TAALBELEID VOEREN OP DE BASISSCHOOL Bart Masquillier DHOS Gent Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 1 Wat is taalbeleid? Wat zijn de stappen in een taalbeleidscyclus? Hoe zet je dit op? Zijn er hiervoor methodieken, instrumenten? -> een beginsituatieanalyse maken Wat is het proces van beleidsvoeren? Hoe ga je van doelen naar acties? Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 2 Bekijk 3 eerste schoolsituaties. In welk van de situaties kan je spreken van een 'taalbeleid'? ◦ In sterke mate:+ ◦ Ja, gedeeltelijk:+/◦ Nee, niet echt: - Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 3 De structurele en strategische poging van een schoolteam om de onderwijspraktijk aan te passen aan de taalleerbehoeften van de leerlingen met het oog op het bevorderen van hun algehele ontwikkeling en het verbeteren van hun onderwijsresultaten. Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 4 http://www.youtube.com/watch?v=bzC1dhjq0Hw Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 5 Hoe gaan wij om met taal op school? Welke gevolgen heeft dat voor de ontwikkeling van de leerlingen? Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 6 Taalbeleid Geïntegreerd zorgen GOK/SES-beleid Schoolbeleid Leergebieden Nederlandse en Franse taal Alle andere leergebieden Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 7 Bij talenbeleid gaat het niet alleen over taal, maar ook over beleid op school. Het talenbeleid dient in samenhang te gebeuren met de verschillende thema’s en accenten die een school in haar beleid en praktijk wenst te behartigen Taalbeleid hangt dus samen met het algemene beleid van een school: ◦ Het strategische domein ◦ Het onderwijskundige domein ◦ Het personeelsbeleid ◦ Het financiële beleid Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 8 is een proces (aangestuurd door inhouden) vertrekt vanuit een geloof in groeikansen van leerlingen en leerkrachten is dynamisch (overleggen, plannen, evalueren, reflecteren, aanpassen, …) is een teamgebeuren is schooleigen, dus uniek en contextgebonden is complex is nooit af ( Koen Van Gorp en Lieve Verheyden) Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 9 Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 10 60 % van de Vlaamse scholen is een talenbeleid aan het uitwerken. Vaak gaat dit gepaard met de ontwikkeling van een relevante visie, gekoppeld aan een aantal ondersteunende initiatieven om deze visie ook in de praktijk te kunnen omzetten. Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 11 Beginsituatie-analyse Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 12 Oefening per school Welke visie heeft uw school op taal(beleid)? Welke afspraken zijn er binnen het team? Welke concrete initiatieven lopen nu? Uitwisseling per 2 13 Gegevens op school-, team-, leerkracht- en leerlingniveau Gegevens uit objectieve bronnen (lln-volgsystemen, toetsen, doorstroming …) ook van “Evaluatie biedt niet alleen een spiegel voor het kind maar een spiegel voor de school: resultaten van taaltoetsen en observaties kunnen dienen als hefboom voor onderwijsverbetering, tenminste als de school de resultaten de evaluatie gebruikt om ook zichzelf te evalueren.” Gegevens uit subjectieve bronnen ◦ ◦ ◦ ◦ Percepties Percepties Percepties Percepties van van van van leerkrachten en directie externen: 2KP-er, begeleider, CLB, inspectie leerlingen ouders Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 14 Verschillende opties/waaier: Vragenlijst: ‘Beginsituatie. Wat doen we al aan taalbeleid?’ Analyse van het taalbeleid (VVKBaO, 2013) BSA Taalbeleid Steunpunt GOK http://www.steunpuntgok.be/downloads/screeningsinstrument_taalvaardigheid_lo_2005.p df http://cteno.be/gok/iframe/screeningsinstrument_2008_taalbeleid_basis.pdf Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 15 BELEIDSDOMEIN TAAL - pedagogisch-didactische - beleidsdoelen bepalen - schoolorganisatorische - wegen zoeken om de beleidsdoelen te realiseren structurele voorzieningen taalbeleidsplanning beleidsvoerend vermogen aanspreken Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 16 * systematisch taalonderwijs principes van krachtige leeromgevingen vertalen in didactisch handelen * zorg voor taal via geïntegreerd taalonderwijs gerichtheid van de leerkracht een kenmerk van de methoden verdeling van de onderwijstijd Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 17 * facet van de schoolcultuur zorg voor interne communicatie: tussen leerlingen/leerkrachten * facet van de relaties van de school met - de ouders - de samenleving Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 18 beleidsdomein taal HET BELEIDSVOEREND VERMOGEN VAN DE SCHOOL AANSPREKEN Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 19 1 2 3 4 5 6 7 8 9 een visie ontwikkelen en doelgericht werken voor brede betrokkenheid zorgen samenwerken (intern, met externen) responsief zijn: openheid en realisme reflecteren op eigen werking en aan zelfevaluatie doen zorg dragen voor het proces van vernieuwing aandacht voor de professionalisering van de teamleden verantwoordelijkheden toewijzen en leiding geven gericht zijn op het beter leren van de leerling Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 20 1 VISIE EN DOELGERICHTHEID leerplan raadplegen link leggen met EOP reglementering opvolgen: bv. nieuwe ET en leerplannen beleidsniveaus onderscheiden (klas/school) afstemming andere beleidsdomeinen: bv. ICT, evaluatie … visie naar buiten brengen Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 21 2 BETROKKENHEID het team communiceert intern, met de ouders en met de omgeving bv. onthaalboekje/nieuwsbrief leerkrachten werken (klasoverstijgend) mee aan ontwikkeling van het taalbeleid bv. boekenweek/ poëziedag/briefschrijfactie schoolleiding stimuleert initiatieven van teamleden bv. leeshoeken/verteltassen Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 22 3 SAMENWERKEN team werkt formeel en informeel samen samen materiaal ontwikkelen bv. een WO-thema taliger en functioneler maken overleg over verticale samenhang taalaanbod bv. een schrijfportfolio samenwerken met - CLB bv. rond dyslexie - scholen (SG, Sec.O., Bu.O., lerarenopleiding) - ouders bv. voorleesmama’s - organisaties lokale gemeenschap Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 23 4 RESPONSIEF VERMOGEN open staan voor verwachtingen van ouders en van samenleving open staan voor / deelnemen aan vernieuwing waarde en haalbaarheid beoordelen prioriteiten bepalen verantwoorden van keuzes t.o.v. externen bv. vragen stellen aan ondersteuningsdiensten Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 24 5 REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE systematisch output van taalonderwijs evalueren praktijk van taalonderwijs bijsturen op basis van feedbackinformatie bv. toetsen OVSG of IDP hiaten in feitelijk nagestreefde doelenpakket en graad van integratie van taal onderzoeken bv. samenvattend lezen en schrijven gezamenlijke terugblikmomenten organiseren effect taalbeleid op band met de ouders en de lokale gemeenschap onderzoeken externe evaluatie opvolgen Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 25 6 ZORG VOOR VERNIEUWINGSPROCES beginsituatie analyseren bv. screeningsinstrument taalvaardigheid: zie dia 37 prioriteiten bepalen vernieuwingsproces plannen/opvolgen voorzien in interne/externe ondersteuning bv. pedagogische begeleiding Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 26 7 PROFESSIONALISERING collegiale ondersteuning (intervisie, supervisie …) bv. rond gebruik spellingschema’s coaching van nieuwe leerkrachten o.a. introductie taalbeleid op schoolniveau beroep doen op pedagogische begeleiding, op CLB actief deelnemen aan netwerk nascholing taal Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 27 8 VERANTWOORDELIJKHEDEN EN LEIDING alle leerkrachten zijn taalleerkrachten schoolleiding bewaakt de doelstellingen en de planning (SWP) ICT-coördinator ondersteunt taalbeleid op niveau klas, klasoverstijgend, school-en-omgeving bv e-mailnetwerk / online toetsen zorgcoördinator realiseert mee het taalbeleid Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 28 9 LEREN VAN LEERLINGEN BEVORDEREN effecten van maatregelen op de leer- en onderwijstijd voor taal opvolgen leeruitkomsten taal bij leerlingen nagaan taalbeleid verantwoorden vanuit toegevoegde waarde van de school inzake taal Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 29 Denken Individueel Delen Samenvatten Groep In welke zin zie je elementen van taalbeleid en van beleidsvoerend vermogen? Hoe zou je het beleidsvoerend vermogen proberen te verhogen? 5 minuten Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 30 Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 31 Denken Individueel Delen Samenvatten Groep In welke zin zie je elementen van taalbeleid en van beleidsvoerend vermogen? Hoe zou je het beleidsvoerend vermogen proberen te verhogen? 5 minuten Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 32 beleidsdomein taal STRUCTURELE VOORZIENINGEN - informatierijke omgeving - kwaliteitszorgsysteem - overlegstructuren - intern en extern ondersteuningssysteem - infrastructuur - communicatiesysteem beleidsvoerend vermogen aanspreken Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 33 beleidsdomein taal structurele voorzieningen TAALBELEIDSPLANNING - algemene planning - specifieke planning van lopende vernieuwingsprojecten beleidsvoerend vermogen aanspreken Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 34 Het schoolwerkplan en taalbeleid 1° de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat door het schoolbestuur voor de school wordt vastgelegd; Hierin kan de visie van de school een plaats krijgen wat betreft: ◦ de doelstellingen en de aanpak van het leergebied Nederlands; ◦ de rol en de aanpak van het Nederlands in de andere leergebieden; ◦ de rol van het Nederlands in en rond de school waarin de school haar standpunt kan uiteenzetten rond meertaligheid op school, de communicatie met de ouders, de schoolreglementering betreffende het gebruik van het Nederlands op school … 2° de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen; ◦ de school zet hier bijvoorbeeld uiteen hoe het om de taalvaardigheid van leerlingen te verhogen omgaat met de lestijden en de (flexibele) indeling in leerlingengroepen. 3° de wijze waarop het leerproces van de leerlingen wordt beoordeeld en hoe daarover wordt gerapporteerd; ◦ Hierin kan de school aangeven op welke wijze en met welke instrumenten het de taalvaardigheid van haar leerlingen evalueert en opvolgt. Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 35 1. Synthese van de beginsituatieanalyse 1. Context 2. Sterktes en zwaktes 3. Prioritaire aandachtspunten 2. Doelstellingen SMART 1. Op leerlingniveau 2. Op leerkrachtniveau 3. Op schoolniveau 3. Acties 1. Welke concrete acties zijn nodig/wenselijk om de doelstellingen te halen? 4. Evalueren 1. Hoe opvolgen en in kaart brengen of de acties behoorlijk werden uitgevoerd en doelstellingen bereikt? Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 36 RELATIE LEGGEN TUSSEN TAALBELEID EN BELEID OMTRENT … * leerlingenevaluatie * GOK en zorg - leerlingniveau - leerkrachtniveau - schoolbeleidsniveau * ICT * loopbaanbegeleiding en professionalisering * scholengemeenschappen * communicatie & profilering * enz. Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 37 Evaluatiebeleid en taalbeleid ◦ Hoe evalueren we de taalvaardigheid van de leerlingen? ( Nederlands als leergebied) ◦ Hoe verbeteren we de schrijfwerken van de leerlingen? ( Nederlands als leergebied) ◦ Hoe stellen we ons op t.o.v. van taalfouten in de andere vakken? (Nederlands in andere leergebieden) ◦ Hoe zit het met de vraagstelling in toetsen? (Nederlands in andere leergebieden) ◦ Hoe rapporteren we begrijpelijk over de evaluatie aan de leerlingen, de ouders? (Nederlands in de school en in de communicatie ) Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 38 Informatie aan alle teamleden Externe hulp of deskundigheid Hele team actief Intensief, permanent overleg Realistisch Benadruk successen Olievlekstrategie Bewaak de doelstellingen Kernteam of coördinator Evalueer permanent Teamwerk en haalbaarheid Ondersteuning en opvolging Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 39 School + Visie www.vvkbao.be www.taalbeleid.org www.cteno.be www.meertaligheid.be Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 40 Over het leren van DE taal Bart Masquillier - DHOS Gent 22/02/2014 41
© Copyright 2024 ExpyDoc
