20140803 Signalement Schotse ggz

Schets Schotse ggz
Schotland verzelfstandigt stapsgewijs. Vanaf 1999 kreeg Schotland al autonomie over vrijwel
alle binnenlandse zaken, zoals gezondheidszorg. Op 18 september beslissen 5,4 miljoen
Schotten of ze daadwerkelijk uit het Verenigd Koninkrijk stappen en zelf verantwoordelijk
willen zijn voor belastingheffing, buitenlandse zaken en defensie.
Sinds 1999 wijkt de Schotse gezondheidszorg af van de Engelse. Zo vervingen ze in 2004
de NHS Trusts door Community Health Partnerships, waar organisaties op het gebied van
zorg en welzijn op regionaal of gemeentelijk niveau intensief samen moeten werken. Zorg,
ondersteuning en begeleiding worden geleverd op scholen, thuis, in gezondheidscentra en
klinieken. Grote delen van Schotland zijn dun bevolkt. Het is erg lastig (en duur) om in deze
gezondheidszorg aan te bieden. Dit vraagt om een andere organisatie.
Geestelijke gezondheid is sinds 2000 een nationale prioriteit. Begrijpelijk, het aantal
zelfdodingen is 2x zo hoog als in Engeland. Schotland is geen rijk land en besteedt ook
minder geld aan ggz dan Nederland, omgerekend ongeveer € 200 per inwoner (in Nederland
€ 323). Dit is overigens niet gecorrigeerd voor koopkracht. De wachttijden zijn beperkt,
minder dan 18 weken tussen verwijzing en start behandeling voor kinderen en adolescenten
en psychotherapie. Voor voor alcohol en drugs is het minder dan 3 weken.
Belangrijkste veranderingen sinds 2000:
 Geheel nieuwe wetgeving voor geestelijke gezondheidszorg op basis van 3 belangrijke
principes: bestrijden stigma, bevorderen gelijkheid en bevorderen participatie.
 Beleid richt zich steeds meer op het bevorderen van geestelijke gezondheid.
 De overheid financiert intensieve voorlichtingscampagnes. De succesvolle “See Me”
campagnes zijn in 2002 gestart, deze zijn internationaal een mooi voorbeeld.
 Beperken dwang en drang. Schotland kent drie vormen van verplichte behandeling: een
3-daagse crisis; een 28 daagse opname en een 6 maandse Compulsary Treatment
Order (CTO). Een Tribunaal besluit over het toepassen en verlengen van een de CTO.
 De Mental Welfare Commission bewaakt de rechten van cliënten. Zij verzamelen
gegevens en voeren inspecties uit. Opvallend detail: zij verzamelen geen cijfers over
dwang en drang in psychiatrische ziekenhuizen zoals in Nederland Argus dat doet.
Het beleid voor 2012-2015 legt steeds meer nadruk op preventie en zelfmanagement.
 Familie en informele zorgers moeten meer betrokken zijn bij de zorg, uitbreiden inzet
ervaringsdeskundigen. Er komen gerichte acties voor versterken zelfmanagement.
 Ontwikkelen uitkomstgericht werken (persoonlijke, sociale en klinische uitkomsten). Er is
een Scottish Recovery Indicator in ontwikkeling.
 Aanbieden eMental Health (Beating the Blues, MoodGym) voor kortdurende klachten.
Hoe werk het systeem op dit moment? De toegang tot de ggz is net als in Nederland via de
huisarts. Deze vangt de meeste klachten af. Na verwijzing kunnen cliënten gebruik maken
van Community Mental Health teams. Deze bestaan vooral uit verpleegkundigen, er zijn er
ook met psychiaters, psychologen en maatschappelijk werkenden. Ook zijn er FACT teams
voor mensen die intensievere zorg nodig hebben. Tot slot zijn er psychiatrische ziekenhuizen
(2.000 bedden voor volwassen; 80 voor kinderen) waar acute zorg geboden wordt.