De Ladder van zon visie van Natuur en Milieu Overijssel op

De Ladder van zon
visie van Natuur en Milieu Overijssel op
zonnepanelen en duurzaam ruimte gebruik
De aanleg van zonnepanelen heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. We zien
panelen verschijnen op daken van woningen, scholen, gemeentelijke gebouwen en bedrijven.
Gemeenten zijn zich inmiddels ook aan het oriënteren op de aanleg van grootschalige zonne-parken
op bijvoorbeeld braakliggende bedrijventerreinen. Een goed idee? Uit oogpunt van zuinig
ruimtegebruik en het voorkomen van verrommeling van ons landschap niet. Aangezien zonnepanelen
zo’n dertig jaar mee gaan, is het belangrijk zorgvuldig af te wegen waar en hoe zonnepanelen worden
geplaatst. Houd ook rekening met visuele aspecten en integreer zonnepanelen bij het ontwerp voor
nieuwbouw. Met de Ladder van zon zetten we de mogelijkheden op een rij, van meest wenselijk naar
minst wenselijk. Het uitgangspunt is ruimtelijke kwaliteit en zuinig, meervoudig ruimte gebruik. Dat
laatste betekent dat zonnepanelen bij voorkeur worden gecombineerd met andere functies, zoals een
dak of parkeergarage. Een zonnepark op braakliggende grond daarentegen valt niet meer te
combineren met iets anders. Overheden, bedrijven en particulieren kunnen met de Ladder van zon
een eigen, afgewogen keuze maken.
1. Zon op eigen dak
Er zijn nog daken van huur- en koopwoningen in
overvloed die gebruikt kunnen worden voor
zonnepanelen. Gemeenten kunnen deze
ontwikkeling stimuleren bij particulieren,
verenigingen van eigenaren en
woningbouwcorporaties. Door de landelijke
subsidie en het rendement van de panelen is het
niet nodig financiële middelen in te zetten.
Stimuleer zon op eigen dak door onafhankelijke
informatie te geven over de mogelijkheden, de
opbrengsten en beschikbare subsidies. U kunt
ook initiatieven voor lokale inkoop ondersteunen
en stimuleren dat bij nieuwbouw zonnepanelen in
het ontwerp worden meegenomen.
2. Zon op daken van bedrijven
Op bedrijven liggen grote oppervlakten (platte)
daken die nog onbenut zijn. Daken van
boerderijen en stallen zijn vaak zeer geschikt
voor grootschalige toepassing van
zonnepanelen. Vanwege de beeldkwaliteit is het
van belang rekening te houden met de kleur en
de wijze waarop de panelen op het dak worden
aangebracht. Daarnaast is het bij nieuwbouw van
stallen al verstandig rekening te houden met
zonnepanelen bij het ontwerp. Denk daarbij
bijvoorbeeld ook aan de oriëntatie van het dak.
Als gemeente kunt u bedrijven informeren over
de EIA en Vamil regelingen, die het plaatsen van
zonnepanelen bij bedrijven financieel interessant
maken.
3. Zon op gemeenschappelijke gebouwen
Stimuleer het plaatsen van zonnepanelen op
daken van bijvoorbeeld overheidsgebouwen,
parkeergarages en sport- en wijkgebouwen.
Bekijk daarbij de mogelijkheden of bewoners uit
de omgeving (mee) kunnen investeren. Hierdoor
kunnen particulieren zonder een geschikte dak
ook profiteren van zonne-energie. Hiervoor zijn
inmiddels diverse participatiemodellen
ontwikkeld. Helaas is hier het financiële voordeel
minder gunstig dan dat van particulieren met
panelen op eigen dak.
4. Zon op infrastructurele werken
Afvalstortplaatsen, geluidswallen,
parkeergarages en bijvoorbeeld rangeerterreinen
kunnen geschikte plaatsen zijn voor
zonnepanelen. Dit zogenaamde meervoudig
ruimtegebruik is een voorbeeld van zuinig
omspringen met ruimte. Ook hier is het goed om
bij het ontwerp al rekening te houden met de
integratie van zonnepanelen.
5. Zon op braakliggende gronden op
bedrijventerreinen
Pas wanneer alle bovenstaande mogelijkheden
zijn uitgeput vormen zonnepanelen op
braakliggende bedrijventerreinen en
bouwlocaties een optie. Het gaat dan om
gebieden waarvan de realisatie niet van de grond
komt. Groot nadeel is dat een zonnepark op
braakliggende grond niet meer te combineren
valt met iets anders. Het idee dat dit een tijdelijke
oplossing zou kunnen zijn is weinig realistisch.
Zonnepanelen gaan 20-30 jaar mee en vragen
om dure infrastructurele voorzieningen.
6. Zon op percelen in het landelijke gebied
Als laatste optie komen zonnepanelen op
landbouwgrond (met bouwbestemming) in beeld.
Een mogelijkheid is grond te gebruiken die door
omstandigheden minder bruikbaar is geworden
of een nieuwe functie heeft gekregen. Wij
adviseren ook in deze gevallen te zoeken naar
nuttige toepassingen voor de ruimte onder de
zonnepanelen.
Meer weten of vragen?
Bel of mail met het servicepunt Hier Opgewekt van Natuur en Milieu Overijssel, tel. (038) 425 09 60 of
[email protected].
Zwolle, september 2012

Download Report