TENS, een miskende therapie

Nathalie Bracke, Kinesiste
Dr. Ingrid Dekelver, Revalidatie arts
Wat is TENS ?
•
TENS =
•
•
•
•
•
Transcutane = door de huid
Elektrische = met elektrische impulsen
Neuro – Stimulatie = stimuleren van de zenuwen /
zenuwuiteinden
Wordt gebruikt als (één van de) behandeling
van acute en chronische pijn.
Niet-invasief !
Pijn – Werking
Pijn bestaat uit 3 dimensies:
•
•
•
Pijngewaarwording = wat je voelt op het ogenblik dat
een letsel optreedt
Pijnbeleving = tijdelijke gevoelens rond pijn, tot het
letsel geneest, vb. emotioneel aspect, depressie, …
Pijngedrag = bij te weinig draagkracht en chronische
pijn, reageren ifv. de pijn, leven laten leiden door pijn:
minder activiteiten uitvoeren, stoppen met werken,
chronische depressie, medicatie en/of alcohol abuse, enz.
TENS – Werking
• Verstoring zenuwgeleiding
• ‘Overstemmen’ van de pijnprikkel; zowel mechano- als
sensorische receptoren
• Pijndrempel ↑  ↓ pijnprikkels naar CZS (centraal
zenuwstelsel) in dat segment (!)
• Via de Aδ-vezels
• Dikke myeline vezels
• Snel geleidend
• = counter stimulatie van CZS
• = poorttheorie van Melzack en Wall
• = hoge frequentie TENS
Poorttheorie van Melzack en Wall
Uit: TENS, research to support clinical pratice, M.I. Johnson,
TENS – Werking
•
•
Stimulatie afgifte pijndempende hormonen
• ° spiercontracties
• Endorfines ↑
• ↓ intensiteit pijnprikkel thv CZS
• Via de C-vezels
• Dunne niet-myeline vezels
• Traag geleidend
• = lage frequentie TENS
Oorzaak pijn wordt NIET weggenomen !
TENS – Programma’s
P1 : Conventionele TENS
•
•
•
•
•
•
•
•
Hoge frequentie
Snelle pijnreductie
1ste keuze bij neurogene en nociceptieve pijn
Elektroden aanbrengen op het dermatoom in pijnlijke gebied
Principe van gate control (poorttheorie)
Intensiteit instellen: verhogen tot ‘pijn’  dan 1 eenheid verlagen
Indien het te laag wordt gezet: geen effect !
Opletten met gewenning!
 Slechts 2/3 keer verhogen
 Geen gevoel ≠ geen werking!
• Behandelduur: 30min - onbeperkt
Dermatoom gebieden
TENS – Programma’s
P2: Burst
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lage frequentie
Trage pijnvermindering
1ste keuze bij gerichte pijn
Op spierbuik/triggerpunt plaatsen in pijnlijke gebied
Werking: spiercontractie  endorfine release
30-45min per keer  langer: geen endorfine vrijstelling meer
3 à 4 keer per dag
Opzetten in rust
Stimulatie: niet pijnlijk, zichtbare spiercontractie noodzakelijk
Niet bij hevige pijnen (VAS > 8)
Mogelijkheid tot spierpijn na TENS
TENS – Programma’s
P3: Gemoduleerde pulsduur stimulatie
•
•
•
•
•
•
Hoge frequentie
Pulsduur continue variatie
Minder kans op gewenning
Behandelduur: 30min – onbeperkt
Trillend gevoel
Heeft een massage-effect
Nog enkele andere programma’s
•
•
•
Voor misselijkheid
Voor aangezichtspijnen
Individueel aangepaste programma’s
TENS - Voordelen
•
•
•
•
•
•
•
Niet invasief
Geen gevaar voor toxiciteit
Vaak snel pijnstillend effect (vnl conventionele TENS)
Minder duur als dagelijks medicamenteuze therapie
Toestel gemakkelijk in gebruik
Kan alleenstaand of in combinatie met andere behandelingen
Zelf reguleerbaar door patiënt
 controle
 geruststelling (invloed op emoties)
TENS - Nadelen
Huidirritatie
• Jeuk
 Er zijn hypo-allergene klevers !
•
•
•
Elektroden blijven soms moeilijk kleven
TENS toestel soms moeilijk te bevestigen
TENS - Indicaties
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Cervicalgie
Lumbalgie
Specifieke gewrichtsklachten
Fantoompijnen
Mononeuropathie
Hoofdpijn
Postherpetische pijn
Aangezichtspijn
Ribfractuur
Littekenweefsel pijn
Misselijkheid (postop, postchemo)
TENS – Contra indicaties




Pacemaker/defibrillator/neurostimulator/geïmplanteerde
elektronische apparatuur
 Ontregeling
Hartritmestoornissen
 Door het toestel/elektriciteit kan dit versterkt of geïnduceerd
worden
Verminderde gevoeligheid
 Toestel te hoog zetten
Zwangerschap
 1w-12w: niet
 13w-40w: niet lumbaal en abdominaal
TENS – Contra indicaties

Epilepsie
 Uitlokkende factor van epilepsie
Halsgebied / Sinus Carotis
 Te dicht tegen de bloedvoorziening naar de hersenen.
Acute lokale infecties
Huidaandoeningen
Latex allergie of pleister allergie
Gebrek aan medewerking van de patiënt

Rijden met TENS  voorzichtigheid geboden





TENS – Uitleg elektroden







Kunnen gemiddeld 30x gebruikt worden (variabel)
Nat maken met een paar druppels water, indien te droog
Op de beschermplastiek kleven, in vershoudzakje, in koelkast
bewaren.
Min 3 cm en max 30 cm uit elkaar plaatsing
Hoe verder elektroden uit elkaar, hoe minder diep prikkel
Bij transpireren:
 ↓ leefduur
 Gemakkelijker verschuiven op de huid
Branderig of jeukend gevoel bij gebruik van de elektroden
 Elektroden kunnen versleten zijn
 Elektroden op andere plaats aanbrengen
TENS – Prijs

Wordt niet vergoed door mutualiteit.

Prijs: €199,95 voor het hele pakket.





Het TENS toestel zelf
2 kabels
Oplader
Oplaadbare batterijen
Elektroden
TENS – Hoe verloopt dit ?

Doorverwijzing naar arts Fysische Geneeskunde AZ Monica

1ste consultatie kinesist:

Volledige uitleg over toestel en de programma’s.

Schema mee naar huis.

TENS - apparaat te leen mee naar huis.

Omwille van hygiënische redenen: elektroden aan te kopen (€ 5,69).

Proefperiode thuis +/- 1 week.

2de consultatie kinesist:


Evaluatie van de uitleenperiode
Bespreking eventuele aankoop


Ja: direct beschikbaar.
Neen: terug naar revalidatie arts of pijnspecialist voor verdere beleid.
Bedankt voor uw aandacht!

Download Report