Hoofdstuk 1

MODULE 3
Levensreddende handelingen
cursus brandweerman
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Levensreddende handelingen
Hoofdstuk 1: Algemene interventieprocedures
Het menselijk lichaam
De eerste minuten
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Opbouw van het lichaam
Ons lichaam is een geniale creatie.
Het is opgebouwd uit minuscule onderdelen die allemaal
een unieke werking hebben.
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Cellen, weefsels, organen en stelsels
 Cellen :
– Kleinste bouwsteentjes
 Weefsels:
– Groepering van cellen met de zelfde eigenschappen
 Organen
– Weefsels met dezelfde functie vormen een orgaan. Onze huid is het
grootste orgaan
 Stelsels
– Wanneer organen een bepaalde zelfde functie uitoefenen vormen ze een
stelsel.
– Bv: spijsverteringstelsel bestaat uit de maag, de darmen, de lever, ….
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Het menselijk lichaam
Cellen
Weefsels
organen
stelsels
lichaamscel
longweefsel
Het hart
beender
stelsel
Botcellen
Kraakbeencellen
Spiercellen
Dekweefselcellen
Zenuwcellen
Hersencellen
…
Botweefsel
Kraakbeenweefsel
Spierweefsel
Dekweefsel
Zenuwweefsel
Hersenweefsel
…
longen
maag
lever
hersenen
…
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
spierstelsel
zenuwstelsel
bloedvatstelsel
ademhalingsstelsel
uitscheidingsstelsel
spijsverteringsstelsel
…
De stofwisseling
Glucose + O2  energie + warmte + afval + H2O
Lichaamstekorten:
– tekort aan grondstoffen
– tekort aan water
– tekort aan zuurstof
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De stofwisseling
Glucose + O2  energie + warmte + afval + H2O
Lichaamsdeel
Overlevingstijd zonder O2
Arm
6 uur
Hartspier
10 minuten
Hersenen
3 – 4 minuten
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Levensreddende handelingen
De eerste minuten…
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Benadering van een noodsituatie




Kunnen we volgens een bepaalde volgorde werken?
Wat is belangrijk?
Wat zijn vitale parameters en organen?
Welke prioriteiten dienen gesteld?
= algemene interventieprocedure
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De eerste minuten…
 Tracht een beeld te krijgen van de situatie
 Denk eerst aan je eigen veiligheid!
 Voer een snelle beoordeling uit
– Bewustzijn
– Ademhaling
– Circulatie
 Stelp ernstige bloedingen
 Voer een uitgebreidere evaluatie uit
– Opnieuw BAC
– Inspectie van het lichaam (breuken & bloedingen)
– Stel het slachtoffer gerust !!!
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
algemene aandachtspunten - veiligheid
 Jezelf
 Collega’s
 Anderen
– Omstaanders
– …
 Slachtoffer(s)
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De snelle eerste beoordeling
 Controleer het bewustzijn
– schud zachtjes de schouders
– “Wat is er gebeurd ?”
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De snelle eerste beoordeling
 Indien het slachtoffer reageert:
–
–
–
–
Laat het slachtoffer in positie
Controleer de toestand
Stuur iemand om hulp
Blijf het slachtoffer controleren
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Indien er geen reactie is
Bewusteloosheid !
Gevaar : belemmering van de luchtweg door tong !
Controleer de ademhaling
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De snelle eerste beoordeling
 Indien het slachtoffer niet reageert:
– Roep om hulp
– Controleer de ademhaling:
 Open luchtweg door kinlift en hyperextensie
 Kijk, luister en voel… (max 10 s)
 Zijn er tekens van leven ?
–
–
–
–
Indien ademhaling -> Veiligheidshouding
Indien geen ademhaling -> Thoraxcompressies
Stuur iemand om hulp
Blijf het slachtoffer controleren
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Veiligheidshouding
Leg dichtbijzijnde arm omhoog
Hef de verst verwijderde knie
Kruis verst verwijderde arm
Kantel het slachtoffer
Controleer de stabiliteit
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De snelle eerste beoordeling
Bewusteloos?
Roep om hulp
Open luchtweg
Bel 112
30 thoraxcompressies
2 beademingen
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Fijnere 1STE beoordeling
Eerste beoordeling = LEEFT ons slachtoffer ?
Fijnere beoordeling = HOE leeft ons slachtoffer ?
Doel fijnere beoordeling :
De kwaliteit van onze vitale functies bepalen
Hoe is het bewustzijn, hoe is de ademhaling, hoe is de
hartslag
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Tweede beoordeling
= het lichaam controleren op andere letsels
Kop tot teen onderzoek !
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Levensreddende handelingen
HOOFDSTUK 2 :
Reanimatietechnieken en verstikking
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Ademhaling




Welke lichaamsdelen bepalen onze ademhaling?
Wat kan er mislopen?
Welke acties kunnen we ondernemen?
…
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
De ademhaling, anatomie







Mond en keelholte
luchtpijp
Luchtpijptak
Longen
Longvelden
Longblaasjes
Bloedvoorziening
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
SCHEMATISCHE VOORSTELLING V/D
LONGUITZETTING
Schematische voorstelling van de longuitzetting
Maximale
Rust
Maximale
Expiratie
toestand
inspiratie
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Het ademhalingsmechanisme
Inademing
– Vergroten borstkastvolume
– Luchtdrukverlaging in de longen
– Lucht stroomt de longen binnen
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Het ademhalingsmechanisme
Uitademing
– verkleinen borstkastvolume
– Luchtdrukverhoging in de longen
– Lucht stroomt terug uit de longen
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
wat kan er mislopen?
Ventilatieproblemen:
– Te weinig O2:
 CO – intoxicatie
 Andere gassen,…
– Luchtwegobstructie:
 Vreemd voorwerp
 Infectie (kroep)
 Externe bedrukking
– Organische aandoeningen:
 Spierziekten
 Ziekten van het centrale zenuwstelsel
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Eerste maatregelen bij slachtoffers in ademnood
Ventilatieproblemen
 Zuurstofgebrek:
EVACUATIE SLACHTOFFER
GEEF ZUURSTOF
 Luchtwegobstructie:
– Hyperstrekking
– Mondcontrole
– Schouderklop
– Heimlichmaneuver
– Veiligheidshouding
VRIJMAKEN LUCHTWEG
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
EERSTE MAATREGELEN BIJ EEN SLACHTOFFER IN NOOD
Vrijmaken luchtweg
Controle ademhaling en hartslag
Borstkascompressies en beademing
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
 VRIJE LUCHTWEG
hoofdstuk 1
Leg het slachtoffer plat
Knellende kledij losmaken
Hyperstrekking en kinlift
 Controleer ademhaling
en tekens van leven
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
hoofdstuk 1
CPR
Indien je slachtoffer
bewusteloos is
geen tekens van leven vertoont
geen ademhaling heeft
START
borstkascompressies
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
CPR : HOE ?
 Leg het slachtoffer op een harde ondergrond
 Kniel naast het slachtoffer neer
 Plaats hiel van de hand in het midden
van de borstkas
 Haak de vingers in elkaar
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
CPR : Hoe?
 Ga verticaal boven het slachtoffer zitten en strek u
armen
 Druk de borstkas 4-5 cm in
 Laat de borstkas volledig relaxeren
 Ritme : 100 /min
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
30 Thoraxcompressies
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Beademing : Hoe?
 Na 30 compressies ga je 2 keer beademen





Hyperstrekking en kinlift
Neus dichtknijpen
Mond op mond
Inblazen over 1 seconde tot borstkas uitzet
Hoofd afwenden na iedere beademing
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Beademen : Hoe ?
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb
Vreemd voorwerp in luchtweg ?
 Bewust slachtoffer
 Tussen de schouderbladen (opwaarts !)
 Borstkasstoot
 Buikstoot
 Bewusteloos slachtoffer
 Start CPR !
– Voor beademing: Controle mond !
De brandweeropleidingen – © 2010 APB Campus Vesta
Cursus kandidaat brandweerman – Module 3 – Levensreddende handelingen
School voor DGH en rampenbestrijding – © 2010 Campus Vesta apb