Lees het hele artikel.

Asfalt met korting
De Standaard RAW Bepalingen kennen al sinds de eerste versie een kortingsregeling voor asfaltverhardingen.
Deze regeling is van toepassing als er na verwerking afwijkingen ten opzichte van de eisen worden gevonden. De
laatste jaren werden in veel bestekken wijzigingen in de kortingsregeling aangebracht. Opdrachtgevers hoopten
door het opleggen van hogere kortingen een kwaliteitsimpuls bij de aannemers te veroorzaken. Helaas leidde dit
tot een zeer grote diversiteit in regelingen, waarbij in een aantal gevallen de kortingen niet meer in verhouding
stonden met de aanneemsom. De Werkgroep Asfaltverhardingen (WGA) van CROW heeft daarom de
kortingsregeling tegen het licht gehouden en in de Standaard RAW Bepalingen 2015 is een aangepaste regeling
opgenomen.
Principe
Het principe van de werking van de kortingsregeling is onveranderd: korting wordt opgelegd als bij een individuele
waarneming niet aan de eis wordt voldaan, maar er geen reden is voor het onthouden van goedkeuring. De
korting is dus bedoeld om incidentele afwijkingen die minder ernstig zijn af te handelen, terwijl het gemiddelde
van het gehele onderzochte vak (de uitvoeringseenheid) wel aan de eis voldoet.
Begrippen
In de Standaard 2010 werd gesproken over eis, marge, tolerantie, kortingsgebied, nader onderzoek en
verbeteren dan wel vernieuwen. Het verband tussen deze begrippen was niet altijd even duidelijk en in een aantal
gevallen was er tussen de tolerantie en het kortingsgebied nog sprake van een “grijs” gebied.
In de Standaard 2015 is er een duidelijk verband tussen de individuele eis (n=1), de gemiddelde eis voor n=2 tot
n=20 en het kortingsgebied. De termen nader onderzoek en verbeteren dan wel vernieuwen komen niet meer
voor. Zie figuur 1.
Figuur 1
In de figuur wordt uitgegaan van één eenduidige eis. In de Standaard 2010 kwamen ook bandbreedtes voor eisen
voor, bijvoorbeeld voor de holle ruimte. Het wordt een stuk eenvoudiger als de eis één enkele waarde is met
daaromheen een symmetrische tolerantie. In de Standaard 2015 zijn de eisen en toleranties daarom zodanig
aangepast dat:
De eis een enkele waarde is.
De tolerantie symmetrisch is.
Er geen grijs gebied tussen tolerantie en kortingsgebied is.
Kortingsregeling Standaard 2015
Voor de nieuwe kortingsregeling is met een schuin oog gekeken naar de regeling die is opgenomen in het
Vlaamse Standaardbestek 250. Deze methode kent een progressieve kortingsregeling met kwadratisch
toenemende kortingen, die een relatie hebben met de kostprijs van de laag. De formules zijn in de Nederlandse
invulling zo aangepast dat de korting dicht bij de tolerantie lager is dan volgens de Standaard 2010, maar nabij de
grens voor onthouden van goedkeuring (aanzienlijk) hoger. In de oude regeling bedraagt de boete altijd 1200B of
2100B, waarbij B staat voor de oppervlakte van het boorvak/2000. Dit betekent dat de korting € 0,60 of € 1,05 per
2
m bedraagt, ongeacht de dikte van de laag, de kostprijs of grootte van de afwijking.
De nieuwe kortingsformules hebben de generieke vorm
overschrijding tolerantie + X
2
Korting = prijs per m * omvang vak *
------------------------------------------boetefactor
2
2
Asfalt wordt in de RAW-systematiek verrekend in tonnen en niet per m .
Voor het berekenen van de korting is de prijs per vierkante meter voor asfaltbeton en steenmastiekasfalt:
2
de prijs per eenheid van de bestekspost (€/ton) * laagdikte volgens bestek (mm) * 0,0025 (ton/m /mm).
Voorbeeld:
Bestekspost is € 100,-- per ton
Laagdikte volgens bestek: 50 mm
2
Prijs per vierkante meter wordt dan € 100 * 50 mm * 0,0025 ton/m /mm is € 12,50
Om te voorkomen dat de korting hoger wordt dan de kostprijs van de laag moet de boetefactor altijd groter zijn
dan de overschrijding van de tolerantie. Door een juiste keuze van X en de boetefactor heeft bij een kleine
overschrijding de korting een voldoende hoogte, maar bedraagt de korting nooit meer dan 25% van de kostprijs.
In de nieuwe kortingsregeling worden alleen kortingen toegepast op eigenschappen waarvoor al een
kortingsregeling bestond. Voor afwijkingen op de totale laagdikte en korrelverdeling is de kortingsregeling niet van
toepassing. De WGA is van mening dat eerst onderzoek verricht moet worden naar de gevolgen van deze
afwijkingen voordat deze eigenschappen opgenomen worden in de kortingsregeling. De totale laagdikte heeft een
zeer duidelijke relatie met het draagvermogen van de weg en het ligt niet voor de hand grote afwijkingen hierin
zonder nader onderzoek met kortingen af te handelen. De invloed van de korrelverdeling op de levensduur van
een asfaltlaag is moeilijk vast te stellen en heeft bovendien een sterke samenhang met afwijkingen in
bitumengehalte, holle ruimte en laagdikte.
Paritair vastgesteld
De nieuwe kortingsregeling is in paritair overleg tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers in de WGA tot stand
gekomen en doet recht aan de belangen van beide partijen. Het is niet gewenst dat bestekschrijvers van deze
regeling af gaan wijken, tenzij zeer specifieke projectgebonden omstandigheden dit rechtvaardigen.
Voorbeeld:
Artikel 81.24.08 lid 06
Als de negatieve afwijking van de laagdikte van een afzonderlijke laag groter dan de tolerantie zoals vermeld in tabel
81.2.1 is, maar kleiner dan de waarde waarbij goedkeuring wordt onthouden is, dan wordt de volgende korting
opgelegd:
2
K = P . O . ((Lb – L - Ltol+4)/18) ,
waarin:
K
=
korting opgelegd op de dikte van een afzonderlijke laag, in Euro;
2
P
=
prijs per eenheid van de betreffende laag, in Euro/m ;
2
O
=
oppervlakte van het boorvak, in m ;
L
=
gemeten dikte van een afzonderlijke laag, in mm;
Lb
=
laagdikte volgens het bestek, in mm;
Ltol
=
tolerantie volgens tabel 81.2.1, in mm.
Tabel 81.2.1
Negatieve afwijking van de laagdikte per laag (mm)
soort ondergrond
zandbed
wegfundering
bestaande verharding
voorgaande asfaltlaag
één monster
gemiddelde van n monsters per uitvoeringseenheid
n=2
n = 3 of 4
n = 5 t/m 8
onthouding van goedkeuring als de afwijking groter is dan
15,0
10,0
5,0
0,0
n≥9
tolerantie
10,0
5,0
10,0
0,0
6,0
2
Oppervlakte uitvoeringseenheid 6.000 m , 4 boorvakken van 1.500 m
Laagdikte volgens bestek: 60 mm
Aangebracht op voorgaande asfaltlaag
Prijs per eenheid: € 50,- per ton
Resultaat boringen:
Kern
Laagdikte [mm]
1
55
2
65
3
58
4
54
Gemiddeld
58,0
3,0
0,0
0,0
2
Negatieve afwijking [mm]
5
0
3
7
2,0
Uit de boorresultaten blijkt dat de gemiddelde laagdikte van de uitvoeringseenheid aan de eis voldoet, maar dat op
kern 4 een korting opgelegd wordt.
Deze korting bedraagt:
2
50 * 60 * 0,0025) * 1.500 * ((60 – 54 – 5 + 4) / 18) = 868 Euro
Als boring 4 een dikte van 51 mm zou hebben, voldoet het gemiddelde nog aan de eis, maar bedraagt de korting:
2
(50 * 60 * 0,0025) * 1500 * ((60 – 51 – 5 + 4) / 18) = 2.222 Euro
Volgens de Standaard 2010 bedroeg de korting in beide gevallen 2100 * 1500/2000 = 1575 Euro