Provinciale overheidsopdrachten. Antwerpen. Onze

PROVINCIERAAD VAN ANTWERPEN
Vergadering van 23 oktober 2014
Verslag van de deputatie
Bevoegd deputatielid: Ludwig Caluwé
Agenda nr. 4/2
Telefoon: 03 240 52 48
Provinciale overheidsopdrachten.
Antwerpen. Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. Herstelling van
de leien aan noord- en noordwestzijde ingevolge
hagelschade van 9 juni 2014. Ontwerp. Kennisname.
In de nacht van 8 op 9 juni 2014 trok een supercel over de stad Antwerpen. Deze
uitzonderlijke hagelstorm bracht enorm veel schade toe, ook aan de Onze-LieveVrouwekathedraal. De hagel kwam overduidelijk uit de windrichting NNW, wat uit
het schadepatroon op de daken kan worden afgeleid. De impact van de hagelbollen
was enorm. Plaatselijk werden in het leien dak gaten geslagen tot op de bebording;
sommige hagelbollen sloegen dus dwars door drie lagen leien heen. Op sommige
plaatsen, gelukkig meer beperkt, kan duidelijk hagelimpact worden vastgesteld op
het natuursteenparement. Plaatselijk zijn er kleine kraters in de natuursteen (van
de recent gerestaureerde noordgevel – cf. fase 8). De gebrandschilderde glas-inloodramen werden reeds voorzien van een voorzetbeglazing en hieraan doet zich
geen schade voor, maar de niet-gebrandschilderde glasramen van de middenbeuk
en het hoogkoor werden aan de noordzijde doorzeefd. De aanwezigheid van UVwerende folies aan de binnenzijde van deze ramen maakte dat de rondvliegende
glasscherven werden tegengehouden en op het triforium vielen, anders was er
mogelijk ook schade aan kunstobjecten in het interieur.
In de dagen na 9 juni 2014 werd onmiddellijk de verzekering gecontacteerd. Op 17
juni 2014 kwam de inspecteur van de verzekering ter plaatse om de omvang van
de schade te kunnen aanschouwen. Hij maakte onmiddellijk duidelijk dat alleen het
vervangen van beschadigde leien zou worden vergoed. Hij suggereerde daarbij wel
onmiddellijk dat dakvlakken die fel beschadigd zijn, beter ineens volledig
vervangen zouden worden, maar dat het niet beschadigde deel dan door de
provincie Antwerpen zou moeten worden betaald.
Omdat het onmogelijk is om over een dergelijk dakoppervlak alle kapotte leien te
tellen,
werd
overeengekomen
een
voorstel
te
doen
à
rato
van
oppervlaktepercentages.
Naar aanleiding van de rondgang met de inspecteur van de verzekering werd aan
Onroerend Erfgoed gevraagd of de herstellingswerken zouden mogen worden
uitgevoerd in grijze leien in plaats van de oorspronkelijke roze leien, omdat grijze
leien goedkoper zijn en omdat de roze leien nog zeer moeilijk verkrijgbaar zijn en
er soms lange wachttijden zijn voor leveringen (zeker indien het over grote
hoeveelheden gaat). Er werd reeds mondeling overeengekomen dat de vanop de
openbare ruimte niet zichtbare dakvlakken met grijze leien mogen worden
hersteld, de zichtbare daken dienen echter met roze leien te worden hersteld.
(Intussen werd met brief van 16 september 2014 door Onroerend Erfgoed de
vergunning uitgereikt voor de uitvoering van deze werken.)
Aan nv Renotec te Geel, waaraan door de deputatie in zitting van 29 november
2012 de uitvoering van fase 11d: restauratie van de daken en aanbrengen van
ladder- en klimhaken bij de restauratie van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te
Antwerpen werd opgedragen, werd eind juni jl. gevraagd om de stelling, die werd
gezet om de daken beter toegankelijk te maken, te laten staan (de afbraak was
gepland voor einde juni jl.) omdat de opbouw en de afbraak van een dergelijke
stelling duur is (± 20 000,00 EUR – alle bedragen zijn excl. btw)) en op die manier
deze kosten konden worden uitgespaard, wegens reeds vervat in de opdracht van
fase 11d.
Door de dienst Infrastructuur en Vastgoed (DIN) werd een ontwerpdossier
opgemaakt voor het herstellen van de beschadigde dakvlakken.
Het afrekenen van hoeveelheden kan op verschillende manieren gebeuren. In de
door DIN opgestelde opmeting werden de herstellingswerken opgedeeld in
herstellingen per m² en herstellingen per stuk/per lei. Er zal pas effectief per m²
worden geteld als er effectief 1 m² aansluitende leien wordt gelegd (62
aaneensluitende leien). Alle groepjes van leien van minder dan 62 stuks worden
per stuk geteld. Dit heeft te maken met het rendement dat een dakwerker kan
halen. Een afzonderlijke lei vervangen in een bestaand dak vraagt ongeveer 25
keer meer tijd per stuk dan doorlopende m² leien leggen (zie verder).
De doorlooptijd van de herstellingswerken die begin juni jl. (net na de supercel)
nog werd ingeschat op ruim drie maanden, is niet meer haalbaar. Dakwerkers
worden momenteel overbevraagd om overal schade te gaan herstellen. Er wordt
aangenomen dat er vier dakwerkers fulltime op de werf kunnen aanwezig zijn.
Gerekend met de gemiddeld haalbare rendementen betekent dit dat de
herstellingswerken 160 werkdagen zouden bestrijken. Mits wat weerverlet in de
wintermaanden betekent dit in uitvoering zeker 10 maanden.
In de opmeting werden herstellingen ten gevolge van hagelschade aan de
Zuidertoren niet opgenomen. In de meerjarenplanning was reeds voor de
hagelstorm voorzien dat dit dak omwille van zijn slechte staat dringend volledig
vernieuwd diende te worden. Het dak is zeer moeilijk bereikbaar. Het herstellen
ervan nu opnemen in de schadeclaim zou onredelijk zijn naar de verzekeraar toe.
De werfinrichtingskost (door huidige aannemer dakwerken op vraag van DIN
tijdens uitvoering van de werken ingeschat op ± 35 000,00 EUR) zou immers veel
hoger liggen dan de effectieve kost van het vervangen van de leien bedaking.
Aangezien plaatselijk herstellen duurder is dan volledig herstellen en aangezien de
noodzaak van het vernieuwen van de daken zich al geruime tijd opdringt (zou
tussen nu en 10 jaar in de meerjarenplanning worden opgenomen), werden twee
varianten van de opmeting opgemaakt.
Variante 1 voorzag enkel in het volledig vervangen van een dakvlak wanneer dit
50% of meer beschadigd is. Daken die dan 40% beschadigd zijn worden plaatselijk
hersteld. Dit betekent een grote kost voor de verzekering en indien binnen de 10
jaar het dak toch zou vernieuwd worden, zou deze kost dus opnieuw moeten
worden gemaakt, want dan zouden al deze herstellingen weer weggenomen
worden om deze dakvlakken 100% te kunnen vernieuwen. Maar dan zouden de
werken voor 80% gesubsidieerd worden.
Voor variante 1 bedroeg de kostenraming 553 323,33 EUR waarvan 61 970,26
EUR eigen aandeel.
Variante 2 voorzag in de volledige vervanging van nog meer van de beschadigde
dakvlakken. Als een dakvlak dat 40% beschadigd is nu voor 100% wordt hersteld,
draagt de provincie 60% van de kosten. Deze kosten worden niet gesubsidieerd
door Onroerend Erfgoed (er kan immers geen 4 jaar op een premie worden
gewacht in onderhavig geval vooraleer over te gaan tot herstelling), maar de
volgende 50 jaar moeten aan deze dakvlakken geen grote kosten meer gedaan
worden, omdat ze dan volledig in orde staan.
Een niet onbelangrijk voordeel van het zo veel mogelijk integraal vervangen van
beschadigde dakvlakken is dat in de opmeting meer posten forfaitair kunnen
worden opgenomen, wat het makkelijker maakt om het uiteindelijke kostenplaatje
in de hand te houden. Elk dakvlak dat plaatselijk wordt hersteld wordt afgerekend
à rato van het aantal stuks leien dat werd geplaatst en het aantal aansluitende m²
leien dat werd geplaatst. Het is zeer moeilijk om de aantallen die worden
opgegeven door een aannemer exact te controleren.
De opmeting werd immers opgemaakt op basis van een inschatting ter plaatse,
maar het is zeer moeilijk om een exact percentage in te schatten bij dakvlakken
die zo verspreid beschadigd zijn. De leien zijn ook reeds zeer oud. Het vervangen
van één lei veroorzaakt dikwijls een breuk in de omliggende leien. Het is dus zeer
waarschijnlijk dat voor het vervangen van één beschadigde lei meerdere stuks
vervangen moeten worden, wat de kosten al snel doet oplopen.
Per dag kan een ploeg van twee dakwerkers 55 leien vervangen of 10 m² leien
plaatsen. De eenheidsprijs (EHP) voor het vervangen van 1 stuk = 13,80 EUR, de
EHP voor het vervangen van 1 m² (100% vernieuwen) = 221,30 EUR, voor deels
vernieuwen kost 1 m² (62 stuks) 306,30 EUR.
Voor de kostprijs van 10 m² leien (2 213,00 EUR voor 620 stuks) kan men zo’n
160 afzonderlijke leien vervangen. Het rendement voor het vervangen van 1 lei ligt
dus zo’n 4 keer lager dan het vervangen van leien per m². Bij gelijkmatig
verspreide schade is het dus voordeliger om tot 100% vervanging over te gaan
zodra het dak voor 25% beschadigd is.
Voor de kostprijs van 10 m² leien (2 213,00 EUR voor 620 stuks) kan men zo’n
7,2 m² leien (446 stuks) plaatselijk vervangen. Het rendement voor het plaatselijk
vervangen van aaneensluitende leioppervlaktes ligt dus op basis van de EHP zo’n
1,4 keer lager dan het volledig vervangen van leien per m². Er kan dan gesteld
worden dat het goedkoper is een dakvlak volledig te laten vervangen vanaf het
ogenblik dat het dak meer dan 72% beschadigd is bij gegroepeerde schade.
Aangezien de schade aan de kathedraal eerder gelijkmatig verspreid is over de
beschadigde dakoppervlakken is het verdedigbaar om te stellen dat vanaf 40%
beschadiging een volledige vervanging te verrechtvaardigen is.
Voor variante 2 bedroeg de kostenraming 605 237,58 EUR waarvan 239 135,38
EUR eigen aandeel.
Kort samengevat zijn de voor- (+) en nadelen (-) per variante als volgt:
Variante 1: + kleiner eigen aandeel;
+ over enkele jaren volledige herstelling met 80% subsidie;
- herstellingen die nu worden uitgevoerd dienen na enkele jaren
reeds weer afgebroken te worden;
- veel vermoedelijke hoeveelheden die budgetcontrole bemoeilijken.
Variante 2: + meer forfaitaire hoeveelheden wat budgetcontrole makkelijker
maakt;
+ niet tweemaal dezelfde dakvlakken te herstellen in 10 jaar tijd;
- groter eigen aandeel.
Ondertussen ontving DIN reeds een principieel akkoord van de verzekering voor
variante 1. Zij zal dus zeker akkoord gaan met variante 2.
In de meerjarenplanning werd de laatste twee jaar (2017-2018) steeds een bedrag
van 300 000,00 EUR voorzien voor onderhoud van de daken. Het bedrag van 2018
kan als prioritair naar voren geschoven worden en de nieuw op te starten
projecten, zoals de renovatie van de Sint-Janskapel, kunnen wat later worden
opgestart zodat de beschikbare budgetten per jaar gerespecteerd kunnen worden.
Gelet op het besluit van uw raad, genomen in vergadering van 27 juni 2013,
betreffende de invulling van het begrip dagelijks bestuur in de zin van artikel
43.§2.9° en 11° van het provinciedecreet, is uw raad bevoegd voor het goedkeuren
van dat ontwerp. Echter door de hoogdringendheid van deze werken besliste de
deputatie in toepassing van artikel 58 van het provinciedecreet (“In afwijking van
artikel 43 kan de deputatie in gevallen van dwingende en onvoorziene omstandigheden op
eigen initiatief de bevoegdheden betreffende de vaststelling van de wijze van gunning en de
voorwaarden van overheidsopdrachten, het voeren van de gunningsprocedure, de gunning
en de uitvoering van overheidsopdrachten uitoefenen.”) het ontwerp van variante 2 goed
te keuren en DIN te machtigen om deze werken te gunnen via een
onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking, na prijsaanvraag uitsluitend aan
nv Renotec te Geel, in toepassing van artikel 26.§1.1°f) van de wet
overheidsopdrachten en bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten
van 15 juni 2006 en het betrokken besluit in een volgende vergadering aan uw raad
ter kennisname voor te leggen.
Het ontwerp is digitaal beschikbaar.
De deputatie keurde dit verslag in zitting van 2 oktober 2014 goed.
De provincieraad van Antwerpen,
Gelet op het besluit van de provincieraad, genomen in vergadering van 27 juni
2013, betreffende de invulling van het begrip dagelijks bestuur in de zin van artikel
43.§2.9° en 11° van het provinciedecreet;
Gelet op de dwingende en onvoorziene omstandigheden;
Op voorstel van de deputatie,
BESLUIT:
Enig artikel :
Kennis wordt genomen van het besluit van de deputatie, genomen in zitting van 4
september 2014, omtrent het ontwerp en de gunningswijze voor herstelling van de
leien aan de noord- en noordwestzijde van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal te
Antwerpen ingevolge hagelschade van 9 juni 2014.

Download Report