Fietsroute 20 - Lekker naar de Boer

1/3
Grote fietstassenroute
s
e
j
s
e
r
d
a
e
h
c
is
g
o
l
io
b
r
a
a
n
Fietsroute 20. Overijssel,
39, 32 of 28 km
tussen Zwolle en Raalte
3, 2.30 of 2 uur
Polder, natuurgebied, bos
De Overijsselse Natuurboeren wonen per definitie op
een mooie stek, want biodiversiteit is een speerpunt
van hun boerenbestaan. Dus staan er akkerranden met
wilde bloemen rond hun akkers en grazen de koeien in
natuurgebieden. En de zeugen? Die liggen in een modderbad of lopen in de wei. Deze fietsroute rond Raalte
laat dát en nog veel meer zien, zoals het uitgestrekte
Boetelerveld, een uitkijktoren met infokist en picknickbank, plus heel veel kleinschalige akkers en weilanden.
Groots en meeslepend is het nergens, maar het is wél
overal MOOI. Nou ja, op Raalte en Heino na dan, want
dat zijn geen architectonische hoogtepunten.
Overijssel
39, 32 of 28 km
3, 2.30 of 2 uur
Naar de Natuurboeren rond Raalte
Polder, bos,
natuurgebied
Legenda
knp
=
LA
=
RA
=
RD
=
ri
=
P25347 =
Y
=
fietsknooppunt
linksaf
rechtsaf
rechtdoor
richting
ANWB-paddestoel 25347
richtingbord
w ran d
vou
Jan Overesch en zoon Rick runnen een biodynamische (BD)
boerderij met koeien, varkens en akkers vol groenten en
granen. Bij de boerderij zijn een winkel én een skybox om de
varkens te bekijken die kunnen kiezen of ze binnen of buiten
willen zijn. Helaas voor de biggetjes, maar alleen de zeugen
gaan de wei in. Een deel van de koeien – ras Brandrood –
loopt de hele zomer in het weiland van Landgoed De Colckhof.
Bij ‘weiland’ denken de meeste mensen aan een knalgroene
vlakte waarop maar één soort gras groeit en – vooruit – soms
een paar verdwaalde paardenbloemen. Het weiland van De
Colckhof is een ruig stuk grasland waar allerlei grassoorten,
bloemen en kruiden op groeien. Brandrode runderen zijn
weerbestendig en gedijen daar goed op. Natuurlijk hebben de
koeien hun horens nog, want dat is vereist bij BD-boeren.
Wim Bovendeert en Godelieve Wijffels hebben géén boerderijwinkel en ontvangen géén mensen op hun erf, maar zij hebben wel iets bijzonders gedaan voor wandelaars en fietsers.
Zij beheren een natuurgebied met kruiden- en faunarijk grasland voor de koeien. Er loopt een paadje langs de rand van
het grasland (dat na een fikse regenbui nogal drassig kan zijn)
naar een jong bos. Na vijf minuten wandelen stuit je ineens
op een bank en een kist met gebieds- en natuurinformatie.
Nóg iets verderop staat de tweede verrassing.
Brandrode runderen
van Jan Overesch in
natuurgebied Colckhof.
Pinksterbloemen op
Oons Pad (Foto: Wim
Bovendeert).
Wilde akkerrand
en bevorderen
de biodiversite
en trekken bije
it
n, hommels en
vlinders aan.
De stichting Natuurboeren
De leden van de Stichting Natuurboer uit de Buurt willen de soortenrijkdom van flora en fauna op hun bedrijven
zichtbaar maken én zorgen dat je die proeft. Kortom: de
consument de biodiversiteit laten beleven. De zorg voor de
dieren, de variatie aan grassen en kruiden in hun dieet, de
gematigde bemesting op de akkers, dat alles proef je terug
in het eindresultaat. Daarmee onderscheiden zij zich van de
bulkproducenten. De natuurboeren laten zien dat je heel goed
kunt boeren met meer variatie aan planten en dieren en dat
je daardoor producten krijgt met veel meer smaak. Op de
natuurlijke graslanden groeien bijvoorbeeld vaak pinksterbloemen en later boterbloemen waarop insecten af komen.
De natuurboeren zijn biologische boeren. Ten minste 25% van
hun grond bestaat uit natuurgrond en/of landschapselementen. In veel gevallen beheren zij die samen met terreinbeheerders van bijvoorbeeld Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, provinciale landschappen en soms particulieren.
2/3
De routes
Routebeschrijving A en B
A: Route 1 en 3: Bij knp 06 ri knp 05 (Hubertusallee) en waar route
naar knp 05 LA gaat (bij richtingaanwijzer Heino 3) weg RA volgen
Zuthemerweg. Op 3-sprong RD (richtingaanwijzer Heino 1). Einde weg
RA (Heino 1), fietspad langs provinciale weg. Op rotonde RD en deze
straat, verderop Dorpsstraat, RD volgen naar knp 17 bij de kerk.
Route 2: • Bij knp 06 ri knp 05 (Hubertusallee). Waar route naar knp
05 RA gaat, bij bord Den Alerdinck Pulsar, RD. Hier staan links meestal
de Brandrode koeien van Overesch, maar ze lopen soms ook bij de
Hubertusallee.
• Bij huisnr. 31 (huisje met rieten dak) en vlak vóór brug, RA langs
slagboom onverhard pad in, Zeedijk. Einde pad RA Grote Hagenweg,
verderop onverhard.
• Einde onverhard RA en ri knp 06 en bij richtingaanwijzer Heino 3 LA
Zuthemerweg. Op 3-sprong RD (richtingaanwijzer Heino 1).
• Einde weg RA (Heino 1), fietspad langs provinciale weg. Op rotonde
RD en deze straat, verderop Dorpsstraat, RD volgen naar knp 17 bij de
kerk.
B: Oons Pad ligt tussen knp 18 en 26, aan de rechterkant van de weg,
t.o. huisnrs. 30/32 (bordje aan linkerkant weg): houten hek met infobord.
w ran d
vou
Let op: Als je het hele rondje fietst, incl. het rondje Colckhof
en Boetelerveld, dan is de route 43 km lang. De moeite waard.
Route 1, 39 km (ca. 3 uur): P Boerderij Overesch – 25
– 24 – 23 – 22 – 15 – 06 – ri 05, zie A – 17 – 18 – zie B
(Oons Pad) – 26 – 49 – 50 – 37 – ri 53, zie C (Boetelerveld) – 52 – 37 – 50 – 49 – 46 – P Overesch.
Route 2, 32 km (ca. 2.30 uur): P Boerderij Overesch –
25 – 24 – 23 – 22 – 15 – 06 – ri 05, zie A (rondje
Colckhof) – 17 – 18 – zie B (Oons Pad) – 26 – 49 – 46 –
P Overesch.
Route 3, 28 km (ca. 2 uur): P Boerderij Overesch – 25
– 24 – 23 – 22 – 15 – 06 – ri 05, zie A – 17 – 18 – zie B
(Oons Pad) – 26 – 49 – 46 – P Overesch.
Routebeschrijving C
C: Naar Boetelerveld: • Bij knp 37 ri knp 53. In Mariënheem einde weg RA Hellendoornseweg. Voorr.weg (N35)
oversteken en RD De Jongstraat.
• Op 4-sprong schuin RD Boetelerveldweg; dan zit je op het
fietsroutenetwerk ri knp 52.
• Bij 2e boerderij links klinkerpad in, ri boerderij. Fiets
parkeren bij bord Boetelerveld en via smal gras-, later bospaadje dat vóór het bord begint en dus niet naar de boerderij
gaat, in ca. 5 min. naar schuur, infobord en ingang Boetelerveld. Zelfde weg terug en naar knp 52.
3/3
Praktische informatie
Start-/eindpunt: Overesch Ecologische Landbouw, Hondemotsweg 40, 8101 NJ Raalte.
Parkeren en naar de route: Andere parkeermogelijkheden
zijn: • Manege De Hooge Weg, Hogeweg 8, 8101 NH Raalte.
• Kasteel het Nijenhuis, ‘t Nijenhuis 10, 8131 RD Wijhe; de P
ligt tussen het kasteel en knp 25. Alle P’s liggen aan de route.
Toeristische info: • Boetelerveld, ingang tussen Mariënheem en knp 52. Het enige overgebleven natte heidegebied
in Salland. Zie landschapoverijssel.nl/boetelerveld. Uitgezette
wandelingen.
• Kasteel Het Nijenhuis, ’t Nijenhuis 10, 8131 RD Heino; museumdefundatie.nl.
• Geocache in natuurgebied Oons Pad, zie ‘Oons Pad’
(GC27TPC). De start van de geocache ligt buiten de fietsroute.
Kaart: ANWB Fietskaart 1:50.000, nr. 6, Overijssel west, Salland & Vechtdal.
• Natuurgebied Oons Pad, Hogebroeksweg t.o. huisnrs 30/32
(aan de linkerkant v.d. weg). Het natuurgebied van Wim Bovendeert en Godelieve Wijffels ligt rechts, achter een houten
hek met een infobord. Volg het in het grasland gemaaide pad.
Ca. 5 min. naar een bank en een kist met natuurinfo. Twee
min. verderop picknicktafel plus uitkijktoren met ook een
picknickbank erin. Fabuleus uitzicht over het grasland waar
meestal wel een paar Hereford-koeien van Wim en Godelieve
lopen.
Horeca, niet-biologisch: Er is voldoende horeca in de dorpen onderweg.
• Restaurant ’t Hooge Huus op Landgoed Old Heino, Zwolseweg 71a (bij knooppunt 06 en Heino), 8141 EA Heino,
T: (088) 328 00 40; hoogehuus.nl. Er wordt met streekproducten gewerkt, weliswaar niet biologisch maar wel regionaal.
Het restaurant is goed toegankelijk voor gasten met een lichamelijke beperking. Naast gewone fietsen zijn er ook e-bikes,
tandems en scootmobielen etc. te huur.
Knooppuntennetwerk: In Heino en Raalte ontbreken bordjes.
Daar geldt: RD of de logische weg volgen én goed uitkijken
naar bordjes. In Raalte bordjes Centrum volgen.
Biologische adressen: • Overesch Ecologische Landbouw,
Hondemotsweg 40, 8101 NJ Raalte, T: (0572) 39 16 74;
overesch.nl. Boerderijwinkel open: wo 19-21 uur; do en za
9.30-13 uur. De skybox/bezoekersruimte boven de varkensstal is dagelijks open van 10-16 uur.
Wat is biodiversiteit?
Biodiversiteit is de verscheidenheid aan
soorten op aarde. Biodiversiteit zorgt
voor schoon water, vruchtbare grond en
een stabiel klimaat. Het levert ook voedsel en grondstoffen voor huisvesting,
kleding, brandstof en medicijnen. Kortom: een goede biodiversiteit vormt de
w ran d
vou
Natuurboer Overesch
basis van het leven. Het bevorderen van
de biodiversiteit is hét speerpunt van
Stichting Natuurboer uit de Buurt. De
natuurboeren schenken op hun bedrijven
extra aandacht aan biodiversiteit, want
door de moderne landbouw is die fors
achteruit gegaan. Om daar verandering
in te brengen willen deze boeren op een
andere manier met hun omgeving omgaan. Variatie draagt bij aan evenwicht
in de natuur. Biodiversiteit versterkt de
natuurlijke balans van ecosystemen. Een
grotere biodiversiteit past perfect binnen
een duurzamere vorm van landbouw.
Natuurboer
Overesch
Humor hoort bij Jan Overesch, want wie plaatst er
nu een kunstwerk met Schrik niet, kom naar de
varkens kijken op zijn erf? In een skybox kun je de
varkens bewonderen. In de wei achter de boerderij
staan de zeugen. ‘Wil je ze zien?’, vraagt Jan. ‘Het
zijn Nederlandse landvarkens die ik laat dekken door
een Groot York-beer. Je krijgt er goed vlees van, de
varkens zijn robuust, hebben goed beenwerk en zijn sociaal,
dat is belangrijk. Kom maar mee het weiland in, dan zul je
zien dat de zeugen direct op je af komen.’ De zeugen staan
elke dag in een ander stuk wei. ‘Ze zetten alles op de kop, het
wordt anders een grote puinhoop’, lacht Jan, ‘we fokken alle
dieren zelf. Ze groeien zo’n 700 gram per dag, veel minder
dan gangbare varkens die kunstmatig worden vetgemest.
Die natuurlijke groei komt de smaak ten goede.’
‘Onze koeien lopen lekker in de natuur op Landgoed De
Colckhof. We gebruiken ze voor het vlees, dus kunnen ze daar
de hele zomer blijven’, legt Jan uit. ‘We werken sinds 1994
biologisch en vanaf 2008 biodynamisch. Ik vond sommige
BD-dingen aanvankelijk nogal zweverig. Toch zijn we omgeschakeld, want het past goed bij onze boerderij. We telen ook
groenten en graan. Bij de BD-werkwijze hoort dat je 50% van
het veevoer zelf produceert. De rest van het graan verkopen
open
we aan de Biobakker. Die bakt fantastisch
brood. Neem de folder maar mee. De
groenten die we telen gaan naar Ekoplaza.’
Dit voorjaar is de Boerderijschool opgezet.
Elke maandag komen kinderen van de onderbouw
in een groentetuin en op de boerderij werken.
‘Kinderen weten niets van de natuur’, zegt Jan.
‘Vorige week hebben ze onder leiding van een kok een broodje
gezond gemaakt. Dat heeft tweeënhalf uur geduurd, van de
oogst totdat de broodjes klaar waren. Ze vonden het hartstikke leuk.’
Jan’s akkers hebben geen last van overvloedige regenval. ‘Als
je de grond bemest met organische mest en de akkers niet te
vast aanrijdt, zakt het water de grond in. Je moet zuinig zijn
op je grond’, verklaart Jan. ‘En je moet het onkruid strak bijhouden, anders loopt het uit de hand. Ik heb de akkerranden
laat ingezaaid, zodat de bloemen tot in de herfst bloeien. Dat
is belangrijk voor de insectendiversiteit.’ Akkerranden en singels zijn een speerpunt van de natuurboeren. En passant verhogen ze de belevingswaarde voor fietsers, want zeg nou zelf:
het is toch veel leuker fietsen langs wuivend graan omgeven
door een dikke rand rode klaprozen, blauwe korenbloemen en
witte margrieten, dan langs saaie, manshoge maïsvelden?
Jan Overesch.
Oons Pad in Natuurgebied het Raalterwoold
Geocache
Oons Pad
Wim Bovendeert en Godelieve Wijffels beheren
een natuurgebied. Die mogelijkheid is ontstaan
door wetgeving die stelt dat een deel van de natuur in Nederland door particulieren beheerd moet
worden. Dit draagt bij aan de realisatie van de Ecologische
Hoofdstructuur. Het gebied van Wim en Godelieve bestaat uit
oogstrelend grasland met veel bloemen en een jong stuk bos.
Het is natte grond omdat het in een depressie in het landschap ligt. Ongeschikt voor de akkerbouw, maar geschikt voor
een grote diversiteit aan planten en beheer met koeien die
goed gedijen op schrale grond. Zeker de Herefordkoeien van
Wim en Godelieve. ‘Dit ras komt oorspronkelijk uit het Engelse
Hereford. Het is het grootste zoogkoeienras ter wereld. In
Canada kalveren ze soms bij min twintig graden af’, vertelt
Wim. ‘Onze koeien zijn zachtaardig, hebben geen krachtvoer
nodig en eten alleen gras en hooi van het land. Ze hebben
een goede voedselconversie en zetten dat schrale gras om in
prima vlees. In Nederland zie je niet veel Herefords omdat de
meeste weilanden juist heel eiwitrijk zijn. Elders in de wereld
domineren de schrale graslanden, daarom worden daar zoveel
Herefords gefokt.’ Een koe wordt gedekt door de stier als ze
15 maanden oud is en krijgt haar eerste kalf als ze 2 jaar oud
is. Het kalf zoogt bij de koe totdat het volgende kalf komt.
De boerderij van Wim en Godelieve heeft geen boerderijwinkel
4/3
en geen skybox, maar wel iets anders waar fietsers
en wandelaars blij van worden. Dit is dan ook de ideale route voor een uitgebreide picknick, want wie vijf
minuten Oons pad volgt langs de rand van het bloeiende grasland en door het bos, belandt bij een bank met riant
uitzicht en een kist met leuke informatie. Bijzondere soorten
als de gewone dotterbloem, de koekoeksbloem, de waterviolier en het reukgras (dat naar toffees ruikt en smaakt), zijn
hier algemeen. De steenuil en de kerkuil vliegen geruisloos
rond op hun speurtocht naar prooien voor hun kroost. Spanning en sensatie waren hier ook, want wie pleegde er in 1880
een gruwelijke moord en hoe zit het met de Lancaster die in
1945 neerstortte? Ben je uitgelezen? Dan is het tijd voor de
picknick, iets verderop ín de uitkijktoren of op de picknickbank
ernaast. ‘Er loopt ook een geocache over ons land’, voegt Wim
toe. ‘Die start niet bij het hek, maar aan de andere kant. Ze
hebben me verteld waar de schat ligt, maar ik heb hem zelf
nog nooit gedaan. Wel krijg ik er via de mail veel enthousiaste
verhalen over te horen.’
V.l.n.r.: De eerste bank op Oons Pad, Wim Bovendeert,
picknickbank en uitkijktoen op Oons Pad.
Hereford met ka
lf (foto:
Wim Bovendee
rt).
w ran d
vou
Het landschap
Tussen Zwolle en Raalte zegevieren de kleinschalige landschappen omringd door reepjes bos en natuurgebieden. Geen
wonder dat het in het struweel stikt van de zangvogeltjes die
de fietser begeleiden met hun gekwetter, gekwinkeleer, gefluit
en zoetgevooisde gezang. Hier en daar zijn er ook grootschalige akkers. Daar is het even doortrappen, evenals door Raalte
en Heino, de twee uit hun voegen gegroeide dorpen. Verder
biedt de route onvervalst fietsgenot op verharde en onverharde fietspaden en autoluwe wegen. Er is horeca genoeg, maar
aan biologisch doen die niet echt. Bij ’t Hooge Huus serveren
ze wel streekproducten. Als je gaat voor helemaal biologisch,
zou ik een zelfgemaakte picknick meenemen voor bij de uitkijktoren van Oons Pad.
Huis op landgoed De
Colckhof, Brandrode
koeien, wilg op Oons Pad
(foto: Wim Bovendeert)
en wilde grassen en
kruiden.
Colofon
Gevlekte orchis.
Foto: Ruud Ploeg
Boetelerveld
ders.
Schotse Hooglan
n Oene
va
Foto: Kristian
Heideblauwtje.
Foto: Mark
Zekhuis
Het Boetelerveld is het enige overgebleven natte heidegebied
in Salland. Een uniek gebied voor Nederland. Tijdens een
wandeling ervaar je ruimte en diepe rust. Het open heide- en
veengebied met zo’n vijftien poelen wordt langs de randen
omsloten door kleine bosjes. Door de bijzondere omstandigheden van nat en schraal herbergt het Boetelerveld veel
bijzondere planten en dieren. Zo doen soorten als de nacht
orchis, brede orchis, en het melkviooltje het hier goed.
Ter hoogte van Boetelerveldweg 5 kun je het gebied in lopen.
Parkeer je fiets en vervolg de weg richting de hoogspanningsmast te voet over het aangegeven pad. Je komt na zo’n
300 meter lopen uit bij een ingang van het Boetelerveld met
informatieborden en de schuilstal voor de Schotse Hooglanders. Langs het pad kun je deze grote grazers tegenkomen.
Zij helpen met het beheer van de natte en vergraste heide: op
hun menu staat onder andere het pijpenstrootje, een grassoort die de heide overwoekert. Je hoeft niet per se natte voeten te halen op de heide waar soms flink veel water staat. Je
kunt ook aan de bosrand blijven, waar de bodem altijd goed
begaanbaar is, en van daar over de heide uitkijken.
In opdracht van Bionext Ontwerp: Yvonne du Pon, Bionext
Noes Lautier, www.noeslautier.nl Fotografie: Robert Eckhardt, Noes Lautier en Giel Tange

Download Report