opwaarts - Lutherse Kerk Apeldoorn

OPWAARTS
mededelingenblad van de
evangelisch-lutherse kerk
van Apeldoorn
De dood kruist ons
pad, is
alomtegenwoordig,
onberekenbaar en
onomkeerbaar.
Het is aan ons of wij
de dood ervaren als
levensbedreiging, óf
als levenskans:
de kans
om iedere dag
bewuster te leven.
jaargang 93, no.5
okt ~ nov 2014
IN DIT NUMMER
Om de dag te beginnen..…………………………………..……………………….. Overdenking……………………………………………………..………………………..
Van de pastor…..…………………..……………………..…….…………….………..
In gedachtenis Herman Huiskamp.………………..…………………..………
Flitsen uit de kerkenraad………….…………………..……………………………
God-zij-dank: kosmisch gedicht.…………………….…………………………..
De leegloop, wat doe je ertegen….………………………………….…………
Doorgaan…………………………………………………………………………………..
Herfstbomen………………………………………….…………………..………….….
Mutaties…………………………………………………………………………………….
Verjaardagen / Voor een jarige………………..………………..………………
Een vakantieoverdenking II.……….…………………….……………………….
Kerkkorendag – 11 oktober 2014………………………….……………………
Van de kerkrentmeester.................................................................
Van de diaconie ……………………………………………………………….………..
Agenda……….……………………………………………………………..……………….
Rooster……………………………….………………………………………………………
Muziekdiensten……………………………..………………………..………………….
Beleef de zondagmiddag eens anders..……………………………………….
Zullen we Ds. Mudde nog eens vragen……………………..……………..…..
Toekomst planten in het heden…..……………………….………………………
Brief scriba van de PKN.……………………………………………………………….
Evangelisch Luthers Dagboek………………………………….…………………..
Heb het hart……………………..……………………………………….………………..
Mens, waar ben je………………….…………………………….……………………..
Luthersoos…………………………………………….…………….………………………
Verslag gemeentevergadering 22 juni.………………………………………..
Bij de eeuwigheidszondag..……………………………………………..…………..
Colofon…………………………………………………………………………………………
3
4-5
6
7-8
8
9
10-11
11
12
12
13
14-17
17-18
20
20
21
22-23
24-25
25-26
26-27
28-30
30-33
33
34
35-36
36
37-40
41
42-43
Sluitingsdatum voor de kopij voor het volgende nummer:
De kopij voor het volgende nummer van ‘Opwaarts’, no 6, moet uiterlijk
op 20 november 2014 binnen zijn, bij mv. M.E.F. Heineman (getypt,
geschreven of op USB in Word) ev. per e-mail: [email protected]
2
OM DE DAG TE BEGINNEN
Ik groet de zon als mijn broeder.
Ik dank de Heer van het Al voor het licht.
Mogen de engelen van de vier windstreken.
mij vandaag vergezellen
dat ze mijn zintuigen hoeden
zoals een herder zijn schapen
en mij steeds leiden naar de bron
van mijn diepste weten;
dat ik niet verdwaal in het woud van mijn gedachten
en niet verdrink in de zee van mijn gevoelens.
Ik vraag de zegen van de Vader
voor de mensen, de dieren en de gewassen,
voor al wat leeft in de vijf elementen
en in de zeven hemelen.
Ik smeek de Grote Moeder van het Mededogen
om erbarmen met al wat sterven moet.
Moge ik vandaag een licht zijn
voor allen die mijn pad kruisen.
Moge ik een mantel zijn
voor allen die beschutting nodig hebben.
Moge ik vandaag een lastdier zijn
voor allen die gedragen moeten worden.
Moge mijn schaduw mij volgen als een vriend.
Moge ik gaan in vrede.
Hein Stufkens (uit: Een woord in de wind)
3
OVERDENKING
A
ch Lutherse kerk van ons,
Lutherkapelletje kan ik beter zeggen,
Godshuis(je) langs een overkluisde spreng,
je bent niet het monumentaalste bouwwerk
van Apeldoorn en niet de mooiste kapel
van de oostelijke Veluwe,
toch sta je al 118 jaar klein te wezen
vlakbij die Grote Kerk, – een
dappere vingerwijzing met i.p.v. een haan een zwaan in top.
Meestal zit je deur op slot,
maar ik moet er niet aan denken
dat je ook op zon- en feestdagen
dicht zou blijven; daar ben je
niet voor gebouwd!
Je stenen en je dak beschermen een ruimte voor
'stilheid en lofzang' voor het aanschijn van
de eeuwige en ongeziene ENE en zijn
zeer aanwezige zoon Jezus.
Daar spreken we ons uit tot hen
en laten we ons door hen gezeggen.
Biddend voor de flakkerende kaarsen
ervaren we als gemeente dat we
samen in Gods verhaal méér zijn
dan onze afzonderlijke levens voorstellen.
Je doopvont wast het innerlijk schoon;
de Schrift schept nieuwe taal in ons,
de kring om de tafel heft onze verdeeldheid op.
Je kleurige ramen openen ons de ogen
voor wat onzichtbaar is; je kansel
verrast de oren met ontregelende Bijbelverhalen;
4
je altaar maakt brood en wijn tot
voedsel voor de ziel. Kinderen en geringen
worden er groter van, en hoogbejaarden
worden als pasgeboren kinderen.
Je redt onze alledaagse bezigheden van
wassen, kijken, spreken, luisteren, eten en
drinken uit hun banaliteit, door ze
op te tillen in een bezield verband.
Ik hoop dat je dat nog lang blijft doen,–
ik bedoel: ik bid dat er voldoende
mensen zullen blijven die jou de kans
geven je werk te blijven doen: in
het gewoel van de wereld een liturgische
stilte uitsparen en muziek neerzetten
en zo mensen helpen dichter bij de diepe
betekenis van hun bestaan te komen.
Want, zegt de Franse schrijver en piloot
Antoine de Saint Exupéry, de waarheid die
we zoeken komt niet als een antwoord
op onze onrustige vragen maar als hun
opheffing.
Lief Luthers kerkje, huis voor Gods Geest,
houd nog even vol, op deze plek, in
deze tijd, met ons en wie – als God geeft–
na ons komen.
Jean Jacques Suurmond / Pieter Oussoren - 10 juni 2014
Geschreven nadat Suurmond in Trouw een treurdicht had gepubliceerd naar
aanleiding van het feit dat de kerk van Vlaardingen waarin hij gediend had
werd gesloopt.
5
VAN DE PASTOR
A
ls ik zeg dat het roerige tijden waren en zijn voor Roelie Oudraad
en haar gezin, dan druk ik me voorzichtig uit. Het was moeilijk om
tot de beslissing te komen of de operatie bij Roelie moest doorgaan of
niet. De beslissing werd uiteindelijk door de Apeldoornse geriater
genomen: het was absoluut noodzakelijk. Het verzetten van het tijdstip
van aanvang van de operatie gaf ook veel problemen voor patiënt en
familie. De operatie is gelukt, echter met ‘’bijkomende schade’’, daar haar gezichtsvermogen enerzijds is beschadigd. We hebben Roelie,
Fanny met Dick en Chris geprobeerd zo goed mogelijk te steunen. Pieter
Oussoren kon dit doen door in het UMC op bezoek te gaan, vergezeld
van de vriendin van Roeli, An Waijenberg. Op dit moment (23
september) is het nog de vraag of Roelie, die vorige week is
overgeplaatst naar de afdeling Geriatrie, kan terugkeren naar
Apeldoorn volgende de week.
Op het moment dat Roelie
teruggeplaatst kan worden naar Apeldoorn zullen bloemengroeten van
de gemeente ter bemoediging aan Roeli gestuurd worden en om nog
eens te onderstrepen wat haar kinderen, Fanny en Dick en Chris voor
haar hebben betekend in de afgelopen maanden.
O ja, dat Roelie weer in Apeldoorn is, wil niet zeggen dat ze nu de
gevolgen van haar operatie helemaal te boven kan zijn. Als dat al mag
lukken zal dat nog een tijdje duren.
Ik spreek de hoop uit dat wij haar, haar familie en alle andere zieken
met hun dierbaren niet vergeten.
Ruud Bloemendal
6
IN GEDACHTENIS HERMAN HUISKAMP
het snel die laatste dagen.
WatOpging
maandag 8 september kreeg hij te horen van de huisarts dat
hij zijn longziekte als onoverwinbaar moest beschouwen.
Een bevestiging van wat hij al wel wist.
“Nu is mijn doodvonnis getekend”, vertelde hij zijn vrouw en kinderen.
De dag erna kwam Herman in coma en op 11 september overleed hij:
85 jaar!
Het was de door Herman zelf gekozen muziek die werd gespeeld tijdens
de afscheidsdienst op 17 september in de aula van crematorium
Heidehof.
Namens de kerkenraad sprak Mieke Heineman mooie woorden over
Hermans lange periode als kerkenraadslid.
Pieter Oussoren vertelde over de trouwtekst van Gertie en Herman,
hen gegeven door ds. Duyvendak, uit Exodus 25 op 20 oktober 1954.
Het ging erover hoe je je woning in moet richten voor God, maar
daarbij ook voor jezelf en de mensen om je heen.
De twee kaarsenstandaards, de twee kleine die altijd op de altaartafel
staan, kreeg de kerk cadeau van vader Veldwijk toen zijn dochter en
schoonzoon hun huwelijk kerkelijk lieten bevestigen en inzegenen.
Tijdens het laatste bezoek dat ik aan Gertie en Herman samen bracht
lazen we uit Mattheüs 16, waarin Jezus tot Petrus zegt ‘dat Hij hem tot rots wil maken waarop Christus Zijn kerk zal bouwen’. In de persoon Petrus vertelt Hij dat tegen alle 12 leerlingen en daarmee ook tegen
ons. Herman Huiskamp heeft op zijn manier mee helpen bouwen aan
de kerk van Jezus Christus. Op zijn wijze was hij een stukje rots waarop
je kon vertrouwen. “I can't stop loving you” van Phil Colins moest
gedraaid worden, net zoals de overige muziek de keuze van Herman
was. Bijzonder was het dat Miep Mooy het orgel bespeelde tijdens de
samenzang, zoals ze ook bijna 60 jaar geleden deed tijdens de
huwelijksplechtigheid. Het werd duidelijk dat het in deze dienst om
ware Lutherse samenwerking ging, waarbij het goed was te merken dat
er veel Lutheranen aanwezig waren om het afscheid van Herman mee
te maken. Ook al is het leven van Herman met Gertie, Will en Hennie,
José en Lex en hun kleinkinderen en achterkleinkind voorbij, ze zullen
7
zeker niet ophouden van hem te houden. Alleen zijn lichaam is weg,
niet wie hij was en wat hij deed en met name blijft voor altijd wat hij
voor hen heeft betekend.
Ruud Bloemendal
KERKBANK
Hier hebben wij getweeën
vaak gezeten,
mijn vader
en ik,
twee schakels aan
één keten,
voortzingend wat
van oudsher
werd gezegd:
God is een God
die ons niet zal
vergeten.
Geert Bogaard (uit; Mijn eiken kansel)
(Dit gedicht werd voor José gelezen tijdens de uitvaartdienst van haar
vader.)
FLITSEN UIT DE KERKENRAAD
-
8
De vakanties zijn voor de meesten weer voorbij en de dingen zullen
weer gaan zoals ze horen te gaan. De voorzitter zal echter deze
vakantie-voorbije tijd doorbreken door van 20 oktober tot 15
november in verre landen te vertoeven. Paul Roomer zal eventueel
haar taken overnemen voor deze periode.
Uw aandacht graag gevraagd voor zaterdag 11 oktober, wanneer de
Lutherse Kerkkorendag dit maal bij ons gehouden zal worden. Wij
-
-
vragen bij voorbaat enkele vrijwilligers, die kunnen helpen met de
catering. Graag aanmelden bij Anna Leentfaar.
De kerkrentmeester verzoekt diegenen die misschien vergeten zijn
hun kerkelijke bijdrage over te maken, daar nog even aan te denken
en alsnog te doen!
De Oogstdienst zal dit jaar op zondag 19 oktober gehouden worden.
De wijze van vieren blijft gelijk, maar er is iets heel moois aan
toegevoegd: We vieren het ‘ontvangen’ maar we gaan deze keer ook ‘geven’ en dat doen we door de volgende zondagen doosjes of zakjes in te leveren met houdbare etenswaren, die op na 19 oktober
aangeboden worden aan de Voedselbank! Doet dus allen mee!
De kerkenraad wens u een goede, kleurrijke herfst!
De kerkenraad
GOD-ZIJ-DANK: KOSMISCH GEBED
soms versmalt het leven
tot drie woorden
drie lettergrepen slechts
die in zich dragen
de verruiming, opening
naar vergezicht:
mijn nietig wezen
één met al wat leeft
en verder nog naar
zonnen, manen, sterren
hoogten, diepten:
het leven lichtend
opgeheven in een
kosmisch dankgebed
Oeke Kruythof bij 4 oktober
gedenkdag Franciscus van Assisi
9
DE LEEGLOOP: WAT DOE JE ER TEGEN?
toren wás al gerestaureerd, maar sindsdien zijn er verdere
Deplannen
gemaakt, er zijn architecten aangetrokken, subsidies
geworven (Paul Roomer is daar heel sterk in), en nu is de
restauratie/renovatie van kerk en Lutherzaal, van buiten en van binnen
begonnen! Eind 2015 moet alles wat gesubsidieerd wordt klaar zijn.
Vanaf begin 2016 hebben we een prachtige opgeknapte, goed
geïsoleerde en verwarmde kerk, waarvan het mobiele meubilair het
meest opvallende onderdeel zijn zal: geen banken meer maar losse
stoelen, en een verrijdbaar altaargedeelte, zodat elke opstelling
mogelijk is: de huidige of precies andersom, richting orgel, of –
afhankelijk van de gelegenheid – naar opzij, de lange wand aan de
parkkant. Dat is goed voor de verhuur, maar ook heel praktisch voor
bijzondere kerkdiensten, als we bijvoorbeeld met z'n allen in een hele
of halve cirkel willen zitten of rondom een grote tafel. Je kunt het zo
inrichten dat de kerk ook met twintig mensen niet 'leeg' oogt en met
honderd mensen niet verstikkend vol is.
Verder is het de bedoeling dat er iets van de vroegere 'knusheid'
versterkt terugkomt en tegelijk dat elementen van beeldende kunst
10
(schilderijen en bijvoorbeeld beeldhouwwerken) de kerk ook meer tot
'kunsthal' en 'heilige hal' maken waar voor ieders ziel een plekje is. Als
het allemaal lukt wordt onze kerk (weer) een verleidelijk tempeltje, dat
iedereen graag huurt voor rouw, trouw, vergadering, concert of
jubileum en waar je ook op zondag voor je plezier in- en uitloopt.
Ik heb de ervaring (o.a. in hervormd Koog aan de Zaan en Luthers
Utrecht) dat een gemeente zelf ook opknapt van een opgeknapte kerk.
Tenslotte is de kerk, net zo goed als je eigen huis, een huis om in thuis
te zijn, en denk je eens in hoe je je voelt als je eigen huis nieuwe
kleuren heeft en een nieuw behangetje. Er bestaan zelfs mensen die
helemaal opfleuren van nieuwe meubels! (Ik niet, mijn meubels komen
vooral van mijn grootouders.) Van een gerestaureerde en opnieuw
ingericht kerk gaan heel bijzondere en positieve signalen uit, naar de
eigen gemeente en naar buitenstaanders die binnenkomen, en het
resultaat is op de meeste plekken dat er een voorzichtige vol-loop
ontstaat.
Met Gods hulp gaan we dat in Apeldoorn ook meemaken!
Pieter Oussoren
DOORGAAN
Als je in mensen geloofd hebt
die het af lieten weten:
ga dan toch door te geloven
Als je op een wonder gehoopt hebt
dat niet is gebeurd:
ga dan toch door en blijf hopen
Als je een spoor van liefde na wilde laten
dat werd vertrapt:
ga dan nóg verder met liefde
11
Als je gedroomd hebt en daarna ontwaakt,
droom weer en droom verder
tot aan de morgen
uit de Talmoed
HERFTSTBOMEN
zij lijken draadloos
met de tijd verbonden
en na vele zonneronden
dromen zij opnieuw
hun opgetogen kleurentaal
een woord van licht
dat mij vandaag
zo onverwachts
wordt toegezonden
Oeke Kruythof
MUTATIES
Overleden
Op 11 september is overleden, de heer Herman Huiskamp
12
VERJAARDAGEN
OKTOBER
15 Dhr. J.E. de Voogt, Mauvestraat 195, 7313 AZ Apeldoorn
25 Mw. I.B.Wouters-Olsson, Poortersveld 404, 7323 AL Apeldoorn
NOVEMBER
13 Dhr. H.Hamaker, Albadastraat 190, 7331 LL, Apeldoorn
16 Dhr. H.V. Temme, Vuurdoornstraat 80, 8171 XM, Apeldoorn
VOOR EEN JARIGE
Dank de dag dat je
het licht ontving
en zegen die je zendt.
Dank de wegen die je ging,
de engelen, de mensen
die je hebt gekend.
Zie de toekomst als volkomen
samenvloeiend met de stroom
waarop je bent gegaan.
Moge je trouw zijn
aan je dromen en
aan eeuwigheid
in elk moment.
( Hein Stufkens)
13
EEN VAKANTIE OVERDENKING (deel 2)
In deel 1 van mijn vakantie overdenking schreef ik:
‘dit mooie, lieflijke, ruige, harde, tegenstrijdige,
enerverende, intrigerende, afstotende en warm
omhelsende land….
van de dingen die ik absoluut moet doen voordat we naar het
Eenzuiden,
richting Jeruzalem, afzakken, is mijn oude Kibutz Kfar Blum
bezoeken in het noorden van Galilea.
Langs diverse Druzen dorpjes, de eeuwenoude stad van de Joodse
Mystiek, Sefad met zijn vele
prachtige synagogen en
kunstenaarswijk, weliswaar
in mist en regen gehuld,
rijden we door de prachtige
Hulavalei met in de verte de
berg Hermon. Voor de stad
Kiryat Shmona draaien we
rechts van de weg af en
even later doemt een
schitterend en zeer luxueus
ogend hotel op, dat
kennelijk plaats heeft gemaakt voor het kleine, maar gezellige
guesthouse dat vroeger, nieuw en wel, de entree vormde van de oprit
naar de Kibutz.
Langzaam rijden we over de smalle weggetjes door de Kibutz en met
iets van pijn constateer ik dat ik niet veel meer herken, de houten
barakken die ons onderkomen vormden, ziin reeds lang afgebroken en
vervangen door mooie stenen huisjes.. Totdat ineens het nu klein
ogende Ghederhaochel, oftewel de eetzaal, voor ons opduikt en een
vloed van herinneringen komt bij me op ‘aan de tijd van toen…’ Op het begraafplaatsje leg ik steentjes op de graven van de mij geliefde
‘opvang’ moeders en vaders: Gita en Menashe, Margalith en Josl en
mijn lerares Lea en herinner me hun hartelijkheid en liefdevolle zorg.
14
En dan is daar ineens Shimon, de visserman en geliefde uit de dagen
van weleer, en we storten ons – twee bejaarden nu - in elkaars armen
en voor een moment vraag ik me af waarom ik indertijd zo nodig terug
naar Nederland moest!
Uiteindelijk moet ik me van deze plek, die van zo groot belang is
geweest voor de rest van mijn leven, losmaken om op tijd voor het
echte donker terug te zijn in Tiberias.
In de loop van de ochtend laten we de zee van Galilea achter ons ‘en gaan op naar Jeruzalem’ !
Jeruzalem, Jerushalayim, de gouden stad, de heilige stad, stad van
David, stad van vrede. Maar helaas is Jeruzalem ook een stad van
voortdurende strijd, enorme tegenstellingen en onopgeloste conflicten.
Voor de Joden is de stad het nationale en spirituele centrum; de
wedergeboorte van het oude Israël, de plaats waar Abraham heen ging
om zijn zoon Isaak te offeren; de stad die voor eeuwig de hoofdstad van
het Jodendom zal zijn. Voor de moslims is de stad heilig omdat
Mohammed hier opsteeg naar de hemel op een aan hem door de engel
Gabriel aangeboden rijdier; de stad is binnen de islam de meest heilige
stad na Mekka en Medina.
Voor ons, christenen is het de stad waar Jezus zijn laatste dagen
doorbracht; de plek waar het Laatste Avondmaal plaats vond; de plaats
van de kruisiging en de wederopstanding.
De eerste indruk van Jeruzalem is overweldigend: overal waar je om je
heen kijkt stad, de vele heuvels rondom bedekt met huizen, gebouwen,
synagogen, kathedralen, kerken, moskeeën, tempels, graftombes,
ruines, markten, eindeloos… 700.000 mensen wonen er en jaarlijks trekken tienduizenden bezoekers en pelgrims naar de kern, waar ook
alle wegen uiteindelijk naartoe leiden: de Oude Stad. Archeologische
vondsten wijzen uit dat er 3000 jaar voor Christus al een nederzetting
op deze plaats moet zijn geweest, Abraham, Melchizedek, David,
Salomon, Nebukadnezar, Herodes, Hadrianus, de Romijnen, de
Byzantijnse keizers, de Perzen: allen trokken door de eeuwen heen
over de stad, richtten vernielingen aan, bouwden op, verwoestten en
15
herstelden weer. Maar lieten ook een veelheid aan diversiteit en
schoonheid voor ons achter.
De Onafhankelijkheidsoorlog van 1948-49 eindigde tenslotte in de
verdeling van het land in een Israëlische en een Jordaans gebeid. Na de
Zesdaagse oorlog van 1967 verdwenen de troepen van de VN en kwam
er een eind aan het prikkeldraad en de muren tussen beide stadsdelen.
Maar de tijden keerden en veiligheid eiste dat andermaal een muur
werd gebouwd… Daar we arriveren tegen een uur of vier op Shabath, blijkt er geen
mogelijkheid meer te zijn om naar de stad te gaan daar ons hotel wat in
de buitengebieden ligt. Openbaar vervoer stopt rond die tijd en de
enkele taxi die rijdt vraagt driedubbel tarief. We besluiten een rondje te
lopen om ons wat te oriënteren en vinden een tramhalte die ons de
volgende morgen naar de stad kan brengen. Er waait een behoorlijk fris
windje en we trekken ons al snel terug op onze kamer om een
programma voor de volgende dag te gaan maken.
Een waterig zonnetje begeleidt ons naar de tramhalte op weg naar de
Oude Stad.
Het is zondag en een tocht langs de kruiswegstaties, de Via Dolorosa
lijkt ons een goed begin.
Via de Jaffapoort betreden we de Oude Stad en worden meteen
opgenomen in een stroom van toeristen, pelgrims, mensen van allerlei
pluimage, die zich door de nauwe. hobbelige straatjes perst. Het blijkt
niet erg duidelijk of we wel de juiste volgorde volgen want de
doorgaans eeuwenoude stenen met aanduidingen zijn in de wanden
aangebracht en gaan vaak schuil achter de mensenmassa, balken die de
muren steunen en wilde klimplanten.
Maar het meedeinen met de massa heeft een bijna meditatief effect op
het lopen door deze zo nadrukkelijk eeuwenoude straatjes met kleine
poortjes waarachter bijvoorbeeld ineens de Kapel van de Geseling
blijkt te liggen met afbeeldingen van de geseling boven het altaar. Een
ander kerkje blijkt voor een deel weer gebouwd bovenop het plaveisel
van een Romeins plein waaraan ruines liggen.. Een stenen boog die
over de straat loopt heet de Ecce Homo-boog, omdat zo wordt verteld,
16
Pilatus op deze plek tot het volk gezegd zou hebben: ‘Ecce Homo’, (‘Zie de mens’).
We lopen langs Armeense- , Koptische- , Poolse- , Verlossers- en Heilige
Grafkerken en moskeeën en de zon schijnt en het wordt warm, tot
ineens onze aandacht getrokken wordt door een geweldig fotogenieke
uitstalling van het meest unieke, sappige en kleurrijke fruit van de
wereld en we ons realiseren dat de Via Dolorosa ons niet raakt, eigenlijk
helemaal niets doet en dat al die om ons heen drommende en
verdringende mensen ons afhouden van de ontzagwekkende intimiteit
van Jezus’ lijdensweg. We zoeken een uitweg en weten via de Damascuspoort om de
stadsmuren te lopen, komen in de tuin waar het graf van Maria moet
zijn, waarna we als vanzelf bij een uitgestrekte, tegen een heuvel
gelegen begraafplaats belanden, bedekt met oneindige rijen witte
opstaande grafplaten en slechts omringd door een ijzeren hek met af
en toe een deurtje, waar we doorheen stappen.
We zetten ons op een niet-grafsteen en in de stilte van deze
begraafplaats omringd door wegen en met het zicht op de kantelen van
de indrukwekkende muren van de Oude Stad en de Tempelberg, dringt
het pas goed tot ons door: we zijn in Jerusalem, de gouden stad, de
stad van David… En we zitten op een steen, drinken uit ons flesje water, kijken in stilte
om ons heen en de Geest is in en om ons!
Mieke E.F. Heineman
(wordt vervolgd)
STICHTING LUTHERSE WERKGROEP VOOR KERKMUZIEK
Kerkkorendag in Apeldoorn : 11 Oktober a.s.
O
p 11 oktober vindt de Kerkkorendag 2014 plaats, ditmaal in de
Lutherse Kerk te Apeldoorn. Vanaf 10.00 uur vindt het Convent en
Contactsamenkomst plaats.
Niek Hermanidas is wegens ziekte helaas verhinderd zijn activiteiten
voor de werkgroep voort te zetten.
De dagindeling is als volgt:
17
Vanaf 10.00 uur ontvangst met koffie/thee (ondertussen vergadering
Convent en Contactsamenkomst in de consistoriekamer.
10.45 – 12.45 uur repetitie
12.45 - 13.45 uur lunch (zelf meenemen)
13.45 - 15.30 uur repetitie
16.00 uur afsluitende Vesper met als voorgangers ds. P. Oussoren en
ds. K. Touwen.
Tijdens deze Kerkkorendag staan twee bronnen centraal: het Nieuwe
Liedboek, met daarin vele verrassende mogelijkheden voor de invulling
van de liturgie en de
Maarten Luthermis, met vierstemmige
toonzettingen van de vaste Lutherse gezangen van de hand van wijlen
dr. Gert Oost en aangevuld en herschreven door Euwe de Jong in
zogenaamde Goudimel-stijl met de melodie in de tenor. De Maarten
Luthermis is bijzonder geschikt voor gebruik door cantorijen en
zanggroepen waar mannenstemmen ontbreken.
Deelnemers aan de Kerkkorendag ontvangen gratis een exemplaar van
de volledige bladmuziek van de Maarten Luthermis (vrij bij te kopiëren).
Tijdens de dag zullen ook diverse vormen van psalmzingen worden
uitgeprobeerd en ingestudeerd, alsmede een nieuw verrassend
Magnificat! De ingestudeerde hymnen zullen theologisch en muzikaal
worden toegelicht door ds Klaas Touwen.
Wij hopen u allen weer in grote getale op 11 oktober in Apeldoorn te
ontmoeten!
Aanmelden bij Theo van Willigenburg.
Namens het bestuur van de Lutherse Werkgroep voor Kerkmuziek,
Els Hermanidas, contact koren
Hans Jansen, contactpersoon kerkmusici
18
VAN DE KERKRENTMEESTER
O
pbrengst collecten in de maanden mei en juni 2014
Kerk en diaconie
Muziekfonds
Orgelfonds
Restauratiefonds
Onderhoud gebouwen
Diaconie
€
€
€
€
€
€
385,25
197,60
108,60
49,35
37,20
101,30
Helaas hebben wij moeten constateren dat een groot aantal
gemeenteleden hun kerkelijke bijdrage nog niet heeft
overgemaakt. De teller van het tot nu toe binnengekomen
bedrag staat nog maar op € 640! Een dringend verzoek om
goede aandacht te besteden aan dit verzoek! Wij danken u bij
voorbaat.
De kerkrentmeester
Laat de mens niet zeggen:
Wat ben ik en wat kunnen mijn
geringe daden uitrichten in de wereld.
Laat hij integendeel beseffen
en ter harte nemen dat elke daad, elk
woord en elke gedachte op elk
moment telt. Zijn handelen kan
werelden ondersteunen of
verwoesten.
Rabbi Chaim van Wolozhin
19
VAN DE DIACONIE
De tijden veranderen en de kerk wil ook in beweging blijven. Daarom
hebben wij, de leden van de diaconie, nagedacht over de invulling
van de bloemen- en oogstdienst. Welke gemeenteleden krijgen een
attentie en waarom? Ook de adventsattentie zal nader worden
bekeken.
Het doel van de diaconie is voornamelijk het ondersteunen van
mensen in geestelijke en materiële nood. En hoe prettig ook:
cadeautjes aan jezelf, je eigen gemeente geven past niet goed in dat
gedachtegoed.
Kan ook een doel, een project buiten de eigen gemeente zinvol zijn?
Het automatisme, dat ieder gemeentelid van 75 jaar en ouder een
attentie krijgt is wat achterhaald. Gelukkig zijn velen van deze
ouderen nog redelijke vitaal en mobiel.
Onze aandacht zal nu in het bijzonder gericht zijn op de aller-oudsten
in de gemeente, de zieken en op hen die niet mee, of moeilijk in de
kerk kunnen komen.
De gedachte van de oogstdienst: ‘delen met anderen wat wij ontvangen’, willen wij nog een extra verdieping geven. Natuurlijk zult u in de dienst van 19 oktober a.s. weer fruitbakjes zien staan voor
onze gemeenteleden. Maar om vérder te reiken, vragen wij u om een
bijdrage te leveren aan het welslagen van onze oogstdienst door
houdbare etenswaren mee te nemen naar de kerk. deze
meegenomen etenswaren zullen wij daarna aanbieden aan de
voedselbank van Apeldoorn. Zo kunnen wij ook buiten onze eigen
kring de vaak erg grote nood wat helpen verlichten.
Op de zondagen 12 en 19 oktober kunt u uw goederen meenemen
en afgeven in de Lutherzaal.
Ook vragen wij u. indien u iemand weet die voor een attentie in
aanmerking zou komen, dit door te geven aan Anna Leentfaar.
Met een diaconale groet,
Maritta Halsema
Anna Leentfaar
Theo van Driel
20
AGENDA
OKTOBER
01
02
14
16
16
19
Bijbelkring
Voorleescursus II
Kerkenraadsvergadering
Voorleescursus III
Themacafé: Syrië in Regentessekerk
Oogstdienst: met inzamelen van
etenswaren voor de voedselbank.
14.00-15.15 uur
19.45 uur
19.45 uur
19.45 uur
16.30-19.00 uur
10.00 uur
Vóór-of nádien
NOVEMBER
05
11
18
20
Bijbelkring
Luthersoosmiddag “Pandora”
Kerkenraadsvergadering
Themacafé: Syrië in Regentessekerk
Shantyliederen
14.00-15.15 uur
14.00 uur
19.45 uur
16.30-19.00 uur
Datum
Aanvang
Antependium
Zondagsnaam
Voorganger
Bijzonderheden
5 okt
16 zondag na Trinitatis
10.00 uur
Dhr. R. Bloemendal
Tweede
collecte
Ontvangst
Kerk in Actie
Mw. A. Leentfaar
Muziekfonds
Mw. M. Heineman
Restauratiefonds
Mw. M. v. Drunen
e
groen
Apeldoorn
e
12 okt
17 zondag na Trinitatus
12.00 uur
Ds. P. Oussoren
groen
Apeldoorn
MUZIEKDIENST
19 okt
18 zondag na Trinitatus
e
10.00 uur
groen
Dhr. R. Bloemendal
Apeldoorn
OOGSTDIENST
26 okt
19 zondag na Trinitatus
10.00 uur
Ds. P. Oussoren
groen
Apeldoorn
AVONDMAALSVIERING
2 nov
20 zondag na Trinitatus
Kerk in
10.00 uur
Ds. J. Kappers
actie
Zambia
e
e
Diaconie
Mw. A. Leentfaar
Hr. J.v.d. Braak
groen
Apeldoorn
9 nov
1 zondag van de Voleinding
12.00 uur
Ds. P. Oussoren
Muziek-
groen
Apeldoorn
MUZIEKDIENST
fonds
16 nov
2 zondag van de Voleinding
Restauratie-
10.00 uur
Ds. J. Eldering
fonds
Mw. M. Halsema
Diaconie
Hr. T. van Driel
Orgelfonds
Mw. M. Halsema
e
e
groen
Vaassen
23 nov
groen
EEUWIGHEIDSZONDAG
Ds. P. Oussoren/ Dhr. R.
Bloemendal
Apeldoorn
AVONDMAALSVIERING
30 nov
1 Adventszondag
10.00 uur
Ds. A. Metske
10.00 uur
e
paars
Arnhem
7 dec
2 Adventszondag
10.00 uur
Ds. J. v.d. Klis
Onderhoud
Apeldoorn
gebouwen
paars
22
Mw. M. v. Drunen
e
Mw. M. v. Drunen
Mededelingen
Hr. J.v.d. Braak
Voorbereiding
Schriftlezing(en)
Organist
Koster
Koffiedienst
Mw. A. Leentfaar
Hr. D. Zwart
Hr. J. v.d. Braak
Mw. L.Roomer
Hr. H. v. Iwaarden
Vrijwilliger
Hr. M. Brand
Hr. E. de Jong
Mw. C. Honders
Mw. M. Heineman
Hr. F. v.d. Kraats
Vrijwilliger
Hr. J.v.d. Braak
Hr. R. v. Drunen
Fam. Kleinbussink
Mw. M. v. Drunen
Hr. H. v. Iwaarden
Dorise v. Driel
Hr. J. Leemhuis
Hr. M. Brand
Mw. A. Leentfaar
Hr. F. v.d. Kraats
Mw. A. Leentfaar
Hr. J.v.d. Braak
Hr. J. v.d. Brand
Mw. C. Honders
Mw. M. Halsema
Mw. R. Roomer
Hr. H. v. Iwaarden
Vrijwilliger
Hr. P. Roomer
Mw. M. v. Drunen
Hr. R. va. Drunen
Fam. kleinbussink
Hr. P. Roomer
Hr. F. v.d. Kraats
Hr. M. Brand
Hr. J.v.d. Braak
Hr. T. van Driel
Mw. M. Heineman
Mw. A.
Leentfaar
Hr. J.v.d. Braak
Hr. J. v.d. Brand
Mw. M. Heineman
Mw. M. Heineman
Hr. H. v. Iwaarden
Hr. H. v. Iwaarden
Mw. J. Mulder
Hr. J. Leemhuis
Mw. C. Honders
Hr. T.v. Driel
Hr. F. v.d. Kraats
Hr. J.v.d. Braak
Mw. R. Roomer
Hr. D. Zwart
Hr. P. Roomer
Mw. L. Roomer
Hr. H. v. Iwaarden
Mw. A. Leentfaar
Hr. R. v. Drunen
Hr. M. Brand
Mw. M. v. Drunen
Hr. F. v.d. Kraats
23
Fam. van Driel
Fam. Kleinbussink
MUZIEKDIENST OP 12 OKTOBER
Mendelssohn's Motetten
In de muziekdienst van 12 oktober klinken de drie meest geliefde
motteten van Felix Mendelssohn Bartholdy (1809-1847):
'Wie ein Hirsch schreit' (Psalm 42 daaruit het Openingskoor)
'Verleih uns Frieden' (Luthers vertaling van 'Da Pacem Domine')
'Drie Geistliche Lieder' (Opus 96)
gezongen door het Borodin Oktet bestaande uit: Anouk van Laake en
Céline van Velsen (sopraan), Marloes Kouwenberg en Niec van der
Meulen (alt), Aart Schutte en Theo van Willigenburg (tenor), Simon
Cijsouw en Elbert de Jong (bariton).
Solist is countertenor Niec van der Meulen die zijn opleiding genoot
aan de Koorschool Noord Nederland en die de schitterende mezzosopraan solo voor zijn rekening neemt in de 'Drei Geistliche Lieder'. Het
orgel wordt bespeeld door de Utrechtse organist Karel Demoet.
Anouk van Laake, sopraan
MUZIEKDIENST OP 9 NOVEMBER
Bachcantate Mache Dich mein Geist bereit (BWV 115)
componeerde zijn bekende cantate “Mache Dich mein Geist
Bach
bereit” in zijn tweede jaar als cantor in Leipzig voor de 22ste
zondag na Trinitatis (4 november 1724), een van de laatste zondagen
24
van het kerkelijk jaar die in het teken staan van de verwachting van de
(weder)komst van de Heer. Openingskoor en slotkoraal zijn ontleend
aan het bekende koraal van Johann Burchard Freystein uit 1695, dat
wij kennen als 'Gij die alle sterren houdt in uw hand gevangen' (Gezang
919)
De cantate wordt uitgevoerd door:
Evert Jan Schuur (barokviool), Rachael Yates (altviool), Anna Schweizer
(cello en violoncello piccolo - solo), Onno Verschoor (hobo d' amore),
Ronald Nugteren (kistorgel en orgel), Ingrid Nugteren (sopraan) en
David Cohen (altus)
Aanvang 12.00 uur; vanaf 11.00 uur koffie en thee in de Lutherzaal.
Anna Schweizer, cello
BELEEF DE ZONDAGMIDDAG EENS ANDERS
V
oor wie op zoek is naar een andere invulling van de zondagmiddag,
biedt het Dominicanen klooster in Huissen een verrassende
gelegenheid. Een middag met muziek, stilte, ontmoeting, overweging
en afwisselende kunst, poëzie, zingen of een wandeling.
Alles om de zondagmiddag tot een bijzonder moment te maken.
Er wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd.
Van 15.30 uur staat de koffie klaar; om 16.00 uur begint het
programma, dat om ongeveer 18.00 uur eindigt met soep en broodjes.
De volgende gelegenheid: 30 november 2014.
25
‘Vroeger waren er mensen die
God van aangezicht tot aangezicht
zagen. Waarom zijn die er niet
meer?’‛ , vroeg een leerling aan
zijn rabbi.
De rabbi antwoordde:
‘Omdat niemand meer zo diep wil bukken’‛.
ZULLEN WE Ds. MUDDE NOG EENS VRAGEN…..?
spreekt een jeugdige bezoeker aan? Dat was een van de
Watvragen
op de gemeentevergadering van 22 juni jl. Voor mij
aanleiding om in gedachten ‘terug te gaan in de tijd’. Toen wij in 1945 bevrijd werden was ik 7 jaar en omdat ik Luthers geboren ben ging ik
met mijn ouders naar de Lutherse kerk in Amsterdam West.
Wat sprak mij toen aan in die Lutherse kerk? Eigenlijk niet zoveel,
eerlijk gezegd vond ik het maar een saaie bedoening. Ik kan mij niet
herinneren dat ik er vrolijk van werd; ik verveelde mij behoorlijk. En die
preek…, moeilijk om wakker te blijven. Er klopte ook iets niet, wat precies dat wist ik toen nog niet.
Later kwam ik daar achter, in 1955, toen de nieuwe liturgie toegelicht
werd in onze kerk. Ik weet niet meer of het Willem Mudde zelf was of
een van zijn medewerkers, laten wij het maar op Willem Mudde zelf
houden. Hij kwam voor een bomvolle kerk de nieuwe liturgie
toelichten. Hij speelde zelf op het orgel en af en toe kwam hij naar
voren om vanaf de orgelgaanderij ons toe te spreken. Uit zijn verhaal
begreep ik wat er niet klopte: DE MELODIE KWAM NIET OVEREEN MET
DE TEKST.
Als er bij voorbeeld iets vrolijks gezongen moest worden ging dat ik een
‘begrafenistempo’. Hij stelde voor om het Gloria Patri, het Ere zij de Vader en de Zoon.. etc. te zingen. de melodie werd a capella geoefend
26
en na een keer of wat nam Mudde plaats achter het orgel en gaf de
toon aan.
Nou, ik vond het prachtig, de orgelklank van A-men stierf al weg toen
de gemeente pas bij ‘nu en immer’ was. En ook dat A-men…. gewend als de gemeente was, zongen zij niet A-men, maar Aaaaaa-meeen.
Amen betekent zoiets als , vertelde hij: zo is het en niet anders’. Kort en krachtig A-men en niet Aaaaa-meeen. Dit boeide mij allemaal meer
dan enige preek mij ooit geboeid heeft.
Halleluja, ook zoiets, u weet wel, na het psalmwoord, drie keer achter
elkaar. Als hij op het orgel bij de laatste ‘ja’ van het derde halleluja was, zong de gemeente pas het ..lu van het tweede halleluja. Wat vond ik
dat allemaal mooi! Halleluja! Dat was precies wat er niet klopte. Thuis,
op het harmonium, probeerde ik dat ook uit, als ik tenminste organist
was bij het ‘kerkje spelen’. Mijn broer was dan collectant en mijn zusjes moesten zingen. Wat hebben wij gelachen!
Zondagschool. Eens in de maand was dat bij ons thuis, kindertjes uit de
buurt kwamen zingen en luisteren. Een van de liedjes hebben wij uit
het hoofd geleerd: ‘Dat ons loflied vrolijk rijze…’geleerd in een tempo van zeg maar, vóór Mudde. Toen kwam een radio-uitzending van onze
zondagschooldienst. Onze orgelkunst was kennelijk nog niet goed
genoeg, er kwam een echte organist op ons harmonium spelen en die
ging eerst maar een kwartiertje met ons oefenen, in een tempo van
zeg maar, ná Mudde.
En toen werd dat liedje ineens echt vrolijk, het ging leven, het boeide
ons, iedereen werd er vrolijk van.
Dit zijn dingen die ik nooit vergeten ben en ook nooit zal vergeten. De
tekst moet overeen komen met de muziek. Dat gevoel werd nog eens
versterkt door mijn ouders. Zij zongen in een koor, Excelsior, In
Amsterdam. Mattheus Passion, thuis oefenen natuurlijk, in de
slaapkamer. En vooral dat ‘sind Blitze sind Donner’, dat ging me toch
tekeer! “Ja, dat moet, als je zingt dat het dondert, dan moet je het ook horen donderen”, aldus mijn vader. Dat klopte, het ‘sind Blitze sind
Donner’, vond ik met het slotkoor altijd het mooist, de muziek past
perfect bij de woorden.
Bij het orgel spelen in diverse Lutherse kerken heb ik dit ook altijd in
gedachten gehouden: zorg dat het klopt, dat je speelt wat er staat, niet
27
alleen de noten, maar vooral ook de tekst! Soms moet je het
opbouwen, ongemerkt, totdat het ineens klopt.
Zou dit alles nou ook iets te maken hebben met het jeugdige
kerkbezoek? Missen zij iets?
Voelen zij aan dat er iets niet klopt? Zullen wij Mudde nog eens
vragen…?
Dirk Delsman
Niets in de schepping gelijkt zo zeer
op God als stilte ( Meester Eckhart)
TOEKOMST PLANTEN IN HET HEDEN
Column van Rabbijn Awraham Soetendorp in:
Geloven in Nederland
In deze gebroken weken van rouw en geweld
verzamel ik momenten van hoop. Een gezamenlijke
oproep van Israëliërs en Palestijnen, Joden en
Arabieren die hun geliefde hebben verloren in
opeenvolgende oorlogen en aanslagen en de
oerkracht hebben om samen te blijven vechten voor
vrede, om het bloedvergieten te stoppen.
Het gebed van twee moeders, Sheikha Mahameed en rabbijn Tamar
Elad-Appelbaum:
G’‛d van het leven
Je naam is leven, je naam is vrede
Ik huil om hen
de kinderen die het uitschreeuwen in de nacht
28
om de ouders die hun kinderen vasthouden
wanhoop en duisternis in hun hart
hoor onze stem dat wij niet wanhopen
dat we getuigen van leven met elkaar, dat we hoop delen
verbijsterend optimistisch bericht van een waterexpert die ik
Eenontmoet
heb in Jordanië, eind vorig jaar, bij de lancering van het
gezamenlijke project van Israëliërs, Jordaniërs en Palestijnen om de
Jordaan weer tot leven te brengen: ‘We hebben grote vorderingen gemaakt. Het werk zal spoedig beginnen. En is dit niet wat ons in stand
gehouden heeft in die bare woestijntocht? Het vermogen om water te
zien in de rots. Om ons op te trekken aan het visioen van weelderige
tuinen en steden van rust. Om toekomst te planten in het heden.’
David Grossman, zelf drager van het grootste verlies, het sneuvelen
van zijn zoon, roept ons op om ons daaraan te blijven spiegelen.
Lamrot hakol hatikva, het nooit en te nimmer opgeven van hoop.
Het conflict tussen recht en recht dat het humane landschap
verscheurt zal uiteindelijk leiden tot een bevrijdende vrede waar geen
plaats is voor haat.
In 1982, midden in de Libanonoorloog schreef ik: ‘Wat is de waarde van een gedicht? Van een droom? Maar betekent sjalom niet: het heel
maken van wat gebroken is? En zou het genezingsproces niet na de
nieuwe strijd op gang kunnen komen?’
Aan mijn oudste, zeventienjarige kleindochter die spoedig naar Israel
trekt om zich daar met G’ds hulp te vestigen, schreef ik een uur na haar geboorte: ‘Hoe zou ik de werkelijkheid van eindelijk rust, ongestoord bouwen en planten, naar je willen toetrekken, zodat jij met een schare
van Israëlische en Palestijnse kinderen kunt spelen bij grenspalen, als
alle angst en terreur zijn verdwenen.’
Een van de bronnen van de hoop blijft voor mij de existentiële
toenadering van de religies. Ook en juist aan weerskanten van het
huidige conflict. Vanuit het Elijah-instituut waar wereldwijd religieuze
leiders bij betrokken zijn, doen wij een tegendraadse poging om in
29
Jeruzalem een Hoop-centrum te bouwen, waar we elkaar ontmoeten,
afzonderlijk en samen bidden en elkaar inspireren.
De Prinsjesdagviering inde Grote Kerk in Den Haag had als thema
Zachte krachten winnen. Het gedeelte dat ook dit jaar weer
gezamenlijk verzorgd werd door vertegenwoordigers van islam en
jodendom werd afgesloten door het gezongen visioen van Jesaja 2:4 :
Geen volk zal tegen een ander volk de wapens opnemen en
niemand zal meer voor oorlog worden opgeleid.
Ani maamin, Ik geloof met een volstrekt geloof dat twee staten Israel
en Palestina in vrede naast elkaar zullen leven.
uit: Geloven in Nederland, september 2014
BRIEF SCRIBA VAN DE PKN
Aan u als plaatselijke gemeente
‘De kerk heeft een hart en een ziel. Die kan overal
kloppen. Het gaat erom die hartklop te horen’‛
Beste gemeenteleden,
Ze zijn er al eeuwenlang in onze kerk: predikanten, ouderlingen en
diakenen. Ambtsdragers, noemen we ze. Een tijdje geleden maakte ik
een rondje langs een aantal kerkenraden om te vragen hoe het
vandaag de dag met de ambtsdragers en hun ambt stond. Dat leverde
veel en mooie en ontroerende verhalen op. Maar ook verhalen van
moeite en zelfs verdriet. Wat dat laatste betreft: in de synode hebben
we het over ‘knelpunten en uitdagingen’ rond het ambt gehad. Dat zegt genoeg. ‘We hebben een nieuwe ambtstheologie nodig’, werd toen zelfs gezegd.
Dat laatste zou best kunnen, maar we kunnen het paard ook achter de
wagen spanne. Volgens mij hebben veel vragen over ‘het ambt’ vooral te maken met de vraag wat eigenlijk een kerk, een gemeente is. Je kunt
je wel druk maken over het ambt, maar wat helpt dat, wanneer we het
zicht op wat een gemeente is kwijt zijn? Om het maar eerlijk te zeggen:
30
ik heb het idee dat dit laatste een gevaar is dat niet denkbeeldig is. En
daarom schrijf ik u deze brief. Ik beschouw deze brief zelfs als een basis
voor alle brieven die ik over het ambt schrijf.
De kerk
Er bestaat nog steeds ene hardnekkig beeld om bij de kerk te denken
aan de organisatie, het gebouw, regelingen, financiën, enzovoort.
Natuurlijk is een kerk ook een organisatie, maar daarmee heb je de
kern niet te pakken. De kerk is in de eerste plaats een
geloofsgemeenschap, een samenleving van zusters en broeders in
Christus’ naam. Midden in de wereld bevindt zich een gemeenschap van mensen die leerling van Jezus zijn, De kerk is niet begonnen als
organisatie maar als een levende gemeenschap. Lees maar wat er over
de eerste gemeente in de bijbel staat: De leerlingen van Jezus… bleven trouw aan het onderricht van de apostelen, vormden een
gemeenschap, braken het brood en wijdden zich aan het gebed (Hand.
2:42)
De inhoud
Deze tekst helpt om de kerk onder het stof van de gewoonte
tevoorschijn te laten komen. Het staat er met zoveel woorden dat die
eerste kerk een geloofsgemeenschap is. Hoe die gemeenschap er
precies uitzag, staat er niet bij. Wel horen er een paar dingen bij, die
wezenlijk zijn, en waar een kerk mee staat of valt. Daarom leg ik die
graag aan u voor.
Er staat dat de leerlingen van Jezus trouw bleven aan het onderricht
van de apostelen. Wat moet je je daar bij voorstellen? Bijvoorbeeld dit:
één van de apostelen, Petrus, had net een preek gehouden over Jezus.
Hij verkondigde dat Jezus aan een kruis was geslagen maar door God
tot leven is gewekt. ‘Hij is door God als Heer en Messias aangesteld’. Dat raakte de toehoorders diep. Velen bekeerden zich en gingen in deze
Jezus geloven. Zo is het nog steeds. Wat is de kerk? Dat is een dak
boven het evangelie. Onder het dak komen wij samen om te horen wat
nergens anders te horen is, Over Jezus, die bereid was aan het kruis te
gaan, die is opgestaan en die ons raakt door de Heilige Geest. We
horen er woorden van apostelen en profeten die ons hart laten branden
31
die ons de schellen van de ogen doen vallen. Een kerk is eenvoudigweg
een plaats om die woorden te horen en de betekenis ervan steeds
dieper op je te laten inwerken
Het brood
Dan wordt er ook gesproken over het breken van het brood. Wat een
prachtige uitdrukking. De kerk is een plaats van ontmoeting en dat doe
je bijvoorbeeld door samen ‘het brood te breken’, te eten dus. Met een heuse kookdominee in onze kerk komen we er steeds meer achter hoe
belangrijk dat is. Jt kunt bij die uitdrukking ook denken aan het heilig
avondmaal. We delen brood en wijn en worden zo verboden met het
lichaam en het bloed van Christus. De Heer heeft ons deze unieke
tekenen geschonken en hij heeft ons aangemoedigd dit brood en deze
wijn met elkaar te blijven delen tot de dag dat hij terugkeert. Voor het
gevoel van veel mensen zijn we in onze protestantse kerken erg
‘praterig’. Rond de tafel van de Heer worden we stil. Daar geven we onszelf aan de Heer en daar ontdekken we elkaar opnieuw als broeders
en zusters.
Het gebed
Ten slotte wordt het gebed genoemd. Ook dat is wezenlijk voor een
kerk. Het is de plaats om je te concentreren op waar het ten diepste om
gaat en je hart te openen voor God. In een hectische wereld waarin van
alles op ons afkomt, ook in onze huizen, komen we bij elkaar om stil te
worden voor God. Om God te aanbidden als de Eeuwige en Hem te
danken voor al zijn goede gaven. Om te vragen om vergeving en
vernieuwing. Om voor elkaar te bidden, soms heel persoonlijk, maar
ook voor de mensen om ons heen, dichtbij en veraf.
Vele vormen
Dit is kerk. Een geloofsgemeenschap die leeft door het evangelie, door
de tekenen van Christus en door het gebed. Daar heb je nu een kerk
voor nodig. Misschien moeten we die kerk opnieuw ontdekken. Vaak
zien we door de bomen het bos niet meer. Dat veel mensen afknappen
op de kerk komt misschien omdat er veel organisatie is en weinig hart,
veel instituut en weinig ziel. De kerk opnieuw ontdekken, dat is de kerk
van een kerkdienst op de zondagmorgen onder leiding van een
32
dominee. Maar het is ook een gespreksgroep van jongeren die spreken
over geloof en leven. Het is een groep gemeenteleden die in een koor
zingt. Het is een huisgemeente waar de Bijbel wordt gelezen. Het is een
groep gemeenteleden die helpt bij de voedselbank. Dat alles kan overal:
in kerken, in zaaltjes, in een kroeg. De kerk heeft een hart en een ziel.
Die kan overal kloppen. Het gaat erom die hartklop te oren.
Ambt van gelovigen
Aan het slot van deze brief wil ik graag nog iets kwijt. Ik gaf eerder aan
dat we het in onze kerk over de ambten hebben, over de predikant, de
ouderling, de diaken. Het eerste echter dat je over het ambt moet
zeggen, is dat elke gedoopte christen een ambt heeft. Dat noemen we
in onze kerk het ambt van alle gelovigen.
U bent geen onmondige gelovigen die worden bediend door
ambtsdragers. Door de Geest weet u van God en bent u medewerkers
van God. Priesters en koningen noemde Petrus de gemeenteleden (1
Petrus 2:9). En Paulus had het over de gaven van de Geest die aan
iedereen worden uitgedeeld. Met die gaven dienen we elkaar. We
troosten elkaar, bouwen elkaar op en helpen elkaar om samen
gemeente te zijn, naar binnen en aar buiten. Er is dus een ambt van alle
gelovigen. Vervolgens zijn er ook bijzondere ambten. Daar heb ik het
nog wel in een andere brief over.
Een aantal gemeenten ken ik van dichtbij, de meeste niet. Ik hoop dat
u. ook als het tij tegenzit, met elkaar de kerk als geloofsgemeenschap
opnieuw mag ontdekken. En dat u opnieuw het voorrecht ervaart van
die gemeenschap een levend lid te mogen zijn.
Ik wens u daarbij veel Geest en kracht toe.
Met vriendelijke groet.
dr. Arjan Plaisier, scriba generale synode van de Protestantse Kerk in
Nederland.
33
EVANGELISCH-LUTHERS DAGBOEK
B
innenkort verschijnt het Luthers Dagboek 2014-2015.
Traditiegetrouw vindt u in dit nieuwe Dagboek weer de liturgische
gegevens van de zon- en feestdagen met de Bijbellezingen van het
luthers- en het gemeenschappelijke rooster, het zondagslied en de
liturgische kleuren.
De prijs is vastgesteld op € 14,00.
De Stichting Lutherse Uitgeverij en Boekhandel verspreidt het, zoals
ieder jaar.
Bestellen is mogelijk via een intekenlijst, waarmee door mij
rondgegaan zal worden.
U betaalt bij ontvangst.
(Ook kunt u het zelf rechtstreeks bestellen via het e-mail adres:
[email protected])
Mieke Heineman
HEB HET HART…
‘L
even is het meervoud van lef’ schrijft Loesje.
Het lijkt een flauw taalspelletje, maar er zit wel iets in.
Lef komt uit het Hebreeuws en betekent hart. En wat stelt je leven nou
voor zonder hart? Zonder vriendschap, zonder om elkaar te geven,
zonder van elkaar te houden?
Spontaan moet ik aan het beeld ‘De verwoeste stad’ van Zadkine denken dat in Rotterdam staat. Een uit stenen blokken samengestelde
mens die zijn armen wanhopig ten hemel spreidt. Een ge-blok-keerd
mens waaruit het hart weggeschoten is. Symbool van de stad
Rotterdam na het mei-bombardement in 1940.
Hoeveel mensen ken ik niet die een immens verdriet met zich
meedragen? Mensen van wie het hart gebroken is. Mensen, jonge
34
mensen soms, die buiten vrolijk ogen, maar vanbinnen van steen zijn.
En met een groot gat op de plaats van hun hart…
Bij zulke mensen kun je niet aankomen met een goedkoop praatje.
Nee, dan moet je lef tonen om in hun verdriet en pijn te delen. Lef om
je eigen pijn en verdriet toe te laten. Maar ook lef om je – ondanks
alles - toch steeds weer aan het leven toe te vertrouwen.
Heb het lef, heb het hart om de diepte in te gaan. Gevoelens zijn
immers niet los verkrijgbaar. Geen vreugde zonder verdriet, geen
extase zonder crisis, geen innerlijke vrede zonder de onrust onder ogen
gezien te hebben.
Heb het lef en je zult leven.
Bill Banning (uit Geloven in Nederland)
MENS, WAAR BEN JE ?
D
e eerste en lastigste vraag van de Bijbel staat helemaal aan het
begin.
Waar ben je? vraagt God aan de mens. En het is te begrijpen dat God
deze vraag stelt, omdat de mens zich heeft verstopt achter de bomen.
Adam en Eva hebben gegeten van de boom waarvan God hun
verboden had te eten, en ze waren bang geworden toen ze God
hoorden aankomen. Ze verbergen zich en God roept hen om te
voorschijn te komen. ‘Mens. waar ben je?’
God vraagt naar de plek waar Adam en Eva zich bevinden, maar Hij
vraagt ook naar onze situatie. Wanneer we onze oren open houden
kunnen we die vraag ook vandaag horen.
Waar ben jij? Waar ben je echt, en niet alleen zoals je je voordoet? Of
zoals anderen je zien, als slim en mooi, of als stoer en sportief? Waar
ben je zelf? Waar kom je tevoorschijn achter de rollen die je speelt en
de maskers die je draagt? Wie ben je als mens?
Een eenduidig antwoord op deze vraag zullen we wel nooit vinden.
Altijd zullen we ook iets van onszelf verbergen. In het verhaal van
Adam n Eva lezen we dat God zelf kleren voor hen maakt. Dat betekent
35
dat mensen zich ook moeten beschermen. Zo naakt en weerloos als in
het paradijs kunnen we op aarde nu eenmaal niet leven.
Een mens moet naar buiten toe altijd een rol spelen, kleren dragen en
maskers opzetten. Maar, vanbinnen blijft die vraag: ‘Waar ben jij?’ Want je bent je leven lang zoeken naar wie je zelf bent.
En God houdt nooit op te vragen wie wij zijn.
Evert van Leersum (uit: Geloven in Nederland)
Engelen lopen op kousenvoeten.
Je hebt veel stilte nodig om ze
ze te kunnen opmerken.’‛
Anselm Grün
LUTHERSOOS
De tweede dinsdag van de maand:
O
Luthersoos middag
p 11 november a.s. is de Cabaretgroep PANDORA weer bij ons te
gast in de Lutherzaal. Ze zijn al twee keer eerder bij ons geweest
en Mies Walgien is er in geslaagd ze nogmaals te ‘strikken’. Deze
vrouwengroep is in 1991 gestart onder de naam PANDORA en van het
begin af aan oogsten ze veel succes; ook de Stentor schreef lovend
over hen. Er zijn natuurlijk meer vrouwen die cabaret maken, maar een
gezelschap dat al 23 jaar voor een succesvol afwisselend programma
zorgt, daar is er maar één van. Hun sketches zijn een knipoog naar het
leven van
alle dag. De voorstelling begint om 2.00 uur en vanaf 13.30 uur is de
zaal open en staan koffie en thee voor u klaar. De kosten zijn, hoe is
het mogelijk, slechts € 2,50 per persoon.
Wij heten u allen hartelijk welkom!
Ria Roomer, Martha Delsman en Theo van Driel
36
HET VERSLAG VAN DE GEMEENTEVERGADERING
22 JUNI 2014
Aanwezig: 14 gemeenteleden en de leden van de kerkenraad:
M.Heineman (voorzitter), ds P. Oussoren, M. van Drunen
(notulist) J.v.d. Braak, P.Roomer en T. van Driel.
1. Opening
De voorzitter heet de aanwezigen welkom en neemt de agenda
door. Vervolgens opent zij met het lezen van de woorden van
Sytze de Vries: ‘Hoop op groei’. Zij spreekt daarbij de gedachte
uit van voormalig consulent ds. G. van Dunnewold: “ wat betreft de toekomst van de Lutherse gemeente Apeldoorn zijn
wij nuchter, maar mèt hoop”.
2. De restauratie van de gebouwen
De kerkrentmeester P. Romer licht dit punt toe.
De financiële middelen om van start te gaan zijn binnen
De provincie Gelderland heeft een mooi bedrag gegeven, zo’n 70 % van de begroting en het overige openstaande bedrag werd
aangevuld door giften uit de gemeente waaronder een legaat.
In de eerste plaats is het plan de buitenkant van het gebouw
waterdicht te maken. Het betreft de beide zijden en het dak
met een optie op het dak van de Lutherzaal. Vrijdag 27 juni
zullen de offertes bekeken worden en wordt er een keuze
gemaakt welke aannemer het werk gaat uitvoeren.
Na de zomer gaat men van start en zullen de zondagsvieringen
gewoon doorgaan aangezien wij er binnen nog weinig last van
zullen hebben.
Vervolgens kunnen we de binnenkant opknappen en de
indeling van de ruimtes verbeteren, Er is een ontwerp waarbij
er meer toiletten en een kleine pantry (kleine keuken voor
koffiezetten etc.) en een predikantskamer zijn opgenomen. De
inrichting is zo ontworpen dat de kerk en de Lutherzaal voor
37
meerdere activiteiten ingezet kunnen worden en onafhankelijk
van elkaar verhuurd kunnen worden. De capaciteit van de kerk
is ca. 100 personen. Er zullen stoelen komen en een mobiel
podium zodat er verschillende opstellingen in de kerk mogelijk
zijn.
Wat er aan de Lutherzaal gerenoveerd kan worden, is
afhankelijk van het budget. De huidige keuken moderniseren en
groter maken, is een wens, maar nog niet concreet uitgedacht.
Zo ook het lichtplan en de audiovisuele installatie. Het idee is
wel om zo energiezuinig mogelijk aan het werk te gaan. Tijdens
die werkzaamheden zullen er kleine wijzigingen komen in de
zondagsvieringen
Binnenkort komen in de Lutherzaal de plannen voor een ieder
ter inzage en gaat de kerkenraad zich beraden over de vraag
hoe het beheer (het verhuur) van de gebouwen te organiseren.
Suggesties zijn welkom!
3. De toekomst van onze gemeente
Theo van Driel, diaken, neemt het woord om te spreken over de
toekomst van onze gemeente. Het matige kerkbezoek is
regelmatig een onderwerp van zorg in de kerkenraadsvergaderingen. Tijdens deze gemeentevergadering vragen wij
ons nogmaals af: wat hebben wij te bieden voor jonge mensen
en mensen in het algemeen?
Wij zijn een muzikale gemeente, een gastvrije gemeente en
behouden graag onze Lutherse identiteit middels o.a. onze
liturgie. Dit gebeurt iedere zondag maar deze kwaliteiten
kunnen we nog wel versterken.
De komende tijd zullen we:
meer aandacht en zorg besteden aan de lutherse liturgie
de vaste predikanten vaker inroosteren: meer continuïteit.
ontvangst en koffie blijven verzorgen
de muziekdiensten voortzetten
Binnen de grote diversiteit aan kerkelijke instellingen zullen we
ons nog meer profileren. In het komende seizoen komen we
38
dan ook met een aantal bijzondere vieringen, geïnspireerd op
de ‘Tischreden’ (leergesprekken) die Luther hield in zijn gemeente. Tijdens de vieringen wordt er een samenspraak
gehouden terwijl een gespecialiseerde spreker over Lutherse
theologische onderwerpen met ons van gedachten zal wisselen.
Voorbeelden van leerstukken:’ Kinderen aan het Avondmaal’, of ‘Rechtvaardiging door het geloof”. Hoe dat er precies uit komt
te zien zal binnenkort uitgelegd worden in Opwaarts.
4. De Financiën
Kerkrentmeester J.v.d. Braak licht de financiën toe.
Over het algemeen was het een redelijk jaar.
Dit dankzij een goede koerswinst, wat subsidie, gestegen
gemeentebijdragen en laag predikantshonorarium.
P. Roomer: Ook zijn er enkele nieuwe huurders bij gekomen en
dat levert weer wat op. Wel moeten we nieuwe subsidie
aanvragen en ook verwachten we ten gevolge van de
verbouwing wel een verslechtering van onze financiële positie.
Vragen en opmerkingen:
Slim om de koerswinst als reserve te plaatsen. Het valt op
dat de stookkosten zo opmerkelijk hoog zijn, bijna net zoveel
als de inkomsten van de verhuur.
Dit hopen we met de restauratie op te vangen. In de
Lutherzaal komen radiatoren en in de kerkzaal een
vocht/luchtverwarmingssysteem wat rekening houdt met
het orgel.
Zij er al energiezuinige plannen? Er loopt een plan bij wijk
Kerschoten en daar hopen we ook in aan te sluiten.
Wordt de boom in de achtertuin ook ‘aangepakt’? Waarschijnlijk wel.
Komt er WIFI? Dat zal in het plan audiovisueel opgenomen
worden.
5. Rondvraag
Op 11 oktober a.s. wordt de Lutherse Kerkkorendag in de
ELG Apeldoorn gehouden. U allen ben van harte welkom!
39
De muziekdiensten worden ook vermeld in Misica Sacra, het
muziekblad van de Lutherse Kerk Nederland.
De bijbel is terug in het liturgisch centrum, blijft hij daar?
Jazeker, hij krijgt een vaste plaats in het nieuwe plan, dit
tafeltje is tijdelijk.
Bij het sluiten van diverse Rooms-Katholieke kerken in
Apeldoorn zijn er spullen die men graag weer terug ziet in
andere gemeenten. Zo hebben we al een devotie tafel en
diverse stola’s mogen incasseren bij de heer G. Kroeze (namens het commissiebeheer van de R.K-k erken De stola’s zijn al in gebruik. en op Eeuwigheidszondag zat de devotie
tafel in gebruik worden genomen. Hiervoor wordt de heer
Kroeze uitgenodigd.
Zijn er dan geen collectezakken over? In de vorige
vergadering was al besloten dat wij de schalen behouden.
Was er nog een geluidssysteem over? Dat was al weg.
De kerkenraadsleden ontvangen dank voor hun inzet in het
afgelopen jaar.
6. Afsluiting
De voorzitter dankt de aanwezigen voor het meedenken en
meepraten tijdens deze bijeenkomst en sluit af met het gedicht
‘Wachten op een wonder’ van L. Gorrebeek.
40
BIJ EEUWIGHEIDSZONDAG
Voortleven
soms is er een moment
stil en onverwacht
waarin de grenzen
om mij heen vervagen
en ik gezichten zie
van vrienden, die eens
in mijn blikveld waren
soms
over grenzen heen
is er dat moment
waarin ik diep ervaar
en zeker weet
dat van alle woorden
de dood het laatste
woord niet spreekt
Oeke Kruythof
41
COLOFON
Predikant
ds. P. Oussoren
tel. spreekuur di. t/m. vr.
Pastoraal werker
Hr. R. Bloemendal
Voorzitter kerkenraad
mw. M.E.F. Heineman
Secretariaat kerkenraad
Mw. A. Leentfaar
Oudegracht 291
16.00 – 17.00 uur.
3511 PA Utrecht
Bij dringende zaken altijd:
Beemterweg 33
7341 PC BeemteBroekland
Prof. Einthovenstraat 9
7316 LV Apeldoorn
p/a Prof. Röntgenstr. 9
7311 AM Apeldoorn
email: [email protected]
06 -41 750 218
055-3121603
521 46 64
578 88 37
Pastoraal Meldpunt (betr. ziekte in de gemeente, ziekenhuisopname, verhuizingen, overlijdens:
het secretariaat.
Kerkgebouw
Prof. Röntgenstraat 9
7311 AM Apeldoorn
578 87 37
Ouderlingen
mw. M.E.F. Heineman
Prof. Einthovenstraat 9
7316 LV Apeldoorn
521 46 64
mw. M. v. Drunen
Bazemolenweg 2
7339 HV Ugchelen
367 11 38
Ouderlingen-Kerkrentmeesters
hr. J.N.v.d. Braak
Loolaan 392
7315 AD Apeldoorn
576 93 23
Beheer financiën
ABN-AMRO rekening NL93ABNA0531127818
t.n.v. Kerkrentmeesters Evang. Luth. Kerk Apeldoorn
hr. P.J. Roomer
Lage Landenlaan 56
7325 SH Apeldoorn
519 01 09
Beheer gebouwen
Verhuur Kerk en Lutherzaal
hr.M.J. Brand
Mozartstraat 139
7391 XG Twello
0571 274066
Diakenen
mw. A. Leentfaar
mw. M. Halsema
hr. Th. v. Driel
Loolaan 2H
7315 AA Apeldoorn
Postbankrekening NL38ABNA0540610364
t.n.v. Diaconie Evang. Luth. Kerk
De Hovenlaan 7
7325 ZD Apeldoorn
Hofdwarsstraat 16
7311 KK Apeldoorn
Cantor
hr. T. van Willigenburg
Oudegracht 291
email: [email protected]
Coördinator Organisten
mw. H.J. Mooij
Organisten
hr. R. van Drunen
360 1868
06-1819 3612
06-3391 2948
Langeweg 68
7315 CZ Apeldoorn
521 80 47
Bazemolenweg 2
7339 HV Ugchelen
7235 HK Apeldoorn
06-53499450
3671138
3603760
7201 LH Zutphen
0575-785814
hr. H. Gulink
Het Verlaat 278
Email: [email protected]
hr. D. Zwart
Lombardsteeg 2
Email: [email protected]
42
3511 PA Utrecht
578 88 37
Organisten (Vervolg)
hr.J. Leemhuis
Bloemstraat 22
8012 VN Zwolle
Onderhoud gebouwen
hr. R.Eikema
Elsweg 38
7311 GX Apeldoorn
541 67 14
Verzorging bloemen altaartafel
Mw. M.M.M. Delsman
Sterrenlaan 14
7314 KJ Apeldoorn
355 00 77
Kosters
hr. F.v.d. Kraats
hr. H.v. Iwaarden
7316 KS Apeldoorn
7321 DP Apeldoorn
521 21 40
06-5263 2299
7316 LV Apeldoorn
521 46 64
7321 DP Apeldoorn
06-5263 2299
Amperestraat 42
Minervalaan 59
Redactie ‘Opwaarts’
mw. M.E.F. Heineman
Prof. Einthovenstraat 9
[email protected]
hr. H. v. Iwaarden
Minervalaan 59
[email protected]
06-30164943
Website Evangelisch-Lutherse Gemeente Apeldoorn
www.luthersekerkapeldoorn.nl
BELANGRIJK
Sluitingsdatum voor de kopij voor het volgende nummer:
De kopij voor het volgende nummer van ‘Opwaarts’, no 6, moet uiterlijk op
20 november 2014 binnen zijn bij mv. M.E.F. Heineman (getypt, geschreven
of op USB in Word) ev. per e-mail: en/of [email protected]
Om het adressenbestand in orde te kunnen houden gelieve u uw
mutaties, zoals verhuizingen, geboorte of overlijden door te geven
(liefst schriftelijk) aan de secretaris van de kerkenraad,
p/a. Röntgenstraat 9, 7311 AM Apeldoorn.
43
Druk: Drukkerij HODAK, Van Limburg Stirumweg 19 7361 CE Beekbergen
Bezorging : SMN
Verschijnt 6 maal per jaar
Indien onbestelbaar, retour aan :
Prof. Röntgenstraat 9
7311 AM APELDOORN
44