presentatie - Platform31

Civic economy; de hype voorbij
workshop conferentie Uitdagingen voor de
stedelijke economie 2014-2018
Den Bosch, 27 feb 2014
Stefan Panhuijsen (Social Enterprise.NL) en Bram Heijkers (Platform31)
Civic economy; de hype voorbij
Kans voor afdeling EZ als ondernemende
spin in het stedelijke web
Wat is de civic economy, in beeld?
Staat
Betekenis sociaal
ondernemerschap
in de geest van de
participatiesamenl
eving
Markt
Civil
Society
Kenmerken civic economy 1
- Maatschappelijk ondernemers
De initiatieven worden vaak getrokken door pleitbezorgers, die vertrouwen
genieten en grote sociale netwerken hebben.
- Co-productie
Het drijft op participatie, co-productie en co-investeerders en het behartigen van
maatschappelijke belangen.
- Co-investeren
De ìnvestering gaat niet alleen om geld, maar ook om tijd, vertrouwen van
mensen en de inzet van sociale netwerken. Een bijzondere win-win.
- Latente mogelijkheden
Het inzetten van ongebruikte of onbenutte gebouwen, aspiraties en menselijke
capaciteiten.
Kenmerken civic economy 2
- Het beleven van een plek
Het ontstaan van plekken die uitnodigen tot nieuwe ideeën of verhalen, die
verrassend en uitnodigend zijn.
- Open einde benadering
Het is niet strategisch gepland, maar kent juist een open einde. Het begint klein
en groeit werkende weg mee met de mogelijkheden.
- Sociale netwerken
De civic economy is niet alleen lokaal, maar is ook verbonden met veranderaars
van elders. Goede concepten worden niet gekopieerd, maar lokaal passend
gemaakt.
- Meervoudige opbrengsten
De projecten hebben een breed palet aan opbrengsten, waardoor er nieuwe
meetinstrumenten nodig zijn.
Social enterprises, de uitvoerders
Financial Value
Social Value
Charities / Public sector
Social Enterprises
Grants or
subsidies
only,
no trading
Potentially
sustainabl
e >75%
trading
revenue
Grants or
subsidies
and
trading
Impact only
Not-for-profit
Traditional business
Breakeven
all income
from
trading
Profit
surplus
reinvested
Profit
distributin
g socially
driven
Impact first
-
Semi-profit?
CSR
company
Company
allocating
percentag
e to
charity
Mainstream
market
company
Finance first
-
For-profit
Voorbeelden
Interessante feiten en weetjes
gemeenschapsinitiatieven/bewonersbedrijven
- ‘een gemiddelde wijk van 4.000 huishoudens geeft jaarlijks tussen de 120 en
160 miljoen euro uit aan zaken als huur of hypotheek, gas en licht, eten, zorg
en vrije tijd
- Veel kostenreductie mogelijk, bijvoorbeeld € 165,- energierekening gem. per
huishouden, uitgezet over 30 jaar  investeren in verduurzamen woning.
Energiesprong brengt daar bouwers en eigenaren op bij elkaar
- Wijk BV Bilgaard: balans zorgverzekeraars € 500.000,- premie en € 700.000,vergoedingen
- Meervoudige maatschappelijke businesscases tonen maatschappelijke en
financiële kosten en baten
Interessante feiten en weetjes social enterprises
- Nl tussen 3000-4000 SE’s, in EU tussen 1,5 – 4,5% beroepsbevolking
- Werkgelegenheid social enterprises periode 2010-2012 met 25%
toegenomen
- 90% heeft (zeer) optimistische groeiverwachting, veel hoger dan bij MKB
- Meerendeel georganiseerd als een BV en maakt winst of draait break even
- Verhogen arbeidsparticipatie kwetsbare groepen belangrijkste doel, daarna
internationale ontwikkeling
(Her)positioneren EZ: instrumenten
Beleidsagenda Social Enterprise NL, waarom?
Wat zijn de barrieres waar social enterprises tegenaan lopen en de overheid een rol kan spelen?
- Herkenning en erkenning
- Moeilijk toegang tot overheidsmarkten
- Onvoldoende toegang tot groeikapitaal
- Kennis, kunde en talent
- OECD ziet rol voor de overheid “However, the benefits of social enterprises are increased when
they are adequedately supported by public policies as a number of analyses demonstrate”
- Herkent u deze barrieres bij sociaal ondernemers in uw gemeente?
(Her)positioneren EZ: instrumenten
Beleidsagenda Social Enterprise NL, reactie minister Kamp:
“Het kabinet is om verschillende redenen betrokken bij sociaal ondernemerschap in Nederland en
moedigt de verdere ontwikkeling daarvan aan. Sociale ondernemingen dragen bij aan
maatschappelijke vernieuwing en bieden innovatieve oplossingen voor complexe vraagstukken
rond gezondheid(szorg), veiligheid en leefbaarheid, arbeidsparticipatie, voedsel- en
energievoorziening etc.”
“Het kabinet zal de SER om een advies vragen over sociaal ondernemen en sociaal
ondernemerschap.”
“Met deze voorlopige reactie wil ik aangeven dat de overheid in open dialoog staat met
verschillende vertegenwoordigers en initiatieven rond sociaal ondernemerschap in Nederland en
dat die dialoog zal worden voortgezet.”
(Her)positioneren EZ: instrumenten
Waar ligt een rol voor de gemeente (ovb):
Ga niet op de stoel van de ondernemer zitten
Maak werk van beleidscoherentie
Creëer sociale innovatie arena’s en organiseer ontmoetingen
Schrijf zachte leningen uit en biedt garanties
Koop ‘maatschappelijk’ in en gebruik social return ook in tweede lijn
Laat vangnetten in stand
Leer van succesvolle voorbeelden, formuleer beleid