Brabants Dagblad - Toptechniek Noordoost

ONDERWIJS 33
BRABANTS DAGBLAD DINSDAG 24 JUNI 2014
32 ONDERWIJS
VAKMANSCHAPSROUTES VMBO
RAPPORT
Korte lijnen voor opleidingen tot vakman
Reinoud van Uffelen
Levenslessen
I
n het onderwijs ben je
in de eerste plaats een
opvoeder. Je draagt
immers de pedagogische
verantwoordelijkheid
over kinderen. Ik ben ervan
overtuigd dat jonge mensen
in hun ontwikkeling een rolmodel nodig hebben en dat is
wat ik probeer te zijn. En of
je nu onderwijzer, meester,
leraar, mentor, studieloopbaanbegeleider of vader bent, het
belangrijkste instrument dat je
hebt in de opvoeding ben je
zelf. Ieder mens is het product
van zijn eigen biografie, en ik
geef u een inkijkje in de mijne.
‘Vader Bert’ overleed in 2005.
Ik was toen nog getrouwd en
hij was mijn schoonvader. „Je
Het belangrijkste
instrument dat
je hebt in de
opvoeding
ben je zelf
hoeft je gelijk niet te halen,
want ik geef het je nu”, was
een uitspraak van hem die nog
vaak door mijn hoofd schiet in
bepaalde situaties.
Mijn eigen vader overleed
vorig jaar. Van hem leerde ik
dat je niet moet mopperen als
het tegenzit, maar je werk
goed en zorgvuldig moet doen
en aandacht moet hebben voor
de mensen om je heen. „En als
je kansen slecht staan, dan
neem je een goede houding
aan”, zei hij regelmatig. En dat
had hij weer van zijn vader
geleerd.
Nu ben ik bijna vijftig en zelf
vader van drie zoons en twee
stiefzoons. Ik heb het verdriet
van mijn scheiding achter me
gelaten, maar realiseer me ook
dat ik mijn zoons Lennard,
Stijn en Josse te kort heb gedaan. Een echtscheiding heeft
grote gevolgen voor kinderen.
Ruben en Ivo noemen mij
gewoon Reinoud en geen stiefvader. Ze verloren hun eigen
vader Hans op jonge leeftijd,
maar gelukkig komt hij nog
vaak ter sprake en kunnen ze
ook benoemen welke levenslessen ze van hem hebben
geleerd.
Op school leerde ik de stelling
van Pythagoras, de Duitse
naamvallen, de wet van de
zwaartekracht en het multipliereffect. En al die dingen
ben ik ook weer vergeten. Wat
de echte levenslessen zijn,
weet je meestal pas als je
ouder wordt.
Mijn rol als ouder en als onderwijzer bijten elkaar soms. Als
vader kan ik soms mijn eigen
pedagogische inzichten helemaal vergeten. Wat is het toch
verrekte lastig om je emoties
op een goede manier te gebruiken als het gaat om je eigen kinderen. En wat is het toch verrekte lastig als je als vader
vindt dat ze op school je eigen
kind te streng aanpakken. Als
vader geef ik mijn kinderen
graag ruimte en vertrouwen
en dat botst wel eens met de
regels van school.
Mijn zoon Stijn krijgt deze
week zijn diploma en gaat na
de zomervakantie studeren in
Nijmegen. Hij was wel klaar
met school en school was klaar
met hem. In zijn zoektocht
naar autonomie kleurde hij
vaak buiten de lijntjes en dat
betekende de nodige botsingen
en gesprekken met de coördinator en de rector en bovendien
meerdere bezoekjes aan de
leerplichtambtenaar. Als
vader zat ik erbij en keek
ernaar.
„Heb de moed om als ouder
niet perfect te zijn”, hoorde ik
laatst iemand zeggen. En ik
dacht aan wat ik goed en niet
goed had gedaan. Welke levenslessen mijn zoons daarvan
hebben geleerd, mogen ze zelf
zeggen als ze bijna vijftig zijn.
Bij toerbeurt geven vier panelleden
hun visie op onderwijs. Deze week
Reinoud van Uffelen. Hij werkt namens het Koning Willem I College
als Programmamanager Voortijdig
Schoolverlaten voor de regio
Noordoost-Brabant.
Met het mbo gaat ook het
vmbo op de schop: het Elde
College Schijndel loopt voorop.
door Laura Bus
portretten Petra van Middendorp
SCHIJNDEL – Vraag het een wille-
䡵 Elke leerling die liever met zijn handen
werkt, wil volgens teamleider Bart Kemp van het Elde College in Schijndel
zo kort mogelijk op school zitten en zo snel mogelijk aan het werk en geld verdienen. foto Marc Bolsius
Gehandicapte Tim uit Schijndel gaat straks
door Rianneke Mees
SCHIJNDEL – Als je een paar jaar
geleden aan Astrid Meulenbroek
had gevraagd of zij zich kon voorstellen dat haar zoon naar school
zou gaan, dan had ze zeker ‘nee’
geschud. Een dagcentrum voor
gehandicapten bleek al niet haalbaar voor Tim, laat staan een
school.
Maar vanaf 25 augustus gaat het
toch gebeuren: Tim van Geffen
(8) gaat dan naar EBC Oost in
Schijndel. Tim heeft sensorische
informatieverwerkingsproblemen. Hij raakt snel overprikkeld
en reageert daarop door zichzelf
helemaal uit te schakelen. Daardoor kan hij alleen leren door
één-op-één begeleiding.
Er is heel wat water door de Maas
gestroomd voordat Astrid Meulenbroek en haar man precies wisten
wat er aan de hand was met hun
zoon. „Hij was te vroeg geboren
en kroop na ruim een jaar nog
niet. Hij bleek zwaar gehandicapt.
Zat op verschillende dagcentra,
maar bleek niet leerbaar omdat
hij zich afsloot”, vertelt Meulenbroek.
Totdat Tim op zijn vijfde dolfijntherapie kreeg. Toen ontdekten
zijn ouders dat Tim veel meer
kon. „Hij keek ons toen voor het
eerst echt aan! Daar leerden we
dat hij sensorische informatieverwerkingsproblematiek heeft. Hij
is heel gevoelig voor licht, geluid,
tast en evenwicht. ”
Na die openbaring kwamen ze
in contact met een speltherapeute, die ontdekte dat Tim graag
speelde met maïs. „Dat vond hij
fijn om door zijn handen te laten
gaan. Ik ging hem nadoen. En op
een gegeven moment keek hij je
“
We geloven dat Tim
veel kan leren van andere,
gezonde kinderen
Moeder Astrid Meulenbroek
dan ook echt aan. Zo bouwden
we iets met hem op”, zegt Meulenbroek. Ze organiseerde thuisonderwijs voor Tim met een
team van begeleidsters. Sinds drie
jaar komen die in een speciale
speelkamer bij Tim thuis. Hij leerde lopen en communiceert nu via
een tablet met pictogrammen.
Meulenbroek wilde nog een stap
verder gaan. „Ik geloof dat kinderen zoals Tim vooral veel kunnen
leren van andere, gezonde kinderen. Ik ontmoette een ouder van
wie het kind wél naar een gewone school ging. Het kind kreeg
niet hetzelfde onderwijs, maar
zat wel in een omgeving met
andere kinderen. Dat wilde ik
ook voor onze Tim”, zegt Meulenbroek. Ze ontdekte zes scholen in
Nederland waar (zwaar) gehandicapte kinderen in hetzelfde gebouw huizen als een reguliere
basisschool. Zij wilde nummer
zeven gaan realiseren. Daarvoor
werd de stichting Tim Schijndel
opgericht. EBC Oost (Jenaplanschool de Kring en basisschool de
Beemd) voelden er wel wat voor
om Tim een plek te geven op hun
school. En zo begint Tim na de
zomervakantie op EBC Oost. Hij
krijgt geen onderwijs, maar
‘ontwikkelingsgerichte stimulering’. Soms zal hij iets samen met
‘gewone’ kinderen kunnen doen,
zoals fruit eten. De bedoeling is
keurige stukadoor, loodgieter of
monteur in opleiding en ze zeggen allemaal hetzelfde. „Elke leerling die liever met zijn handen
werkt, wil zo kort mogelijk op
school zitten en zo snel mogelijk
aan het werk en geld verdienen.”
Teamleider Bart Kemp van het Elde College in Schijndel kan het
weten. Sinds 1996 leidt hij de jongens (‘meisjes in de techniek zijn
bij ons een zeldzaamheid’) op die
onze huizen bouwen en ’s lands
fabrieken aan de gang houden.
Volgens Kemp schreeuwt het Brabantse bedrijfsleven om goede en
gediplomeerde vakmensen, maar
slaagde het huidige onderwijsstelsel er niet genoeg in om deze zo
gewilde installatiemonteurs, dakdekkers, lassers, elektromonteurs,
schilders en timmermannen op
te leiden. Veel vakmannen in de
dop haakten af doordat de opleidingen niet beroepsgericht genoeg waren en er teveel overlappingen in de lesstof zaten op het
vmbo en mbo. Of, zoals de studenten het zouden zeggen: ik
moet te lang naar school om dingen te leren waar ik te weinig aan
heb.
Niet zo vreemd dus dat toen vorig
jaar bekend werd dat het mbo
flink op de schop moest, het Brabantse bedrijfsleven (verenigd in
Top Techniek in Bedrijf Noordoost Brabant), tien Brabantse vmbo-scholen en twee mbo-opleidingen (roc Koning Willem 1 College in Den Bosch en roc De Leijgraaf in Veghel) de handen ineen
sloegen en zich bogen over de zoveelste broodnodige onderwijsvernieuwing. Dit leidde tot iets wat
in het onderwijs de doorlopende
leerlijn wordt genoemd, of in de
volksmond: de vakmanschapsrou-
tes. Met andere woorden: het in elkaar schuiven van het vmbo en
het mbo. Voorlopig geldt dat alleen voor de technische vmbo-leerlingen, maar uiteindelijk
voor het gehele vmbo, zo is de verwachting. Het Elde College start
het schooljaar 2015-2016 met twee
nieuwe profielen: produceren, installeren en energie (PIE) en bouwen, wonen en interieur (BWI).
Leerlingen krijgen straks geen les
meer in een saai lokaal, maar werken veel meer in werkplaatsen,
waar ze ook beter leren samenwerken. Korte instructies en flexibel leren, vervangen traditionele
lesmethodes.
Drijvende kracht achter deze ontwikkelingen is teamleider Kemp.
Zijn motivatie is ervoor zorgen
dat iedere leerling op de goede
plek terecht komt. „Ik ben een
sterke voorstander van de focus
op het vakmanschap. Wie op zijn
twaalfde al weet dat hij metaalbewerker wil worden, moet je goed
en vlot opleiden tot wat hij wil
worden. Keuzevrijheid gekoppeld
aan een betere afstemming leidt
tot puur vakmanschap, dat is toch
keimooi. Vooral omdat het bedrijfsleven is gebaat bij leerlingen
met een gedegen niveau 2/3 opleiding. Dat zijn zeg maar de jongens die ’s ochtends vroeg samen
met een maatje in een klussenbusje op weg gaan.”
Dat studenten door de vakmanschapsroutes het vmbo en het
mbo niveau 2-diploma in vijf jaar
tijd halen en dus een jaar minder
in de schoolbanken zitten, is volgens Kemp niet het hoofddoel
van de onderwijsvernieuwing. „Iedere leerling volgt op zijn eigen
niveau en in zijn eigen tempo een
opleiding. Je kunt er een jaar korter over doen, maar dat hóeft niet.
Als je als basisleerling voor de vakmanschapsroute kiest, bijvoorbeeld een leerling die installatie-
techniek doet omdat hij dakdekker wil worden, dan krijg je een
vastgesteld vmbo en mbo-programma aangeboden dat leidt tot
een studietijdverkorting van één
schooljaar. Als de leerling echter
ook iets van elektrotechniek wil
leren (zoals zonne- en windenergie), dan haalt hij zijn mbo niveau 2-diploma gewoon een jaar
later en is hij breder opgeleid.”
Niet op iedere deelnemende
school worden dezelfde vakmanschapsroutes aangeboden. Dit
heeft te maken met de mogelijkheden en expertisen die beschikbaar zijn op de scholen. Het
hangt ook samen met welke opleidingen de mbo-scholen in de
buurt aanbieden, alsmede de vestiging van bedrijven. Kemp: „Zo
zit Heineken in Den Bosch bij-
voorbeeld te springen om procesoperators. De basis van deze opleiding bieden wij aan bij PIE, namelijk in het uitstroomprofiel Procesoperator Food. Daar horen dan
weer vier keuzedelen bij: koudetechniek, besturingstechniek, utiliteitsinstallaties en procestechniek. Vervolgens stapelt het roc in
Den Bosch (opleiding techniek en
procesindustrie) daar weer een
aantal keuzedelen bovenop, om
zo te komen tot een niveau 2 of niveau 3-diplomering. Stage lopen
doen ze dan bijvoorbeeld weer
praktisch om de hoek in Den
Bosch, bij Heineken, die de leerlingen, mits ze hun diploma halen, een baangarantie kan bieden.
En dat is toch wat onze leerlingen
het liefst willen: werken voor hun
geld.”
䡵 Luuk Klootwijk: „Leren vind ik
䡵 Marco Vos: „In het echt leer je
maar saai.” foto’s Marc Bolsius
䢇
䢇
䢇
䢇
In het schooljaar 2015-2016
start het Elde College in Schijndel
met twee profielen op het vmbo.
Het gaat om PIE (produceren,
installeren en energie) en BWI
(bouwen, wonen en interieur).
PIE en BWI bestaan ieder uit 4
profieldelen en 19 keuzedelen.
Uitstroomprofielen bij vakmanschapsroute PIE: metaaltechniek,
koudetechniek, elektrotechniek,
installatietechniek, mechatronica
en procesoperator food.
Uitstroomprofielen bij BWI:
timmerman, meubelmaker,
metselaar, schilder, stukadoor,
infra en reclameschilder.
䡵 Rico Strijbos: „Klaargestoomd wor-
den voor een baan bij defensie.”
Een jaar minder
naar school, tof
Iets met techniek
bij de landmacht
Luuk Klootwijk (15) uit SintOedenrode volgt de richting
metaaltechniek, kaderberoeps
gerichte leerweg op het Elde
College in Schijndel. „Leren
vind ik saai. Nederlands en al die
andere vakken, allemaal niks voor
mij. Ik werk liever met mijn
handen. Ik volg deze opleiding
omdat ik later technicus bij de
Koninklijke Luchtmacht wil
worden. Lekker sleutelen aan een
F16. Of nee, ik bedoel die nieuwe
vliegtuigen, Joint Strike Fighters.
Als ik eerlijk ben, ga ik liever
werken dan nog langer studeren.’’
Marco Vos (16) uit Schijndel volgt
de richting elektrotechniek, basisberoepsgerichte leerweg op het
Elde College. „Het leek me interessant om iets met elektriciteit te
doen. Ik wil er nog wel een mboopleiding achteraan plakken. Dat
nieuwe systeem lijkt me wel wat,
dat je een jaar minder naar school
hoeft. Hier op school leer je vooral de kleine dingen. In het echt
leer je meer en doe je ook veel
ervaring op. Hier sta je maar een
beetje ‘droog’ te oefenen. Een
baan kan geen probleem zijn:
elektriciteit is en blijft nodig.’’
Hij volgt de richting installatietechniek van de kaderberoepsgerichte leerweg op het Schijndelse Elde College, Rico Strijbos (15)
uit Sint-Oedenrode. „Prima opleiding die ik nu volg. Als ik ermee
klaar ben, wil ik naar het Summa
College in Eindhoven. Dan kies ik
een vooropleiding waarin je
wordt klaargestoomd voor een
baan bij defensie. Uiteindelijk wil
ik bij de landmacht en daar iets
doen met techniek. Een jaar minder naar school maakt voor mij
niet zoveel uit. Ik wist niet eens
dat het vmbo gaat veranderen.’’
DEN BOSCH
TILBURG
Modeshow
Vrije school Tilburg
wil gaan fuseren
De jaarlijkse eindexamenshow
van modetalenten van het
Koning Willem I College is
morgen in het Jheronimus
Bosch Art Center aan de Jeroen
Boschstraat 2. Aanvang 18.30 en
22.00 uur (zaal 45 min. eerder
open). Entree is 12,50 euro.
DEN BOSCH
Summer School
Deze zomer organiseert Anglia
Network Europe voor het eerst
een English Summer School in
Den Bosch voor iedereen van
10 tot 18 jaar. Ieder op z’n eigen
niveau, leren van de taal en er
plezier in hebben. Sint Janslyceum, 18 t/m 22 augustus.
䡵 Astrid Meulenbroek en haar zoon achtjarige Tim van Geffen. foto Clemens
Le Blanc
䢇
Liever werken
dan studeren
‘gewoon’ naar school
dat er op termijn meer kinderen
zoals Tim komen. Er zijn al twee
gesprekken gevoerd met geïnteresseerde ouders. Wel moet er nogal
wat gedaan worden aan het
lokaal. Daarvoor lopen gesprekken met de gemeente en is een
sponsoractie op touw gezet. Directeur Lambèr Gevers van EBC
Oost heeft vertrouwen in de
komst van Tim. „Onze leerlingen
komen zo in contact met een
gehandicapt kind. Hoe vroeger je
daarmee begint, hoe beter. Dan
zien ze dat er verschillende kinderen op de wereld zijn. De kinderen zijn niet verplicht om iets
met Tim te doen. Dat zal zich
vanzelf ontwikkelen.”
veel meer dan op school.”
VAKMANSCHAPSROUTES
Stichting Vrije School Tilburg (basisschool Tiliander)
wil fuseren met stichting
De Vrije School Brabant
Eindhoven en Stichting Pallas Uden. De fusie moet op 1
januari ingaan. De Tilburgse
en Eindhovense stichtingen
hebben ieder één school onder hun beheer, Pallas verenigt 14 vrije scholen in Midden- en Zuid-Nederland
waaronder de Driestroom in
Den Bosch. Schoolleider Jiran van Tiliander wil gaan
werken met een professioneel bestuur in plaats van
vrijwilligers.

Download Report