licht voor de helden van de zorg

licht voor de helden van de zorg
Verlichtingsrecepten van Fagerhult voor personeel, patiënten en samenleving
Als het ondenkbare gebeurt, zijn zij er voor ons. De mensen die
levens redden en anderen verzorgen. Maar zo eenvoudig is dat
allemaal niet. Medische beslissingen moeten in een oogwenk
worden genomen. Het nemen van monsters, het voorschrijven
van medicijnen en het gebruik van geavanceerde techniek
vragen nogal wat van de concentratie. Administratie en het
bijhouden van dossiers vragen voortdurend hun aandacht.
Tegelijkertijd hebben zij tijd en energie voor de medemens.
Dat gaat dag en nacht, 24 uur per dag, jaar in, jaar uit door. En
dat is belastend, zowel professioneel als emotioneel. Daarom
verdienen de dagelijkse helden van de zorg het best denkbare
licht dat er bestaat. Fagerhult.
3
Het is een kwestie van seconden. Heel even is het volkomen
stil. En dan ... het geluid van andere auto’s, opgewonden
stemmen en sirenes in de verte.
De stress is bijna tastbaar als het ambulancepersoneel naar
binnen stormt. De nu genomen besluiten gaan over leven
en dood. Het ziekenhuispersoneel moet vertrouwen op al
zijn kennis en ervaring. En ze moeten uitgaan van wat ze
zien. Op dat moment heeft het personeel de best denkbare
verlichting nodig. Met hoge lichtniveaus, niet-verblindend
licht en een goede kleurweergave kan de situatie nauwkeurig
beoordeeld worden en neem je eerder de juiste beslissing.
4
Wat voor kleur heeft de huid van de patiënt? Hoe reageren zijn ogen? Als je
werkt met een patiënt die er ernstig aan toe is, zijn de hoeveelheid licht én de
kwaliteit van essentieel belang voor de juiste diagnose.
5
In de gang
De lichten schieten voorbij als het bed door de gang rolt,
op weg naar de röntgenafdeling. De toestand is stabiel,
maar men wil toch graag zeker weten dat de patiënt geen
inwendig letsel heeft.
Om hinderlijke verblinding tot een minimum te beperken –
plaats de armaturen aan de wand.
6
Vidi gangarmatuur met indirecte lichtverdeling op de wanden en het plafond
voor een goede visuele communicatie. Wandarmatuur Wallwing voor aanvullend verticaal licht op de tegenoverliggende wand.
Controle over je eigen leven is belangrijk voor ons allemaal.
Als we in het ziekenhuis belanden – gepland of niet ge
pland – verliezen we de controle en leggen we ons welzijn
in andermans handen. Een stressvolle situatie, die wordt
versterkt door een voor ons onbekende omgeving. In
deze situatie kan onjuist geplaatst of verblindend licht het
onbehagen verder aanwakkeren. Vervoer door gangen is
een extra gevoelig punt. De verlichting mag de patiënt in
bed niet verblinden, en grote contrasten qua licht tus
sen de vlakken van de ruimte moeten worden vermeden.
Notor LED, inbouwarmatuur voor algemene verlichting gemonteerd in een
ononderbroken lijn. Ten behoeve van de tegenoverliggende wand
Pleiad Wallwasher G3 voor een hoog percentage verticaal licht.
Voor het personeel is het van belang dat de lichtniveaus
kloppen, zodat je goed kunt zien wat je voor je hebt in de
makkelijkt visuele taken. In de gang wordt meestal gebruik
gang; in het algemeen moet het lichtniveau op de vloer
gemaakt van een tijdsregeling, die het licht ’s nachts
ca. 200 lux zijn. De cilindrische verlichtingssterkte is es
terugschroeft naar een laag basisniveau, maar die wordt
sentieel om een goede en natuurlijke visuele communica
aangevuld met een aanwezigheidsregeling om meer licht
tie mogelijk te maken. Een ruimtecreërend verticaal licht
te krijgen bij bewegingen in de gang.
geeft goede lichtniveaus zonder te verblinden en verge
7
In de personeelsruimte
Het was een rommelige dienst met een groot aantal acute
patiënten, maar de situatie is onder controle. Vanaf nu gaat
het erom de patiënten in de gaten te houden en ze steeds
de optimale zorg te verlenen. Een van de verpleegkundigen
puft uit in de personeelsruimte. Ze schenkt nog een kop koffie in en bladert de krant van gisteren door. Na een welverdiende pauze gaat ze terug naar haar patiënten.
Een personeelsruimte met stimulerende kleuren en goede
verlichting is essentieel, op elk tijdstip van de dag. Dit is de
ruimte waarin het personeel zich kan ontspannen, de plek
voor een adempauze en goede gesprekken. Deze ruimte
heeft evenwichtige verlichting nodig, met zowel direct als
indirect licht. Verticaal licht op de wanden stelt het oog beter
in staat een grotere hoeveelheid licht op te nemen en houdt
het personeel wakker en alert. Pendelarmaturen creëren
een gezellige sfeer met aangename contrasten. Een hoog
percentage indirect licht accentueert de gelaatstrekken van
de collega’s. De ruimte is voorzien van daglichtregeling, aan
gevuld met een handmatige regeling, zodat het personeel
de verlichting naar boven toe kan bijstellen om de cortisol
niveaus en de alertheid te verhogen tijdens nachtdiensten.
8
Tibi, rondstralende pendelarmaturen voor direct en indirect licht.
Pleiad Wallwasher G3 voor een hoog percentage verticaal licht. In de
pantry Zest LED werkbladarmatuur.
Appareo Circulair pendelarmaturen voor een diffuus, niet-verblindend
direct en indirect licht, aangevuld met Wall 1 voor meer licht aan het
plafond. Pleiad Wallwasher G3 aan de wand voor veel verticaal licht.
In de keuken Zest LED voor praktisch en aangenaam licht op het aanrecht.
9
In de hal
De familie is er. Iedereen is ongerust, niemand weet wat er
precies is gebeurd of waar in het ziekenhuis hun verwanten zijn. Het personeel in de receptie vraagt hen te gaan
zitten, terwijl zij navraag doen.
10
Pendelarmatuur Tibi met direct/indirect licht in de entree en werkplekarmatuur Appareo bij de receptie. Het systeem is voorzien van een dag- en
constant-lichtregeling voor optimale lichtniveaus en minder energieverbruik.
Met uitzondering van de acute noodgevallen, is de entree
een situatie die vaak ongemakkelijk aanvoelt. Hier is
van het ziekenhuis de ruimte waar alle patiënten en fami
goede, niet-verblindende, verlichting noodzakelijk. Dat
lieleden langskomen. Een gastvrije, lichte en ruimtelijke
maakt het oriënteren en de weg vinden in het ziekenhuis
omgeving zorgt dat de bezoekers kunnen ontspannen in
gemakkelijk.
11
In de wachtruimte
Wachten is vervelend. Wachtend op berichten kunnen
minuten, in het ergste geval uren worden. Vertwijfeling,
hoop, vreugde ... gevoelens wisselen elkaar snel af in de
wachtruimte.
12
Het pendelarmatuur Appareo Circulair zorgt voor een evenwichtige combinatie van direct en indirect licht. De ingebouwde Pleiad Wallwasher G3
levert een bijdrage in de vorm van verticaal licht en accentueert de fotowand.
Of je nu wacht als patiënt of familielid, om het gevoel van
veiligheid te vergroten en de frustratie te verminderen is
de vormgeving van de wachtruimte heel belangrijk. Door
invallend daglicht voelen we ons beter. Tijdens de donkere
uren van de dag draagt een uitgebalanceerde combinatie
van directe en indirecte verlichting bij aan een lichte en
niet-verblindende omgeving. Ook in de wachtruimte is
een niet-verblindend verticaal licht op de wanden be
langrijk om de lichtopening van het oog te vergroten. Uit
onderzoek blijkt dat natuur en planten een positief effect
hebben op stress en het welzijn vergroten. Architectuur die
dicht bij de natuur staat of een interieur met afbeeldingen
van de natuur of levende planten dragen bij aan een meer
harmonieuze ruimte. Daglichtregeling en aanwezigheids
detectie dragen bij aan energiebesparing.
Inbouwarmatuur Pozzo versterkt het gevoel van daglicht als de beschikbaarheid van natuurlijk licht beperkt is. De ingebouwde Pleiad Wallwasher G3
levert verticaal licht en accentueert de fotowand.
13
Aangenaam, niet-verblindend licht is essentieel voor het personeel bij de
uitvoering van de werkzaamheden. Echter, het is net zo belangrijk om
een rustige en veilige omgeving te creëren zodat patiënten goed kunnen
genezen en uitrusten.
In de patiëntenkamer
Het gevaar is geweken. De diagnose is een hersenschud-
Een patiëntenkamer is zeer complex vanuit het oogpunt
ding, meerdere ribfracturen aan de linkerkant en een paar
van verlichting. In de allereerste plaats is het een werkplek
oppervlakkige verwondingen, maar de prognose is goed.
waar het personeel goede werkverlichting nodig heeft voor
Het lukt de patiënt om gedurende korte tijd van zich af te
onderzoek, behandeling, het toedienen van medicijnen en
schudden wat er is gebeurd en een beetje te rusten. De pa-
het bijhouden van het dossier. Tegelijkertijd heeft de patiënt
tiënt ontspant en valt in slaap. Na enige tijd komt de arts
een rustige en stressvrije omgeving nodig, die veilig én
de algemene conditie controleren en de wonden bekijken.
zorgzaam aanvoelt. Door het combineren van verschillende
De patiënt dommelt weer in, maar wordt wakker als er
soorten licht – algemeen licht, onderzoekslicht, omgevings
zachtjes op de deur wordt geklopt. De familie is er.
licht en leeslicht – ontstaan de beste omstandigheden.
De cilindrische verlichtingssterkte is essentieel voor een
goede visuele communicatie tussen patiënt en personeel.
14
Het armatuur Eira biedt algemeen en onderzoekslicht in één en dezelfde
oplossing. Rondstralend algemeen licht en gericht onderzoekslicht. Aan het
hoofdeinde van het bed zit Aluflex 600 voor leeslicht en aanvullend onderzoekslicht. Pleiad Wallwasher G3 voor extra omgevingslicht.
Pleiad Wallwasher G3 is verkrijgbaar met ’tunable white’ (2700–6500 K) voor
dynamisch licht.
Ingebouwde MultiFive Medical met asymmetrische fluorescentieverlichting
en apart leeslicht in de vorm van gerichte LED-spots. Wandpaneel ELG met
indirecte verlichting completeert het geheel en geeft een hoger percentage
omgevingslicht. In de keuken Zest LED voor praktisch en aangenaam licht op
het aanrecht.
15
Vooraf ingestelde niveaus voor onderzoek en rust maken
kleurtemperatuur, die het circadiaanse ritme van de
het gemakkelijk voor het personeel om eenvoudig het licht
patiënt volgt. Hoe minder het dag- en nachtritme van de
regelen. Daarmee kunnen ze op professionele wijze hun
patiënt wordt verstoord, des te beter zijn de omstandighe
werk doen en worden tegelijkertijd de momenten met
den voor slaap en herstel. Daarom is het belangrijk dat de
hogere lichtniveaus beperkt. Afhankelijk van de te verlenen
patiënt overdag veel licht krijgt – daglicht of kunstlicht –
zorg, moet onderzoekslicht doorgaans tussen 500 en 1000
en ’s nachts niet al te veel wordt gestoord door intens licht.
lux liggen. De situatie vraagt echter ook om een goed om
In patiëntenkamers wordt meestal gewerkt met een
gevingslicht, dat de wanden en het plafond verlicht. Het
aantal voorgeprogrammeerde verlichtingsscènes voor
gereflecteerde licht van wanden en plafond vergroot de
verschillende situaties en tijdstippen, waarbij de dagscène
lichtopening van de pupil en houdt het personeel wakker
wordt aangevuld met een daglichtregeling. Dit noemen
en alert, zonder te verblinden.
we dynamische verlichting.
Als het personeel niet in de kamer is, kan het licht op
de wand worden ingesteld op een warmere, rustgevende
De beschikking over daglicht – en de mogelijkheid dat gevoel met behulp van
kunstlicht te versterken – creëert een betere ruimte voor zowel het genezingsproces
als voor de prestaties.
16
Pozzo LED aangevuld met Pleiad Wallwasher G3 met de mogelijkheid om voor een
hoger percentage omgevingslicht de kleurtemperatuur te veranderen van warm
naar koud licht (2700–6500 K).
Extra onderzoeks- en leeslicht van Aluflex 600.
Inbouwarmatuur voor algemene verlichting Multilume Flat met zogenaamde ’tunable white’-functie, die het mogelijk maakt de kleurtemperatuur te
veranderen van warm naar koud licht (2700–6500 K). Ingebouwde
Pleiad Wallwasher G3 voor extra omgevingslicht alsmede leeslicht en extra
onderzoekslicht in de vorm van Aluflex 600.
17
Op kantoor
De administratie moet nu eenmaal gebeuren. Na de
patiëntenronde gaat de arts naar het afdelingskantoor om
dossiers bij te werken en de informatie over te dragen aan
de collega’s van de volgende dienst.
”Een combinatie van licht tegen het plafond èn op de wanden zorgt
voor licht om ons heen. Dit omgevingslicht kan het welzijn van de
persoon in deze ruimte bevorderen. Dat komt doordat de verlichting
vergelijkbaar is met hoe wij het licht buiten ervaren. Dat is immers
al miljoenen jaren onze lichtnorm.”
Tommy Govén, hoofd research bij Fagerhult
18
Pendelarmatuur Appareo met directe/indirecte lichtverdeling. De wanden worden geaccentueerd door de inbouw Pleiad Wallwasher G3.
Een goede verlichting van het kantoor draagt bij aan een
positieve werkomgeving, waar iedereen het naar zijn zin
heeft en waar veel energie overblijft voor de patiënten. In
vallend daglicht is net zo belangrijk in de ruimtes waar het
personeel de administratie bijhoudt als in verpleegruimtes.
Een goede verlichtingsoplossing zorgt voor de noodzake
lijke 500 lux op het werkvlak, en tegelijkertijd voor de juiste
cilindrische verlichtingssterkte. Door het verlichten van de
wanden en het plafond wordt meer omgevingslicht ge
creëerd, dat het aangename gevoel van daglicht versterkt.
Het is belangrijk dat het armatuur ontworpen is voor
beeldschermwerkom weerspiegeling in het beeldscherm
en verblinding van het oog te voorkomen. Accentverlichting
op de wanden helpt het oog om het stimulerende licht op
te nemen en draagt bij aan een groter gevoel van ruimte.
Om energie in het kantoor te besparen is deze oplossing
voorzien van daglicht- en aanwezigheidsregeling. Voor
optimale lichtniveaus en een lager energieverbruik.
Inbouwarmatuur Multilume Flat – met een groot verlichtingsoppervlak
– zorgt voor een goed afgeschermde werk- en algemene verlichting.
Het omgevingslicht op de wanden wordt versterkt door Pleiad Wallwasher G3.
G5 bureau armatuur voor individuele regeling van de werkverlichting.
19
Buiten
Na een lange en veeleisende dienst draagt de verpleegkundige haar taken over aan haar collega’s. Op weg naar
de bus neemt ze alle gebeurtenissen nog eens door en ze
constateert tevreden dat het ondanks alles een goede dag
was. De beslissingen waren juist, de patiënten maken het
naar omstandigheden goed en nu wacht een welverdiende
rust. Lekker om straks thuis te komen!
20
Langs de weg Conledo, in het kleine park Azur boldermodellen. Bij de entree
is Rondo G2 Power ingebouwd in de overkapping en Rondo G2 Power Twin
voor licht aan weerszijden van de gevel.
Lees meer over het onderzoeksproject waaraan Fagerhult heeft deelgenomen:
Residents’ perceptions of quality of light, accessibility and danger. A
comparison between LED and conventional outdoor lighting. Linda Kuhn,
Maria Johansson, Thorbjörn Laike and Tommy Govén, 2011.
De omgeving rond de entree van het ziekenhuis heeft een
een gevoel van ruimte. Paaltoparmaturen geven een goede
uitnodigende functie, maar dient ook om de weg te wijzen.
algemene verlichting, terwijl lagere boldermodellen de
Het is belangrijk dat de bezoekers snel zien waar de toe
oriëntatie bij wandelpaden en trottoirs vereenvoudigen.
gangsdeuren zijn en dat trappen, opritten, voorzieningen
Gevelverlichting accentueert het gebouw en verzacht de
en bewegwijzeringsborden goed zijn verlicht. De route van
overgang tussen binnen en buiten. Wand- en plafondar
bushaltes en parkeerplaatsen naar het ziekenhuisgebouw
maturen bij de entree creëren een aangenaam verticaal
moet 24 uur per dag veilig aanvoelen. Met diverse soorten
licht en accentueren op een goede manier de ingang.
armaturen op een aantal verschillende hoogtes creëer je
21
Licht en gezondheid in de zorg
Licht is een krachtige bron van energie voor werken, gene-
Fitter personeel en een snellere genezing
zen en leven. Wij mensen zijn net planten, die zich naar de
Een aantal internationale studies in de ziekenzorg toont
zon richten. Onderzoek toont aan dat daglicht een grote rol
aan dat grotere hoeveelheden daglicht tot een positievere
speelt in het werk en het welzijn van het zorgpersoneel, én
werkomgeving leiden en dat het zorgpersoneel zich beter
in het herstel van de patiënten. Een goed verlichte zorg
voelt.1 Ander onderzoek zegt dat verpleegkundigen die
omgeving kan veel persoonlijk leed voorkomen, maar de
minstens drie uur per dag in het daglicht verblijven, zich
samenleving ook veel geld besparen.
minder gestrest voelen dan collega’s die niet aan dezelfde
hoeveelheid daglicht worden blootgesteld.2
Het belangrijke evenwicht tussen licht en
donker
De beschikbaarheid van daglicht in de ochtenduren, en
dag- en nachtcycli, zijn de belangrijkste factoren voor het
dag- en nachtritme. Voor zorgpersoneel dat in de dag
Ons biologische dag- en nachtritme, het zogenaamde cir
dienst werkt, kan het licht daarom bijdragen aan een ver
cadiaanse ritme, stuurt de afwisseling bij de mens tussen
hoogde alertheid en een betere slaapkwaliteit in de nacht.3
slapen en waken. Deze wordt voornamelijk bepaald door
Op dezelfde manier kan een verstoord circadiaans ritme
licht. Het circadiaanse ritme van de mens is ongeveer 24
invloed hebben op het welzijn en herstel van de patiënt.
uur. Om dit ritme niet te verstoren is het belangrijk dat het
Slaapgebrek geeft de patiënt stress, verzwakt het afweer
evenwicht tussen licht en donker, slapen en waken, in stand
systeem en kan leiden tot ademhalingsproblemen en een
blijft. Bij blootstelling aan constant licht of donker, wordt
verstoring van de lichaamstemperatuur. Dat heeft natuur
dit ritme verstoord. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij werken in
lijk negatieve gevolgen voor de genezing en kan tot een
ploegendiensten of bij reizen door verschillende tijdzones.
langere verpleegduur leiden.4
22
Verlicht depressies en verkort de verpleegduur
Minder risico op onjuiste dosering
Onderzoek heeft aangetoond dat licht – daglicht of sterk
belangrijk, maar in de zorg stelt het gebruik van geavan
kunstlicht – depressies verlicht. De onderzoeksresultaten
ceerde techniek en medicijnen hogere eisen. Een studie
zeggen ook dat lichttherapie effectief is en dat deze in
naar ziekenhuisapotheken toont aan dat het risico op een
sommige gevallen vergelijkbare resultaten oplevert als
onjuiste dosering bij lichtniveaus van 450 tot 1000 lux op
Een goede werkverlichting is voor elke beroepsgroep
antidepressiva. Andere studies hebben vastgesteld dat
de werkvlakken 37 procent hoger was. Toen het lichtni
gedeprimeerde patiënten beter herstellen in ruimtes met
veau naar 1500 lux werd verhoogd, maakten dezelfde
meer daglicht.
apothekers aanzienlijk minder fouten.8
5
6
Minder pijn en minder gebruik van pijnstillers
Patiënten ervaren minder pijn als de patiëntenkamers
volop over daglicht beschikken. Dat vermindert ook de
behoefte aan pijnstillers. In een studie werden patiënten
na een chirurgische ingreep in kamers met een hoger per
centage daglicht vergeleken met patiënten in een kamer
aan de schaduwzijde van hetzelfde gebouw. De patiënten
die meer daglicht kregen, hadden minder pijn en minder
stress. Bovendien gebruikten ze 22 procent minder pijnstil
lers, waarmee de kosten voor geneesmiddelen in gelijke
mate afnamen.7
Bronnen. Veel van de informatie is afkomstig uit het Zweedse rapport ’De goede
zorgafdeling’, eindrapport van Program för teknisk standard (PTS Forum) en
Centrum för vårdens arkitektur, Chalmers 2011.
1). Verderber and Reuman, 1987, Mrockzek et al., 2005, 2005.
2). Alimoglu en Donmez, 2005.
3). Rhea, 2004.
4). Wallace et al., 1999. Krachman et al., 1995; Parthasarathy and Tobin, 2004.
5). Golden et al., 2005.
6). Beauchemin and Hays, 1996; 1998; Benedetti et al., 2001.
7). Walch et al., 2005.
8). Buchanan et al., 1991.
23
Kan goede verlichting tekort aan daglicht compenseren?
Samen met de onderzoekers van de Universiteit van Lund
mens. De Zweedse Energieautoriteit heeft een financiële
heeft Fagerhult de relatie tussen licht, alertheid, welzijn en
bijdrage geleverd aan de studies, omdat deze van groot al
prestaties aangetoond.
gemeen belang worden geacht. In de verschillende studies
hebben we onderzocht hoe de proefpersonen visueel, biolo
In 2002 werden er nieuwe bevindingen gepresenteerd die
gisch en emotioneel reageren op verschillende lichtniveaus
het lichtonderzoek op zijn kop zetten. Een Amerikaans team
en op het lichtspectrum. Hoe kunnen ze hun visuele taken
van onderzoekers had een derde receptor op het netvlies
hanteren, hoe reageren ze hormonaal en hoe ervaren ze de
van het oog ontdekt. Deze receptor was de ontbrekende
verlichting puur gevoelsmatig? De cortisolmetingen waren
schakel tussen de lichtopening van het oog en ons hor
een belangrijk element, omdat deze de productie van het
moonsysteem. Daarmee werd wetenschappelijk bevestigd
alertheidshormoon rechtstreeks aan de lichtniveaus heb
wat we allemaal al wisten: we gaan ons fitter en beter
ben kunnen koppelen.
voelen door daglicht. De vraag was alleen of kunstlicht
hetzelfde effect heeft. En welk type licht zou in dat geval de
Het belangrijke omgevingslicht
grootste betekenis hebben voor ons welzijn?
De resultaten tonen aan dat wat we omgevingslicht noe
Meten van de hormoonspiegels
men, dat wil zeggen verticaal licht op wanden en plafond,
van groot belang is. Dat komt doordat ons oog gewend is
Fagerhult heeft een reeks verschillende onderzoeksprojec
aan een groot percentage verticaal licht, vanuit de hemel.
ten uitgevoerd, zowel laboratorium- als praktijkstudies.
Direct licht op het oog kan leiden tot verblinding, doet de
Sinds 2005 werken we samen met de Universiteit van Lund
pupil samentrekken en beperkt dus de opname van licht.
en met Torbjörn Laike, die internationaal bekend is vanwege
De studies laten zien dat mensen het fitst zijn, zich beter
zijn onderzoek naar de niet-visuele effecten van licht op de
voelen en het beste werken bij een omgevingslicht van circa
Waakzaamheid
100 cd/m². Door een praktijkstudie, uitgevoerd op een ba
Lichaamstemperatuur
sisschool in Londen in 2009, konden we feitelijk constateren
Melatonine
dat omgevingslicht van circa 100 cd/m² de prestaties, de
Cortisol
oplettendheid en het welzijn van de leerlingen verbeterde.
We worden dus positief door licht beïnvloed, ook al is het
kunstlicht. Maar natuurlijk is een combinatie van een goede
daglichtinval en goede verlichting het allerbeste – niet in de
laatste plaats vanuit energieoogpunt!!
Lees meer over het onderzoeksproject waaraan Fagerhult heeft deelgenomen:
Preferred luminance distribution in working areas – T. Govén et al 2002.
The background luminance & colour temperatures influence on alertness & mental health – T. Govén et al 2007.
The influence of ambient light on the performance, mood, endocrine system and other factors of school children – T. Govén et al 2011.
The impact of lighting controls on energy consumption of lighting in classrooms – T. Govén et al 2011.
The experience of ambient light from common light sources with different spectral power distribution – Light emitting diodes (LED) vs. 3-phosphorus fluorescent
tubes (T5) – T. Govén et al 2012.
24
Kan de juiste verlichting de verpleegduur verkorten?
Dat is één van de vragen die we proberen te beantwoorden in een studie in het Södra Älvsborgs ziekenhuis van
Borås. Variaties in de kleur en intensiteit van het licht
moeten patiënten op de intensive care helpen om hun
circadiaanse ritme terug te vinden.
Een patiënt op de intensive care krijgt vaak te maken met
een verstoord dag- en nachtritme, door zware medicij
nen of narcose. Met behulp van de verlichting hoopt het
onderzoeksteam de patiënten te helpen sneller een goed
evenwicht tussen slapen en wakker zijn te vinden. De stu
die duurt vier jaar en wordt uitgevoerd onder leiding van
Berit Lindahl, lector aan het Instituut voor Verpleegkunde
van de Hogeschool van Borås:
Verlichtingsidee in de testruimte.
Daglicht nabootsen
Fagerhult heeft met haar verlichting en kennis een
bijdrage geleverd via Tommy Govén, hoofd research bij
Fagerhult, in samenwerking met Torbjörn Laike van de
Universiteit van Lund.
”De verlichting bootst het daglicht na. ’s Morgens krijgt
de testruimte een intenser en koeler licht, waarna dit in de
loop van de ochtend enigszins wordt gedempt. Tussen 11
en 13 uur wordt de verlichting gedimd naar een warmere
kleurtemperatuur en lager lichtniveau. De intensiteit en
kleurtemperatuur van het licht worden vervolgens tegen
de avond geleidelijk aan verminderd, wat de patiënt voor
bereidt op de nacht”, vertelt Tommy Govén.
De armaturen zijn voorzien van ’tunable white’, wat in
Berit LindahlFoto: Marie Ullnert
houdt dat de temperatuur kan worden ingesteld van 2700
tot 6500 kelvin, van koud naar warm licht. De intensiteit
”We hebben een testruimte op de intensive care van het
kan ook worden geregeld van 0 tot 1000 lux.
ziekenhuis ingericht. Een rustige omgeving met indirect
”Er is veel omgevingslicht, dat wil zeggen een combi
licht dat qua kleurtemperatuur en intensiteit op het dag
natie van verlichting op wanden en plafond. De achterlig
licht lijkt. Op die manier hopen we de patiënten te kunnen
gende gedachte is het lichaam op gang te helpen met de
helpen hun dag- en nachtritme te behouden. Bovendien
productie van het stresshormoon cortisol. De productie
hopen we dat er mede dankzij deze ’circadiaanse verlich
van melatonine, die onze slaap regelt, is lastiger te beïn
tingsoplossing’ minder vaak delirium (ernstige verward
vloeden. Daarom is het van belang om hoge en stressvolle
heid) optreedt en dat het gebruik van pijnstillers kan wor
lichtniveaus ’s nachts zoveel mogelijk te vermijden.”
den beperkt. En dat deze bijdraagt aan het verkorten van
de verpleegduur. De verlichtingsoplossing houdt in dat het
personeel enige concessies heeft moeten doen ten aanzien
van de verlichtingsniveaus ’s nachts. We gebruiken lagere
verlichtingsniveaus dan normaal om de cortisolproductie
niet te stimuleren, uiteraard zonder de veiligheid van de
patiënten in gevaar te brengen”, aldus Berit Lindahl.
25
Zo werken wij aan goede verlichting in de zorg
Christer Liljegren, Product and Application Manager, Health & Care.
Tijd, energie en betrokkenheid – de medewerkers in de
te lossen. We willen het iedereen gewoon makkelijk maken
gezondheidszorg leggen hun ziel en zaligheid in hun
om verlichtingsnorm EN 12464-1:2011 te volgen en om van
werk: het helpen van andere mensen. Ons doel is hun taak
ons onderzoek rondom meer omgevingslicht te profiteren.”
gemakkelijker te maken. Daarom werken we nauw samen
Op dit moment is er ook veel aandacht voor energiebe
met zorgverleners, personeel en onderzoekers. Op basis
sparing. De maatschappij investeert bij voorkeur in energie
van de laatste bevindingen creëren we nieuwe, innovatieve
zuinige verlichtingstechniek en verschillende oplossingen
verlichtingsoplossingen.
voor lichtregeling.
“Terwijl we werken aan een minimaal energieverbruik,
“Een van de allerduidelijkste trends op dit moment is de
blijkt tegelijkertijd uit onderzoek dat we meer en beter licht
verschuiving van kamers voor meerdere patiënten naar
nodig hebben. Enerzijds zodat het personeel zijn werk dan
kamers voor één patiënt”, vertelt Christer Liljegren, Product
goed kan doen, anderzijds zodat de patiënten zich goed
Manager bij Fagerhult.
voelen. Hier komen onze LED-armaturen en regelsystemen
“De reden daarvan is minder risico op infectie, maar deze
in beeld, omdat we daarmee de lichtniveaus kunnen verho
oplossing stelt wel eisen aan een meer flexibele verpleeg
gen en toch energie kunnen besparen.”
ruimte. Daarom hebben we Eira ontwikkeld, een LED-arma
tuur waarmee je met één en hetzelfde armatuur snel kunt
wisselen tussen algemene verlichting en onderzoekslicht.
Samenwerking levert innovatief nieuw licht
Eira is een uitstekend voorbeeld van hoe nauwe samenwer
Het LED armatuur Eira is ontworpen in nauwe samenwer
king en onderzoek kan leiden tot innovatieve oplossingen
king met Speirs + Major, nadat we de wensen omtrent
voor gezondheidszorg. Samen met de gerenommeerde
moderne ziekenhuis verlichting hadden geinventariseerd.
lichtontwerpers Speirs + Major hebben wij een flexibel
Eira dient dus twee verlichtingsbehoeften in één armatuur.
LED-armatuur ontworpen om die verschillende taken op
In een patientenkamer geeft het aangenaam omgevings
26
Mark Major en Andrew Howis, Speirs + Major
licht. Indien nodig kan het gebruikt worden voor de hele
dag. Door de speciale performance-functie kan meer licht
ingeschakeld worden als dat noodzakelijk is voor bijvoor
beeld onderzoek.
”Ons doel is het leveren van licht dat
het personeel in staat stelt om
gemakkelijk en effectief te werken,
maar is in de eerste plaats vooral voor
het creëren van de best mogelijke ervaring voor de patiënt.”
Andrew Howis, Speirs + Major
Eira
27
Duurzame zorgomgevingen
Duurzaamheidsaspecten worden steeds belangrijker in
Fagerhult en het milieu
onze wereld, en met name in de gezondheidszorg. Terwijl
Het milieu-initiatief van Fagerhult heet Crystal Clear –
onderzoek aantoont dat we hogere lichtniveaus nodig heb-
dat is onze manier om de invloed van onze activiteiten
ben om ons goed te voelen, willen we ook energie besparen
op het milieu zoveel mogelijk te beperken. Door onze
en het milieu minder belasten. Met de verlichtingsoplossin-
lange geschiedenis op het gebied van innovaties hebben
gen van Fagerhult kunt u betere lichtomgevingen realiseren
we nieuwe energiebesparende technologieën altijd in
én zuiniger omgaan met energie.
een vroeg stadium opgepikt. Net als we nu doen met de
Energieverbruik is een stijgende
kostenpost, en omdat verlichting een
groot deel van het energieverbruik
vormt, streven wij ernaar om slimme
verlichtingssystemen te maken.
LED-technologie. We gebruiken materiaal dat eenvoudig
kan worden gerecycled. Daarnaast hebben we een aantal
specifieke producten in kaart gebracht, waarvan we het
CO2-effect tijdens hun hele levenscyclus kennen.
Wij willen dat door onze producten het milieu iets pret
tiger wordt om in te leven en in te werken. Met onze
kennis creëren we licht dat alertheid, welzijn en prestaties
bevordert. Mensen voelen zich beter door licht – voor ons
Norm EN-15193 schrijft een geharmoniseerde methode
voor om het energieverbruik van verlichting te berekenen,
maar duurzaamheid gaat uiteraard niet alleen over energie,
maar ook hoe we met al onze hulpbronnen omgaan. Het is
een complexe materie en daarom hebben we ervoor geko
zen de ontwikkeling van diverse internationale milieuclassi
ficatiesystemen, waaronder BREEAM en LEED, nauwgezet te
volgen. BREEAM (BRE Environmental Assessment Method)
werd al in 1990 opgestart en is nu het meest voorkomende
systeem in Europa. BREEAM heeft beoordelingsinstrumen
ten voor verschillende soorten gebouwen. De milieupres
taties worden op verschillende gebieden beoordeeld, met
minimumeisen voor projectmanagement, energieverbruik
van een gebouw, binnenklimaat met ventilatie en verlich
ting, waterhuishouding, afvalverwerking, bodemgebruik en
effecten op de directe omgeving.
28
is dat kristalhelder!
Het Fagerhult recept voor goede verlichting
Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch
•Fagerhult heeft verstand van de wetenschappelijke relatie
tussen licht en gezondheid. Wij werken samen met toon aangevende autoriteiten op dit gebied en we hebben
eigen onderzoeksprojecten.
•Fagerhult heeft meer dan 40 jaar ervaring in verlichting
•Fagerhult geeft gedurende het hele proces advies en
ondersteuning aan personeel, managers, opdrachtgevers,
consultants en aannemers, ongeacht of het renovatie of
nieuwbouw is.
•Fagerhult loopt voorop als het om energiezuinige en
voor de gezondheidszorg. Wij zijn een betrouwbare,
milieuvriendelijke verlichting gaat. Met de nieuwste
stabiele partner, die de verantwoordelijkheid voor haar
technologie en innovatieve oplossingen voor lichtregeling
oplossingen neemt – nu en in de toekomst.
creëren we licht dat minder energie verbruikt en besparen
we veel geld zonder afbreuk te doen aan lichtcomfort.
•De verlichtingsoplossingen van Fagerhult worden ontwik
keld door een toegewijd team. Wij hebben de middelen
•Fagerhult is gespecialiseerd in LED, wat betekent dat u
om trends en onderzoek op dit terrein te volgen en deze in
altijd verzekerd bent van kwaliteit, energiezuinigheid en
onze oplossingen toe te passen.
levensduur van de producten. Wij kijken niet alleen naar
de techniek, maar ook naar hoe het licht wordt ervaren.
•Fagerhult heeft een compleet assortiment verlichting voor
patiëntenkamers, intensive care, operatiekamers en alge
mene ruimtes. Van ziekenhuizen tot verzorgingshuizen en
speciale klinieken. Voor alle denkbare vormen van zorg.
29
Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch
30
31
32
33
Ziekenhuis Bernhoven, Uden
34
35
Ziekenhuis Bernhoven, Uden
36
Beatrixziekenhuis, Gorinchem
37
Het recept voor goede verlichting
Omgevingslicht. We voelen ons het best bij natuurlijk
Intensiteit. Intensief licht zet de productie van het stresshor
licht. De ’lichtnorm’ van de mens is de hemelboog die zich
moon cortisol in werking. Daarom moeten de lichtniveaus
uitstrekt van de grond naar de horizon en verder omhoog.
goed zijn afgewogen ten opzichte van de werkzaamheden.
We vangen dus het licht op dat verticaal, van opzij en
Een goede richtlijn voor omgevingslicht is 100 cd/m² bij
schuin van boven komt. Daarom moet een groot deel van
500 lux horizontaal op het werkvlak.
de verlichting worden verspreid over wanden en plafond,
zogenaamd omgevingslicht. Geschikt omgevingslicht is
Kleurtemperatuur. Door de kleurtemperatuur kun je de
100 cd/m².
veranderingen van het licht gedurende de dag nabootsen.
Van koel licht word je alerter, terwijl warm licht rustig
Verblinding. In de natuur kijken we liever niet recht in de
maakt. Tegenwoordig zijn er armaturen met de zoge
zon, omdat dat niet prettig is en het ons verblindt. Als we
naamde functie ’tunable white’, waarmee je kunt variëren
verblind worden, raken we vermoeid, zien we slecht en
tussen koel en warm wit licht.
werken we minder goed. Ook hoofdpijn kan het gevolg zijn.
Daarom is de juiste afscherming van verlichting, met goede
optische eigenschappen, erg belangrijk.
38
Eira
Een uniek LED-armatuur, ontwikkeld in samenwerking met
Speirs + Major, onder meer om aan de behoefte van flexibi
liteit in verpleegruimtes te voldoen. Het grotere model is
uniek, in die zin dat het algemeen licht en onderzoekslicht
in één armatuur combineert.
Eira geeft een uitstekende algemene verlichting met
omgevingslicht op plafond en wanden. Het armatuur heeft
een performance-ring, bestaande uit lenzen, die zonder te
verblinden het licht naar het bed toe verdelen. Als de
performance-functie wordt ingeschakeld ontstaat er, in
combinatie met het armatuur aan het hoofdeinde
van het bed, een uitstekend onderzoekslicht.
Het armatuur is gebaseerd op een hoge kwalitateit LEDmodule met een optimale energiezuinigheid en levens
duur. Eira is verkrijgbaar in twee maten, die beide in een
inbouw- en opbouwuitvoering verkrijgbaar zijn.
MultiFive Medical
MultiFive Medical is een compleet nieuwe manier om
patiëntenkamers te verlichten en is gebaseerd op een
combinatie van T5-lichtbron en LED. Er worden twee
armaturen parallel aan het bed geplaatst en het licht van
de T5-lichtbronnen creëert een asymmetrisch onderzoeks
licht boven het bed. Het gerichte LED-licht doet dienst als
leeslicht voor de patiënt.
39
Aluflex 600
Aluflex 600 is een armatuur voor leeslicht en aanvullend
onderzoekslicht aan het hoofdeinde van het bed van de pa
tiënt. Het armatuur is gebaseerd op een energiezuinige en
goed afgeschermde LED-technologie, verborgen achter een
designprofiel van aluminium. Aluflex 600 is het perfecte
alternatief voor verlichtingsarmaturen op een arm. Het is
dicht, eenvoudig te reinigen en vereist geen ander onder
houd dan het vervangen van de lichtbron. Het armatuur
wordt gemonteerd in een medische verzorgingsunit.
Amalia LED
Leeslamp Amalia is een krachtig LED-armatuur, waarbij de
nadruk ligt op design en functie. Met een geplastificeerde
veerarm kan het armatuur bovendien eenvoudig worden
schoongehouden.
Het leeslicht geeft maar liefst 1000 lux met een energieverbruik van slechts 9 W, wat meer dan voldoende
licht geeft voor eenvoudig onderzoek. Bovendien is er een
ingebouwde nachtlichtfunctie in het bovenste deel van de
lampkop.
40
Multilume Hydro
Omgevingen met hoge eisen aan goede hygiëne hebben
ook grote behoefte aan effectieve verlichting. Multilume
Hydro is speciaal ontwikkeld om in die behoefte te voor
zien. Het inbouwarmatuur biedt niet alleen professionele
werkverlichting, maar is daarnaast eenvoudig te onder
houden en reinigen. De Multilume Hydro is uitermate
geschikt als algemene verlichting in operatiekamers en
andere steriele omgevingen.
Beatrixziekenhuis, Gorinchem
Indigo Ed2 Perfo Hygiëne
De stijlvolle, eenvoudige vormgeving van Indigo Ed2 Perfo
Hygiëne spreekt een duidelijke taal. Het indirecte licht
geeft een zachte lichtverdeling met aangenaam licht.
Indigo Ed2 Perfo Hygiëne is voorzien van een geheel
glazen afdekplaat voor eenvoudige reiniging en voldoet
daarmee aan de strenge hygiëne-eisen.
41
Vidi
Vidi is innovatieve gangverlichting, gebaseerd op een
compleet nieuwe manier van verlichten. Een groot deel
omgevingslicht zorgt voor een meer gevarieerde ervaring
en creëert een duidelijker ruimtegevoel. Maak uw keuze
uit een plafond- of hoekarmatuur met verschillende
alternatieven voor lichtverdeling en montage. Beide in een
hedendaags, minimalistisch design.
Vidi is ontwikkeld voor een optimale lichtergonomie
en voldoet aan de toekomstige eisen voor plafond- en
wandluminantie en andere visuele aspecten.
Wallwing
Wallwing is een plat en discreet armatuur van afge
schermd licht, die in openbare ruimtes als gangen of
trappenhuizen voor een goed gevoel zorgt. Het armatuur
creëert met zijn lichtbeeld op de wand een aangename
sfeer en functioneel direct licht, dat de weg wijst. De
grotere variant, met twee vleugels, biedt een brede sprei
ding van het licht over de wand. De kleinere variant heeft
een vleugel waarin bijvoorbeeld het kamernummer op het
verlichte oppervlak kan worden gegraveerd.
42
Notor LED
Notor, het klassieke interieurarmatuur van Fagerhult, is nu
ook verkrijgbaar in een LED-versie. De familie is compleet
met een pendel-, een opbouw- en een inbouwvariant, die
gezamenlijk alle uitdagingen van een verlichtingsproject
oplossen. Notor LED biedt licht tot in alle hoeken! Met
zijn zuivere lijnen en kleine formaat is Notor favoriet bij
lichtdesigners en architecten die de vorm van de ruimte
willen accentueren. Nog effectiever met dezelfde minimale
afmetingen.
Beatrixziekenhuis, Gorinchem
43
Multilume Flat
Multilume Flat is algemene verlichting met LED, ont
worpen voor inbouw in een systeemplafond. Een micro
prismatische Delta-afscherming zorgt voor een zeer
gecontroleerd lichtbeeld, dat aan de norm van 3000 cd/m²
voldoet. De opalen afscherming biedt helder licht en een
iets witter armatuuroppervlak.
Multilume Flat is ook verkrijgbaar met zogenaamde
’tunable white’-functie, wat het mogelijk maakt de kleur
temperatuur van warm naar koud licht te veranderen, of
met RGB-regeling om kleureffecten te creëren.
Beatrixziekenhuis, Gorinchem
Pozzo LED
Met zijn combinatie van techniek en esthetiek is Pozzo
uniek en biedt de mogelijkheid om spannende concepten
te ontwikkelen voor zowel kleine als hele grote vlakken. De
diffusor is verticaal verstelbaar en kan bij inbouw worden
gebruikt als lichtbron, of worden verlaagd om in lijn te
liggenmet het systeemplafond. Dat zorgt voor een groot,
rondstralend effect: het omgevingslicht komt optimaal
tot uiting en de ruimte wordt versterkt en als lichter erva
ren dan de luxmeter aangeeft.
Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch
44
Tibi
Het LED-armatuur Tibi combineert de klassieke superellips
vorm met de nieuwste techniek. Het resultaat is een helder,
stralend licht. Zo ontstaat een magnifieke lichtervaring in
alle ruimtes van het project. Het uitgebreide assortiment
omvat plafond- en wandarmaturen die zijn voorbereid voor
de meest functionele regelsystemen die er zijn en kan ook
prima worden toegepast in entrees en trappenhuizen.
Appareo
Het is magisch. Het armatuur brandt, maar waar is de
lichtbron? Appareo is een pendelarmatuur, dat optimaal
profiteert van de designmogelijkheden van de LED-techniek
zonder aan de eisen van effectiviteit en ergonomie te tornen.
Kies uit twee uitvoeringen – een rechthoekig of een rond
armatuur. Bij Appareo zijn we er, met behulp van nieuwe en
spannende technologie, in geslaagd de behoefte aan werken omgevingslicht te combineren in één en hetzelfde
armatuur.
45
Pleiad G3
Pleiad G3 is de derde generatie van de succesvolle down
lighters van Fagerhult. Pleiad G3 is een compleet LEDverlichtingsconcept in zeven verschillende varianten. Zoals
altijd bij Pleiad ligt de focus op een perfecte verlichting,
snelle installatie en energiezuinigheid. De LED heeft
een aantal innovatieve oplossingen mogelijk gemaakt,
onder andere automatische installatie, waardoor de ster
renstatus van Pleiad nog meer stijgt.
Avion
Avion is een staaltje van visuele luchtacrobatiek. Een
elegante, zwevende pendel, die een gevoel van gewicht
loosheid creëert. Avion is zowel solo als in lijn of systeem
te monteren waarbij de karakteristieke lange zijden een
spannend lijnenspel creëren in een design dat aansluit bij
huidige interieurtrends. Achter het stijlvolle ontwerp gaan
een innovatieve constructie en vernieuwende lichttechniek
verborgen. De serie omvat vijf lichtverdelingsopties in ver
schillende combinaties, van direct tot indirect licht.
Ziekenhuis Bernhoven, Uden
46
Discovery Space LED
De rondstralende Discovery Space LED is een armatuur
met vele toepassingen, dankzij zijn robuuste constructie
maar tegelijk slanke uitvoering. Discovery Space LED kan
naar wens in- of opgebouwd worden.
Ziekenhuis Bernhoven, Uden
Nixi
Nixi staat voor functionaliteit en een uitstekende alge
mene verlichting. Het armatuur is verkrijgbaar in twee
verschillende afmetingen en in een groot aantal varianten
als wand-, plafond- en inbouwmodellen.
De opalen diffusor geeft comfortabel, algemeen licht,
terwijl het ook een decoratief lichtelement is in de ruimte.
Nixi is in de opbouwversie ook verkrijgbaar met omge
vingslicht, dat een aangenaam, helder beeld geeft op de
wand of op het plafond. Het algemene licht en het omge
vingslicht zijn apart te schakelen. Maak ook uw keuze uit
een groot aantal accessoires, zoals ingebouwde sensoren,
noodverlichting en een behuizing voor robuustere omge
vingen.
47
Zest LED
Zest LED is de vanzelfsprekende keuze als je een LEDarmatuur aan de onderzijde van kasten wilt. Het geeft
een uitstekend afgeschermd lichtbeeld met 500 lux over
zowel wand als werkvlak. Dit is een armatuur dat net zo
goed in de keuken van een woning past als in een labora
toriumomgeving en een ziekenhuis. Zest LED kan worden
afgenomen met een schoonmaakmiddel op alcoholbasis.
Het armatuur is ook verkrijgbaar in een dimbare variant
om verschillende stemmingen te creëren.
Kaptur LED
Kaptur is een industrieel armatuur met LED’s, dat prima
past in een extreme en koude omgeving. Met bescher
mingsklasse IP 65 is het armatuur een uitstekende keuze
voor garages of tunnels. Zijn LED-oplossing garandeert
eenvoudig onderhoud en maakt van Kaptur LED een be
trouwbaar armatuur met een lange levensduur.
Jeroen Bosch Ziekenhuis, ’s-Hertogenbosch
48
Rondo G2
Een tijdloos ontwerp maakt van Rondo G2 de perfecte keu
ze voor verlichting rondom woningen, kantoren, scholen
en zorginstellingen. Met de nadruk op energiezuinigheid,
visueel comfort en lange levensduur is Rondo G2 exclusief
ontwikkeld voor LED-verlichting. De Rondo-familie past in
vele omgevingen en er zijn twee verschillende
lichtverdelingen mogelijk.
Conledo
Conledo is ontwikkeld voor de nieuwste LED-technologie,
waarbij energiezuinigheid en vooral visueel comfort erg
belangrijk waren. Conledo is voorbereid voor toekomstige
regelsystemen. Met het oog op een maximale levensduur
heeft de constructie een optimaal warmteafvoerend
vermogen. Dat zorgt voor een uitstekende verlichting van
wandel- en fietspaden, in woonwijken, stadscentra en
parken.
49
Azur LED
Azur LED biedt een dynamische en comfortabele verlich
tingsoplossing met een goed uitgebalanceerd licht. De
paaltop- en bolderarmaturen passen goed langs wan
delpaden en garanderen de passerende voetganger een
veilige verlichting. Azur LED voldoet uitstekend in koude
omgevingen en heeft een lange levensduur.
50
Fagerhult verlichtingsrecepten – bijsluiter
Lees deze bijsluiter zorgvuldig door, want het bevat belangrijke informatie voor u.
Wat zijn de Verlichtingsrecepten en
waarvoor wordt het gebruikt?
Door middel van deze brochure wil Fagerhult haar kennis
delen op het gebied van licht en gezondheid, en de toepassing daarvan in de gezondheidszorg. Wij hebben onze
expertise opgebouwd door onderzoek te doen naar de
effecten van licht op de mens, en hebben dit door middel
van kwalitatief hoogstaande verlichtingsarmaturen in de
praktijk gebracht in veel verschillende gezondheidsprojecten. Van ziekenhuizen tot verpleegtehuizen, geestelijke
gezondheidszorg, huisartspraktijken en andere soorten
zorgprojecten.
Het kan een bron van inspiratie zijn voor u.
Voor wie zijn deze recepten bestemd?
De brochure is bestemd voor iedereen die meer wil weten
over verlichting in zorgprojecten. Daarbij kunt u denken aan
opdrachtgevers, leden van bewonerscommissies en eindgebruikers, maar ook adviseurs, architecten en installateurs.
Hoe wordt het gebruikt?
Het begint op de Spoedeisende Hulp waar een slachtoffer
met de ambulance wordt binnen gebracht. We volgen de
patiënt en haar familie in verschillende situaties en ruimtes in het ziekenhuis. Het loopt gelukkig goed af.
Vervolgens treft u een gedeelte aan met essentiële kennis
over de invloed van licht op onze gezondheid (vanaf blz. 22),
en hoe wij werken aan goede verlichting in de zorg (blz. 26).
Tot slot toont Fagerhult een selectie uit haar ruime
assortiment verlichtingsarmaturen.
Een persoonlijk verlichtingsrecept.
Voor Fagerhult is ieder zorgproject uniek, en wij voorzien u
graag van een persoonlijk verlichtingsrecept in de vorm van
advies. Vertel ons over uw project en wij laten u stimulerende, energiezuinige en milieuvriendelijke oplossingen zien.
Neem contact met ons op voor meer informatie of voor
een bezoek aan onze showroom in Houten, waar u op verFotografie Nederlandse projecten: Iemke Ruige
rassende wijze de effecten van licht kunt zien en beleven.
51
produced by fagerhults belysning ab
Fagerhult ontwikkelt, produceert en verkoopt professionele
verlichtingssystemen voor zowel openbare ruimtes als
kantoren, scholen, winkels, industrie én voor de zorg- en
recreatiesector. Bij onze activiteiten ligt voortdurend de
nadruk op design, functie, flexibiliteit en energiebesparende
oplossingen.
Fagerhult maakt deel uit van de Fagerhult Groep, het grootste
verlichtingsconcern van Scandinavië en een toonaangevende
onderneming in Europa. Wij hebben verkoopkantoren in
meer dan 15 landen en productie-units in Europa, China en
Australië. AB Fagerhult is genoteerd aan de Nasdaq OMX
Nordic Exchange te Stockholm.
Fagerhult bv
Lichtschip 19
3991 CP Houten
Tel. 030-6 88 99 00
Fax. 030-6 88 99 44
[email protected]
www.fagerhult.nl
belgië:
Axioma n.v
Vijverdam, zone 2
Mannebeekstraat 31
B-8790 Waregem
Tel. 056-62 21 30
Fax. 056-62 21 40
[email protected]
www.fagerhult.nl
835.NL.1.13.16.2,5

Download Report