Rapportage huisbezoeken project

Rapportage huisbezoeken
project
Valburg 2013
Valburg en Homoet
onder 75+ en Wmo-cliënten in 2013
1
Rapportage huisbezoeken Valburg en Homoet
onder 75+ en Wmo-cliënten in 2013
Foka Bruggema
1 juli 2014
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
2
Inhoudsopgave
1.
Inleiding en samenvatting ................................................................................................4
2.
Aanleiding huisbezoekproject en methode ......................................................................5
3.
Doel van het onderzoek en doelgroep .............................................................................5
4.
Onderzoeksvragen en aandachtspunten .........................................................................6
5.
Omschrijving huisbezoekproject en het procesverloop ....................................................7
6.
5.1.
Vrijwilligers en ondersteuning ...................................................................................7
5.2.
Samenwerking met de gemeente .............................................................................7
5.3.
Start huisbezoeken...................................................................................................8
5.4.
Terugkoppeling naar deelnemers en kern ................................................................8
5.5.
Vervolg en borging van het project ...........................................................................8
Vrijwilligers en begeleiding door Stuw .............................................................................9
6.1.
Training en begeleiding ............................................................................................9
6.2.
Tevredenheid over de dienstverlening bij de vrijwilligers ..........................................9
7.
Korte beschrijving van de kern Valburg. ........................................................................10
8.
Onderzoeksresultaten. ..................................................................................................11
8.1.
Bevolkingsopbouw .................................................................................................11
8.2.
Deelnemers ............................................................................................................12
8.3.
Wat is door de vrijwilligers gedaan? .......................................................................13
8.4.
Woonsituatie ..........................................................................................................13
8.5.
Gezondheid ............................................................................................................14
8.6.
Relaties ..................................................................................................................14
8.7.
Meedoen ................................................................................................................15
8.8.
Inkomen .................................................................................................................16
8.9.
Vervoer ..................................................................................................................17
8.10. Wat verwacht men van de gemeente .....................................................................18
8.11. Aantal en aard van de doorverwijzingen .................................................................18
8.12. Tevredenheid over de dienstverlening bij de deelnemers .......................................18
9.
Conclusies, aanbevelingen en afspraken. .....................................................................19
9.1.
Plan van aanpak.....................................................................................................19
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
3
9.2.
Waardering door de doelgroep ...............................................................................19
9.3.
Benadering van de doelgroep.................................................................................19
9.4.
Methode van gegevensverwerving .........................................................................19
9.5.
Borging van de gegevens .......................................................................................19
9.6.
Werken met vrijwilligers .........................................................................................20
9.7.
Wonen....................................................................................................................20
9.8.
Gezondheid ............................................................................................................20
9.9.
Relaties ..................................................................................................................20
9.10. Meedoen ................................................................................................................20
9.11. Voorzieningen ........................................................................................................21
9.12. Vervoer ..................................................................................................................21
9.13. Verwachtingen ten aanzien van de gemeente ........................................................21
Bijlagen
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Brief aan de doelgroep
Registratieformulier
Overzicht verstrekte folders
Zelfredzaamheid-matrix
Tevredenheidsonderzoek bij bezochte inwoners van Valburg en Homoet
Ervaringen van vrijwilliger Dick Hes
Verslag Dorpsgesprek april 2014
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
4
1. Inleiding en samenvatting
In 2013 is in Valburg en Homoet een onderzoek gedaan onder 2 doelgroepen: zelfstandig
wonende inwoners van 75 jaar en ouder en bij inwoners die in 2012 aanspraak maakten op
een voorziening via de WMO van gemeente Overbetuwe. Dit conform de projectopdracht
door de gemeente verleend aan Stuw op basis van de offerte voor 2013. Het onderzoek in
Valburg en Homoet, alsmede in Randwijk vormde een pilot. Over Randwijk wordt apart
gerapporteerd.
Het onderzoek kon tot stand komen door de grote inzet van vrijwilligers. Het onderzoek wordt
aangeduid als “huisbezoekproject”.
Het doel van het huisbezoekproject is:
- het in kaart brengen van de situatie, vragen en behoeften van de doelgroep(en)
- het in beeld brengen van meer kwetsbare burgers zodat zij preventief gevolgd
kunnen worden
- het preventief informeren van de doelgroep(en) over voor hen relevante
voorzieningen en diensten ter vergroting van hun zelfredzaamheid
- het leveren van informatie voor de gemeente en Stuw voor het maken van nieuw
beleid en het verder ontwikkelen van diensten en methodieken.
Dit onderzoek is gedaan in een tijd van grote veranderingen, waarin zorgtaken van het Rijk
worden overgedragen aan de gemeenten. Ook de gemeente Overbetuwe is op zoek naar
een goede manier om haar burgers te ondersteunen. Daarvoor is het van belang te weten
hoe het met de burgers gaat en waar zij behoefte aan hebben. Dit rapport levert voor de
kernen Valburg en Homoet hieraan een bijdrage.
Werkwijze:
1. Betrokkenen worden thuis bezocht door een getrainde vrijwilliger. Op basis het
persoonlijke verhaal van elke deelnemer (narratief onderzoek) is de situatie van beide
doelgroepen in kaart gebracht (=nulmeting).
2. In een zogenaamd dorpsgesprek wordt op basis van de resultaten van de huisbezoeken
met de doelgroep en betrokkenen doorgepraat over relevante onderwerpen.
3. De signalen en gegevens uit 1 en 2 vormen input voor verdere acties door gemeente en
betrokken partijen.
Van de 95 personen uit de doelgroepen hebben 51 personen (54%) meegewerkt aan het
onderzoek. Daarnaast is aan nog 17 personen middels de uitgereikte informatiemap voor de
doelgroep relevante informatie verstrekt (totaal 72%). In Homoet behoorden 3 mensen tot de
doelgroep. Hiervan is uiteindelijk 1 bewoner bezocht. In de rapportage spreken we daarom
steeds alleen over Valburg.
De deelnemers hebben de aandacht voor hen persoonlijk, hun doelgroep en het onderzoek
heel positief gewaardeerd.
De gekozen methode, het vertellen van het eigen verhaal door de bezochte inwoners van
Valburg, brengt met zich mee dat er niet over harde feiten kan worden beschikt. De beleving
van de bezochten staat centraal. Tijdens de uitvoering van het project heeft de gemeente
verzocht enkele concrete vragen toe te voegen teneinde over harde data te kunnen
beschikken.
Uit de verzamelde verhalen en de toegevoegde vragen zijn conclusies en aanbevelingen op
de hoofdelementen wonen, welzijn en zorg te trekken. De belangrijkste conclusies en
aanbevelingen worden als volgt samengevat:
Wonen:
De meeste deelnemers aan het onderzoek wonen alleen en met plezier in hun huidige
woning. Een aantal personen denkt binnen 3 á 4 jaar te moeten verhuizen omdat hun huis
niet kan worden aangepast. Duidelijkheid t.a.v. wat men hierin kan verwachten van de
gemeente aan ondersteuning is wenselijk. Het verdient aanbeveling de toegezegde
bijeenkomst over verwachtingen t.a.v. de gemeente (zie 8.9) te organiseren.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
5
In Valburg hebben veel mensen een (koop) huis met tuin. Bij het ouder worden kan het
onderhoud van huis en tuin in toenemende mate voor problemen zorgen. Het ondersteunen
van plaatselijke vrijwilligers bij het opzetten van een klussendienst voor Valburg door de
dorpsraad, gemeente en Stuw is aanbevolen.
Welzijn en zorg:
De welzijnssituatie van het overgrote deel van de deelnemers is positief. Het merendeel van
de deelnemers ervaart geen grote problemen op het terrein van gezondheid. Meer dan 80%
heeft regelmatig contact met familie en kan terugvallen op een sociaal netwerk en / of
mantelzorg. Men is over het algemeen tevreden over de mogelijkheden van dagbesteding en
participatie. De meeste deelnemers beschikken over voldoende financiële middelen.
Aandachtspunten voor gemeente, dorpsraad, Stuw en een toekomstig sociaal kernteam zijn
de kwetsbaarheid van deelnemers met een problemen bij de geestelijke gezondheid en met
een klein netwerk. Dit zijn bij uitstek mensen die gebaat kunnen zijn bij een regelmatig
herhalingsbezoek door vrijwilligers, onder verantwoordelijkheid van Stuw, waarin hun
situatie wordt gevolgd en gewerkt kan worden aan de uitbreiding van hun netwerk.
Vervoer is voor genoemde partijen ook een onderwerp waar actie op ondernomen moet
worden, gezien de te verwachten toename van hulpvragen op dit terrein bij het ouder worden
van de doelgroep. Aanbevolen wordt om op korte termijn de ontwikkeling van een
vervoersdienst te ondersteunen / stimuleren.
2. Aanleiding huisbezoekproject en methode
In 2012 is in Elst een huisbezoekproject uitgevoerd onder 70-plussers. De waardering van
het onderzoek door de doelgroep en de resultaten vormden mede de aanleiding voor het
onderzoek dat is gestart in 2013. De gemeente heeft met het samenwerkingsverband
KernGezond voor dit onderzoek gekozen voor een narratief huisbezoek, gebaseerd op de
methode: Burgers helpen Burgers, in gesprek met oudere en kwetsbare burgers in de
Overbetuwe. Deze methode is ontwikkeld aan de HAN, door het lectoraat van Martha van
Biene. Uitgangspunt is dat betrokken vrijwilligers worden getraind in het leggen van
contacten met ouderen en kwetsbaren en het bespreken van hun wensen en vragen. Door
deze methode leert men werkelijk contact te maken met zijn / haar gesprekspartner en kan
men sneller achterhalen wat er echt leeft bij de gesprekspartner.
Narratief huisbezoek:
De deelnemer wordt uitgenodigd zijn (levens)verhaal te vertellen en zijn ervaringen te delen.
Door middel van open vragen stellen en doorvragen wordt zoveel mogelijk voor het
onderzoek belangrijke informatie verzameld.
In dit onderzoek is alle informatie meegenomen in de resultaten en niet slechts een
steekproef zoals bij wetenschappelijk onderzoek gebruikelijk is.
3. Doel van het onderzoek en doelgroep
Het doel van het huisbezoekproject is:
- het in kaart brengen van de situatie, vragen en behoeften van de doelgroep(en)
- het in beeld brengen van meer kwetsbare burgers zodat zij preventief gevolgd
kunnen worden
- het preventief informeren van de doelgroep(en) over voor hen relevante
voorzieningen en diensten ter vergroting van hun zelfredzaamheid
- het leveren van informatie voor de gemeente en Stuw voor het maken van nieuw
beleid en het verder ontwikkelen van diensten en methodieken.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
6
Het huisbezoek maakt deel uit van gemeentelijk beleid zoals verwoord in de nota “Sociaalmaatschappelijke visie, een nieuwe relatie tussen gemeente en samenleving” uit 2013.
Daarin wordt voortgebouwd op “Toekomstvisie +” uit 2009, de kanteling in de WMO en de
rijksdecentralisaties (die aangekondigd zijn voor 2015 die sinds 2012 worden voorbereid). In
de nota wordt het huisbezoek aan kwetsbare inwoners die nog geen contact hebben met het
WMO-loket, als instrument specifiek genoemd, in relatie tot op te richten kernteams. Via het
huisbezoek worden de behoeften en mogelijkheden van (groepen) burgers in beeld
gebracht, Op die manier kan tijdig geanticipeerd worden op hulpvragen en kan de regie over
eigen leven en zelfredzaamheid worden versterkt. En, uitgaand van eigen kracht, wordt aan
een ieder dié ondersteuning geboden die nodig is (passende arrangementen). De gemeente
wil iedere burger in staat stellen naar vermogen te participeren en ziet de waarde van sterke
sociale netwerken voor de individuele burger en de kern. Daarnaast stimuleert de gemeente
individuele burgers, maar ook groepen burgers om mee te denken over gemeentelijk beleid
en nodigt uit eigen initiatieven te ontplooien in de kern. Deze elementen zijn terug te vinden
in het huisbezoekproject.
Het huisbezoekproject is een zogenaamde nulmeting: het geeft een indruk van de situatie
van de doelgroep op het moment van gesprek. Conform aanbevelingen uit eerdere
rapportage over het huisbezoekproject in Elst is afgesproken herhalingsbezoeken aan te
bieden. Verderop in de rapportage is daarover meer te lezen.
De doelgroep: Het huisbezoekproject richt zich op zelfstandig wonende ouderen die in 2013
75 jaar of ouder waren. Daarnaast op mensen die in 2012 “het gesprek” met het WMO-loket
hebben gevoerd en/of mensen die een maaltijd-aan-huis afnemen.
De oorspronkelijke doelgroep was breder en omvatte ook licht-dementerenden en cliënten
van de GGZ. Onderzoek onder deze doelgroep vraagt speciale expertise van de vrijwilligers.
In overleg met de gemeente is ervoor gekozen deze doelgroepen niet te betrekken in dit
onderzoek.
4. Onderzoeksvragen en aandachtspunten
In de offerte staat omschreven dat het onderzoek zich richt op alle levensterreinen. In 1 e
instantie is in overleg met de gemeente gekozen voor de relevante onderwerpen uit de
zelfredzaamheid-matrix (bijlage 1 )
Het betreft de aandachtsvelden: wonen (huisvesting), fysieke gezondheid, geestelijke
gezondheid, gezinsrelaties, dagbesteding, sociaal netwerk, inkomen, participatie. Niet
meegenomen uit de matrix zijn de onderwerpen verslaving en justitie. ADL-vaardigheden zijn
verwerkt in de andere aandachtspunten.
Na een eerste evaluatie, halverwege het onderzoek in Valburg en Homoet, zijn op verzoek
van de gemeente de volgende gespreksvragen / onderwerpen toegevoegd:
Wonen: indien uw woning niet kan worden aangepast: op welke termijn denkt u te moeten
verhuizen?
Mantelzorg: zijn er mantelzorgers actief in de ondersteuning van de ondervraagden en wie
zijn dat?
Ook werd de vragenlijst aangepast om duidelijkere cijfers te vergaren over dagbesteding en
participatie in het dorp, vervoer en inkomen. Deze toevoeging en aanpassing van het
oorspronkelijke concept maakte een aanpassing van het verwerkingsmodel noodzakelijk.
Immers, naast verhalen moesten ook harde data worden gewaardeerd. Doordat deze vragen
later werden toegevoegd ontbreekt het antwoord op deze vragen bij een deel van de
geïnterviewden. Waar toch relevante informatie is verzameld is dat opgenomen in het
rapport.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
7
5. Omschrijving huisbezoekproject en het procesverloop
5.1. Vrijwilligers en ondersteuning
De opzet van het huisbezoekproject is gebaseerd op de inzet van veel vrijwilligers met (in
uren gemeten) beperkte ondersteuning door een beroepskracht. Vrijwilligers zijn gezocht
voor het afleggen van de huisbezoeken, het bijhouden van het adressenbestand en de
verwerking
van de registratie.
Voor het huisbezoekproject in de “kleine kernen” van de gemeente Overbetuwe is gekozen
voor een andere onderzoeksmethode dan bij het huisbezoekproject in Elst. Daar is gebruik
gemaakt van een uitgebreide vragenlijst die door vrijwilligers is voorgelegd aan de
doelgroep.
Bij het narratieve huisbezoek hebben de vrijwilligers het gesprek gevoerd aan de hand van
een aantal aandachtspunten, op basis van de zelfredzaamheid-matrix (bijlage 1) Tijdens het
gesprek zijn korte aantekeningen gemaakt. Daarna zijn de verhalen samengevat in het
registratieformulier (bijlage 2). Het formulier is vervolgens verzonden naar de coördinator en
later verwerkt in Excel. De halverwege de pilot toegevoegde vragen van de gemeente zijn
door de vrijwilligers ingevoerd in een programma op internet.
Er is gekozen voor de narratieve methode in de verwachting dat een narratief gesprek,
waarbij open vragen worden gesteld en wordt doorgevraagd, meer informatie oplevert hoe
het werkelijk gaat met de deelnemers dan met een vragenlijst. Tot dan toe is er binnen de
gemeente en Stuw geen ervaring met narratieve huisbezoeken op grote schaal. Met de
gemeente is afgesproken dat de gekozen methode wordt geëvalueerd na afronding van het
project in de kernen Valburg, Homoet, Randwijk, Driel en Zetten. Naar verwachting zal dat
zijn in de 2e helft van 2014.
Bij het benaderen van de deelnemers aan het onderzoek is gekozen voor een andere
werkwijze dan in Elst. Conform een van de aanbevelingen uit het onderzoek in Elst is
gevraagd zich schriftelijk af te melden als men niet mee wil werken (in plaats van zich aan te
melden). Daarvoor kan een antwoordstrook naar de gemeente gestuurd worden die is
bijgevoegd bij de uitnodigingsbrief van de gemeente (bijlage 3) De gedachte achter deze
methode: zo bereiken we zoveel mogelijk burgers, waaronder ook meer “kwetsbare “burgers,
die zelf niet het initiatief zullen nemen om zich aan te melden.
5.2. Samenwerking met de gemeente
In samenwerking met de gemeente is de brief opgesteld die naar alle mensen uit de
doelgroep is gestuurd. Na een evaluatie met de gemeente over de eerste resultaten van de
huisbezoeken, waarin blijkt dat de gekozen methode weinig harde feiten oplevert, voegt de
gemeente aan aantal vragen toe. Ook de terugkoppeling naar de deelnemers is samen met
de gemeente voorbereid en uitgevoerd. Daarnaast is er overleg gaande over het borgen van
de informatie uit het project.
Procesverloop:
Om het project bekend te maken bij de doelgroep en bij hen die bij de doelgroep
betrokkenen zijn, is begin mei 2013 een persbericht geplaatst in de Dorpskrant van Valburg
en in de huis-aan-huisbladen. Ook is er een interview gegeven aan “de Gelderlander” en op
de publicatiepagina van gemeente Overbetuwe en de Nieuwsbrief WMO van de gemeente is
aandacht besteed aan het huisbezoekproject en de werving van vrijwilligers. Daarnaast zijn
per mail thuiszorgorganisaties en huisartsen benaderd met informatie over het project.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
8
Met de gemeente zijn afspraken gemaakt over de inhoud van de aan de doelgroep uit te
reiken informatiemap (bijlage 4). De samenstelling hiervan is ook verzorgd door Stuw.
5.3. Start huisbezoeken
De eerste adressen voor de huisbezoeken zijn uitgegeven op 15 mei 2013. De laatste
bezoeken zijn eind november afgelegd. Daarna is begonnen met de verwerking van de
registratie. Hulpvragen die direct om actie vroegen zijn, zodra ze bij de coördinator bekend
waren, zo snel mogelijk doorgestuurd. De vrijwilligers hebben zich erg ingespannen om de
deelnemers op de lijst te bereiken door telefonisch contact te leggen, of als er geen nummer
bekend was, meerdere keren langs te gaan. Om dit te vergemakkelijken is een terug-belbriefje ontwikkeld. Was men niet geïnteresseerd in een bezoek dan is toch een
informatiemap aangeboden en later langsgebracht. In de loop van het proces zijn 3
vrijwilligers afgevallen door privéomstandigheden.
5.4. Terugkoppeling naar deelnemers en kern
Na bespreking van de resultaten met de gemeente is samen met ambtenaren van de
gemeente , onder andere een dorpscoördinator, de terugkoppeling aan de deelnemers en
het dorp voorbereid. Tijdens het dorpsgesprek op 2, april 2014 waren 43 personen
aanwezig: 10 deelnemers aan het onderzoek, huisbezoekvrijwilligers, betrokken vrijwilligers
en mantelzorgers uit het dorp, professionele organisaties werkzaam in Valburg en Homoet,
leden van de participatieraad en het gebiedsteam van Stuw en de dorpscoördinator. De
bijeenkomst is geopend door de wethouder en geleid door de beleidsambtenaar
verantwoordelijk voor het project en de projectcoördinator van Stuw. Na een presentatie van
de bevindingen is er in groepen doorgepraat over gewenste voorzieningen in de kern
Valburg. De uitkomsten van deze groepsgesprekken zijn meegenomen in de
onderzoeksresultaten (hoofdstuk 8) en in de definitieve conclusies en aanbevelingen.
5.5. Vervolg en borging van het project
Na de nulmeting in de huisbezoeken en het dorpsgesprek, gaat het project door.
Het gebiedsteam Valburg van Stuw is met ingang van half juni 2014 verantwoordelijk voor:
Herhalingsbezoeken aan meer kwetsbare burgers. Dat zijn mensen die problemen
ervaren op meerdere terreinen, een klein of geen netwerk hebben of waar de vrijwilliger
zich geen goed beeld heeft kunnen vormen over de situatie van de bezochte inwoner.
Bezoek aan nieuwe 75-plussers en / of andere groepen burgers, in overleg met de
gemeente.
Het begeleiden van de vrijwilligers die de bezoeken uitvoeren.
Het ondersteunen van burgers en de dorpsraad bij het ontwikkelen van door de
doelgroep gewenste voorzieningen.
Borging van het project: om te voorkomen dat relevante informatie uit het
huisbezoekproject verloren gaat, of acties blijven liggen, is door de projectcoördinator in
2013 aandacht gevraagd voor borging van de gegevens. Dit proces is nog gaande.
Samen met de gemeente wordt door de projectcoördinator nagedacht hoe de gegevens
van het onderzoek en de nieuw af te leggen bezoeken aan een toekomstig sociaal
kernteam in Valburg kunnen worden gekoppeld. Ook moet worden bekeken hoe een en
ander aan kan sluiten bij andere gemeentelijke activiteiten die in de kern worden
ontplooid.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
9
6. Vrijwilligers en begeleiding door Stuw
Een huisbezoekproject als beschreven is niet mogelijk zonder de inzet van betrokken
vrijwilligers. De vrijwilligers zijn geworven door Stuw. De werving vond plaats door publiciteit
en 2 oproepen in kranten en op de website van Stuw. Er is bewust voor gekozen om zoveel
mogelijk bezoek vrijwilligers te werven in de kernen zelf. Betreffende vrijwilligers zijn over het
algemeen bekend met het dorp en de voorzieningen. Daarnaast kan dit ook voordelen
bieden bij het doen van herhalingsbezoeken. De werving heeft voor Valburg en Homoet 7
bezoekvrijwilligers opgeleverd, die ook de registratie van de bezoeken hebben verzorgd. Het
beheer van het adressenbestand en de uitgifte van adressen aan de vrijwilligers is door een
vrijwillige coördinator gedaan. Daarnaast hebben een aantal andere vrijwilligers voor de
verwerking en interpretatie van de gegevens zorg gedragen. Een en ander onder
verantwoordelijkheid van en met begeleiding door de projectcoördinator van Stuw. Met de
vrijwilligers zijn ook de resultaten van de door hen gebrachte huisbezoeken doorgesproken.
6.1. Training en begeleiding
Alle huisbezoek vrijwilligers hebben een training aangeboden gekregen bij Stuw. De training
is verzorgd door de projectcoördinator met een medewerker van Driestroom en een
medewerker van Stuw. In de training is aandacht gegeven aan het doel en opzet van het
project. Theorie van gespreksvaardigheden is besproken en zowel tijdens de training als
thuis geoefend. Aan de orde zijn gekomen: structuur aan brengen in een gesprek, LSD
(luisteren, samenvatten en doorvragen), soort vragen die gesteld kunnen worden (oefenen
met open vragen stellen), signaleren en rapporteren.
Ook is een map verstrekt met informatie en folders over activiteiten, voorzieningen en
regelingen voor de doelgroep. Na de training is door de wethouder van zorg en welzijn aan
de vrijwilliger een certificaat uitgereikt. Ook tijdens het werkoverleg met vrijwilligers (3x) is
steeds aandacht voor de deskundigheidsbevordering. Daarnaast is er ruimte voor het
uitwisselen van ervaringen, tips geven aan elkaar en vragen stellen aan de
projectcoördinator. De vrijwilligers zijn waar mogelijk ook betrokken bij het ontwikkelen van
materiaal. Zo is het oorspronkelijke registratieformulier, ontwikkeld door de HAN, aangepast
samen met de vrijwilligers om de bruikbaarheid voor de vrijwilligers te vergroten.
Er is tijdens het project altijd de mogelijkheid voor overleg met de projectcoördinator bij
onzekerheid ten aanzien van de situatie van een bezochte burger (niet-pluisgevoel).
6.2. Tevredenheid over de dienstverlening bij de vrijwilligers
De vrijwilligers hebben met veel enthousiasme, inzet en compassie met de doelgroepen hun
werk verricht. Dat meewerken aan een pilotproject waarin de gekozen werkwijze verder
wordt ontwikkeld, veel flexibiliteit vraagt van de vrijwilligers is duidelijk. In bijlage 6 vertelt
vrijwilliger Dick Hes over het werk, de begeleiding en motivatie voor dit werk.
6.2.1.Resultaten van het tevredenheidonderzoek onder de vrijwilligers
In juni 2014 is een onderzoek gedaan naar de tevredenheid onder vrijwilligers die hebben
meegewerkt aan de huisbezoeken in Valburg en Homoet, Randwijk, Driel en Zetten. Voor
de resultaten zie bijlage 8.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
10
7. Korte beschrijving van de kern Valburg.
Valburg is in grootte de 8e in de rij van 11 kernen van de gemeente Overbetuwe. Het aantal
inwoners is in de periode van 2011 tot 2013 gekrompen van 1689 naar 1623. In 2013 is
nieuwbouw project Molenzicht opgeleverd (155 woningen). Een toename van het aantal
inwoners is te verwachten. Hoewel Valburg een kleine gemeenschap is, zijn er meerdere
(o.a. sport) verenigingen, vrijwilligersorganisaties en kerken actief voor jong en oud.
Speerpunt van de dorpsraad Valburg – Homoet is de uitvoering van het
DOP
(dorpsontwikkelingsplan). In het DOP staat de wens van een MFC (Multi Functioneel
Centrum). Een MFC kan bijdragen aan de verbinding van jong en oud en meer
gemeenschapszin.
In Valburg zijn beperkt voorzieningen aanwezig. Het voortbestaan van voorzieningen en
winkels staat de laatste jaren onder druk en neemt af (bijv. het Wilhelminahuis). Om een
positieve bijdrage te leveren aan de leefbaarheid is in 2013 KernGezond gestart met
activiteiten in Valburg. Dit heeft geresulteerd in een inloopmiddag gecombineerd met een
bibliotheek in de St. Jacobusschool.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
11
8. Onderzoeksresultaten
Uitgangspunt in de registratie van de vrijwilliger is het verhaal en de beleving van de
deelnemer van zijn/haar situatie. De eigen beoordeling van zijn/haar situatie kan heel anders
zijn dan wat de vrijwilliger ziet of hoort. Ook na doorvragen of spiegelen door de vrijwilliger
kan het beeld dat de deelnemer schets in de ogen van de vrijwilliger te rooskleurig zijn. Is
door de vrijwilliger aangegeven in de registratie, dat er een te positief beeld is geschetst,
omkleed met redenen, dan is de waardering naar beneden bijgesteld. Geeft de registratie
aanleiding tot nader onderzoek, dan wordt een herhalingsbezoek aangeboden. De
beoordeling van de gespreksregistratie is als volgt weergegeven: positief, matig, negatief,
onbekend. Er zijn namelijk onderwerpen waar een deelnemer in een 1 e gesprek met een
vreemde niets over kwijt wil. Met name als het gaat over geestelijke gezondheid, relaties en
financiën. (Dit kan ook verklaren waarom het percentage niet bij alle antwoorden uit komt op
100%).
Zoals eerder aangegeven ontbreekt het antwoord op de vragen die in 2 e instantie door de
gemeente zijn toegevoegd, bij een deel van de geïnterviewden. Waar toch relevante
informatie is verzameld is dat opgenomen in de onderzoeksresultaten.
Bij het beoordelen van de gegevens zijn, om dubbeltellingen te voorkomen, 75 plussers die
ook op de lijst staan van de Wmo-cliënten, gerekend bij de groep 75+. Daarnaast zijn de
verschillen tussen beide groepen niet van dien aard dat de cijfers per doelgroep
gepresenteerd moeten worden.
8.1. Bevolkingsopbouw
Op de peildatum 23-01-2013 (waarbij is uitgegaan in dit onderzoek) heeft Valburg 1622
inwoners: 818 mannen en jongens en 804 vrouwen en meisjes. De leeftijdsopbouw van de
totale groep wordt weergegeven in de tabel 1.
In het rapport “Wonen in gemeente Overbetuwe” uit 2009 staat een vergelijking van de
leeftijdsopbouw in elke kern. De opbouw in de kern Valburg komt vrijwel overeen met de
gemiddelde leeftijdsopbouw in de hele gemeente. Er is geen leeftijdsgroep die bovenmate
over- of ondervertegenwoordigd is. In de verschillende beschreven kernen neemt de
vergrijzing toe tot zeker 2020, wellicht ook nog daarna.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
12
Tabel 1: leeftijdsopbouw
Geboortejaar
(leeftijd)
Valburg
Mannen
Valburg
Vrouwen
Homoet
Mannen
Homoet
Vrouwen
1923 en eerder 1
(90 jaar en ouder)
7
0
0
1924
t/m
1928 2
(85 t/m 89 jaar)
7
0
0
1929
t/m
1933 12
(80 t/m 84 jaar)
15
0
1
1934
t/m
1938 22
(75 t/m 79 jaar)
16
2
1
1939
t/m
1943 30
(70 t/m 74 jaar)
28
4
2
1944
t/m
1974 419
(40 t/m 69 jaar)
412
22
18
1975
t/m
1995 144
(18 t/m 39 jaar)
146
8
8
1996
t/m
2013 188
(0 t/m 17 jaar)
173
8
5
Totaal: 1701
804
44
35
818
8.2. Deelnemers
In Valburg en Homoet wonen 87 mensen die 75 jaar of ouder zijn. Hiervan hebben 45
personen meegedaan met het onderzoek (52%).
Er wonen 16 mensen die in 2012 “het gesprek” hebben gevoerd met de gemeente over
Wmo-voorzieningen. Van deze 16 mensen zijn 8 mensen 75 jaar of ouder. Zij zijn meegeteld
in de 75+ groep en 5 daarvan zijn bezocht. De overige 8 personen op de Wmo-lijst hebben
allemaal meegedaan (6 zijn er daadwerkelijk bezocht (75%) en bij de andere 2 is de
informatiemap afgegeven). Van de personen op de Wmo-lijst van de gemeente meegewerkt
heeft 81% aan het huisbezoek.
In totaal heeft 54% van de doelgroepen meegewerkt aan het onderzoek.
Bij de opzet van het onderzoek is door gemeente en Stuw uitgegaan van een deelname
percentage van 50%. Het werkelijke aantal bezoeken ligt dus hoger dan gepland.
Reden afzegging: In de brief van de gemeente aan de doelgroep is niet, zoals afgesproken
met Stuw gevraagd om de reden van afzegging door te geven.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
13
8.3. Wat is door de vrijwilligers gedaan?
Actie
Huisbezoek, inclusief informatiemap afgegeven
Alleen informatiemap afgegeven
Niet meegedaan / geen informatiemap gewenst
Aantal
51
17
27
Percentage
54 %
18 %
28 %
Aantal 51
Percentage
Alleenwonend
33
65%
Samen wonend met partner
17
33%
Anders, namelijk samen wonend met familie
1
2%
8.4. Woonsituatie
8.4.1. Woonsituatie bezochte deelnemers
8.4.2. Waardering van het wonen
Uitgaande van de gegevens in het rapport “Wonen in gemeente Overbetuwe” uit 2009
beoordeelden de inwoners van Valburg hun leefomgeving als uiterst positief. De indruk die
naar voren komt uit de huisbezoeken is ook heel positief (82%).
8.4.3. Verhuizen
De meeste mensen willen zo lang mogelijk zelfstandig wonen. Dat geldt ook voor de
doelgroepen van dit onderzoek. Omdat de indicaties om in aanmerking te komen voor
opname in een zorgcentrum of verpleeghuis steeds verder verzwaard worden, zullen veel
mensen langer of altijd zelfstandig blijven wonen. Dat betekent dat er zwaardere eisen aan
huisvesting gesteld zullen worden. Het huis moet wel geschikt zijn, of geschikt te maken zijn,
om daar, bij toenemende beperkingen, te kunnen blijven wonen. Voor de gemeente is het
van belang te weten of er op korte of langere termijn bij de deelnemers wensen bestaan om
te verhuizen naar gepaste huisvesting. Daarom is de volgende vraag alsnog later
opgenomen in het gesprek:
Wonen: indien uw woning niet kan worden aangepast, op welke termijn denkt u dan te
moeten verhuizen?
Termijn
Binnen 1 jaar
1-2 jaar
3-4 jaar
Aantal
2
2
5
Percentage
4%
4%
10%
N.B Deze gegevens betreffen de groep bewoners die bezocht zijn nadat de extra vragen van
de gemeente zijn toegevoegd. Het daadwerkelijke percentage kan in werkelijkheid hoger
zijn.
Er is aangegeven graag ondersteuning te willen ontvangen als op enig moment een
verhuizing naar een zorgcentrum noodzakelijk wordt.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
14
8.5. Gezondheid
8.5.1. Fysieke gezondheid
Bij dit onderwerp is specifiek gevraagd hoe het met iemands gezondheid is gesteld. Zijn er
zaken die belemmeringen opleveren? Bijvoorbeeld: (trap)lopen, wassen, aankleden, naar het
toilet gaan. 67% van de mensen ervaart geen tot nauwelijks problemen met hun fysieke
gezondheid. 33% van de bezochte mensen geeft aan dat zij zich zonder hulp onvoldoende
zelfstandig kunnen redden óf de vrijwilliger heeft geobserveerd dat men zich niet geheel en
al zelfstandig kan redden.
8.5.2. Geestelijke gezondheid
Tijdens een eenmalig huisbezoek is het lastig om een goede indruk te krijgen van de
geestelijke gezondheid van de deelnemers. Dit is een onderwerp waar men in het algemeen
niet gemakkelijk over spreekt met vreemden. Het vraagt speciale expertise van de
interviewer om de juiste vragen te stellen en de juiste signalen op te pikken. Als handvatten
voor de observatie en het gesprek werd aangereikt:
Is iemand bijvoorbeeld somber, nerveus, tobberig of opgewekt?
86% van de bezochte mensen geeft aan geen problemen op dit vlak te ervaren. 14% ervaart
wel problemen (=7 personen) óf de vrijwilliger heeft geobserveerd dat er sprake van
problemen is op dit vlak (bijvoorbeeld opvallende vergeetachtigheid tijdens het gesprek).
8.6. Relaties
8.6.1. Gezinsrelaties
Zijn er contacten met kinderen, familie?
Uit de rapportage blijkt niet dat alle bezochte mensen familiecontacten onderhouden. Men
heeft de volgende opmerkingen t.a.v. familiecontacten genoteerd.
-
Voldoende contacten hebben is heel belangrijk om je happy te voelen, om op terug te
kunnen vallen voor hulp en om vereenzaming te voorkomen.
Familie: veel familie hebben is geen garantie voor contact en hulp!
We willen maar moeten ook langer zelfstandig wonen.
Ik heb geen hulp voorhanden.
82% van de bezochte mensen heeft regelmatig contact met familie. 12 % heeft nooit contact
met familie. Van 6% is onbekend of zij contacten met familie onderhouden. Hierover is dan
niet door de vrijwilliger gerapporteerd. Reden kan zijn dat het een moeilijk
gespreksonderwerp was voor de bezochte, niet is besproken, of niet is genoteerd.
8.6.2. Sociaal netwerk
Hét woord van 2013 was “participatiesamenleving”. Omzien naar elkaar, elkaar helpen
participeren, dat wordt van ook van de inwoners van Valburg en Homoet verwacht. Het
hebben van een sociaal netwerk wordt steeds belangrijker nu er door de bezuinigingen
minder gerekend kan worden op hulp en ondersteuning van de gemeente en professionele
organisaties. Daarom is het van belang zicht te krijgen op het bestaan van netwerken waar
de geïnterviewden op terug kunnen vallen in geval van hulp- of zorgvragen. Mensen met
een klein netwerk zijn extra kwetsbaar. Met ondersteuning proberen het netwerk uit te
breiden is gewenst. Om met de deelnemer gericht na te kunnen denken over contacten die
er zijn, hebben de vrijwilligers in de training een netwerkkaart ontvangen als hulpmiddel bij
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
15
het gesprek. Aandachtspunten in het gesprek waren: Is er contact met en steun van familie,
buren, vrienden? Is er sprake van vereenzaming?
82 % geeft aan voldoende sociaal netwerk te hebben. 8 % geeft aan onvoldoende sociaal
netwerk te hebben. Van 10 % is niet bekend of zij een sociaal netwerk hebben. Hierover is
dan niet door de vrijwilliger gerapporteerd.
Risico’s van gebrek aan voldoende familie contacten of een sociaal netwerk zijn o.a.:
-
Geen hulp voorhanden bij problemen
Kans op vereenzaming wordt groter en vereenzaming kan leiden tot klachten en meer
hulpvragen
Onvoldoende netwerk maakt kwetsbaar!
8.6.3. Mantelzorg
Mantelzorgers worden steeds belangrijker als de eisen voor indicaties voor ondersteuning en
zorg steeds zwaarder worden en op de kosten bezuinigd moet worden. Maar deze
mantelzorgers moeten hun taak wel vol kunnen houden, ook als de zwaarte daarvan
toeneemt. De gemeente wil graag weten wie mantelzorgers zijn, om deze ook te kunnen
ondersteunen. Daarom kwam in het gesprek aan de orde: Bent u zelf mantelzorger? Of krijgt
u hulp, zo ja van wie. Indien mogelijk werden de namen van de mantelzorgers genoteerd. 45
personen (88%) ontvangen mantelzorg. Van 16 mantelzorgers zijn de adressen bekend.
Deze gegevens zijn, met toestemming van de geïnterviewden, doorgegeven aan het
Steunpunt mantelzorg. Als definitie voor mantelzorger werd gehanteerd: onbetaalde,
intensieve zorg voor zieke of gehandicapte familieleden of vrienden, gedurende langere tijd
(meer dan 3 maanden) en voor meer dan 8 uren per week.
Let wel: Lang niet altijd was men bereid hierover gegevens te verstrekken.
8.7. Meedoen
8.7.1. Dagbesteding
Wat doet u graag? Heeft u (voldoende) activiteiten binnens- en buitenshuis, ook voldoende
mogelijkheden in het dorp?
90 % (46 mensen) geeft aan voldoende activiteiten thuis of in het dorp te hebben. Activiteiten
die worden genoemd: tuinieren, huishouden, koor, op de koffie bij de buren, zwemmen,
lezen, dagverzorging.
Wat wordt gemist in het dorp is onder andere: een tafeltennisvereniging (1), creatief centrum
(1), winkel, leeftijdsgenoten uit eigen cultuur, contact met leeftijdsgenoten en bewoners in de
regio en openbare toiletten.
8.7.2. Participatie
8.7.2.1. Meedoen in de maatschappij
Kunt u participeren, meedoen in de maatschappij, bijvoorbeeld als lid van een vereniging,
door het doen van vrijwilligerswerk of door u in te zetten voor het dorp?
Ja: 55 % (28 personen).
Nee: 25 % (13 personen).
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
16
Van 20% (10 personen) is hierover niet gerapporteerd. Als reden om niet mee te kunnen
doen is slechts in 3 gevallen het verband gelegd met vervoersproblemen. Eén deelnemer
geeft aan dat er in Valburg te weinig voorzieningen zijn voor mensen die gebruik maken van
rolstoelen, rollators en scootmobielen.
Ook werd de vraag gesteld: wat kunt u doen voor een ander / het dorp:
Dit is voor de meeste mensen, voor wie de participatiemaatschappij nieuw is, een moeilijke
vraag om antwoord op te geven in één gesprek. Het idee dat je, ook als je een beperking
hebt, iets voor een ander / het dorp kunt betekenen is een andere manier van denken. Het
omzien naar elkaar en verlenen van hand- en spandiensten is in de loop van de jaren minder
vanzelfsprekend.
8.7.2.2. Voorzieningen in het dorp
Mist u voorzieningen of activiteiten, zo ja, welke?
Bij het langer zelfstandig blijven wonen waarbij toenemende mobiliteitsproblemen te
verwachten zijn, is het van belang dat door de doelgroep gewenste voorzieningen dicht bij
huis georganiseerd zijn. Dat geldt ook voor de toegang tot informatie over mogelijkheden van
hulp en ondersteuning. Waarbij aangetekend moet worden dat het gebruik van Internet voor
de doelgroep 75+ lang niet altijd het geëigende middel is.
Uit het onderzoek komen de volgende wensen naar voren:
-
Ouderensoos
-
Multi Functioneel Centrum
-
Ruime openingstijden van het KernPunt
-
Vervoer voor boodschappen en sociale contacten
-
Hulp in de tuin en bij klusjes
-
Loket Gemeentehuis
Over dit onderwerp is verder doorgepraat tijdens het dorpsgesprek. Zie ook bijlage 8.
Vervolgens hebben zich 6 personen en de vrouwenvereniging van de Hervormde Kerk
aangemeld voor praktische ondersteuning in het dorp: boodschappen doen, bezoekwerk,
pastorale zorg, samen wandelen, vervoer. Verschillende professionals hebben zich
beschikbaar gesteld voor het meedenken over ondersteuning van meer kwetsbare burgers
en mensen die aan dementie lijden. Ook hebben 2 personen zich aangemeld voor het
(meedenken over het) organiseren van een klus- en vervoersdienst. Binnen de Hervormde
Kerk wordt nagedacht over het openstellen van hun ontmoetingsgebouw voor
koffieochtenden en wellicht meer voor de dorpsbewoners. De gegevens van deze personen
zijn doorgegeven aan het gebiedsteam van Stuw.
8.8. Inkomen
Inkomen: hebt u voldoende inkomen voor uw levensonderhoud en om mee te doen aan
activiteiten buitenshuis? Zoals eerder gemeld wil niet iedereen hierover spreken.
Ja: 66% (34 personen)
Nee: 6 % (3 personen)
Weet niet of onbekend: 27 % (14 personen)
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
17
Omdat financiële problemen in deze tijd meer voorkomen, is preventief aan de
informatiemap een flyer toegevoegd over hulp bij het invullen van formulieren (misschien
hebt u ergens recht op) en hulp bij thuisadministratie (voor bijvoorbeeld een goed inzicht in
inkomen en uitgaven), beide door vrijwilligers van Stuw.
8.9. Vervoer
Kunt u komen waar u wilt? Men ervaart vrijheid en zelfstandigheid als men over vervoer kan
beschikken. Voor veel ouderen blijkt het vervoer wel een punt van zorg: wat als ik het niet
meer zelf kan? Niet iedereen denkt altijd een oplossing in het eigen netwerk te kunnen
vinden. Zeker als men wat meer geïsoleerd woont. In Zetten is een ‘klussen en
vervoersdienst’, waar inwoners uit Valburg ook gebruik van kunnen maken. Een eigen
klussen en vervoersdienst voor Valburg zou in de toekomst, waarin steeds meer zelfstandig
wonende ouderen afhankelijk zijn van hulp en vervoer van anderen, een goede oplossing
voor Valburg kunnen zijn.
Het is niet duidelijk geworden hoe de hele groep bezochte mensen over dit onderwerp denkt.
15 mensen (30%) hebben nu problemen met vervoer, variërend van “zeer regelmatig” of
“altijd”(7) tot “af en toe” (8).
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
18
8.10.
Wat verwacht men van de gemeente
Uit de verslagen van de huisbezoeken en de genoteerde verwachtingen ten aanzien van de
gemeente blijkt dat de deelnemers verwachtingen hebben ten aanzien van de ondersteuning
die ze van de gemeente kunnen ontvangen. Het is maar zeer de vraag of deze
verwachtingen kloppen met bijvoorbeeld het huidige voorzieningenbeleid en de gevraagde
inzet van de burger zelf. Tijdens het dorpsgesprek is afgesproken dat de gemeente samen
met de dorpsraad en het gebiedsteam van Stuw een bijeenkomst belegt over dit thema.
Tijdstip: zodra er meer duidelijkheid is over de gevolgen van de transities en de nieuwe
werkwijze van de gemeente. Initiatiefnemer voor deze bijeenkomst is het gebiedsteam van
Stuw.
Daarnaast zijn door de vrijwilligers de volgende aandachtspunten genoteerd.
-
Bestrijding van geluidsoverlast.
Toezien op snelheid en aanpakken van hardrijders.
Verlaging van OZB.
Hulp bij onderhoud tuin.
Toezegging voor hulp in de toekomst.
Vergoeding voor mantelzorgers.
Gratis invalidenparkeerkaart.
Nieuw Multi Functioneel Centrum met aandacht voor de jeugd.
Bereikbaarheid van de prikpost in ’t Kriekske bij gladheid.
Geen nieuw gemeentehuis.
8.11.
Aantal en aard van de doorverwijzingen
-
Formulierenbrigade: 1
-
Cliëntondersteuning Stuw: 3
-
Actief en Nabij: 1
-
Geadviseerde/gewenste herhalingsbezoeken: 12. Deze herhalingsbezoeken worden
gecoördineerd door het gebiedsteam van Stuw.
8.12.
Tevredenheid over de dienstverlening bij de deelnemers
Onder de deelnemers is een telefonisch onderzoek gedaan naar de tevredenheid over het
project. Hiervoor is conform de afspraak met de gemeente 25% van de deelnemers
telefonisch benaderd. De vragen zijn opgenomen in bijlage 5. Geconcludeerd kan worden
dat de deelnemers tevreden tot zeer tevreden zijn over de wijze waarop men betrokken
wordt bij het ontwikkelen van nieuw beleid. Daarnaast heeft men ook het krijgen van deze
‘warme
aandacht’
zeer
gewaardeerd.
De
relevante
opmerkingen
uit
dit
tevredenheidonderzoek worden meegenomen in de conclusies en aanbevelingen.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
19
9. Conclusies, aanbevelingen en afspraken.
9.1. Plan van aanpak
Na het afleggen van de huisbezoeken zijn de resultaten hiervan doorgesproken met de
doelgroep en bij de doelgroep betrokken partijen in een dorpsgesprek. Dit heeft in Valburg
geleid tot het ontwikkelen van nieuwe voorzieningen voor en door de kern. Deze manier van
werken dient te worden voortgezet in de andere kernen waar onderzoek wordt gedaan.
9.2. Waardering door de doelgroep
De interesse van de lokale overheid en Stuw in de doelgroep en het betrekken van burgers
bij het ontwikkelen van beleid door het voeren van individuele gesprekken in de thuissituatie
wordt erg gewaardeerd. Een huisbezoekproject is dus een goed instrument dat ingezet kan
worden om de situatie en behoeften van bepaalde doelgroepen in kaart te brengen opdat de
gemeente, Stuw en andere partijen hierop beleid kunnen ontwikkelen.
9.3. Benadering van de doelgroep
De gekozen werkwijze waarbij men zich afmeldt als men niet wil meedoen met het
onderzoek is effectief gebleken en wordt voor nieuwe huisbezoekprojecten aangeraden:
Waar in Elst 26% van de doelgroep is bezocht ligt het percentage in Valburg op 54%. Het
percentage dat preventief is bereikt met informatie ligt nog hoger, op 72%.
Reden van afzegging: helaas is in de brief aan de deelnemers de zin weggevallen waarin de
reden van afmelding werd gevraagd. De reden waarom met niet heeft meegewerkt is dus
onbekend.
9.4. Methode van gegevensverwerving
-
Er is gewerkt volgens de narratieve methode, aangevuld met enkele enquêtevragen.
Het verwerken van gegevens uit gesprekken blijkt veel gecompliceerder en
tijdrovender, dan het verwerken van vragenlijsten. De gemeente en Stuw wordt
aanbevolen bij een nieuw huis-bezoekproject de consequenties van de gekozen
onderzoeksmethode vooraf beter te doordenken.
-
Het is op grond van één onderzoek te vroeg een oordeel te vellen over de methode.
Door de gemeente en de gebiedsteams van Stuw zal een conclusie worden getrokken
na afronding van de rapportage van de huisbezoeken in Valburg, Randwijk, Driel en
Zetten.
-
Voor het verwerven van informatie over de geestelijke gezondheid, vereenzaming en
de financiële situatie is één bezoek vaak onvoldoende.
9.5. Borging van de gegevens
Gemeente en Stuw maken afspraken over het borgen van de gegevens uit het onderzoek,
de toegang tot deze informatie door anderen (o.a. toekomstig sociaal kernteam) en het
bewaken van de privacy.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
20
9.6. Werken met vrijwilligers
Vrijwilligers die zich inzetten voor medeburgers verdienen voldoende scholing en
regelmatige begeleiding. Zeker als het gaat om een pilotproject waarin de juiste werkwijze
zich gaandeweg ontwikkeld is het noodzakelijk de begeleidingsuren ruim te begroten.
9.7. Wonen
Hoewel de gegevens hierover niet compleet zijn is door 9 personen (18%) aangegeven dat
zij binnen 3-4 jaar denken te moeten verhuizen omdat hun woning niet kan worden
aangepast. Dit percentage kan in werkelijkheid hoger zijn. De gemeente wordt aanbevolen
hier in de planning van de huisvesting rekening mee te houden. Het verdient aanbeveling om
de doelgroepen te informeren over het ondersteuningbeleid van de gemeente Overbetuwe.
Bijvoorbeeld door informatie te verschaffen onder welke voorwaarden men voor verstrekking
van
een
verhuisvergoeding
in
aanmerking
zou
kunnen
komen.
Er is vraag naar hulp bij klussen in huis en tuin. Het ondersteunen van plaatselijke
vrijwilligers bij het opzetten van een klussendienst voor Valburg door de dorpsraad,
gemeente en Stuw is aanbevolen.
9.8. Gezondheid
Een derde deel van de doelgroep ervaart problemen t.a.v. de fysieke gezondheid. Bij 14%
bestaan zorgen om de geestelijke gezondheid. Het is belangrijk dat de doelgroep weet waar
men terecht kan met vragen over hulp en ondersteuning, liefst dicht bij huis. Aanbevolen
wordt de zorg voor (meer) kwetsbare burgers te verankeren in het dorp in nauwe
samenwerking met de in Valburg werkzame huisartsen. Waarbij het dorp zelf de gewenste
voorzieningen ontwikkelt en draagt. Gemeente (dorpscoördinator) en het gebiedsteam van
Stuw kunnen de dorpsraad en actieve burgers hierin ondersteunen. Daarnaast zijn
herhalingsbezoeken gewenst waarbij de situatie van de meer kwetsbare burgers kan worden
gevolgd en eenzaamheid kan worden tegengegaan. Hiervoor worden de gegevens van deze
personen overgedragen aan het gebiedsteam van Stuw dat per 15 juni 2014
verantwoordelijk is voor herhalingsbezoeken en de ondersteuning van de vrijwilligers die dit
gaan uitvoeren.
9.9. Relaties
Meer dan 80% van de deelnemers geeft aan voldoende relaties en netwerk te hebben
waarop men kan terugvallen. Degenen die dit niet (voldoende) hebben, zijn hierdoor meer
kwetsbaar bij toenemende gezondheidsproblemen. Voor deze mensen worden
herhalingsbezoeken aanbevolen waarin met een vrijwilliger of eventueel een professional
van Stuw gewerkt kan worden aan het uitbreiden van het netwerk.
In de toekomst wordt de inzet van mantelzorgers steeds belangrijker. Informatie aan deze
groep over verwachtingen die de gemeente heeft over hun inzet en de mogelijkheden van
ondersteuning is belangrijk. Het Steunpunt Mantelzorg wordt aanbevolen voor de doelgroep
en hun mantelzorgers een bijeenkomst te beleggen in de kern zelf zodat ook gericht
gesproken kan worden over de situatie in Valburg. Ook het geven van informatie over de
mogelijkheden in het bestemmingsplan van het tijdelijk plaatsen van mantelzorgwoningen is
aan te bevelen.
9.10.
Meedoen
90% van de doelgroep heeft voldoende activiteiten thuis of in het dorp. 25% geeft aan niet of
onvoldoende te kunnen participeren. Het is wenselijk dat nader wordt uitgezocht of vervoer
het struikelblok is voor meer personen dan is aangetoond (3 personen).
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
21
Participatiemaatschappij:
Op de vraag: “wat kunt u doen voor een ander / het dorp” kwam weinig respons. Om het
zorgen voor elkaar en de bewustwording van wat burgers elkaar te bieden hebben te
stimuleren, wordt aanbevolen dat dorpsraad en gebiedsteam van Stuw zich samen bezinnen
op de wijze waarop dit binnen Valburg te bespreken.
9.11.
Voorzieningen
Toegang tot en informatie over voorzieningen, hulp en ondersteuning dichtbij huis, is voor
beide doelgroepen belangrijk. Aanbevolen wordt dit op een centrale plek in het dorp aan te
bieden waar veel inwoners al op natuurlijke wijze komen, bijvoorbeeld het KernPunt in de St.
Jacobusschool. Ook de dorpskrant kan hierin een rol vervullen.
9.12.
Vervoer
Gezien de te verwachten toename van hulpvragen op dit terrein bij het ouder worden van de
doelgroep, wordt aanbevolen dat gemeente, dorpsraad en Stuw op korte termijn de
ontwikkeling van een vervoersdienst te ondersteunen / stimuleren.
Voor de ontwikkeling van een plaatselijke vervoers-en klussendienst hebben zich bij het
dorpsgesprek meerderde vrijwilligers opgegeven. Het gebiedsteam van Stuw wordt
aangeraden zo snel mogelijk met deze vrijwilligers contact te leggen en hen te ondersteunen
bij het vormgeven van hun eigen plaatselijke voorziening.
9.13.
Verwachtingen ten aanzien van de gemeente
Tijdens het dorpsgesprek is afgesproken dat er een aparte bijeenkomst belegd gaat worden
over verwachtingen die de burger mag hebben ten aanzien van de gemeente. Het
gebiedsteam van Stuw zal hiertoe het initiatief nemen in overleg met gemeente en
dorpsraad.
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
22
Bijlagen:
1
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Brief aan de doelgroep
Registratieformulier
Overzicht verstrekte folders
Zelfredzaamheid-matrix
Tevredenheidsonderzoek bij bezochte inwoners van Valburg en Homoet
Ervaringen van vrijwilliger Dick Hes
Tevredenheidsonderzoek onder de vrijwilligers
Verslag Dorpsgesprek april 2014
Rapportage huisbezoekproject Valburg en Homoet
Uw brief van
Uw kenmerk
Onderwerp:
Huisbezoeken in Randwijk, Valburg en
Homoet
Ons kenmerk
13UIT09438
Behandeld door
A. Siedenburg
Datum
25 april 2013
Telefoonnummer
(0481) 362300
Verzonden d.d.
Bijlage(n)
geen
Geachte heer, mevrouw,
In de gemeente Overbetuwe woont een steeds grotere groep mensen die 75 jaar of ouder zijn.
Ook al wordt u ouder, u wilt toch zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Soms heeft u
hier hulp bij nodig, soms niet. Binnen de gemeente Overbetuwe zijn allerlei mogelijkheden om u te
ondersteunen. Bijvoorbeeld om samen met leeftijdsgenoten leuke uitstapjes te maken of
bijvoorbeeld een warme maaltijd aan huis te krijgen. Ook een aanpassing van uw woning kan
uitkomst bieden. De gemeente en Stuw Welzijn willen graag weten welke soort hulp u op dit
moment óf in de toekomst nodig heeft. Ik wil vragen of u wilt meewerken aan een huisbezoek. In
deze brief leg ik uit waar het om gaat.
Wat houdt het huisbezoek in?
Als u dat wilt, komt er een vrijwilliger bij u thuis langs. Er wordt dan met u gesproken over uw
wensen en beperkingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. Ook laat de vrijwilliger een
informatiemap voor u achter. Hierin staat informatie over de voorzieningen voor 75+-ers en
mensen die extra ondersteuning hebben.
Welzijnsorganisatie Stuw coördineert de huisbezoeken. Het bezoek duurt ongeveer een uur en is
voor u kostenloos. De vrijwillig(st)er zal zich legitimeren.
Als u dat prettig vindt, kunt u iemand uit uw naaste familie- of kennissenkring uitnodigen om ook bij
het gesprek aanwezig te zijn. Stuw gaat vertrouwelijk om met uw gegevens.
Bij wie komen we op huisbezoek?
Wij gaan bij de volgende mensen in Randwijk en Valburg op huisbezoek:
 mensen die 75 jaar of ouder zijn,
 mensen die in 2012 het gemeentelijke zorgloket hebben bezocht,
 mensen die maaltijden aan huis afnemen en
 mensen die trajecten lopen bij de GGZ.
Hoe doe ik mee aan het huisbezoek?
Als u wilt meewerken aan dit huisbezoek dan hoeft u niets te doen.
Mocht u niet aan het huisbezoek willen deelnemen, vult u dan alstublieft de antwoordstrook in en
stuurt u deze in de meegeleverde retourenvelop (uiterlijk 7 mei 2013) naar de gemeente op.
Ik stel veel prijs op uw deelname, omdat we daarmee inzicht krijgen in hoe we de voorzieningen
voor de genoemde doelgroepen kunnen verbeteren.
Dorpsstraat 67, Elst / Postbus 11, 6660 AA Elst T (0481) 362 300 F (0481) 372 482
E [email protected] www.overbetuwe.nl Bank Nederlandse Gemeenten 28 50 92 030
KvK nummer 51178567
*13UIT09438*
1/2
Wanneer vinden de huisbezoeken plaats?
De huisbezoeken zijn van mei tot en met september 2013. Het kan dus even duren voordat er met
u contact wordt opgenomen voor het bezoek.
Meer informatie
Voor meer informatie over de huisbezoeken kunt u telefonisch contact opnemen met:
- Mevrouw Foka Bruggema van Stuw (Stichting Welzijn & Maatschappelijke Ondersteuning).
Stel uw vraag telefonisch (0481-375959) of per e-mail ([email protected]). Of
met:
- Anton Siedenburg op het gemeentehuis. Stel uw vraag telefonisch (0481-362300) of per email ([email protected]).
Hoogachtend,
namens burgemeester en wethouders,
de wethouder voor maatschappelijke participatie en ondersteuning,
Gera Koopmans-Jacobs
Antwoordstrook
Ik stel geen prijs op een interview over mijn wensen en beperkingen op het gebied van wonen,
zorg en welzijn:
Naam:
Adres:
Telefoon:
E-mail:
Dorpsstraat 67, Elst / Postbus 11, 6660 AA Elst T (0481) 362 300 F (0481) 372 482
E [email protected] www.overbetuwe.nl Bank Nederlandse Gemeenten 28 50 92 030
KvK nummer 51178567
*13UIT09438*
2/2
Registratieformulier huisbezoekproject 2013
Naam huisbezoeker
Datum huisbezoek
:
:
Bezoek afgelegd bij
Naam
Adres / woonplaats
Telefoonnummer
Leeftijd
Huisbezoeknummer
:
:
:
:
:
Woonsituatie (kruis aan)
Alleenwonend
Samen met partner
Samen met kind(eren)
Anders, namelijk
Wat hebt u ondernomen?
Aantal telefoongesprekken
Aantal huisbezoeken
Informatiemap afgegeven
Wat hebt u aangetroffen bij iemand thuis?
Ga in op de volgende aandachtspunten:
wonen:
gezondheid:
gezinsrelaties:
dagbesteding:
sociaal netwerk:
mantelzorg:
inkomen:
participatie:
vervoer:
voorzieningen in het dorp:
wat verwacht men van de gemeente:
Kruis aan bij onderstaande vragen wat van toepassing is (1 antwoord, behalve bij *)
Wonen: indien uw woning niet kan worden aangepast:
Op welke termijn denkt u te moeten verhuizen?
Binnen 1 jaar
1 á 2 jaar
3 á 5 jaar
Meer dan 5 jaar
Dagbesteding en participatie: zijn er voldoende mogelijkheden in het dorp?
Ruim voldoende
Voldoende
Onvoldoende
Ruim onvoldoende
*Ik mis vooral (1 omschrijving mogelijk):
Vervoer: ervaart u problemen op dit gebied?
Nooit
Af en toe
Zeer regelmatig
Altijd
*Het grootste probleem is:
Inkomen: hebt u voldoende inkomen voor uw levensonderhoud en om mee te doen
aan activiteiten buitenshuis?
Ja
Nee
Weet ik niet
Mantelzorg:
Naam
Adres
Tel.nr.
Is er een specifiek aandachtspunt dat in het leven van mevrouw/meneer prominent speelt?
Wat hebt u kunnen betekenen voor mevrouw/meneer?
Welke (knel)punten heeft u gesignaleerd?
(Denk hierbij ook aan dingen die u ziet die niet rijmen met het verhaal van uw gesprekspartner)
Hebt u dit met mevrouw/meneer besproken? Zo nee, wat is daarvoor de reden?
Mevrouw/meneer vraagt ondersteuning voor het volgende (meerdere zaken is mogelijk):
NB Neem telefonisch contact op met de coördinator als er direct actie moet worden ondernomen!
Aankruisen Aandachtspunt
Gewenste
Te ondernemen actie
wonen
informatie over:
zorg
advies over:
welzijn
begeleiding door:
financiën
bemiddeling naar:
Isolement / eenzaamheid
verwijzing naar:
herhalingsbezoeken
(alleen bij kwetsbare burgers aanbieden)
Herhalingsbezoek 1x 2 maanden
Herhalingsbezoek 1x 3 maanden
Herhalingsbezoek 1x 6 maanden
Toelichting:
Bijlage 3:
Overzicht verstrekte folders aan de doelgroep
o
o
o
o
o
o
o
o
Folder “Het gesprek”, zorgloket gemeente Overbetuwe
Folder over activiteiten voor 50+ , platform Stuw
Folder cliëntondersteuning, Stuw
Folder Meldpunt Vrijwillige Thuishulp
Folder formulierenbrigade, Stuw
Flyer “hulp financiële administratie”, Stuw
Folder Maatschappelijk Werk, STMG
Flyer KernPunt Valburg
Zelfredzaamheid-Matrix
2013
S.Lauriks, M.C.A. Buster, M.A.S. De Wit, S. van de Weerd, G. Tigchelaar, en T. Fassaert.
DOMEIN
1 – acute problematiek
2 – niet zelfredzaam
3 – beperkt zelfredzaam
4 – voldoende zelfredzaam
5 – volledig zelfredzaam
Financiën
Geen inkomsten. Hoge, groeiende schulden.
Onvoldoende inkomsten
en/of spontaan of ongepast
uitgeven. Groeiende schulden.
Komt met inkomsten aan basis
behoeften tegemoet en/of gepast uitgeven. Eventuele schulden zijn tenminste stabiel en/of
bewindvoering/inkomensbeheer.
Komt aan basis behoeften tegemoet
zonder uitkering. Beheert eventuele
schulden zelf en deze verminderen.
Inkomsten zijn ruim voldoende,
goed financieel beheer. Heeft
met inkomen mogelijkheid om te
sparen.
Dagbesteding
Geen dagbesteding en veroorzaakt overlast.
Geen dagbesteding maar
geen overlast.
Laagdrempelige dagbesteding
of arbeidsactivering.
Hoogdrempelige dagbesteding of
arbeidstoeleiding of tijdelijk werk en/
of volgt opleiding voor startkwalificatie (havo, vwo, of mbo-2).
Vast werk en/of volgt opleiding
hoger dan startkwalificatie (havo,
vwo, of mbo-2).
Huisvesting
Dakloos en/of in nachtopvang.
Voor wonen ongeschikte
huisvesting en/of huur/hypotheek is niet betaalbaar en/of
dreigende huisuitzetting.
In veilige, stabiele huisvesting
maar slechts marginaal toereikend en/of in onderhuur of nietautonome huisvesting.
Huishouden heeft veilige, toereikende huisvesting en (huur)contract met
bepalingen en/of gedeeltelijk autonome huisvesting.
Huishouden heeft veilige, toereikende huisvesting en regulier
(huur)contract en/of autonome
huisvesting.
Huiselijke relaties
Sprake van huiselijk geweld,
kindermishandeling of verwaarlozing.
Leden van het huishouden
gaan niet goed met elkaar om
en/of potentieel huiselijk
geweld, kindermishandeling
of verwaarlozing.
Leden van het huishouden
erkennen problemen en proberen negatief gedrag te veranderen.
Relationele problemen tussen leden
van het huishouden zijn niet (meer)
aanwezig en/of woont alleen.
Communicatie tussen leden van
het huishouden is consistent
open. Leden van het huishouden
ondersteunen elkaar.
Geestelijke
gezondheid
Een gevaar voor zichzelf of
anderen en/of terugkerende
suïcide-ideatie. Ernstige moeilijkheden in het dagelijks leven
door geestelijke stoornis.
Aanhoudende geestelijke
gezondheidsproblemen die
het gedrag kunnen beïnvloeden, maar geen gevaar voor
zichzelf/anderen. Moeilijkheden in het dagelijks functionering door symptomen en/of
geen behandeling.
Milde symptomen kunnen aanwezig zijn en/of enkel matige
functioneringsmoeilijkheden
door geestelijke problemen
en/of behandeltrouw is minimaal.
Minimale symptomen die voorspelbare reactie zijn op stressoren in het
leven en/of marginale beperking van
functioneren en/of goede behandeltrouw.
Symptomen zijn afwezig of zeldzaam. Goed of superieur functioneren in een groot aantal diverse
activiteiten. Niet meer dan de
dagelijkse beslommeringen of
zorgen.
Heeft direct medische aandacht nodig. Een noodgeval/
kritieke situatie.
Een (direct/ chronische)
medische aandoening die
regelmatige behandeling
vereist wordt niet behandeld.
Matige beperking van (lichamelijke) activiteiten tgv een
lichamelijk gezondheidprobleem.
Een (chronische) medische
aandoening wordt behandeld
maar behandeltrouw is minimaal. De lichamelijke gezondheidproblemen leiden tot een
lichte beperking in mobiliteit en
activiteit.
Erkent behoefte aan hulp voor de
(chronische) medische aandoening.
Goede behandeltrouw.
Er zijn geen directe of voortdurende medische problemen.
Lichamelijke
gezondheid
© GGD Amsterdam. Lauriks, Buster, De Wit, Van de Weerd, Tigchelaar & Fassaert. 2012.
DOMEIN
1 – acute problematiek
2 – niet zelfredzaam
3 – beperkt zelfredzaam
4 – voldoende zelfredzaam
5 – volledig zelfredzaam
Verslaving
Voldoet aan criteria voor
ernstig misbruik/ verslaving.
Resulterende problemen zijn
zo ernstig dat institutionalisering of hospitalisatie noodzakelijk is.
Voldoet aan criteria voor
verslaving. Preoccupatie met
gebruiken en/of bemachtigen
van middelen. Onthoudingsverschijnselen of afkickontwijkend gedrag zichtbaar.
Gebruik resulteert in ontwijken of verwaarlozen van
essentiële activiteiten van het
dagelijks leven.
Gebruik binnen de laatste 30
dagen. Aanwijzingen voor aan
middelengebruik gerelateerde
sociale, werkgerelateerde,
emotionele of fysieke problemen. Gebruik interfereert niet
met essentiële activiteiten van
het dagelijks leven en/of behandeltrouw is minimaal.
Cliënt heeft gedurende de laatste 30
dagen gebruikt maar er zijn geen
sociale, werkgerelateerde, emotionele of fysieke problemen ten gevolge
van het gebruik zichtbaar. Geen
aantoonbaar voortdurend of gevaarlijk middelengebruik en/of goede
behandeltrouw.
Geen middelengebruik/ misbruik
in de laatste 30 dagen.
Activiteiten Dagelijks Leven
Ernstige beperkingen op alle
of bijna alle gebieden van
zelfzorg en complexe activiteiten.
Belangrijk probleem op één
of meer gebieden van zelfzorg (eten, wassen, aankleden, naar toilet gaan) en
meerdere complexe activiteiten worden niet uitgevoerd.
Voorziet in de meeste maar niet
alle basis behoeften van het
dagelijks leven en de zelfzorg is
op peil, maar één of meerdere
complexe activiteiten worden
niet uitgevoerd.
Voorziet in alle basis behoeften van
het dagelijks leven en alleen ondergeschikte problemen (bijvoorbeeld
slordig zijn, gedesorganiseerd).
Geen problemen van deze aard
en functioneert goed op alle
gebieden.
Sociaal netwerk
Gebrek aan noodzakelijke
steun van familie/ vrienden en
geen contacten buiten eventuele foute vriendenkring of
ernstig sociaal isolement.
Familie/ vrienden hebben niet
de vaardigheden/ mogelijkheden om te helpen en nauwelijks contacten buiten
eventuele foute vriendenkring. Blijvend, belangrijk
probleem als gevolg van
actief of passief terugtrekken
uit sociale relaties.
Enige steun van familie/vrienden en enige contacten
buiten eventuele foute vriendenkring. Duidelijk probleem in
maken of onderhouden van
ondersteunende relaties.
Voldoende steun van familie/ vrienden en weinig contacten met eventuele foute vrienden.
Gezond sociaal netwerk en geen
foute vrienden.
Maatschappelijke
participatie
Niet van toepassing door
crisissituatie en/of in ‘overlevingsmodus’.
Maatschappelijk geïsoleerd
en/of geen sociale vaardigheden en/of gebrek aan
motivatie om deel te nemen.
Nauwelijks participerend in
maatschappij en/of gebrek aan
vaardigheden om betrokken te
raken.
Enige maatschappelijke participatie
(bijv. adviesgroep, steungroep) maar
er zijn hindernissen zoals mobiliteit,
discipline, of kinderopvang.
Actief participerend in de maatschappij.
Justitie
Zeer regelmatig (maandelijks)
contact met politie en/of openstaande zaken bij justitie.
Regelmatig (meerdere keren
per jaar) contact met politie
en/of lopende zaken bij justitie.
Incidenteel (eens per jaar)
contact met politie en/of voorwaardelijke straf of - invrijheidstelling
Zelden (minder dan eens per jaar)
contact met politie en/of strafblad.
Geen contact met politie. Geen
strafblad
© GGD Amsterdam. Lauriks, Buster, De Wit, Van de Weerd, Tigchelaar & Fassaert. 2012. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd
gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming
van de auteurs. De gebruiker mag deze uitgave niet voor willekeurige commerciële doeleinden gebruiken, aanpassen, of overbrengen. Contact: [email protected]
Bijlage 5
Resultaten klanttevredenheidsonderzoek
1. Hoe vindt u het dat de gemeente een
dergelijk huisbezoekproject heeft laten
uitvoeren?
2. Hoe heeft u dit ervaren?
3. Was het doel van het huisbezoek
duidelijk voor u?
4. U heeft bij dit bezoek van de vrijwilliger
een informatiemap ontvangen?
5. Zit er voldoende informatie in de map?
6. Was de informatie duidelijk genoeg?
7. Hoe waardeert u de vrijwilliger die bij u
op bezoek is geweest?
8. Hebt u behoefte aan een
herhalingsbezoek?
heel positief
positief
matig
slecht
weet niet
heel positief
positief
matig
slecht
weet niet
5
6
0
0
3
3
9
0
0
2
ja
neen
weet niet
11
3
0
ja
neen
weet niet
ja
neen
weet niet
ja
neen
weet niet
10
3
1
6
0
8
7
0
7
heel positief
positief
matig
slecht
weet niet
ja
neen
Mag wel hoeft niet
8. Waar zou u dan over willen praten bij dat 1 geïnterviewde heeft hartproblemen. Wil
huisbezoek?
informatie omtrent een alarm voor als er
iets met haar gebeurt.
3 geïnterviewden stellen een
herhalingsbezoek op prijs, maar hebben
geen speciaal gespreksonderwerp
6
6
0
0
2
4
9
3
Bijlage 6.
De ervaringen van vrijwilliger Dick Hes:
Gepubliceerd in de Dorpskrant van Valburg, Eimeren en Homoet
Huisbezoeker in Valburg: een bijzondere ervaring.
In de gemeente Overbetuwe woont een steeds grotere groep mensen die 75 jaar of ouder
zijn. En ook al worden ze ouder, ze willen toch graag zo lang mogelijk zelfstandig thuis
blijven wonen. Soms is daar hulp bij nodig, soms ook niet. De gemeente wil, in
samenwerking met Stuw (Stichting Welzijn & Maatschappelijke Ondersteuning) graag
nagaan wie welk soort hulp op dit moment, of in de toekomst nodig heeft. Ook voor een
aantal WMO-ers geldt dit.
Daartoe is Stuw in 2012 met een aantal vrijwilligers een onderzoek gestart middels
huisbezoeken. In dat eerste jaar in Elst en in 2013 waren Randwijk, Valburg en Homoet aan
de beurt. Een 15-tal vrijwilligers, waaronder vijf uit Valburg, hebben dit onderzoek uitgevoerd,
met als coördinator Mw.Foka Bruggema van Stuw.
Omdat U mogelijk hiervan iets hebt meegekregen, lijkt het mij niet verkeerd U hier-over
middels dit artikeltje iets te vertellen.
Gedurende een tweetal ochtenden werden wij uitgebreid voorbereid op onze taak, o.a.
middels informatiemateriaal, rollenspellen en uitwisseling van ideëen. Ook hebben wij
gedurende dat jaar in een aantal bijeenkomsten ervaringen uitgewisseld.
Als één van die vrijwilligers heb ik een ruim twintig inwoners in ons dorp mogen bezoeken in
het kader van dit onderzoek. Dat heb ik als heel bijzonder ervaren en daarom wil ik daar,
middels onze Dorpskrant, iets over vertellen. Omdat het om vertrouwelijke, strikt persoonlijke
informatie gaat, kan ik natuurlijk geen namen en feiten noemen, maar toch wil ik graag mijn
algemene ervaringen aan U kenbaar maken.
Juist omdat ik hoopte op deze manier met diverse min of meer bekende, maar ook voor mij
onbekende dorpsgenoten nader kennis te maken, heb ik graag aan dit onderzoek
deelgenomen. Wel had ik kenbaar gemaakt, dat ik, om die reden, beslist in mijn eigen dorp
op pad wilde gaan. En zo geschiedde.
Het merendeel van mijn bezoeken betrof mensen, die ik, na 35 jaar in Valburg, in meerdere
of mindere mate al wel kende. Maar in deze gesprekken leerde ik hen nog veel beter kennen
en dat was heel bijzonder. Ook het vertrouwen wat mij in mij stelde was een prettige
ervaring. Het feit, dat ik ook een aantal mensen heb bezocht die ik echt niet kende, was erg
leuk.
De vragen betroffen diverse persoonlijke omstandigheden: woonsituatie, eventuele
verhuizing op termijn, gezondheid, relaties met kinderen, familie en omgeving, dagbesteding, contacten met buren en vrienden. Maar ook mantelzorg verlenen of ontvangen,
inkomen al of niet voldoende, deelname aan verenigingen, vrijwilligerswerk,
vervoersmogelijkheden, enz. En dan als slotvraag: wat verwacht U van de Gemeente ?
Wat op mij de meeste indruk heeft gemaakt, is het feit, dat vrijwel alle ouderen, ook zij met
een bescheiden inkomen, zo tevreden zijn met hun leefomstandigheden. Zou dat misschien
iets te maken hebben met de sfeer in ons dorp ? Ook opvallend is, dat er zoveel mensen iets
voor deze ouderen over hebben in de vorm van directe hulp, aandacht, gezelligheid, vervoer,
enz. Helaas was er toch ook wel een enkeling, die zich wel eens eenzaam voelt, want ja,
alleen is maar alleen, alle goede bedoelingen van anderen ten spijt. Hoewel zij er niet gauw
mee te koop lopen, kennen wij allemaal vast wel zo iemand in onze omgeving.
Een aantal zaken kwam meermalen aan de orde, zoals de dreigende kerksluiting en
natuurlijk ook het MFC, maar ook de verkeerssituatie, te hard rijden, op sommige punten in
ons dorp. En niet te vergeten de geluidsoverlast van de A50 en de Betuweroute.
Bij elk bezoek kon ik een mapje met informatiemateriaal achterlaten, waaruit nog weer eens
bleek, dat er op het gebied van vrijwilligerswerk, hulpverlening en ondersteuning binnen onze
gemeente legio mogelijkheden zijn. Maar je moet het maar weten.
Inmiddels zijn de gegevens via Stuw aan de gemeente doorgegeven. Dit jaar zijn in elk geval
Driel en Zetten aan de beurt, maar het ligt in de bedoeling dat alle dorpen in onze gemeente
bezocht worden. Ook zal er nog een vervolg komen in de vorm van een bijeenkomst in ons
dorp en ook zullen, indien gewenst, vervolgbezoeken worden afgelegd door de vrijwilligers.
Zoals ik in de aanhef al heb aangegeven, is dit voor mij een bijzondere ervaring geweest. Ik
wil hier alle bezochte deelnemers nogmaals bedanken voor het in mij gestelde vertrouwen,
de koffie, maar ook de gezelligheid. Weliswaar werd gesuggereerd dat een gesprek
ongeveer een uur zou duren, maar de praktijk was, dat dit het zo gezellig was, dat deze tijd
niet voldoende was, met als uitschieter een hele, vooral gezellige avond.
DH
Bijlage 7.
Verslag Dorpsgesprek.
Op woensdagmiddag 2 april 2014 is er een bijeenkomst gehouden in het “Wapen van
Valburg”.
Voor deze bijeenkomst zijn door de gemeente de deelnemers aan het onderzoek
uitgenodigd (zie brief in bijlage). Daarnaast zijn relevante vrijwilligers- en professionele
organisaties uit, of werkzaam in Valburg uitgenodigd door Stuw. Ook zijn er (pers)berichten
geplaatst in de Dorpskrant , huis-aan-huisbladen, waarbij ook andere belangstellenden uit
Valburg van harte uitgenodigd zijn.
Aanwezig op 2 april : 43 personen, bestaande uit:
10 personen uit doelgroep, mantelzorgers, vertegenwoordigers organisaties/ verenigingen /
hulpverleners uit Valburg, vertegenwoordigers van thuiszorgorganisaties werkzaam in
Valburg, leden van de Participatieraad, namens de gemeente de dorpscoördinator en de
beleidsambtenaar verantwoordelijk voor het project.
De wethouder heeft de bijeenkomst geopend en gewezen op het belang van het
huisbezoekproject voor de inwoners van de kerken en de gemeente.
Tijdens deze bijeenkomst zijn de resultaten van het onderzoek gepresenteerd. Vervolgens is
er in verschillende groepen doorgepraat over voorzieningen en activiteiten, aan de hand van
stellingen:
1
2
Ik mis in Valburg geen voorzieningen: er is genoeg geregeld voor 75 + en mensen
met een beperking.
Als inwoners zetten we ons actief in voor het dorp en voor elkaar.
Resultaat van de bijeenkomst:
Verschillende mensen hebben zich aangemeld voor:







bezoekwerk onder ouderen (o.a. de Vrouwenvereniging van de Hervormde Kerk)
een boodschap doen
wandelen
meedenken over het opzetten van een vervoers- en klussendienst voor Valburg
meedenken over langer thuis wonen
meedenken over kwetsbare ouderen met cognitieve problemen
meedenken over een ontmoetingsplek voor oudere en jongere Valburgers
Daarnaast is een tip voor het KernPunt doorgegeven.
De gegevens van degenen die zich hebben aangemeld voor ondersteuning in het dorp of
meedenken over een bepaald onderwerp zijn doorgegeven aan het gebiedsteam van Stuw.
In overleg met de aanwezigen is afgesproken dat gemeente en Stuw in de toekomst een
bijeenkomst zullen organiseren over verwachtingen t.a.v. ondersteuning door de gemeente.
Dit ook in het kader van de overdracht van taken van het Rijk aan de gemeente.
JvR
ThesisTools
Menu: Resultaten
Enquête Resultaten
Resultaten: Resultaten overzicht
Extra:
Extra diensten
Homepage: Hoofdmenu
Enquête:
Enquête wijzigen
Wat vind je er van dat de gemeente dit soort projecten uitvoert?
heel positief
4 (33.33 %)
positief
8 (66.67 %)
matig
0 (0 %)
slecht
0 (0 %)
weet niet
0 (0 %)
n = 12
# 12
Wat was je motivatie om mee te doen als vrijwilliger aan dit project?
doelgroep spreekt aan
5 (41.67 %)
wil me inzetten voor de
samenleving / mijn dorp
8 (66.67 %)
zinvolle bezigheid
3 (25 %)
project spreekt me aan
1 (8.33 %)
contact met mensen
4 (33.33 %)
n = 12
# 21
Hoe waardeer je het wervingsgesprek?
positief
7 (58.33 %)
onvoldoende
0 (0 %)
zinvol
3 (25 %)
duidelijke uitleg over het
project
2 (16.67 %)
verwachtingen t.a.v. vrijwilliger
was duidelijk
3 (25 %)
ik heb iets gemist
1 (8.33 %)
n = 12
# 16
Hoe waardeer je de voorbereidende training?
voldoende
11 (91.67 %)
onvoldoende
1 (8.33 %)
ik heb iets gemist
1 (8.33 %)
n = 12
# 13
Hoe waardeer je de werkoverleggen met de projectcoördinator van Stuw?
zinvol
8 (72.73 %)
informatief
7 (63.64 %)
niet zinvol
0 (0 %)
niet informatief
1 (9.09 %)
gezellig
3 (27.27 %)
n = 11
# 19
Hoe waardeer je het aantal werkoverleggen?
voldoende
9 (81.82 %)
onvoldoende
2 (18.18 %)
te veel
0 (0 %)
n = 11
# 11
De aandacht voor deskundigheidsbevordering tijdens het werkoverleg was:
voldoende
11 (100 %)
onvoldoende
0 (0 %)
n = 11
Is er door de projectcoördinator adequaat ingespeeld op jouw vragen en...
ja
10 (90.91 %)
nee
0 (0 %)
onvoldoende
1 (9.09 %)
n = 11
# 11
Was er (waar nodig) voldoende tijd en aandacht voor jou persoonlijk?
ja
10 (90.91 %)
nee
1 (9.09 %)
n = 11
# 11
Hoe waardeer je de algehele begeleiding door Stuw
slecht
0 (0 %)
matig
1 (8.33 %)
voldoende
8 (66.67 %)
goed
3 (25 %)
n = 12
# 12
Hoe waardeer je de informatiemap voor de vrijwilligers
goed
1 (8.33 %)
voldoende
10 (83.33 %)
matig
0 (0 %)
onvoldoende
0 (0 %)
n.v.t.
1 (8.33 %)
n = 12
# 12
Hoe waardeer je het materiaal voor de vrijwilligers? (Bijv. het aandachtspu...
goed
3 (25 %)
voldoende
9 (75 %)
matig
0 (0 %)
slecht
0 (0 %)
n = 12
# 12
De verslaglegging in Word; was de bedoeling en werkwijze duidelijk?
ja
12 (100 %)
nee
0 (0 %)
n = 12
# 12
Was de voorbeeldrapportage duidelijk?
ja
11 (100 %)
nee
0 (0 %)
n = 11
# 11
Hoe ging het verwerken in Word je af?
goed
8 (66.67 %)
voldoende
4 (33.33 %)
matig
0 (0 %)
slecht
0 (0 %)
n = 12
# 12
Gegevens invoeren in Google: was de bedoeling duidelijk?
ja
10 (83.33 %)
nee
2 (16.67 %)
n = 12
# 12
Hoe was je ervaring met het invullen in Google?
goed
7 (70 %)
matig
0 (0 %)
werkte niet
3 (30 %)
n = 10
# 10
Achteraf; sloten je verwachtingen aan op je ervaringen?
ja
8 (72.73 %)
nee
3 (27.27 %)
n = 11
# 11
Welke doelgroep heb je bezocht?
75+
4 (36.36 %)
wmo
1 (9.09 %)
beide
8 (72.73 %)
n.v.t.
0 (0 %)
n = 11
# 13
Welke doelgroep sprak je het meest aan?
75+
5 (45.45 %)
wmo
1 (9.09 %)
beide
4 (36.36 %)
n.v.t.
1 (9.09 %)
n = 11
# 11
Was er sprake van ontwikkeling in je gespreksvoering?
ja
10 (83.33 %)
nee
1 (8.33 %)
weet niet
1 (8.33 %)
n = 12
# 12
Wat was de aanleiding?
training /
deskundigheidsbevordering
4 (44.44 %)
eigen ervaring
9 (100 %)
gehoord van collega-vrijwilliger
0 (0 %)
anders
0 (0 %)
n=9
# 13
Doe je mee met toekomstige huisbezoekprojecten?
ja
9 (75 %)
nee
1 (8.33 %)
eerst meer informatie nodig
2 (16.67 %)
n = 12
# 12
Welke rol zou je in de toekomst willen vervullen?
huisbezoeken afleggen
8 (88.89 %)
gegevens verwerking
2 (22.22 %)
ondersteunende
werkzaamheden (bijv.
bijhouden adressenbestand)
2 (22.22 %)
n=9
# 12
Welke doelgroep spreekt je aan?
ouderen
4 (40 %)
jongeren
2 (20 %)
mensen zonder werk
0 (0 %)
mensen met financiele zorgen
3 (30 %)
anders
1 (10 %)
n = 10
# 10
Wil je herhalingsbezoeken doen?(= max. één keer per kwartaal ...
ja
5 (41.67 %)
ja, maar niet in eigen kern
0 (0 %)
4 (33.33 %)
eerst meer informatie nodig
3 (25 %)
n = 12
# 12
In welk dorp wil je je inzetten?
Elst
2 (22.22 %)
Driel
2 (22.22 %)
Herveld-Andelst
4 (44.44 %)
Heteren
1 (11.11 %)
Oosterhout
0 (0 %)
Randwijk
4 (44.44 %)
Slijk-Ewijk
0 (0 %)
Valburg - Homoet
0 (0 %)
Zetten-Hemmen
7 (77.78 %)
n=9
# 20
Legenda:
n = aantal respondenten dat de vraag heeft gezien
# = aantal ontvangen antwoorden
(c) Joan van Rixtel