Installatie en Sanitair

installatie
I VENTILATIE
I
TEKST
EDDY
I
BUITING
FOTOS
EDDY
BUITING,
BOUWNEXT
6. Het zorgcentrum bestaat uit 22 appartementen en algemene ruimtes.
Het traditionele bouwen ging op de schop
bij een woonzorgcentrum in Vroomshoop.
Een aanbesteding op basis van een vraagspecificatie, morfologisch ontwerpen en
passief bouwen: met duurzame luchtverwarming met WTW als primaire klimaatinstallatie en zonnewarmte als tapwater- en
CV-piekverwarmer.
6. Een van de vier ventilatie-WTW"sop het dak, met kanalen met forse isolatie. Zo is een rendement van 851
Altijd de lente in huis
pdrachtgever
O
Mijande Wonen zag
de bouwkosten
woonzorgcentrum
ten voor huurder
voor een nieuw
van 22 appartemen-
De Baalderborg
Groep
Bouwteam
leverde bovenal een prestatiegefocuste
Een van de marktpartijen
bedrijf
Karsten,
met Carl-peter
Goossen van BouwQuest
de vraag uitwerkte
het ontwerp
opdracht
vanwege
en uiteindelijk
bepaalt
moeizame
gaf de opdracht-
gever de markt de gelegenheid
een oplossing
24
installatie
passief bouwen centraal
bestemmingsplanprocedures,
voor 'de binnenkant"
om met
te komen op basis van
geboren.
Directeur
Alferink,
een 75-koppig
Gelderse
Groenlo:
samenwerking
handdruk."
geven bouwsom
van 2,325 miljoen
gevoel van gelijke
I nummer
4 mei 2014
stonden,
Laurens
en
was
Grashof van
bedrijf
uit het
"Op een zaterdag
is beklonken
van eisen en een geeuro.
deel,
bimmen
we met zes man gaan zitten, en de
een programma
en sanitair
waarin
Met behulp van een zogenoemde
fologische
Installatietech-
niek bij het installatietechnische
en een bouwteam
binnenklimaat
Ontwerpopties
de
kreeg voor het plan. Het team
betrok direct Alferink
Ventilatie
neel team dat een bestek uitvoert."
dat in samenwerking
oplopen. Tijd voor een andere aanpak:
bleef gehandhaafd
aanpak op, in plaats van een traditio-
was Bouw-
met een
Goossen vult aan: "Het
verantwoordelijkheid
zijn
zijn drie varianten
woonzorgcentrum:
huidige
mor-
kaart (zie kader op pag. 26)
minimale
zo duurzaam
uitgewerkt
voor het
één op basis van de
eisen [EPC = 0,61. eer
mogelijke
versie met toe-
passing van diverse ecologische
mate-
rialen en een passiefhuisvariant.
wat
werd gezien als de tussenweg.
"De keu
ze van de opdrachtgever
siefhuisvariant.
viel op de pas
Die kwam weliswaar
65.000 euro boven de gegeven bouw-
'" Gasgevoed platenregister
voor naverwarming
van de lucht per appartement.
'" Zomemachtventilatie
in plaats van koeling.
ventilatie-units
levensduur een stuk gunstiger dan de
Zehnder ComforAir 200, elk voor 11
Juist deze doelgroep, zorgbehoevenden
variant voor EPC = 0,6. Alleen al de
apartementen, twee maal de kleinere
die veel op hun kamer zitten, hebben
besparing op woonlasten bleek 47 euro
800 voor de algemene ruimtenl blazen
baat bij een constant comfortabel binnen-
per appartement per maand te bedra-
constant verse lucht met duurzame
klimaat. Maar we weten wél het energie-
gen. Er is daarbij gekozen voor een
warmte door het complex. Opvallend is
verbruik en warmteverlies aanzienlijk te
traditionele bouwmethode, op basis
de isolatie van 15 cm op de kanalen,
beperken." Goossen: "De prestatiedefini-
van het massief-passiefconcept:
zodat het rendement van 85% in prak-
tie was niet minder dan: in deze apparte-
tijk haalbaar is. De units zijn dusdanig
menten moet het altijd lente zijn in huis."
kalk-
zandsteencasco, extra dikke isolatie
met WTW Itwee maal
heid blijft ook in de winter comfortabel.
kosten uit, maar was gerekend over de
IRecticel PIR, 100 en 80 mm, versprin-
ingeregeld dat zelfs in de zomernacht
De luchtstroming in de appartementen is
gend geplaatstl en een gemetseld bui-
koeling via de bypass 1100%1slechts
ontworpen volgens het coandä-effect, het
tenblad. Dit principe is ook toegepast
25 dBIAI aan geluid zal produceren.
kleefprincipe waarbij de lucht eerst langs
bij woonzorgcentrum Nimmerdor in
"Overdaq draait het op CO2 gestuurde
het plafond verspreid wordt, alvorens het
Grijpskerke in Zeeland, dat de lande-
systeem op circa 40%,
goed aangepast aan de omgevingstempe-
lijke primeur had.
Goossen.
ratuur neerdaalt in de leefomgeving: de
De appartementen hebben kiepramen
lucht wordt ingeblazen via de slaapkamer
zegt Cart-peter
Lucht en comfort
en op de gangen zijn naast de deuren
en een beetje in de woonkamer, en afge-
Omdat het gebouw volgens het passief-
luiken met roosters gemaakt voor
zogen via de keuken, en beetje via de
huis-principe optimaal is geïsoleerd en
natuurlijke zomernachtventilatie.
badkamer. "Hierdoor krijg je een betere
optimaal gepositioneerd staat ten
Installateur Laurens Grashof daarover:
overstroom en een goede beluchting van
opzichte van de zon, volstaat voor de
"Ventilatie met lage volumes, dat vinden
zowel de slaap- als de woonkamer. Met
appartementen luchtverwarming; vier
veel installateurs raar. De luchtvochtig-
een snelheid van onder de 0,5 mis en
nummer
4 mei 2014 I installatie
»
~n sanitair
25
installatie
I VENTILATIE
MorfoLogisch
ontwerpen
Morfologisch ontwerpen draait om een visueel overzicht van verschillende
deeloplossingen voor een complex probleem. Het is een methode die in de
jaren 60 is bedacht door een sterrenkundige,
maar ook in de bouw toepasbaar
is. In het geval van een gebouw draait het uit op het op een rij zetten van alle
mogelijke materialen en methoden - de opties voor het casco, de kozijnen,
installatie, noem maar op - en vervolgens keuzes maken. Het biedt opdrachtgevers snel inzicht in de mogelijkheden.
Carl-peter Goossen is warm pleitbezorger van deze methode. "De huidige
praktijk is dat ontwerpteams varianten bedenken die vervolgens naar een calculator gaan die de ontwerpen gaat kwantificeren, ofwel er een prijs aan gaat
hangen. Is er een variant met een innovatieve oplossing? Dan wordt al snel
{:,.Ophet dak tien zonnecollectoren
6. Zonnegasboilersysteem van AO
voor tapwaterbereiding, totaal 22 m2
Smith lvoorverwarmingsvat 600 liter,
met 3,8 GJ per collector.
naverwarmingsvat 368 literl.
gedacht dat 'die wel duur zal zijn' en wordt vervolgens duur afgeprijsd. Er gaat
een streep door en op die manier wordt elke innovatie al weer geremd. Terwijl
voor een onderdeel een dure oplossing kiezen, kan betekenen dat de rest
goedkoop kan."
Goossen heeft morfologisch ontwerpen een aantal keren gebruikt als methode
om een project aan te vliegen. "In één middag kun je wel 30 beslissingen
nemen, tegenover 5 in een traditioneelontwerpproces.
Ik heb teams meege-
maakt die helemaal zenuwachtig werden toen we door de uren voor het V.O.
heen gingen, maar niet in de gaten hadden dat we bijna alles al definitief uitgedokterd hadden. Bij een traditionele aanbesteding ontbreekt 80% van de
informatie die je in de uitvoering wel degelijk nodig hebt." Laurens Grashof:
"Qua installaties zijn er 7 à 8 scenario's voorbijgekomen. Van all-electric
tot
conventioneel."
Een illustratie van het morfologisch ontwerp, plus meer foto's van dit project
vindt u in het fotoalbum op www.installatie.nl/foto.
(:,.Oewissetaar geeft zonnewarmte uit de boiler aan het CV-systeem. Het duurzame CV-water heeft voorrang op de HR-keteL
»
Zonnegasboiler
Het CV-circuit kan echter óók gevoed
zagen, flakkert zelfs een kaars niet."
worden met overtollige warmte uit het
boilersysteem van Aa Smith lvoorver-
Kan het nog duurzamer?
PLatenregister
warmingsvat 600 liter, naverwarmings-
De gasaansluiting in het complex is dus
Elk appartement heeft een platenregis-
vat 368 liter), dat op zijn beurt gevoed
vooral ook een stok achter de deur om
ter op de inlaat zitten, die op basis van
wordt door tien zonnecollectoren [totaal
waar nodig ook tapwater in de gasboiler
Goedeinregeling
bepaaLt comfort
CV
recreatiemarkt.
22 m2, 3,8 GJ per collector) op het dak.
tot hoge temperaturen op te stoken ter
Dit systeem, Theta Dual Service, op de
voorkoming van legionella. Het liefst, en
afgelopen VSK geïntroduceerd en geno-
daarbij spelen ook principiële motieven,
mineerd voor een VSK Award, kan via
had Carl-peter Goossen in plaats van de
een warmtewisselaar
overtollige duur-
ketel een pelletkachel aangewend voor
zame energie uit de tapwaterboiler
dit piekvermogen. Deze optie sneuvelde
afstaan aan het CV-circuit. Groot voor-
echter vanwege mogelijke reukoverlast
peratuur kan optoeren. De energie die
deel van het systeem is dat het 'zonne-
voor omwonenden. Maar mochten de
hiervoor nodig is, komt van één enkele
seizoen' verlengd kan worden, zodat de
omstandigheden ooit veranderen: de
HR-ketel van Remeha ICalenta 35S
gasgestookte condensboiler hooguit in
mantelbuizen liggen al in de grond.
EEP, 18 kW) voor het hele complex. Dit
december en januari bij zou moeten
Goossen.iMet een HR-ketel kun je pri-
traditionele CV-circuit voorziet ook twee
springen, of wanneer álle bewoners
ma een Passief Huis-certificaat ontvan-
algemene ruimtes, niet dagelijks in
tegelijkertijd de warme kraan open
gen, maar mijn hart zegt altijd: liever
gebruik, van extra vloerverwarming.
zetten. Het systeem mikt naast zorg/
helemaal duurzaam."
de individuele comfortbehoefte de tem-
26
voedt
appartementencomplexen vooral op de
geen koudeval van de ramen is er geen
convectie. Zoals we ook in Nimmerdor
instaUiItie en sanitair
I nummer 4 mei 2014
«

Download Report