in Zeeland gehouden
in Middelburg. Na Oerol het
artistiek belangrijkste theater- en
muziekfestival van Nederland.
Het Wilde Oog kreeg toestemming van de leiding van het Festival om op het Abdijplein foto’s
op billboardgrootte te installeren. Het is dankzij WK Creatieve
Communicatie en in het bijzonder Willem Vedder en Pieter de
Vos, dat dit mede mogelijk wordt
gemaakt. Zij leveren grafisch
vakmanschap en financieren de
afdrukken op zeil. Op het Abdijplein, hét epicentrum van het
Nazomerfestival, kopen mensen
kaarten voor theatervoorstellingen, wordt er gepicknickt en
gezongen en treden ‘s avonds
toonaangevende bands op. Vorig
Vrijgeven Nota Lokaal
gezondheidsbeleid
De conceptversie van de nota
Lokaal gezondheidsbeleid
“Gezond is beter!”2015-2018
wordt vrijgeven voor inspraak
en wordt ter inzage gezet op
de website van de gemeente
Bunschoten.
Gemeenten zijn verplicht om
iedere vier jaar een nota lokaal
gezondheidsbeleid te schrij-
ven met daarin de ambities en
keuzes op het gebied van volksgezondheid en preventie voor
de komende vier jaar. De reden
voor een nieuwe nota is dat de
huidige nota in 2014 afloopt.
De nota wordt aangeboden
aan de commissie Samenleving
voor een opiniërende bespreking op 11 september.
jaar Ilse de Lange, dit jaar onder
andere Bløf, Dotan en Blaudzun.
Goed voor 30.000 bezoekers.
Het Abdijplein is de plek waar
ontmoetingen ontstaan. Op dit
plein zullen in deze periode de
Spakenburgse Diva’s en de Arnemuidse vrouwen ‘groots’ aanwezig zijn. Paskal Jacobsen kijkt uit
op hen. En Wijmpje Koelewijn
kijkt hoe Paskal het doet. Mevrouw Schroevers kan aan het
eind van haar leven het traumatische beeld uit haar jeugd verzachten. Geen ‘Money Mister’
maar ‘Look Wild, People!’
Na apotheek, restaurant, hotel,
bibliotheken, ziekenhuizen, staden provinciehuizen, kunstcentra,
schouwburgen en musea is het
Nazomerfestival Zeeland het
eerste theaterfestival voor Het
Wilde Oog. Middelburg 2014
vormt de opmaat voor twee
grote Wilde Oog -zomerevenementen in 2015: in Urk en in
Vlissingen. En misschien in Bunschoten-Spakenburg. De eerste
besprekingen daarover worden
binnenkort gevoerd.
Het Wilde Oog in Zeeland:
Zeeuwse Bibliotheek Middelburg van 6 juli tot en met 6 september. Nazomerfestival Zeeland Abdijplein Middelburg 26
augustus tot en met 6 september.
Voor informatie: VVV Zeeland.
Alcohol verkocht
aan jeugdigen
Een horeca-ondernemer
krijgt een schriftelijke waarschuwing van burgemeester
Van de Groep. Hij schonk
deze week alcohol aan 15- en
16-jarigen.
De uitbater werd betrapt door
een BOA. Wanneer hij zich
nog een keer bezondigt aan het
verkopen van alcohol aan personen onder de achttien jaar,
krijgt hij een boete van 1.360
euro. De gemeente geeft aan
dat na een ruime periode van
controleren en waarschuwen
het moment is aangebroken om
op te treden.

Download Report