Concordia oktober – december 2014 - Evangelisch

1
Toen hebt Gij ons gezien – nog voor wij waren.
Gij dacht ons, mensen, en daar stonden wij,
voor uw Aangezicht, ontelbaar velen.
Toen hebt Gij ons gezegend, één voor één,
Gij weet het nog? Of kent Gij ons niet meer?
Gij huivert van de wereld die wij maakten.
Zijt Gij gaan slapen om het niet te zien?
Vaagt Gij ons uit als dromen ’s morgens vroeg?
Zijt Gij ver weg een nieuw heelal begonnen?
Gedenk uw trouw aan Abraham gezworen.
Gedenk uw kind uit Nazaret, de schoot
die hem gedragen heeft, uw eerste liefde.
Gedenk de kinderen uit ons geboren.
Roep over hen uw Naam. Verberg U niet.
Trek niet uw handen af van deze aarde.
(Huub Oosterhuis)
2
De vergaderingen van de kerkenraad staan de
laatste tijd veel in het teken van “hoe moet het
met onze gemeente en ons kerkgebouw gaan in
de toekomst”.
Het maken van een beleidsplan is in zijn laatste fase. De opmerkingen, gemaakt tijdens de gemeentevergadering in mei worden
hierin verwerkt. Het uiteindelijke plan zal aan de gemeenteleden
worden toegestuurd.

Onderzoek wordt verricht naar mogelijkheden voor herbestemming van ons gebouw daarmee dus ook naar en de haalbaarheid
van behoud van het kerkgebouw voor onze gemeente. Zodra daar
concrete voorstellen voor kunnen worden gedaan, zal er een gemeentevergadering worden gehouden
Een programma is opgesteld voor activiteiten in dit nieuwe seizoen.

Enige tijd geleden al had ons kerkenraadslid met bijzondere opdracht,
Ernest Stender, die namens ons deelnam aan de vergaderingen van
de Classis Zutphen, meegedeeld dat hij het niet zinnig meer vond om
namens de AZAgemeenten (Apeldoorn, Zutphen, Arnhem) drie afvaardigingen te sturen naar die classis. Daarbij was deze driehoekgemeente ingedeeld. Voor Apeldoorn en Arnhem was het een grote
afstand die op een avond moest worden afgelegd en de meeste onderwerpen hadden betrekking op de regio Zutphen. De kerkenraad
was het met hem eens dat we beter iemand uit Zutphen namens ons
konden laten optreden en dat we dan de vergaderingen van de classis Arnhem als toehoorder konden bijwonen, zodat we de informatie
uit onze eigen regio blijven ontvangen. Didi de Mildt werd bereid gevonden de vergaderingen van de classis Arnhem bij te wonen.
De kerkenraad heeft Ernest Stender toen al hartelijk bedankt voor zijn
werk, maar verzuimd daar melding van te maken in de gemeente.
Vandaar dat we op deze plek alsnog hiervan mededeling doen en
Ernest nog eens heel hartelijk willen bedanken. Hij is nu dus ook geen
lid meer van de kerkenraad.
3
Werken van Barmhartigheid”
Deze tentoonstelling van werken van Gerard Ursem, die voor de komende tijd in ons kerkgebouw was gepland, gaat wegens persoonlijke omstandigheden niet door. Ons is toegezegd dat deze tentoonstelling zeker op een later tijdstip plaats zal vinden.
‘DEINING’ vrijdag 31 oktober, 20.00 uur in onze kerk
We herinneren graag aan de voorstelling “Deining” op de avond van
Hervormingsdag! Luther vond muziek en zang heel belangrijk. Hoe
kunnen we Hervormingsdag beter vieren dan al zingend?!
“Deining” is te zien als een hilarische scheepstocht langs diverse stromen en havens waar liederen worden opgehaald. Muziektheater rond
de verschillende geluiden en windrichtingen van het in 2013 verschenen “Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk”. Dé manier om
speels en creatief kennis te maken met de verschillende facetten van
het Liedboek. “Deining” daagt de bezoekers uit om nieuw repertoire
te ontdekken. De liederen worden soms op onorthodoxe wijze begeleid. “Deining” werd geschreven en wordt gespeeld door Andries
Govaart, Johan Klein Nibbelink en Wim Ruessink.
Bij HERVORMINGSDAG
Uw stem, Heer, hebben wij gehoord,
het wonder van uw heilig woord,
van Jezus die uw beeltenis
en die het hart der schriften is.
Zegen ons met verwondering
dat Hij het is, de vreemdeling,
die met ons door de eeuwen ging blijf bij ons met uw zegening.
4
Heilige Geest, ontsteek het vuur,
de liefde van het eerste uur,
maak uw genade in ons groot,
een vreugde sterker dan de dood.
(tekst Jaap Zijlstra, vrij naar Maarten Luther.
Melodie Wittenberg 1543) (LIED 722 uit het Liedboek)
Workshop: In dulci Jubilo | 16 november, 13 - 17 uur
Kerst in het nieuwe liedboek
In 2013 verscheen een nieuw liedboek, Zingen en bidden in huis en
kerk. Ruim duizend liederen, hoe raak je daar in thuis? In deze workshop bladeren we zingend de liederen voor kerst door. Een verrassende ontdekkingstocht, evengoed voor wie alleen zingt met kerst als
voor ervaren koorleden. Goed zingbare arrangementen en een inspiratiebron voor volkskerstzang en festivals of lessons and carols.
Organisatie: Klaas Spijker
Startzondag
Op zondag 21 september werd de startzondag gevierd. Na de eredienst, waarin in het kader van de Vredesweek een studente uit Oekraïne - die drie maanden in Amsterdam studeert - iets vertelde over
de huidige situatie in Oekraïne en over haar eigen studieprogramma
(met Klaas Touwen als tolk), konden gemeenteleden deelnemen aan
een gezamenlijke lunch.
Daarna was er de mogelijkheid om met een (lutherse) gids een wandeling te maken door de wijk (“Wijken voor Kunst”) of deel te nemen
aan een workshop van de cantorij. Na die workshop kon men ook
nog mee door de wijk. Er waren zoveel gegadigden voor de workshop
zingen, dat de eerste wandeling gecanceld werd. Enthousiast werd er
door een grote groep geproefd van een aantal zeer verschillende
soorten muziek uit het liedboek en daarbuiten, onder de bezielende
leiding van onze cantrix Thea Endedijk.
Eén extra cantorij lid hebben we daar al aan overgehouden. Hopelijk
volgen er meer.
Patty Besseling
5
Hier sta ik
Op de zaterdag (20 september) van het Wijken voor Kunst-weekend
was onze kerk omgebouwd tot schouwburg en speelde theatermaker
Kees van der Zwaard ‘Hier sta ik’. De titel is ontleend aan Maarten Luthers ‘Hier sta ik, ik kan niet anders’ op de Rijksdag te Worms (1521),
toen hij zich moest verantwoorden voor zijn overtuigingen over de
hervorming van de kerk. Sindsdien geldt deze – legendarische – uitspraak als een voorbeeld van standvastigheid en moed. Kees van der
Zwaard maakt deze voorstelling ter gelegenheid van het 400-jarig jubileum van de Evangelisch-Lutherse Gemeente in Utrecht.
In ‘Hier sta ik’ duikt hoofdpersoon Maarten in de spannende, wonderlijke en soms grimmige gedachtewereld van Luther. Die confronteert
hij met onze eigentijdse cultuur en zijn eigen persoonlijke geschiedenis. Zo ontstaat een monoloog over vriendschap en verraad, God en
het geweten, de duivel en de vrije wil en het verlangen naar genade,
rechtvaardiging, rechte verhoudingen.
Indrukwekkend, prachtig, ontroerend hoe het grote verhaal van lang
geleden met de desbetreffende theologie in een ‘klein’ namelijk persoonlijk verhaal vlees en bloed kreeg. Kees van der Zwaard is niet alleen een vermaard toneelschrijver maar ook een begenadigd acteur
en zanger. Hij begeleidde zichzelf deels met een draaiorgel, dat Bach
en blues liet horen.
Dank aan Klaas Spijker die deze productie naar onze kerk wist te halen. Wie er niet bij was, heeft iets heel moois gemist. De volgende theaterproductie in onze kerk is op 31 oktober, Hervormingsdag, als
‘Deining’ (zie pag.3) wordt gespeeld. Ook zeer de moeite waard.
zondag 9 november
Het einde van het kerkelijke jaar is in zicht en ook in de natuur om ons
heen zijn de tekenen van de komende herfst zichtbaar. De vruchten en
gewassen van het land zijn geoogst en er kunnen weer vele monden
gevoed worden.
6
Om onze dankbaarheid voor de rijke oogst, geschonken door de
Schepper van al wat leeft, groeit en bloeit, te uiten vieren we op zondag 9 november de Oogstdienst. Ons “dagelijks brood” op de altaartafel wordt gesymboliseerd door de mand met brood en vruchten.
Daarnaast delen we de overvloed aan voedsel door het kopen van
“etensbonnen” om dak- en thuislozen van warme maaltijden te kunnen voorzien.
Nieuw dit jaar in de dienst : er zullen fruitmandjes klaar staan bestemd voor gemeenteleden die in instellingen verblijven en daardoor
niet meer in staat zijn naar de kerk te komen. Hun namen zullen in de
voorbeden worden genoemd “opdat zij niet vergeten worden”.
De diakenen doen hierbij een oproep aan gemeenteleden zich te melden als zij een fruitmandje naar één van deze mensen willen gaan
brengen na afloop van de dienst. Graag een telefoontje naar één van
de diakenen. Of per email.
Diaconale collectes in de komende periode:
9 november: Stoelenproject, een project van De Duif voor de nachtopvang van dak- en thuislozen vanaf medio oktober tot half april.
16 november: Kerkinactie Binnenlands Diaconaat
23 november: Ons eigen project “ Klamboes voor kinderen Gambia”.
Klamboes helpen malaria te voorkomen en daardoor is er minder
sterfte aan malaria.
Namens de diakenen, Irene van Dijk- van Krevelen
Oproep om een brood te bakken
Op 9 november is de oogstdienst en
de St.Maartens maaltijd voor de kinderen. In het altaarstuk worden broden verwerkt, die later bij die maaltijd gegeten worden. Wie bakt een
brood?
Graag melden bij Anneke van den Berg.
7
Betaling Concordia
Een tijdje terug heeft het college van kerkrentmeesters besloten om
voor de betalingen en bijdragen voor ons fijne blad Concordia niet
langer een aparte bankrekening aan te houden. De reden hiervoor
was om de financiële huishouding iets te vereenvoudigen en ook om
de kosten die gemoeid zijn met het aanhouden van een apart rekeningnummer uit te sparen.
Uw bijdrage voor Concordia kunt u dus gewoon op het 'algemene'
nummer van onze gemeente storten IBAN : NL79 FVLB 0635 807890
zie ook de binnenkaft van ons blad.
De administratie houdt uiteraard wél de kosten en opbrengsten apart
zichtbaar.
Overzicht collecten 2014
van 1 januari 2014 t/m 14 september 2014
Collecten
Kerkelijke middelen
Diaconie
Onderhoudsfonds
Orgelfonds
Cantatediensten
Restauratiefonds
Totaal
Collecten voor doelen buiten de gemeente
Oecumene
Kerkinactie: Werelddiaconaat
Missionair werk & Kerkgroei
Catechese en Educatie
Kerkinactie: Zending
Kerkinactie: Binnenlands diaconaat
Lutherse vrouwencontactdagen
SODBA
JOP
St. Lutherse werkgroep voor kerkmuziek
3.611,81
729,59
372,78
228,41
735,70
327,88
6.006,17
122,57
209,61
244,63
70,57
415,18
67,20
64,80
139,08
158,21
69,36
8
Studentenpastoraat
SLOA
NBG
Totaal
Kinderkerk
63,27
70,22
55,79
1.750,49
4,90
Een ouder echtpaar spreekt me aan in de gang van de kerk. Ze zijn
voor het eerst bij ons te gast. Of er hier elke zondag kinderkerk is. Ik
bevestig dat. Dus als wij onze kleinzoon van vier meenemen is er altijd opvang? Jazeker, en of!
De kinderkerk is weer enthousiast van start gegaan in het nieuwe seizoen. Op 7 september gingen we met zes kinderen naar het openluchtmuseum. Een heerlijke middag. Verder hebben de kinderen
weer veertig kilo Pannerdense kwetsen verwerkt tot een flink aantal
potten jam. Die potten verkopen ze na de dienst in de koffieruimte.
Van de opbrengst kunnen we weer leuke dingen doen met de kinderkerk.
De leiding van de kinderkerk heeft ook gesproken met de kerkenraad. We hebben uitgelegd wat we elke zondag doen en wat de plannen voor de toekomst zijn. De kerkenraad was blij verrast dat we in
de kinderkerk veel meer doen, dan de kinderen rustig houden tijdens
de dienst. In de kinderkerk komt telkens een van de lezingen van de
zondag aan de orde. Voor de komende tijd zijn dat de verhalen van
Abraham. We praten daar met de kinderen over en daarna verwerken
de kinderen het verhaal met een knutsel of een spel. Soms gebruiken
we een bijzondere manier van verhalen vertellen: godly play. Irma en
Jantien hebben hiervoor een speciale cursus gevolgd. Bij godly play
wordt het verhaal op zo’n manier verteld dat het kind op zijn eigen
manier in het verhaal kan kruipen. Daarna
is er geen vooraf vastgestelde knutsel maar
allerlei spel- en knutselmateriaal om het
verhaal op je eigen manier te verwerken.
9
Genoeg te doen dus in de kinderkerk. De prangende vraag van dit
moment is: wie gaat dat doen, wie komt ons helpen? Er is dringend
hulp nodig om het rooster gevuld te krijgen. We kunnen natuurlijk
gaten in het rooster laten vallen maar dan durft de gast die ik hier boven noemde zijn kleinzoon niet mee te nemen naar de kerk. Dan komt
hij zelf ook maar niet deze keer. Daarom vinden we het belangrijk om
elke week kinderkerk te hebben. Komt u ons helpen?
Nelleke van Eijsden
Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit -Actus Tragicus, BWV 106
Op Eeuwigheidszondag wordt door ons Bachensemble deze cantate
van Bach uitgevoerd. Ik ervaar het als de meest ontroerende van zijn
cantates. Prachtig zoals de blokfluiten beginnen. De intensiteit van de
tekst en de muziek. De warme samenklanken.
Aan de gelezen informatie ontleen ik het navolgende : De oudste bron
voor deze cantate is een lang na de dood van Bach vervaardigde kopie, waarop reeds de benaming Actus Tragicus voorkomt. Het is waarschijnlijk de vroegste cantate die van Bach bekend is. En -op stilistische gronden- toch als ouder te beschouwen dan cantates 4 en 131
(die we in oktober jl. hoorden). Bach was pas 22 jaar toen hij deze intense muziek componeerde. Cantate 106 is onmiskenbaar geschreven
voor een rouwplechtigheid, maar niet bekend is voor wie. Men denkt
voor een oom van Bach, die op 10 augustus 1707 overleed. De tekst
van de cantate bestaat voornamelijk uit bijbel- en koraalteksten. Bach
heeft ze waarschijnlijk zelf gecompileerd. De titel (en eerste regel)
“Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit” is nergens elders terug te vinden; die zou kunnen berusten op
een aanwijzing van de overleden oom zelf, bij
wiens leven Bach zeker al aan zijn compositie begonnen moet zijn.
De bezetting van de cantate is sober. Twee blokfluiten, twee viola’s da gamba en een continuo
groep (orgel, basviool), vier solisten en (een klein)
koor zorgen – in prachtige combinaties - voor een
10
gedekte klankkleur, passend bij een intieme rouwplechtigheid. Er gaat
troost vanuit. Heel waardevol op Eeuwigheidszondag.
Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit.
In ihm leben, weben und sind wir,
solange er will.
In ihm sterben wir zur rechten Zeit,
wenn er will.
Mit Fried und Freud ich fahr dahin
In Gottes Willen,
Getrost ist mir mein Herz und Sinn,
Sanft und Stille.
Wie Gott mir verheißen hat:
Der Tod ist mein Schlaf worden.
Glorie, Lob, Ehr und Herrlichkeit!
Sei dir Gott, Vater und Sohn bereit,
Dem heilgen Geist mit Namen!
Die göttlich Kraft
macht uns sieghaft
Durch Jesum Christum, Amen.
E.E.M.
In de Lutherse Kerk Arnhem hebben we het afgelopen jaar veel ervaring opgedaan met het nieuwe Liedboek. Om ook andere gemeenten
in het land op weg te helpen met de nieuwe mogelijkheden, hebben
we regelmatig opnames uit kerkdiensten op internet gepubliceerd. We hebben daarvoor
een eigen kanaal op Youtube (te vinden als Elga
Admin).
Met die filmpjes hebben nu een hoofdprijs gewonnen in de Liedboek Challenge
(www.LiedboekChallenge.nl). De Liedboek Challenge daagt mensen uit om de nieuwe liederen
uit het liedboek te oefenen te zingen en met elkaar uit te wisselen.
11
Uit het juryrapport: De Lutherse gemeente in Arnhem verdient een
compliment, niet alleen vanwege het grote aantal inzendingen, maar
ook omdat ze een mooi en doordacht beeld geven van hoe je liederen liturgisch kunt inzetten.
De filmpjes zullen een plek krijgen op de Kerkliedwiki bij de betreffende liederen (zie www.kerkliedwiki.nl) als luistervoorbeeld. Op deze website vindt u trouwens nog veel meer uit onze gemeente, zoals
hymnologische informatie van Pieter Endedijk over de liederen
en begeleidingsmateriaal geschreven door onze organist Klaas Spijker.
HULP GEVRAAGD
op maandagavond 24 november vanaf 19.00 uur bij het binden van
de adventskransen o.l.v. Bernard v.d.Lugt. En op maandagavond 15
december vanaf 19.00 uur bij het zetten en optuigen van de kerstboom. Graag opgeven bij Anneke van den Berg
HET RELATIONELE IN DE LUTHERSE THEOLOGIE
Voor deze titel is gekozen, omdat in de lutherse theologie
God en mens alleen in relatie kunnen worden gedacht.
Niet op zichzelf, God niet en de mens ook niet. Spreken
over “de mens” is ook weer te abstract. Dat bent u zelf en
uw medemens, en beiden “in Christus” gedacht.
Er komt een nieuwe en zeer interessante serie van vijf cursusavonden, als vervolg op “Leren van Luther”. De theologie nà Luther komt nu aan de orde. Hoe hebben Kierkegaard, Kai Munk, Bonhoeffer en Sölle deze theologie op
hoofdlijnen doorgetrokken? De cursus wordt gegeven
door vier lutherse predikanten. U kunt zich op de avonden
voorbereiden door de desbetreffende teksten uit de bundel te lezen.
12
Datum
Eredienst
Zo
Zondag 19 okt.
Achttiende zondag na Trinitatis
Ge
10.30 u.
Vicaris Maren Mielke
Lie
Zondag 26 okt.
Negentiende zondag na Trinitatis
Ge
10.30 u.
Pastor Barbara Elenbaas
Lie
Zondag 2 nov..
Twintigste zondag na Trinitatis
Ge
10.30 u.
Ds. Klaas Touwen . Heilig Avondmaal, Allerzielen gedachtenis
Lie
Zondag 9 nov.
Op twee na laatste zondag van het kerkelijk jaar
Ge
10.30 u.
Ds. Harry Pals
Lie
Zondag 16 nov.. Voorlaatste zondag van het kerkelijk jaar
Ge
10.30 uur
Ds. Klaas Touwen
Lie
Zondag 23 nov.
Laatste zondag van het kerkelijk jaar
Ge
10.30 uur
Ds. Frans Wiersma Cantate BWV 106
Lie
Zondag 30 nov.
Eerste zondag van de Advent
Ge
10.30 u.
Ds. Hans Uytenboogaardt Heilig Avondmaal. Cantorij
Lie
Zondag 7 dec.
Tweede zondag van de Advent
Ge
10.30 u.
Ds. Klaas Touwen
Lie
Zondag 14 dec.
Derde zondag van de Advent (Gaudete)
Ge
10.30 uur
Ds. Klaas Touwen
Lie
Gezangen uit het oude- en liederen uit het nieuw
13
ondagslied
Collecte
Koffiedienst
ez. 62
1e: Kerkelijke middelen
Hilbrand en Irene
ed 320
2e: Onderhoudsfonds
van Dijk
ez. 408
1e: Kerkelijke middelen
Wil van Nieuwkerk
ed 863
2e: Restauratiefonds
Alex Ruys
ez. 288
1e: Kerkelijke middelen
Jan en Brigitte
ed 747
2e: KIA Zending
Gundelach
ez. 279
1e: Kerkelijke middelen
Martien Happel
ed 748
2e: Diaconie stoelenproject
Paul Bramme
ez. 280
1e: Kerkelijke middelen
Jacques en Gerda
ed 1008
2e: KIA Binnenlands diaconaat
Weber
ez. 262
1e: Diaconaal project Gambia
Karin v/d Ende
ed 749
2e: Kosten Cantatediensten
Jeanette Uittenboogaard
ez. 122
1e: Kerkelijke middelen
Hanneke van Witzenburg
ed 433
2e: Onderhoudsfonds
Patty Besseling
ez. 126
1e: Kerkelijke middelen
Hilbrand en Irene
ed 439
2e: Restauratiefonds
van Dijk
ez. 125
1e: Kerkelijke middelen
Wil van Nieuwkerk
ed 466
2e: Pastoraat landelijk werk
Alex Ruys
we liedboek
14
De opbouw van de cursus, op woensdagavonden om 19.30 uur, is:
5 november De mens voor Gods aangezicht
ds Erwin de Fouw
10 december Navolging van Christus (Bonhoeffer) ds Louisa Vos
11 februari De kerk daar waar Christus is (Dorothee Sölle)
ds Klaas Touwen
25 maart
De enkeling voor God (Kierkegaard) ds Susanne Freytag
Na vier cursusavonden wordt de Ordet (Het Woord) vertoond, de verfilming (1955) van het gelijknamige toneelstuk van Kai Munk, waarin
veel van de thema’s uit de cursus aan bod komen. De datum hiervan
zal nog bekendgemaakt worden. Alle avonden beginnen om 19.30
uur in onze kerk.
U bent van harte uitgenodigd aan deze avonden mee te doen. Geeft
u zich dan op bij ds Klaas Touwen, uiterlijk 25 oktober
([email protected]). Na aanmelding krijgt u het cursusmateriaal
toegezonden. Het cursusgeld bedraagt 22.50 euro. Daarvoor ontvangt u de tekstbundel, koffie of thee.
Ingeschreven
Dhr. G. Dreiling, mevr. A.B. Dreiling-Wasilewska en Nina Dreiling
Gedoopt
Charlotte Antonia Sinikka van
Helden
Afgelopen periode heeft onze gemeente twee trouwe leden verloren:
Nora Blees en Sophie Oudkerk.
Nora Blees overleed op 9 september in de leeftijd van 86 jaar. Tot ver
in dit voorjaar zat ze trouw iedere zondag in de voorste rijen van onze
kerk en zong ze nog mee in de cantorij. Toen ging haar gezondheid
ineens hard achteruit en moest ze de erediensten en de cantorijrepetities aan zich voorbij laten gaan. Op de laatste cantorijrepetitie voor
15
de zomervakantie, bij de cantrix thuis tijdens een gezellig samenzijn,
was ze nog aanwezig en zong ze mee in de tuin. Haar afscheidsdienst
vond plaats in de Aula van Moscowa, geleid door ds. Klaas Touwen
met medewerking van de cantorij die o.a. het Onze Vader van Maurice Duruflé voor haar zong.
Sophie Oudkerk overleed op 21 september na een lang ziekbed in de
leeftijd van 84 jaar. In het najaar van 2013 bleek dat de ziekte die zij
10 jaar geleden had bedwongen toch weer terug was. Door de behandeling daarvoor had zij niet meer de energie om ter kerke te gaan
en de repetities van de cantorij, waar zij lang lid van is geweest, bij te
wonen. Wel zong ze nog tot de zomer van dit jaar mee in het
Bachensemble. Sophie schreef ook heel wat jaren namens de werkgroep Kerk en Israël interessante stukjes in Concordia over het Jodendom, zelfs nog tot in de vorige editie. Wij zijn haar daar heel dankbaar
voor! Ook was zij jarenlang lector in onze gemeente.
Haar herdenkingsdienst vond in onze kerk plaats o.l.v. ds. Hans Günther en met medewerking van de cantorij die o.a. haar lievelingslied
Lobe, Lobe den Herrn van een onbekende componist en Psalm 23 van
Sweelinck zong. Sophie werd aansluitend ter aarde besteld op de gemeentelijke begraafplaats in Bennekom.
Beide dames zullen erg gemist worden, zeker door de cantorij.
Deze periode vieren de volgende gemeenteleden hun verjaardag boven de 80 jaar. Wij wensen hun een hele fijne dag toe. We hopen dat
u deze dag nog vele malen in een zo goed mogelijke gezondheid vieren mag.
11 november Mw. J.H. Wildenbeest-Verweij
12 november Mw. M.C.J. Keyzer
16 november Mw. H. de Bruijn-van Velthoven
Een fijne dag gewenst!!
Hartelijke groet, Patty Besseling
16
De bloemen gingen de afgelopen weken naar:
10 augustus
Mevr. Den Ouden-Melde
17 augustus
Rob en Patty Besseling
24 augustus
Suze de Zwart
31 augustus
Ton en Tineke van Achthoven
7 september
De doopouders van Charlotte van Helden
14 september Klaas Touwen
21 september Hanneke en Harold Beem
28 september Maarten van der Wouden
Ter gelegenheid van mijn verjaardag mocht ik heel veel mooie kaarten ontvangen. Sommige ervan zijn zelfgemaakt en dat zijn ware
kunstwerkjes! Ik ben er erg blij mee. Heel hartelijk dank!
Thea Burghoorn.
Bedankt! Zeer verrast en ingenomen was ik met de altaarbloemen en
de kaart met vele namen van zondag 28 september, toen ik in het
ziekenhuis was opgenomen. Ik ben inmiddels weer thuis, het herstel
loopt voorspoedig en ik hoop U snel allen weer te zien in onze kerk.
Met hartelijke groet en nogmaals bedankt, Maarten van der Wouden
Niet alle paulinische brieven in het Nieuwe Testament zijn door Paulus geschreven. Een zestal is van later datum. Ze staan wel op zijn
naam, maar zijn geschreven door leerlingen, een of twee generaties
later. Van zeven brieven echter wordt algemeen aangenomen dat ze
inderdaad door Paulus geschreven of - waarschijnlijker - gedicteerd
zijn.
Deze zomer heeft ds. Klaas Touwen (eindredacteur) met enkele collega’s uit de kring van Tijdschrift voor Verkondiging een boek geschreven dat toegang biedt tot deze zeven ‘echte’ brieven. De huidige
stand van het nieuwtestamentisch onderzoek wordt erin samengevat.
17
Inleiding
1 Tessalonicenzen
Galaten
1 Korintiërs
2 Korintiërs
Romeinen
Filippenzen
Filemon
prof. dr. Adelbert Denaux
drs. Theo van Adrichem en prof. dr. Maarten den Dulk
dr. Hans Lammers en drs. Victor Bulthuis
deken Henk Janssen en
dr. Leon Lemmens, bisschop van Mechelen
prof. dr. Peter Tomson en prof. dr. Rinse Reeling Brouwer
dr. Sylvester Lamberigts en drs. Dries van den Akker
prof. dr. Bert Jan Lietaert Peerbolte en
dr. Piet van Veldhuizen
dr. Yvonne van den Akker en drs. Klaas Touwen
Paulus zelf is een uitgave van Skandalon en verschijnt op 1 oktober.
Ontmoetingsdag Oecumenisch Forum voor Katholiciteit op zaterdag
15 november 2014, 10.30 – 15.30 uur in “De Driehoek”, Willemsplantsoen 2, Utrecht.
Jaarlijkse ontmoetingsdag voor de ondertekenaars van het Katholiek
Appel en voor ieder die ermee sympathiseert, met als thema: liturgi-
sche spiritualiteit.
Het verlangen naar liturgische spiritualiteit verbindt christenen van
alle kerken en tradities. Denk alleen maar aan de vele spirituele centra
(zoals kloosters), waar mensen een intens liturgisch leven met elkaar
delen en waar voorbijgangers (peregrini) een plek kunnen vinden.
Zou daaruit een model zijn af te leiden voor hedendaagse gelovigen
en kerkgemeenschappen die op zoek zijn naar liturgische spiritualiteit? Wat betekent het dat er liturgisch spirituele centra zijn? Welke
mogelijkheden liggen hier, en wat zijn aandachtspunten voor het onderhouden ervan? Er zal vanuit de kloosterlijke traditie worden ingegaan op de rol van de getijden voor het persoonlijke en kerkelijke
leven van vandaag. Verder zal de vraag gesteld worden hoe andere
activiteiten van individuele gelovigen, groepen of kerkelijke organisaties op spirituele wijze met liturgie verbonden kunnen worden.
Spreker: prof. dr Thomas Quartier, docent Rituele en Liturgische Studies in Nijmegen en hoogleraar Monastieke Spiritualiteit in Leuven en
18
Rome. Hij is oblaat van de Sint Willibrordsabdij te Doetinchem en auteur van het boek Liturgische spiritualiteit (Berne Media 2013).
’s Middags zal het werk van de Estlandse componist Arvo Pärt centraal staan, met name de samenhang tussen de structuur van zijn muziek en zijn spiritualiteit. Met medewerking van dr. Martin Hoondert,
universitair docent, Muziek, Religie en Ritueel in Tilburg en het Vocaal
Theologen Ensemble onder leiding van Hanna Rijken. De dag wordt
afgesloten met een gezongen vesper.
Kosten (inclusief lunch): 20 euro, bij vooruitbetaling op rekening
NL58INGB 0006489634 t.n.v. Oecumenisch Forum voor Katholiciteit ,
Eemnes. Aanmelding (voor 10 november): [email protected]
Meer informatie: www.forumkatholiciteit.nl
Ds. Sietse Visser, justitiepastor van Arnhem, zowel
van de Koepelgevangenis (Noord) als van de Blue
Band (Zuid), moet helaas vaststellen: we hebben hier
in het gevang de laatste tijd een schreeuwend tekort aan passende
kleding voor arme boeven.
Nu niet dadelijk roepen: net goed! Want veel gedetineerden zijn niet
rijk en hebben ook niet allemaal een betrokken achterban thuis en
zitten soms na hun arrestatie zonder elementaire zaken als lijfgoed,
sokken een extra broek of T-shirts… straks komt de winter en dan zullen er weer een hoop jongens in te dunne kloffies over de luchtplaats
scharrelen.
Het Leger des Heils zorgt vaak voor een doos kleren hier of
daar, maar ik krijg van de bewakers een soort noodoproep
dat er momenteel structureel tekort is. Officieel moet de
overheid zorgen voor lijfgoed, maar daar komt vaak niet
veel van terecht.
Het gaat niet om mooie kostuums, maar om basic zaken
als broeken, sokken, evt. ondergoed, shirts en evt. schoenen, en jassen. De meeste maten hier zijn zeer gemiddeld,
19
mannen van 20 – 40, dus kunt u nagaan. Als u kleding beschikbaar
hebt, kunt u die kwijt bij ds. Klaas Touwen
Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg in Oosterbeek is op zoek naar
o.a. keukenvrijwilligers voor een doordeweekse dag of een weekend.
Je bereidt de maaltijd voor gemiddeld 25 personen. Vind je het een
uitdaging om voor een groep te koken? Meld je dan individueel of als
duo aan! Voor de weekendvrijwilligers is een kamer in het Koetshuis
beschikbaar. Ook zijn er andere functies voor en achter de schermen
uit te voeren. Voor meer informatie zie onze website:
www.pdcdeherberg/vrijwilligerswerk, of bel 026-3342225, of mail
naar [email protected].
Najaarsconcert-arrangement op zaterdag 8 november 2014
10.30 Koffie, waarna een wandeling en bezoek aan Kasteel Doorwerth
14.30 Concert door André van Vliet aan de vleugel, samen met andere musici met een programma van muziek uit verschillende tijden .
Volledig arrangement: € 30,00 (inclusief lunchpakket en de toegangsprijs voor het kasteel- en museumbezoek). Concert: € 15,00 (inclusief
een kop koffie of thee bij aankomst en een consumptie in de pauze
van het concert).
Aanmelden bij voorkeur via e-mail naar: [email protected]
of telefonisch 026-33 42 225 (op werkdagen 9.00 - 12.00 uur).
Vanaf 2 oktober is er een nieuwe vertaling van de Bijbel: de Bijbel in
Gewone Taal. Nog nooit klonk de Bijbel zo begrijpelijk. Nog nooit
kwam de tekst zo dichtbij. De Bijbel in Gewone Taal biedt iets dat er
tot nu toe niet was: de Bijbel in taal die we zelf ook dagelijks gebruiken, de Bijbel duidelijk van begin tot eind. Door de gewone, directe,
herkenbare taal wordt de tekst bij de lezer gebracht. Dat kan voor
veel mensen een bijzondere ervaring opleveren.
20
De Bijbel in Gewone Taal gebruikt bekende woorden en korte, heldere zinnen. De teksten zijn altijd begrijpelijk. Alles is ingedeeld in korte
stukken, met een duidelijk kopje erboven. Zo zie je meteen waar het
over gaat. Dat maakt deze bijbel prettig om te lezen en geschikt om
voor te lezen. Thuis, op school of in de kerk.
In de dagen rond Kerst is “de Zwanenhof” voor senioren een gezellig
en sfeervol huis om samen het Geboortefeest te vieren. In de Kapel
zijn samenkomsten waarin het kerstthema met koorzang, muziek en
teksten meegezongen en meebeleefd kan worden. Daarnaast is er
een gevarieerd programma, met onder meer film, een concert, kerstvertellingen en een heerlijk kerstdiner op Eerste Kerstdag.
Voor wie: Deze dagen zijn bedoeld voor mensen die niet alleen thuis
willen zijn, of die de kerstdagen liever met leeftijdsgenoten doorbrengen. Samen eten, elkaar ontmoeten bij een spelletje of puzzel en de
gastvrijheid van de begeleiders en de medewerkers zorgen er voor
dat u met een warm gevoel weer naar huis gaat.
Zelfredzaamheid: Van onze gasten verwachten wij dat zij zelfredzaam
zijn. Verpleegkundige hulp kunnen wij niet bieden. Als u afhankelijk
bent van thuiszorg, wordt van u verwacht dat u zelf via de eigen
Thuiszorg de benodigde hulp regelt. Voor mensen die zijn aangewezen op een rolstoel is De Zwanenhof goed toegankelijk.
Waar
De Zwanenhof, Retraitehuisweg 6 – 7625 SL Zenderen
Wanneer Di 23 december 17.00 – za 27 december 10.00 uur
Voor informatie
www.zwanenhof.nl of 074 265 95 25
Op 11 september jl. is er een nieuwe website de lucht in gegaan:
www.geloofinjeproject.nl. Geloofinjeproject is een ‘platform voor
zinvolle projecten’. Het idee is om via crowdfunding genoeg geld bij
elkaar te krijgen om jouw project te kunnen uitvoeren. Het Stadspas-
21
toraat Arnhem heeft ook een project op deze site geplaatst. Wij willen
als SpA namelijk graag een ‘engelenbakfiets’.
Aanleiding en omschrijving
Op 21 maart overleed ds. Han Hoekstra, missionair-predikant in Arnhem.
Hij en Ad Boogaard (pastor/
coördinator van het Stadspastoraat
Arnhem) hadden al een tijd het idee
dat het leuk en vooral handig zou zijn
om een eigen bakfiets te hebben (ze
hadden die al ‘engelenbakfiets’ gedoopt) waarmee je de straat op en de
wijk in zou kunnen, om zo zichtbaar aanwezig te zijn in de stad en zo
allerlei mensen te ontmoeten om met hen in gesprek te gaan over
alle grote ‘vragen des levens’, dan wel over de vraag wat hen zoal bezighoudt, inspireert of bezielt. Het leek Ad Boogaard mooi om dit
project alsnog te realiseren, in de geest van en ter herinnering aan
Han Hoekstra én om als Stadspastoraat actief naar de mensen toe te
gaan.
We willen dus een bakfiets, nieuw of 2de hands, maar met hulpmotor,
die we dan ombouwen tot en herinrichten als ‘engelenbakfiets’, een
fiets die bij mensen een glimlach op het gezicht tovert én die nieuwsgierig maakt: wat heeft hij nou aan zijn fiets hangen? Nou, allerlei zaken die van pas kunnen komen: paraplu, klaptafeltje en stoeltjes, kan
koffie of thee, icoon, bijbel, meditatiekussen, levensvragenspel, waxinelichtjes, enz. Kortom, een bakfiets waarmee je de boer op kunt als
pastor of zielzorger. Het idee is, om met deze ‘engelenbakfiets’ als
een klein mobiel bezinningscentrum regelmatig de stad in te gaan –
een stadspastoraat op locatie dus, tijdens festivals en grote evenementen, maar ook wekelijks bij een winkelcentrum of op een plein of
de hoek van een straat in een wijk.
Uitvoering
Het succes van dit project staat of valt met een goede, professionele
uitvoering, te beginnen met de vormgeving van de bakfiets. Wij willen
daarom een professionele vormgever vragen: Marieke van Doorn (zie:
www.doornroos.com). Zij heeft o.a. voor De Efteling gewerkt.
22
Bakfietsen zijn er in allerlei soorten en maten (nieuw en 2de hands,
mét en zonder motor) en dus ook in allerlei prijsklassen. In totaal,
voor bakfiets, vormgeving, uitvoering en materiaal, denken we € 2.500
nodig te hebben. We hopen het geld in de loop van het najaar via
crowdfunding binnen te halen en het project dan in het voorjaar van
2015 uit te voeren, zodat we de Engelenbakfiets vanaf de zomer 2015
kunnen gebruiken. Op 1 januari 2015 besluiten we – op basis van het
bedrag dat dan binnen is – of het project door kan gaan. Als er op die
datum onvoldoende geld binnen is wordt het project geannuleerd en
zal het reeds opgehaalde geld worden teruggestort.
Beloning
Ieder die aan het project heeft bijgedragen is van harte welkom voor
een gratis kop koffie of thee mét taart bij de Engelenbakfiets (mits er
voldoende geld binnenkomt om het project te realiseren, natuurlijk!).
- Wie € 25 of meer bijdraagt, mag gratis naar een lezing in het Stadspastoraat. -Wie € 100 of meer bijdraagt, krijgt 50% korting op één van
onze cursussen of workshops. -Wie € 250 of meer bijdraagt, kan de
Engelenbakfiets (inclusief ‘stadspastor’) reserveren voor een verjaardag of jubileum, startzondag, bedrijfsuitje of andere feestelijke en/of
bezinnende gelegenheid.
Oproep
Ik roep iedereen op om een kleine of grotere bijdrage te leveren, om
deze ‘engelenbakfiets’ mede mogelijk te maken. Als u wilt bijdragen,
ga dan naar www.geloofinjeproject.nl, klik op het project en volg de
instructies. Bij voorbaat dank!
Voor meer informatie: Ad Boogaard, Stadspastoraat Arnhem, Drieko-
ningendwarsstraat 30, 6828 EH Arnhem, 026 3513185
Website: www.stadspastoraatarnhem.nl
Email: [email protected].
De Lutherse Gemeente Woerden is de oudste lutherse gemeente van
Nederland. Dit jaar bestaat de gemeente 450 jaar. Een heugelijk feit,
dat zij graag samen met anderen willen vieren.
23
In de periode 28 september t/m 16 november wordt er daarom een
gevarieerd aanbod van activiteiten georganiseerd.
Het aanbod bestaat uit lezingen, concerten, een theatervoorstelling,
een speurtocht voor de kinderen en een maaltijd voor jong en oud.
Op 31 oktober wordt er een appelboom geplant en worden de 95
stellingen van Maarten Luther aan de deur gespijkerd. Het jubileumprogramma wordt afgesloten met een jubileumdienst op zondag 16
november, 15.00 uur. Meer informatie op www.lutherswoerden.nl.
Dit leesrooster wijst dagelijks een lezing aan, bedoeld om thuis te lezen. Het houdt gelijke tred met de roosters van kerk en kinderkerk.
Het zijn dezelfde lezingen als die in radio- en televisiediensten klinken. Kortom: dit rooster is een stimulans om thuis te lezen wat in brede kring aan de orde is.
OKTOBER
Zo. 19 Efeziërs 4:1-6
Ma. 20 Efeziërs 4:7-16
Di. 21 Efeziërs 4:17-24
Wo. 22 Efeziërs 4:25-5:2
Do. 23 Efeziërs 5:3-20
Vr. 24 Deuteronomium 4:44–5:5a
Za. 25 Deuteronomium 5:5b-21
Zo. 26 Deuteronomium 5:22–6:3
Ma. 27 Deuteronomium 6:4-25
Di. 28 Deuteronomium 7:1-11
Wo. 29 Deuteronomium 7:12-26
Do. 30 Deuteronomium 8:1-6
Vr. 31 Deuteronomium 8:7-20
NOVEMBER vervolg
Zo. 9 Efeziërs 6:18-24
Ma. 10 Daniël 8:1-14
Di. 11 Daniël 8:15-27
Wo. 12 Daniël 9:1-8
Do. 13 Daniël 9:10-19
Vr. 14 Daniël 9:20-27
Za. 15 Psalm 90
Zo. 16 Daniël 10:1-11
Ma. 17 Daniël 10:12-21
Di. 18 Daniël 11:1-9
Wo. 19 Daniël 11:10-20
Do. 20 Daniël 11:21-28
Vr. 21 Daniël 11:29-35
Za. 22 Daniël 11:36-45
NOVEMBER
Zo. 23 Daniël 12:1-4
Za. 1 Deuteronomium 9:1-24
Ma. 24 Daniël 12:5-13
Zo. 2 Psalm 131
Di. 25 Psalm 44:1-17
Ma. 3 Deuteronomium 9:25–10:11 Wo. 26 Psalm 44:18-27
Di. 4 Deuteronomium 10:12–11:9 Do. 27 Jesaja 40:1-11
Wo. 5 Deuteronomium 11:10-32 Vr. 28 Jesaja 40:12-20
Do. 6 Efeziërs 5:21-33
Za. 29 Jesaja 40:21-31
Vr. 7 Efeziërs 6:1-9
Zo. 30 Psalm 85
Za. 8 Efeziërs 6:10-17
24
DECEMBER
Ma. 1 2 Petrus 1:1-11
Di. 2 2 Petrus 1:12-21
Wo. 3 2 Petrus 2:1-10a
Do. 4 2 Petrus 2:1-10a
Vr. 5 2 Petrus 3:1-9
Za. 6 2 Petrus 3:10-18
Zo. 7 Psalm 80
di. 21 okt.
ma. 27 okt.
di. 28 okt.
vr. 31 okt.
di. 4 nov.
wo. 5 nov.
vr. 7 nov.
ma. 10 nov.
di. 11 nov.
vr. 14 nov.
di. 18 nov.
vr. 21 nov.
zo. 23 nov.
ma. 24 nov.
di. 25 nov.
di. 2 dec.
ma. 8 dec.
di. 9 dec.
19.40 - 21.40
16.00 - 18.15
18.15 - 20.00
19.40 - 21.40
20.00 - 22.00
19.40 - 21.40
19.30 - 22.00
18.00 - 22.00
19.45 - 22.45
19.40 - 21.40
18.00 - 22.00
19.40 - 21.40
18.00 - 22.00
09.30 - 10.00
16.00 - 18.15
18.15 - 20.00
19.40 - 21.40
19.40 - 21.40
19.45 - 22.45
19.40 - 21.40
Ma. 8
Di. 9
Wo. 10
Do. 11
Vr. 12
Za. 13
Zo. 14
Jesaja 41:1-7
Jesaja 41:8-13
Jesaja 41:14-20
Jesaja 41:21-29
Jesaja 42:1-13
Jesaja 42:14-25
Jesaja 43:1-7
Zaal
Zaal
Zaal
Zaal
Kerk
Zaal
Consistorie
repetitie cantorij
kookploeg gemeentemaaltijd
gezamenlijke gemeentemaaltijd
repetitie cantorij
Voorstelling “Deining”
repetitie cantorij
Cursus: Het rationele in de
Lutherse theologie
Kerk
repetitie Bachensemble
Consistorie kerkenraadsvergadering
Zaal
repetitie cantorij
Kerk
repetitie Bachensemble
Zaal
repetitie cantorij
Kerk
repetitie Bachensemble
Kerk
repetitie Bachensemble
Zaal
kookploeg gemeentemaaltijd
Zaal
gezamenlijke gemeentemaaltijd
Zaal
repetitie cantorij
Zaal
repetitie cantorij
Consistorie kerkenraadsvergadering
Zaal
repetitie cantorij
Kopij voor het volgende nummer uiterlijk 16 november bij:
- Patty Besseling ([email protected]) of
- Elly Muurling, ([email protected])
Deze uitgave bestrijkt de periode 14 december tot 2 februari 2015.
Frits Teunissen
Restauratie antieke uurwerken
Reparatie klokken en horloges
Christiaan de Wetstraat 4a
6861 DL Oosterbeek
Tel. 026 - 33 33 500
Antiek restauratie
&
meubelstoffering
Bergerhof 12ª
6871 ZJ Renkum
Tel. 0317 - 31 24 90
www.femkenout.nl
Postbus 37
6870 AA Renkum
BUSJES
HEBBEN
* tot 2.70 m hoogte
VAN
DR. C. LELYWEG 31
VAN OLDEBARNE-
Drogisterij
Parfumerie
Glas- en Verfhandel
Al meer dan 110 jaar een begrip in Oosterbeek
Weverstraat 71-75
Tel. 026 333 22 50
Wij maken uw leven aangenamer
Scootmobielen – Rollators – Sta-op-stoelen - ADL Hulpmiddelen
Toilet&Douche – Bedden&toebehoren – Matrassen/
dekbedovertrekken – Telefonie – Welness – Rolstoelen
Service, Kwaliteit, Ophaaldienst, Bezorgen, Monteren.
Voor alle leeftijden!
Utrechtseweg 84, Oosterbeek
026-333 76 37
www.keijzer-comfortwinkel.nl
Weverstraat 15 Oosterbeek 026-3332252
www.gijnet.nl
Uitvaartverzorging J. Mijnhart
voor het verzorgen van begrafenissen, en crematies
sedert 1911
Vestigingen in: Arnhem - Heteren - Oosterbeek - Wageningen
telefoon:. 026 - 3 33 30 29
Vooruit regelingen geheel naar eigen inzicht;
Ook dat kunt u met ons bespreken en laten vastleggen.
Erkend lid van de NUVU
Lid van de Ned. Kwaliteitsraad Uitvaartverzorging
c’est bon Oosterbeek
Utrechtseweg 168
026-333 48 64
Di. t/m vrij.: 9.00-18.00 uur
Za.: 9.00-17.00 uur
Nu ook voor al uw tuinmaterialen!
Kijk op: www.peterwildenbeest.nl
Tel.
Mob.
E-mail
Dhr. H.P. Derksen
Stationsplein 12
(t.o. N.S. station)
6811 KG Arnhem
Tel.:
026 - 442 67 35
Fax:
026 - 442 86 12
: 026 - 844 50 54
: 06 - 18 55 86 20
: [email protected]
Optometrist
Low-Vision Specialist
Ruime collectie:
*brilmonturen
*optische artikelen
*baro-, thermo- en
hygrometers
*contactlensartikelen
Leverancier van alle Ziekenfondsen!
’s Maandags gesloten