Download Rondje Rotterdam

rondje
Rotterdam
NL
Wandel-/ fietsroute met architectuur
een Rondje
door Rotterdam
Welkom in Rotterdam, de stad die steeds meer internatio­
nale bekendheid geniet als populaire citytripbestemming.
Waarom? Dat zul je gauw genoeg ontdekken tijdens dit
Rondje Rotterdam. De wandeling leidt langs iconische
archi­tectuur en toont je de eclectische mix van oud en
nieuw waar Rotterdam bekend om staat. Van de laatgotische Laurenskerk tot de futuristische Markthal, waarvan
het cement nog maar nét is opgedroogd. Van de Kubus­
woningen op de Blaak tot de glimmende hoogbouw op
de Kop van Zuid. De route leidt ook door wijken, parken en
winkelstraten. Langs terrassen, musea en het water. Vanaf
de Erasmusbrug kun je genieten van het uitzicht over de
Maas, waar watertaxi’s en schepen af en aan varen. Je kijkt
er richting één van de grootste havens ter wereld én ziet
die spectaculaire skyline waar Rotterdam bekend om is.
Als je het volledige Rondje loopt (ca. 10 km), ben je ongeveer
een halve dag onderweg. Met de fiets doe je er zo’n twee
uur over (een fiets huur je op het Centraal Station). Je kunt
natuurlijk ook voor een kortere route kiezen (zie pagina 23)
of een gedeelte met het openbaar vervoer afleggen.
Heel veel plezier met het ontdekken van Rotterdam!
Rotterdam Info Coolsingel
Stadspromotiewinkel Rotterdam Info
Coolsingel inspireert en informeert je
over het toeristische aanbod, vrije tijd en
wonen in Rotterdam. Je loopt er binnen
voor een stadsplattegrond of wandel­
route, tips over uitgaan, informa­tie over
architectuur of de leukste wijk om te
wonen. Ook kun je er de Rotterdam
Welcome Card, cadeaus, cadeaubonnen, souvenirs, Feyenoord merchandise,
tickets en vervoersbewijzen kopen.
Wisselende exposities en een grote
maquette van de binnenstad geven
inzicht in de laatste (architectonische)
ontwikkelingen van Rotterdam.
Rotterdam Info Coolsingel
Coolsingel 195 – 197
Rotterdam Info CS
Stationsplein 20
02
Rotterdam Welcome Card
De Rotterdam Welcome Card biedt
minimaal 25% korting bij 50 attracties,
musea, uitgaansgelegenheden en
restaurants in Rotterdam en 1, 2 of 3
dagen onbeperkt reizen met RET metro,
tram en bus.
Verkrijgbaar bij Rotterdam Info
Coolsingel, Rotterdam Info CS en via
www.rotterdamwelcomecard.com.
See more, pay less!
T +31(0)10 790 01 85
www.rotterdam.info
Welke kant op?
Je kunt de wandeling bij elk
gewenst nummer starten.
Er zijn drie hulpmiddelen die
je de weg wijzen:
> de plattegrond op pagina 25,
> de Rondje Rotterdambewegwijzering op straat,
> de app Rotterdam City Guide
(download de app via App Store
of Google Play).
Rondje Rotterdam
Tips over de wandelroute vind je
Als de fietsroute afwijkt van de
in de kantlijn. Door drukte op
wandelroute staat in de kantlijn
kruisingen zijn niet alle bordjes
een opmerking. Op de plattegrond
even goed zichtbaar.
is de alternatieve route zichtbaar
met een stippellijn (er zijn geen
bordjes).
/rotterdaminfo
@rotterdaminfo
Rotterdam,
altijd in
beweging
‘Rotterdam is a
must visit city’
(Reisgids Rough Guides)
‘First-class architecture
in the Netherlands’
second-city’
(New York Times plaatste
Rotterdam op nummer
10 van 52 Places to go)
Rotterdam is een echte melting pot. De stad telt wel 176
verschillende nationali­teiten. Dat zie je terug in de grote
hoeveelheid exotische restaurants, winkels, beroemde festivals als het Zomer­carnaval en North Sea Jazz, maar vooral
aan de enorme verscheidenheid aan mensen. De sfeer is
open en kosmopolitisch en er is voor iedereen wat leuks te
doen. De laatste jaren openden vele nieuwe hotels, restaurants, koffiebars en clubs hun deuren, vaak op spannende
locaties.
Rondom het water is de dynamiek en het wereldse karakter
van Rotterdam het best voelbaar. De schepen die je in de
haven ziet zijn uit alle werelddelen afkomstig, en ook de
architectuur rondom de Maas is van internationale allure.
Je treft er (letterlijke!) hoogstandjes van onder andere Álvaro
Siza Vieira en Rem Koolhaas en natuur­lijk de beroemde
Erasmusbrug van UNStudio. De afwisseling van oude en
nieuwe architectuur - hoog én laag, gereed én in aanbouw hoort voor de Rotterdammer thuis in het vertrouwde
straatbeeld. Een straatbeeld van een stad die nooit stilstaat en daardoor blíjft boeien.
Rotterdam, toen en nu
Rotterdam is ontstaan aan de Binnenrotte, waar
ooit het riviertje de Rotte stroomde. Rond 1270
werd hier een dam gebouwd en ontstond een
kleine vissersnederzetting. De handel en de
scheepvaart floreerden, waardoor ‘Rotterdam’ in
snel tempo groeide. Tussen 1866 en 1872 werd
de Nieuwe Waterweg gegraven, die Rotterdam
beter met de zee verbond en liet uitgroeien tot
echte wereldstad. Op 14 mei 1940, tijdens de
Tweede Wereldoorlog, werd bijna de hele binnen­
stad verwoest door een bombardement. De
‘brandgrens’ wordt vandaag de dag gemarkeerd
door lampjes met rode vlammen in de stoep.
De Rotterdammers staken hun handen uit de
mouwen; twee weken na de oorlog begonnen ze
aan de wederopbouw. De stad had het lef om radicaal te breken met het verleden en te kiezen voor
een ruime opzet en moderne architectuur. Licht,
lucht en ruimte was het motto. Ook in de decennia
die volgden bleef Rotterdam grensverleggend,
waaraan de stad zijn eigentijdse uitstraling dankt.
De vernieuwingsdrift is nog steeds typerend voor
de Rotterdammers. Inmiddels wordt de skyline
internationaal geprezen als ‘loflied op de moderne
architectuur’ en er is nog veel meer te ontdekken.
Rotterdam, een must see? Zeker weten!
Maastoren
02
03
1
De bewegwijzering
met bordjes begint op
de kruising vlak voor
nummer 4.
5
1. Rotterdam Centraal Station
Team CS* (2014), M. Struijs (2014)
Dagelijks passeren zo’n 110.000 reizigers deze
plek om gebruik te maken van bus, tram, metro
of trein. Het dak boven de sporen is gedeeltelijk
bedekt met zonnepanelen en gaat vloeiend over
in de kap boven de stationshal. De punt hiervan
wijst naar het centrum van de stad. Een aantal
historische elementen van het oude stations­
gebouw (1957) van Sybold van Ravesteyn zijn
bewaard gebleven, zoals de originele klok op de
voorgevel, de letters Centraal Station (nu uitgevoerd
in led-verlichting) en de ‘speculaasjes’, twee gra­
nieten sculpturen op perron 1. Het onder­grondse
metrostation en fietsenstalling werden ontworpen
door Maarten Struijs.
Lebkov
* Benthem Crouwel Architekten, Meyer en Van Schooten
Deze koffiebar heeft
Architecten en West 8.
meter hoog, het hoogste deel meet 151 meter.
Er zijn 28 liften in het gebouw.
4. Calypso
Alsop Architects (2012)
De gevel van Calypso is zo vormgegeven dat het lijkt
alsof het gebouw beweegt. Het telt 22 verdiepingen
en bevat naast 407 luxe appartementen ook
winkels, kantoren, horeca en een parkeergarage.
Helemaal rechts staat de vernieuwde Pauluskerk
(roestbruin), die hulp biedt aan daklozen en
verslaafden.
5. Schouwburgplein
A. Geuze (1992-1997)
Dit door architectuurcritici over de gehele wereld
geprezen én verguisde plein staat op het dak van
een parkeergarage. Er zijn verschillende materialen
voor gebruikt, waaronder een epoxyvloer, stalen
en natuurstenen platen en houten vloerdelen.
De geknikte, rode lichtmasten verwijzen naar
havenkranen. Aan het plein liggen terrassen,
restaurants en theaters.
naast een uitgebreid
koffie-assortiment
ook overheerlijke
broodjes, soep en
zoetigheden. Neem de
tijd om er ter plekke
van te genieten of
neem je bestelling
mee voor onderweg.
Stationsplein 50
04
2. Groot Handelsgebouw
H.A. Maaskant en W. van Tijen (1953)
Dit rijksmonument is een typisch symbool van de
wederopbouw. Het enorme bouwblok van 220 bij
84 meter werd begin jaren 50 gebouwd voor
ondernemers die tijdens het bombardement hun
bedrijfspanden kwijt waren geraakt. Het was en is
nog steeds het grootste handelsgebouw van
Nederland. Er zitten kantoren en winkels, verdeeld
over drie niveaus, waar een 1,5 kilometer lange
‘weg’ doorheen loopt. Het dakpaviljoen huisvestte
vroeger bioscoop Kriterion, maar is momenteel
niet meer als bioscoop in gebruik. Wel bevindt
zich op het dak de groene daktuin van Grandcafé
Engels, van waar je prachtig uitkijkt over de stad.
3. Delftse Poort
A. Bonnema (1991)
Tot 2005 was De Delftse Poort met zijn spiegelende gevels het hoogste gebouw van Nederland.
Hoewel er inmiddels nog hogere gebouwen in
Rotterdam staan, is dit nog altijd een van dé
landmarks van de stad. De lage toren is 93
6. De Doelen
E.H. en H.M. Kraaijvanger i.s.m. R.H. Fledderus
(1966) / J. Hoogstad (2000)
In concert- en congresgebouw de Doelen vinden
jaarlijks vele concerten plaats in alle genres, van
klassiek tot wereldmuziek en jazz. De akoestiek
van de zalen wordt alom geroemd. De Doelen is ook
de thuisbasis van het Rotterdams Philharmonisch.
In 2000 is het gebouw uitgebreid met extra
congresfaciliteiten en de Hogeschool voor
Muziek en Dans.
05
7. Pathé Schouwburgplein
K.J. van Velsen (1996)
Toen een aantal oudere bioscopen de deuren
moest sluiten, is dit bioscoopcomplex met zeven
zalen gebouwd. In verband met de onderliggende
parkeergarage moest er ultralicht gebouwd
Floor
Café Floor
Floor ligt in het
culturele hart van
de stad en grenst
11
worden. Er is daarom gewerkt met een lichte staalconstructie met gevels van transparante golfplaat.
Om geluidsoverlast tussen de zalen of naar buiten
te voorkomen zijn in de wanden van de zalen
steenwoldekens verwerkt.
aan de Schouwburg.
Op de kaart vind je
lokale en biologische
producten die op een
moderne manier bereid worden. Loop bij
mooi weer door naar
de binnentuin; een
oase van rust in het
drukke stadsleven.
Schouwburgplein 28
Volg de route buiten
het voetgangersgebied en pak de route
weer op bij nummer
15.
8. Rotterdamse Schouwburg
W.G. Quist (1988)
Jaarlijks vinden hier vele theater-, dans- en
muziekvoorstellingen plaats. Het is bovendien een
geliefde festivallocatie. De plattegrond is haast
symmetrisch van opzet: vanuit de ingang (precies
onder de toneeltoren) lopen statige lange trappen
naar de foyer en de entree van de grote zaal aan
de achterzijde. Het laden en lossen van decorstukken gebeurt met een ingenieuze vrachtwagenlift
aan de rechter voorzijde van het gebouw.
9. Lijnbaan
J.H. van den Broek en J.B. Bakema (1953)
De Lijnbaan is een van de drukst bezochte
rijksmonumenten van de stad. Begin jaren 50
werd deze eerste autoloze winkelpromenade van
Europa als een revolutionair ontwerp gezien, dat
overal ter wereld werd gekopiëerd. Nog altijd is de
Lijnbaan een winkelwalhalla. De winkels zijn er
zeven dagen per week geopend.
De route loopt
boven langs de
Beurstraverse.
12. De Bijenkorf
M. Breuer, A. Elzas (1957)
De gevel van dit luxe warenhuis is deels bekleed
met zeshoekige travertijn panelen, die naar het
logo van de Bijenkorf verwijzen. De architect wilde
een kunstwerk voor de entree zodat hij zich niet
hoefde aan te passen aan het stedenbouwkundig
plan dat een uitbouw in de voorgevel eiste. Binnen
worden de duurdere mode- en cosmeticamerken
verkocht, maar ook interieuraccessoires, bonbons,
boeken en speelgoed.
Staal
Een geliefde plek
bij congresgangers,
Café Beurs
Vroeger zat hier een
bioscoop, tegenwoordig is dit een populair
café restaurant. Voor
een aangename
onderbreking tijdens
je wandeling, het winkelen of als afsluiter
van de dag.
Kruiskade 55
06
10. Stadhuis
H. Evers (1920)
Het Stadhuis is een van de weinige gebouwen die
het bombardement in 1940 hebben doorstaan.
Koningin Wilhelmina legde 1915 de eerste steen.
Het monumentale gebouw in Beaux-Artsstijl met
Byzantijnse, Romaanse en Art-deco invloeden is
symmetrisch van opzet en gebouwd rondom een
binnentuin, die te bereiken is via de straat die het
Stadhuis ‘doorkruist’. De gevel is rijk versierd met
diverse beeldhouwwerken. In het rechter
hoekpaviljoen ligt op de eerste verdieping de
werkkamer van de burgemeester.
11. Beurstraverse
The Jerde Partnership,
P. de Bruijn (de Architekten Cie) (1996)
De verdiepte winkelpassage, in de volksmond
‘de Koopgoot’ genoemd, loopt dwars onder de
Coolsingel door. De traverse verbindt twee
belangrijke winkelstraten, de Lijnbaan en de
Hoogstraat, via het ondergrondse metrostation
Beursplein. Het interieur van de traverse werd
ontworpen door Jon Jerde, de Amerikaanse goeroe
van het funshoppen.
zakenmensen en winkelend publiek, aan
de voet van BeursWTC. Vanaf het terras
13. Zonder titel
N. Gabo (1957)
Het 26,2 meter hoge en 40 ton zware, stalen
kunstwerk ‘Zonder titel’ voor de entree van de
Bijenkorf was volgens Gabo een ‘ideologische
bijdrage tot het constructivisme’. Ondanks
zijn gewicht geeft de sculptuur de indruk
van gewichtloosheid.
heb je een prachtig
uitzicht over de
levendige Koopgoot
en Coolsingel.
Beursplein 33
07
14. Beurs-WTC
J.F. Staal (1940), R. van Erk (1987)
De laagbouw van de beurs was het eerste gebouw
in Rotterdam dat na het bombardement van 1940
in originele staat werd hersteld. Het World Trade
Center, de kantoortoren in de vorm van een
afgeplatte ellips, werd in 1987 boven op de
beurszaal gebouwd.
18
20
15. De Meent
De laatste jaren heeft De Meent zich ontwikkeld
tot de meest glamoureuze straat van Rotterdam.
Met mode- en schoenenwinkels in het hogere
segment, maar ook een aantal goede restaurants,
lunchrooms, (cocktail-)bars en een beroemde
ijssalon.
19. Erasmus
H. de Keyser (1622)
Het standbeeld van Desiderius Erasmus is het
oudste openbare standbeeld van Nederland. De
wijsgeer Erasmus, een van de belangrijkste
vertegenwoordigers van het humanisme, werd
rond 1468 in Rotterdam geboren en groeide uit
tot symbool van de stad.
16. Post Rotterdam
G.C. Bremer (1923)
Het voormalige postkantoor doorstond, net als
het Stadhuis, het bombardement in 1940. Het
exterieur oogt vrij somber en massief. Het interieur
daarentegen is licht, hoog en bevat veel
historische details. Tegenwoordig wordt het
gebouw gebruikt voor tentoonstellingen en events
waar veel publiek op afkomt. Het beeldhouwwerk
op de gevel, van Joop van Lunteren, verwijst
symbolisch nog altijd naar de oude functie: de
posterijen, telegrafie en telefonie.
Dudok
Stadsbrasserie die
de hele dag door druk
wordt bezocht. Op
welk moment je ook
17. Timmerhuis
R. Koolhaas (OMA) (2015)
Achter het Stadhuis en Post Rotterdam verrijst het
stadskantoor Timmerhuis, dat uit een gerenoveerd
en een nieuw deel bestaat, die naadloos op elkaar
aansluiten. Naast gemeentelijke kantoren komen
er appartementen, winkels, horeca en een
parkeergarage. De oplevering staat gepland voor
najaar 2015.
20. Laurenskerk
Onbekend (tussen 1449-1525)
Deze laatgotische kerk is het enige overblijfsel van
het middeleeuwse stadscentrum. De kerk kreeg
zijn huidige vorm rond 1525, maar raakte zwaar
beschadigd tijdens het bombardement in mei
1940. Tegenwoordig is het een opvallende
ver­schijning tussen alle architectonische nieuwbouw. Naast kerkdiensten worden er rondleidingen,
concerten, tentoonstellingen, lezingen en feesten
gehouden. Ook is er de permanente expositie
‘Een monument vol verhalen’.
Neem als er markt is
de afwijkende route.
komt, de kaart biedt
genoeg keuze: ontbijt,
lunch, afternoon tea,
borrel of diner. Of
bestel er koffie met
de beroemde Dudok
appeltaart.
Meent 88
08
18. Café Brasserie Dudok
W.M. Dudok (1953), H. Kossmann en
J. Dijkman (1991)
Vroeger was het een verzekeringskantoor, nu is
het een levendige ontmoetingsplek die vernoemd
is naar de architect van het gebouw. In de grote
open ruimte is de oorspronkelijk indeling (door
glas gescheiden kantoorruimtes) nog steeds goed
zichtbaar, net als veel authentieke details. Boven
het café bevinden zich maisonnettewoningen.
09
21. Binnenrotte
Rond 1270 werd in het kleine riviertje de Rotte een
dam gebouwd, met aan de ene kant de Maas en
aan de andere kant land. Hier, op deze ‘Binnenrotte’ ontstond een nederzetting, die uitgroeide tot
Rotterdam. In 1871 werd de Binnenrotte gedempt
om een treinspoor naar Dordrecht aan te leggen.
De Hef – de spoorbrug over de Nieuwe Maas –
was onderdeel van dit tracé. In 1993 werd echter
ondergrondse Willemsspoortunnel geopend. Op
het grote plein dat toen ontstond wordt sindsdien
een van de grootste buitenmarkten van Nederland
gehouden.
22. Erasmus University College
D.B. Logemann, N. Lansdorp en J. Poot (1923),
E. van Egeraat (2014)
Sinds 2014 huist de internationale opleiding van
Erasmus Universiteit Rotterdam in dit pand. In het
begin van de 20e eeuw was de Centrale Gemeente-
24
Als er markt is, dan
afstappen en lopen.
28
lijke Bibliotheek hier gevestigd. Het gebouw bleef
tijdens het bombardement in 1940 gespaard en
bood tijdens de oorlog onderdak aan het Adviesbureau voor Stadsplan van Rotterdam (ASRO) dat op de
bovenverdieping aan het nieuwe stadsplan werkte.
Neem bij de eerste
Kubuswoning links
de trappen naar
Urban Espresso Bar
Een koffiebar avant
la lettre. Klein, en
bijna altijd vol. Je zit
er tussen creatieve
Rotterdammers die
er werken, elkaar
ontmoeten of ideeën
23. Centrale Bibliotheek
Van den Broek en Bakema (1983)
In de Centrale Bibliotheek bevinden zich circa
400.000 boeken verdeeld over zes verdiepingen.
Via de gele buizen wordt de frisse lucht in de
bibliotheek geregeld. Op de gevel prijkt een tekst
van Erasmus, inclusief zijn handtekening: ‘Heel
de wereld is mijn vaderland’.
uitwisselen.
Botersloot 44a
10
boven. Loop tussen
de woningen door
en ga aan het einde
via de trappen aan
de rechterzijde naar
beneden tot aan
het water. Wandel
linksom langs de
Oude Haven voor
24. Markthal
MVRDV (2014)
Een overdekte markthal kom je in meer wereldsteden
tegen, maar door de combinatie met woningen heeft
Rotterdam een wereldprimeur. De appartementen
zijn in hoefijzervorm over de versmarkt gedrapeerd.
In de hal bevindt zich de markt, winkel­­ruimte en
horeca, daaronder een supermarkt en vierlaagse
parkeergarage. Wie tussen de marktkramen door
loopt en omhoog kijkt, ziet het kunstwerk ‘Horn
of plenty’ (Hoorn des overvloeds) van Arno Coenen.
Hierdoor wordt de Markthal ook wel de Nederlandse
versie van de Sixtijnse Kapel genoemd.
25. Station Blaak
H.C.H. Reijnders (1993)
Tussen 1987 en 1993 werd het spoorviaduct en
de spoorbrug vervangen door de Willemsspoor­
tunnel. In het vervolg ging het treinverkeer hier
ondergronds. Station Blaak is onderdeel van dit
ondergrondse traject. Op straatniveau zijn alleen
de tramhaltes van het station te zien. Op niveau
-1 liggen de sporen van de metrolijnen. Nog een
niveau lager ligt de spoortunnel voor nationale en
internationale treinen van Rotterdam naar het zuiden
en vice versa. In het station is een fragment te zien
van de 14e eeuwse stadsmuur van Rotterdam.
26. Hommage Marten Toonder
De Artoonisten (2002)
Het ruim zes meter hoge beeld is een hommage
aan de beroemde Rotterdamse stripauteur Marten
Toonder, onder meer bekend van Olivier B.
Bommel. Het werd geplaatst ter ere van zijn
negentigste verjaardag.
het mooiste zicht.
Volg de alternatieve
27. Kubuswoningen
P. Blom (1978-1984)
Architect Piet Blom kreeg de opdracht om op
bijzondere wijze een brug te bouwen over de
drukke verkeersader tussen Blaak en de Oude
Haven. Het beroemde resultaat hiervan zijn de
Kubuswoningen, ook wel het Blaakse Bos
genoemd. De Kijk-kubus op nummer 70 laat als
volledig ingerichte modelwoning zien hoe het is
om tussen scheve muren te wonen. Een nachtje
logeren in het Stayokay hostel in een kubus­woning behoort ook tot de mogelijkheden.
route; fiets via de
juiste kant van de
weg onder de Kubus­woningen door en
neem 50 meter
daarna het rode
fietspad naar rechts
(Koestraat).
11
28. Oude Haven
Historische schepen contrasteren mooi met het
moderne decor van de Oude Haven. Op zomerse
dagen zitten de terrassen tot in de late uurtjes vol.
Maar ook als het wat frisser is vinden veel
Rotterdammers hun weg naar de Oude Haven om
te eten, te drinken en te dansen. Traditioneel is dit
gebied een populair uitgaansdomein voor
studenten. Via de Nieuwe Maas staat het in open
verbinding met zee, wat zelfs hier goed te zien is
aan het verschil tussen eb en vloed. Op de
achtergrond staat de rode Willemsbrug.
29. Witte Huis
W. Molenbroek (1898)
In 1898 was dit 45 meter hoge kantoorgebouw de
eerste wolkenkrabber van Europa. In plaats van een
staalconstructie, die toen modern was, koos de
architect voor dikke dragende wanden van baksteen.
De gevel is van wit geglazuurde baksteen met
mozaïeken en beelden in art nouveau-stijl.
31
Mooii
De keuken van dit
stijlvolle restaurant
heeft een Franse
basis, met invloeden
vanuit de hele wereld.
Doordeweeks ben
je hier ook welkom
voor de lunch. Vanaf
35
30. The Red Apple
KCAP Architects & Planners (2009)
Vroeger was op deze locatie de appelmarkt
gevestigd. Een oude appelboom aan de kade
herinnert daar nog aan. De naam van de woonen kantoortoren is een verwijzing naar die
geschiedenis én een knipoog naar The Big Apple,
New York. De felrode gevellijnen van de 127 meter
hoge toren worden naar boven toe smaller en
benadrukken de slanke vorm van het gebouw.
uitzicht op de Oude
Haven.
Oost-Wijnstraat 8-16
rechterzijde van de
Erasmusbrug naar
de overkant. Ga aan
het einde rechtsaf.
Loop via de
linkerzijde van de
het terras heb je ‘s
zomers een mooi
Fiets via de
31. Verwoeste Stad
O. Zadkine (1951)
Dit bronzen kunstwerk is het belangrijkste
oorlogsmonument van de stad. Het beeld stelt
een menselijke figuur voor zonder hart, symbool
voor Rotterdam dat in het hart werd getroffen
door het Duitse bombardement.
Erasmusbrug naar
de overkant. Ga aan
het einde rechtsaf.
Volg aan het einde
van de Wijnhaven
de fietsroute.
Neem aan het einde
van de Wijnhaven
de Kraneschipbrug
32. Watertaxi
De ultieme manier om van A naar B te reizen en
het maritieme Rotterdam te ervaren is met de
watertaxi. De snelle bootjes verzorgen dagelijkse
diensten vanaf verschillende opstappunten. Om
de wandelroute in te korten kun je vanaf de steiger
aan de Kraneschipbrug de watertaxi naar Hotel
New York nemen en daar de route vervolgen.
over het water naar
de Schiedamsedijk.
Loop direct langs de
kade (aan het einde
is een trap) of over de
Schiedamsedijk.
12
Prachtig
Bij mooi weer is
het heerlijk toeven
35. De Hef (Koningshavenbrug)
P. Joosting (1927)
Oorspronkelijk was de spoorweghefbrug een
onderdeel van het spoortracé tussen Rotterdam
en Dordrecht. Na de aanleg van de ondergrondse
spoortunnel verloor De Hef zijn functie, maar als
rijksmonument is hij nog steeds een beeldbepalend onderdeel van de stad.
36. De Brug
JHK Architecten (2005)
Het transparante kantoorgebouw van Unilever
Nederland is 133 meter lang en ‘zweeft’ 25 meter
boven het oude fabriekscomplex, leunend op een
minimale constructie. De complete staalconstructie is naast de locatie in elkaar gezet en daarna
op zijn definitieve plek gerold.
op het terras met
loungebanken vlak
33. Maritiem Museum Rotterdam
W.G. Quist (1986)
De collectie van het oudste scheepvaartmuseum
van Nederland telt meer dan een half miljoen
maritieme objecten. Er zijn uiteenlopende
exposities waaronder MainPort Live, een
indrukwekkende multi-mediapresentatie over
de dynamische havenstad Rotterdam. Buiten,
aan de kade van de Leuvehaven, kun je schepen,
haven­kranen en andere aan de haven gerelateerde
objecten uit de periode van 1850 tot 1970
bewonderen.
34. Erasmusbrug
UNStudio (1996)
De Erasmusbrug is hét icoon van de stad. De 800
meter lange brug vormt de verbinding tussen
het noordelijk en zuidelijk deel van Rotterdam.
De 139 meter hoge stalen pyloon, die de brug
de bijnaam ‘De Zwaan’ opleverde, is met 40
tuikabels gemonteerd.
aan het water. Maar
ook binnen heb je
een geweldig uitzicht
over de Nieuwe Maas
en de voorbijvarende
schepen. Prachtig
ligt aan de voet van
de Erasmusbrug.
Willemsplein 77
13
37. Maastoren
Dam & Partners Architecten (2009)
De Maastoren is op dit moment met ruim 164
meter (inclusief dakopbouw) het hoogste gebouw
van Nederland en telt 44 verdiepingen. Bij de
bouw is goed gelet op duurzaamheid. Zo is er een
innovatief systeem van warmte- en koudeopslag
aangelegd, dat gebruik maakt van de temperatuur
van het Maaswater. Voor het verloop van donker
naar licht op de gevel werden 22 verschillende
grijstinten gebruikt.
38. De Wilhelminahof
R. Ligtvoet (Kraaijvanger Urbis) en C. Dam (1997)
Aan de voet van de Erasmusbrug ligt een
44
Wilhelminapier
complex van drie gebouwen, ontworpen door
twee architecten­bureaus. Op de voorgrond het
natuurstenen grijze gebouw met onder meer
gerechtszalen en een cellencomplex van justitie
(Ligtvoet). Direct daarachter het grote complex in
rode baksteen (Dam & Ligtvoet), waar de kantoren
voor de gerechtelijke macht, de belastingdienst
en de douane gevestigd zijn. De hoogbouw aan
de linkerzijde (Dam) huisvest diverse bedrijven.
De gebouwen zijn onderling verbonden door de
Galleria. Daarachter ligt een binnenplaats
ontworpen door West 8. Deze bouwvrije zone
ligt direct boven de metrotunnel.
nhow Rotterdam
Op het terras van
bar en restaurant
39. Toren op Zuid
R. Piano (2000)
De Italiaanse architect liet het gevelvlak van deze
kantoortoren meehellen met de kabels van de
Erasmusbrug. De lichtkrant op de gevel bestaat uit
900 lampen in de vorm van platte tegels, die
gezamenlijk verschillende afbeeldingen en teksten
kunnen vormen. Leuk detail: de hellingshoek van
bijna 6 graden is gelijk aan die van de toren van Pisa.
nhow sta je letterlijk
midden in de skyline.
Neem de lift naar de
7e verdieping en
kijk uit over de stad
terwijl je van een
lunch, cocktail of
diner geniet.
Wilhelminakade 137
14
deel van de hallen werd verwoest tijdens de
oorlog. De voormalig vertrekhal (1938) en de
aankomsthal (1949) van de Holland Amerika Lijn
werden echter gerestaureerd en zijn inmiddels
industrieel erfgoed. Sinds 1997 draagt de
aankomsthal de naam Cruise Terminal en is ze in
gebruik als evenementenlocatie. Bovendien komen
jaarlijks vele cruiseschipreizigers via deze terminal
de stad binnen.
Hotel New York
Rotterdammers,
zakenmensen en toeristen; allemaal weten
ze HNY te vinden.
Voor ontbijt, lunch
en diner, maar ook
voor een uitgebreide
high-tea of gezellige
borrel. Op deze histo-
42. Las Palmas
Van den Broek en Bakema (1953),
Benthem Crouwel Architekten (2007)
In het midden van de Wilhelminapier ligt het
voormalig werkplaatsengebouw van de Holland
Amerika Lijn uit 1953. Dit historische pand is in
2005 herontwikkeld en biedt nu onderdak aan
onder andere het Nederlands Fotomuseum, waar
wisselende tentoonstellingen van zowel historische als hedendaagse (inter-)nationale fotografie
plaatsvinden. Bij de her­ontwikkeling werd het
pand uitgebreid met een penthouse-kantoor op
het dak.
rische plek, met groot
40. De Rotterdam
R. Koolhaas (OMA) (2013)
Samen vormen de drie met elkaar verbonden
torens van bijna 150 meter hoog een ‘verticale
stad’ met luxe appartementen, een viersterren
hotel, kantoren, winkels, horeca, fitness en
parkeren. Het gebouw staat op een stuk grond ter
grootte van een voetbalveld en is uitermate
duurzaam uitgevoerd. De naam verwijst naar het
stoomschip ss Rotterdam, waarmee men vroeger
naar New York vertrok en dat voor het comfort van
de reizigers ook vele functies moest herbergen.
41. Cruise Terminal
Brinkman en Van den Broek & Bakema
(1938 en 1949)
Tussen 1873 en 1970 vertrokken vanaf deze plek
duizenden passagiers naar Amerika. Een groot
terras aan het water,
smaakt het allemaal
even lekker.
Koninginnenhoofd 1
15
43. World Port Center
Sir N. Foster & Partners (2000)
Het World Port Center was de eerste hoogbouw op
de Wilhelminapier. Boven in het gebouw is het
Haven Coördinatie Centrum gevestigd dat alle
scheepvaart in de Rotterdamse haven coördineert.
44. Hotel New York
J. Muller, C.M. Droogleever Fortuyn en
C.B. van der Tak (1901-1919)
Het in Jugendstil gebouwde Hotel New York is een
van de mooiste historische gebouwen van de stad.
Het vroegere hoofdkantoor van de Holland Amerika
Lijn kijkt in de richting van de zee en is nu een
hotel en restaurant. De authentieke details in het
gebouw herinneren aan de sfeer van begin 20e
eeuw en de relatie met de scheepvaart. Onder­
tussen is HNY van alle hedendaagse gemakken
voorzien.
47
Naast HNY ligt een
steiger. Verleng de
route door hier de
watertaxi te nemen
naar de ss Rotterdam,
of loop een kwar-
52
45. Lost Luggage Depot
J. Wall (2001)
Het gietijzeren monument vol koffers en tassen uit
verschillende tijdperken refereert aan de geschiedenis van deze locatie als vertrekpunt naar Amerika.
Het monument met gevonden voorwerpen symboliseert hoe mensen de band met hun geboortegrond
hebben doorgesneden en hier afscheid namen.
49. New Orleans
A. Siza Vieira (2010)
Op de onderste twee verdiepingen van New
Orleans is LantarenVenster gevestigd, hét theater
voor de betere films, (jazz)concerten en festivals.
In de toren bevinden zich appartementen, een
health club en een parkeergarage. De natuurstenen
gevel geeft het gebouw een warme uitstraling.
46. Montevideo
Mecanoo Architecten (2005)
Werken, wonen en ontspannen op één plek. Dat
was het uitgangspunt voor de ontwikkeling van
deze toren: a city in a city. In beide torens bevinden
zich luxe appartementen. Het middendeel is
gereserveerd voor kantoren en een health club.
Op de begane grond is diverse horeca gevestigd.
50. Nieuwe Luxor Theater
Bolles & Wilson (2001)
In het Nieuwe Luxor Theater worden grootschalige
producties gepresenteerd, variërend van musicals
en shows tot cabaret, theaterconcerten en dans-­
voor­stellingen. De zaal biedt plaats aan circa 1.500
bezoekers. De foyers zijn licht en kijken uit over de
Rijnhaven of de Erasmusbrug. Buitenlangs is een
aparte hellingbaan voor vrachtwagens die decors
vervoeren.
tiertje extra via de
Rijnhavenbrug. Wil
je de route juist
graag inkorten?
Neem dan de
watertaxi naar
de Veerhaven
(nummer 53).
Loop terug via de
linkerzijde van
de brug. Pak vlak
voor het einde de
trap naar beneden
47. Katendrecht
Schiereiland Katendrecht – in de volksmond ‘De
Kaap’ - was ooit een beruchte havenwijk en rosse
buurt, vol zeemanskroegen. Tegenwoordig is het
er, na een grondige renovatie, hip en happening.
Het hart van deze wijk wordt gevormd door het
Deliplein met zijn restaurants en terrassen.
Katendrecht is makkelijk lopend bereikbaar vanaf
de Wilhelminapier, via de Rijnhavenbrug.
voor het vervolg
van de route.
Fiets terug via de
rechterzijde van
de brug en volg
de bewegwijzering
en plattegrond.
16
48. ss Rotterdam
(1959)
Het stoomschip ss Rotterdam is het voormalig
vlaggenschip van de Holland Amerika Lijn en heeft
een rijke geschiedenis. Het schip (228 meter lang,
28 meter breed en 61 meter hoog) is gebouwd in
Rotterdam en kwam daar na vele omzwervingen en
zeemijlen in 2008 weer terug. Sindsdien ligt het
aan de kade van Katendrecht en is het in gebruik
als hotel, restaurant en evenementenlocatie. Het
terras op het dek heeft een uniek uitzicht op de
stad. Met een audiotour zijn de gerestaureerde
zalen en dekken vol authenthieke details te
bezoeken, net als de machinekamers.
17
51. Spido
De naam Spido werd voor het eerst gebruikt in
1919 als bootdienst die verschillende punten in de
haven met elkaar verbond. Rond 1931 werd ‘de
Spido’ voor het eerst voor het toerisme ingezet,
maar het bezorgde ook post aan zeemanslieden en
vervoerde nog steeds medewerkers van bedrijven
in de haven. Inmiddels ligt de focus van Spido op
toeristische rondvaarten door de haven. De
architectuur, de skyline en de havenactiviteiten
worden vanaf het water pas écht goed zichtbaar.
Er zijn ook vaartochten naar de nieuwe zeehaven
Maasvlakte 2.
52. Wereldmuseum
A.N. Godefroy (1851)
Dit gebouw werd gerealiseerd voor de Koninklijke
Nederlandsche Yachtclub die in 1846 opgericht
was door Prins Hendrik. Sinds 1885 is het Wereld­museum er gevestigd, dat alleen al in de vaste
opstelling tweeduizend topstukken vanuit de
hele wereld toont. Daarnaast zijn er wisselende,
56
57
spraakmakende thematentoonstellingen. Het
restaurant van het museum is bekroond met een
Michelinster.
Loos
Café restaurant Loos
53. Het Scheepvaartkwartier
Dit romantische stukje Rotterdam is een
beschermd stadsgezicht. Hier leeft het rijke
scheepvaartverleden van de stad voort in statige
herenhuizen aan prachtige lanen, Het Park en
brede kades. De Veerhaven doet tegenwoordig
dienst als thuis- en passantenhaven voor
zeegaande zeilschepen met een historisch
karakter.
is een sfeervolle
ontmoetingsplek
met uitzicht op
de romantische
Veerhaven en het
Scheepvaartkwartier.
Het interieur ademt
ben je er welkom van
’s ochtends vroeg tot
’s avonds laat.
Westplein 51
Steek aan het einde
van de Scheepstimmermanslaan eerst
de Westzeedijk over.
Vervolgens linksaf
de Westzeedijk
vervolgen.
18
Kunsthal rechtsaf
en fiets er onder
door. Ga daarna
naar rechts. Fiets
tussen de Kunsthal
en Het Natuurhistorisch door het Muse-
54. Het Park
J.D. Zocher jr. en L.P. Zocher (1862)
Een groene oase midden in de stad. Het Park is
’s zomers een geliefde plek om te relaxen en te
barbecueën. Bovendien vinden er allerlei festivals
en evenementen plaats.
umpark in. Volg in
het park de alternatieve route.
Neem vanaf de dijk
de doorgang die
een Parijse sfeer en
net als in deze stad
Ga vlak voor de
55. Euromast
H.A. Maaskant (1960)
De Euromast werd ontworpen ter gelegenheid
van de Floriade (wereldtuinbouwtentoonstelling) in
1960 en is de hoogste uitkijktoren van Nederland.
Op 100 meter hoogte bevindt zich een restaurant
met een panoramisch uitzicht van 360 graden over
de stad. Wie nog hoger wil, kan met de Euroscoop,
een roterende lift, naar de 185 meter hoge top.
57. Kunsthal Rotterdam
R. Koolhaas en F. Hoshino (OMA) (1992)
De Kunsthal is geen museum met een vaste
collectie, maar een gebouw voor wisselende
tentoonstellingen. Van oude kunst of oude culturen
tot hedendaags design, mode en fotografie. Het
gebouw zelf behoort tot de duizend spraakmakendste ontwerpen ter wereld van de jaren negentig.
Zoals het tegen de Westzeedijk aan gebouwd
staat, is het een moderne versie van een traditioneel Nederlands dijkhuis. Het niveauverschil
van zes meter wordt overbrugd door een stelsel
van hellingbanen. Op het dak staat het beeld
‘De Kameel en zijn Begeleider’ van Henk Visch.
dwars door de
Kunsthal naar het
Museumpark leidt.
58. Het Natuurhistorisch Museum
J.F. Metzelaar (1852) / E. van Egeraat (1995)
Op dit voormalige Land van Hoboken bewoonde de
gelijknamige familie sinds 1856 villa Dijkzigt. Na
een restauratie trok Het Natuurhistorisch Museum
Rotterdam in 1987 in het neoclassicistische
rijksmonument. In 1995 werd de villa uitgebreid
met een modern glazen paviljoen, dat gebruikt
wordt als expositieruimte en bibliotheek.
59. Erasmus MC
A. Viergever, B.M. den Hollander (1961).
Medische Faculteit: OD 205, J. Prouvé (1968).
Nieuwbouw: EGM Architecten (2009-2018)
Het oude gedeelte van het ziekenhuis is gebouwd
ter vervanging van het in de oorlog verwoeste
Coolsingelziekenhuis. In 1968 werd het uitgebreid
met een medische faculteit voor onderwijsfaciliteiten, researchlaboratoria en een parkeergarage.
Inmiddels is het complex verouderd. Tot 2018
wordt het getransformeerd tot een grotendeels
nieuw Erasmus Medisch Centrum met een
oppervlakte van ruim 300.000 m2.
56. Westelijk Handelsterrein
T.L. Kanters (1894) / renovatie:
H. Klunder, J. van der Weerd (2001)
Achter de statige gevels van dit eind negentiendeeeuwse rijksmonument liggen 36 pakhuizen
verdeeld over twee verdiepingen, die voor een
groot deel zijn gevuld met horeca. Door de glazen
overkapping van de pakhuizen is een ruim
binnenterrein ontstaan, waar de restaurants
gezellige terrassen hebben gecreëerd.
19
64
Het Nieuwe Café
Midden in de dynamiek van de stad is
dit een rustige plek
66
60. Museumpark en parkeergarage
R. Koolhaas, Y. Brunier (1993, 2011) /
P. de Ruiter (2010)
Het Museumpark is verdeeld in vier zones: een
bestrate zone aan de Kunsthal-zijde, een romantische zone met bomen en een wandelbrug, een
geasfalteerde stadszone voor evenementen en
een strakke boomgaard. De parkeergarage
(de Ruiter) onder het park is door het gebruik
van vides en veel glas licht, ruim en transparant.
Een waterreservoir voorkomt wateroverlast in
het centrum als het hard regent.
voor koffie, een
broodje of een borrel.
’s Zomers staat er een
terras met heerlijke
banken en kijk je uit
over het Museumpark. De menukaart
61. Het Nieuwe Instituut
J. Coenen (1993, aanpassing 2010)
Dit markante gebouw huisvest een museum voor
architectuur, mode en design en e-cultuur. Naast
een archief en een bibliotheek is er een boekwinkel
en een gezellig museumcafé aan het water.
biologisch.
Museumpark 25
In dit grandcafé is het
de hele dag door een
komen en gaan van
een mix aan gasten.
De ruimte is groot en
licht en varieert in
wisselt per seizoen
en is waar mogelijk
NRC
62. Huis Sonneveld
J.A. Brinkman en L.C. van der Vlugt (1933)
Huis Sonneveld is een van de best bewaarde
woonhuizen in de stijl van het Nieuwe Bouwen.
Door de toepassing van nieuwe materialen en een
staalskelet werden de uitgangspunten licht, lucht
en ruimte vertaald naar zeer ruime woonvertrekken
met grote strookvensters en een dakterras. De
woning is als museumwoning van Het Nieuwe
Instituut toegankelijk voor publiek.
hoogte. De menukaart
is uitgebreid, op elk
20
65. Sylvette
P. Picasso (1970)
De in beton gezandstraalde tekening is de
twintigjarige Sylvette, de muze van Picasso die hij
in het voorjaar van 1954 ontmoette. Het kunstwerk
kwam tot stand in samenwerking met de Noorse
kunstenaar Carl Nesjar.
moment van de dag.
Witte de Withstraat
63
Steek de Westblaak
63. Chabot Museum
G.W. Baas en L. Stokla (1939)
In het museum in de witte hoekvilla – ook een
monument van het Nieuwe Bouwen – worden
schilderijen, tekeningen, beelden en grafiek van
de beroemde Rotterdamse kunstenaar Henk
Chabot getoond. Ook is er werk van tijdgenoten
en geestverwanten in het expressionisme uit
binnen en buitenland te zien.
64. Museum Boijmans Van Beuningen
A. van der Steur (1935) / A. Bodon (1972) /
Daem & Robbrecht (2003)
Dit museum is een van de oudste musea van
Nederland. In 1849 laat de jurist Boijmans zijn
kunstverzameling na aan de stad. Met de
verwerving van de collectie Van Beuningen in
1958 wordt de naam van het museum uitgebreid.
De collectie met Nederlandse en Europese
topstukken geeft een overzicht van de vroege
middeleeuwen tot de 21ste eeuw. Van Bosch,
Rembrandt en Van Gogh tot Dalí en Dutch Design.
Bovendien zijn er regelmatig wisselende tentoon­
stellingen over uiteenlopende onderwerpen.
66. Witte de Withstraat
Dé kunst- en cultuurstraat van Rotterdam staat
bekend om z’n artistieke, multiculturele en
levendige karakter. Het wordt de kunstas van
Rotterdam genoemd: het verbindt het Museumpark met het Maritiem Museum en zit vol galeries,
avantgardistische modewinkels, restaurants en
(kunstenaars-)cafés.
over en ga linksaf.
Fiets langs het
skatepark. Ga bij
het Eendrachtsplein
rechtsaf.
21
67. Oude- en Nieuwe Binnenweg
De Oude Binnenweg, en in het verlengde daarvan
de Nieuwe Binnenweg, vormen samen een lange
sliert vol verrassende winkels en uitgaansgelegenheden. Er zijn bruine kroegen, (nacht)cafés en
restaurants. Ook liefhebbers van kunst en design
worden hier op hun wenken bediend door diverse
meubel- en designzaken.
Korte Routes
Geen tijd voor de hele wandelroute? Of geïnteresseerd
in een bepaald aspect van het stadscentrum? Kies dan
een verkorte route in combinatie met het openbaar vervoer vanaf het Centraal Station. Voor het openbaar vervoer
koop je op het Centraal Station (of bij de metrostations)
een OV-chipkaart, opladen kan hier ook.
Westersingel
68. Santa Claus
P. McCarthy (2001)
Het omstreden kunstwerk Santa Claus – in de
volksmond ‘Kabouter Buttplug’ genoemd – is het
bronzen symbool voor de Westerse drang tot
consumeren. Op het Eendrachtsplein is hij goed
zichtbaar voor het winkelend publiek.
Sijf
Een hapje eten of een
drankje aan de bar,
bij Sijf kan het allebei.
Er hangt een gezellige sfeer en ook het
interieur met Art Deco
Skyline
Dit gedeelte van de route bevat de mooiste
uitzichten van Rotterdam: op de skyline, op de
haven, op de architectuur van de Wilhelminapier.
Vanaf welke zijde van de Nieuwe Maas je de stad
ook bekijkt, je zult overal genieten van het
afwisselende decor.
69. Westersingel beeldenroute
W.N. Rose, J.D. Zocher (1859) / M. Struijs (2000)
Als onderdeel van een waterproject dat de
waterhuishouding en daarmee de hygiëne in de
oude stad moest verbeteren, werd in 1859 de
Westersingel aangelegd. Sinds 2000 loopt de
beeldenroute langs het water. Op de route van de
Kruiskade tot de Westzeedijk staat werk van grote
beeldhouwers zoals Rodin, Carel Visser en Joel
Shapiro.
Route: Neem vanaf Centraal Station tram 20
(richting Lombardijen), 23 (richting Beverwaard) of 25 (richting Carnisselande). Stap
uit bij halte Leuvehaven. Pak vervolgens de
route op bij nummer 34.
Kort de route nog verder in door bij Hotel
New York de watertaxi te nemen naar de
Veer­haven en vervolg de route vanaf
nummer 53.
details is de moeite
waard.
Oude Binnenweg 115
22
70. De Unie
C. Weeber (1986) geïnspireerd door
J.J.P. Oud (1925)
De Unie heeft een opvallende gevel. De kleuren
van De Stijl, rechthoekige reclamebakken, een
billboard en de vierkante vensters vormen samen
een bijzondere compositie. Dit is niet de originele
gevel van J.J.P. Oud, maar een replica. Het
origineel aan de Coolsingel werd tijdens het
bombardement verwoest. In 1986 werd de gevel
op een nieuwe, vergelijkbare locatie tussen
negentiende-eeuwse panden gereconstrueerd
door Carel Weeber.
Kunst & Cultuur
Houd je van kunst en cultuur en ben je benieuwd
naar de musea en openbare kunst van Rotterdam?
Volg dan in ieder geval dit stuk van de route, langs
onder andere Museum Boijmans Van Beuningen,
de Kunsthal Rotterdam en de beeldenroute
Westersingel.
Route: Neem vanaf Centraal Station tram 7
(richting Willemsplein). Stap uit bij halte
Westplein en pak vervolgens de route op
vanaf nummer 52.
Maritieme roots
Bezoek de historische binnenstadshavens zoals
Oude Haven en Leuvehaven en wandel over de
kade van de Nieuwe Maas: hier ervaar je het
Rotterdamse leven aan het water van toen én nu.
23
Route: Neem vanaf Centraal Station tram 24
of 21 (richting De Esch). Stap uit bij halte
Station Blaak. Pak daar de route op vanaf
nummer 25. Deze route loopt tot nummer 34.
Steek echter niet de Erasmusbrug over,
maar vervolg de route vanaf nummer 51.
In de Veerhaven (nummer 53) kun je de
watertaxi nemen naar ss Rotterdam of
tram 7 (richting Woudestein) nemen naar
het Centraal Station.
Stadshart
Als je graag het bruisende centrum wilt ontdekken,
met al z’n winkels, restaurants en cafés, dan
beperk je de wandelroute tot het stadshart. Via
leuke en levendige (winkel-)straten eindig je op de
Binnenrotte, waar zich de oorsprong van
Rotterdam bevindt.
Route: Loop de route vanaf Centraal Station
tot nummer 25. Neem op Station Blaak tram
21 (richting Woudhoek) of 24 (richting Holy)
terug naar het Centraal Station.
Altijd iEts tE BElEvEn!
Een bezoek aan de Kunsthal is een boeiende tocht
langs moderne meesters, hedendaagse kunst,
fotografie, vergeten culturen en design. Beleef
verschillende werelddelen en kunststromingen in
het markante gebouw van architect Rem Koolhaas.
Er zijn altijd diverse tentoonstellingen tegelijk,
dus laat je verrassen!
Korting met Rotterdam Welcome Card
Meer ontdekken van Rotterdam? Met de Rotterdam
Welcome Card krijg je minimaal 25% korting bij
ruim 50 attracties, musea, uitgaansgelegenheden
en restaurants in Rotterdam en onbeperkt reizen
voor 1, 2 of 3 aaneengesloten dagen met RET
metro, tram en bus.
Je bestelt de RWC online via www.rotterdamwel­
comecard.com of koop hem bij Rotterdam Info
Coolsingel of bij Rotterdam Info CS.
Colofon
Rondje Rotterdam is een uitgave van
Edition 2014
Rotterdam Info, de promotor van toerisme,
Fotografie cover: Sophia van den Hoek
vrije tijd en wonen in Rotterdam. Rotterdam
Fotografie: Hannah Anthonyz, Jan Bijl,
Info maakt deel uit van Rotterdam Partners
Claire Droppert, Ossip van Duiven-
en is partner van VVV Nederland.
voorde, Marc Heeman, Daniëlle van
der Schans, Tot en Met Ontwerpen,
Rotterdam Info Coolsingel
500 Watt.
Coolsingel 195-197
Tekst: Elsbeth Grievink, Tot en Met
Rotterdam Info CS
Ontwerpen, Rotterdam Partners
Stationsplein 20
Design: Glamcult Studio
Foto Ossip van Duivenbode
Drukwerk: Drukkerij Damen
www.rotterdam.info
Deze gids is gedrukt op milieu­
[email protected]
vriendelijk papier.
T +31 (0)10 790 01 85
Deze uitgave is met de grootst
/rotterdaminfo
mogelijke zorg samengesteld.
@rotterdaminfo
Rotterdam Info kan niet aansprakelijk
Deel je ervaringen over Rondje Rotterdam
worden gesteld voor eventuele
met #RondjeRotterdam
onjuistheden of wijzigingen.
24
www.kunsthal.nl
Frits Ruys
Vredeno
i nder
Agaa
tv l
K
straa
t
Dr Za
m
enhof
Oos
tein
de
Hele
ne Sw
Slaa
k
ar th
straa
t
Hoge Boezemw eg
tra
a
enhof
straa
t
Oos
tein
de
Jaq
ues
Per
ks
Dr Za
m
tsstra
at
irali
tei
Adm
Infir
Pap
ega
aistr
aat
Slaa
k
t
merii
est
s raa
t
Boe zem
re
ch
t
or
d
de
t
Pre
ad e
oom
en
othav
Entrep
av
en
Ca
rga
SS
ZU
J. B
.B
g
OP
ID
de
um
ala
an
Bro
eks
tr
dew
den
.V
an
eg
of
itte
ve e
np
lein
20
Hille kop
ple
Pa
ra
in
Hillelaan
Hillelaan
Hil
les
tra
llelw
H.
c
23
25
LA
eg
AN
dijk
e Hille
la
De
Noor
K
ul
Pa
at
tra
ers
rüg
lein
erp
and
aven
dzijde
ika
Maash
k
Hilledij
Brede
dzijde
Afr
Noor
aan
ial
tor
Pre
Herman Cost
erstraat
aven
Maashav
en Oostzijd
e
Maash
at
Bloemfonteinstraat
raat
Veerlaan
tra
jés
at
tra
st
Wig
dijk
n
Cro
s
er t
ub
Jo
77
e Hille
t
aa
str
eg
inw
Ste
aat
str
tein
ns
t
aa
we
eu
str
Le
ina
om
Jac
aat
str
tha
Bo
zijde
Z
Hil
led
ijk
Rijnhaven
Zuid
ven
OP
at
Bred
Veerlaan
pwea
ak
A.
Ma
49
Po
sth
W.
G.
W
J. H
Till
em
adk
a
Lo
e
Par
alle
w
thu
sh
aa t
str
eg
Ve
em
d
aka
Ple
in
Loo
AN
we
LA
an
ijk
50
25
aat
ala
co
f fs
um
Ich
NY
xi H
Wat
erta
23
38
Po
sth
Le v
i
eV
oo
ors
tka
rw
de
eg
ha
ve
n
Pin
20
doo
rka
de
ds
24
ST
I EL
TJE
e
Sp
Wil
eu
oR
Ott
Rijksb
nn
en
h
gerk
TR
AA
T
aat
uis
En trepotstraat
g
Bi
Lo
AT Stie
RA ltjesplein
t
ens
tr
ST
aa
euw
ES
we
S
J
LT
TIE
inc
offs
at
kP
Wa
ter
bu
s
ka
rik
wij
nd
Lod
e
–D
dij
k
er
Ro
tte
rd
am
–K
ind
BO
ofd
e ho
Leu
v
He
s tr
se
Ro
lem
ska
d
BOEZEMWEG
Brussestraat
Carel van Nievestr
aat
Goudsewa
genstraat
Kipstraat
jes
ka
d
e
ka
de
ES
He
r te
PJ
OM
Bo
om
p
BO
e
jes
ka
d
ES
om
p
PJ
sin
se
am
Willem Schürmanstr
aat
at
Bernardus Gewinstra
Leopoldstraat
Johan de Meesterstraat
t
Hals
straa
kk
er
Steiger
Ha n g
VONDELWEG
straat
Jonker Frans
Lombardhof
Lombardkad
e
of
rd k
ade
teh
ba
ro t
en
Ga
ler
ij
Baan
1e Blekerhof
Hoornbrekerstraat
Baan
Te
rw
OM
Bo
Raampoor t
Schiedamse Vest
Baan
jde
t
P
N
ELAA
Sint-
Bla
zo e
ns
tra
at
Sla
Hi
lle
vli
et
An
at
P UT S
zijde
2
aan
ial
tor
Pre
av
t
aa
Maash
id
en Zu
t
tr
ps
oo
Maashaven
n
have
Ma a s
at
tra
aa
str
ap
Ka
e-H
ed
Go
Maas
kade
haven
ers
rüg
aa
lstr
aa
K
ul
Pa
allalaan
oc
ht
of
tseh
e ch
ordzi
n No
traa
t
IN
pad
Roeien
ave
Maash
v
ns
Tra
at
nstra
Woda
laan
Walhalla
d es
n
tsplei
rach
E e nd
Schiedamse Vest
Schiedamse Vest
esingel
dams
hie
Sc
en
a
rst
raa
de
RA
e
Sle
ep Burg
hell
ing
stra
a
uk
sa
ST
n
s
Na
OM
laa
36
F
BO
JE
rik
HE
AN
ns
nd
He
ns
Pri
at
42 hlinw
t
erp
ad
fd
OR
t
aa
at
tra
ns
ma
off
DE
lein
np
aa t
str
e
ad
tra
es
ck
m a p l ein
ma
lp
Tu
rge
ter
es
me
ff
Ho
at
in
lm
he
Wil
LP
okstraa
eg
Bold
oo
eh
g
AT
rps
s tr
aw eg
at
e
tw
An
lie
Wytem
t
we
EN
ST
RA
tra
Mari nestraa
35
t
SS
s
uyter
e
ad
aa
s tr
ak
rT
HU
Antwerpsehoofd
De R
Jongkindstraat
Gaf felstraat
Bloemkwekerstraat
Josephstraat
e
g
Bru
at
rkad
at
stra
ord
tner
stra
S
R
Ooste
de
Brei
M AA
ARD
LEV
no
ije
Fe
sk
aa
M
e
orb
Th
GLE
ROO EV
Ad
erf
Le
gel
Conradstraat
Josephstraat
Josephlaan
Van Speykstraat
Adrianastraat
Van Speykstraat
Bajonetstraat
Bellevoyss
traat
Bellevoyss
traat
Jan van Vugtstraat
Adrianastraat
Duivenvoordestraat
Jan Sonjéstraat
Jan Porcellistraat
ndsw
n
Va
RO
C
Flo
ris
str
aat
aa f
Hot
r en g
at
G
RU
k
lein
np
Gr
24
77
Tolhui
slaan
r
ofd
48
ss Rotterdam
21
S
SB
ij
rd
de
37
LLomb
aat
n
e
g
bru
atraw
Atjehstr
nede
EM
in
a
rstr
D
at
Lloydstra
rkad
ven
Sum
at
isstra
Tolhu
aa t
estr
laan
h ts
rec
de
20
aven
Rijnh
47
raat
Delist
Hom
m
LL
-K
rie
e
ad
e
Deliplein
his
Recht
K
nd
ate
et
gvli
nha
Veer
n
Oost
zeed
ijk Be
DIJK
WI
m
RU
G
Rij
Fruitlaa
gestr
aat
et
U
S BO
Ooste
u
La
Me
Koninginnenhoofd
laan
Plan
ta
de
atka
reng
A
gvli
46
44
sstra
at
Boe
straat
ER F
MA
lis at
rne tra
Co mps
Tro
NY
k ad
ina
NW
g
aat
‘s La
in
Har
et
gvli
de
eka
ers
iH
lm
he
Wil
O LE
t
t
in
Har
at
kt
mar
traa
straa
bru
Kloo
TZEE
eitska
B oe
t
arin
terh
Ach
t
raa
k ak
O OS
Adm
iralit
olen
an
jaa
rds
G
RU
SB
41
eri
21 24
i
Hoo
e ns
Valk
tm
Oos
Jan van Avenne
at
at
lie
ngv
kst
dri
at
Am
Em
ans
pad
TM
nstra
stra
ak
rbla
H
iet
gvl
arin
SB
n
nd
lla
Willem
EM
i
ple
ms
lle
AS
MU
1
45
OO S
t Ja
S in
Kip
Ove
liet
ld
Bred
Walh
tend
rech
tseho
Ge
Sp
av
en
Rijnha
end
Kat
3e Ka
Pri
He
n
40
Ho
tax
M
e
uw
Er tss
traat
ER
ter
Wa
e
MAASTUNNEL
rkad
N
ie
28
eh
20
m
Veerda
Mulle
2
stra
e rk
Ve
n
ave
de
H
Bu
Pri
ns
43
24
G
Hari
gv
arin
de
Wilhelminaplein
at
an
Powella
aven
Parkh
kh
Par
ka
Park
t
da
er
sk
aa
M
39
s
a
a
de
t
Ro
e
stra
aat
an
terla
Wes
Baden
We
ad e
hof
a at
rik v.
Eedens
t
rweystra
I LL
tra
at
34
ven
man
t
rk
st e
29
lein
n
25
7
52
A
NW
E
MW
LSU
Vredeno
ordlaan
Frede
Albert
Ve
Witte Her tstraat
21
w
dse
Gou
3e
l
daa
enen
Gro
Ko
estr
H
ter
es Oev
me
e
51
n
tplei
Wes
n
have
Veer
Zee
Veerha
tr
iers
Riv
aa
astr
Jav
23
2
an
ella
ka
Park
n
wellaa
an
utla
u Hoort
Q
n
aaslaa
an
at
dstra
lm
Wi
te Za
en
hav
at
Westm
54
Po
Baden
20
ad
at
stra
Park
Cal
Heuv
D
53
at
dstra
alan
lde
Ge
ve
ha
e rs
ak
Leuvehaven
8 20
em p
G ed
nse k
a
Moo
aven
Wijnh
en
hav
56
IJK
sep
Spaa
nse
Ou
d
at
GERD
Oostplein
f
nh o
age
20
Mainport
Zalm
ng
Vo
lle
nh
ov
en
str
a
Em
ermanslaan
imm
Va
n
G
epst
Sche
dijk
tzee
stra
nd
tela
Vas
Zalm
ew
t
e
T
RAA hof
r aa
kad
er
ug s t
kers
er
Geld
EW
GD
ENGapersteeg
pm
r ij s
ma
f
RL
ijbr
ug W
n
ve
ha
erij
de
Re
t
sstraa
at
racht
W es
30
Wijnbr
traat
Biers
of
n
have
straat
Jufferh
Juffer
Glas
elstra
Brak
Eend
in
dijk
tzee
D
at
straat
brug
tesse
egen
at R
Van
eg
i
Ko n
EE D
ZEE
Vissteeg
ehond
ornstra
t
t
sstraa
traa
ts w
L
ST
WE
L AN
S TE
rs
e
tra
Wijns
n
e
he
Sc
Spaa
VE
Zwart
at
Molstra
Postho
aven
Wijnh
de
ep
he
Sc
iersho
aat
f
Leuvehaven
rdss
SSCHIEDAMSEDIJK
laan
at
nstra
mgaa
Leuvehaven
ooth
mB
arde
Boo
d
Re
at
have
Wijn
21
24
Blaak
26
Blaak
27
lk
Ko
wland
eu
rpstr
o
euwh
rstraat
Keize
Willia
ferka
Juf
SW E
tni
n Scha
25
traat
Nieuws
o st
GST e Sint-Jan
HOOagenhof 2
ouds
2e G
A
G. V
BUR
24
Ds. Ja
2e Ni
t
traa
te Pa
rach
GE
ed
ch i
khof
ekoe
Pann
at
kstra
ar k t
ekoe
wem
Pann
ot
Nieu
rslo
Bote
arkt
lo
terk
Savoy Rotterda
AT
S TR A
AK
BL A
Wolfshoek
nss
Zw ar
racht
S IN
Eend
T ER
a y l estraat
Grotem
ven
rh a
Ach
G
HOO23
AT
ST R A
tra
Wijns
traat
Queridostraat
INGEL
s
We
traat
Korte Hoogstraat
tma
Bie
25
Ketelaarstraat
Pier re B
eg
E
TT
RO
agens
Ha r
32
uroho
hote
te
es
n
traat
Nieuws
a de
Wijnk
23
Blekestraat
rij
Bredes
g
enzan
Vogel
22
ot
EN
er t
kplei
Groteker
Zijl
8
2e Blekerhof
L ib
of
f
ho
rslo
p
Op
ew
West
33
Schilderstraat
en
ns
Pri
te
Bo
N
BIN
er
20
HOOG
31Plein 1940
chi
tra
GOUDSES
Ha
lh
21
K
BL A A
21 24
a
Sp
ks
an
arb
ersstraat
in
tple
B
at
Herman Robb
Gerdesiaw eg
GERDESIAWEG
in
anple
Amm
Ammanplein
Oos
of
of
oth
rslo
ote
WARANDE
Marin
r th
Vondelhof
Mee
ntho
f
Pan
neko
ekst
raat
n
destraat
Jan van Loon
slaan
GEL
tte
seve
and
Flo
ris
str
aa t
Bin
nro
Haag
Rodez
Heemraadsingel
m
Van Alkem
a
INIER
MA R
de
ne
Bin
Raam
velthof
AT
Eend
at
rstra
a
rdk
19
L
Gr
aa f
tte
rf
ein
SI NG E
Heemraadsingel
nro
e
nw
ole
rdm
er
CO O L
traat
wens
AK
AT
TRA
S ES I N
Hang
e yn
32
IJK
an
itsla
Ki ev
1e IJzers
traat
ne
Bin
o
No
eve
ags
t
Bulgerst
B LA
WEST llplein
ITHS
e
pp
18
Leeu
Beurs
S
n
klaa
Par
R
hoofd
Muller
17
16
T
M EE N
15
ba
om
T traat
EN ijnens
ME Bag
ursplein
aan
Parkl
E R PI E
2
at
O
t
arne
denb
TRA
eg
WES
enae
Kort
t
lein
ts w
S TZ
YNP
RTU LE
aven
Parkh
e
rkad
n
Lloydkade
egp
enw
Museumpark
Het Park
Mulle
bshave
bskade
Sint-Jo
es
Borneo
Java
Celeb
Loods
Loods
Loods
Loods Bali
stra
yd
Llo
t
traa
Binn
DE W
rach
ad
59
FO
55
Zan
aa
dstr
Lo
tra
ss
L
Van Ol
NS
7
20
isstraa
GO U D
obsp
laats
at
ob
ac
tJ
Sin
anta
nta
Chur
Eend
64
65
kanp
w eg
ngh
raat
Sint-jo
shaven
M UL L
Sint-Job
Lloydst
nkade
Krato
straa
straat
ekijn
MA
OR
rk
Sint J
ac
14Be Beurstraverse
12 13
Beurs
verse 11
tra
Beurs
8 25
DO
straat
aat
i tsstr
Maur
us
Jacob
umpa
Muse
BU
RG
f
of
gaardh
Boom
TE
WI T
66
N
PE
OM
Ha
Doel
Henn
L
tsstraat
eg
60
AL
sw eg
at
sstra
raat
kijnst
KARE
Mauri
M
rk
Melk
umpa
Muse
IJKW
at
en
ehav
s
ob
tJ
s
pij n
blaak
West
Van Beuninge
t
traa
rstra
Sin
bstraat
Sint-Jo
Luca
e
Henn
lein
burgp
g
Mauritsw e
aat
63
W es
g
we
Stadhu
Sint
AAN
LIJNB
Schouw
g
Mauritsw e
enw
Binn
68
57
JK
Raampl
10
plein
huis
AT
ST R A
Cris
Kor tebrandstraat
ma
LEIN
straat
Po or t
VELT
62
8
ER
ls
egaa
Punt
ze
2e IJ
W
EST
Stad
blaak
West
8
DI
Z EE
haven
Schie
kade
Oude
58
eg
chw
t
straa
Hooch
r de
Stadhuis
VA
Hoo
Piete
21
23
24
E
32
61
WE
t
traa
r de
Piete
raat
elst
Kap
ad
at
ep
Kerk
rstra
o
kH
Dirc
at
tra
ffs
IJK
n
Krato
echs
raat
C
echstraa
t
ob
Sint J
Schi
t
e Jo
ug
chbr
em
Will
aat
raat
AA N
d
G.J.
Hoo
Buytew
ze
1e IJ
in
plein
er de
Coolha
ss Rotterdam
ven
ew
Buyt
G
r
nst
oke
emie
Piet
Dunantstr
tstraa
NW E
Eendrachtsplein
E ND
Acad
l
rvel
NE
NBAR
OLD E
VAN
b
Ho
l
singe
weg
Coolhaven
Stadhuis
en
lhav
Coo
Willem
weg
Coolhaven
Laurenskerk
en
lhav
Coo
Jongh
WESTERSIN GEL
AAT
Erasmusbrug
G.J. d
e
I NN E
8
P
7 8
T
T R AA
N ES S
VAN
AERT
5
67
RAV
singe
raads
S TR
EN
Centraal Station
USS
at
WE B
at
at
rstra
stra
sen
Euromast
hus
Roc
lein
t
nstraa
H
ROC
De Doelen
at
stra
sen
hus
Roc
Kruisp
te
Och
Beurs/WTC
liege
De V
SE RL
Dijkzigt
tra
ncks
Snelli
t
E N ES
70
Gouvernestraat
rdecroo
Zw ae
Gouvernestraat
raads
MATH
7
Schouwburg
69
aan
te Lijnb
D
KA
’S -G
Li
aa
uierstr
ersch
eve V
Heem
Heem
ertple
t
straa
Toilet
ius
Hond
aat
E
Parkeren
4
32
Saftlevenstraat
NI EU W
RIESELAAN
BINNE Ziekenhuis
E
Kor
AD E 9
manst
Zout
4
24
IS K
KRU
6
4
st
tner
Brei
4
NWE G
N IE U
L
jnstraat
ri
Volma
Tourist information
jnstraat
Politie
ri
Volma
Gaffeldwa rs straat
Gerrit
Sterkmanplein
at
nstra
etbaa
J KW A
Watertaxi
AN
SERLA
ESAqualiner
CLAES DE V
MATHEN
Schi
E N DI
K AD
23
Kogelvangerstraat
’S-GRAV
Metro Schietbaanlaan
Taxi
Robbert Fruins
KRUIS
21
S
UI
KR
l
at
21
uisstra
20 Kr
8
7
4
Couw enburg
25
23 24
Zuid
Weena
8
Stro
veer
HOFP
20
7 8
4
A
23
ierenstr
Tram
Schietbaanlaan
W ES T
Doorb raak
WE E N
Batav
Bus
25
aat
estraat
Delfts
plein
3
l
gel
tunne
ardesin
Dierga
Trein
traat
Schermlaan
Joost van Geelstraat
Heemraadsingel
Van der Poelstraat
Hendrickstraat Sorchstraat
Fietsroute
endens
CLAES DE VRIESELAAN
ID D E L
Drievri
24
23
R
DST
Wandelroute
LAN
EL L A N
at
wnastra
D
1 E M ID
n
traat
AT
D ST R A
’S-GRAVEN
DIJKWAL
21
AAT
Tiends
aat
Paulo
sstr
Aleidi
Palmd warsstraat
Oostervan
Lloydkwartier
gel
Anna
Scheepvaartkwartier
tstraat
2E M
straat
Kop van Zuid & Katendrecht
aat
estraat
str
Diergaar d e si n
aat
Singelstr
Bloem
straat Waterfront & Noordereiland
len
Weena
Cools
Henego
straat
rse
Laurenskwartieruwerplein
estraat
OUWERLAAN
H ENEG
ijn
Bo
ind
Zijdew
rgerplein
eglaan
Pe
rs
an
nsplei
2
WEENA
straat
Akelei
Centraal Station
44
40
Statio
Bloem
G.W. Bu
Suze Groene w
Velsenluststraat
Museumkwartier
el
BE U
str
Schie
Delf tse
l
Essenburgsinge
Fra
nk
v
33
Schaatsbaan
IJK
Lijnbaankwartier
KELSD
25
Molenwaterweg
Elektrisch
Vervoers
1
Mauritskwartier 40
e
el
ssing
Delftse
China Town
urgsing
Essenb
rH
pad
Central District
40
44
ste
Zu
n
iersplei
Proven
off
Station
Proveni
rH
ste
gel
at
verstra
DE
Staten
Harddra
Poor t
EG
STATENW
ad
Statenp
klaan
Bentinc
Legenda
at
e
me
rge
Bu
nss
in
Hoveniersho
f
tio
I E KA
SC H
Sta
44
emadehof Jan van L
oonshof
t ra
33
ngel
orsi
LAAN
ninckstraat
Schimmelpen
BENTINCK
ws
W
raat
an
Bentinckla
ghek
str
A JOURNEY OF
DISCOVERY!
Mind the line ! Buy your tickets online at
www.rotterdamzoo.nl and save up to € 2,00 !
Rotterdam Zoo • Open every day
Blijdorplaan 8, Rotterdam
Tel.: 0900 - 1857 (€ 0,10 per minute)