externe_links_files/artikel taxol gelderlander 7-6-14

ACHTE
DE GELDERLANDER ZATERDAG 7 JUNI 2014
MEDICIJNEN
Snoeien van taxus helpt kankerpatiënten
Voor elke
kuur is 50
kilo taxus
nodig
Uit snoeiafval van
de taxus kan het
medicijn taxol
worden gewonnen.
Reden voor een
inzamelingsactie.
door
Maarten Reith
[email protected]
– Als Sylvia te
Woerd op de afdeling oncologie
van Streekziekenhuis Koningin
Beatrix (SKB) aan het infuus zit,
druppelt taxol in haar aderen. Als
ze daarna op het terras in haar
achtertuin in Lichtenvoorde zit,
bijkomend van de chemokuur,
leunt ze met haar rug tegen een
taxushaag, vol taxol.
„Je leerde vroeger al dat de taxus
giftig is, maar ik mag het nu kennelijk wel hebben”, zegt ze, met
enig gevoel voor cynisme.
Dat klopt, zegt SKB-chemicus
Cas Weijkamp. „Alle chemo is gif.
Het is immers bedoeld om kwaadaardige cellen te doden.”
Beiden zijn enthousiast over het
initiatief van Lions Club Oost
Achterhoek en Van Ooijen Tui-
WINTERSWIJK
“
Je leerde vroeger
dat de taxus giftig
is, maar ik mag het
nu kennelijk wel
hebben...
Sylvia te Woerd
nen om binnenkort taxussnoeiafval in te zamelen. Het doel: de
zeldzame stof taxol zoveel mogelijk uit de taxus te winnen als medicijn, in plaats van het als groenafval te composteren. De actie
heeft nog een extra voordeel:
taxol is kostbaar en de verwerkende fabriek keert de opbrengst uit
aan Kika (Kinderen Kankervrij).
Sylvia te Woerd weet hoe het is
om afhankelijk te zijn van dit kankergeneesmiddel. Voor de derde
week op rij ontvangt ze vandaag
een uitgekiende dosis taxol, met
de bedoeling die cellen te vernietigen die bij haar borstkanker veroorzaken terwijl gezonde cellen
zoveel mogelijk gespaard blijven.
Nog negen weken te gaan.
Daarna volgt nog een preventieve
borstverwijdering, een zeer heftige ingreep, maar met nog twee
zussen met borstkanker (van wie
een ongeneeslijk) weet ze dat ze
geen enkel risico kan nemen. „Je
Chemicus Cas Weijkamp, Sylvia te Woerd en verpleegkundige Esther Grijzen (van links naar rechts). foto Theo Kock
moet wel, je staat met de rug tegen de muur. Toen ik hoorde dat
ik ook borstkanker had, was ik
heel opstandig, want je voelt je helemaal niet ziek. Daarna is het
een kwestie van: geen weg terug,
er aan gaan staan, liefst zo snel
mogelijk. Gelukkig kon ik in het
SKB snel terecht.”
Eerst kreeg ze acht weken een
zware chemotherapie met een an-
dere werkzame stof. Vergeleken
met die is deze met taxol veel beter te verdragen, zegt ze. „Van die
vorige was ik steeds dagenlang
doodziek, van deze ben ik vooral
een paar dagen heel erg moe. Verder valt het me wel mee.”
Taxol wordt met name gebruikt
bij borst-, baarmoeder en prostaatkanker, zegt verpleegkundige Esther Grijzen. „De meeste patiën-
ten krijgen een combinatie van diverse chemotherapieën. Zo wil je
álle wegen afsnijden waardoor
kankercellen weer kunnen ontstaan en groeien.”
Grijzen hoopt dat de inzamelingsactie een groot succes wordt.
„Mensen vragen vaak of ze iets
voor een kankerpatiënt kunnen
betekenen. Dit is een heel concrete bijdrage die je kunt leveren.”
WINTERSWIJK – Veel medicijnen
zijn gebaseerd op stoffen die in de
natuur voorkomen en die chemisch worden nagemaakt. „Maar
met taxol lukt dat niet. Chemici
zijn er nog steeds niet in geslaagd
dit molecuul te maken. Daarom
blijft er veel natuurproduct nodig”, zegt Cas Weijkamp, chemicus van het SKB.
De Taxus baccata, veelvoorkomend in tuinen, bevat een minieme hoeveelheid taxol. Per levensreddende of levensverlengende
kuur is een kuub (zo’n 50 kilo)
snoeisel nodig, globaal afkomstig
van een haag van 20 meter lang
en 1,5 meter hoog. Patiënten krijgen vaak meerdere kuren, waardoor enorme hoeveelheden nodig
zijn.
„In China zijn grote kwekerijen”,
weet Weijkamp, „en in Nederland proberen biologen de concentratie taxol in de taxus te verhogen. Maar vanwege de toenemende vraag naar taxol is inzameling
uit tuinen ook nodig.”
Dat moet wel gecoördineerd gebeuren, omdat de werkzame stof
na het snoeien wordt afgebroken.
Snoeien, inzamelen en transporteren gebeurt daarom op enkele dagen: 4, 5, 11 en 12 juli. In Aalten,
Bredevoort, Winterswijk, Lichtenvoorde en Zieuwent komen inzamelpunten. Daarvandaan gaat de
taxus direct naar een bedrijf in
Drenthe dat de taxol eruit haalt.
Daarna maakt de farmaceutische
industrie er chemotherapie van.
Meedoen? Zie: snoeivoorleven.nl