NAUTILUS
Maandblad van het
Koninklijk Belgisch Zeemanscollege v.z.w.
Revue mensuelle du
Collège Royal Maritime Belge a.s.b.l.
Zetel / Siège:
Stella Maris
Italiëlei 72 - 2000 Antwerpen
104
de jaar
oktober
ème année
octobre
AGENDA
Maandelijkse lunch
donderdag, 17 oktober
Lunch mensuel
jeudi, 17 octobre
Causerie KBZ + Kon. Gallois Genootschap
HZS - ESN
donderdag, 24 oktober
Bestuursvergadering
dinsdag, 5 november
Réunion du Conseil
mardi, 5 november
Mw. Caroline Smits
Tel.: 03-233.34.75 / Fax: 03-232.29.10
Maandelijkse vergadering
dinsdag, 5 november
Réunion mensuelle
mardi, 5 novembe
E-mail: [email protected]
Maandelijke lunch
donderdag, 21 november
Website: www.kbz-crmb.be
Lunch mensuel
jeudi, 21 novembre
Permanent secretariaat /
Secrétariat permanent:
dinsdag en donderdag / mardi et jeudi:
09-12 h & 14-17 h
Bankrekening / Compte bancaire:
416-6095341-49
IBAN: BE97 4166 0953 4149
BIC: KREDBEBB
BTW-nummer / Numéro TVA:
BE 0410.000.192
Raad van Bestuur / Conseil d’Administration
2013
Voorzitter / Président:
A. Pels
Ondervoorzitters / Vice-Présidents:
A. Annaert, I. De Cauwer*,
D. Vanderplasschen
2013
jeudi, 24 octobre
om
à
om
à
om
à
om
à
om
à
12h00
20h00
19h30
20h00
12h00
Consulteer ook de MARITIEME AGENDA / Consultez également l’AGENDA MARITIME
www.lmb-bzb.be
LEDEN / MEMBRES
Nieuwe leden / Nouveaux membres (september 2013)
Werden voor de 2de maal voorgesteld en aanvaard als toegetreden leden:
Ont été présentés en 2nde lecture et acceptés comme membres adhérents:
GYSBRECHTS Stefan, VAN HEES Robert
Werden voor de 1ste maal voorgesteld als effectieve leden:
Ont été présentés en 1ère lecture comme membres effectifs:
BROOS Patrick en TOMANEK Paul
Schatbewaarder / Trésorier:
D. Vanderplasschen
Secretaris-generaal / Secrétaire-général
J.Cuyt
Raadsleden / Membres du Conseil:
T. Aga*, P. Boyens*, T. Coornaert*,
J. Cuyt, J. De Bock*, M. De Cocker,
F. Doomen*, C. Lacroix*, C. Maerten,
W. Mazijn, J. S’Jegers*, R. Van Damme*,
H. Van Herendael*, K. Van Overloop*
Bestuurssecretaris / Secrétaire de direction:
J. Gleissner
* varend lid / membre naviguant
Lidgeld / Cotisation: e 75,00
Studenten HZS / Etudiants ESN: e 40,00
Steunend lid / membre soutenant: e 55,00
Abonnement : e 55,00 (excl. BTW)
Alle artikels worden gepubliceerd onder de
verantwoordelijkheid van de auteurs en vertolken
niet noodzakelijk de mening van het KBZ
Tous les articles sont publiés sous l’entière
responsabilité de leurs auteurs et ne reflètent
pas nécessairement la conception du CRMB.
Omslag / Couverture:
“Dover Lighthouse”
Olieverfschilderij van / Peinture à l’huile de
André Paquet
INHOUD / SOMMAIRE
•Info-Agenda
289
•KBZ / CRMB
- Verslag maandelijkse vergadering
-Ledenvergadering
- Réunion des membres 03.09.2013
- Port of Antwerp Dragon Boat Festival
291
292
293
297
•Open Forum / Forum ouvert
-MOL Comfort
- Is container weight the issue?
298
298
•Dag der zeelieden
-Huldiging zeelieden
301
- Inrichtend Comité ‘Dag der zeelieden’
een beknopt overzicht
304
•DAB Vloot
-Doop nieuw vaartuig “Pierre Petit”
307
• Watererfgoed / Patrimoine Maritime
- “New Belgica” afgezwakt tot
museumschip
310
•Maritieme geschiedenis / Histoire Maritime
-D’Anvers a Ellis Island avec la
Red Star Line !
312
• Belgische Kust / Côte Belge
-MRCC: Hoofdkwartier van de reddende
engelen
314
•De Belgische vlag van toen / Le pavillon Belge autrefois
-Als eerste tolvrij de Schelde op:
“Marnix de Ste. Aldegonde”
316
•Bibliografie / Bibliographie
320
• Causerieën
321
Verantwoordelijke Uitgever /
Editeur Responsable:
KBZ
Italiëlei 72
2000 Antwerpen
Nautilus, oktober 2013
289
Bredastraat 139 - B-2060 antwerpen
tel.: +32 3 231 89 50 - Fax.: +32 3 233 00 40
telex: 31536 vhulle-b - [email protected] - www.vanhulleships.be
290
tel. after hours: +32 499 53 57 10 - +32 497 54 84 39
Boomkorstraat 2 - B-8380 ZeeBrugge
tel: +32 50 37 75 02 - Fax: +32 50 37 75 02
mob. + 32 495 38 72 26
Nautilus, oktober 2013
[email protected] - [email protected]
KBZCRMB
KBZ
CRMB
VERSLAG MAANDELIJKSE VERGADERING (3 september 2013)
RAPPORT REUNION MENSUELLE (2 septembre 2013)
_________
Op de maandelijkse ledenvergadering van dinsdag, 3
september 2013, stonden o.m. volgende onderwerpen op
de agenda:
Lors de la réunion mensuelle des membres du mardi 3
septembre 2013, les points suivants étaient portés à
l’ordre du jour :
Leden
Werden voor de eerste maal voorgesteld: Patrick
BROOS en Pavel TOMANEK (effectieve leden).
Werden voor de tweede maal voorgesteld en aanvaard:
Stefan GYSBRECHTS, Robert VAN HEES (toegetreden
leden)
Membres
Ont été présentés en première lecture : Patrick BROOS
et Pavel TOMANEK (membres effectifs).
Ont été présentés en seconde lecture et acceptés :
Stefan GYSBRECHTS et Robert VAN HEES (membres
adhérents)
Agenda
Volgende agendapunten werden besproken:
- statutenwijziging
- wet op privé-milities
- Dag der Zeelieden
- drakenbootrace
- plechtige naamgeving nieuwe promotie HZS
- film “A Hijacking”
- varia: o.a. nieuwe opdrachten voor BZB, de administratieve rompslomp aan boord van schepen, ratificatie Maritime Labour Convention 2006, enz.
Agenda
Les points suivants furent abordés :
- changements des statuts
- la nouvelle loi sur les milices privées
- le Jour des Marins
- la course de bateaux-dragons
- cérémonie annuelle à l’ESNA au début de l’année académique
- le film « A hijacking »
- divers : e.a. de nouveaux défis pour la LMB, les tracasseries administratives à bord, la ratification du MLC2006
Een uitgebreider verslag verschijnt verder in Nautilus.


Un rapport plus détaillé est publié dans ce Nautilus
FOTO’s GEVRAAGD
Redactie Nautilus is op zoek naar foto’s voor een nieuwe cover van ons maandblad NAUTILUS, jaargang 2014.
Daarom nodigen wij onze leden/fotografen uit om ons fotomateriaal te bezorgen van een maritiem onderwerp, zoals:
bemanningen, techniek, natuur, milieu, schepen, enz. De redactie zal dan een keuze maken uit het ingezonden materiaal
maar is niet gebonden een van de inzendingen te gebruiken.
Foto’s (portret-formaat/vertikaal) moeten vóór 1 december aangeleverd worden via electronische weg
([email protected]). De eigenaar/maker van de geselecteerde foto heeft geen recht op vergoeding, maar zal vermeld
worden in elke editie van NAUTILUS.
Met dank bij voorbaat!
RECHERCHE PHOTOS
La rédaction de NAUTILUS recherche des photos pour une nouvelle couverture pour notre mensuel NAUTILUS, année
2014. Nous invitons donc nos membres/photographes à nous faire parvenir des documents photographiques ayant trait
à des sujets maritimes, comme par exemple : navires, équipages, technique, nature, environnement… La rédaction
effectuera une sélection des photos envoyées, mais n’est nullement obligée d’en faire usage.
Les photos (format portrait/vertical) doivent nous parvenir avant le 1er décembre par courriel à [email protected] .
Le propriétaires/photographe de la photo sélectionnée ne recevra aucune rémunération, mais sera mentionné dans
chaque édition de NAUTILUS.
Merci d’avance !
Nautilus, oktober 2013
291
KBZCRMB
KBZ
CRMB
Ledenvergadering 03.09.2013
KBZ LAAT PIRATERIJ NIET LOS
_________
“De ervaring van de voorbije jaren heeft geleerd dat de meest efficiënte maatregel om kapingen te voorkomen erin bestaat om
gedurende de transit door het risicogebied gewapende beveiligingsagenten aan boord te nemen.”
Dat schreef secretaris-generaal Kapt. Cuyt van het KBZ in een brief aan Mw. Joëlle Milquet, minister van Binnenlandse Zaken
en Gelijke Kansenbeleid. In dezelfde brief juichte de auteur de wet van 16 januari 2013 toe die maatregelen tegen de piraterij
bevatte waaronder de mogelijkheid om aan boord van Belgische schepen gewapende milities toe te laten.
“Helaas stellen wij vast dat – zes maanden na de publicatie van de wet – deze nog steeds niet in werking kan treden door het
ontbreken van de vereiste uitvoeringsbesluiten. Dit heeft als gevolg dat de Belgische koopvaardijschepen nog steeds niet op
wettige, adequate wijze kunnen worden beschermd tegen de nog steeds aanwezige dreiging van piraten;” aldus nog de brief die
besloot met een dringende oproep tot Mevrouw de Minister om alles in het werk te stellen om zonder verder uitstel de nodige
wettelijke maatregelen te treffen die het in werking treden van de wet van 16 januari 2013 moet mogelijk maken.
Het schrijven waartoe op een vorige vergadering werd beslist, werd op de maandelijkse bijeenkomst van het College op 3 september integraal voorgelezen evenals het antwoord van mevrouw Milquet, die daarmee trouwens niet talmde. Haar antwoord
was overigens een pareltje van administratieve bondigheid: “Uw brief werd in goede orde ontvangen. Ik zal niet nalaten hieraan
nuttig gevolg te verlenen binnen een zo gunstig mogelijke tijdspanne. Hoogachtend.”
In het kader van dit agendapunt refereerde J. Cuyt ook naar de film “A Hijacking” waarin een beklijvende maar realistische voorstelling wordt gegeven van de psychische en fysieke gruwelen waaraan gekaapte bemanningen worden blootgesteld. De film,
gebaseerd op waar gebeurde feiten, waarin ook de spanningen en de tribulaties op de rederijkantoren worden getoond, wordt
weliswaar nooit een kaskraker maar is voor zeelui alleszins aan te raden. Met de Belgische Zeevaartbond wordt overlegd om
gezamenlijk een vertoning voor de leden te organiseren. Een trailer is te zien op http://ahijacking.com
Papierwerk aan boord stresserend
Een ander thema dat op de maandelijkse vergadering werd aangekaart was het verslag van een Maersk-kapitein “Lean ship of
the future” waarin hij de administratieve rompslomp aan boord van schepen aanklaagde: de waanzin nabij!
Zijn verslag kreeg op de vergadering onmiddellijk bijval van varende officieren en dus ervaringsdeskundig in zoverre “dat de
haren ervan ten berge rijzen als men de stapel stomme, lompe documenten overschouwt die de scheepsleiding geacht wordt te
verwerken en waardoor en minder tijd kan worden besteed aan navigatie, veiligheid enz.”
Het ontketende dan ook een stroom van voorbeelden. Zo moet voor ieder klusje aan boord, zoals voor de gangway uitzetten,
een work-permit worden ingevuld. Aan een anker-manoeuvre moet een briefing en een “risk-asssesment” voorafgaan; hoewel
“lego ancre” niet altijd op voorhand kan worden gepland. Voor vrouwelijke bemanningsleden aan boord geldt in sommige havens zelfs een pregnancy-certificate waarin het geslacht M/V van de betrokkene moet worden ingevuld!.
Weliswaar fungeert binnen de IMO al sinds 1967 een FAL-comité (Facilitation Committee) met als opdracht de paperload aan
boord te beperken.
Inmiddels ratificeerde België op 20 augustus dit jaar de Maritime Labour Convention 2006 (MLC) die voorziet in audits op alle
schepen onder Belgische vlag. Een van de varende aanwezigen was met die mededeling helemaal niet opgezet en zag nog
meer papieren rompslomp en stress op zich afkomen. Maar een aanwezige rederijvertegenwoordiger relativeerde: “Als we er
door audits in slagen het aantal ongevallen aan boord te doen dalen, dan kan men geen bezwaren hebben tegen deze MLC.”
KBZ-leden zullen worden bevraagd over statutenwijziging
Twee buitengewone algemene vergaderingen
SG Cuyt kondigde ook een statutenwijziging aan. De huidige versie dateert van 2004, is dus tien jaar oud en aan herziening toe.
De doelstellingen van de vereniging zullen worden gemoderniseerd, voor aanvaarding van nieuwe leden komt een snellere
procedure, beschermende leden worden voortaan steunende leden enz.. Alle leden krijgen de voorstellen toegestuurd zodat
amenderingen mogelijk zijn. De nieuwe statuten zullen op een eerste buitengewone algemene vergadering in februari worden
voorgelegd om dan op een tweede buitengewone algemene vergadering in maart te worden goedgekeurd.
Aan elk van de laureaten 2012-2013 van de nautische afdeling (Masters) en afdeling scheepswerktuigkunde (Bachelors) aan de
HZS zal het KBZ het boek aanbieden: Babics Dictionnary of Marine Technology. Zij krijgen ook het Koopvaardijboek en het
gratis lidmaatschap tot einde 2014.
 JG
292
Nautilus, oktober 2013
KBZCRMB
KBZ
CRMB
Réunion des membres 03.09.2013
LE CRMB NE LACHE PAS
LE DOSSIER DE LA PIRATERIE
_________
"L'expérience du passé nous a appris que la meilleure façon d'éviter la piraterie en mer est d'embarquer des agents de sécurité
armés à bord des navires durant le transit dans les zones à risques."
C'est ce qu'a écrit le secrètaire-général du CRMB Capt.Cuyt dans sa lettre à Mme. Joëlle Milquet, ministre de l'Intérieur et de
l'Egalité des Chances. Dans la même lettre l'auteur faisait l'éloge de la loi du 16 janvier 2013 qui contient des mesures contre la
piraterie tel que la possibilité d'embarquer des milices armées à bord des navires Belges.
"Hélas nous constatons que, six mois après la publication de la loi, celle-ci ne peut encore être appliquée à cause de l'absence
des traités d'application. Ceci a pour conséquence que les navires marchands Belges ne savent toujours pas être défendus de
manière légale contre les menaces de piratages toujours présentes;" mentionnait la lettre qui concluait en faisant un appel urgent à Madame le Ministre afin de mettre tout en oeuvre et sans délai pour prendre toutes les mesures légales adéquates qui
rendront possible l'application de cette loi du 16 janvier 2013.
Le contenu de cette lettre dont l'envoi avait été décidé lors d'une précédente réunion, a été lu dans son intégralité lors de la
réunion mensuelle du Collège du 3 septembre ainsi que le contenu de la réponse de madame Milquet, qui ne s'est d'ailleurs pas
fait attendre. Sa réponse fut une perle de concision administrative: "Nous avons bien reçu votre lettre. Je ne manquerai d'y
donner une réponse utile dans les plus brefs délais. Salutations distinguées."
Dans le cadre de l'ordre du jour J. Cuyt a également fait référence au film "A Hijacking" dans lequel une présentation prenante
mais réaliste expose les atrocités physiques et psychiques auxquelles sont confrontés les équipages pris en otages. Le film,
basé sur des faits réels et dans lequel on montre également les tribulations et les tensions qui règnent dans les bureaux des
armateurs, ne sera jamais un blockbuster mais reste malgré tout recommandable pour les gens de mer. En accord avec la
Ligue Maritime Belge il a été décidé d’essayer d'organiser une représentation du film à l'attention des membres. Un trailer existe
déjà sur http://ahijacking.com
Administration stressante à bord
Un autre point abordé durant la réunion était le rapport d'un capitaine de la Maersk "Lean ship of the future" dans lequel il dénonce les corvées administratives à bord des navires: cela frôle la démence !'
Son rapport reçu immédiatement l'aval des officiers naviguants et donc expérimentés en la matière: "Cela fait hérisser les poils
lorsqu'on se rend compte de la masse de document idiots et contraignants que l'on doit rédiger au détriment du temps que l'on
devrait consacrer à la navigation et à la sécurité à bord"
Ce sujet engendra un flot d'exemples. Quantité de tâches à bord, comme descendre le gangway à terre nécessitant la rédaction
d'un "work-permit". Avant de jeter l'ancre il faut organiser un briefing et un "risk-assesment" bien que l'on ne sache pas toujours
prévoir de jeter l'ancre en cas d'urgence. Pour les membres d'équipage féminins on demande même dans certains ports de
remplir un déclaration de grossesse avec mention du sexe H/F de l'intéressée ! Mentionnons toutefois qu'un "Facilitation Committee" qui a pour tâche de réduire les contraintes administratives à bord existe au sein de l'OMI depuis 1967.
Cependant la Belgique ratifia le 20 août de cette année la « Maritime Labour Convention 2006 » qui prévoit un audit de tous les
navires sous pavillon Belge. Un des membres navigants présent modéra l'importance de ce cette convention et déclarait qu'au
contraire, il se voyait de plus en plus envahis de paperasserie et de stress au travail. Un représentant d'armateur également
présent remarqua que si l'on pouvait, grâce à ces audits, diminuer les accidents à bord, il ne voyait pas d'objection à l'encontre
de cette MLC.
Les membres du CRMB seront consultés au sujet du changement des statuts
Le SG Capt.J.Cuyt annonce également un changement des statuts du CRMB. La version actuelle datant de 2004 est vieille de
10 ans et demande des adaptations. Les objectifs de l'association seront modernisés; la procédure d'acceptation des nouveaux
membres sera accélérée, les membres protecteurs deviendront membres soutenants etc...Chaque membre recevra les propositions de façon à permettre l'approbation ultérieure des amendements. Les nouveaux statuts seront présentés lors d'une prochaine assemblée générale extraordinaire en février prochain de façon à pouvoir les approuver lors d'une deuxième assemblée
générale extraordinaire en mars.
Chaque lauréat 2012-2013 de la section "pont" (Masters) et de la section "machines" (Bachelors) de l'ESNA recevra du CRMB
le livre : Babics Dictionnary of Marine Technology. Ils recevront également le livre de la Marine Marchande et l'affiliation gratuite
au CRMB pour 2014.
 JG – Traduction Néerlandais > Français par Marc Sohie
Nautilus, oktober 2013
293
BMTknowledge
Surveys (Antwerp)
NV
“Where will our
take you?”
Naval architects, technical, nautical and cargo surveyors
Naval
technical,
nautical
and
cargoindustry
surveyors
andarchitects,
consultants
for marine,
shore
based
Navaland
architects,
technical,
nautical
cargo
surveyors
consultants
forand
marine,
shoreand
based
industry
transport
and consultants forand
marine,
shore
based
industry
transport
Kapelsesteenweg 286 - 2930 Brasschaat, Belgium
and transport
Tel.: +32 (0)3 664 286
02 79
- Fax:Brasschaat,
+32 (0)3 605
19 63
Kapelsesteenweg
- 2930
Kapelsesteenweg
286
Belgium
[email protected]
- www.bmttechmar.com
Tel.:
+32
02
- Fax:
(0)3 605 19
63
Tel.:
+32 (0)3
(0)3664
664286
02 79
79
+32 (0)3
63
Kapelsesteenweg
– 2930
Brasschaat,
Belgium
-www.bmttechmar.com
www.bmtsurveys.com
[email protected]
Tel.:[email protected]
+32 (0)3 664.02.79 - -Fax:
+32 (0)3 605.19.63
[email protected] – www.bmttechmar.com
Waar u ook voor gaat,
wij gaan met u mee.
KBC Bank & Verzekering
Sint-Jansplein 51, 2060 Antwerpen
Tel. 03 206 84 10
Fax 03 206 84 11
Wij gaan met u mee
Imago 105_148 Antwerpen St Jans.indd 1
CMB
BOCIMAR
25-11-2010 15:03:
De Gerlachekaai 20 | BE 2000 Antwerpen
www.cmb.be
294
Nautilus, oktober 2013
Sobelnord NV
Shipbrokers since 1969
MARINE & ENERGY
INSURANCE BROKERS
Specialists in H&M, P&I and
Liability covers for Owners,
Charterers, Onshore &
Offshore Operators
Junge Verzekeringsmakelaars NV
Suikerrui 5 - 2000 Antwerpen
Tel: + 32 (0)3 304 03 11
Mobile: + 32 478 537 810
e-mail: [email protected]
www.junge.de
Suikerrui 5 - 2000 Antwerpen
Tel: + 32 (0)3 231 04 31
Member of L.S.S. SA worldwide broking
network with offices in Oslo, Singapore,
Shanghai, Geneva, Luxembourg and
Antwerp
[email protected]@lssbrokers.
com
www.lsscape.com
• Harbour towage
• Offshore assistance
• Environmental protection
• Maritime contracting
• Emergency response
Tel.: +32 (0)3 545 11 20
www.smit.com
3°
Nautilus, oktober 2013
5’
www.urs.be
3°
10’
3°
15’
3°
20’
3°
25’
295
Members of the DEME Group
Dredging International nv
Haven 1025 - Scheldedijk 30
B-2070 Zwijndrecht, België
T +32 3 250 52 11
F +32 3 250 56 50
[email protected]
www.deme.be
DEME brengt innovatieve en
op maat gesneden oplossingen
voor een leefwereld in
constante beweging.
NV Baggerwerken Decloedt en Zoon
Slijkensesteenweg 2
B-8400 Oostende, Belgium
T +32 59 24 21 40
F +32 59 24 21 80
[email protected]
www.decloedt.be
Onze wereld kent heel wat landschappen: het economische, het sociale,
het fysische landschap. DEME laat overal zijn sporen na. Door onze
unieke ervaring, gedreven specialisten en vernieuwingsdrang voelen wij
ons steeds weer pioniers op onverkend terrein, waar ook ter wereld.
We leggen steeds weer de basis voor nieuw duurzame ontwikkelingen
op het land, op het water of in de zone daartussen.
DEME is steeds op zoek naar nieuwe krachten om de bemanning
van haar vloot uit te breiden.
Gedreven vakmensen, stuurlieden en werktuigkundigen kunnen
een kijkje nemen op www.deme.be
DEME: creating land for the future
296
Nautilus,
Nautilus,
november
oktober 2011
2013
KBZCRMB
KBZ
CRMB
Port of Antwerp Dragon Boat Festival
KBZ-CRMB 9th OUT OF 43 TEAMS
IN FIRST PARTICIPATION!
_________
th
On Saturday 14 September the KBZ-CRMB participated in the third edition of the Port of Antwerp Dragon Boat Festival.
This maritime event, in which 43 teams participated, is organized by Rotary
Club Antwerpen-West.
With a constant breeze and frequent showers, the weather gods were not
on our side. But this couldn’t dampen the spirits.
Our rowing team was, unfortunately, not complete, but luckily URS-LSV
(LoodsenSportVereniging) shared that problem.
We wouldn’t be seamen if we didn’t find a solution for this and very quickly
it was decided to share a few rowers.
The boat was manned by 16 rowers, one drummer and one helmsman
(provided by the organization).
After three races, over a 250 meter stretch of water, the average times
were taken and the first eight got a place in the semifinals.
In the Kempisch Dok we gave everything we had and keeping in mind that
none of us had any experience and it was our first participation, we succeeded in finishing 9th out of 43.
The KBZ-team
The semifinals slipped through our fingers. How knows where we would
finish if we did practice…
But this is next year’s food for thought…
With a fantastic team spirit within our team, three new KBZ-members and a great ambiance we can easily say that it was a success!
Thanks again to everybody who participated and we hope to see each other next year!
Tom Aga
Nautilus, oktober 2013
Our drummer!
297
OPEN
OPENFORUM
FORUM
FORUMOUVERT
OUVERT
FORUM
Que penser de…?
Wat te denken van…?
‘MOL COMFORT’
IS CONTAINER WEIGHT THE ISSUE?
_________
Michael Grey
How on earth does a 5 year old 90,000 ton containership, built by one of Japan’s finest shipyards and operated by a tip-top
liner company, come to be floating in two bits 19 miles apart?
Weather?
Welding?
Perhaps one of those 100 year waves the Met. Offices are warning us about are rather more frequent?
The smart money must surely be on the stresses induced by under-declared container weights, which shippers routinely
refuse to take with any seriousness whatsoever.
Always supposing that there is a good run through the IMO, it has been suggested that it could be another three or four
years before SOLAS Regulation VI/2, which provides for the “verification” of container weights, comes into effect. As the
distinguished delegates undertake their deliberations on this matter, a huge picture of the after part of the MOL Comfort
sitting forlornly in the Arabian Gulf might usefully be displayed on the Council Chamber screens to help focus their minds.
It is now more than six years since the emergency in the English Channel when the MSC Napoli nearly sank through an
ingress of water. It is worth underlining the views of the UK Marine Accident Investigation Branch, which painstakingly required all the boxes retrieved from the wreck to be weighed, and note its suggestion that overweight boxes contributed to
the loss of that ship.
Wheels often grind slowly in marine safety mills, but there have surely been enough warnings about excessive container
weights to wake everyone up. Feeders have been regularly rolling over, fortunately in shallow water or against the quay.
This clearly expensive incident which has put 25 lives and more than 4000 containers at risk ought to clarify the issues.
But we shouldn’t bet on it.
Shippers’ organisations, which have been defending their flawed position on container weights for forty years or more will
still be arguing about the responsibilities for verification until the bitter end. If the salvors manage to save this ship, let us
hope that every one of those boxes retrieved is weighed, and compared with the manifested declaration.
 gCaptain – 20.06.13
298
Nautilus, oktober 2013
Containership Cargo Care – A Ticking Time Bomb?
I may have been taken to task for blaming the cargo (weights) for breaking the MOL Comfort in half, but I am probably on a
safer wicket if I suggest that it was the cargo which saw off the forepart of the ship, along with 2672 containers.
It would be interesting to learn what was in the container which appeared to spontaneously ignite on the deck stack of the
ship’s forepart as she was being towed slowly towards land. It ought to be easy enough to identify, as those on the towing
tug would have a reasonable view of the further problem they had to deal with.
But there will be plenty of choice, as it seems that pretty well the whole deck stack was composed of containers that only
needed a severe look to have them burst into flames. Rather too long under the fierce heat of the sun, with no 20 knot
breezes from the ship’s motion acting to cool their boundaries as the bow wallowed in the Arabian Sea and any number of
container contents could have ignited in their oven-like stowage.
In the pre-container liner trades we used to lavish the most extraordinary care upon our cargo, with the utmost attention
paid to ventilation, the avoidance of condensation, ensuring the circulation of air around the holds, with a king’s ransom paid
each voyage on dunnage and Kraft paper. I recall a tween deck full of fish meal, which we nursed across the Indian Ocean
like a sick child, taking its internal temperature about twice an hour.
“Carefully to carry” was a manual we knew by heart. Who remembers that?
Now, it’s bunged into a steel box, behind a sealed door, to be cooked like the contents of an oven across tropical seas, the
sun beating down on the upper tiers. It probably isn’t helped that the cargo in this vulnerable position in the stow is quoted
in the DG book, apart from that which the shipper, either carelessly or malevolently, has neglected to declare.
My question is this:
After we have managed to lose an 8000 teu ship and everything aboard her, what are we doing to avoid a ship twice the
size burning to the waterline? Barely noticed as the Comfort break took everyone’s attention, was the fire aboard one of the
Maersk big “E”s which, because of prompt and diligent work by the crew, was confined to but a few boxes. They might not
be so lucky the next time.
Michael Grey
 gCaptain – 15.07.13
De redactie aanvaardt met dank alle commentaar op de artikels onder de rubriek “Open Forum”
La rédaction accepte avec reconnaissance tous commentaires concernant les articles sous la rubrique « Forum Ouvert »
Tel : 03-829.90.11
Fax : 03-829.93.29
E-mail : [email protected]
Nautilus, oktober 2013
299
DE START
van een
BOEIENDE CARRIERE
De vraag naar hoogopgeleide koopvaardijofficieren is groot.
Ook de vraag van de maritieme industrie naar ex-zeevarenden overtreft
ruimschoots het aanbod.
Goedbetaalde tewerkstelling is dus zowel tijdens als na de
vaartijd verzekerd!
De Hogere Zeevaartschool is de enige hogeschool in België die
hiervoor de gepaste opleidingen (in het Nederlands en in het Frans)
aanbiedt:
 Bachelor & Master in de Nautische Wetenschappen
 Bachelor in de Scheepswerktuigkunde
Geïnteresseerd in een boeiende maritieme carrière?
Bezoek onze website www.hzs.be voor meer informatie.
300
Nautilus, oktober 2013
DAG DER ZEELIEDEN
DAG DER ZEELIEDEN
HULDIGING ZEELIEDEN
_________
Op zaterdag, 7 september vond aan het Monument der Zeelieden vóór het gebouw Loodswezen aan de Schelde
traditiegetrouw de jaarlijkse herdenking plaats voor de in beide wereldoorlogen gesneuvelde Belgische zeelieden, en de
zeelieden die het leven lieten bij de uitoefening van hun beroep op zee.
Talrijke burgerlijke en militaire prominenten, waaronder Flottieljeadmiraal Michel Hofman als vertegenwoordiger van de
Koning, woonden de plechtigheid bij, die werd afgesloten met een ingetogen bloemenhulde, waarbij Voorzitter Kapt. Alain
Pels namens het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege eveneens een bloemenkrans neerlegde.
Op de aansluitende receptie op het Antwerps Stadhuis, werden drie verdienstelijke zeelieden gehuldigd.
In zijn gelegenheidstoespraak, waarin hij ook hulde bracht aan de tientallen Congolese zeelui die het leven lieten aan boord
van Belgische schepen, zei Kapitein Roger Smet, Voorzitter van het Inrichtend Comité Dag der Zeelieden, ondermeer:
“…Sedert de inhuldiging van dit monument op 28 september 1930 werd elk jaar tijdens de maand september, deze
plechtigheid georganiseerd ter nagedachtenis van onze gesneuvelde zeelieden . Ook tijdens de donkere bezettingsjaren
van WO II zij het dan in mineur gezien de "Militär Verwaltung" alle vlagvertoon verbood en slechts een zeer beperkt aantal
aanwezigen toeliet.
Sedert 1990 betrekken wij bij deze huldiging ook de zeevarenden overleden tijdens de uitoefening van hun beroep, of
verdienstelijke personeelsleden van Koopvaardij of Marine. Het Inrichtend Comité is vast besloten deze meer dan 80 jaar
oude traditie verder te zetten.
Deze plechtigheid is dan ook de gepaste gelegenheid om enkele verdienstelijke zeelieden of ex-zeelieden eens extra in de
kijker te plaatsen.
Een verdienstelijk oud-zeeofficier was ongetwijfeld Roger Ghys, ere-commandant van ons voormalig schoolschip
"Mercator". Afkomstig uit een vissersfamilie deed hij tijdens de schoolvakanties, reeds op de leeftijd van 14 jaar, zijn eerste
stappen op zee aan boord van de treiler van zijn vader.
Hij slaagde in 1939 voor het ingangsexamen aan de Hogere Zeevaartschool en scheepte in aan boord van het
zeilopleidingsschip "Mercator" dat onder het bevel stond van commandant Van de Sande. Ondanks de oorlogsdreiging
vertrok "Mercator" op 22 februari 1940 met bestemming Rio de Janeiro. Op 10 mei 1940 was het schoolschip op weg naar
het eiland Sint Helena.
Bij gebrek aan onderrichtingen van de Belgische overheid werd besloten
vervolgens naar Banana en Matadi.
koers te zetten naar het neutrale Angola,
Pas in januari 1941 werd aan de bemanning van "Mercator" de keuze gelaten uit vier mogelijkheden: de Engelse Navy, de
Belgische Koopvaardij, de Belgische Weermacht in Kongo of de "Service des Voies navigables" van onze Kolonie. Kadet
Roger Ghys koos voor dit laatste. Hij behaalde tijdens die periode het getuigschrift van "Conducteur de bateaux sur le Haut
fleuve, affluents et lacs du Congo Belge". Op het einde van zijn "Congo-periode" nam hij dienst in het leger en werd hij
aspirant benoemd. Hij vervoegde de marinebasis in Banana bij de afdeling "Service Surveillance Maritime" waar hij diende
aan boord van de snelboot "Benga".
Na zijn terugkeer in België begin 1946 vervoegde hij onze koopvaardij. Hij behaalde achtereenvolgens de brevetten van
luitenant en kapitein ter lange omvaart. Als 25 jarige werd hij in 1948 kapitein aan boord van de "Good Gulf", toen de
grootste tanker van onze vloot.
Op vraag van commandant Van de Sande vervoegde hij in 1949 de "Mercator" als eerste officier om dan in 1955 het bevel
ervan over te nemen. Alhoewel hij elk jaar tijdens de winterperiode met een nieuwe promotie kadetten de Atlantische
Oceaan overstak, is er nooit een ongeval gebeurd of een man verloren gegaan.
Vermeldenswaard is wel het feit dat hij met "Mercator" driemaal deelnam aan de internationale zeilwedstrijd voor grote
zeilschepen en tweemaal als eerste aan de aankomstlijn kwam.
Het jaar 1961 was voor Roger Ghys minder aangenaam: "Mercator" werd uit de vaart genomen en werd een stilliggend
museumschip.
Nautilus, oktober 2013
301
Commandant Ghys werd dan benoemd als gerechtsdeskundige bij de Nautische Commissie van de Rechtbank van
Koophandel te Antwerpen om er later deken van te worden tot aan zijn pensionnering in 1988. Hij was tijdens die periode
de specialist inzake het vervoer van gevaarlijke stoffen, oliepollutie en brandbestrijding.
Tijdens zijn loopbaan vervulde hij allerlei bijkomende functies zoals voorzitter van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege,
lid van de Koninklijke Belgische Marine Academie en van de Marine Academie van Portugal, voorzitter van de Kapiteins
Kaap Hoorn vaarders en stichter van de Sail training Association Belgium.
Hij is houder van talrijke Belgische en buitenlandse eretekens. Met zijn overlijden op 12 november 2012 is een boegbeeld
van onze maritieme gemeenschap heen gegaan.
Onze tweede gehuldigde Guy Cornillie begint zijn militaire loopbaan als dienstplichtige in 1966, waar hij onmiddellijk
tekende om tijdelijke vrijwilliger te worden. In 1967stelt hij zich kandidaat beroepsonderofficier. Als jong onderofficier
ontdekt hij alle wereldzeeën op diverse eenheden van de toenmalige Zeemacht, zoals de Rochefort, Vanhaverbeke en
Veurne. Hij stelt zich in 1974 kandidaat als aanvullingsofficier en in 1976 is hij aangesteld als vaandrig ter zee 2de Klasse.
Van dan af is hij tweede commandant aan boord van de Bovesse, Dufour en officier dek op de Zinnia en Godetia.
Hij volgt dan verscheidene beroepsgerichte cursussen in België en in het buitenland, specifiek gericht naar brand- en
pollutiebestrijding. Wanneer hij niet aan boord is, dient hij hoofdzakelijk in marine functies, meestal met betrekking tot de
anti-pollutie bestrijding die hem nauw aan het hart lag.
Hij wordt in 1982 vaandrig -ter-zee en krijgt zijn eerste bevel op 30 april 1984 van het zeilopleidingsschip Zénobe Gramme.
Hij deed met het zeilschip verschillende keer mee aan de prestigieuze Tall Ships races, waar hij twee keer de prijs krijgt van
meest sportieve deelnemer. Hij voert het bevel van de Zénobe Gramme tot 1988. Daarna wordt hij hoofd pollutiebestrijding
in de staf van de Marine.
Maar de zee is zijn lokaas en vanaf 1994 wordt hij commandant van diverse "tripartite mijnenjagers" zoals de Myosotis en
Crocus, en ingezet in de Golfoorlog. Hij gaat op 1 januari 1998 met pensioen en wordt in 1999 aangesteld als korvetkapitein
in de reserve. Hij verlaat in 2007 definitief het reservekader wegens de leeftijdsgrens.
Korvetkapitein Guy Cornillie was houder van diverse eretekens. Hij verliet ons op 26 december 2012.
Het curriculum vitae van onze laatste gehuldigde, hoofdscheepswerktuigkundige Manfred Grignard, hier aanwezig, is wel
merkwaardig te noemen. Hij werd geboren op 4 augustus 1927 in Elbefeld -Oostkantons, Belgisch territorium sedert 1918.
Bij het uitbreken van WO II werden de Oostkantons in 1940 opnieuw geannexeerd bij Duitsland. Grignard werd door de
bezetter in 1943 aangehouden en afgevoerd naar Duitsland om opgeleid te worden voor de Duitse strijdkrachten. Hij
slaagde erin te ontvluchten en belandde uiteindelijk in Rotterdam waar hij onderdook onder een valse naam. Hij studeerde
daar aan de Zeevaartschool en behaalde er het voorlopig diploma van werktuigkundige.
Na de bevrijding keerde hij terug naar België en vervulde er zijn militaire dienst bij de Ardeense jagers. Hij bracht het tot
sergeant en later tot adjudant in de Reserve. Na de militaire dienst begon zijn maritieme loopbaan bij de Compagnie
Maritime Belge als aspirant scheepswerktuigkundige. Tot aan zijn pensioengerechtigde leeftijd bleef hij deze rederij trouw.
Tijdens zijn loopbaan behaalde hij achtereenvolgens de brevetten van 2de en 1ste officier scheepswerktuigkundige alsook
dit van officier elektricien. Bovendien behaalde hij in Engeland het diploma van Chartered Engineer dat tevens de licentie
inhoudt van Surveyor. Voor hem was dit blijkbaar niet voldoende. Inderdaad, aan de universiteit Antwerpen behaalde hij het
Diploma in het Zee- en Binnenscheepvaartrecht en aan de Gentse Universiteit promoveerde hij als licentiaat in de
Criminologie.
Na zijn pensionnering kreeg hij nog verschillende opdrachten als surveyor en als technisch- en juridisch adviseur.
Vermeldenswaard is nog dat onze gehuldigde lid was van diverse militaire en academische verenigingen, waaronder het
Koninklijk Gallois genootschap dat hij meer dan 60 jaar trouw bleef.
Manfred Grignard werd vereerd met verschillende eretekens.
Tijdens de september plechtigheid van 1994 werd hier kapitein ter lange omvaart Eugène Colson gehuldigd. Deze
boegfiguur van het verzet in de Antwerpse haven is spijtig genoeg overleden maar zou nu de leeftijd van 100 jaar bereikt
hebben.
Tot slot wens ik in naam van het Inrichtend Comité allen te bedanken die door hun actieve inbreng, financiële en andere,
bijgedragen hebben tot het ordelijke verloop en het welslagen van deze huldiging. Ik vermeld hier in het bijzonder
divisieadmiraal Hofman, provinciecommandant kolonel Verhaege, burgemeester De Wever, hoofdcommissaris van politie
Muyters en al hun medewerkers.
Ik dank U.”
 Roger Smet - 07.09.2013
302
Nautilus, oktober 2013
Mensen
en
schepen
Dat is de kracht achter Jan De Nul Group. Dankzij
de gedreven werknemers, vakkennis en de hypermoderne vloot staat de groep vandaag aan de
top van de internationale baggerindustrie en is de
firma een van de grootste aannemersbedrijven op
vlak van civiele bouwkunde en milieuwerken.
Dankzij de ondersteunende diensten rond de
baggerdivisie, civiele bouwkunde en de milieudivisie, kan Jan De Nul Group de meest grootschalige projecten tot in de puntjes verzorgen.
Of het nu gaat om een Palm Island in Dubai,
een afvalverwerkingsinstallatie in Roemenië of om
de bouw van het nieuwe sluizencomplex in het
Panamakanaal.
www.jandenul.com
JAN DE NUL GROUP
34-36, Parc d’Activités Capellen I Luxembourg
Nautilus, oktober 2013
T +352 39 89 11 F +352 39 96 43 I [email protected]
303
DAG DER ZEELIEDEN
DAG DER ZEELIEDEN
INRICHTEND COMITE “DAG DER ZEELIEDEN”
EEN BEKNOPTE HISTORIEK
_________
Het "Inrichtend Comité - Dag der Zeelieden" is nog voor sommigen, zelfs nog voor enkelingen uit de maritieme middens, een
onbekende. Een beknopte historiek kan deze lacune ongedaan maken. Op basis van de weinige archiefstukken waarover
men kan beschikken is het toch mogelijk een beknopte historiek van het "Comité" te schrijven, ongetwijfeld wel met hier en
daar enkele hiaten.
De jaarlijkse plechtigheid aan het Monument der Zeelieden dat werd opgericht aan de Tavernierkaai-Zeeuwse Koornmarkt te
Antwerpen en de plechtige zielemis in St Pauluskerk opgedragen voor de gesneuvelde zeelieden uit de beide wereldoorlogen,
én sedert 1990 ook voor de overledenen uit de zeevaartmidddens, zijn nu traditionele september-manifestaties geworden met
een reeds meer dan 80-jarige geschiedenis.
De voorgeschiedenis van het "Comité" vangt aan tijdens de maand juli 1919 wanneer Constant Smeesters, een eminent jurist
en voorzitter van de Antwerpse afdeling van de Koninklijke Belgische Zeevaartbond, een vergadering belegt met als
agendapunt: te nemen maatregelen met het oog op het organiseren van een publieke plechtigheid en een pontificale mis ter
ere van de gesneuvelde Belgische zeelieden van de eerste wereldoorlog. Het voorstel werd door de leden zeer positief
aanvaard.
Het is precies tijdens dezelfde juli-vergadering dat ook voor de eerste maal de idee naar voor werd gebracht om een
monument op te richten ter nagedachtenis van de gesneuvelde zeelieden.
Reeds op 7 augustus 1919 had voormelde publieke plechtigheid plaats en de plechtige zielenmis werd in de Antwerpse OLVkathedraal gecelebreerd door kardinaal Mercier.
Het verwezenlijken van een monument ter nagedachtenis van de gesneuvelde
zeelieden nam wel wat meer tijd in beslag.
Alhoewel een "voorlopig Komiteit" de nodige fondsen trachtte in te zamelen,
aanvankelijk zonder al te veel succes, werd pas in het jaar 1925 een definitief
comité opgericht: "Komiteit van het gedenkteken aan de Zeelieden gesneuveld
voor het Vaderland onder de Hooge Bescherming van Zijne Majesteit Koning
Albert en de Bescherming van de Heer Anseele, Minister van Ijzerwegen,
Zeewezen, Postwezen, Telegrafen, Telefonen en Luchtvaart".
Een lijst "Inschrijvingen" werd opgesteld waar naast de naam en voornaam of
firmanaam, adres en bedrag, ook vermeld moest worden of "het bedrag ten huize
moest geïnd worden".
Blijkbaar had men nu veel meer succes en kon vrij vlug worden overgegaan tot
het uitschrijven van een prijskamp voor het ontwerp van het monument.
Eenentwintig ontwerpen met bijhorende maquettes werden ingediend voor 13
november 1929, de uiterste inzendingsdatum van de prijskamp.
De jury, bestaande uit vier kunstenaars en één architect, kon op 16 november
1929 niet tot een definitieve keuze komen gezien drie projecten ex aequo werden
beoordeeld door de jury.
Uiteindelijk werd dan toch, na vele discussies, het project van de kunstenaar Goossens weerhouden, na een nieuwe
stembeurt en mits het aanbrengen van enkele wijzigingen aan het oorspronkelijk ontwerp. Het monument werd opgericht op
de Zeeuwse Koornmarkt tussen het gebouw van het Belgische Loodswezen en de rechter Scheldeoever.
Het monument werd ingehuldigd op 28 september 1930, in aanwezigheid van vele prominenten. Tijdens deze plechtigheid
maakte de Heer Boen, voorzitter van het Comité, het monument over aan het stadsbestuur van Antwerpen, met bede de
laatste zondag van de maand september als verjaardag van de inhuldiging van het monument op te tekenen én dan telkens
de plechtige kerkdienst, gevolgd door de plechtigheid aan het monument, te laten plaatshebben. Namens de Stad Antwerpen
aanvaardde burgemeester Van Cauwelaert het monument.
304
Nautilus, oktober 2013
De afgelegde belofte werd gehouden: elk jaar had een plechtigheid plaats telkens op de laatste zondag van de maand
september. Merkwaardig en zeker vermeldenswaard is het feit dat sinds 1930 tot op heden de herdenkingen ononderbroken
hebben kunnen plaatsvinden, zelfs tijdens de oorlogsjaren van WO II.
Weliswaar was het tijdens de oorlogsperiode een plechtigheid in mineur, zonder vaandels en trompetgeschal. De bezettende
overheid gedoogde enkel dat er toen slechts één krans werd neergelegd door de Antwerpse havencommandant, die wel
vergezeld mocht zijn van de voorzitter en de ondervoorzitter van het Comité. Het was wel een minimale herdenking, maar de
traditie werd toch gered.
De eerste na-oorlogse plechtigheid had plaats op zondag 30 september 1945, traditioneel met een plechtige
Eucharistieviering in de Sint Pauluskerk, waarna de genodigden zich stoetsgewijs naar het monument begaven voor de
bloemen- neerlegging.
Tijdens de oorlogsjaren 1940-45 had het monument nogal wat schade opgelopen en was het toe aan een flinke opknapbeurt.
De nodige werken werden uitgevoerd en tevens werden de jaartallen 1940-1945 aan de achterkant van het monument
ingehakt.
Vanaf het jaar 1945 werden de plechtigheden ieder jaar bijgewoond door een vertegenwoordiger van de Koning, die dan ook
telkens een bloemenkrans neerlegt in naam van zijne Majesteit. Uitzonderlijk was het een lid van de koninklijke familie die de
vertegenwoordiging op zich nam. Tijdens de plechtigheid van september 1962 waren het Prins Albert en Prinses Paola die de
huldiging aan het monument bijwoonden en een bloemenkrans neerlegden. Prins Laurent vertegenwoordigde de Koning in
het jaar 2005.
De kerkelijke plechtigheid van september 1995 werd uitzonderlijk in de Sint Antoniuskerk gezamenlijk georganiseerd met de
verschillende zeemanskerken die actief aanwezig zijn in de haven van Antwerpen. Op deze 65e herdenkingsplechtigheid was
het Prins Laurent die de Koning vertegenwoordigde.
In het jaar 1990 werd door het Inrichtend Comité besloten af
te wijken van het traditioneel scenario. In plaats van de
zielenmis, onmiddellijk gevolgd door de plechtigheid aan het
monument, te organiseren op de laatste zondag van
september, werd geopteerd om de manifestatie aan het
monument te voorzien tijdens het weekeinde van de
Antwerpse bevrijdingsfeesten, begin van de maand
september.
De kerkelijke plechtigheid zou echter behouden blijven op
de laatste zondag van de maand september. Deze
beslissing werd vooral geïnspireerd om de plechtigheid aan
het monument der zeelieden te integreren in het kader van
de bevrijding van de haven van Antwerpen.
Hierdoor konden dan ook meer logistieke faciliteiten door
het stadsbestuur ter beschikking worden gesteld.
Vertegenwoordiger van ZM de Koning admiraal M. Hofman september 2012
Ook tijdens het jaar 1990 werden de doelstellingen van het Inrichtend Comité belangrijk uitgebreid: in de toekomst zouden
jaarlijks naast de gesneuvelde zeelieden van beide oorlogen, ook zeevarenden worden herdacht die tijdens de uitoefening
van hun beroep overleden zijn. Bovendien werd besloten verdienstelijke zeelieden van de Koopvaardij en de Marine te
huldigen, eventueel een eenheid van de Koopvaardij of van de Marine en hun bemanningen. Door deze beslissing werd de
continuïteit van de september-manifestaties ongetwijfeld beter verzekerd.
Vermeldenswaard is nog het feit dat onmiddellijk na de plechtigheid aan het monument de aanwezigen door de Stad
Antwerpen uitgenodigd worden op een receptie op het Stadhuis, op het "Schoon Verdiep". Tijdens die receptie wordt aan de
gehuldigde personen of zij die hen vertegenwoordigen door de burgemeester een stadmedaille op naam van de gehuldigde
aangeboden.
Op dit ogenblik telt het Inrichtend Comité zeventien leden, waaronder één voorzitter, één ondervoorzitter en één secretaris.
Enkele leden zijn belast met één of meerdere specifieke taken zoals o.a. de "relaties met de zeemanskerken" en het
"protocol".
Sedert de oprichting, en vooral na WO II, heeft het Comité voor het organiseren van de jaarlijkse manifestaties steeds kunnen
rekenen op de volle medewerking van de militaire en burgerlijke Overheden. Zo stelt het Militair Commando van de Provincie
Antwerpen enkele militairen ter beschikking en de Marine doet het nodige om haar muziekkorps de plechtigheid te laten
opluisteren.
Nautilus, oktober 2013
305
De Stad Antwerpen zorgt voor de nodige tribunes, vlaggenmasten en vlaggen, spreekgestoelte en geluidsinstallatie. De
Antwerpse Politiediensten zorgen voor het vrijhouden van de site en het vlot verkeer. Zonder deze steun, maar ook zonder de
giften van openbare diensten, maritieme firma's, vaderlandsminnende verenigingen en sympathisanten zou het onmogelijk
zijn de jaarlijkse plechtigheden met de gepaste luister te organiseren.
Uitreiking van de stadmedaille door de Burgemeester
Herdenkingsplechtigheid in St Pauluskerk september 2012
Bij de jaarlijkse activiteiten van het Comité wordt ook naar de mate van het mogelijke de jeugd betrokken zoals studenten van
de Hogere Zeevaartschool en leerlingen van Cenflumarin, leden van het Marine Kadettenkorps en van andere
jeugdverenigingen. Zij hebben ongetwijfeld ook steeds mee bijgedragen tot het sfeervol verloop van de plechtigheden.
 Kapt.l.o. R. Smet - februari 2013
ZEEBRUGGE
EEN NETWERK
•
2 miljoen TEU
•
1,7 miljoen nieuwe wagens
VOOR EUROPA
•
12,5 miljoen ton roro-ladingen
•
20 dagelijkse verbindingen met het V.K., Scandinavië en Zuid-Europa
•
uitstekende distributiemogelijkheden in de Maritieme Logistieke Zone
Havenbestuur Zeebrugge
Isabellalaan 1 - B - 8380 Zeebrugge
Tel. +32/50/54 32 11 - Fax +32/50/54 32 24
www.portofzeebrugge.be - [email protected]
©www.mbz.be - ©www.henderyckx.com
nautilus_2013.indd 1
306
24/01/2013 16:26:09
Nautilus, oktober 2013
DAB
VLOOT
DAB VLOOT
DOOP NIEUW VAARTUIG
“PIERRE PETIT”
_________
Op dinsdag, 17 september heeft Mevrouw Wivina Demeester-De Meyer in Antwerpen het nieuwe vaartuig Pierre Petit in
gebruik genomen. De Pierre Petit zal ingezet worden voor metingen op de Schelde waardoor nog beter zal kunnen
nagegaan worden of de diepte van de Schelde wel is wat afgesproken werd. Vlaanderen toont hiermee aan dat zij veel
belang hecht aan de Scheldevaart en vooral aan de veiligheid van diezelfde Schelde.
De Pierre Petit is een multifunctioneel meetvaartuig dat op termijn de oude en verouderde Scheldewacht 2 (32 jaar oud) zal
vervangen. De Scheldewacht 2 werd vele jaren ingezet voor onder andere de Hogere Zeevaartschool, het
waterbouwkundig labo maar ook voor de Vlaamse hydrografie.
Ook de Pierre Petit zal als multifunctionele catamaran met gespecialiseerde meetapparatuur, ingezet worden om metingen
uit te voeren op de Schelde en op het Vlaams deel van het kanaal Gent-Terneuzen. Door haar multifunctioneel karakter zal
het vaartuig ook kunnen ingezet worden in de kustwateren.
De Pierre Petit zal o.a. dieptemetingen uitvoeren waarbij gebruik gemaakt wordt van akoestische meetsystemen zoals
‘single beam’ en ‘multi beam’ apparatuur. De meetresultaten kunnen worden verwerkt tot peilplannen. De peilplannen en
zeekaarten van de Vlaamse hydrografie (entiteit van het agentschap MDK) worden gebruikt voor het verzekeren van een
veilige scheepvaart, bij infrastructuurwerken, voor het aansturen van baggerwerken, enz…
In het kader van de opdrachten van het Waterbouwkundig Labo om o.a. de veiligheid van de scheepvaart te verbeteren, zal
de Pierre Petit net zoals Scheldewacht 2 ook ingezet worden voor staalnames (o.a. studie van de interactie tussen
waterbewegingen en transport van sediment). Voor het bepalen van de karakteristieken van water- en sedimentstalen
beschikt het Waterbouwkundig Laboratorium van het departement Mobiliteit en Openbare Werken over een
sedimentologisch laboratorium.
Het nieuwe vaartuig draagt de naam van Pierre Petit die directeur was van de Vlaamse hydrografie in de jaren 1884 tot
1893. Hij was permanent commissaris voor toezicht op de Scheldevaart van 1885 tot 1893 en was ook voorzitter van de
examenjury van de toenmalige Hogere Zeevaartschool.
Vaartuig
De Pierre Petit is gebouwd op de Spaanse werf Rodman Polyship, is 22,80m lang, 6,50m breed en heeft een diepgang van
1,28m. De kostprijs bedraagt een kleine 2,5 miljoen euro. Het vaartuig werd gebouwd onder toezicht van de Belgische
vlaggenstaat en Lloyds Register of Shipping.
Als ‘catamaran’ kan de Pierre Petit iets sneller varen (maximaal 22 knopen) en is zijn koersstabiliteit en
manoeuvreerbaarheid optimaal, wat gezien de hiervoor vermelde opdrachten, zeer belangrijke eigenschappen zijn.
Nautilus, oktober 2013
307
Net zoals andere nieuwe vaartuigen van VLOOT is de Pierre Petit opgevat als een duurzaam en groen vaartuig. Ze vaart,
net zoals alle andere vaartuigen van VLOOT, op zwavelarme brandstof. Er is ook warmterecuperatie op de motoren
voorzien voor de verwarming van de verblijven maar er is ook aandacht geweest voor andere kleinere ‘groene’ details (vb.
het bannen van gloeilampen aan boord, ..).
Modernisering VLOOT
In haar beleidsnota bevestigde Vlaams minister Hilde Crevits de continue modernisering van de overheidsvloot als één van
haar strategische doelstellingen binnen haar beleid.
VLOOT is als rederij gespecialiseerd in het management van vaartuigen (technisch, operationeel, nieuwbouw) binnen de
overheidsniche. VLOOT stelt 560 personeelsleden te werk en beheert 45 vaartuigen. De laatste jaren heeft VLOOT ook met
een aantal opvallende realisaties haar sterkte bevestigd en uitgebouwd (vb. het zeewetenschappelijk onderzoeksvaartuig
Simon Stevin, de boeienlegger en emergency response vaartuig Zeeschelde en de SWATH’s).
Als rederij moet VLOOT ook zelf steeds de tering naar de nering zetten en continu streven naar optimalisaties. Dit betekent
dat ook de Pierre Petit enkel gerealiseerd kon worden dank zij de interne besparingen en efficiëntiewinsten binnen de
standaard onderhouds- en vervangingsbudgetten van VLOOT en een marktconforme werking.
Technische steekkaart
Scheepswerf: Rodman Polyship (Vigo – Spanje)
Bouwjaar: 2013
LOA: 22.80m
BOA: 6.50m
Diepgang: 1.28m
Snelheid: 22kn
GRT: 77 t.
Motoren: 2x Volvo D16 C-C MH
Schroeven: 2x 4 blad schroef (vaste spoed)
Reder: VLOOT
Thuishaven: Antwerpen
Opdrachten: hydrografie
 Persmededeling DAB Vloot
Navigatie:
Dieptemeter: Furuno FE-700
AIS: Furuno FA-150
Windmeter: Aimar CS4500
Communicatie: VHF 2x Sailor RT-6222
Radar: Furuno FAR-2117
Satelietkompas: Furuno SC-50
ECDIS: Furuno FEA-2107
NAVTEX: Furuno NX-700B
DGPS: 2x Furuno GP-150
GMDSS EPIRB: Jotron Tron 30 GPS
SART: Jotron Tron Sart 20
THE BIGGEST (sofar…)
The 18.720 TEU ULCV ‘Maersk Mc-Kinney Møller’ entering Europort Rotterdam on 16 August 2013
308
Photo: Arjan Elmendorp
Nautilus, oktober 2013
WE ARE ALWAYS THERE
WHEN YOU NEED US!
s
s i el-,
e
ic te
rv s: s
e
S air
ine rep rks
r
a
M age l wo
c
a
y
e
vit f vo ctric
a
o le
N
s inds -, e
r
i
pa k ng
,
re all iggi
tion rs
e in , r
c
u
g
d a
str
de
con ed wel
oy lise ipe
,
v
s
p
a
ifi
air
all eci e-,
rep g, cert
g
p
n
n
s gi
in
di
wel ng, fitt
en
i
pip
ps,
s, pum
e
n
i
g
n
ers e
engine winches
,
turbo’s
cargogear repair, rigging,
testing
electri
c
contro ians general
, crane
ls, alar
s,
ms
t
en
NAVITEC
MARINE SERVICES
nm
lig
ra
se
la
car
g
bra olash
cke
i
ts, ng we
m
cha
ld
ins ing o
of ach
f Dm pu in
ring
illi m ing
s,
ng ps a
, b , r nd
or eb tu
in us rn
g h in
in g
g,
m sha
et ft
al s,
sp re
ra co
y, n
tu dit
rn io
in nn
g, in
g
“Class approved marine workshop”
Haven 215 Emdenweg 17
B-2030 Antwerp
Tel +32 (0) 3 542 31 31 • fax +32 (0) 3 542 31 30
Nautilus, oktober 2013
email [email protected] • website www.navitec.be
B U R E A U
V E R I T A S
309
WATERERFGOED
WATERERFGOED
PATRIMOINE MARITIME
PATRIMOINE MARITIME
Geen draagvlak voor varende replica
“NEW BELGICA” AFGEZWAKT
TOT MUSEUMSCHIP
_________
BOOM - Het project dat op 23 september 2011 met veel omhaal werd aangekondigd als de bouw van een zeewaardige
replica van de historische driemaster en zuidpoolvaarder Belgica uit 1896, blijkt twee jaar later te zijn afgezwakt tot nietvarend museumschip. En het valt nog te bezien of het schip stilliggend drijvend in een dok of stilstaand op de wal zal te
bezichtigen zijn.
Een en ander werd dinsdag 3 september duidelijk na een persconferentie in Boom ingericht door Dassault Systèmes, die
CATIA 3D-software ontwikkelde waarmee scheepsarchitect Stefan Vennekens alle plannen voor de New Belgica had
getekend.
Ter afsluiting van de voorstelling was ook een bezoek voorzien aan de New Belgica-werf maar die werd afgelast; naar
verluidt omdat Eddy Stuer, bezieler van het project, ziek was. Maar Rudi De Meyer, voorzitter van de vzw De Steenschuit,
optredend als bouwheer, tapt uit een heel ander vaatje:
“Er was ook niet veel te zien want van 64 spanten voor de
replica waren er na twee jaar bouwen nog maar vier
afgewerkt.
Aan dat tempo zou het schip mogelijk eerst in 2040
vaarklaar zijn geweest.
Overigens werd Vennekens bedankt voor zijn diensten en
in zijn plaats werd Pollux Engeneering aangesteld. Van de
aankoop van de CATIA-software van Dassault werd
eveneens afgezien.
Het project werd ook helemaal herdacht en een nieuw
business-plan werd opgesteld waarbij de kosten, eerst
begroot op 8,5 miljoen euro maar gestegen tot 22 miljoen
euro, thans worden herleid tot vier à zes miljoen euro en
met een bouwtijd van circa zes jaar.
Na twee jaar bouwen werden van de New Belgica nog maar vier spanten op de
kielbalk geplaatst. (Foto De Steenschuit)
We zullen alleen nog inzetten op de sociale doelstelling
van het project: langdurig en ongeschoolde werklozen uit
de Rupelstreek een stiel aanleren
en hen tevens
werkattitudes bijbrengen.”
Volgens het oorspronkelijk opzet zou de New Belgica, naast de zeilen, ook worden uitgerust met een experimentele
waterstof motor. Het schip zou de herinnering aan de legendarische Zuidpoolexpeditie van Adrien de Gerlache in België
levendig houden maar ook als klimaatpionier de hele wereldrondvaren. Er werd alleen geen reder gevonden om de New
Belgica uit te baten als cruiseschip. De Marine was wel bereid om het schip gedurende veertig dagen per jaar te charteren
dan wel in juli en augustus; als iedereen wel eens graag een zeiltochtje maakt.
Rudi De Meyer maakt ook gewag van “verlammende discussies” met de overheid en met het classicifatiebureau Veritas, die
aan de replica steeds hogere en duurdere eisen stelde waardoor de vzw, gesponsord door overheden en privé, dreigde
failliet te gaan. Sponsoring door de provincie Antwerpen werd inmiddels al stopgezet.
Nu is het zeker dat de New Belgica nooit zal varen. Alle spanten, wrangen en de beplankingen worden wel nog op de werf
De Steenschuit in Boom vervaardigd maar zullen over de weg naar Antwerpen worden vervoerd om er op de oude
droogdokken-site te worden geassembleerd.
Aan de Rupel in Boom (Noeveren) kan het zelfs niet te water worden gelaten omdat de geplande weg naar de Rupel niet
wordt aangelegd. Het schip zal mogelijk zelfs nooit drijven maar bovengronds worden opgesteld op de site van de oude
droogdokken waar ook een nieuw scheepvaartmuseum zou worden gebouwd.
310
Nautilus, oktober 2013
Zo zou de New Belgica er hebben uitgezien volgens de plannen die de 3D software van Dassault
Systèmes werden ontworpen. (Foto Dassault)
Van de geplande accommodatie worden alleen de kajuit van de Gerlache geconstrueerd, het labo en de slaapplaats van de
matrozen; als herinnering aan de historische Zuidpoolexpeditie van 1896.
Hoe is het de echte Belgica vergaan? Die is inderdaad letterlijk vergaan toen het in mei 1940 in de baai van Brurvik, nabij
de Noorse havenstad Harstad door de Luftwaffe van nazi-Duitsland werd gebombardeerd. Daar werd het wrak in 1990 op
een diepte van twintig meter door duikers ontdekt. In 2006 werd in België een Belgica Genootschap opgericht die het wrak
wil bergen. Maar dat is een ander verhaal. (JG)
 Bron: Schuttevaer
De Gerlache
l
Nieuw: Schooltjalk de Gerlache
l
Gezelschappen tot 30 personen
l
l
Zowel korte vaarten als lange reizen
al dan niet met catering
Brabo 20
l
Kan op motor als onder zeil varen
l
l
l
Geschikt voor rondvaarten met
groepen tot 18 personen
Ideaal kader om op een exclusieve
manier de haven te ontdekken
Andere vaargebieden / bestemmingen
zijn uiteraard ook mogelijk
Volledig uitgeruste keuken
Verdere inlichtingen: cvba BRABO - Stieven Rottier - tel. 03/205.94.39 - [email protected] - www.brabo.com
Nautilus, oktober 2013
311
MARITIEME GESCHIEDENIS
MARITIEME GESCHIEDENIS
HISTOIRE MARITIME
HISTOIRE MARITIME
D’ANVERS A ELLIS ISLAND
AVEC LA RED STAR LINE !
_________
Entre 1815 et 1940, soixante millions d’émigrants quittèrent l’Europe en bateau, la plupart à destination des Etats-Unis et
du Canada, pour y chercher de meilleures conditions de vie. Parmi ceux-ci, près de 2.500.000 transitèrent par Anvers, la
majorité d’entre eux étant des Juifs venant d’Allemagne et des pays de l’Est.
Mais il y eut aussi plus de 200.000 Belges qui s’embarquèrent comme eux, à bord des navires de la Red Star Line qui
assurèrent entre 1873 et 1934, une liaison directe avec New York et Philadelphie.
Cet armement fut fondé en 1872 sous le nom de Société Anonyme de Navigation Belge Américaine – SANBA à l’initiative
d’armateurs américains (Jules Bernard von der Becke en William Edward Marsily) et de partenaires belges, dans le but de
ère
ème
ème
transporter des touristes (1 et 2
classe) et des émigrants, pauvres, (3
classe) à l’aller et du pétrole au retour.
Toutefois, la législation américaine n’autorisant plus ce type de cargo à bord de liners, la compagnie se spécialisa dès lors
dans le transport, fort rémunérateur, de passagers.
A cette époque la Red Star Line avait des bureaux dans toutes les grandes villes d’Europe où les candidats au voyage
pouvaient acheter un billet comprenant le voyage en train vers Anvers, le logement éventuel avant le départ, la traversée et
le billet de train américain vers leur destination finale.
A l’apogée de sa gloire commerciale en 1913, la Red Star transporta 117.000 passagers (dont 90.000 en 3
les Etats-Unis, à raison de deux départs hebdomadaires du Rijnkaai à Anvers.
ème
classe) vers
Malgré les conditions de confort souvent
sordides, -- les émigrants entassés dans
les cales, sujets aux mal de mer, devaient rester strictement à l’écart des
passagers plus fortunés -- la traversée,
d’une durée moyenne de 10 jours, n’était
qu’une partie de l’aventure.
En effet, après avoir vendu tous leurs
biens, ils devaient entreprendre un long
voyage en train jusqu’au port d’embarquement.
® Coll. Janssens RSL
Là, ils ne pouvaient embarquer qu’après
avoir subi de nombreux contrôles dans
les bâtiments anversois de la Red Star et
que leur (maigre) bagage y ait été désinfecté dans de vastes autoclaves.
1
Ensuite, au port de destination, avec comme escale obligée Ellis Island (New York) , ils leur fallait encore passer avec
succès, cette porte d’entrée des Etats-Unis. Les contrôle qui y durait de deux à cinq heures, étaient particulièrement rigoureux.
Les anarchistes, les polygames, les prostituées, les femmes enceintes et non mariées, ceux qui n’étaient pas en état de
travailler ou qui souffraient de trachome (infection oculaire bactérienne contagieuse menant à la cécité), étaient irrémédiablement refoulés (2% entre 1892 et 1924) … au frais de l’armement ! Toute une époque !
Afin que ne s’oublie cette partie de notre passé et celui de la Red Star Line qui fut un des fleurons de notre histoire maritime
belge, un remarquable et très didactique musée s’est ouvert, fin septembre dernier à Anvers, op ’t Eilantje, dans les anciens
2
locaux de la Red Star Line entièrement restaurés .
Au travers d’objets, de témoignages et autres éléments interactifs, on y entreprend un voyage mouvementé sur les traces des
émigrants. Remarquablement conçu sur le plan architectural et richement illustré, on y découvre de nombreux objets du
collectionneur Robert Vervoort, des œuvres d'art prêtées par le KMSKA et le MAS.
312
Nautilus, oktober 2013
De même que le piano du compositeur émigré Irving
Berlin (1888-1989) prêté par ses descendants.
Et des legs personnels aussi, d’émigrants ou de
ère
touristes de 1
classe qui eurent pour nom Fred
Astair, le chimiste belge Léo Baekeland, la famille
de l’ambassadeur Sam Fox, la féministe Sonia
Pressman Fuentes, Albert Einstein, Golda Meir, etc.
Sans oublier des œuvres du peintre anversois
Eugeen Van Mieghem, dont les parents tenaient un
café en face des bâtiments de la Red Star et dont
les files de misère inspirèrent profondément son
œuvre.
® Fr. Philips
Et même si dans ce fabuleux musée, qui se veut de dimension internationale, toutes les légendes explicatives visuelles ne
sont pas traduites (mais disponibles en d’autres langues usuelles via iOs et autres plateformes Java, dit-on), la découverte
de ce lieu de mémoire dédié à l’histoire de l’humanité et à ses séculaires mouvements migratoires, est une réflexion pour
tous. Et aussi le missing link entre notre métropole et Ellis Island, cet american dream de million d’immigrants.
 Freddy Philips - Membre de l’Académie Royale de Marine de Belgique.
1. 12.000.000 d’émigrants y transitèrent entre 1892 et 1924.
2. www.redstarline.be
® Vrienden van de RSL
® Fr. Philips
Nautilus, oktober 2013
313
BELGISCHE
BELGISCHE KUST
KUST
BELGISCHE KUST
COTEBELGE
BELGE
COTE
COTE BELGE
MRCC:
MRCC:
HOOFDKWARTIER
VAN DE
DE
HOOFDKWARTIER VAN
REDDENDE
ENGELEN
REDDENDE ENGELEN
_________
_________
Dereddingsdiensten
reddingsdiensten die
die opereren
opereren aan de kust en
dede
De
en op
op zee
zee zijn
zijn vrij
vrij bekend
bekendbij
bijhet
hetgrote
grotepubliek.
publiek.Redders
Reddersopophet
hetstrand,
strand,
iconische Sea
Sea Kings,
Kings, snelle
snelle reddingsboten
reddingsboten en andere
dede
iconische
andere hulp
hulp springt
springt nu
nueenmaal
eenmaalininhet
hetoog.
oog.Maar
Maarhet
hetzenuwcentrum
zenuwcentrumdat
dat
reddingsoperaties coördineert
coördineert is veel minder bekend.
reddingsoperaties
bekend.
Het
Het Maritiem
Maritiem ReddingsReddings- enen Coördinatiecentrum
Coördinatiecentrum
(MRCC)
is
gevestigd
onze
(MRCC) is gevestigdininOostende
Oostendeenenbewaakt
bewaakt
onze
kustzone
kustzone24/7.
24/7.
Het
Hetbeschikt
beschiktdaartoe
daartoeover
overspeciaal
speciaalopgeleid
opgeleidpersopersoneel
en
de
meest
moderne
technologie.
neel en de meest moderne technologie.
Het
hét
centraHetcentrum
centrumisisdan
danook
ookniets
nietsminder
minderdan
dan
hét
centralelemeldpunt
voor
alle
incidenten3
op
zee.
meldpunt voor alle incidenten3 op zee.
Het gebied wordt dan ook wel de “11e provincie”
Het gebied wordt dan ook wel de “11e provincie”
genoemd. De Belgische territoriale wateren omvatgenoemd. De Belgische territoriale wateren omvatten een oppervlakte vergelijkbaar met Westten een oppervlakte vergelijkbaar met WestVlaanderen en behoren tot de drukst bevaren geVlaanderen en behoren tot de drukst bevaren gebieden ter wereld.
bieden ter wereld.
Dit deel van de Noordzee is bovendien relatief onDit deel van de Noordzee is bovendien relatief ondiep, bezaaid met oude scheepswrakken en doordiep,
bezaaid met oude scheepswrakken en doortrokken van allerhande nutsvoorzieningen, zoals
trokken
van allerhande
nutsvoorzieningen, zoals
communicatiekabels
en gasleidingen.
communicatiekabels en gasleidingen.
Er wordt ook heel wat gebaggerd en de kust bevat natuurlijk veel waterrecreatie, waaronder zwemmers, surfers, zeilers,
Er
wordt ook heel wat
gebaggerd
de ook
kustenergiewinning,
bevat natuurlijkzandveelen
waterrecreatie,
waaronder
zwemmers,
surfers,
zeilers,
motorbootvaarders
en duikers.
(…) en
Maar
grindwinning en
milieubescherming
eisen
hun plaats
motorbootvaarders
en
duikers.
(…)
Maar
ook
energiewinning,
zanden
grindwinning
en
milieubescherming
eisen
hun
plaats
op. Heel wat belangen op een relatief kleine oppervlakte dus, en dat betekent noodgedwongen permanente waakzaamheid.
op. Heel wat belangen op een relatief kleine oppervlakte dus, en dat betekent noodgedwongen permanente waakzaamheid.
Centraal meldpunt in nood
Centraal
meldpunt
in nood van de Afdeling Scheepvaartbegeleiding, een belangrijke partner van de Kustwacht. Het cenHet MRCC
is een onderdeel
Het
is een
onderdeelrol
van
Scheepvaartbegeleiding,
eentebelangrijke
partnerAls
vanerde
Kustwacht.
centrumMRCC
heeft een
permanente
omdeal Afdeling
dat drukke
verkeer en die activiteiten
helpen bewaken.
een
zwemmer Het
of een
trum
heeft
een permanente
rol omeen
al dat
drukkeuitzendt,
verkeer en
dieberoepsschepen
activiteiten te helpen
Als er gesignaleerd
een zwemmerwordt,
of een
surfer
in nood
is, een motorjacht
PANPAN
twee
botsenbewaken.
of een olievlek
surfer
nood
is, een
PANPAN
uitzendt, maatregelen
twee beroepsschepen
dan isinhet
MRCC
er alsmotorjacht
de kippen een
bij om
de noodzakelijke
te treffen. botsen of een olievlek gesignaleerd wordt,
dan
is
het
MRCC
er
als
de
kippen
bij
om
de
noodzakelijke
maatregelen
te treffen.
(…)
(…)
Reddingsdiensten uitsturen
Reddingsdiensten
uitsturen
Het coördinatiecentrum
luistert continu de internationale noodfrequenties uit zodat een noodoproep onmiddellijk wordt ontHet
coördinatiecentrum
luistert
de of
internationale
uitEPIRB
zodat een
noodoproep
onmiddellijk
wordt
ontvangen.
Dat gebeurt niet
enkelcontinu
via VHF
middengolf. noodfrequenties
Signalen van een
(Emergency
Position
Indication
Radio
vangen.
gebeurt
niet enkel
via VHF of
middengolf.
Signalen
vannoodvuurpijl
een EPIRBwaarnemen
(Emergency
Position
Beacon)Dat
worden
per satelliet
automatisch
gemeld,
en mensen
die een
melden
dat Indication
eveneens Radio
aan
het MRCC.
Beacon)
worden per satelliet automatisch gemeld, en mensen die een noodvuurpijl waarnemen melden dat eveneens aan
het MRCC.
Maar het centrum krijgt ook veel “gewone” telefoontjes met noodoproepen. Liefst 70% van de oproepen komt overigens van
waterrecreanten.
eenveel
oproep
binnenkomt
analyseert
nautische verkeersleider
het incident.
Draaiboeken
en proceMaar
het centrum Zodra
krijgt ook
“gewone”
telefoontjes
met de
noodoproepen.
Liefst 70% van
de oproepen
komt overigens
van
dures zorgen ervoor
dateen
er snel
en efficiënt
kan worden
gereageerd.
Het komt
er dan ookhet
opincident.
aan zo snel
mogelijk de
waterrecreanten.
Zodra
oproep
binnenkomt
analyseert
de nautische
verkeersleider
Draaiboeken
enjuiste
proce1
hulpdiensten
in werking
tesnel
latenen
treden.
dures
zorgen ervoor
dat er
efficiënt kan worden gereageerd. Het komt er dan ook op aan zo snel mogelijk de juiste
1
hulpdiensten in werking te laten treden.
Veel werk in de zomer.
Naargelang
ongeval of incident wordt een bepaalde procedure in werking gezet. Het centrum heeft geen eigen
Veel
werk inhet
de soort
zomer.
reddingsboten
helikopters,
werkt nauw
met partners
binnen in
dewerking
kustwacht,
die varende
en vliegende
eenheNaargelang
hetofsoort
ongevalmaar
of incident
wordtsamen
een bepaalde
procedure
gezet.
Het centrum
heeft geen
eigen
den
snel
kunnen
inzetten.
reddingsboten of helikopters, maar werkt nauw samen met partners binnen de kustwacht, die varende en vliegende eenheden snel kunnen inzetten.
Onze kust kent tegenwoordig drie reddingsstations: Ship Support in Nieuwpoort, VLOOT in Oostende en de Vrijwillige Blankenbergse
Zeereddingsdienst.
Dereddingsstations:
reddingshelikopters
van
het 40e
(deVLOOT
legendarische
Sea Kings
worden
Onze
kust kent
tegenwoordig drie
Ship
Support
in Smaldeel
Nieuwpoort,
in Oostende
en de zullen
Vrijwillige
Blanvervangen
door
de
NH90)
vertrekken
vanaf
de
luchtmachtbasis
in
Koksijde.
kenbergse Zeereddingsdienst. De reddingshelikopters van het 40e Smaldeel (de legendarische Sea Kings zullen worden
vervangen door de NH90) vertrekken vanaf de luchtmachtbasis in Koksijde.
Het MRCC staat onder operationele leiding van kapitein Réjanne Gyssens, die kan beschikken over een team van zestien
medewerkers. Vooral tijdens de zomermaanden is er veel werk aan de winkel. Omdat er dan veel toeristen zijn aan zee en
Het MRCC staat onder operationele leiding van kapitein Réjanne Gyssens, die kan beschikken over een team van zestien
veel waterrecreatie en pleziervaart.
medewerkers. Vooral tijdens de zomermaanden is er veel werk aan de winkel. Omdat er dan veel toeristen zijn aan zee en
veel
314
waterrecreatie en pleziervaart.
Nautilus, oktober 2013
Motorpech en ander onheil.
Heel wat oproepen die het MRCC bereiken hebben te maken met pleziervaart, en niet zelden gaat het om motorpech.
In juli 2012 werden 29 tussenkomsten voor dergelijke noodsituaties genoteerd.(…)
1 adres voor al uw drukwerk!
Maar ook vermiste personen zorgen geregeld voor werk. In
dezelfde maand werden maar liefst 24 personen als ver2
mist opgegeven.
Dikwijls gaat het om tussen toeristen verdwaalde kinderen
die vanzelf worden teruggevonden, maar het MRCC aarzelt
nooit om, indien nodig, alle bruikbare middelen, zoals een
reddingshelikopter, in te zetten. In juli vorig jaar werden ook
vier baders in nood geholpen en werd bijstand verleend aan
twee vaartuigen die explosieven hadden opgevist.
De vloot reddingsboten van de varende SAR-eenheden ligt
sinds vorig jaar overigens permanent stand-by. Vroeger
was dat enkel het geval bij stormwacht vanaf 7 Beaufort.
 Bron: extractie uit artikel verschenen in het tijdschrift
VAREN, editie juni 2013, tekst Koen Vanderpoorten).
handelsdrukwerk, folders, affiches, omslagen
brochures, catalogi, firmakaarten, kalenders, ...
1)Hulpdiensten: om de nood-, hulp- en politiediensten vanaf voertuig, vaartuig of vliegende eenheden snel naar de plaats van het onheil te kunnen
dirigeren, werd de database “Referentiepunten kust” ontwikkeld door de
Scheepvaartpolitie op het MIK, dit in samenwerking met verschillende Kustwachtpartners. Deze database combineert plaatsnamen en geografische
posities langsheen de kustlijn. Zie ook Waterkrant Zeester, editie augustus
2013, blz.2. (Bron: CP Filip Schamp, SPN Comdo/MIK).
2) Vermist: op het ogenblik dat personen als vermist worden opgegeven licht
het MRCC onmiddellijk het MIK in waar de scheepvaartpolitie, als voorpost
van de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie, instaat voor de
verdere opvolging en de contacten met Nederland, Frankrijk en de UK (m.b.t.
de ante- en postmortemgegevens en de mogelijke identificatie van slachtoffers). DRUK-CLB_advertentie_zeemanscollege_105x148mm_zw_V2.pdf 1 26/11/12
Kapelsesteenweg 395
2180 Ekeren - Donk
T. +32 3 232 03 70
F. +32 3 226 43 37
[email protected]
www.dirixvanhoof.be
14:19
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
Nautical charts & publications
Safety equipment
Navigation equipment
K
Oude Leeuwenrui 37
2000 Antwerpen
tel: 03/213.41.70
email: [email protected]
Nautilus, oktober 2013
315
DE
DE BELGISCHE
BELGISCHE VLAG
VLAG VAN
VAN TOEN
TOEN
PAVILLON
BELGE
AUTREFOIS
LELE
PAVILLON
BELGE
AUTREFOIS
ALS EERSTE TOLVRIJ DE SCHELDE OP:
“MARNIX DE STE. ALDEGONDE”
_________
De Scheldetol die vanaf 1839 en tot in 1863 door Nederland geheven werd voor de schepen die de Schelde op- en afvoeren,
betekende voor de Belgische regering een buitengewoon zware financiële last. België betaalde immers zelf de tol die door
buitenlandse schepen verschuldigd was.
Door het verdrag van 12 mei 1863 werd aan die toestand een einde gesteld. Het bepaalde dat aan Nederland een eenmalig en
enorm bedrag moest overgemaakt worden (huidige waarde bijna 199.000.000 €), waarna verder en ten eeuwige titel voor de vaart
op de Schelde geen tol meer zou geheven worden. Op 16 juli werd door België en een 26-tal maritieme staten overeengekomen dat
België aan Nederland ongeveer een derde van het bedrag zou betalen, terwijl de andere staten het saldo voor hun rekening namen.
De afkoping van de tol betekende een stimulans voor de verdere erkenning van de haven van Antwerpen als belangrijke en gestaag
groeiende haven. Op 1 augustus had dan ook een grootse viering plaats die georganiseerd werd door de Antwerpse Kamer van
Koophandel.
In de literatuur beteffende de feesten die gepaard
gingen met de afkoping van de Scheldetol wordt
telkens het Belgisch volschip “Marnix de
Ste.Aldegonde” genoemd, dat als allereerste
vaartuig de Antwerpse haven verliet onder het
nieuw en tolvrij regime.
Over het schip zelf worden verder geen
bijzonderheden vermeld. Aangezien de “Marnix de
Ste.Aldegonde” echter toch een enigszins
speciale plaats inneemt in de geschiedenis van
onze koopvaardij, volgt hier een korte beschrijving
van het schip.
Volschip “Marnix de Ste. Aldegonde”
Op de werf van Louis Marguerie, gelegen aan de
Kattendijk, werd in 1858 de kiel gelegd. Er was
nog geen koper. Feitelijk werd het vaartuig
gebouwd “on spec”, hetgeen betekende dat de
scheepsbouwer speculeerde op het feit dat na
verloop van tijd wel een reder zou opdagen om
het schip te kopen.
In maart 1860 was de bekende componist en pianovirtuoos Henry Litolff op bezoek in Antwerpen. Tijdens een bezoek aan de
scheepswerf van Marguerie werd beslist het schip “Litolff” te noemen, als blijk van sympathie en bewondering voor de illustere
virtuoos.
Het duurde nog geruime tijd vooraleer een koper werd gevonden voor de op stapel staande nieuwe scheepsromp. In 1862 was het
dan toch zover: rederij T.C.Engels & Co.kocht de “Litolff”, liet het schip afwerken en herdoopte het in “Marnix de Ste.Aldegonde”
(burgemeester van Antwerpen tijdens het beleg en de val van 1584/1585).
Op 28 april 1863 had de tewaterlating plaats. De krant Le Précurseur schreef lovende woorden: “Tous les hommes compétents, qui
ont été à même de voir le Marnix, en louent la bonne et solide construction; ses formes gracieuses, bien appropriées à la navigation
transatlantique, annoncent un excellent voilier.” Er was veel volk komen opdagen om het gebeuren te bekijken, want het was al lang
geleden dat in Antwerpen nog een zeilschip van stapel was gelopen. Het laatste was immers het volschip “Constant”, dat op 3
oktober 1857 tewater was gelaten.
De “Marnix de Ste.Aldegonde” was bovendien het allerlaatste groot vierkant getuigd zeilschip dat in ons land gebouwd werd voor de
koopvaardij. Indien men bedenkt dat in Europa, de Verenigde Staten en Canada na 1863 en nog gedurende tientallen jaren
duizenden traditionele zeilschepen gebouwd werden, lijkt het toch bijzonder eigenaardig dat in ons land reeds zo vroeg een einde
werd gesteld aan de lokale nieuwbouw van grote zeilschepen.
Ook al groeide Antwerpen uit tot één van de grootste wereldhavens, toch bestond om diverse redenen in België weinig interesse voor
een eigen koopvaardijvloot. Zelfs nieuwbouw van stoomschepen evolueerde erg traag tijdens de 19e eeuw. Het was pas tijdens de
allereerste jaren van de 20e eeuw dat er langzaam schot kwam in de uitbouw van een belangrijkere eigen koopvaardijvloot.
316
Nautilus, oktober 2013
Theodoor Engels, de reder van de “Marnix de Ste.Aldegonde”, was afkomstig uit Amsterdam en was in 1859 in Antwerpen begonnen
met een eigen rederij. In totaal bezat hij 11 zeilschepen, waarvan er benevens de “Marnix de Ste.Aldegonde” slechts twee andere in
België gebouwd werden, nl. in 1857. In 1891 werden zijn laatste twee zeilschepen aan buitenlandse reders verkocht.
In 1870 was ook zijn eerste stoomschip in de vaart gekomen. Van de zeven volgende stoomschepen werd er slechts één in België
gebouwd. In 1894 verging zijn laatste stoomschip en hield zijn rederij op van te bestaan.
De eikenhouten “Marnix de Ste.Aldegonde” was getuigd als volschip en mat 600 bruto registerton. Het onderwaterschip was
gedubbeld in koper en het schip was door Bureau Veritas gekeurd voor de lange omvaart. De geregistreerde afmetingen waren:
lengte 42,50m en breedte 9,10m. Tot kapitein werd aangesteld de Bruggeling Joseph Couderé (°1827) die gedurende 7 jaren
kapitein was geweest van de Belgische clipper “Cesar”.
Couderé en de bemanning voor de “Marnix de Ste.Aldegonde” monsterden aan op 28 juli 1863 en vier dagen later hadden de feesten
voor de afkoping van de Scheldetol plaats. De gloednieuwe “Marnix de Ste.Aldegonde” had de eer die dag, 1 augustus, als
allereerste koopvaardijschip de Schelde af te varen. De bestemming was Valparaiso en de lading bestond uit stukgoederen.
Engels zette zijn stoomschepen in op de vaart met vracht, passagiers en emigranten tussen Antwerpen en New York. Zijn
zeilschepen bevoeren echter geheel andere routes: het Verre Oosten en ook enkele malen Montevideo en Buenos Aires. Spoedig
kwam daar echter verandering in en Valparaiso werd veruit de belangrijkste bestemming.
Een lijst van goederen die door de “Marnix de Ste.Aldegonde” werd ingeladen geeft een goed idee van welke producten destijds uit
België werden geëxporteerd: zeep, cement, papier, nagels, speelkaarten, glaswerk, wapens, bier, zink, hop, kaas, suiker, kaarsen,
kristal, genever en planken.
Na het lossen van de stukgoederen in Valparaiso (en soms in het Peruviaanse Callao) zeilde men naar de haventjes waar ladingen
Chilisalpeter werden ingenomen: Pisagua, Caleta Buena, Iquique, Tocopilla, Mejillones, Antofagasta, Taltal. Feitelijk waren deze
havens, waar geen dokken bestonden en de schepen op de rede ten anker lagen, nog gelegen op resp. Peruviaans en Boliviaans
grondgebied, totdat ze tijdens de “Salpeteroorlog” van 1879-1884 door Chili veroverd werden.
Chilisalpeter (ook als “Chilinitraat” bekend) werd sinds de jaren 1830 gewonnen in de Atacamawoestijn, in het noorden van Chili, en
werd in Europa en Amerika vooral als meststof gebruikt. Voor zeilschepen werd salpeter geleidelijk één van de belangrijkste
vrachten. Salpeter was immers practisch altijd beschikbaar en het transport ervan was niet dringend en niet tijdsgebonden.
Bekende firma’s die zich terdege hadden gespecialiseerd in het vervoer van salpeter met zeilschepen waren de Franse rederij
A.D.Bordes & Fils en niet in het minst de Hamburgse Reederei F.Laeisz, overbekend als “the Flying P-Line”.
In 1850 werd 26.000 ton uitgevoerd en in 1875 bedroeg de export reeds 250.000 ton. Na verloop van tijd zorgde de uitvoer van
salpeter zelfs voor de helft van de Chileense overheidsinkomsten !
De “Marnix de Ste.Aldegonde” maakte in totaal 15 reizen: 13 maal naar Chili, éénmaal naar Montevideo en Buenos Aires en eenmaal
een zeer lange reis naar het verre Oosten (juli 1869 tot augustus 1872, inclusief een periode van kustvaart in de Chinese wateren ).
De “Marnix de Ste.Aldegonde” brak over de afstanden naar Valparaiso en terug uit Chili in de verste verte geen records, zoals de
zeilschepen van Laeisz, maar maakte toch goede reizen. De langste uitreis duurde 126 dagen. De kortste nam daarentegen slechts
81 dagen in beslag en was dus behoorlijk korter dan het gemiddelde dat gewoonlijk op ongeveer 95 dagen werd bepaald. Voor de
retourreizen vanuit de salpeterhavens naar Europa was de afstand langer dan de afstand vanuit Europa tot Valparaiso: de
terugreizen varieerden dan ook van 99 tot 141 dagen en in een uitzonderlijk geval zelfs tot 162 dagen.
Couderé maakte de eerste drie reizen als kapitein mee. Hij werd in 1866 opgevolgd door de Antwerpenaar Pierre Goedts (°1826, 5
reizen, incl.de zeer lange afwezigheid in het Verre Oosten). In 1873 kwam Oke Jepsen aan boord (°1819, afkomstig van het eiland
Föhr, 3 reizen).
De jonge Jürgen Jepsen (°1851, eiland Föhr) werd in 1878 de volgende kapitein. Hij had pas in maart in Antwerpen zijn
kapiteinsbrevet behaald. Tijdens zijn tweede reis overleed hij te Valparaiso in maart 1881. Zijn eerste stuurman, Jürgen Salzer,
bracht de “Marnix de Ste.Aldegonde” terug naar Europa. De laatste kapitein was Robert Schröder (°1843, geboren in Schwerin, 2
reizen).
Aan de vijftiende reis van de “Marnix de Ste.Aldegonde” kwam op 15 oktober 1883 een einde toen het schip in Antwerpen toekwam.
Nog tijdens dezelfde maand verkocht Engels zijn schip aan de Zweedse reder Johannes Lund. Helsingborg werd de nieuwe
thuishaven. De Zweedse kapitein Carl Borg kwam aan boord en op 9 december verliet hij Antwerpen met Shields als bestemming.
In juni 1884 kocht de Deense reder J.J.Lochman de “Marnix de Ste.Aldegonde” die inmiddels tot driemastbark was omgetuigd.
Lochman veranderde de naam kortweg in “Marnix”. In december was de “Marnix” met een lading hout op weg van Skutskär (Zweden)
naar Sevilla, maar strandde bij slecht weer in de nacht van 10/11 december nabij het eiland Schouwen en ging volledig verloren.
Het MAS bezit een prachtig model van de “Marnix de Ste.Aldegonde” en tevens een uitstekend achterglasschilderij, toegeschreven
aan C.L.Weyts, 1863.
 Luc Van Coolput (lid Koninklijke Belgische Marine Academie)
Nautilus, oktober 2013
317
Klaar voor groots werk
De haven van Antwerpen is de draaischijf van de Vlaamse en Belgische economie.
Ze levert meer dan 61% van de toegevoegde waarde van de Belgische havens.
Goed voor bijna 150.000 jobs! Door haar centrale ligging is Antwerpen uw
toegangspoort tot Europa en daarom investeert ze continu in vooruitgang en
innovatie. Als slimme haven staat Antwerpen hoog aangeschreven om haar snelle
en kostenefficiënte multimodale verbindingen naar alle Europese industriële en
commerciële centra. Antwerpen biedt als tweede haven in Europa capaciteit,
productiviteit en dienstverlening. Klaar voor groots werk.
www.portofantwerp.com
318
Nautilus, oktober 2013
YOUR RELIABLE PARTNER IN SHIP, RIG & CREW MANAGEMENT
The Lowland International Group is specialised in ship, rig and crew management
for the maritime sector, dredging and inland shipping. Diverse multinationals as well
as medium-sized shipping companies, rigs and ship owners have been making use of
our services since 1993. Through our offices in the Netherlands, Belgium, Switzerland,
Ukraine, Romania, Bulgaria, Latvia and Norway, we work with hundreds of international
employees. At this moment we are looking for:
• Captains
• Chief Officers
• 2nd Officers
• 3rd Officers
• Chief Engineers
• 2nd Engineers
• 3rd Engineers
• Apprentices
in possession of all required qualifications for all types of vessels, seagoing, offshore and inland
shipping. We offer good wages, full insurance, social security. If you are interested in what we
have to offer, please contact us.
Office Belgium
St-Katelijnevest 61 bus 4
2000 Antwerpen
T +32 3 227 31 85
F +32 3 227 31 82
E [email protected]
www.lowland.com
Nautilus, oktober 2013
319
BIBLIOGRAFIE
(1)
BIBLIOGRAPHIE
BIBLIOGRAFIE
(1)
BIBLIOGRAPHIE
BIBLIOGRAFIE
(1)BIBLIOGRAPHIE
BIBLIOGRAFIE
(1)
BIBLIOGRAPHIE
Twee interessante maritieme kijkboeken over Britse en internationale scheepvaart :
Twee interessante maritieme kijkboeken over Britse en internationale scheepvaart :
Twee interessante maritieme kijkboeken over Britse en internationale scheepvaart :
LOOKING
BULK CARRIERS
LOOKING BACK
BACK AT
AT
& BULK CARRIERS
LOOKING BACK AT
& BULK CARRIERS
BRISTOL
CHANNEL
SHIPPING
MEMORIES
&
BRISTOL CHANNEL
SHIPPING
MEMORIES
_________
BRISTOL CHANNEL
SHIPPING MEMORIES
_________
_________
Beide boeken, van de hand van de ervaren maritieme auteur Andrew Wiltshire, zou ik graag omschrijven als echte
Beide boeken,scheepvaart
van de hand
van de Vooral
ervarendan
maritieme
Andrew
Wiltshire,want
zouhet
ik zijn
graag
omschrijven
als echte
"nostalgische
kijkboeken".
echt metauteur
de nadruk
op "kijken",
natuurlijk
de schitterende
"nostalgische
kijkboeken".
Vooral
dan
echt met
de nadruk
op "kijken",
want
zijn van
natuurlijk
de schitterende
Beide die
boeken,
van De
de teksten
hand
van
ervaren
maritieme
auteur
Andrew
Wiltshire,
zouhet
ik graag
omschrijven
als
foto's
het scheepvaart
doen.
zijnde
beperkt
en
vereisen
daarom
ook niet
een perfecte
kennis
het Engels
watechte
voor
foto's
die
het
doen.
De
teksten
zijn
beperkt
en
vereisen
daarom
ook
niet
een
perfecte
kennis
van
het
Engels
wat voor
"nostalgische
scheepvaart
kijkboeken".
Vooral
dan
echt
met
de
nadruk
op
"kijken",
want
het
zijn
natuurlijk
de
schitterende
sommigen onder ons een pluspunt is.
sommigen
onder
ons De
eenteksten
pluspunt
is. beperkt en vereisen daarom ook niet een perfecte kennis van het Engels wat voor
foto's die het
doen.
zijn
sommigen deze
onder80
ons
een pluspunt
is. telkens iets meer dan 100 grote en kleinere foto's van zeer goede kwaliteit van allerlei
Inderdaad
pagina's
bevatten
Inderdaadvan
deze
80 pagina's
bevatten
danschepen
100 grote
kleinere
foto's
zeer goede
kwaliteit
van allerlei
schepen
weleer.
Dit wil zeker
niettelkens
zeggeniets
dat meer
al deze
nietenmeer
varen.
Hetvan
is inderdaad
een
minderheid
maar
schepen
van
Ditschepen
wil zeker
nietnog
zeggen
dat
al deze
schepen
nietenmeer
varen.
Hetvan
is inderdaad
een
minderheid
maar
Inderdaad
deze
80 pagina's
bevatten
telkens
iets
meer
100 grote
kleinere
foto's
zeer goede
kwaliteit
van allerlei
er
zijn nog
welweleer.
"oudere"
die
steeds
hun
nutdan
bewijzen.
er
zijn nog
welweleer.
"oudere"
steeds
hun
nut bewijzen.
schepen
van
Ditschepen
wil zekerdie
nietnog
zeggen
dat
al deze
schepen niet meer varen. Het is inderdaad een minderheid maar
er zijn de
nogtitel
welvan
"oudere"
schepen
nog steeds
hun het
nut bewijzen.
Zoals
het eerste
boek die
duidelijk
stelt, gaat
hier over bulk carriers in alle soorten, formaten en nationaliteiten. Ik
Zoals
de
titel
van
het
eerste
boek
duidelijk
stelt,
gaat
hetcarrier"
hier over
bulkbuiten
carriers
alle soorten, heb
formaten
engevonden.
nationaliteiten.
Ik
dacht dat er een Nederlandse term bestond voor "bulk
maar
eeninomschrijving
ik niets
Zoals
dacht
dattitel
er Engelse
een
term
bestond
voor
"bulk
maar
buiten
een
omschrijving
ik niets
gevonden.
Zoalsandere
de
van Nederlandse
het woorden
eerste boek
duidelijk
stelt,
gaat
het
hier over
bulk
carriers
alle soorten,
formaten
en
nationaliteiten.
Ik
vele
in
de
scheepvaart
zijn
zijcarrier"
algemeen
aanvaard
eninworden
zij ookheb
dagelijks
gebruikt,
denkZoals
bvb
vele
woorden in
de bestond
scheepvaart
zijcarrier"
algemeen
aanvaard
en worden
zij ookheb
dagelijks
denkZoals
bvb
dachtandere
dat "cruiseschip".
er Engelse
een Nederlandse
term
voor zijn
"bulk
maar
buiten een
omschrijving
ik nietsgebruikt,
gevonden.
maar
aan
maar
aan "cruiseschip".
vele andere
Engelse woorden in de scheepvaart zijn zij algemeen aanvaard en worden zij ook dagelijks gebruikt, denk bvb
maar
aanzijn
"cruiseschip".
De
foto's
genomen tussen 1960 en 1990 zodat een deel van deze oudere werkpaarden toch nog steeds in dienst is. Het
De foto's
genomen
1960 en 1990 zodat
een deel
van
deze
oudere
toch nogmaar
steeds
in dienst
is. Het
gaat
niet zijn
enkel
over de tussen
echt gespecialiseerde
vaartuigen
voor
het
vervoer
vanwerkpaarden
graan en steenkool,
werkelijk
over
het
gaat
nietalle
enkel
over de"losse"
echt gespecialiseerde
vaartuigen
voor
het
vervoer
vanwerkpaarden
graan en steenkool,
werkelijk
over
het
De foto's
zijn
genomen
tussen
1960 en 1990 zodat
een deel
van
deze
oudere
toch nogmaar
steeds
in dienst
is. Het
vervoer
mogelijke
goederen.
vervoer
mogelijke
goederen.
gaat nietalle
enkel
over de"losse"
echt gespecialiseerde
vaartuigen voor het vervoer van graan en steenkool, maar werkelijk over het
vervoer
"losse" goederen.
Elke
fotoalle
vanmogelijke
het transportschip
is voorzien van een beknopte beschrijving met enkele hoogtepunten uit de levensloop tot en
Elke foto
vanmeeste
het transportschip
is onvermijdelijke
voorzien van een
beknopte beschrijving met enkele hoogtepunten uit de levensloop tot en
met
- in de
gevallen - de
sloop.
met foto
- in van
de meeste
gevallen - de
sloop.
Elke
het transportschip
is onvermijdelijke
voorzien van een
beknopte beschrijving met enkele hoogtepunten uit de levensloop tot en
met schip
- in dedat
meeste
gevallen
onvermijdelijke
sloop. Stahl" die van 1986 tot in 2011 de grootste bulk carrier ter wereld
Een
mij opviel
is de- de
toen
reusachtige "Berge
Een schip
is de
toengestoten
reusachtige
Stahl"
die van
1986
tot in
2011
de ruimen
grootstemet
bulkeen
carrier
terijzererts
wereld
was.
Pas dat
dat mij
jaaropviel
van de
troon
door"Berge
de "Vale
Brasil".
Berge
Stahl
heeft
tien
totale
was.
Pas
dat
jaar
van
de
troon
gestoten
door
de
"Vale
Brasil".
Berge
Stahl
heeft
tien
ruimen
met
een
totale
ijzererts
Een
schip
dat
mij
opviel
is
de
toen
reusachtige
"Berge
Stahl"
die
van
1986
tot
in
2011
de
grootste
bulk
carrier
ter
wereld
capaciteit van 199.324 kubieke meter! Eigenaar is P/R Bergesen met thuishaven Stavanger in Noorwegen. Het schip
is
capaciteit
van
kubieke
meter!
Eigenaar
Bergesen
thuishaven
Stavanger
in Noorwegen.
Het ijzererts
schip is
was. Pas
dat
jaar
vanin
de
gestoten
door is
deP/R
"Vale
Brasil". met
Berge
Stahl heeft
tien ruimen
met een totale
voorzien
om
tot199.324
in 2016
detroon
vaart
te blijven.
voorzien
tot199.324
in 2016 kubieke
in de vaart
te blijven.
capaciteitom
van
meter!
Eigenaar is P/R Bergesen met thuishaven Stavanger in Noorwegen. Het schip is
voorzien
omboek
tot inhandelt
2016 inindedevaart
te blijven.
Het
tweede
eerste
plaats, maar niet uitsluitend, over schepen van Britse maatschappijen zoals Ellerman,
Het tweede
boek
handelt
in en
de Palm
eersteLine
plaats,
maar
niet1960
uitsluitend,
over
schepen
van
maatschappijen
zoals Ellerman,
Clan,
Everard,
Blue
Funnel
uit de
jaren
en 1970.
Dus
nog voor
deBritse
algemene
groei en overheersing
van
Clan,
Everard,
Blue
Funnel
Palm Line
uit de
jaren
en 1970.
Dus
nog voor
algemene
groei en overheersing
van
Hetcontainer.
tweede
boek
handelt
in en
de eerste
plaats,
maar
niet1960
uitsluitend,
over
schepen
vandeBritse
maatschappijen
zoals Ellerman,
de
de
container.
Clan,
Everard, Blue Funnel en Palm Line uit de jaren 1960 en 1970. Dus nog voor de algemene groei en overheersing van
de container.
320
Nautilus, oktober 2013
Dezelfde aanpak zoals in boek één in verband met de kleurfoto en beperkte levensloop van de schepen. Vanzelfsprekend
ook veel illustraties van tankers, kustvaarders, sleepboten, baggerschepen, ferries en andere vaartuigen allerhande.
Er zijn ook lichtschepen tussen en RFA vaartuigen (Royal Fleet Auxiliary). Kortom alle scheepvaart die te bewonderen viel
op het kanaal van Bristol in de bewuste jaren.
De lijst wordt beëindigd met twee zeilschepen van de Sail Training Association en die te zien waren in "Sail": "Winston
Churchill" in dienst van maart 1966 tot in 2000 en sindsdien een privé jacht. "Malcolm Miller" idem van maart 1968 tot in
1999 met kleurfoto en ook later in dienst als privé jacht.
Ik heb gelezen dat in Groot-Brittannië de kopers van dergelijke publicaties voor een groot deel mensen zijn die op deze
schepen hebben gevaren, de echte "seafarers". Maar uiteraard ook familie en vrienden die zich de spannende verhalen van
vader, grootvader of oom nog levendig herinneren.
Voor België denk ik natuurlijk in de eerste plaats aan de doorwinterde "shiplovers" en zeker ook aan de verzamelaars van
scheepsmaquettes groot en klein. Ik ben er van overtuigd dat in de formaten 1:1200 en 1:1250 zeker sommige schepen
vereeuwigd zijn als maquette in de loop der jaren.
Coastal Shipping Publications biedt een zeer uitgebreide keuze van scheepvaartboeken allerhande aan, zeker kijken op hun
website of een katalogus aanvragen.
Als u beslist één dezer publicaties aan te schaffen, wens ik u nu reeds echt veel en lang kijkplezier!
Coastal Shipping Publications
400 Nore Road, Portishead
Bristol BS20 8EZ UK
Tel/Fax : 0044 1275 846178
www.coastalshipping.co.uk
[email protected]
Formaat : 241 x 195 mm (landscape format) Stevige hardbacks in kleur
80 pagina's - £ 16,00/per boek.
 Louis Van Cant - Vaste medewerker "Miniship Belgium"
CAUSERIE
en
Het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege
Het Koninklijk Gallois Genootschap
organiseren een causerie op
donderdag, 24 oktober 2013 om 20u00
met als onderwerp
Uitdagingen van de ‘Prestige’
door
Kapt. Jef CUYT
Secretaris-Generaal
Koninklijk Belgisch Zeemanscollege
Locatie:
HOGERE ZEEVAARTSCHOOL - Noordkasteel Oost 6 - 2030 Antwerpen
Alle leden en sympathisanten van harte welkom!
Aansluitend aan de causerie bieden de organiserende verenigingen een drink aan.
Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen vóór 21 oktober 2013
Tel: 0477-44.09.02 - E-mail: [email protected]
Nautilus, oktober 2013
321
BIBLIOGRAFIE
(2)BIBLIOGRAPHIE
BIBLIOGRAFIE
(2)
BIBLIOGRAPHIE
Verhalen rond schepen uit de 19de en 20ste eeuw
BELGIË OP ZEE
_________
Zich bewust zijnde van de historische waarde van het rijke maritieme beeld- en tekstarchief dat de auteurs Flor Van Otterdyk en
Luc Van Coolput over de jaren heen hebben opgebouwd met betrekking tot koopvaardijschepen die ooit de Belgische driekleur
in de mast voerden, archief dat onbenut en ongekend in hun archiefkasten bleef liggen, vatte Kapt. Jef Cuyt, hoofdredacteur van
het maandblad NAUTILUS, het maritiem magazine van het Koninklijk Belgisch Zeemanscollege (KBZ), de idee op om dit archief
wereldkundig te maken door elke maand één verhaal te publiceren, alternerend van Flor Van Otterdyk (schepen van de 20 ste
eeuw) en van Luc Van Coolput (schepen van de 19 de eeuw) onder de rubriek: ‘De Belgische Vlag van Toen – Le Pavillon Belge
Autrefois’.
In Nautilus van april 2005 verscheen de eerste bijdrage van Flor Van Otterdyk onder de titel „Zuid-Amerikaans trio‟, over de
„Mar del Plata‟, de „Copacabana‟ en de „Piriapolis‟.
De serie wordt tot op de dag van vandaag ononderbroken voortgezet, zodat er nu sinds april 2005 meer dan 90 artikels zijn
verschenen. Het KBZ, beroepsvereniging van Belgische koopvaardijkapiteins en –officieren, draagt zodoende zijn steentje
bij om de herinnering aan „België‟s Glorie‟ levendig te houden.
Dit boek bevat een bloemlezing van de verschenen artikels, stuk voor stuk pareltjes van ongekende anekdotes en
historische wetenswaardigheden waaraan de Belgische koopvaardij zo rijk is. Het begeleidend beeldmateriaal is grotendeels onuitgegeven en afkomstig uit de verzamelingen van de auteurs.
 Kapt. Jef Cuyt
BELGIË OP ZEE
wordt in december 2013 uitgegeven door De Vrienden van het Nationaal
Scheepvaartmuseum v.z.w. in het kader van het vijfenzeventigjarig bestaan van
de vereniging in 2014.
Het is een lijvig werk van 256 bladzijden met 80 historische verhalen met feiten en
cijfers rond schepen uit de 19e en 20e eeuw.
Het vijfde vaartuig met de naam „Leopoldville‟
gefotografeerd kort na de indienstneming in zijn
thuishaven Antwerpen
Naast talloze reproducties van historische tekeningen en schilderijen bevat het
boek ook afbeeldingen van archiefbeelden uit kranten, postkaarten, boeken...
Inschrijven op dit boek kan tegen de voor-intekenprijs van € 37 tot 31 december 2013, exclusief eventuele portkosten (€8
binnenland). Het boek kan ook afgehaald worden op het MAS bij Karen Van Peel, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen.
Daarna kost het boek € 45.
322
Nautilus, oktober 2013
Technische gegevens
Technische
gegevens
Hardcover
uitgave,
gedrukt op Gardapat Kiara 135 g/m2, met buikband, vierkleurendruk op formaat 240 x 315 mm, 256
Hardcover
uitgave,
gedrukt op Gardapat Kiara 135 g/m2, met buikband, vierkleurendruk op formaat 240 x 315 mm, 256
pagina’s met 120 illustraties.
pagina‟s met 120 illustraties.
De grafische vormgeving werd verzorgd door Van Looveren & Princen. De teksten zijn gezet uit Lexicon van Bram de Does
De grafische vormgeving werd verzorgd door Van Looveren & Princen. De teksten zijn gezet uit Lexicon van Bram de Does
en AW Conqueror van Jean François Porchez.
en AW Conqueror van Jean François Porchez.
BESTELBON
BESTELBON
Naam………………………………………………………….…
Naam………………………………………………………….…
Voornaam………………………………………………………..
Voornaam………………………………………………………..
Bedrijf……………………………………………………………..
Bedrijf……………………………………………………………..
Adres……………………………………………………………...
Adres……………………………………………………………...
Postcode + Plaats……………………………………………….
Telefoon…………………………………………………………..
Telefoon…………………………………………………………..
BTW Nr……………………………………………………………
Nr……………………………………………………………
BTW
E-mail……………………………………………………………..
E-mail……………………………………………………………..
Aantal exemplaren:………………….
exemplaren:…………………. à
à€
€ 37
Aantal
37 per
per exemplaar
exemplaar
(aanbod geldig
geldig tot
tot 31.12.2013)
31.12.2013)
(aanbod
 Komt de bestelling zelf afhalen in het MAS, bij
 Komt de bestelling zelf afhalen in het MAS, bij
Karen Van Peel, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen
Karen Van Peel, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen
 Betaalt………x € 37 en…………..x € 8 (portkosten)
 Betaalt………x € 37 en…………..x € 8 (portkosten)
of €……………………(totaal)
of €……………………(totaal)
op rekening
op
rekening
BE23
2200 2200 5191 (BIC: GEBABEBB)
BE23
2200 2200 5191 (BIC: GEBABEBB)
van VNSM
van VNSM
Jordaenskaai 25
Jordaenskaai
25
2000 Antwerpen
Antwerpen“België op zee……….ex”
met 2000
de vermelding:
met de vermelding: “België op zee……….ex”
 Wenst een factuur te ontvangen op bovenstaand adres
 Wenst een factuur te ontvangen op bovenstaand adres
Datum:
Datum:
Handtekening,
Handtekening,
………………………………….
………………………………….
Terug te zenden of te mailen vóór 7 januari 2014 aan
Terug te zenden of te mailen vóór 7 januari 2014 aan
RAYMOND
RAYMOND VAN
VAN HERCK
HERCK
c/o
De Vrienden
c/o De
Vrienden van
van het
het Nationaal
Nationaal Scheepvaartmuseum
Scheepvaartmuseum
Boechoutsesteenweg
Boechoutsesteenweg 146
146 B4
B4
2540
2540 Hove
Hove
of
of
[email protected]
[email protected]
Nautilus, oktober 2013
323
Jachth aven Antwerpen
Jachth aven Antwerpen
Willemdok
u:vv
jEGEu
Tel7uEvuj:uEuG
uEvuj:ufu_8
u7be
u
jEEEu
Tel7uEvujv:uGEuff
uEvujvju_fuE:
u7be
w w w .jach th aven -an tw er pen .be
uu6u7be
u6uuuuwH9u6uuuu
BELGISCHE
LIGUE
BELGIAN
ZEEVAARTBOND
MARITIME
MARITIME
BELGE
LEAGUE
"Maritieme Agenda"
www.lmb-bzb.be

NAUTILUS N60 - RWV Nautilus

de Brug 042014.indd

Nautilus Nederlandse Junioren Kampioenschappen

Als je morgen naar voor een lange reis naar de

Press release by the Competition Council of Belgium

nieuwsbrief. 13

Mar_Ag_ Sep_ 2014

Edito - Bomarbre

Beste kameraden, De Voorzitter en de leden van de Regionale