Nieuwsbrief - De Amsterdamse Vrouwengroep

Nieuwsbrief
start
Nr 85
februari 2014
 website amsterdamse vrouwengroep
 website raad voor levensbeschouwingen en religies te amsterdam
De Raad voor Levensbeschouwingen en Religies te Amsterdam (RLRA) en de
Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA zetten zich in voor goede onderlinge
menselijke verhoudingen in de stad en willen een sterk geluid laten horen tegen
onverdraagzaamheid en angst.
De Raad en de Amsterdamse Vrouwengroep willen een bindende schakel zijn tussen
mensen van verschillende levensovertuigingen en actieve gesprekspartners voor
organisaties, die zich bezighouden met nieuwe inzichten op dit gebied.
De Amsterdamse Vrouwengroep brengt vrouwen met elkaar in contact, om in een
informele sfeer kennis te nemen van de levensopvattingen, spiritualiteit en zingeving
van de ander. De Vrouwengroep wil daarmee het gevoel van eigenwaarde van
vrouwen versterken, opdat vrouwen met behoud van eigen identiteit, zelfbewust en
krachtig kunnen deelnemen aan de samenleving.
Raad voor Levensbeschouwingen en Religies (RLRA)
De Amsterdamse Vrouwengroep van de RLRA
Amsterdamse vrouwen in gesprek over identiteit en samenleving!
www.amsterdamsevrouwengroep.nl
1
INDEX
Van de Redactie
3
De vrouwelijke icoon van de maand = Maria van Antwerpen
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
4
7
Amsterdam, maandag 3 februari van 13.00 tot 15.00 uur
7
Leerhuis Amsterdam Tenach & Evangelie 8
Amsterdam, in de maand februari
8
Themamiddag: Dood en Rouwrituelen
9
Amsterdam, zaterdag 1 februari van 14.00 tot rond 18.00 uur
Kerkdiensten > Vineyard Amsterdam
9
9
Amsterdam, zondag 2, 9, 16 en 23 februari, aanvang 11.00 uur
Stadsverlichting
9
9
Amsterdam, maandag 3 februari van 20.00 tot 21.00 uur
Stilte, de eerste taal van 'God' - Gebedsmeditatie (4x)
9
10
Amsterdam, dinsdag 4, 11, 18, 25 februari van 10.30 tot 12.30 uur
Muziek in het Stadsarchief,
10
10
Amsterdam, 10 januari - 12 december 2014, aanvang 17.30 uur
Vervreemden van je Kerk
10
11
Amsterdam, maandag 10 februari, aanvang 20.00 uur
11
Valentijnsdag 'voor je het weet, heb je een date..' 11
Amsterdam, zaterdag 15 februari vanaf 12:00 uur
11
Teken aan de wand - Museumcursus (5x) 12
Amsterdam, zaterdag 15 februari, 1, 15, 29 maart, 12 april van 10.30 tot 12.30 uur
Een Weekend in het Klooster: Vrouwen Lezen Bijbel en Koran
Huissen - Dominicanenklooster, zaterdag 22 en zondag 23 februari 2014
Meezingconcert Stabat Mater Pergolesi voor vrouwen
13
14
14
Amsterdam, dinsdag 25 februari van 20.00 tot 21.30 uur
Onrecht, lijden en Jezus
12
14
Amsterdam, dinsdag 25 februari 2014 op het Jonas Daniël Meijerplein.
Het Stadsdebat: Wonen en werk
12
13
Amsterdam, zondag 23 februari en zondag 8 maart van 11.00 tot 17.00 uur
Herdenking van de Februaristaking
12
14
14
Amsterdam, donderdag 27 februari van 20.00 tot 22.00 uur
14
2
INGEKOMEN
15
Muhammad, het verbazingwekkende verhaal van de Profeet
15
Samen tegen racisme en discriminatie
15
Nieuw boek over Compassie: De Ander
16
Ontwikkelingen rond het Ignatiushuis Amsterdam!
16
Het Mozeshuis sluit haar deuren
16
Een dag op de Westbank met Yafit Gamilah Biso
17
Islamitisch Feminisme – een korte film online
19
FEEST- en GEDENKDAGEN in februari 2014
20
↑
Van de Redactie
Oecumenische Vrouwensynode - platform van de vrouw-en-geloofsbeweging
Amsterdam, zaterdag 8 maart, van 10.00 uur tot ongeveer 17.00 uur
‘s Ochtends houdt Anneleen Decoene (systematisch theologe, KU Leuven) een prikkelende
voordracht over hoe feministische theologie ons kan inspireren en kracht geven op weg
naar duurzame economie. In het middagprogramma is er keuze uit diverse workshops.
De Vrouwensynode wordt gehouden in de Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36,
Amsterdam, naast station Amsterdam Zuid. Opgeven vóór 14 februari via het
opgaveformulier. Er is een maximum aan het aantal deelnemers. Als je je opgeeft voor 14
februari (Valentijnsdag), heb je gegarandeerd plaats.
Bel voor vragen over opgeven 's avonds Arine Benschop 015-262 2326.
Toegang: € 30 / € 10 voor studenten en minima. Oecumenische Vrouwensynode
De Synodedag wordt mede mogelijk gemaakt door het Catharina Halkesfonds
1. De Nieuwsbrief verschijnt aan het einde van elke maand. Denkt u eraan, dat kopij
dient te worden ingeleverd vóór de 20e van de maand bij de Redactie (zie hierna
genoemde namen). De Redactie verzoekt u dringend om vooraf bij de
desbetreffende organisatie te checken of uw kopij in onze Nieuwsbrief mag worden
opgenomen! De Redactie behoudt zich het recht voor om kopij, die niet relevant is
voor de doelgroep van deze Nieuwsbrief, niet op te nemen.
2. De Nieuwsbrief is ook terug te lezen op www.amsterdamsevrouwengroep.nl ,
evenals de verslagen van Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag.
Redactie:
Gerrie van Krevel, 020-690 2378 [email protected]
Ank Veenstra, 020-694 9647
[email protected]
3
De vrouwelijke icoon van de maand = Maria van Antwerpen
Daar was laatst een meisje loos
Illustratie
Handtekeningen van Maria als Maggiel van
Antwerpen (boven) en als Maria van Antwerpen,
1769) Groene Hart Archieven, Gouda.
Toelichting. In de zeventiende en
achttiende eeuw moeten er volgens de
onderzoekers Dekker en van de Pol
(1981) heel wat meisjes en vrouwen zijn
geweest die rok en keurslijf inwisselden
voor een broek met toebehoren om dienst
te kunnen nemen in leger of vloot, om als
‘autonome’ vrouw te leven. De bijna
honderd vrouwen uit de Lage Landen die
dit meestal zonder succes hebben
geprobeerd en om die reden door bovengenoemde onderzoekers uit de archieven
konden worden opgediept, werden door
hen dan ook aangeduid als ‘het topje van
de ijsberg’.
Dat het destijds internationale fenomeen
tot de verbeelding sprak en de pennen op
papier bracht (en nog steeds brengt) moge
blijken uit de vele romans, verhalen en
liederen die in de loop der tijden over dit
onderwerp zijn gemaakt.
ANTWERPEN, Maria van (Breda 17-1-1719 – Breda 16-1-1781), nam drie keer dienst als
soldaat en trouwde twee keer met een vrouw. Dochter van Johannes van Antwerpen (voor
1667-1732), brandewijnstoker en ‘kraankind’, en Johanna de Swart (1682-1731). Maria
trouwde op 21-8-1748 in Coevorden onder de naam Jan van Ant met Johanna Cramers; en
op 9-8-1762 in Zwolle als Machiel van Hantwerpen met Cornelia Swartsenberg.
Maria van Antwerpen werd geboren in een groot katholiek gezin. Haar vader was
aanvankelijk een kleine ondernemer met enig bezit, maar eindigde als ‘kraankind’ (een soort
havenarbeider) in dienst van de stad. De financiële tegenspoed zal een reden zijn geweest
dat Maria al jong werd uitbesteed aan een tante, die haar slecht behandelde.
Na de dood van haar ouders kort na elkaar –Maria was toen dertien– werkte ze bij
verschillende Bredase families als dienstmeisje. Eind 1745 was ze als dienstmeisje in
betrekking in Wageningen. Daar werd ze midden in de winter ontslagen, en omdat ze
nergens anders werk vond, nam ze het radicale besluit zich te verkleden als man en dienst
te nemen als soldaat.
Als ‘Jan van Ant, geboren in Arnhem, zestien jaar oud’ tekende zij eind januari 1746 in Grave
een contract voor zes jaar bij het leger. Goed anderhalf jaar later trouwde ‘hij’ in Coevorden
met Johanna Cramers, een sergeantsdochter. Na enkele omzwervingen werd het regiment
van ‘Jan’ in Breda gelegerd. Daar werd Maria herkend door de dochter van een gezin waar
ze ooit als dienstmeid had gewerkt. Ze werd gearresteerd en in mei 1751 door de krijgsraad
veroordeeld tot verbanning uit Brabant en Limburg en uit alle garnizoenssteden.
Na dit vonnis vestigde Maria zich, nu weer gekleed als vrouw en na enige omzwervingen, in
Gouda. Ook woonde zij enige jaren in Rotterdam. Ze kwam aan de kost met naaiwerk. In
Gouda leerde ze Cornelia Swartsenberg kennen.
Cornelia was ongehuwd en zwanger, kende Maria’s voorgeschiedenis, en haalde haar over
om weer als man te gaan leven en met haar te trouwen.
Maria nam nogmaals een mannelijke identiteit aan, ditmaal als ‘Machiel van Hantwerpen’, en
trok naar Zwolle, waar zij in 1762 opnieuw dienst nam als soldaat. Cornelia volgde, en zij
trouwden nog datzelfde jaar.
4
Twee jaar later nam ‘Machiel’ na een conflict ontslag en trok met Cornelia naar Amsterdam.
Cornelia was opnieuw zwanger – het eerste kind was dood geboren –, volgens Maria als
gevolg van een verkrachting.
Dit tweede kind werd als Willibrordes gedoopt in de rooms-katholieke kerk De Posthoorn, in
de Haarlemmerstraat in Amsterdam, maar stierf na zeven weken.
In 1766 werd Maria voor de derde keer soldaat, nu in dienst van de stad Amsterdam. In 1769
kwam ook aan deze tweede travestieperiode een einde. ‘Machiel’ werd tijdens een uitstapje
in Montfoort herkend door iemand die haar in Gouda als vrouw had gekend. Het lukte
Cornelia om te vluchten, maar Maria werd gearresteerd en in Gouda berecht. De
Schepenbank veroordeelde haar tot verbanning uit Holland en West-Friesland. Daarna
verdwijnt Maria uit beeld.
De bronnen voor Maria’s leven
Maria’s leven (tot 1769) laat zich reconstrueren aan de hand van de uitvoerige verhoren die
de Goudse rechtbank haar bij haar tweede arrestatie afnam. In 1751 verscheen bovendien
De Bredasche Heldinne, of merkwaardige levens-gevallen van Maria van Antwerpen, haar
‘autobiografie’, opgetekend door Franciscus Lievens Kersteman. De Bredasche Heldinne is
naar het genre der schelmenroman gemodelleerd, opgesmukt en aangevuld, maar het
verhaal moet Kersteman uit Maria’s eigen mond hebben opgetekend, in de gevangenis van
Breda, waar hij wegens oplichting tegelijk met Maria opgesloten zat. De basisgegevens
kloppen met andere bronnen. Ten slotte is er ook een zogenaamd ‘nieuwslied’ over haar
geschreven en verspreid: Een vermaekelyk liedeken van een manhaftig Vrouwspersoon, die
de staeten van Holland vijf jaar en zes maenden gediend heeft als grenadier binne Breda. Dit
heeft echter niet zoveel meer te maken met de historische Maria van Antwerpen.
Traditie of transseksualiteit?
Maria’s besluit om als man te gaan leven sloot aan bij een traditie van vrouwelijke travestie
die van de zestiende tot het begin van de negentiende eeuw in heel Europa bekend was.
Zelf verklaarde ze geïnspireerd te zijn geweest door eerdere voorbeelden, en inderdaad
hebben naar verluidt eind zeventiende, begin achttiende eeuw twee andere befaamde, als
man levende vrouwen in Breda gewoond: Elisabeth Someruell (Lys Saint Mourel) en de
Engelse ex-zeerover Mary Read. Zich als man verkleden was een goede manier om werk te
vinden, want naar soldaten en matrozen was altijd vraag. Uit Maria’s biografie blijkt dat haar
travestie ten minste een economische aanleiding had.
De motieven zullen complexer zijn geweest – zelf noemde zij nog vaderlandsliefde in
oorlogstijd en hulp aan een vriendin in nood. De vraag blijft waarom ze tot tweemaal toe
officieel een vrouw trouwde, de eerste keer zelfs met een vrouw die niet wist dat haar man
een vrouw was. De rechters vroegen of ze een ‘tribade’ (lesbienne) was –daar stonden zeer
zware straffen op–, maar Maria wist hen te overtuigen dat zij met haar echtgenotes slechts
‘als zusters’ geleefd had. Bovendien, zo hield Maria lang vol, was ze eigenlijk echt een man.
Uit lichamelijk onderzoek bleek dat ze anatomisch een normale vrouw was, maar zelf
verklaarde zij: ‘ik ben in de natuur een manspersoon, maar uiterlijk een vrouwspersoon’.
Dit wijst op transseksualiteit, het gevoel geboren te zijn in het lichaam van de andere sekse.
Met zo’n modern concept, dat bovendien volop in discussie staat, moeten we echter
voorzichtig zijn.
Een ongewone vrouw uit het gewone volk
Voor een vrouw –zij het geen gewone vrouw– uit het gewone volk van de achttiende eeuw is
het leven van Maria van Antwerpen opmerkelijk goed gedocumenteerd. Haar biografie biedt
niet alleen informatie over het leven van een vrouwelijke soldaat, maar ook over dat van een
vrouw aan de onderkant van de samenleving, een leven dat ze met velen zal hebben
gedeeld. Ze was vroeg wees en werkte al vanaf haar dertiende als dienstbode.
Later leefde ze vooral van naaiwerk –ook als man verdiende ze bij als kleermaker– maar ook
van ‘gescharrel’ als handel in tweedehands goederen en het verkopen van Oranjelint bij
Oranjefeesten. Ze verhuisde vaak, trok van stad naar stad, woonde in kosthuizen of
huurkamers, zoals in Amsterdam in de Jordaan.
5
Als vrouw was zij alleenstaand, maar ze kende veel mensen en deelde haar onderdak vaak
met een ‘kameraad’. Haar basisnetwerk bleef haar uitgebreide familie: meestal woonde ze bij
een familielid in de buurt.
Haar familie wist ook van haar travestie; bij de doop van haar ‘zoontje’ was een broer van
haar doopgetuige. Uiteindelijk keerde zij ook weer terug naar haar geboortestad Breda. Daar
werd zij in 1781 ‘van de armen’ begraven, op het achterste deel van het kerkhof van de
Markendaalsekerk.
Archivalia
De verhoren en het vonnis van de Goudse rechtbank (1769) zijn te vinden in Kersteman, De
Bredasche heldinne (1992), alwaar ook verwijzingen naar andere archiefbronnen.
Literatuur
 Rudolf Dekker en Lotte van de Pol, Daar was laatst een meisje loos. Nederlandse
vrouwen als matrozen en soldaten. Een historisch onderzoek (Baarn 1981).
 Rudolf Dekker en Lotte van de Pol, ‘Maria van Antwerpen, een transsexuele vrouw in
de 18e eeuw?’, Documentatieblad Werkgroep Achttiende Eeuw 17 (1985) 101-115.
 F.L. Kersteman, De Bredasche heldinne. Rudolf Dekker, Gert Jan Johannes en Lotte
van de Pol ed. (Hilversum 1988) [hierin zijn ook opgenomen de verhoren en het
vonnis van de Goudse rechtbank, en het nieuwslied].
 Rudolf Dekker en Lotte van de Pol, Vrouwen in mannenkleren. De geschiedenis van een
tegendraadse traditie. Europa 1500-1800 (3de druk; Amsterdam 1992 [oorspr. 1989]) 87-93.
 Peter Altena, ‘17 juni 1751. Maria van Antwerpen verlaat de militaire gevangenis van
Breda [...]’, in: M.A. Schenkeveld-van der Dussen red., Nederlandse literatuur. Een
geschiedenis (Groningen 1993) 323-327.
Toegift
En dan als toegift een populair lied (dat wij allemaal op school geleerd hebben, toen er nog
zangles werd gegeven) uit ca. 1775, dat ook op bovenstaand thema in gaat. In het Museum
van Speelklok tot Pierement te Utrecht wordt een rolzeil bewaard met de tekst van ‘Daar was
laatst een meisje loos’
Daar was laatst een meisje loos
Die wou gaan varen, die wou gaan varen
Daar was laatst een meisje loos
Die wou gaan van als zeematroos
D’ Bagyn in mans klederen,
travestieroman uit 1682
By Aert Wolsgryn, boekverkoper
Uit: www.digtiaalvrouwenlexion.nl
www.geheugenvannederland.nl
↑
6
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
Amsterdam, maandag 3 februari van 13.00 tot 15.00 uur
UITNODIGING
voor
Ontmoeting & Verdieping op de Maandagmiddag
Uw gastvrouwen, Gerrie en Inica, leden van de Amsterdamse Vrouwengroep,
nodigen u van harte uit voor een ontmoeting tot ‘geestelijke voeding’ op
maandagmiddag 3 februari*
Zo ziet de middag eruit:
13.00 uur : Ontvangst met koffie/thee/versnapering
13.15 uur: Een persoonlijke noot willen inbrengen
13.30 uur : Welkomstwoord, (huishoudelijke) mededelingen en inleiding tot:
Februari – maand van reiniging en boetedoening **
Van het uiterlijk licht naar het innerlijk licht
14.55 uur: Vaststellen thema voor maandagmiddag 3 maart
15.00 uur: Afsluiting
** Overpeinzing bij dit thema:
- Reiniging is een thema, waaraan binnen veel religies aandacht wordt besteed.
Hierbij kan het zowel gaan om uiterlijke reiniging (reiniging van huis en lichaam)
als om spirituele, innerlijke reiniging (reiniging van de ziel).
- Bij de Oude Romeinen kende men de maand februari als de maand van de grote
reiniging en boetedoening.
* Locatie: Buurtcentrum Oosterpark, Derde Oosterparkstraat 159, 1092 CW Amsterdam;
020-462 0340 - rolstoelvriendelijk – begane grond
tramlijn 3 en 7: halte OLVG (Onze Lieve Vrouwe Gasthuis), 4 minuten lopen
tramlijn 9: halte Wijttenbachstraat, 10 minuten lopen of tramlijn 3 of 7 halte: OLVG
metro en sneltram: station Wibautstraat, 12 minuten lopen
aanmelden bij:
Gerrie: 020-690 2378 ; e-mail: [email protected]
Inica: 020-675 6615 en 06-2547 8665 ; e-mail: [email protected]
↑
7
Het Ontmoeten van je buurvrouw/buurman
in Amsterdam en omgeving
Leerhuis Amsterdam Tenach & Evangelie
Amsterdam, in de maand februari
Zaterdag 1 februari 10.30 uur: Levinas, Totaliteit en Oneindigheid 1/5
O.l.v. Theo de Boer lezen van Levinas’ hoofdwerk Totalité et Infini.
Woord vooraf (blz. 11-21; noot 1-18) (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Zondag 2 februari 16.30 uur: Leerdiensten in het Gast-huis
aan de hand van de Sidra (Tora-gedeelte) dat op de voorafgaande sabbat aan de orde was in de
synagoge. Voorganger: Dick Boer. (Gast-Huis, Arie Biemondstraat 103).
Zaterdag 8 februari 10.30 uur: Levinas, Totaliteit en Oneindigheid 2/5
O.l.v. Theo de Boer lezen van Levinas’ hoofdwerk Totalité et Infini.
Deel I Hetzelfde en het Andere. B. Scheiding en gesprek (blz.49- 82; noot 42-62)
(Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Dinsdag 11 februari. 20.00 uur: De School van Miskotte 1/3
Preken van Miskotte lezen o.l.v. Dick Boer en Wilken Veen (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Donderdag 13 februari 20.00 uur: Protestantse Kerkbouw in Amsterdam 1/2
Kenmerken van de protestantse kerkbouw aan de hand van Amsterdamse voorbeelden.
Inleiding Kees Voordouw (Gast-Huis, Arie Biemondstraat 103).
Zaterdag 15 februari 10.30 uur: Levinas, Totaliteit en Oneindigheid 3/5
O.l.v. Theo de Boer lezen van Levinas’ hoofdwerk Totalité et Infini.
Deel II Interioriteit en economie. B. Genieting en voorstelling (blz.126-150; noot 99-120)
(Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Dinsdag 18 februari 20.00 uur: De School van Miskotte 2/3
Preken van Miskotte lezen o.l.v. Dick Boer en Wilken Veen (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Woensdag 19 februari 14.00 uur: Tekst en Traditie
Bespreking van door de deelnemers zelf ingebrachte onderwerpen.
Leiding: Wilken Veen en Adriaan Deurloo (Van Limmikhof, Nieuwe Keizersgracht 1A)
Zaterdag 22 februari 10.30 uur: Levinas, Totaliteit en Oneindigheid 4/5
O.l.v. Theo de Boer lezen van Levinas’ hoofdwerk Totalité et Infini.
Deel III Gelaat en exterioriteit. A Gelaat en zintuigelijkheid (blz. 199-206; noot 148-151)
(Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Maandag 24 februari 10.30 uur: Teksten voor Toeschouwers
Voor- en nabeschouwing van nu op de planken gebrachte toneelstukken o.l.v. Christine Boer
Nabespreking La Paloma. Voorbespreking Le Square van Marguerite Duras
(Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Dinsdag 25 februari 20.00 uur: De School van Miskotte 3/3
Preken van Miskotte lezen o.l.v. Dick Boer en Wilken Veen (Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Donderdag 27 februari 14.00 uur: Bijbels Leerhuis op de Donderdagmiddag
O.l.v. Wout van der Spek over Brief aan de Romeinen (Gast-Huis, Arie Biemondstraat 103)
Vrijdag 28 februari 17.00 uur : Paulus, in het Oog van de Storm
Theaterprogramma met Kees Posthumus in het Thomastheater (i.s.m. de Stichting Thomas Open)
(Thomaskerk, Prinses Irenestraat 36).
Het Leerhuis heft geen toegangsgeld meer bij zijn bijeenkomsten. Maar dat wil niet zeggen dat we het
geld niet nodig zouden hebben. Al uw giften op gironummer 449815 t.n.v. Protestantse Gemeente
inzake T&E (of bij de inzameling op het eind) zijn zeer welkom.
Wilt u regelmatig op de hoogte blijven van de activiteiten van het leerhuis? Stuur een e-mail naar
[email protected] ; www.leerhuisamsterdam.nl Géén telefoonnummer
↑
8
Themamiddag: Dood en Rouwrituelen
Amsterdam, zaterdag 1 februari van 14.00 tot rond 18.00 uur
Ghanese, Surinaamse en Nederlandse protestanten in gesprek:
in Kerkcentrum De Nieuwe Stad.
Sterven hoort bij het leven.
De dood onder ogen zien, afscheid nemen, verdriet hebben, het vraagt om een plaats.
Kunnen rituelen daarbij helpen?
14:00 uur: Inloop
14:30 uur: Opening en inleiding door Daniel Bediako, Jan van der Meulen en Haydy Nelson.
15:00 uur: Presentatie afleggersvereniging Jozef van de Koningskerk van de EBG in Amsterdam,
Ray Flu, Helianthe Spier en Judith Heide.
15:30 uur: Pauze
16:00 uur: Presentatie PCG: rouwrituelen uit Ghana door Christina Baah en Ivy Dowuona.
16:30 uur: Presentatie PGZO: gedachtenisdienst en Sacrale Dans door Nel Klaver.
17:00 uur: Slotviering.
17:30 uur: Napraten met een hapje en een drankje.
Algehele leiding: Haydy Nelson. Vertaling Engels ↔ Nederlands: Evelien Wingelaar.
Contactpersonen: Haydy Nelson en Jaap de Visser.
We zien uit naar uw komst! Laat het even weten!
Bestuur Stichting Buurvrouwennetwerk Gaasperdam, telefoon: 06-8551 5248
Email: [email protected]
Facebook:http://www.facebook.com/buurvrouwennetwerk.gaasperdam
↑
Kerkdiensten > Vineyard Amsterdam
Amsterdam, zondag 2, 9, 16 en 23 februari, aanvang 11.00 uur
Vineyard Amsterdam is een multiculturele evangelische gemeente en onderdeel van een internationaal
netwerk. De Vineyard is er voor mensen die meer willen weten over God en anderen willen ontmoeten
die eveneens op zoek zijn naar God. lees meer
Praktische informatie
Locatie: Rode Hoed, Oosterhuiszaal, Keizersgracht 102, 1015 CV Amsterdam
Toegang: Gratis
Informatie: 020- 638 5606 ; www.rodehoed.nl
↑
Stadsverlichting
Amsterdam, maandag 3 februari van 20.00 tot 21.00 uur
Elke 1e maandag van de maand:
Stadsverlichting: een uur mediteren in de Keizersgrachtkerk. Na afloop is er thee.
Kerkzaal Keizersgrachtkerk, Keizersgracht 566, 1017 EM Amsterdam
Informatie: A. Greven, 020-427 6771 - D. Klijnsmit, 020-427 0259
[email protected] ; www.keizersgrachtkerk.nl
↑
9
Stilte, de eerste taal van 'God' - Gebedsmeditatie (4x)
Amsterdam, dinsdag 4, 11, 18, 25 februari van 10.30 tot 12.30 uur
La Verna is een project van de Franciscanen in Nederland. La Verna staat open voor iedereen,
ongeacht kerkelijke of religieuze achtergrond. Het is een plek om uw spiritualiteit te ontdekken en
verder te ontwikkelen. Het centrum is genoemd naar een berg in Toscane, waar Franciscus van Assisi
zich graag terugtrok om te mediteren.
Er is een stille gebedsmeditatie die haar oorsprong vindt in een oude christelijk-mystieke tekst 'de Wolk
van Niet-Weten'. Deze meditatie van overgave, wordt centering prayer genoemd. Vanuit je intentie om
te zitten in aanwezigheid van de Ene, het Mysterie, 'God', laat je elke gedachte die opkomt gaan; je laat
het los en keert terug in het stille centrum van je hart, waar je ziel in gesprek is met 'God'. Deze
oefening in loslaten heeft een bijzondere en heilzame werking in je dagelijkse leven. We maken kennis
met deze contemplatieve beoefening en verbinden deze met de oude monastieke traditie van de lectio
divina: vanuit de Stilte luisteren we voorbij de woorden naar mystieke poëzie.
Praktische informatie
Locatie: La Verna, Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam
Toegang: € 50,00
Docent: Anne Possel
Informatie/aanmelden: 020-346 7530 ; [email protected] ; www.laverna.nl ; Routebeschrijving
↑
Muziek in het Stadsarchief,
Amsterdam, 10 januari - 12 december 2014, aanvang 17.30 uur
Telkens op de 2e vrijdag van de maand:
Op 10 januari heeft de Koreaanse Yu Mi Lee acte de présence gegeven in De Bazel.
Op 7 februari de Rus Alexej Lebedev, en vervolgens tot en met 12 december 2014 >
7 maart de Belg Sébastien Dupuis,
11 april de Russische pianiste Sofja Gübadamova,
9 mei de Rus Mikhail Mordinov,
6 juni concerteert de in Nederland wonende pianiste van Wit-Russische afkomst Hanna Shebayeva,
11 juli de Wit-Russische pianist, componist en schrijver Leon Gurvitch,
8 augustus de Hongaar István Lajkó,
12 september Universiteit van Keulen-docente Gesa Lücker,
10 oktober de Koreaanse Sarah Soyeon Kim,
14 november de Poolse Chopin-specialiste Aleksandra Mikulska,
en op 12 december 2014 het pianoduo Tsuyuki & Rosenboom.
Praktische informatie:
Locatie: Stadsarchief De Bazel, Vijzelstraat 32, 1017 HL Amsterdam
Toegang: Volwassenen: € 20 excl. reserveringskosten
Studenten: € 15 excl. reserveringskosten
Kinderen en jongeren tot 18 jaar: gratis
Indien gewenst een maaltijd na afloop à € 14,95 excl. reserveringskosten.
Plaatsen zijn online te bestellen via www.ticketjames.com/weltklassik
en telefonisch: 0318-300 010 (op werkdagen).
Openingstijden: di. t/m vrij. van 10.00 – 17.00 uur; za. en zo. van 12.00 – 17.00 uur
[email protected]; www.stadsarchief.amsterdam.nl
↑
10
Vervreemden van je Kerk
Amsterdam, maandag 10 februari, aanvang 20.00 uur
Tafelgesprek o.l.v. Jacobine Geel met theologen die hun kerk verlieten en overstapten naar een andere
denominatie. Om inhoudelijke en principiële motieven konden ze niet anders, maar toch blijft het pijn
doen. Hoe laat je los waar je in geworteld bent? Wat doe je met de bagage die je vaak van kinds af aan
hebt meegekregen?
En wat betekent het als vooraanstaande denkers, theologen of zelfs ambtsdragers hun kerk verlaten en
overstappen? Aan tafel zitten Peter Nissen, Ward Cortvriendt en Manuela Kalsky.
Praktische informatie
Locatie: Grote Zaal - De Nieuwe Liefde, Da Costakade 102, 1053 WP Amsterdam
Toegang: € 10,--; CJP korting/Studenten/Stadspas: € 7,50 BESTEL
Informatie/aanmelden: 020-589 1680; [email protected]; www.denieuweliefde.com
↑
Valentijnsdag 'voor je het weet, heb je een date..'
Amsterdam, zaterdag 15 februari vanaf 12:00 uur
Voor je 't weet, heb je een date
Ieder jaar rond 14 februari organiseert Zingeving Zuidas "Valentijnsdag",
waarbij Young Professionals Seniors mee op date nemen.
Dit jaar zal de Valentijnsdag voor het eerst plaatsvinden in De Nieuwe Poort!
Gebleken is dat hardwerkende jongeren er in toenemende mate behoefte aan hebben om af en toe uit
het jachtige kantoorleven te stappen, maar niet precies weten hoe ze dat moeten aanpakken.
Ervaringen en herinneringen (uit een pre-Zuidas verleden) van senioren bieden daartoe de uitgelezen
mogelijkheid.
Ouderen daarentegen voelen zich vaak eenzaam; het komt regelmatig voor dat ze zonder familie en/of
levenspartner door het leven gaan. Tegelijkertijd hebben ouderen, zeker Amsterdamse, een keur aan
interessante verhalen paraat en nemen ze absoluut geen blad voor de mond.
Na een korte kennismaking, inclusief lunch, gaan de koppels per paar of in kleine groepjes op pad.
De middag eindigt met een gezamenlijke borrel en pubquiz in De Nieuwe Poort.
De afgelopen jaren is gebleken dat zowel de "Seniors" als de "Young Professionals" Valentijnsdag als
een geweldige, inspirerende en vooral gezellige middag ervaren!
Hieronder kun je de filmverslagen zien van de eerst 5 valentijnsdagen:
Valentijnsdag 2013 ; Valentijnsdag 2012 ; Valentijnsdag 2011 ; Valentijnsdag 2010 ; Valentijnsdag 2009
Praktische informatie
Locatie: De Nieuwe Poort, Claude Debussylaan 2-8, 1082 MD Amsterdam
Aantal deelnemers: onbeperkt. Toegang: uw gift
Informatie: 06-4235 9325; [email protected]; www.denieuwepoort.org .
Meld je aan ; Tram 5 vanaf Centraal Station
↑
11
Teken aan de wand - Museumcursus (5x)
Amsterdam, zaterdag 15 februari, 1, 15, 29 maart, 12 april van 10.30 tot 12.30 uur
Alleen gekken en dwazen schrijven hun namen op muren en glazen,
zeiden ze vroeger. Dat is tegenwoordig wel anders.
Graffiti is een geïntegreerd onderdeel van onze leefomgeving, zoals de reclame al eerder was.
Beide uitingsvormen zijn zelfs het kunstmuseum binnengetrokken en hebben daar een plaats veroverd.
Gewogen, maar niet te licht bevonden! De muur tussen Oost en West is geslecht ; nu is het de muur in
Bethlehem die een creatief en geweldloos protest oproept.
In deze cursus gaan we op zoek naar tekenen van angst en hoop: het hedendaagse "Mene tekel"
(zie: Bijbelboek Daniël 6:vers 25) aan onze wanden.
De 1e, 3e en 5e bijeenkomst in La Verna, daar tussenin 2 museumbezoeken.
Praktische informatie
Locatie: La Verna, Derkinderenstraat 82, 1062 BJ Amsterdam
Toegang: € 60.00
Docente: Everdien Hoek
Informatie/aanmelden: 020-346 7530 ; [email protected] ; www.laverna.nl Routebeschrijving
↑
Een Weekend in het Klooster: Vrouwen Lezen Bijbel en Koran
Huissen - Dominicanenklooster, zaterdag 22 en zondag 23 februari 2014
In conflicthaarden als het huidige Midden-Oosten zijn vrouwen vaak de slachtoffers van geweld.
Kunnen vrouwen zich echter ook actief inzetten voor het voorkomen of dempen van conflicten?
Hoe is hun rol als vredestichteressen?
Wat wordt daarover verteld in de Heilige teksten van christenen en moslims?
In een groep van christelijke en moslimvrouwen lezen we uit de Bijbel, de Hadith en de Koran over
vrouwen in conflict-situaties.
Mogelijke teksten:
Koran over Asia, de vrouw van Farao (Q 28: 9) en Bilqis, koningin van Sheba (Q 27)
Bijbel over Abichail (1 Sam. 25) en de vrouw uit Tekoa (2 Sam. 13)
Samenwerkende organisaties:
Vrouwenmoslimorganisatie AL NISA; Werkgroep Ontmoeting Moslims en Christenen van de
Protestantse Kerk van Nederland (PKN), Stichting Dominicanenklooster Huissen en European Project
for Interreligious Learning (EPIL)/Dominicaans Studiecentrum voor Theologie en Samenleving (DSTS).
12
Programma:
Zaterdag 22 februari
14.00 Aankomst. Kennismaking met elkaar en het thema
15.30 Inleiding en lezing van twee teksten
17.30 Maaltijd
19.30 Film: Maryam al-Muqaddisa (over Maria naar het Qur’anische verhaal)
Zondag 23 februari
8.00 Ontbijt
9.00 Meditatieve dagopening
9.30 Bespreking in groepen van de twee teksten
11.30 Creatieve werkvorm
12.30 Maaltijd
14.00 Kringgesprek en evaluatie
15.00 Afsluiting
Praktische informatie
Locatie: Stichting Dominicanenklooster Huissen, Stadsdam 1, 6851 AH Huissen (026-326 4422
Toegang: € 95,-- (onder voorbehoud van subsidietoekenning en op basis van tweepersoonskamer);
toeslag voor eenpersoonskamer (indien beschikbaar): € 24,50
Aanmelding via: www.kloosterhuissen.nl
Informatie: Projectteam ‘W!J’ , Nieuwe Herengracht 18, 1018 DP Amsterdam
Telefoon.: 020-623 521 ; E-mail: [email protected] ; www.nieuwwij.nl
↑
Meezingconcert Stabat Mater Pergolesi voor vrouwen
Amsterdam, zondag 23 februari en zondag 8 maart van 11.00 tot 17.00 uur
Meezingconcert Stabat Mater Pergolesi voor vrouwen (S+A)
Eindelijk deze zo mooie, zo bekende muziek (weer) zelf zingen? Pergolesi is zo vol prachtige lijnen en
meeslepende ritmiek en harmonie. Gewoon een feest om te zingen en als meezingconcert voor
iedereen bereikbaar. Lees meer op de website van Passieprojecten
Luisterkaart Stabat Mater > Kom in dit concert genieten van een dubbele uitvoering:
een groot koor dat u troost in het originele Latijn en twee solisten die vanuit de Nederlandse hertaling
van Willem Wilmink de inhoud nog dichterbij brengen. Uitvoering 8 maart
Praktische informatie
Locatie: Dominicuskerk, Spuistraat 12, 1012TS Amsterdam
Deelname: € 48,00 incl. 2 studiemiddagen
Leiding: Madeleine Ingen Housz
Informatie/aanmelden: 020–624 2183; e-mail: [email protected] ; www.dominicusamsterdam.nl
↑
13
Herdenking van de Februaristaking
Amsterdam, dinsdag 25 februari 2014 op het Jonas Daniël Meijerplein.
Start Herdenking om 16.45 uur
Een unieke daad van solidariteit met de vervolgde Joodse bevolking. Deze actie tot herdenking werd
een inspiratiebron voor verzet en voor medemenselijkheid.
Na de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog is er gelukkig veel veranderd. Discriminatie
vanwege ras of afkomst, godsdienst, (politieke) levensovertuiging, geslacht en seksuele geaardheid is
in Nederland verboden. Bijna alle landen hebben de Verklaring van de rechten van de mens
ondertekend. Onder andere in Nederland steken antisemitisme en vreemdelingenhaat helaas af en toe
de kop op. Er is dan ook geen reden om achterover te leunen. Actief burgerschap blijft hard nodig.
Joke Koningh, voorzitter Comité Herdenking Februaristaking 1941, opent de Herdenking.
Marjan Schwegman, directeur van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies,
houdt een korte toespraak. Actrice/columniste Funda Müjde draagt daarna gedichten voor.
Het defilé begint om 17.00 uur. Ieder kan bij de Dokwerker een bloemstuk of bloemen leggen. De
bloemstukken kunnen vanaf 12.00 uur worden bezorgd in de Mozes en Aäronkerk aan het
aangrenzende Waterlooplein en daar tot 17.00 uur worden afgehaald.
In deze kerk is van 14.00 tot 17.00 uur een tentoonstelling te zien van foto's van de razzia's in februari
1941 die de directe aanleiding werden voor de Februaristaking.
Voor mensen die slecht ter been zijn wordt een tent geplaatst met zitplaatsen. Vooraf aanmelden of
een toegangsbewijs is daarvoor niet nodig. Daarnaast is er een vak voor genodigden. Er is een
doventolk aanwezig.
Voor nadere informatie en voor het bestellen van materiaal (kranten, affiches) kunt u via ons emailadres, schriftelijk of telefonisch contact met ons opnemen. Begin februari verschijnt onze
Herdenkingskrant. [email protected] ; of 020-528 7129 ; www.februaristaking.nl
↑
Het Stadsdebat: Wonen en werk
Amsterdam, dinsdag 25 februari van 20.00 tot 21.30 uur
De Balie in samenwerking met Het Parool
Op 19 maart kiest Amsterdam een nieuwe gemeenteraad.
In de maanden vooraf organiseren De Balie en Het Parool Stadsdebatten met de lijsttrekkers over
belangrijke Amsterdamse thema’s zoals zorg, onderwijs, wonen en werk. Wat gaat er goed, wat moet
beter en vooral: hoe gaan we dat voor elkaar krijgen?
Aan de hand van concrete stellingen en Amsterdamse vraagstukken worden de lijsttrekkers uitgedaagd
om hun punten duidelijk uiteen te zetten.
Praktische informatie - 020-553 5100 ; www.debalie.nl
Locatie: De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam
Kaartverkoop: Koop online via deze website of bel de kassa: 020-553 5100
Normaal
Student
CJP
Stadspas
Ik heb De Balie Cultuur Pas
€ 7,50
€ 5,00
€ 5,00
€ 5,00
€ 5,00
↑
Onrecht, lijden en Jezus
Amsterdam, donderdag 27 februari van 20.00 tot 22.00 uur
Wat baat het mij dat Jezus geleden heeft voor mij, als ik lijd?
In de Bijbel staan moeilijke teksten over kwaad, lijden, vergelding en vergeving.
Het leven en sterven van Jezus wordt in de Bijbel uitgelegd als plaatsvervangend en verlossend lijden.
Wat kunnen wij daar vandaag mee? Wat wordt daarmee bedoeld?
14
Met behulp van de exegete Lytta Basset bekijken we enkele Bijbelteksten over lijden en verlossing
en bespreken we of deze teksten handreikingen bieden in ons eigen omgaan met kwaad, lijden en
verdriet dat wij meedragen.
Praktische informatie
Locatie: Plein van Sienna, Rijnstraat 109 hs -1079 HA Amsterdam
Toegang: € 5,Informatie/aanmelden: 020-442 2009 ; [email protected] ; www.pleinvansiena.nl
↑
INGEKOMEN
Muhammad, het verbazingwekkende verhaal van de Profeet
Rotterdam, zaterdag 15 maart 20.00 uur (inloop vanaf 19.00 uur)
Muhammad (vrede zij met hem), de Profeet van de Islam, een man die door meer dan 1 miljard
mensen wordt beschouwd als het perfecte voorbeeld voor de mensheid. U heeft ongetwijfeld uw beeld
gevormd over deze markante persoonlijkheid op basis van hetgeen u heeft gehoord en hetgeen in het
nieuws is te zien over de Islam.
De Ahmadiyya Moslim Gemeenschap Nederland organiseert een unieke voorstelling waarin de ware
aard van onze geliefde Profeet (vzmh) wordt gepresenteerd. Op deze bijzondere avond zullen een
select aantal sprekers u aan de hand van een presentatie, video, toneelspel en liederen meenemen in
het leven van de Heilige Profeet (vzmh). Het is ons een genoegen u uit te nodigen voor deze
illustratieve en verhelderende avond. http://deprofeet.info/
Praktische informatie
Locatie: Theater Zuidplein, Zuidplein 60-64, 3083 CW Rotterdam
Toegang: gratis
Informatie/aanmelden: 010-203 0207; E-mail: [email protected]
Kaarten zijn gratis en worden opgestuurd. Bij binnenkomst wordt gevraagd naar een kaartje.
Aanmelden voor het event kan via Theater Zuidplein, KLIK HIER VOOR HET AANMELDEN.
↑
Samen tegen racisme en discriminatie
Amsterdam, zaterdag 22 maart > een landelijke demonstratie
Het Comité 21 maart is een initiatief van verschillende maatschappelijke organisaties:
Social Development Coörporated, Keti Koti, HTIB, EMCEMO, Collectief tegen Islamfobie, Transnational
Migrant Platform, Platform Stop Racisme en Uitsluiting, Internationale Socialisten, Commission for Filipino
Migrant Workers en FNV Finance, Landelijk Beraad Marokkanen, Stichting Aknarij.
Met het oog op 21 Maart, Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie organiseert het Comité op
zaterdag 22 maart een landelijke demonstratie in Amsterdam.
Het Comité roept kerken, vakbonden, maatschappelijke en religieuze organisaties, antidiscriminatiebureaus en politieke partijen op gezamenlijk de krachten te bundelen in de strijd tegen
ongelijkheid, racisme en discriminatie. Hiertoe heeft het Comité deze organisaties uitgenodigd voor een
algemene vergadering op 27 januari jl. om de strategie te bepalen.
U kunt zich voor voor nadere informatie wenden tot [email protected] .
Of telefoon: 020-622 1820 en 020-428 8825, Ouasim Khales, Comité 21 maart,
Internationale dag tegen racisme & discriminatie, 1e Weteringplantsoen 2 C, 1017 SJ Amsterdam
↑
15
Nieuw boek over Compassie: De Ander
Op 12 december werd het boek 'De Ander. Verhalen over compassie in
Amsterdam' feestelijk gepresenteerd. Wethouder van Es nam het 1e
exemplaar in ontvangst van twee leerlingen van de Vreedzame School
De Poolster in Amsterdam-Noord. "Amsterdam is trots op dit boek!" aldus
de wethouder die het voorwoord schreef.
Marcel Poorthuis gaf een korte lezing over Levinas en Compassie.
Ter gelegenheid van de presentatie maakte Tariq Khan korte videointerviews met enkele Amsterdammers uit het boek: Salmaan Shana
van Compassion for Care, Tjerk Feitsma (Terra Futura), Brasco
(Still Building the Park)
In de bundel 'De Ander’ vertellen 50 Amsterdammers in persoonlijke
verhalen over wat hen drijft, inspireert, aan het twijfelen brengt of ontroert.
Daarnaast geven Joke Hermsen, André van der Braak, Eva Hoeke en
Nilgün Yerli hun visie op het belang van compassie in onze wereld.
Het boek is een initiatief van de Mozes & Aäron en is tot stand gekomen
in nauwe samenwerking met het Amsterdamse Compassie-netwerk.
Het boek is voor € 10 te koop bij de volgende boekhandels in Amsterdam:
De Stadsboekwinkel (in gebouw de Bazel; Vijzelstraat 32) www.stadsboekwinkel.nl
Linneausboekhandel, Middenweg 29 - www.linnaeusboekhandel.nl
Pantheonboekhandel, Sint Antoniebreestraat 132-134 - website winkel
De Dolfijn, Haarlemmerdijk 92 - boekhandeldedolfijn.nl
↑
Ontwikkelingen rond het Ignatiushuis Amsterdam!
Jezuïeten Lage Landen gaan nieuwe wegen
De Nederlandse en Vlaamse jezuïeten maken van Amsterdam hun nieuwe uitvalsbasis voor
ignatiaanse spiritualiteit.
Vanuit het Ignatiushuis in Amsterdam zal een nieuwe ploeg van jezuïeten en medewerkers een volledig
nieuw aanbod doen, gericht op diverse groepen in Kerk en samenleving.
Het concept van cursuscentrum, met vooraf ontwikkeld cursusaanbod, wordt losgelaten. In de plaats
daarvan komt een “atelierformule”.
Vertrekkende van ingrediënten uit de jezuïtische en ignatiaanse traditie zullen trainingen op maat
worden uitgewerkt voor geïnteresseerde groepen in Nederland en Vlaanderen: geloofsvorming,
communicatietechniek, Geestelijke Oefeningen, keuzes maken, beroepsspiritualiteit, gebedstraining,
onderscheiding van de geesten, enz.
Bijzondere aandacht zal hierbij worden besteed aan interdisciplinariteit en interactiviteit.
Internet wordt een gepriviligieerd medium.
Het programma-aanbod van het oude Ignatiushuis eindigt op 1 februari 2014.
Op 1 oktober 2014 gaat het nieuwe Jezuïeten Platform Ignatiaanse Spiritualiteit Lage Landen van start.
↑
Het Mozeshuis sluit haar deuren
Op 2 maart 2014 sluit de Stichting Mozeshuis definitief haar deuren.
Hiermee komt een einde aan 45 jaar activiteiten voor de stad, waartoe ook de exploitatie en
programmering van de Mozes & Aäronkerk behoorden. De kerk is in de loop der jaren, vanwege haar
geëngageerde maatschappelijke- en interreligieuze activiteiten, een begrip geworden in en buiten
Amsterdam.
16
De Stichting Mozeshuis is een van de maatschappelijk–culturele instellingen in Amsterdam waarvan
sinds 2010 de subsidiebijdrage van de gemeente stapsgewijs gehalveerd is. Het op eigen kracht
opvangen van deze financiële tegenvaller bleek niet haalbaar,
ondanks alle pogingen daartoe. In 2012 vond reeds een
reorganisatie plaats en op 18 februari 2013 trad, vol
enthousiasme, de nieuwe directeur aan. Zij ontwikkelde
nieuwe activiteiten en programma's en vervolgde de reeds
ingezette gesprekken met enkele grote fondsen. Door het
economisch tij bleven grote giften echter uit en waren ook de
inkomsten uit verhuur van kerk en zalen onvoldoende om het
financiële gat te dichten.
In het najaar bleek dat er opnieuw gedwongen ontslagen zouden moeten volgen en dat de verkoop van
het inmiddels te duur geworden pand van het Mozeshuis noodzakelijk werd om een faillissement te
voorkomen. Een reddende hand werd uitgestoken door de Minderbroeders Franciscanen. Ooit
bewoners van het pand en vanaf het eerste uur nauw verbonden met de Stichting, besloten zij om het
pand terug te kopen van de Stichting. Hiermee wordt een faillissement voorkomen en kan er tot
ontbinding van de Stichting worden overgegaan. Het bestuur zal haar uiterste best doen om tot een
goede afronding te komen, waarbij de belangen van de werknemers voorop zullen staan.
De Minderbroeders Franciscanen hebben geen plannen voor het zelf in gebruik nemen van het pand
maar zijn per direct op zoek naar een nieuwe koper die het pand weer op eigen wijze invulling kan
geven.
Het bestuur betreurt het ten zeerste dat Amsterdam een instituut verliest dat gedurende tientallen jaren
een plek bood aan velen die zich inzetten voor gemeenschapszin en de verbinding tussen mensen in
de stad en daarbuiten.
Informatie over lopende activiteiten en verhuur leest u op: www.mozeshuis.nl
↑
Een dag op de Westbank met Yafit Gamilah Biso
Gamilah is een alleszins zachtmoedig en vriendelijke joodse vrouw die geboren en opgegroeid is in
Damascus. Toen ze acht maanden zwanger was, kwam ze met haar dochter Sahar naar Israël in 1985.
Zij kreeg een uitreisvisum, zogenaamd voor een operatie in Zwitserland, en mocht honderdvijftig dollar
meenemen en één kind. Haar zoon moest ze achterlaten, en ook al haar bezittingen inclusief de villa
die ze van haar welgestelde ouders had geërfd. Met een koffertje kwam ze aan, waar ze meteen aan
het werk moest om haar kinderen te onderhouden. De eerste twee jaar was ze fanatiek bezig om ook
haar zoon naar Israel te krijgen, wat uiteindelijke lukte.
‘Er waren toen ongeveer tien duizend joden in Damascus, tweedeklas burgers, het stond op al je
papieren, je kon niet voor de staat werken, alleen in je eigen zaak. Ik had veel Palestijnse vrienden
daar, vooral na de eerste oorlog in Libanon in 1982-83, dat was de tijd van Sabra en Chatilla, toen ze
verhuisden naar twee vluchtelingenkampen net buiten Damascus.’
In Israel werd ze gauw activiste voor de Palestijnse zaak. ‘De Tweede Intifada kreeg me mijn huis uit,
de straat op. Daarvoor was het de hemel op aarde hier vergeleken met nu, Palestijnen uit Gaza en de
Westbank konden elkaar bezoeken, ze konden overal werken. De settlements zijn gebouwd door
Palestijnen, zelfs het hek is door hun gebouwd.’ Zij zucht.
‘Ik ben nu te oud om te demonstreren, ik doe andere dingen.’ Gamilah heeft een organisatie opgezet
met meer dan driehonderd vrijwilligers die bij de checkpoints Palestijnse patiënten ophalen die
behandeld worden in Israel. Zij nemen lekkere dingen mee en brengen ze met de auto naar het
ziekenhuis, die vaak gigantisch is want het is moeilijk voor hen om de weg te vinden, vooral als ze de
taal niet kennen. Ze nemen telefoonkaarten mee en maken vaak ook uitstapjes met ze, bijvoorbeeld
naar het strand die ze anders nooit te zien krijgen. Het is uitgegroeid tot de NGO Humans Without
Borders, waar ze president van is.
17
Gamilah werkt ook als veld coördinator voor ACRI, Association for Civil Rights in Israel, de oudste en
grootste mensenrechtenorganisatie in het land. Ze reist kris kras door de Westbank om allerlei
problemen op te lossen, en in haar vrije tijd neemt ze graag mensen mee voor een Private West Bank
Tours. ‘Het kost niets, ik wil gewoon laten zien hoe het hier uit ziet.’ We spreken af dat ik op een van de
laatste dagen van mijn verblijf mee zal gaan.
Ze wijst uit het raam naar een gigantisch veld olijfbomen. ‘Dit land was van het dorp Masha, maar dat is
nu aan de andere kant van het hek. Vroeger kwamen ze hier een maand lang met de hele familie om
de olijven samen te plukken. Nu krijgen alleen ouden van dagen toestemming om hier te komen,
daarom helpen wij met de oogst, samen met de Rabbi’s for Human Rights. Vraag je vrienden in
Nederland of ze mee willen doen!’
We zien een groot fabrieksterrein buiten Ariel, genoemd naar Ariel Sharon. ‘Buiten alle grote
settlements zijn er dit soort industriële gebieden. Israel exporteert van alles hier vandaan, dit zijn de
producten die geboycot worden. Mensen kwamen vanuit Israël om hier fabrieken te bouwen want het
land is goedkoop en de arbeiders moeten voor heel weinig werken aangezien ze niet meer in Israël
mogen werken.
Ik vraag hoeveel steden er zijn op de Westbank. ‘Acht,’zegt ze, ‘Kalkilya, Ramallah, Bethlehem,
Hebron, Nabloes, Jenin, Tulkarem en Ariël. Als er meer dan 30.000 bewoners zijn noemen ze het een
stad.’
Wij rijden door Ariel. ‘Als je niet wist dat het de Westbank was, zou je denken dat je in Israël was.
Arabieren mogen de stad niet in. De meeste van de 36.000 bewoners komen uit Rusland, en zijn veelal
niet-joods.’ Bij de ingang staan vriendelijke soldaten ons Sjabbat sjalom te wensen. ‘Ariel is gebouwd
bovenop vijf Arabische dorpen.’ We zien de wegen nog naar wat overgebleven Arabische dorpen, ze
zijn afgesloten met prikkeldraad.
‘Veel van het land dat voor 1967 bezit was van de plaatselijke boeren was niet officieel geregistreerd in
hun naam, daar waren ze niet zo mee bezig, een handdruk was vaak genoeg om een koop te sluiten.
En soms beweerden ze minder land te hebben om niet al te veel belasting te hoeven betalen. Nu is het
van de Israëlische staat, en die heeft de Westbank vervolgens verdeeld in zeven aparte gebieden met
checkpoints ertussen.’
Abed ontvangt ons vriendelijk in zijn winkel buiten Ariel. Bij een kop koffie en wat lekkers, praten wij
over de situatie. ‘Iedereen hier wil vrede,’zegt hij, ‘maar hoe gaat die vrede er uit zien? Alles wat wij
importeren of exporteren moet door Israël. Als Europa medicijnen voor ons stuurt, krijgen wij ze niet.
Als ik naar Europa wil met mijn gezin, krijgen wij nergens een visum want we zijn Palestijnen. Ik wil
gewoon een keer met mijn vrouw en kinderen met de auto naar Egypte of naar Mekka ….’ zegt hij
dromerig.
In de auto vertelt Gamilah dat er twee rechtssystemen zijn, twee bedrijven voor water en elektriciteit,
alles is apart. ‘Alles wordt steeds systematischer. De huur in Ariel is een kwart van die in Tel Aviv,
daarom blijven steeds meer mensen hier naar toe komen.’
Alle Arabische dorpen hebben er een hek omheen, dat het leger zo nodig op slot kan doen. In het dorp
Jayyuz bezoeken we de Farmers Gate, hier moeten de boeren met een pas doorheen als ze naar hun
land willen. Naast de weg terug zien we overal vuilnis. ‘Er is hier geen officiële vuilnisbelt, daar geven
de Israëli’s geen toestemming voor, daarom leggen ze de vuilnis naast de weg.’
Op een gegeven moment is het te veel informatie, ik kan niet meer opnemen, ik verlang naar het witte
strand van Tel Aviv en het swingende nachtleven. Ik doe mijn ogen dicht. ‘Ik ben tegen onrecht,’zegt
Gamilah zachtjes, ‘ik dacht vanaf het begin dat we samen moesten kunnen leven, dat geloof ik nog
steeds…’
Sheila Gogol
↑
18
Islamitisch Feminisme – een korte film online
Beste mensen,
Hierbij informatie over een korte film die we hebben gemaakt ter afronding van een onderzoeks-project
('Women & islam: New Perspectives'). De korte film gaat onder andere over de nieuwe stemmen van
moslima's die op basis van de Koran opkomen voor vrouwenrechten. De film staat nu online in een
lichte versie, zie de links hieronder. De originele versie, voor een screening, kunnen we u op verzoek
toesturen. Wellicht kunt u de links doorsturen aan mogelijk geinteresseerden?
een goed 2014 / Karen Vintges
ENGLISH: https://www.youtube.com/watch?v=Fbj5-pTQ7aw
NEDERLANDS: https://www.youtube.com/watch?v=h4OoQlNDKkE
Sinds 1990 heeft zich wereldwijd het zogenaamde ‘islamitisch feminisme’ ontwikkeld.
Moslimgeleerden hebben zich opnieuw gebogen over islamitische historische tradities en over
interpretaties van de Koran. Zij wezen op de actieve rol van vrouwen in de geschiedenis van de Islam
en in Moslimsamenlevingen vandaag de dag.
Leila Ahmed, Asma Barlas, Ziba mir Hosseini en Amina Wadud (1), en eerder de Marokkaanse
wetenschapster Fatima Mernissi, hebben betoogd dat de belangrijkste principes van de Koran egalitair
in karakter zijn en dat de tekst het beginsel van geleidelijke hervorming voorstaat. In veel moslimlanden
bestaan moslimorganisaties die een feministische agenda hebben en die gelijke rechten voor vrouwen
opeisen in alle domeinen van het leven.
In het Marokko van vandaag bestaat de sociale beweging voor de verbetering van de positie van
vrouwen uit veel verschillende stemmen en stromingen, van seculiere en religieuze huize.
Nieuwe perspectieven ontstaan voor coalities van religieuze en seculiere feministen, die een
‘geest van samenwerking’ laten zien (2).
(1) Amina Wadud, De Koran en de vrouw, Bulaaq, 2008.
(2) Zakia Salime, Between Feminism and Islam:
Human Rights and Sharia Law in Morocco. Minneapolis and London, 2011.
(see http://www.fu-berlin.de/sites/gpo/tagungen/tagungfeministperspectives/Mir_Hosseini.pdf?1361540682).
↑
PRIKBORD
Opgemerkt:
Met gepaste trots introduceer ik mijn boek “Zijn wij vrouwen nou zo….verschillend?”.
Een inspirerend boek met een selectie van persoonlijke verhalen van vrouwen met verschillende
etnische achtergronden, theoretische verdiepingen en duurzame inzichten.
Het boek houdt de lezer niet alleen een spiegel voor, maar het creëert eveneens inzicht en
overzicht over gelijkenissen tussen deze vrouwen. Het doet dat op een wijze die de elfkennis en
het inzicht op de medemens vergroot.
Kortom: een bron van inspiratie om je eigen inzicht en leerproces op een hoger plan te brengen.
Benieuwd naar dit boek? Klik hier voor meer informatie. Met vriendelijke groet, Mw. Neal Caciano
Volzin wordt maandblad Door Nienke van Dijk, voorzitter Stichting Volzin.
Volzin verschijnt met ingang van 2014 als maandblad.
Twaalf keer per jaar, vanaf 31 januari, 60 bladzijden, groot formaat, fraai uitgevoerd, boordevol
informatie, opinie en inspiratie over religie, samenleving en cultuur. Én elke maand met een special
waarin een onderwerp van meerdere kanten wordt belicht. Het nieuwe maandblad biedt meer
mogelijkheden tot verdieping dan het huidige 14-daagse blad. Dat is winst voor de lezers. Zoals ook
de verlaagde abonnementsprijs winst is. www.volzin.nu
19
FEEST- en GEDENKDAGEN in februari 2014
In het algemeen belichten wij een feest- en gedenkdag van een religie die in een bepaalde maand
(westerse tijdrekening) gevierd of herdacht wordt.
Deze maand belichten wij een aantal dieren die een bijzondere rol spelen in de levende godsdiensten.
Aan dieren worden vanouds symbolische waarden toegevoegd.
Shiva en de stier
Boeddha en de olifant
Hindoeïsme:
Shiva vertegenwoordigt het
transmuterende of vernietigende aspect
van God. Alles in de schepping bestaat
maar tijdelijk en zal vroeg of laat
getransmuteerd of vernietigd worden.
Shiva wordt vaak afgebeeld met een
drietand (trishula), symbool van de
verdrijving van de demonen, en als rijdier
heeft Shiva een stier (Nandi), symbool van
vruchtbaarheid en wederopstanding. Ook
wordt Shiva gezien als 'Koning van yoga'
(Yogeshwar) en wordt dan ook vaak in
yogahouding afgebeeld. De verering vindt
vaak plaats door een Shiva-'linga', een
fallus-symbool. Zijn vrouw is Parvati. In de
tantra (een yogatechniek) wordt hij gezien
als de eerste grote Goeroe in de
geschiedenis van de mensheid.
Boeddhisme:
Een van de eerste leerlingen van Boeddha
was Devadetta. Devadatta was jaloers op
Boeddha, die hij nog uit zijn jeugd kende.
Devadetta had de ambitie zelf de leider
van de monnikenorde te worden. Hij ging
naar Boeddha toe en vertelde hem dat hij
een oude man was en zwak. Het was
beter als Devadatta de orde overnam,
zodat Boeddha van zijn oude dag kon
genieten. Boeddha weigerde dit, waarna
Devatta verschillende keren getracht heeft
hem te vermoorden.
Devadatta probeerde eerste een rotsblok
op hem te laten vallen, maar het rotsblok
brak in tweeën. Vervolgens stuurde hij een
wilde dronken olifant naar de Boeddha.
Maar toen de olifant in de buurt van de
Boeddha kwam stopte hij met zijn wilde
aanval en boog voor de Boeddha.
De olifant symboliseert de onthechting van
de boddhisattva = boeddhistische monnik
die de verlichting heeft bereikt en hij
symboliseert geduld, liefde en goedheid
20
Marc Chagall
De doop van Jezus in de Jordaan
door Johannes de Doper
Mogolse/India
afbeelding uit de 17e eeuw van Buraq
Jodendom: De Duif in de Tenach
In de Tenach Genesis 8: 1-19 wordt
verhaald hoe Noach (betekenis: rust/troost)
(Hebrew: ַ‫ נוֹח‬, ַ‫)נ ֹח‬, na de oervloed een duif
losliet en hoe deze terugkeerde met een
uitbottend twijgje in de bek, symbool van
verzoening tussen God en mensen en van
nieuw leven na de dood; sindsdien is dit het
symbool van de vrede en verzoening
geworden. De joodse traditie beschouwt
het als een wezenlijk kenmerk van de duif
dat zodra ze uitvliegt, ze steeds terugkeert
naar waar ze oorspronkelijk vandaan komt.
Tegenwoordig is het ook beeldmerk van de
zorg voor milieu en schepping. De witte duif
is daarenboven ook symbool van eenvoud
en reinheid. Het lam verwijst waarschijnlijk
naar de instelling van het pesachfeest Exodus 2: 1-28
Christendom: De Duif in het Christendom
De duif is in het Christendom vooral het
symbool van de Heilige Geest geworden.
In het verhaal van Jezus’ doop - Mattheus
3:13-16, Marcus 1: 9-11, en Lucas 3: 21-22
(Grieks: baptisimo) - in de Jordaan wordt
verteld dat de Heilige Geest in de gedaante
van een duif op Hem neerdaalde.
Evangelisten worden ook vaak afgebeeld
met een duif aan hun oor, symbool voor het
geloof dat hun geschriften zijn ontstaan op
goddelijke ingeving.
De vissen op dit schilderij staan voor
Ichthus (Grieks. ἰχθύς - "vis") - Jezus
Christus, Zoon van God, Verlosser.
Het lam verwijst naar het ‘Lam Gods dat de
zonden van de wereld wegneemt Johannes 1:29
Islam:
Buraq (Arabisch: ' al-Buraaq) is het dier
dat Mohammed in één nacht van Medina
naar Jeruzalem en de hemel bracht, de
zogenaamde Nachtreis.
‘Soera De Nachtreis’ maakt toespelingen
op deze reis, maar de Koran noemt het
dier Buraq niet.
Een Hadith (overlevering) beschrijft Buraq
als volgt: ... een wit en lang dier, groter
dan een ezel, maar kleiner dan een
muilezel, dat zijn hoeven met een afstand
gelijk aan het gezichtsveld verplaatste.
21
Op een nacht verscheen Djibriel (de engel
Gabriël) aan Mohammed. Mohammed
mocht in die nacht Buraq bestijgen om zo
met Djibriël naar Jeruzalem te gaan.
Daar aangekomen bond Mohammed
Buraq met een touw vast aan een ring in
de Westmuur van de joodse tempel.
Na een gezamenlijke salat* te hebben
verricht met enkele profeten - Mozes,
Jesaja, Jezus - besteeg Mohammed het
dier weer en steeg op ten Hemel, alwaar
hij door zeven Hemelen reisde.
Veelal wordt de Nachtreis van Mohammed
als symbolisch gezien en zou hij de reis
niet fysiek, maar geestelijk hebben
gemaakt, zoals ook Aïsha eens gezegd
zou hebben.
In literatuur en kunst wordt Buraq vaak
voorgesteld als een dier met het gezicht
van een vrouw, of een schepsel dat deels
adelaar en deels paard is. Er wordt ook
gezegd dat Buraq een staart had van een
os, dat zijn manen uit parels gemaakt
waren en zijn oren uit smaragd. Verder
glinsterden zijn ogen als de planeet Venus
en tussen zijn ogen stond Er is geen
andere god dan Allah en Mohammed is de
Gezant van Allah. Daarnaast zou het ook
verstandelijke vermogens hebben gehad.
Ook zou het dier alleen door profeten
bereden zijn.
De Al-Aqsa moskee in Jeruzalem is
gebouwd op de plek waar Mohammed
naar de zevende hemel klom.
Een voetafdruk van het dier is er bewaard
gebleven.
* salat > elk van de vijf dagelijkse islamitische rituele gebeden
↑
Bij de meeste hindoe-, islamitische en joodse feestdagen wordt de precieze datum bepaald door de stand van de
maan. Veel islamitische gemeenschappen in Nederland gaan niet uit van de maanstand in Nederland, maar van
die in de verschillende islamitische landen. De begindata van de islamitische feestdagen kunnen voor de
verschillende groepen dan ook enkele dagen afwijken
Wilt u de Nieuwsbrief niet meer ontvangen.
Meldt u dit dan aan de Redactie via e-mail [email protected]
of telefonisch 020-690 2378 (Gerrie van Krevel) - 020-694 9647 (Ank Veenstra)
↑
22