Het kiezen van het juiste sublimatietransferpapier

Print & Media
Het kiezen van het
juiste sublimatietransferpapier
De fabrikanten van transferpapier voor inkjetdruk met
sublimatiekleurstoffen zijn op één hand te tellen. Toch blijkt
het kiezen van het juiste papier een moeilijk onderwerp.
Transferdrukkers vragen zich af of zij de optimale afweging
hebben gemaakt tussen de druk-, loop- en verwerkingseigenschappen van het papier aan de ene kant en de kosten van
het papier aan de andere kant. Ook andere vragen blijven:
hoe belangrijk is het transferrendement? Wanneer heb ik een
sneldrogend "high speed" papier nodig? Een ondernemer die
wil beginnen met transferdruk staat nog voor andere dilemma's: moet ik kiezen voor een systeem met watergedragen
kleurstoffen of met kleurstoffen op oliebasis? Wat is het juiste papier voor transfer op metaal, of op tegels?
Aanleiding voor dit artikel
TTS is een leverancier van een breed
assortiment transferpapieren. Om haar
klanten van object advies te kunnen voorzien, besloot TTS voor interne doeleinden
de keuze van het optimale papier in een
eenvoudig schema te beschrijven. Daaruit
is dit artikel gegroeid, een handleiding
voor de keuze van het juiste transferpapier
gebaseerd op de verzamelde ervaring van
de professionals.
Systemen met
watergedragen inkten vs.
systemen met
oliegedragen inkten
Water is om verschillende redenen waarop
hier niet nader wordt ingegaan, nog steeds
de ideale drager voor sublimatie-inkten.
Maar, water en papier zijn a-priori niet
voor elkaar bestemd. Immers, papiervezels
kunnen water opnemen door te zwellen.
Dit fundamentele mechanisme vormt een
inherent probleem voor het drukken met
inkten op waterbasis. Papier zal onder
invloed van relatief kleine variaties in het
vochtgehalte al snel met 1% of meer uitzetten of krimpen. Zulke variaties ontstaan niet alleen tijdens het drukken met
watergedragen inkten, maar ook door
veranderingen in het vochtgehalte van de
omgevingslucht voorzover het onverpakte
papier daaraan is blootgesteld. Op smalle
printers en bij kleine formaten levert de
beperkte stabiliteit van papier onder
invloed van vochtverschillen, over het
algemeen weinig problemen op. Moeilijker wordt het bij printen op grootformaat. Daar is een maatverandering van
1% immers al gauw het equivalent van
2,5 cm of meer over de volle breedte!
In vergelijking met watergedragen inkten,
veroorzaken oliegedragen inkten veel
minder zwelling van de papiervezels met
de daaraan verwante problemen zoals
maatverandering en plooivorming. Voor
sublimatietransferdruk op breedtes van
250 cm en meer, adviseert TTS zijn klanten dan ook druksystemen op oliebasis in
overweging te nemen, maar wel rekening
te houden met de volgende beperking.
Beperkingen
van inkten op oliebasis
Bedrukt transferpapier vormt een hoogst
onstabiel systeem. Tegelijkertijd is er de
behoefte aan een zo hoog mogelijk transferrendement. De pigmentdeeltjes in het
46
Print & Media
bedrukte transferpapier moeten gemakkelijk kunnen sublimeren. Daartoe mogen
zij niet chemisch of op een andere manier
gebonden zijn. De pigmentdeeltjes mogen ook niet kunnen "migreren". Deze
eisen maken het systeem kwetsbaar en
gevoelig voor omgevingscontaminatie.
Het is zelfs mogelijk dat bestanddelen van
papier en inkt problemen veroorzaken.
En helaas is de "olie" uit oliegedragen
inkt, nu net zo'n bestanddeel.
Wanneer oliegedragen inkt droogt, verdwijnt de olie niet uit het papier. In het
beste geval verdampen de vluchtige fracties ervan. De fracties die achterblijven,
bevorderen de migratie van pigmentdeeltjes in het papier, wat tot kleurverloop en
onscherpe contouren kan leiden.
Transferpapier bedrukt met inkten op
oliebasis, moet daarom zo snel mogelijk
worden getransfereerd. De houdbaarheid
van het bedrukte papier is zeer beperkt.
Advies voor systemen met
watergedragen inkten
Open substraat (textiel) versus gesloten
substraat (metaal, keramiek)
Maximale inktoverdracht (“transfer
yield”) bij textielpapieren, treedt op wanneer dragervloeistof en pigment niet te
sterk het papier in worden gezogen en de
pigmentdeeltjes niet aan het papier worden gebonden. Hiervoor heeft men een
gesloten filmcoating ontwikkeld die met
het water uit de inkt een gel vormt. Het
gesloten karakter van deze coating maakt
zo'n papier minder geschikt voor transfer
op eveneens gesloten oppervlakken. De
waterdamp die bij het transfereren ontstaat kan dan immers uitsluitend in laterale richting ontsnappen, wat tot verstoring
van het drukbeeld leidt.
Voor transfer op harde oppervlakken
adviseren wij een ander type papier, dat
waterdamp tijdens het transfereren doorlaat. Zulke papieren zijn vergelijkbaar met
inkjetfotopapieren, die onmiddellijk na
het printen droog zijn. Het nadeel van
deze papieren is het lagere transferrendement. Dit hangt samen met het feit dat de
inkt sneller en dieper het papier in wordt
gezogen dan bij papieren voor textiel. Dit
effect wordt bereikt met een silicaatcoating. Een tweede nadeel van de papieren voor harde oppervlakken is dat ze
door de snelle opname van het water in
het papier, meer tot bobbelen en plooivorming leiden dan textielpapieren.
Welk gramgewicht?
Er worden papieren voor toepassingen op
open substraten aangeboden in grosso
modo drie grammages: 70 g/m2, 100 g/m2
en 140 g/m2.
inkt, begint licht papier sterk te bobbelen.
3. Verwerking van het papier van rol-tot-rol
of niet
Bij de verwerking van rol-tot-rol op de
printer, kan de spanning van het papier
worden gecontroleerd. Er zijn wat dit
betreft weliswaar grote verschillen tus-
Grootformaatprinters
van Vutek en Gandinnovations maken sublimatietransferdruk
met oliegedragen inkten mogelijk tot op een
breedte van ruim 3 m.
Er zijn drie criteria die bepalen welk
gramgewicht gebruikt kan worden.
1. Inktopbrengst
Dit is het algemene en alles overheersende criterium. Hoe hoger de inktopbrengst, hoe zwaarder het transferpapier
moet zijn om de inkt probleemloos op
te kunnen nemen. Deze samenhang
vloeit direct voort uit het mechanisme
van de inktabsorptie in het papier.
2. Moeilijke en makkelijke dessins
Moeilijke motieven vragen om een
zwaarder papier.
Wat wordt in dit verband onder een
moeilijk motief verstaan?
• asymmetrische motieven.
• vlakken of strepen met weinig inkt of
zonder inkt afgewisseld met vlakken of
strepen met veel inkt.
Dergelijke motieven vragen veel van de
dimensiestabiliteit van het papier,
omdat er plaatselijk grote verschillen
optreden in de hoeveelheid inkt die
moet worden geabsorbeerd. In het overgangsgebied tussen veel inkt en weinig
48
sen de verschillende printers, maar de
algemene regel luidt toch dat printen
van rol-tot-rol een betere procesbeheersing mogelijk maakt dan printen van rol
naar vel, waarbij de baan na de printkoppen wordt afgesneden. Wanneer
tenslotte ook van rol-tot-rol wordt
getransfereerd op een transferkalander,
zijn de omstandigheden ideaal voor het
gebruik van een licht papier.
Wanneer een "high speed" papier?
Met de ontwikkeling van "high speed"
("HS") papieren, d.w.z. papieren die aanzienlijk sneller drogen dan traditionele
transferpapieren, speelt de papierfabrikant
in op de steeds sneller wordende printers.
Het HS-papier voldoet aan de eisen van
de nieuwste generatie printers en zelfs aan
de eisen van de printers van morgen.
Opvallend is dat de snellere droging niet
ten koste gaat van het transferrendement.
Het HS-papier voldoet aan de hoogste
eisen wat betreft kleur. Veel drukkers
gebruiken zelfs geen aparte kleurprofielen
voor dit papier. Traditionele transferpapieren voor open substraten worden
gekenmerkt door een geleidelijke wegslag
Print & Media
De nieuwste printers zijn zo snel dat we
aan de grenzen van de toegepaste trucs
zijn gekomen, zeker wanneer het om
motieven met een hoge inktopbrengst
gaat. Dan biedt HS-transferpapier zich
aan als de voor de hand liggende oplossing. Het halveert ongeveer de tijd die
nodig is voor het bereiken van een droog
en wrijfvast oppervlak. Productiebedrijven moeten echter eerst een zorgvuldige kostenanalyse maken. De prijs
van HS-papier ligt ongeveer 0,10 euro per
m2 hoger dan die van een overeenkomstig
"normaal" transferpapier. Zijn alle andere
mogelijkheden om de gewenste productiesnelheid te halen onderzocht? Rechtvaardigt de hogere productie de extra
papierkosten of kan worden volstaan met
een lagere productiesnelheid in combinatie met een goedkoper papier?
Andere factoren
Verwerking van rol op rol in een transferkalander
van het water uit de inkt, d.w.z. door een
langzame droging. Transferdrukkers hebben geleerd hoe ze hiermee om moeten
gaan en in veel gevallen vormt de langzame droging geen probleem, zelfs niet op
snelle printers. Ze gebruiken in de praktijk een heel scala aan kunstgrepen om te
zorgen dat het papier droog en vooral
wrijfvast is voordat het opgewikkeld
wordt. De oudste en simpelste kunstgreep
is het verlengen van de papierbaan in de
printer. Soms beperkt men zich ertoe de
opwikkelas van de printer aan dezelfde
kant te monteren als de afwikkelas en het
bedrukte papier via extra geleiderollen
onder de printer door te voeren. Ook zie
je wel een apart opwikkelapparaat dat op
enige afstand van de printer is geplaatst.
Weer een andere oplossing is een verwarmde geleideplaat onder het bedrukte
papier, al dan niet in combinatie met een
verwarmbare plaat aan de inloopkant.
Vaak wordt ook gebruik gemaakt van ventilatoren om de droging van de baan door
convectie te bespoedigen. De aangehaalde
trus zijn zo wijdverbreid, dat ze bij bepaalde printers tot de standaarduitvoering
behoren.
Sinds de introductie van HS-transferpapier hebben ook de inktfabrikanten nieuwe "high speed" inkten op de markt
gebracht, zodat het ernaar uitziet dat alle
elementen van het transferdruksysteem
samen evolueren naar een nieuw niveau
van producueren.
Bovenstaande informatie kan helpen bij
het kiezen van het juiste papier. Toch
moeten hier nog enkele andere aspecten
van de transferdruk vermeld worden,
omdat ze de optimale papierkeuze in de
weg kunnen staan.
Afwisselend donkere en lichte banen. Let op de plooivorming op de overgang.
Foto Campo Coprint BV
50
Print & Media
Een eerste belangrijk item is colour
management. Het gebeurt in de praktijk
helaas wel eens dat drukkers dure, zware
transferpapieren gebruiken en daarvoor
veel geld uitgeven, terwijl ze besparen op
het proces van het kleurenmanagement.
De verklaring voor deze paradox is dat
goed kleurenmanagement een investering
vergt, die een beginnend productiebedrijf
zich meestal niet kan of wil veroorloven.
Wanneer eenmaal een hoog productieniveau bereikt is en niets het terugverdievan de financiële investering nog in de
weg staat, is tijdsdruk vaak de volgende
hindernis. Kleurenmanagement vergt nu
eenmaal ook een investering in tijd.
Linearisatie en het maken en gebruiken
van ICC kleurprofielen vormen de basis
van een professionele workflow die reproduceerbare resultaten oplevert. Procesbeheersing is niet slechts een technische noodzaak, maar vooral ook een voorwaarde voor een optimale inkoop van de
verschillende verbruiksartikelen. Gebrekkig kleurenmanagement maakt het
uitwisselen van media en inkten tot een
riskant avontuur, terwijl juist hiermee
belangrijke kwaliteitsvoordelen en kostenbesparingen kunnen worden gerealiseerd.
Noot van de redactie
We hebben ons licht opgestoken bij textieldrukkers die gebruik maken van de sublimatietransfermethode. Zij vertelden ons dat het net goed gaat/niet goed gaat m.b.t.
tot de maatvoering, met waterhoudende inkten op tranferpapier tot een breedte
van 220 cm tot 260 cm. Het water in de inkt beïnvloedt de maatvoering van het
transferpapier, waardoor de totale kwaliteit bij bredere formaten zijn uiterste grenzen bereikt wanneer de overdracht op textiel plaatsvindt.
Oliegebaseerde inkten stammen uit de tijd van de 160 cm brede printers van Xerox-,
Seiko- en Raster Graphics voor papier, vinyl en textielachtige substraten.
Sinds de komst van de +320 cm brede textielprintmachines, hebben enkele gebruikers het idee opgevat om oliehoudende inkten in te zetten als sublimatietransfermethode, om zo een maatvervorming van het transferpapier te omzeilen. Dat beviel
toch niet zo goed. De helft van de gebruikers van die brede textielprinters van Vutek
en Gandinnovation, is met die oliehoudende inkt rechtsreeks op textiel gaan printen. Voor de aansluitende sublimatie daarvan, wordt de vers geprinte textielbaan als
een sandwich tussen twee olie-absorberende papierbanen gedroogd in de verwarmde kalanderpers. Om te voorkomen dat na het printen de olie te veel zou kunnen intrekken in het textiel, sublimeert en droogt men zo spoedig mogelijk na het printen
via de kalanderpers.Dat is weliswaar maar ietsje minder fraai dan via de overdracht
met papier, maar het functioneert verder goed. Op onze vraag waarom dan niet gewoon watergebaseerde reactieve textielinkten werden gebruikt bij rechtstreeks
printen op textiel, zegden onze contacten het nog niet te hebben uitgeprobeerd.
Overigens print de andere helft van de gebruikers van brede tot zeer brede textielprinters met disperse dye inkt (waterhoudende dye inkt), waterhoudende pigment-
Tenslotte nog iets over klimaatbeheersing.
In de grafische industrie is klimaatbeheersing haast vanzelfsprekend. Een grafische
ondernemer weet precies te vertellen bij
welke temperatuur en bij welk relatief
vochtgehalte zijn drukproces optimaal
functioneert. Sublimatietransferdrukkers
die met watergedragen inkten werken
weten dat een laag relatief vochtgehalte
tot verstopping van printkoppen kan leiden, maar zijn zich minder goed bewust
van het gevaar van schommelingen in het
relatieve vochtgehalte voor het loopgedrag
van het papier. Een typisch gevolg hiervan
zijn de papierklachten die ieder jaar aan
inkt of reactieve (zuurhoudende) dye inkt (afhankelijk van substraat en sublimatiemethode), maar inmiddels staat ook UV-inkjetprint voor grote reclamedoeken ter
beschikking.
het einde van de zomer weerkeren.
Wanneer de buitentemperatuur daalt
maar de verwarming nog niet aanstaat,
stijgt het relatieve vochtgehalte van de
lucht. Dit type klachten verdwijnt vanzelf
als het kouder begint te worden en de verwarming in de productieruimte ervoor
zorgt dat het relatieve vochtgehalte van de
omgevingslucht daalt. Arnold van Houtum ■
51
Arnold van Houtum is Senior Advisor voor TTS in
Waddinxveen. Texo Trade Services BV (TTS)
ontwikkelt, produceert en distribueert transferpapieren en transferfolies voor zeefdruk. Daarnaast distribueert TTS papieren voor inkjettoepassingen. TTS heeft vestigingen in Waddinxveen,
Nederland en Lyon, Frankrijk.

Download Report