mededelingen EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE EDE 69e jaargang no 9 september 2014 Abraham De enige kinderbijbel die niet begint met Adam maar met Abraham, is (naar mijn weten) ‘Woord voor Woord’ van Karel Eykman en Bert Bouman. Want, zo lezen we in het voorwoord, ‘Abraham was een van de eersten die wilde gaan zoeken naar hoe God kan zijn’. En zo begint ‘Woord voor Woord’, naar een oude legende binnen het Jodendom, met het verhaal van Abram, die in het afgodenwinkeltje van zijn vader Terach de boel kort en klein slaat en vertrekt. Het is een manier om te zeggen wat ook de bijbel over Abraham zegt: dat hij de vader van alle gelovigen is, de eerste mens die alle zekerheden omtrent god en gebod achter zich laat. Want geloof begint met ongeloof. Abraham gaat weg en trekt een leegte, een totaal ontgoddelijkte wereld binnen, met niet meer dan zijn fiducie in het woord van een vreemde god, JHWH genaamd: Heer, Ene, Eeuwige of de Naam. En er is geen weg terug.. Na het boek Genesis komt Abraham eigenlijk niet eens zo heel vaak meer voor in het Oude Testament. Als hij al genoemd wordt, is het altijd in één adem met Izaak en Jacob. Maar als Mattheus gaat vertellen over Jezus Messias, dan begint hij zijn vertelling niet met Adam (zoals Lucas dat wel doet bijvoorbeeld) maar met Abraham. Gaat Adam dan niet vooraf aan Abraham? Jawel, maar als proloog, als een voorwoord bij het grote verhaal van God en mens. Want om dat verhaal te kunnen snappen, om ook zélf op zoek te kunnen gaan naar hoe God kan zijn, net als Abraham, moet je eerst weten wat een mens is. Je moet eerst iets over jezelf weten. Over hoe jij je als mens verhoudt tot andere mensen. En je moet iets weten over het land waarnaar je met z’n allen op weg bent. Want dat je dat samen moet doen, dat vertelt dat voorwoord nu juist: leven is samenleven; met je man of je vrouw, met je broeder of je zuster, met de mensen om je heen. Abraham verlaat met Sara en Lot zijn oude leven, op niet meer dan het gerucht van een belofte. Veel mensen heeft hij geïnspireerd, deze vader van alle gelovigen. In vele kerken is zijn beeltenis te vinden. Er zijn toneelstukken en opera’s op hem geschreven. Chagall schilderde hem, Leonard Cohen bezong hem in een song. En wij lezen deze en de volgende maand de verhalen over hem. Want Abraham gaat over ons allemaal. Over onze zoektocht naar hoe God 1 kan zijn. En als je in die oude teksten iets van Hem vindt, dan weet je dat er geen weg terug is.. Lieke van Zanden . Schriftlezingen voor de komende zondagen naar het oecumenisch leesrooster ‘De Eerste Dag’: Zondag 7 september: Ezechiël 33:7-11 (Romeinen 12: 9-21) Mattheüs 18:(1)15-20 Zondag 14 september: Exodus 32:7-14 (Romeinen 14:5-12) Mattheüs 18:21-35 Zondag 21 september: Jona 3:10- 4:11 (Filippenzen 1:21-27) Mattheüs 20:1-16 of Genesis 11:27-12:9 Zondag 28 september: Ezechiël 18:1-4 en 25-32 (Filippenzen 2:1-13) Mattheüs 21:23-32 of Genesis 12:10-13:1 Leeskring Iedere laatste donderdag van de maand buigen we ons met een groepje belangstellenden over de Bijbelgedeelten die voor de zondag daarop in de dienst aan de orde zijn. We lezen de tekst regel voor regel in verschillende Bijbelvertalingen en kijken wat dat bij ons oproept. Het groepje lezers is iedere keer wisselend. Er zijn mensen die elke maand meedoen, maar ook die er af en toe eens zijn. Dat kan allemaal. U bent van harte welkom. Datum: 25 september (volgende data: 30 oktober en 27 november) Plaats: Consistoriekamer Tijd: 19.30 uur Lezing voor 25 september: Genesis 12:10 13:1 2 zondag 7 september 2014 10.30 uur zondag 14 september 2014 10.30 uur zondag 21 september 2014 10.30 uur zondag 28 september 2014 10.30 uur 12e zondag na Trinitatis Ds. W.van Buuren, Oosterbeek 1e collecte: Diaconie 2e collecte: Kerk en eredienst 13e zondag na Trinitatis Ds. J.Heine, Bennekom 1e collecte: PKN Jeugdwerk 2e collecte: Kerk en eredienst 14e zondag na Trinitatis Mw. Ds. A.J. van Zanden m.m.v. cantorij 1e collecte: PKN Vredeswerk 2e collecte: Kerk en eredienst 3e collecte: Jeugdwerk 15e zondag na Trinitatis Mw. Ds. A.J. van Zanden Viering Heilig Avondmaal 1e collecte: Werkgroep Hongarije 2e collecte: Kerk en eredienst Kerkdiensten in kerkelijk centrum Emmaüs, Laan der Verenigde Naties 94, Ede zondag 7 september 2014 Ds. H. Knoop 10.30 uur Maaltijd v.d. Heer zondag 14 september 2014 Ds. J. v.d. Linden 10.30 uur zondag 21 september 2014 Ds. J.J. Reedijk 10.30 uur Startzondag zondag 28 september 2014 Dhr. M. Tax 10.30 uur 3 Protestantse wijkgemeente Tabor 10.00 uur zondag 7 september 2014 zondag 14 september 2014 zondag 21 september 2014 zondag 28 september 2014 Ds. G.H. Westra Ds. M. Dijkstra Ds. G.H. Westra Ds. G.H. Westra Kosterdiensten De kosterdiensten in de maand september worden waargenomen door de heer J. de Groot en mevr. T. Methorst. Oppas Bij speciale diensten, bijvoorbeeld doopdiensten etc. is er altijd oppas aanwezig - Op donderdag voorafgaand aan de zondag, vóór 17.00 uur kunt u contact opnemen met Els van Rixoort tel: 06-28 61 36 97 of [email protected] Als er “onverwacht” oppas nodig is, dan wordt er op dat moment een vrijwilliger gezocht. Kinderkerk Voor kinderen van 4 - 12 jaar is er elke zondag tijdens de eredienst kinderkerk in hun eigen ruimte van het gemeentecentrum. De kinderen beginnen de dienst in de kerk. Jongerenkerk De jongerenkerk voor 12 – 16 jarigen komt bij elkaar op de 1e zondag van de maand, in de Lutherse kerk. Er wordt gestart in de gewone dienst. Inleveren kopij Kopij voor het oktobernummer van “Mededelingen” kunt u inleveren tot uiterlijk maandag 15 september 10.00 uur bij Ingeborg Kriegsman of mailen naar [email protected] en [email protected] 4 De bloemen uit de kerk in de maanden juni en juli gingen naar: 1 juni familie Bakker 8 juni Tonny van Rixoort 15 juni Truus Methorst 22 juni de heer G.M. Jansen 29 juni Kees van Rixoort 6 juli Cees Kwint 13 juli Frans Kok 20 juli mevrouw Schrijvers De jarige tachtig-plussers in september Op de markt in onze omgeving kom je ze nog tegen, mensen die dagelijks op klompen lopen. Ze dragen die houten schoenen alleen buiten, bij het werken op het land. Boodschappen doen op de markt liggen in het verlengde hiervan. Het roept een tedere verbazing op wanneer, naast de vaders, kinderen op hun kleinere klompen rondstappen. Het roept herinneringen op aan dat ene mannetje die niet voor bruine bonen wilde bidden en nog steeds te bewonderen is in het centrum van Assen. Tijdens de vakantieperiode zijn veel van die gewoontes uit het verleden te bezichtigen bij de oude ambachten. Natuurlijk trekken dan de poffertjeskramen toeristen ook de winkelstraat binnen. Anton Pieck zou deze tafereeltjes authentiek hebben vastgelegd. Wij maken hier foto’s van en kopen ansichtkaarten met de tekst: “groeten uit…” Voor de jarigen zoeken we andere kaarten. De tekst aan de voorkant is namelijk “hartelijk gefeliciteerd”. Binnen in de kaart schrijven we een wens aan de jarigen. De tachtig plussers van onze gemeente zijn in deze maand: 5 Op 8 september Mevr. W. de Jong-Schwier Berkhofweg 11 6741 XP Lunteren Op 27 september Mevr. W. C. Visschers-Otte Agaatstraat 30 6713 VE Ede Ook op 8 september Dhr. H.N.M. Lamaker Hofrustlaan 4 6721 TB Bennekom “de Stoofpot” Rond het jaar 1100, dus volop in de Middeleeuwen, heeft Hildegard von Bingen haar kennis over kruiden en voedingsleer opgeschreven. Deze mystica krijgt de laatste tijd gelukkig weer meer aandacht, omdat zij merkte dat eten en gezondheid iets met elkaar te maken hebben en dat kruiden hier een belangrijke rol bij spelen. Ik denk dat op haar tafel geen zout en peper stonden, laat staan ketchup en saus. Zij gebruikte dille, munt, karwij en komijn. Kruiden die al in de Bijbelse tijd verbouwd werden. Tijdens de maaltijden van De Stoofpot wordt er ook regelmatig van allerlei kruiden gebruik gemaakt. De heerlijke geuren komen je al tegemoet, als je het gemeentecentrum binnen gaat. Verwerkt in salades genieten we dan met elkaar van verrassende smaken, die niet elke dag over onze tong gaan. De Stoofpot in september krijgt deze maand te maken met de verbouwing van het Gemeente Centrum. Op 11 september hebben we daar nog geen last van, maar of de 25ste september doorgang kan hebben, is niet zeker. Maar als u mee wilt eten belt u immers toch even met mevrouw Wilma van Eibergen ( telefoonnummer 0318 61 83 63). Zij kan dan ook doorgeven of er voor u een maaltijd klaargemaakt wordt of niet. Als alles doorgaat beginnen de maaltijden om 18:00 uur. Een half uur vooraf kunt u een drankje drinken met elkaar. Voor de glaasjes wijn betaalt u slechts € 0,80 en voor de sapjes € 0,50. De Stoofpot maaltijden kosten € 3,00. De kookgroep stelt het erg op prijs als u zich tijdig afmeldt, wanneer er omstandigheden zijn, die het gaan naar de maaltijd niet mogelijk maken. Graag tot ziens op de Stoofpot. 6 Kees van Rixoort heeft jarenlang het rooster verzorgd waarin alles rond de eredienst in goede banen wordt geleid : van de indeling van dienstdoende ouderlingen en diakenen tot aan de koffiezetters toe. Kees, bedankt voor al dat werk! Annelies Smit is bereid gevonden om deze taak over te nemen. De kerkenraad heeft toestemming gegeven voor de renovatie van het gemeentecentrum. De huidige ramen zullen vervangen worden door ramen met dubbel glas, er komen nieuwe ketels voor de verwarming en de vloer zal worden aangepakt. Op 12 december zal de jaarlijkse adventsmaaltijd plaatsvinden. Er zal in Mededelingen tijdig een overzicht komen van activiteiten in het lopende / volgende jaar. Er is gesignaleerd dat onze diensten soms ontbreken in het overzicht van kerkdiensten in Ede in de lokale pers. Er wordt contact opgenomen om dit recht te trekken. Activiteiten in 2014 16 oktober: November: 12 december: Gemeenteavond rond het nieuwe liedboek. 50 jaar gemeentecentrum Adventsmaaltijd (opgemaakt 16 augustus 2014) Opbrengst Collecten: De opbrengst van de collecten voor Kerk en Eredienst van 15 juni t/m 10 augustus is € 999,18 7 De derde collecte op 15 juni mei voor de solidariteitskas heeft € 102,99 opgebracht. Ontvangen giften over de afgelopen periode Mededelingen Solidariteitskas Geluidsinstallatie Gift Bijdrage nieuw liedboek Verlichting Totaal 15 15 71,45 10 0 25 136,45 Verlichting U hebt het mogelijk al geconstateerd, maar de verlichting in het kerkgebouw is aangepast. Op 28 juli zijn we met uiteindelijk zes mensen actief geweest en zijn de lampen tegen het plafond vervangen. Met behulp van een steiger en met de hulp van Jaap van den Ham, Kees Bleijenberg en in de middag Jan de Groot en Dick Troost zijn rails aangebracht met twee led-lampen per rail. Ook is de verlichting bij het orgel aangepast. Het totale wattage is teruggebracht van ruim 2000 W naar ca. 400 W. Met de eerdere vervangen van de lampen in de luchters door lampjes van 4 W i.p.v. 40 W zal het energieverbruik in de kerk dalen. Kerkbalans Op verzoek van een gemeentelid geef ik de stand van de opbrengst van kerkbalans tot nu toe door. Begroot Toegezegd 54.000 55.258 Opbrengst tot 15 augustus 36.639 Toelichting: van het jaar is ruim 60 % verstreken. De opbrengst tot nu toe is verheugend, namelijk 66 %. Waarbij ik wel aan moet tekenen dat we een begroting hebben gemaakt met een tekort van € 15.000. Nu zal dit tekort lager gaan uitvallen doordat de energierekening behoorlijk is meegevallen en we ca. € 4.000 terug hebben gekregen. Ook verwachten we dat door genomen maatregelen een verdere verlaging van de energiekosten zal plaats vinden. Maar 8 uw bijdragen blijven welkom en nodig. Ook als u geen toezegging hebt kunnen/willen doen en de omstandigheden zijn veranderd, kunt u een bijdrage storten. Namens de kerkrentmeesters, Ties Havinga Kerkrentmeester erbij? In Mededelingen van mei 2014 had ik het volgende stukje geschreven: “Binnen de gemeente fungeren twee kerkrentmeesters. Formeel moeten dat er minimaal drie zijn. Ordinantie 11 artikel 2 van de PKN schrijft dit voor. Het zogenaamde college van kerkrentmeesters kan worden uitgebreid met iemand die geen ouderling is, bv met een deskundige uit het midden van de gemeente, maar die toch kerkrentmeester is. Zo’n persoon moet dan door de kerkenraad worden benoemd en hoeft niet door de gemeente te worden verkozen. Omdat hij of zij geen ambtsdrager is, heeft hij/zij geen stemrecht, behalve waar het beslissingen betreft die het college van kerkrentmeesters zelfstandig kan nemen. In principe wordt zo’n kerkrentmeester voor vier jaar aangesteld, is geen lid van de kerkenraad en heeft geheimhoudingsplicht. De kerkenraad heeft Jarne Vermeer bereid gevonden om als kerkrentmeester toe te treden tot het college en dan als niet-ouderling. Jarne wil dat eerst voor twee jaar gaan doen. De kerkenraad heeft hiermee ingestemd en draagt u Jarne Vermeer voor als kerkrentmeester. Er is de mogelijkheid dat vanuit de gemeente bezwaar wordt ingediend. Wanneer u bezwaar wilt aantekenen dient u dat schriftelijke en met redenen omkleed kenbaar te maken aan de secretaris van de kerkenraad, mevrouw T. M. Werner. Als einddatum daarvoor geldt 20 mei 2014.” Nu is er vanuit de gemeente een schriftelijk geformuleerd bezwaar binnen gekomen. Dat betrof niet de persoon van Jarne Vermeer, maar de constructie. Betreffende gemeentelid vond de constructie niet passen binnen de Lutherse traditie. Tegen de hantering van de aanduiding kerkrentmeester voor iemand die geen lid is van de kerkenraad, had ons gemeentelid bezwaar. Ook al maakt de kerkorde van de PKN deze constructie mogelijk. Met dit gemeentelid is een gesprek over het bezwaarschrift gevoerd door drie leden van het dagelijks bestuur van de kerkenraad. Op 17 juli is daarover gerapporteerd aan de kerkenraad. De kerkenraad heeft besloten gehoor te geven aan het bezwaar. Dat 9 betekent dat we niet overgaan tot de aanstelling van een kerkrentmeester-nietouderling. Wel houdt de kerkenraad vast aan haar standpunt dat voor de beoordeling van allerlei vraagstukken van financiële aard het inzetten van materiedeskundigheid nodig is. Gedacht wordt aan het gevoerde beleid rondom obligaties en liquiditeiten, het meerjarig financiële beleid om tot een gezonde begroting en exploitatie te komen en de beoordeling van verbouwingsvraagstukken met een (soms onverwachte) financiële kant. De kerkrentmeesters zullen bij deze vraagstukken worden bijgestaan door een financiële commissie, waarbij de kerkrentmeesters verantwoordelijk blijven. In deze commissie neemt Jarne Vermeer plaats naast de voorzitter van de kerkenraad. Jarne is in het dagelijks leven accountant. Namens de kerkenraad, Ties Havinga Renovatie gemeentecentrum In het voorjaar van 2014 heeft de kerkenraad in principe ingestemd met een renovatie van ons gemeentecentrum. U hebt daarover eerder in Mededelingen kunnen lezen. Vervolgens zijn door ons subsidiegevers benaderd voor de financiering van de plannen. In dit stukje vindt u de stand van zaken. In zijn vergadering van 17 juli jl. heeft de kerkenraad vastgesteld dat de volgende toezeggingen zijn gedaan: Toezeggend orgaan Stg. LDF Insinger Stichting NLG Sioc Fonds lidmatenhuis ELG Rotterdam Martin Luther Bund Totaal Bedrag 10.000 9.000 2.500 6.000 2.500 Datum verval toezegging 31122014 27032015 n.v.t. 18062015 n.v.t. 2.690 32.690 ? Uit het onderhoudsfonds van het gemeentecentrum, dat ultimo 2013 een bedrag 10 van € 21.923 bevat, wordt een bedrag van € 14.000 beschikbaar gesteld. Totaal is € 46.690 beschikbaar. Omdat een aantal toezeggingen een einddatum hebben waarop besteding plaats moeten vinden en we graag voor het winterseizoen de renovatie willen afronden, heeft de kerkenraad besloten de renovatie door te zetten. Het volgende willen we realiseren: Item Offertebedrag incl btw 1 2 3 4 5 6 7 8 Vervanging buitendeur zij-ingang gemeentecentrum Vervanging CV-ketels (20 jaar oud) Nieuwe stoffering vloer Vervanging kozijnen en voorzien van dubbel glas Vervanging deur hal naar keuken Buitenschilderwerk kozijnen Aanbrengen twee toiletten en minder validen toilet gemeentecentrum Aanschaf nieuw meubilair gemeentecentrum (10 tafels en 100 stoelen, zou 9.560 kosten, maar onze zustergemeente Tabor heeft veel stoelen over en die zijn in principe door ons over te nemen. 996,44 8.634,80 9.942,08 12.912,30 1.542,75 1.532 13.126 p.m. 9 Totaal 48.686,37 Het is voor ons als gemeente mogelijk om afgedragen belasting (BTW) terug te vragen. De teruggaaf omvat mogelijk maximaal ca. € 3.400 (50% van de BTW). De planning is om de renovatie in de periode van 15 september tot 3 oktober uit te voeren. In de herfstvakantie van 2014 zal dan de vloerbedekking vervangen worden. Een en ander is intern overlegd. Consequenties voor de Stoofpotbijeenkomsten in die periode kunnen we nog niet overzien. We zijn blij dat het ons nu lukt om plannen te verwezenlijken, temeer omdat dit in voorgaande jaren niet mogelijk bleek. En we verheugen ons erop om in een fris en opgeknapt centrum het gemeenteleven mee inhoud te mogen geven. Ties Havinga, Renz van Nes kerkrentmeesters 11 Nieuw telefoonnummer gemeentecentrum Sinds enige tijd is het gemeentecentrum telefonisch niet bereikbaar op het bekende mobiele nummer. Bij navraag bleek dat het telefoonnummer is vervallen omdat het een lange tijd niet gebruikt is. Inmiddels is het gemeentecentrum weer bereikbaar op een nieuw telefoonnummer: 06-39324077 Collectes in september 7 september: Diaconie 14 september: PKN Jeugdwerk (JOP) – Je bent jong en je gelooft... ‘Elk kind en iedere jongere weet zich geliefd door God’. Dat is het verlangen van JOP, Jeugdorganisatie van de PKN. Daarom wil JOP missionair present zijn in de jeugdcultuur. Jongerenwerker Martijn Ouwerkerk in Zaandam, is daar een voorbeeld van. Hij is gestart met een online game, om als kerk met jongeren in contact te komen. De game daagt hen uit om dagelijks met geloofsvragen bezig te zijn. Martijn begeleidt de jongeren en wil samen met hen ontdekken hoe God een rol speelt in hun levensverhaal. Met de opbrengst van deze collecte ondersteunt JOP Martijn in Zaandam en jeugdwerkers in andere plaatsen, waar op nieuwe manieren wordt aangesloten bij de jeugdcultuur. 21 september: PKN Vredeswerk - Opkomen voor vrede en gerechtigheid Vandaag begint de Vredesweek; daarom collecteren we voor vredesprojecten van Kerk in Actie en PAX (voorheen IKV Pax Christi). Deze vredesprojecten dragen bij aan meer vrede en gerechtigheid. Zo ondersteunt PAX in Syrië burgers bij kleinschalige projecten, zoals onderwijs voor kinderen. Veel scholen zijn tijdens de strijd vernield en kinderen zitten thuis of in een tijdelijk onderkomen. In Aleppo hebben burgers daarom een school ingericht voor 350 kinderen. In Nederland komt Kerk in Actie, namens de PKN, op voor kinderen die 12 slachtoffer zijn van oorlog. Het motto is: ‘Geen kind in de cel’. Zij probeert, samen met anderen, te voorkomen dat kinderen van vluchtelingen, bij aankomst in de gevangenis terecht komen. Kerk in Actie ondersteunt ook organisaties die kinderen in asielzoekerscentra helpen hun trauma’s te verwerken. Vrede en gerechtigheid dichtbij en ver weg: de bestemming van deze collecte! 28 september: Werkgroep Hongarije Onze gemeente is al vele jaren nauw verbonden met de Lutherse gemeente in Szekszárd, Hongarije. Er is regelmatig contact via e-mail/Skype of persoonlijk contact. Zo zijn deze zomer een aantal jongeren van de Jongerenkerk en onze predikant op bezoek geweest. In Szekszárd hebben veel gemeenteleden een minimaal inkomen. Wij ondersteunen onze zustergemeente daarom wanneer dat noodzakelijk is met een gift. Namens de diakenen, Jeannet Kloosterman De vakantie is voor velen voorbij en alles gaat weer zijn gewone gang. Maar wat betekent ‘gewoon’? Voor de meeste mensen: dat alles weer is zoals het was, oud en vertrouwd. Maar voor sommigen wordt het leven nooit meer ‘gewoon’. Alles is anders omdat de vertrouwde persoon, partner, geliefde wegviel. En ook al is dat al jaren geleden, de glans is er af, het plezier in het samen de kleine dagelijkse dingen doen is weg. Hoe kun je verder zonder die ander? Hoe pak je de draad weer op? En is die draad er wel? Of door ziekte of werkloosheid of een andere ingrijpende gebeurtenis verandert je perspectief. Zie je er nog een gat in, in dat leven van je? Hoe nu verder? Anderen kunnen je verdriet nooit helemaal aanvoelen en begrijpen. Ze willen soms advies geven, helpen, maar vaak is aandacht, aanwezigheid en luisteren genoeg. Laten we er zo voor elkaar proberen te zijn. Caroline Bockweg, ouderling pastoraat 13 Ontmoeting jongeren Ede - Szekszárd, Hongarije Op vrijdagavond 1 augustus kwamen we met een half uur vertraging per vliegtuig aan in Budapest. Daar werden we opgewacht door ds. Zoltán Sefcsik. Na weer een lange rit kwamen we aan in Szekszárd. Judit Németh heette ons bij de deur van de kerk hartelijk welkom en loodste ons het gemeentecentrum in, waar de families Smit en Van der Woerd, die eerder die dag per auto waren gearriveerd, al zaten, samen met de Hongaarse gastfamilies. De tafel stond vol met eten – dat spreekt mij altijd erg aan – en gelukkig mochten we na een hartelijk welkom aan de maaltijd. Hongaren en Nederlanders zaten apart in twee halve cirkels, een spontane uiting van vermoeidheid na de reis. Na afloop van de maaltijd ging ieder met het gastgezin naar huis. Ook Nico en ik gingen mee met onze gastheer, de heer György Koch. Natuurlijk moesten we geloven aan een glaasje schnapps en een glas wijn, anders kan een mens toch niet slapen. Hierbij werd in het Duits ook de basis gelegd voor de discussies over taal, geschiedenis en Augenoptiker. Zo werd het op de eerste dag al weer laat, zeker voor Hongaarse begrippen: daar gaat men om 21 uur naar bed. Zaterdagochtend kwamen we om 7 uur beneden, waar al een uitgebreid ontbijt klaar stond. De familie Koch had vóór ons al ontbeten, zoals ze ook de dagen daarna zouden doen. Dit schijnt een Hongaarse gewoonte te zijn. Feit is dat wij Nederlanders er maar bedremmeld bij staan en veelvuldig het bekende ‘(nee,) dank u’ te berde brengen. Daarna wandelden we naar de kerk. Onderweg kregen we kort 14 onderricht in de geschiedenis van Szekszárd en de oorzaken van de vergrijzing – alle jeugd trekt weg naar het buitenland. Bij de kerk stapten we allemaal in een bus en reden naar Budapest. Daar bezochten we op de Burchtheuvel de prachtige St. Matthiaskerk en de Fischerbastei, waar de vissers de burcht verdedigden tegen de Turken. Vervolgens gingen we met een treintje de berg af en liepen over de brug van Boeda naar het stadscentrum van Pest. De stad stond vol prachtige historische gebouwen, zoals het parlement (Pest) en het presidentieel paleis (Boeda). Terug in Szekszárd wachtte ons een typisch Hongaars gerecht: vissoep, een sterke, vissige soep waarin ook de kop van de vis meegekookt wordt. Vissenkoppensoep dus. De Hongaarse families peilden vol leedvermaak onze reacties op de soep. Terug bij de heer en mevrouw Koch konden we weer genieten van de schnapps – dit keer als medicijn, omdat het zout in de soep mij zwaar op de maag lag. Een argument dat Nico de volgende dag met zorgwekkende gretigheid wederom inzette. Voorafgaand aan de kerkdienst gaf onze gastheer ons per auto een rondleiding door de omgeving van Szekszard, met de bijbehorende geschiedenisles. Wijn is bijvoorbeeld héél belangrijk. Letterlijk hoogtepunt was het uitzicht over Szekszárd vanaf de heuvelrug waar de stad tegenaan ligt. Tegen tienen liepen we de kerk in. Lieke bedankte de gemeente voor de gastvrijheid en sprak haar dank uit voor het hechte contact. Van de preek was een in het Nederlands vertaalde versie uitgedeeld. Voorafgaand aan de preek zongen de Edese en Hongaarse jongeren samen een versimpelde versie van het Ubi Caritas van Maurice Duruflé. Dit stuk hadden we op zaterdagavond ingestudeerd; het was mijn eerste keer als dirigent, en o wat ben ik blij dat het goed ging! Na de preek volgde het avondmaal, door Lieke en Zoltán samen. In Hongarije legt de 15 voorganger het brood in de mond van de genodigden. De gemeente werd na een gezamenlijke zegening door beide predikanten heengezonden. In de middag leerden we om zelf kleine manden te vlechten. En ja, dan zijn grote manden opeens niet meer zo moeilijk. Onder het vlechten werd lustig gezongen. Het viel op dat de mannen veel sneller hun mandje af hadden dan de vrouwen; mannen zijn nu eenmaal niet zo geduldig. Ook die avond was het eten weer heerlijk, en gelukkig minder angstaanjagend. Een soort goulash met kombászworst. De volgende dag, maandag, bezochten we Pécs, een mooie universiteitsstad met prachtige parken, kerken en andere gebouwen. In een vrij uurtje kon ik nog net drie boekenwinkels induiken. De oogst? Onder andere een Byron uit 1842! In de middag werd lekker gezwommen in een meer vlakbij, gevolgd door een spontane voetbalwedstrijd tegen de lokale jeugd. Rond vijf uur doken we nog even een gevaarlijke grot in – er woonde een heks – en op de terugweg genoten we van een heerlijk maal in een Gasthaus met twijfelachtige Duitse spreuken, maar zeer goed voedsel. Na terugkeer in Szekszárd waagden de jongeren hun tweede poging op een Lutherse kroegentocht. De eerste poging viel op zondagavond namelijk in het water toen bleek dat alle kroegen dicht waren en de wolken wijd open, maar ach, een regendans is ook erg fijn. En dan de laatste dag. Want ja, je moet eens afscheid nemen. Maar eerst werden we door Judit Neméth rondgeleid door Szekszárd: een bezoek aan de lokale meester in het bakken van peperkoeken, gevolgd door een bezoek aan de kerk en de bibliotheek, waarbij ook over de geschiedenis van Szekszárd veel werd verteld. Deze tocht werd afgesloten in het gemeentecentrum onder het genot van pizza’s zo groot als wagenwielen. Tot slot vertelde ieder, Nederlander en Hongaar, wat voor hem of haar de bijzonderste momenten waren geweest van de afgelopen dagen. Dat leidde tot veel gelach, en hier en daar werd van ontroering een traantje weggepinkt. In die paar dagen waren 16 de twee gemeenten dichter naar elkaar toe gegroeid. Mijn bijdrage hierin? Een les Nederlandse fonologie aan mijn gastvrouw. Wouter Havinga Jongerenkerk 7 september Als je één keer per maand naar de jongerenkerk gaat, zal je op andere zondagen (wel eens) de dienst in de kerk meemaken. Dan is het prettig als je begrijpt wat er in een kerkdienst gebeurt. Waarom bidden we bijvoorbeeld wel vier keer in een dienst? En wat is eigenlijk het verschil tussen al die verschillende gebeden? Waarom lezen we altijd een stukje uit het Oude Testament en een stukje uit het Nieuwe Testament? Waarom hebben we in onze kerk een Cantorij en luisteren we zo veel naar muziek? Wat is een Paaskaars? Waarom zeggen we steeds iets terug als de ouderling of de dominee iets heeft gezegd? En wat is eigenlijk een ouderling? Misschien heb je zelf ook een aantal vragen. Daar gaan we over praten in de jongerenkerk op zondag 7 september. En.. ook als je net van de jongerenkerk af bent mag je voor deze ene keer nog mee doen! Nico van Marle en Lieke van Zanden 17 Bij een bezoek aan Hongarije kom je overal om je heen in aanraking met de voor ons vreemd klinkende taal. Die staat, oppervlakkig gezien, vaak het directe contact in de weg. De levendigheid waarmee de klanken echter aaneen gesproken worden, verbazen ons westerlingen. Zeker tijdens de kerkdienst in het bekende Lutherse kerkje voel je de verborgen trillingen, die iets meedelen aan het hart van allen die daar aanwezig zijn, jongeren en ouderen, zonder direct begrijpen. In onze kerk wordt op zondag 28 september gecollecteerd voor onze zustergemeente in Szekszárd. De verbondenheid met allen die daar moeite hebben het leven in handen te houden, kunnen we ondersteunen door onze bijdrage in de collectezak. Namens de werkgroep Hongarije, Henk Renaud Op 13 juli hadden wij onze laatste kinderkerkdienst voor de vakantie. We hebben eerst gewoon onze dienst gehad in de kerk en kinderkerk. Na het ‘koffie drinken’ zijn we met de kinderen vertrokken naar het Wekeromse zand. De weersvoorspelling was niet echt denderend, maar we waagden het erop. En…. Dat was zeker een goede beslissing, want wat hebben we mooi weer gehad!! Het was prachtig en warm. 18 Als eerste hebben we met elkaar lekkere broodjes gegeten. Daarna konden de kinderen heerlijk zelf spelen. Lekker rennen en rollen in het zand. Geweldig! Tussendoor steeds wat drinken en snoepen. Iedereen had plezier. Rond half 4 vertrokken we weer bij het Wekeromse zand, om daarna in Ede nog te bowlen!!! Ook dit was een enorm feest!! Voor een aantal kinderen was dit voor het eerst. En wat hebben ze genoten. Een leuke dag ter afsluiting van het seizoen. Namens de leiding, Annelies Smit-van Stein Callenfels 19 Catecheseweekend 2014 Het Lutherse catecheseweekend van dit jaar wordt gehouden van 3 tot en met 5 oktober. We logeren in huttenkamp Overasselt, midden in de bossen van de Overasseltse - en Haterse Vennen. Op een even bijzondere locatie als vorig jaar, maar dit keer met douches! In Overasselt wacht ons een leuk programma waarin we samen wat leren over bijbel en liturgie en met elkaar praten over het geloof. We hopen op goede gesprekken en natuurlijk maken we het gezellig, zoals rond het kampvuur. Tijdens het weekend staat het Heilig Avondmaal centraal. We zullen ons verdiepen in vragen als: wat vieren we eigenlijk als we avondmaal vieren, hoe heeft deze kerkelijke maaltijd zich ontwikkeld uit de Joodse pesachmaaltijd en waarom is ‘delen’ zo belangrijk aan de avondmaalstafel? Wat bedoelen we hier eigenlijk met ‘vieren’? Lijkt het avondmaal op andere feesten met eten en drinken die we kennen? We zullen zien! Wij denken dat er genoeg stof is voor een heel leuk en leerzaam weekend, waarin jongeren uit heel (Luthers) Nederland elkaar beter kunnen leren kennen (en terugzien), na vorig jaar. Op zondag 5 oktober vieren we het Heilig Avondmaal in de Lutherse kerk van Culemborg. Rond 14.00 uur gaan we allemaal weer naar huis. De kosten zijn € 20 per persoon. Daarnaast wordt van de gemeenten nog een bijdrage gevraagd. We hopen natuurlijk, dat jullie zin hebben om mee te gaan! Opgave kan bij Detlef Bohlken, via [email protected] tot 12 september. De voorbereidingscommissie, Marlies Schulz, Lieke van Zanden, Detlef Bohlken en Erwin de Fouw 20 KERKVENSTER Radio Ede FM Frequenties: kabel:: FM 93.1, ether FM 107.3 Maandag 19.02 – 20.00 uur Herhaling: dinsdag 12.00-13.00 uur; zondag 22.00-23.00 uur. Uitzendingen in september 2014 1 september 2014 Interview met de heer Cock Kroon over ‘Ouderenpastoraat vandaag.’ Lied van de Week: “Loof alle volken, loof de Heer.” (Nieuw Liedboek 117), Column: Bert Fredrikze. Actuele berichten. Muzikale intermezzo’s. 8 september 2014 Gesprek met Jaap en Mirjam Haasnoot over ‘Ervaringen in Zuid-Sudan.’ Lied van de week: ‘Water, water van de doop.’ (NLB 358). Column: dhr. Wim Drost. Actuele berichten, muzikale aanvulling. 15 september 2014 In de rubriek ‘In ’t Vizier” praten redactieleden over treffende lectuur van de afgelopen week inzake kerk, geloof en samenleving. Lied van de Week: ‘Een schoot van ontferming.’ (NLB158b). Column: mevr. Kika IJsselmuiden. Aanvullende muziek. Actuele berichten. 22 september 2014 Interview met Dr. P. Blokhuis over:‘De CHE jubileert veelvoudig’. Lied van de Week: ‘’Laudate omnes gentes.’ (NLB117d], Column: dhr. Gijs Achterberg. Actuele berichten. Tussendoor: muziek en zang. 29 september 2014 Gesprek met Prof. dr. M. J. Paul over ‘Ziekenzalving. Lied van de Week: ’Waar de mensen dwalen in het donker.’(NLB286). Boekbespreking: Adriana Balk. Completering met muziek en lied. 21 Alexander Consort voert cantate 180 van J.S. Bach uit. Op zaterdag 6 september zal het Alexander Consort weer een cantate van Bach ten gehore brengen. Cantate 180 ( een avondmaals-cantate ) is gecomponeerd door Bach in oktober 1724 in Leipzig. Het is een feestelijk werk gebaseerd op barokke dansen. Vooral het openingskoor is van een ongekende schoonheid! Maarten ‘t Hart : “Het is weer zo’n stuk dat maar eindeloos doorgaat en waarvan je het na tien minuten doodjammer vindt dat het opeens blijkt te zijn opgehouden” Naast deze cantate zingt het koor nog een 7- stemmig Panis Angelicus van de zeventiende eeuwse Portugese componist João Loureço Rebelo. Het orkest zal een Concerto Grosso spelen van G.F. Händel. Kate Clark zal bij Bach en Händel op virtuoze wijze de traverso bespelen. Dick Meijer zal iets zal vertellen over de eigenaardige instrumenten, zoals de ‘cello piccolo’ en de ‘hobo en taille’ die Bach in deze cantate heeft gebruikt. De entree is gratis, wel is er een collecte bij de uitgang. Allen hartelijk welkom op zaterdag 6 september vanaf 15.45 uur, aanvang concert 16.15 uur, in de Oude- of St. Alexanderkerk , Dorpsstraat 45 te Bennekom. Dick en Elly Meijer. 22 MUTATIES JUNI-JULI-AUGUSTUS 2014. Ingeschreven : Nieuw lid : Overschrijving van ELG Leiden : dhr. K.T.M. Duijts, Marijkeweg 26 0A1, 6709 PG Wageningen. Verhuisd : dhr. G.M. Jansen van : Componistensingel 117, 3906 BV Veenendaal naar : Costerweg 75, 6702 AA Wageningen. mevr. C. Heije van : Hermenshoek 4, 6711 CE Ede naar : Buurtscheuterlaan 35, 6711 HR Ede. dhr. A.F. Stekelenburg van : Lagewoud 20, 6718 MM Ede naar : Leendert Tulplaan 4b, 6713 AW Ede. Uitgeschreven : Wegens verhuizing overgeschreven : dhr. W.A.D. Havinga, W.J. Bitterstraat 19, 6712 DV Ede naar : ELG Groningen. mevr. M.M. Floor, Schralenhouw 3, 6711 EA Ede naar : ELG Utrecht. mevr. M. Drost-van Ravenswaaij, Nieuwe Klinkenberg 1A 180, 6711 KJ Ede naar : ELG Utrecht. Bedankt als lid : dhr. J.H.M. Strijbos en mevr. C.C. Strijbos-Ruppert, Rogakker 8, 6741 ER Lunteren. dhr. L. Tichelaar en mevr. G. Tichelaar-van Geresteijn en hun dochters I. en N.Tichelaar, Troelstrastraat 22, 6741 XE Lunteren. dhr. R.W.W. Jager en mevr. R.H. Jager-Hamming, Markiezenhof 4, 6715 LK Ede. Stand : 08.08.2014. 23 Zoekt u ruimte voor bijeenkomsten? Wij hebben een zeer grote sortering Bijbels, theologie, romans, kinderboeken bladmuziek, cd's en dvd's enz. Het Luthers Gemeentecentrum is een zaal voor vergaderingen en lezingen tot 80 personen. Gelegen in het centrum van Ede. Voor informatie over verhuur kunt u contact opnemen met de heer H.I. Renaud, tel.: (0318) 63 64 02, b.g.g. de heer H. van Scherrenburg, tel.: (0318) 63 28 87. • • • • • • • • Colberts Regenjassen Suede – leer Gordijnen Pantalons Rokken Overhemden Jurken H. Erbek Stylist & Docent Kleermaker Doelenstraat 30, 6711 AR Ede T 0318 - 65 60 11 M 06 - 48 35 65 45 [email protected] U bent van harte welkom in onze ruime zaak. Telefoonweg 64b 6713 AL Ede Tel. 0318-61 75 55 info@fritshardeman. nl www.fritshardeman.nl
© Copyright 2025 ExpyDoc
