RAPPORT BERGING m.s. ANNA BROERE B i j d r a g e d i r . Noordzee aan h e t r a p p o r t m.s. Anna B r o e r e , o p g e s t e l d door de k u s t w a c h t . Kustwacht-Rijkswaterstaat dir. Noordzee R i j s w i j k , november 1988 RS11301. RlJKSWATER6tAAf Directie Nuoidzee 8;bi:otf,9f.k et; Documentatie Sigrut'uiir: RAPPORT BERGING m.s. ANNA BROERE B i j d r a g e d i r . Noordzee aan h e t r a p p o r t m.s. Anna B r o e r e , o p g e s t e l d door de k u s t w a c h t . Kustwacht-Rijkswaterstaat d i r . Noordzee R i j s w i j k , november 1988 RS11301. - 2 - Inhoudsopgave 1. Samenvatting 2. C o n c l u s i e s en 3. aanbevelingen Inleiding 4. C h r o n o l o g i s c h o v e r z i c h t 5. B e s l u i t v o r m i n g 5.1 Scheeps- en ladingsgegevens 5.2 M i l i e u - a s p e c t e n 5.3 V e i l i g h e i d s a s p e c t e n 5.4 Bergingsaspecten 5.5 B e s l u i t e n 6. Financiele-aspecten 7. V o o r l i c h t i n g 8. J u r i d i s c h e aangelegenheden 9. Betrokken i n s t a n t i e s en b e d r i j v e n . Bijlagen; 1. O v e r z i c h t l o c a t i e bergingsoperatie 2. M i l i e u v e r s p r e i d i n g s m o d e l l e n 3. V e i l i g h e i d s p l a n 4. B e r g i n g s o p e r a t i e logboek. ( r a p p o r t DNZ/DGW) - 3 - 1. SAMENVATTING Nadat bekend was geworden d a t de Nederlandse c h e m i c a l i e n t a n k e r "Anna B r o e r e " t e n gevolge van een a a n v a r i n g met het Zweedse c o n t a i n e r s c h i p " A t l a n t i c Compass" op v r i j d a g 27 mei 1988 i n p o s i t i e 52*-36' Nb 03*-10'Ol gezonken was, werd h e t Noordzee rampenplan (NORA-ICONA v a s t g e s t e l d d.d. j u l i 1988) g e a c t i v e e r d . Volgens opgave was het m.s. "Anna B r o e r e " g e l a d e n met ca. 550 t o n A c r y l o n i t r y l (AN) en c a 500 t o n L i n e a i r A c r y l Benzeen (LAB). Van deze twee s t o f f e n moest v o o r a l de A c r y l o n i t r y l (AN) a l s zeer b r a n d g e v a a r l i j k en t o x i s c h beschouwd worden. Aan de hand van Seabel berekeningen i n z a k e m o g e l i j k e v e r s p r e i d i n g b i j v r i j k o m e n van AN werd om h e t gezonken s c h i p een v e i l i g h e i d s z o n e van 10 n a u t i s c h e z e e m i j l e n gelegd en a a n v u l l e n d e monstername onderzoek werd t e r p l a a t s e v o o r bereid. Nog de e e r s t e dag voer h e t b e s t r i j d i n g s v a a r t u i g Smal Agt u i t , met aan boord een deskundige van de D i e n s t C e n t r a a l M i l i e u b e h e e r Rijnmond. De taak van het b e s t r i j d i n g s s c h i p was, v a s t t e s t e l l e n o f e r van e n i g e u i t s t r o o m van AN sprake was. Op 28 mei b e r e i k t e de Smal Agt de l o c a t i e van de gezonken "Anna B r o e r e " . Het gezonken s c h i p b l e e k op s t u u r b o o r d z i j de t e l i g g e n met de boeg c a . 15 meter boven water. Geen g a s c o n c e n t r a t i e s werden gemeten. G e l e t op de g e v a a r s a s p e c t e n van v o o r a l h e t A c r y l o n i t r y l werd door h e t M i n . van V e r k e e r en W a t e r s t a a t b e s l o t e n de c h e m i c a l i e n t a n k e r "Anna B r o e r e " t e bergen. Het o p e r a t i o n e l e team, i n g e s t e l d i n gevolgde het Noordzeerampenplan, aangevuld met deskundigen van u i t de o v e r h e i d en p a r t i c u l i e r e b e d r i j v e n beoordeelden d i v e r s e bergingsalternatieven. - 4 - Nadat de e i g e n a r e n van h e t m.s. "Anna B r o e r e " en de l a d i n g i n de g e l e g e n h e i d waren g e s t e l d h e t s c h i p en de l a d i n g t e bergen en h i e r v a n a f s t a n d deden, b e s l o o t het Rampenteam de b e r g i n g t e r hand t e nemen. Rekening houdende met de g e v a a r s a s p e c t e n van de l a d i n g werd door de Kustwacht een d r a a i b o e k o p g e s t e l d . A a n s l u i tend werden v i e r b e r g i n g s m a a t s c h a p p i j e n aangeschreven om een b e r g i n g s p l a n op t e s t e l l e n en een o f f e r t e t e doen. D r i e b e r g i n g s m a a t s c h a p p i j e n reageerden b i n n e n de b e s c h i k baar g e s t e l d e t i j d . Na afweging van de r e a l i s e e r b a a r h e i d van de b e r g i n g tegenover de verwachte k o s t e n werd de opd r a c h t door h e t b e l e i d s t e a m op 31 mei 1988 aan Smit I n t e r n a t i o n a l e Rotterdam, Smit Tak, gegund. Kosten: 3 - 5 m i l j o e n gulden. Geplande t i j d voor de g e h e l e b e r g i n g s o p e r a t i e c a . 10 werkbare dagen. A a n v a n k e l i j k zag h e t er naar u i t d a t Smit Tak i.v.m. h e t meten van g a s c o n c e n t r a t i e s AN n a b i j het wrak op 31 mei het c o n t r a c t n i e t w i l d e t e k e n e n . De s i t u a t i e s t a b i l i seerde z i c h en h e t c o n t r a c t werd op 1 j u n i 1988 o f f i c i e e l g e s l o t e n . De b e r g i n g s o p e r a t i e was beschreven i n twee d e l e n t.w.: een b e r g i n g s p l a n (Smit Tak) en een o p e r a t i o n e e l d r a a i b o e k ( K u s t w a c h t ) . In b e i d e plannen stond de v e i l i g h e i d voorop. D i r e c t op 1 j u n i 1988 v i n g e n de bergingswerkzaamheden van Smit Tak aan. In g r o t e l i j n e n kwam h e t b e r g i n g s p l a n op h e t volgende n e e r . A l l e r e e r s t zouden s t r o p p e n onder h e t s c h i p g e t r o k k e n worden, h i e r n a h e t m.s. "Anna B r o e r e " k a n t e l e n en aans l u i t e n d door de ' T a k l i f t 4' zodanig g e l i c h t e n dat h e t wrak boven een afgezonken Barge (ponton) gevaren kon worden. Na h e t oppompen van de barge zou de nog aanwezige l a d i n g u i t de "Anna B r o e r e " overgepompd worden i n een ander s c h i p . De e e r s t e dagen z a t h e t weer n i e t mee, v o o r n a m e l i j k een n o o r d e r l i j k e d e i n i n g h i n d e r d e de voortgang van de werkzaamheden . - 5 - Op 8 j u n i moest een e e r s t e k a n t e l p o g i n g u i g e s t e l d worden en h e t duurde t o t 17 j u n i voor een tweede b e r g i n g s p o g i n g m o g e l i j k was. Het wrak van de "Anna Broere" werd geheel volgens de d r a a i b o e k e n g e k a n t e l d en g e l i c h t t o t d a t twee h i j s s t r o p p e n d r e i g d e n t e breken en l a t e r b r a k e n , j u i s t op h e t moment van b i n n e n v a r e n op de barge "Giant 2". Het m.s. "Anna B r o e r e " werd door Smit Tak weer i n haar oors p r o n k e l i j k e p o s i t i e op de zeebodem g e z e t . K o r t h i e r o p zonk de "Anna B r o e r e " g e h e e l . Opnieuw vond o v e r l e g i n h e t b e l e i d s t e a m p l a a t s , b e s l o t e n werd na afwegen van a l t e r n a t i e v e n h e t wrak i n twee d e l e n te zagen. W i j z i g i n g van de e e r d e r g e s l o t e n overeenkomst met Smit Tak was n o o d z a k e l i j k . Op 30 j u n i en 1 j u l i 1988 kon de k a n t e l - en z a a g o p e r a t i e s u c c e s v o l p l a a t s v i n d e n . Ten gevolge van o n g u n s t i g e meteor o l o g i s c h e omstandigheden moesten de werkzaamheden t e r v o o r b e r e i d i n g van h e t bergen van h e t v o o r s c h i p r e g e l m a t i g onderbroken worden. Tevens werden e r g a s c o n c e n t r a t i e s boven h e t wrak gemeten, d i e h e t n o o d z a k e l i j k maakten h e t b e r g i n g s p l a n wederom aan t e passen. Een l a d i n g s t a n k AN (tank 4) moest onder water g e l o s t worden. Op 20 j u l i l u k t e h e t voor h e t e e r s t de l a d i n g u i t tank 4 onder water over t e pompen naar de " E n g e l i n a B r o e r e " . De ca. 250 IP.3 overgepompte l a d i n g b l e e k e c h t e r s l e c h t s 2 ro.3 AN t e b e v a t t e n . V e r m o e d e l i j k was tank 4 e e r d e r langzaam leeggelopen. H i e r n a werden geen g a s c o n c e n t r a t i e s AN meer gemeten, zodat de b e r g i n g v e r d e r v o l g e n s p l a n kon worden u i t g e v o e r d . Tengevolge van o n g u n s t i g e weersomstandigheden duurde h e t t o t 5 augustus v o o r d a t h e t v o o r s c h i p van h e t m.s. "Anna B r o e r e " geborgen en op de barge " G i a n t 2" g e p l a a t s t kon worden. D i r e c t h i e r n a s t a r t t e h e t op zee overpompen van de aanwezige l a d i n g en begonnen de b e r g e r s met h e t van h e t a c h t e r s c h i p . nog lichten - 6 - Op 8 augustus was h e t t o t a l e k a r w e i op de l o c a t i e g e k l a a r d en op 10 augustus voer de s l e e p E u r o p o o r t (Rotterdam) b i n n e n . In E u r o p o o r t kon de "Anna B r o e r e " v e r d e r schoon- en s l o o p g e r e e d ( g a s v r i j ) gemaakt worden om op 17 augustus 07.00 uur overgedragen t e worden aan h e t s l o o p b e d r i j f dat b i j i n s c h r i j v i n g h e t hoogste bod had u i t g e b r a c h t . De r e s t e r e n d e l a d i n g van h e t m.s. "Anna B r o e r e " , 330 ton A c r y l o n i t r y l en 382 t o n L i n e a i r A c r y l Benzeen, werd i n Rotterdam opgeslagen en t e r verkoop op de v r i j e markt aangeboden. (Verkoop o k t o b e r 1988). Het d o s s i e r o p e r a t i e "Anna B r o e r e " kon toen a f g e s l o t e n worden. Een unieke martieme o p e r a t i e d i e a l l e e n m o g e l i j k was door i n z e t en met medewerking van v e l e d i e n s t e n , d i r e c t i e s en p a r t i c u l i e r e b e d r i j v e n . De b e r g i n g s o p e r a t i e kan beschouwd worden a l s de e e r s t e g r o o t s c h a l i g e b e r g i n g s o p e r a t i e met een chemicali'entanker . De g e v a a r s a s p e c t e n met b e t r e k k i n g t o t de l a d i n g AN, v e r e i s t e de nodige v e i l i g h e i d s m a a t r e g e l e n en hadden zowel p s y c h i s c h a l s f y s i e k i n v l o e d op de mensen b e t r o k k e n b i j de t a a k u i t v o e r i n g . H i e r b i j speelden tevens de lange w a c h t t i j d e n t e n g e v o l g e van h e t onwerkbare weer een g r o t e r o l , u i t e i n d e l i j k h e e f t de b e r g i n g i n p r i n c i p e c a . 20 werkbare dagen geduurd i n een p e r i o d e van 74 dagen. De t o t a l e k o s t e n van de o p e r a t i e "Anna B r o e r e " worden h i e r n a samengevat. De k o s t e n z i j n opgebouwd u i t e x t e r n e en i n t e r n e k o s t e n . Opgemerkt wordt d a t de i n s p a n n i n g e n van de K o n i n k l i j k e Marine en h e t Kustwachtcentrum, i n z e t schepen, n i e t i n de b e r e k e n i n g z i j n opgenomen. Samengevat bedragen de k o s t e n voor de o p e r a t i e "Anna Broere": - 7 - Overeenkomsten: ( p a r t i c u l i e r e n - s e m i overheid) - Smit Tak ( b e r g i n g ) - Inhuur chemicali'entanker - Veiligheidsvoorzieningen - Survey voor b e r g i n g s o p e r a t i e - Verwerking l a d i n g - Inhuur vervangende schepen - Opslag/Verkoop l a d i n g Inzet R i j k s v a a r t u i g e n / v l i e g t u i g e n P e r s o n e l e l a s t e n : d a g d i e n s t 6923 uur f. overwerk Subtotaal Opbrengsten: verkoop verkoop - 2460 uur - 459.148,00 12.201.130,00 358.300,00 -/571.995,00 -/- schip lading Totale kosten 4.412 .998,00 600 .464,00 311 .298,00 119 .038,00 147 .304,00 79 .372,00 122 .682,00 5.948 .826,00 f. 11.270.835,00 2. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN - E v e n a l s b i j e e r d e r e a c t i e s h e t g e v a l was, b l i j k t een goede samenwerking i n Kustwachtverband t u s s e n d i v e r s e o v e r h e i d s d i e n s t e n / i n s t e l l i n g e n en p a r t i c u l i e r e b e d r i j ven e s s e n t i e e l t e z i j n . Een Rampenteam ( B e l e i d s - en O p e r t i o n e e l t e a m ) waarvan a l l e b e t r o k k e n p a r t i j e n d e e l uitmaken h e e f t b i j g e d r a g e n t o t h e t s l a g e n van deze bergingsoperatie. D a n k z i j een m u l t i - d i s c i p l i n a i r e aanpak, w a a r b i j de desk u n d i g h e i d op h e t g e b i e d van o.a. r a m p e n b e s t r i j d i n g , c h e m i c a l i e n b e s t r i j d i n g , mariene m i l i e u , b e r g i n g , juridisch-/financi'ele-aspecten, scheepvaartverkeersbeg e l e i d i n g en v o o r l i c h t i n g onmisbaar z i j n , kon h e t "Anna B r o e r e " i n c i d e n t i n h o o f d l i j n e n zeer z o r g v u l d i g a f g e h a n d e l d worden. - a - B i j de b e r g i n g van de "Anna B r o e r e " i s door de b e r g e r s en de o v e r h e i d g e t r a c h t met bestaande middelen ( m a t e r i e e l en m a t e r i a a l ) de o p e r a t i e o p t i m a a l v e i l i g u i t t e voeren. In p r i n c i p e b e s c h i k k e n de b e r g e r s en de o v e r h e i d n i e t over voldoende middelen om b i j g i f t i g e en b r a n d g e v a a r l i j k e g a s c o n c e n t r a t i e s werkzaamheden u i t t e v o e r e n . Gewerkt werd met de b e s c h i k b a r e m i d d e l e n , w a a r b i j h e t e s s e n t i e e l i s g e b l e k e n onder a l l e omstandigheden de g e v a a r s a s p e c t e n t e kunnen b e p a l e n . B u i t e n de s p e c i f i e k e schepen van de k o n i n k l i j k e Marine b e s c h i k t de o v e r h e i d momenteel n i e t over zeegaande schepen weke i n g e z e t kunnen worden i n een m o g e l i j k e gevaarszone ( c h e m i c a l i e n w o l k ) . Aan een d e r g e l i j k s c h i p d i e n e n s p e c i f i e k e e i s e n g e s t e l d t e worden. ( g a s d i c h t - s p e c i a a l g e t r a i n d e bemanningen). Door e x t r a t r a i n i n g en i n s p a n n i n g van de bemanning van de Smal Agt was h e t m o g e l i j k gasmetingen u i t t e v o e r e n , e c h t e r onder zware d r u k . De R i j k s w a t e r s t a a t beraad z i c h over deze p r o b l e m a t i e k . Gedurende de g e h e l e b e r g i n g s o p e r a t i e werd de c o b r d i n a t i e aan de w a l , t e c h n i s c h , o p e r a t i o n e e l en v o o r l i c h t i n g , v i a een centrum g e r e g e l d . A l l e deskundigen werden h i e r b i j b e t r o k k e n . Het wordt aanbevolen de " C o o r d i n a t i e p l a a t s o n g e v a l " overeenkomstig t e r e g e l e n , zodat de o p e r a t i o n e l e aspecten, veiligheidsmaatregelen, berging, overslag, v e r k e e r s b e g e l e i d i n g , v o o r l i c h t i n g e.d. door een team kunnen worden g e c o o r d i n e e r d . Communicatie wordt h i e r door k o r t en e e n d u i d i g . Ten behoeve van de v o o r l i c h t i n g werd door h e t o p e r a t i o n e e l t e a m op b e l a n g r i j k e momenten, t e r b e v o o r d e r i n g van een e e n d u i d i g e p e r s v o o r l i c h t i n g , een p e r s b e r i c h t o p g e s t e l d . Deze methode b l i j k t goed t e werken. Analoog aan deze v o o r l i c h t i n g s procedure i s h e t aan t e b e v e l e n r i c h t l i j n e n voor de volgende d e e l a s p e c t e n b i j een b e r g i n g op t e s t e l l e n . - 9 - * Voor b e d r i j f s e c o n o m i s c h e f i n a n c i e l e a s p e c t e n wordt een beheerder a a n g e s t e l d . Deze wordt b e l a s t met a l l e b e d r i j fseconomische en f i n a n c i ' e l e - a s p e c t e n t i j d e n s een o p e r a t i e (overeenkomsten, o p d r a c h t e n e.d.) en bewaakt de v o o r t g a n g . * Een medewerker wordt b e l a s t met de a d m i n i s t r a t i e v e a f w i k k e l i n g , f u n g e e r t tevens a l s n o t u l i s t o p e r a t i o neelteam- en b e l e i d s t e a m . Op d i v e r s e l o c a t i e s moeten z.g.n. d a g r a p p o r t e n worden b i j g e h o u d e n . Deze medewerker v e r z a m e l t de r a p p o r t e n en s t e l t r a p p o r t a g e s op met essenti'ele i n f o r m a t i e . Bovengenoemde medewerkers maken d e e l u i t van h e t o p e r a tioneelteam. Communicatie i s b i j r a m p e n b e s t r i j d i n g s a c t i e s e s s e n t i e e e l . In h e t v e r l e d e n waren de m o g e l i j k h e d e n e c h t e r b e p e r k t ( a l l e e n r a d i o v e r b i n d i n g e n en T e l e x over r a d i o ) . Moderne t e c h n o l o g i s c h e o n t w i k k e l i n g e n v e r e e n voudigen de v e r b i n d i n g s m o g e l i j k h e d e n . Maar de aanschaf van deze m i d d e l e n i s nog t e k o s t b a a r om a l l e b i j een b e s t r i j d i n g b e t r o k k e n schepen mee u i t t e r u s t e n . V o o r g e s t e l d wordt daarom, overeenkomstig h e t Zweedse concept, een o f meerdere z.g.n. m u l t i p u r p o s e communic a t i e c o n t a i n e r s aan t e s c h a f f e n . Deze c o n t a i n e r s kunnen op e l k e l o c a t i e i n g e z e t worden. De volgende communicatiemiddelen komen voor inbouw i n aanmerking: - 3x V H F - s e t s . m a r i t i e m e : l x VHF (met s c r a m b l e r s ) - 2x H F / m i d d e n g o l f s e t s - luchtvaart. (met s c r a m b l e r s ) T e l e x over r a d i o (TOR) T e l e f o o n v i a s a t e l i e t (2x) Telefax v i a s a t e l i e t Datacomm. v i a s a t e l i e t - 10 - 3. INLEIDING Op v r i j d a g 27 mei 1988 n.m. komen de onder Nederlandse v l a g varende c h e m i c a l i e n t a n k e r "Anna B r o e r e " en h e t Zweedse c o n t a i n e r s c h i p " A t l a n t i c Compass" met e l k a a r i n a a n v a r i n g n a b i j de p o s i t i e 52".36' Nb en 03*-10' 0 1 . De c h e m i c a l i e n t a n k e r "Anna B r o e r e " was geladen op weg van Rotterdam naar Engeland en h e t c o n t a i n e r s c h i p " A t l a n t i c Compass" van Gothenburg naar Antwerpen. Het c o n t a i n e r s c h i p " A t l a n t i c Compass" h e e f t h e t m.s. "Anna B r o e r e " n a b i j de l e g e tank 6 s t u u r b o o r d v o l g e r a a k t . De v e r s t e v i g d e boeg en b u l b drongen z e l f s t o t i n de machinekamer. Het c o n t a i n e r s c h i p nam, op een na, a l l e bemanningsleden van de "Anna B r o e r e " over en v e r v o l g d e haar weg naar Antwerpen. De c h e m i c a l i e n t a n k e r "Anna B r o e r e " zonk tengevolge van de schade t e r p l a a t s e . De s a m e n s t e l l i n g van de l a d i n g van het m.s. "Anna B r o e r e " was reden voor het m i n i s t e r i e van Verkeer en Waterstaat de c h e m i c a l i e n t a n k e r t e bergen g e l e t op: m i l i e u - en g e v a a r s a s p e c t e n . D i t r a p p o r t g e e f t een e v a l u a t i e van de bergingsoperatie. 4. CHRONOLOGISCH OVERZICHT BERGING Onderstaand wordt h e t v e r l o o p van de b e r g i n g s o p e r a t i e m.s. "Anna B r o e r e " op h o o f d l i j n e n c h r o n o l o g i s c h weergegeven . V r i j d a g 27 mei 1988. Op v r i j d a g 27 mei om 17.10 uur I t meldt Schevingen Radio (PCH) aan h e t Kustwachtcentrum dat de Nederlandse c h e m i c a l i e n t a n k e r m.s. "Anna B r o e r e " na een a a n v a r i n g met het Zweedse c o n t a i n e r s c h i p m.s. " A t l a n t i c Compass" i s gezonken i n p o s i t i e 52*-36' Nb en 03*-10' 0 1 . - 1 1 - Het Kustwachtcentrum s t a r t d i r e c t een o p s p o r i n g s - en r e d d i n g s a c t i e , t e r w i j l de R i j k s w a t e r s s t a a t d i r e c t i e Noordzee v i a het C.I.C. ( C o n t r o l e en I n f o r m a t i e c e n t r u m ) binnen kustwachtverband b e l a s t wordt met het beoordelen van v e i l i g h e i d s a s p e c t e n b e t r e f f e n d e de l a d i n g van het m.s. "Anna B r o e r e " voor de mens en het m i l i e u . De opgave d a t het m.s. "Anna B r o e r e " met 800 ton L i n e a i r A c r y l Benzeen en 500 ton A c r y l o n i t r y l geladen i s , wordt door de r e d e r i j Broere b e v e s t i g d . Van de l a d i n g moet A c r y l o n i t r y l a l s g i f t i g en worden beschouwd. brandbaar Van de 11 opvarenden z i j n 10 bemanningsleden overgenomen door de " A t l a n t i c Compass". Onder hen b e v i n d t z i c h de 2e m a c h i n i s t d i e tengevolge van brand i n de machinekamer zwaargewond i s . De 2e stuurman wordt v e r m i s t . Vanaf de " A t l a n t i c Compass" worden de gewonde m a c h i n i s t en de kok per h e l i k o p t e r naar de wal g e v l o g e n . G e l e t op de g e v a a r s a s p e c t e n van de l a d i n g van het m.s. "Anna B r o e r e " en het ontbreken van a c t u e l e i n f o r m a t i e omtrent de p o s i t i e van het s c h i p , wordt een v e i l i g h e i d s zone van e e r s t 4 nm. en l a t e r 10 nm. voor de s c h e e p v a a r t en 1000 f t . voor de l u c h t v a a r t i n g e s t e l d . Het s c h i p van de wacht van de K o n i n k l i j k e Marine HMS " C a l l e n b u r g " wordt ingezet t.b.v. actieve v e r k e e r b e g e l e i d i n g . I n m i d d e l s z i j n ook het b e s t r i j d i n g s s c h i p "Smal Agt", het s u r v e y v a a r t u i g m.s. " M i t r a " en het b e t o n n i n g s s c h i p "Breeveertien" opgelijnd. Het m.s. "Smal Agt" z a l gasmetingen u i t v o e r e n , h i e r b i j wordt a s s i s t e n t i e v e r l e e n d door een e x p e r t van de D i e n s t C e n t r a a l M i l i e u b e h e e r Rijnmond (DCMR). Het m.s. " M i t r a " wordt u i t g e r u s t met d u i k m a t e r i a a l en d u i k e r s worden opgeroepen. De " M i t r a " z a l , zodra er i n de omgeving geen d i r e c t gevaar aanwezig i s , een d u i k o n d e r zoek u i t v o e r e n ten einde de l i g g i n g en p o s i t i e van het m.s. "Anna B r o e r e " t e b e p a l e n . - Het m.s. 12 - "Breeveertien" actieve z a l wrakboeien verkeersbegeleiding van HMS leggen en de "Callenburg" overnemen. Middels aan een de geval dels Noordzee l i g g e n d e gebracht. De report landen scheepvaart op en op Zaterdag de hoogte 28 mei 00.00 uur richting worden h o o g t e van de het l u c h t v a a r t worden positie en onmid- gevaarsas- gehouden. 1988. v e r t r e k t het p o s i t i e m.s. w i n d s wordt met water (Polrep) de n a v i g a t i e b e r i c h t e n o m t r e n t de pecten Om z.g.n. P o l l u t i o n b e s t r i j d i n g s s c h i p "Smal "Anna B r o e r e " . meten van Op 40 nm., gasconcentraties Agt" beneden- in lucht en aangevangen. Het betonningsvaartuig "Breeveertien" uur bovenwinds van wrak a r r i v e r e n en het z a l omstreeks de 03.00 "Callenburg" vervangen. Om 07.44 uur tie b e r i c h t het geen g a s v o r m i n g veilig blijkt ligt s t u u r b o o r d s z i j d e en geheel gezonken 0 0 3 * - 1 0 - 2 6 " 01. M.s. gaat op daarna over Het m.s. ca. 11.00 Op van zee de "Smal A g t " uur v a a r t m.s. wordt de "Smal het situatie. wrak 15 het wrak en verkeersbegeleiding. terug naar Scheveningen. " M i t r a " u i t met beperkte de zicht worden. P o l r e p teneinde N o o r d z e e ) op Het "Anna Nb betont "Mitra" geinformeerd uitgevoerd verzonden, sein boeg c a . 52*-36'-34" loca- een over de Om duikploeg. bevindingen Agt". In v e r b a n d met vlucht keert de de m.s. te z i j n . "Breeveertien" actieve op wordt h e t s t e e k t met meter boven w a t e r u i t . P o s i t i e : , dat chemicalientanker Broere" op "Smal A g t " wordt gemeten en wordt g e g e v e n . De niet m.s. de kan 1/2 Bonn V e r d r a g geen verkennings- wordt opgemaakt Staten h o o g t e t e b r e n g e n van de (rond actuele de en - 13 - 16.00 Het o p e r a t i o n e e l t e a m Noordzee Rampenplan komt om uur b i j e e n . De a l g e h e l e s i t u a t i e wordt besproken. Door de r e d e r wordt de b e l a d i n g van het s c h i p u i t e e n g e z e t . Tevens wordt u i t g e b r e i d t u s s e n deskundigen van DGSM, de kustwacht, R i j k s w a t e r s t a a t , de r e d e r i j v e r z e k e r i n g s m a a t s c h a p p i j , Gemeent e l i j k H a v e n s b e d r i j f Rotterdam, D i e n s t C e n t r a a l M i l i e u beheer Rijnmond en Smit Tak van gedachten g e w i s s e l d over de g e v a a r s a s p e c t e n en p l a n van aanpak. N i e t u i t g e s l o t e n wordt dat de beschadigde tank 4, geladen met A c r y l o n i t r y l -mede g e l e t op de l i g g i n g van het s c h i p zou kunnen gaan l e k k e n . I n d i e n t o t b e r g i n g van het s c h i p zou worden b e s l o t e n zou d i t wel s n e l moeten gebeuren. B e s l o t e n wordt: - V e r k e e r s b e g e l e i d i n g t e c o n t i n u e r e n . V r i j e s e c t o r 10 nm. - Gasmetingen te c o n t i n u e r e n met het m.s. "Smal Agt". Een g a s d o k t e r van bureau Verwey wordt ingehuurd. - De r e s u l t a t e n van het d u i k o n d e r z o e k af t e wachten t e r b e p a l i n g van het u i t e i n d e l i j k e b e l e i d . - De p e r s v o o r l i c h t i n g v i a V o o r l i c h t i n g min. V&W coordineren. Zondag 29 mei te 1988. S i t u a t i e b i j het wrak o n g e w i j z i g d . De weersomstandigheden maken het m o g e l i j k een v e r k e n n i n g s v l u c h t u i t t e v o e r e n , h i e r b i j wordt een l i c h t e o l i e v e r o n t r e i n i g i n g v a n u i t het s c h i p waargenomen. De v o o r z i t t e r van het b e l e i d s t e a m b e p a a l t dat het bel e i d s t e a m pas b i j e l k a a r komt i n d i e n nauwkeurige i n f o r m a t i e omtrent de schade bekend i s . Om 16.00 uur wordt een tweede o p e r a t i o n e e l t e a m v e r g a d e r i n g b i j e e n g e r o e p e n op het C o n t r o l e I n f o r m a t i e Centrum t e Hoek van H o l l a n d . De r e s u l t a t e n van het e e r s t e d u i k o n d e r z o e k door het m.s. " M i t r a " worden b e o o r d e e l d . - 14 - D u i d e l i j k i s komen v a s t t e s t a a n dat het m.s. "Anna Broere" zwaar beschadigd i s aan de s t u u r b o o r d z i j d e . Voor zover t e b e o o r d e l e n , i s de b u i t e n h u i d van de chemical i e n t a n k e r vanaf tank 3 geheel ingedeukt en vanaf tank 5 geheel verdwenen. M o g e l i j k i s ook tank 6 i n open v e r b i n d i n g met de zee. Of tank 4, geladen met A c r y l o n i t r y l (AN), beschadigd i s kan n i e t v a s t g e s t e l d worden. Het M a n i f o l d was i n goede s t a a t . Ter hoogte van tank 5/tank 3 werd wel een w i t t e v l o e i s t o f waargenomen, v e r m o e d e l i j k v e r o o r z a a k t door u i t s t r o m e n d L i n e a i r A c r y l Benzeen (LAB). B e s l o t e n wordt een a a n v u l l e n d onderzoek u i t t e l a t e n voeren door Smit Tak, op b a s i s van het bestaande cont r a c t met de R i j k s w a t e r s t a a t d i r . Noordzee. In deze opd r a c h t wordt tevens begrepen: het zoeken naar de v e r m i s t e stuurman, het f i x e r e n van het v o o r s c h i p met ankerdraden, het aanbrengen van v o o r l o p e r s onder het s c h i p en het nemen van watermonsters. Zowel Smit Tak a l s W i j s m u l l e r komen met berg i n g s p l a n n e n . alternatieve Aan de hand van de e e r s t e i n d i c a t i e s m.b.t. de kosten van deze a l t e r n a t i e v e bergingsmethoden wordt de r e d e r i j c.q. de v e r z e k e r a a r i n de g e l e g e n h e i d g e s t e l d opdracht t o t bergen t e geven. Afgesproken wordt, dat op maandag 30 mei voor 12.00 uur h i e r o p z a l worden t e r u g gekomen. De b e t r o k k e n b e r g i n g s b e d r i j v e n worden u i t g e n o d i g d de b e r g i n g s p l a n n e n nader u i t t e werken en op maandag s c h r i f t e l i j k i n t e d i e n e n . Daarnaast worden nog twee b e r g i n g s b e d r i j v e n i n B e l g i e en D u i t s l a n d onder d e z e l f d e c o n d i t i e s aangeschreven c.q. u i t g e n o d i g d . Door m i l i e u d e s k u n d i g e n van R i j k s w a t e r s t a a t z u l l e n de m i l i e u - a s p e c t e n met b e t r e k k i n g t o t de l a d i n g van de "Anna Broere" beoordeeld en u i t g e w e r k t worden. DCMR zegt toe een v e i l i g h e i d s p l a n i n concept op t e s t e l l e n . - 15 - Maandag 30 mei 1988 Het b e r g i n g s v a a r t u i g D o l f i j n a r r i v e e r t op de l o c a t i e van het wrak en vangt aan met h e t a a n v u l l e n d e duikonderzoek. De r e d e r i j en v e r r e k e r a a r s doen a f s t a n d van h e t m.s. "Anna B r o e r e " . Door de f i r m a Broere wordt e c h t e r a l l e n o o d z a k e l i j k e o n d e r s t e u n i n g , mensen en m a t e r i e e l toegezegd. Om 13.00 uur wordt een bijeenkomst van h e t b e l e i d s t e a m Noordzee rampenplan b e l e g d . Het b e l e i d s t e a m wordt b i j g e staan door een team van deskundigen. B e s l o t e n wordt h e t wrak van de "Anna B r o e r e " t e bergen. H i e r t o e z u l l e n de e e r d e r benaderde b e r g i n g s b e d r i j v e n voor 16.00 uur o f f e r t e doen. Door h e t Kustwachtcentrum en DGSM z a l een o p e r a t i o n e e l p l a n worden o p g e s t e l d . De pers wordt ingelicht. Aan de v e r g a d e r i n g van h e t b e l e i d s t e a m i n c l . deskundigen werd deelgenomen door Kustwachtcentrum, DGSM, R i j k s w a t e r s t a a t , H o o f d i r e c t i e RWS, R i j k s p o l i t i e t e Water, DGSM-SI, DCMR, Gem. H a v e n b e d r i j f Rotterdam, DGSM V&I, V o o r l i c h t i n g VfcW en B r o e r e . Dinsdag 31 mei 1988. V e r s l e c h t e r d e weersomstandigheden maken v e r d e r d u i k o n d e r zoek o n m o g e l i j k . In de ochtend beoordelen de deskundigen de binnengekomen o f f e r t e s , twee b e d r i j v e n hebben n i e t op t i j d gereageerd. De o v e r i g e worden op u i t v o e r b a a r h e i d en f i n a n c i e l e consequenties vergeleken. Door h e t D i r e c t i e t e a m van de R i j k s w a t e r s t a a t d i r e c t i e Noordzee wordt, aan de hand van de b e v i n d i n g e n i n h e t o p e r a t i o n e e l t e a m , op grond van t e c h n i s c h e / o p e r a t i o n e l e en f i n a n c i e l e overwegingen, de opdracht aan de f i r m a Smit Tak gegund. De overeenkomst wordt o p g e s t e l d . Met de b e r g i n g z a l een bedrag t u s s e n de 3 en de 5 m i l j o e n gulden gemoeid z i j n . - 16 - Tegen de avond wordt e n i g e c o n c e n t r a t i e s AN gemeten, rede te b e s l u i t e n het c o n t r a c t n i e t voor woensdag 1 j u n i 1988 te t e k e n e n , e.e.a. a f h a n k e l i j k van de r e s u l t a t e n van aanv u l l e n d e metingen. Woensdag 1 j u n i 1988 m.s. "Breeveertien" ( v e r k e e r s b e g e l e i d i n g ) en m.s. Agt" (gasmetingen) op l o c a t i e . S c h e e p v a a r t , v i s s e r i j , o f f - s h o r e worden c o n t i n u op de hoogte g e s t e l d "Smal inzake a c t u e l e omstandigheden. U i t g e b r e i d b e l e i d s t e a m i n c l . deskundigen b i j e e n g e r o e p e n (deelname v o l g e n s Noordzee rampenplan). Het concept d r a a i b o e k b e r g i n g m.s. "Anna B r o e r e " i n c l . v e i l i h e i d s a s p e c t e n wordt behandeld en goedgekeurd. F i n a n c i e l e - , j u r i d i s c h e - , v o o r l i c h t i n g s - , v e i l i g h e i d s - en o p e r a t i o n e l e - a s p e c t e n worden b e d i s c u s s e e r d . Daarnaast komt de met Smit Tak g e s l o t e n overeenkomst aan de o r d e . Naar a a n l e i d i n g h i e r v a n wordt medegedeeld d a t , g e l e t op de w e e r s v e r w a c h t i n g , n i e t voor zondag 12 j u n i met de b e r g i n g ( k a n t e l e n , l i c h t e n en l o s s e n ) z a l kunnen worden aangevangen. De l i d s t a t e n i n het v e r d r a g van Bonn worden m i d d e l s P o l r e p 1/3 op de hoogte g e b r a c h t van de b e s l u i t v o r m i n g . Daarnaast wordt b e s l o t e n belanghebbenden i n Nederland en omliggende landen m i d d e l s een z.g.n. S i t r e p ( S i t u a t i e r a p p o r t ) d a g e l i j k s op de hoogte t e s t e l l e n van de bergingsoperatie. - 17 - Donderdag 2 j u n i - v r i j d a g 17 j u n i 1988. D i r e c t na opdracht wordt door Smit Tak v o o r b e r e i d i n g e n voor de b e r g i n g van het m.s. "Anna B r o e r e " g e t r o f f e n . Door de kustwacht worden de schepen g e i n s t r u e e r d welke b e t r o k k e n z u l l e n worden b i j het k a n t e l e n , l i c h t e n en l o s s e n , e.e.a. overeenkomstig het d r a a i b o e k . In b e g i n s e l l i j k t het erop dat de b e r g i n g omtrent 8 j u n i 1988 kan aanvangen. A l l e b e g e l e i d i n g s s c h e p e n worden gemob i l i s e e r d en g e s t a t i o n e e r d op de toegewezen l o c a t i e . Door toenemende wind en d e i n i n g moet de e e r s t e poging e c h t e r u i t g e s t e l d worden. Pas op 16 j u n i 1988 b l i j k e n de weersomstandigheden een 2e b e r g i n g s p o g i n g m o g e l i j k t e maken. B e s l o t e n wordt op 17 j u n i 1988 om 08.00 uur met de k a n t e l o p e r a t i e aan t e vangen. Vrijdag 17 j u n i 1988. Om 06.00 uur z i j n a l l e betrokken eenheden op de i n het d r a a i b o e k aangegeven p o s i t i e . V e r k e e r s b e g e l e i d i n g o v e r eenkomstig het o p e r a t i o n e e l - en v e i l i g h e i d s p l a n . K a n t e l o p e r a t i e v e r l o o p t v o o r s p o e d i g , waarna met de h i j s o p e r a t i e kan worden aangevangen. V o o r l i c h t i n g wordt v e r z o r g t door het Min. V&W, t e r w i j l de omliggende landen m i d d e l s S i t r e p ' s op de hoogte worden g e s t e l d . P o l r e p 1/4 wordt v e r s t u u r d . Om 15.45 uur wordt gemeld dat de brug van de "Anna B r o e r e " boven water komt en om 17.27 uur i s het gehele s c h i p boven water. Het s c h i p wordt g e i n s p e c t e e r d ; behalve n a b i j de aanvaringsschade worden v e r d e r geen gasconcent r a t i e s gemeten. B e s l o t e n wordt de volgende f a s e van de b e r g i n g , het i n v a r e n op de barge "Giant 2", voor t e b e r e i d e n . De "Giant 2" wordt afgezonken en om 23.00 uur kan met het i n v a r e n aangevangen worden. - Zaterdag Om 18 02.00 uur "Giant 2" h e t m.s. om juni 18 - 1988. wordt gemeld d a t gestopt 07.07 uur Broere" Na inspectie twee s t r o p p e n dreigen op het zeebodem g e l e g d . even de invaaroperatie wordt later situatie om echter de "Anna braken; d i t z a k k e n . De "Anna oorspronkelijke positie Nadat de onder mogelijk a c h t e r s c h i p van wrak t e l a t e n wordt weer i n de i s pas 07.50 uur het op huidplaten inspectie wordt de t e b r e k e n en n o o d z a a k t S m i t Tak Broere" Nadere weer a a n g e v a n g e n . Om gemeld d a t binnenvaren i s i.v.m. u i t s t e k e n d e "Anna B r o e r e " . ± 03.00 u u r . het stabiel op de i s , worden slechts een m e e t s c h i p en een verkeerbegeleidingsschip locatie gehouden. P o l r e p 1/5 verstuurd. Zondag Het 19 juni - donderdag wederom b e r g e n van komstig "Giant het 2" Rotterdam In de bergingsplan blijkt verder juni uur 13.35 verdwenen. Na bodem t e Donderdag Met ken, 23 S m i t Tak "Anna B r o e r e " "Giant 2" dat i n de i s de het overeen- aanpassingen aan wordt h i e r v o o r zee voorschip verdwijnt. "Anna B r o e r e " duikonderzoek b l i j k t de naar het van Op geheel het m.s. woensdag i n de 22 golven wrak v e r d e r naar zinken. juni 1988. worden a l t e r n a t i e v e v a r i e r e n d van form het m.s. 1988. gevaren. "Anna B r o e r e " de juni maakt e n i g e n o o d z a k e l i j k . De tussentijd om het 23 op het lichten eerste bergingsplan, bokken, t o t h e t kantelen en bergingsplannen van de maar dan het bespro- "Anna B r o e r e " met drie d o o r z a g e n van con- drijvende het schip - 19 - n a b i j tank 6 en de wrakdelen s e p a r a a t t e bergen. Op donderdag 23 j u n i om 18.30 uur wordt door het b e l e i d s t e a m b e s l o t e n t o t de l a a t s t e v a r i a n t , het doorzagen van het wrak. De eerdere g e s l o t e n overeenkomst wordt overeenkomst i g g e w i j z i g d . Het o p e r a t i o n e e l p l a n wordt aan de nieuwe s i t u a t i e aangepast. Duur b e r g i n g s o p e r a t i e : 8 werkbare dagen. V r i j d a g 24 j u n i - donderdag 30 j u n i 1988. Door Smit Tak worden v o o r b e r e i d i n g e n g e s t r o f f e n het m.s. "Anna B r o e r e " onderwater t e k a n t e l e n . A l l e r e e r s t wordt het s c h i p g e f i x e e r d ( b a l l a s t tanks en lege l a d i n g tanks worden g e v u l d met z e e w a t e r ) , s t r o p p e n worden g e t r o k k e n . De werkzaamheden moeten r e g e l m a t i g onderbroken worden tengevolge van de zware n o o r d e r l i j k e d e i n i n g . In de t u s s e n t i j d worden door de kustwacht k o n t a k t e n gelegd met de Engelse a u t o r i t e i t e n , v i a ambassade Londen, met het verzoek om a s s i s t e n t i e voor v e r k e e r s b e g e l e i d i n g doorschepen. D i t v e r z o e k wordt l a t e r i n g e t r o k k e n . Donderdag 30 j u n i 1988. De op woensdag 29 j u n i g e m o b i l i s e e r d e v e r k e e r s b e g e l e i d i n g s s c h e p e n , HMS " E v e r t z e n " , m.s. " M i t r a " , m.s. "Zaandam", m.s. "Smal Agt" en m.s. " E n g e l i n a B r o e r e " waren 30 j u n i sun r i s e op l o c a t i e . De v e r k e e r s b e g e l e i d i n g wordt om 12.00 uur i n g e s t e l d . Smit Tak vangt om 15.13 uur aan met k a n t e l e n en de k a n t e l o p e r a t i e wordt om 16.30 uur succesv o l v o l t o o i d . Na het b e e i n d i g e n van de k a n t e l o p e r a t i e wordt een o v e r s c h r i j d i n g van de maximale t o e l a a t b a r e conc e n t r a t i e 4 ppm. AN gemeten. Bemanning van de " T a k l i f t 4" t r e k t z i c h t e r u g op het resque p o s i t i o n . - Vrijdag Op 1 juli 20 - 1988. v r i j d a g m o r g e n 07.00 uur g a a t de bemanning boord van de "Taklift 4". V o l g e n s opgave weer van de 4" worden geen c o n c e n t r a t i e s AN meer gemeten; wordt om h e t m.s. Broere" door t e zagen. V e r k e e r s b e g e l e i d i n g Om "Taklift h e t werk hervat. V o o r b e r e i d i n g e n worden g e t r o f f e n steld aan volgens 16.40 vangen wordt inge- draaiboek. uur wordt met en om "Anna 17.45 h e t d o o r z a g e n van h e t wrak uur i s h e t k a r w e i g e k l a a r d . Na h e t d o o r z a g e n van h e t wrak wordt e r d o o r de c o n c e n t r a t i e AN aange- "Smal A g t " geen gemeten. I n d i e n de w e e r s o m s t a n d i g h e d e n het toe l a t e n b e r g e n van de w r a k d e l e n m o g e l i j k op zondag zou h e t 3 juli kunnen aanvangen. Zaterdag 2 juli - woensdag S m i t Tak v a n g t aan met 20 j u l i h e t t r e k k e n van v o o r l o p e n pen o n d e r h e t v o o r s c h i p van de duikers ligt het schip, 1988. op h a a r z i j , e r goed b i j en wor- De meteo o m s t a n d i g h e - den v e r s l e c h t e r e n g e d u r e n d e de n a c h t v a n 2 op 5 juli 3 worden v e r h o o g d e c o n c e n t r a t i e s AN ( v o o r de bak 30 ppm. in lucht, 35 ppm. 5 ppm. en m e e r ) . H i e r d o o r wordt h e t werken dek van de "Taklift 4" o n m o g e l i j k . Mede g e l e t teruggetrokken In afwachting wordt de AN, gemeten "Taklift vanaf het op de 4" naar Rotterdam. op g u n s t i g e m e t e o v e r w a c h t i n g e n wordt S m i t Tak van g e d a c h t e n g e w i s s e l d b e r g i n g . Op juli. i n w a t e r en op de bak s l e c h t e weersomstandigheden stro- "Anna B r o e r e " . V o l g e n s den geen c o n c e n t r a t i e s AN gemeten. Vanaf en 13 j u l i onder water leeg wordt met o v e r de v o o r t g a n g van de besloten de t a n k 4, g e l a d e n met t e pompen en o v e r t e h e v e l e n " E n g e l i n a B r o e r e " . V o o r b e r e i d i n g e n worden n a a r de getroffen. - 21 - Het d r a a i b o e k wordt voor de tweede keer aangepast. Tevens z a l de " T a k l i f t 1" de " T a k l i f t 4" vervangen. Tot 20 j u l i 1988 kan t e n g e v o l g e van de s l e c h t e m e t e o r o l o g i s c h e omstandigheden beperkt op de l o c a t i e van het m.s. "Anna B r o e r e " gewerkt worden. V e e l a l z i j n a l l e e n een m e e t v a a r t u i g , een v e r k e e r s b e g e l e i d i n g s v a a r t u i g en een b e r g i n g s v a a r t u i g aanwezig. Op 20 j u l i k l a a r t het weer op en worden de v o o r b e r e i d i n g e n voor h e t overpompen g e t r o f f e n . Woensdag 20 j u l i De " T a k l i f t 1988. 1", de "Jacomina", de s l e e p b o o t "Smit Japan" en h e t m.s. " E n g e l i n a B r o e r e " a r r i v e r e n op de l o c a t i e en worden g e s t e l d . De weersomstandigheden z i j n u i t s t e k e n d . Om 20.45 uur wordt aangevangen met het overpompen van de l a d i n g u i t tank 4. Deze werkzaamheden worden op donderdag 21 j u l i om 16.30 uur b e e i n d i g d . De " E n g e l i n a B r o e r e " v a a r t naar Rotterdam. De " T a k l i f t 1" s t a r t de v o o r b e r e i dingen voor de b e r g i n g . T i j d e n s het overpompen worden c o n c e n t r a t i e s van 4 a 5 ppm. AN gemeten. R e s u l t a a t van de overpomp e c h t e r c a . 2 ton AN. V r i j d a g 22 j u l i 1988. De " T a k l i f t 1" b e e i n d i g t haar werkzaamheden i.v.m. de s l e c h t e weersomstandigheden. A l het b e r g i n g s m a t e r i a a l wordt t e r u g g e t r o k k e n . Op d i n s d a g 26 j u l i l i j k e n de v o o r s p e l l i n g e n bemoedigend. Het benodigde m a t e r i e e l wordt g e m o b i l i s e e r d en de werkzaamheden vangen op 27 j u l i weer aan. - Woensdag 27 Op 27 juli de "Taklift blijkt, de de delen moet d o o r de Ook en weer op de een van op h e t m.s. zijn. a n k e r k l u i s getrokken locatie, "Anna Een Broere" liggen, extra ter- strop worden t e n e i n d e zandbed t e kunnen optimaal de duikonderzoek stuurboordzijde b e h o o r l i j k verzand weer n i e t 1988. bergingsmaterieel twee g e d e e l t e n u i t het i s het het 5 augustus 1" wordt g e s t e l d . Na zijn voorschip - - vrijdag arriveert dat weggezakt wijl juli 22 het lichten. h e t g e e n de voortgang be- moeilijkt. Het duurt lijke het berging voorschip Vrijdag Op nog t o t 5 augustus voordat kan deels 2" daadwerke- 4 augustus was gekanteld. 1988. 5 augustus z i j n b e n o d i g d e s c h e p e n op "Giant de worden a a n g e v a n g e n . Op 5 augustus vrijdag met de alle b i j de locatie. afgezonken.De t o t a l e Om bergingsoperatie 14.25 uur ligt de verkeersbegeleiding is ingesteld. Om 16.43 en om ven uur 18.04 wordt met uur w a t e r en i s het wordt om Begonnen wordt met Zaterdag h i j s e n van h o o f d d e k van 20.41 het uur Op 6 a u g u s t u s om 06.22 uur en stabiel "Giant er worden s l e c h t s g e r i n g e de op oppompen van 6 a u g u s t u s - maandag op het de de Het begonnen "Anna B r o e r e " "Giant 2" "Giant 8 augustus s t a a t de 2". de voorschip geplaatst. 2". 1988. "Anna B r o e r e " wrak wordt c o n c e n t r a t i e s AN bo- droog ge'inspecteerd; gemeten. - 23 - Het overpompen van de r e s t e r e n d e l a d i n g u i t het v o o r s c h i p van de "Anna B r o e r e " naar de " E n g e l i n a B r o e r e " kan aanvangen. Smit Tak s t a r t met de " T a k l i f t 1" met het bergen van het achterschip. Het overpompen van de l a d i n g v e r l o o p t n i e t zo a l s v e r wacht. E x t r a v o o r z i e n i n g e n worden aangebracht. Het overpompen z a l zeker nog n i e t voor 8 augustus l a a t worden voltooid. Maandag 8 augustus 1988. Om c a . 11.15 uur i s de " T a k l i f t 1" begonnen met het l i c h ten van het a c h t e r s c h i p en om 12.37 uur wordt het a c h t e r s c h i p boven water gemeld. V o o r b e r e i d i n g e n worden g e t r o f f e n om het a c h t e r s c h i p naar de " G i a n t 2" t e v e r s l e p e n . Te 19.18 uur g o o i t de " E n g e l i n a B r o e r e " de t r o s s e n l o s van de " G i a n t 2"; het overpompen i s b e e i n d i g d en om 20.48 uur s t a a t het a c h t e r s c h i p van de "Anna B r o e r e " v e i l i g aan dek van de " G i a n t 2". Het s t o f f e l i j k o v e r s c h o t van de tweede stuurman wordt door RWS p e r s o n e e l en de R i j k s p o l i t i e t e Water v r i j g e m a a k t en naar IJmuiden v e r v o e r d . Het g e h e l e t r a n s p o r t wordt v a a r k l a a r gemaakt. Dinsdag 9 augustus - woensdag 10 augustus 1988. Op d i n s d a g 9 augustus om 18.00 uur v e r t r e k t men van de l o c a t i e op zee r i c h t i n g Rotterdam E u r o p o o r t . Op woensdag 10 augustus v a a r t de s l e e p om 10.43 uur E u r o p o o r t binnen en meert af op de b o e i n r . 85 i n de 8e petroleumhaven. - 24 - Woensdag 10 augustus - woesdag 17 augustus 1988. Afgemeerd i n de 8e petroleumhaven i n E u r o p o o r t worden e r v o o r b e r e i d i n g e n g e t r o f f e n om het s c h i p v e r d e r schoon t e maken en t e r s l o o p aan t e b i e d e n . B a l l a s t tanken worden leeggepompt en g e i n s p e c t e e r d , l a d i n g s r e s t e n worden v e r w i j d e r d . Op 17 augustus om 07.00 uur wordt het wrak d e f i n i t i e f overgedragen aan de f i r m a v. S c h i e , sloopwerken B.V. t e Rotterdam. De r e s t l a d i n g van de "Anna B r o e r e " i s i n m i d d e l s o p g e s l a gen b i j Paktank t e V l a a r d i n g e n en wordt t e r verkoop aangeboden . 5. BESLUITVORMING B e s l u i t v o r m i n g b i j de b e r g i n g van het m.s. "Anna B r o e r e " h e e f t p l a a t s gevonden op b a s i s van de l a d i n g s g e g e v e n s , de m i l i e u - a s p e c t e n en de v e i l i g h e i d s n o r m e n . 5.1 Scheegs_en lading_sg_evens. Onderstaand wordt een o v e r z i c h t gegeven omtrent de algemene gegevens van het m.s. "Anna B r o e r e " en de l a d i n g s g e g e v e n s welke aan boord waren op haar l a a t s t e reis. - Scheepsgegevens: Naam s c h i p Thuishaven Eigenaar B r u t o laadvermogen Bouwj aar Scheepstype A a n t a l tanken Anna Broere D o r d r e c h t ; Nederland Firma B r o e r e 1596 t o n 1976 chemicalien tanker 12; 6 bb - 6 sb - 25 - - Ladingsgegevens: Onderstaand worden de, t i j d e n s de o n f o r t u i n l i j k e r e i s , aanwezige l a d i n g s c h e m a t i s c h weergegeven. Figuur 1 B B VI M,, al l..g S B VI i«*g Beladingsschema BB V BB IV SB V AN LAB BB 1 l»»g S B II SB Ml SBIV AN L AB B B It BB III AN LAB I ••fl LAB SB 1 lug Anna Broere AN = Acrylonitril LAB z Dodecylbenzeem Figuur 2 BB VI [ SBVI- BB V BB IV BB III BBII BB 1 SBV SB IV SB III SBII SBI 1 Aanvaringsschade Anna Broere ^ G l o b a l e Iijn a a n v a r i n g s s c h a d e cooooooooooo P l a a t s d o o r z a g e n "Anna Broere' - 5.2 26 - Milieu-asgecten Voor de b e s l u i t v o r m i n g z i j n de k e n n i s en prognose van m i l i e u - a s p e c t e n en de m i l i e u g e v o l g e n e s s e n t i e eel. In h e t g e v a l van de o p e r a t i e "Anna B r o e r e " werd o n d e r s c h e i d gemaakt t u s s e n : - S c h a d e l i j k e gevolgen voor de g e b r u i k e r s : s c h e e p v a a r t - o f f shore - l u c h t v a a r t ; - S c h a d e l i j k e gevolgen voor h e t mariene m i l l i e u . 5.2.1 S c h a d e l i j k e gevolgen voor de g e b r u i k e r s . Inademing van A c r y l o n i t r y l i s kankerverwekkend voor de mens (Mac waarde 4 ppm.). Daarom z i j n e r voor het gedrag van de damp a f k o m s t i g van A c r y l o n i t r y l (ongeveer 70% van de A c r y l o n i t r y l verdampt) modelberekeningen gemaakt door d i r . Noordzee ( S e a b e l ) , DGW en DCMR. U i t v e i l i g h e i d s o v e r w e g i n g e n i s u i t g e gaan van de meest o n g u n s t i g e s i t u a t i e ; h e t i n een keer v r i j k o m e n van de l a d i n g van 1 tank (250m.3 A c r y l o n i t r y l ) . I n deze s i t u a t i e kan ( a f h a n k e l i j k van de weersomstandigheden) de vrijkomende damp z i c h over een a f s t a n d van 25 km. v e r p l a a t s e n . De maximale d i a m e t e r van deze damp zou 2 km. kunnen worden, t e r w i j l de damp een maximale hoogte t u s s e n 500 en 1000 meter kan b e r e i k e n . Uitgaande van l o c a t i e van h e t wrak van de "Anna B r o e r e " , de i n t e n s i e ve s c h e e p v a a r t t e r p l a a t s e en de l i g g i n g van het s c h i p (breken n i e t u i t g e s l o t e n ) kon g e s t e l d worden dat u i t oogpunt van gevaar voor de mens de s i t u a t i e o n a c c e p t a b e l was. - 27 - 5.2.2 S c h a d e l i j k e gevolgen voor het mariene m i l i e u . A c r y l o n i t r y l l o s t voor ongeveer 10% op en i s a l i n z e e r lage c o n c e n t r a t i e s i n zeewater ( i n de orde van 0,1 mg/l.) s c h a d e l i j k voor zeeorganismen ( v o o r a l v i s s e n , p l a n k t o n en g a r n a l e n ) : A c r y l o n i t r y l werkt v o o r n a m e l i j k v e r s t i k k e n d en hoopt z i c h n i e t op i n de v o e d s e l k e t e n . A l s g e v o l g van deze l a g e t o x i s c h e c o n c e n t r a t i e s z a l het b e i n v l o e d e w a t e r - o p p e r v l a k b i j v r i j k o m e n g r o o t z i j n ; d i t o p p e r v l a k z a l tevens i n de l o o p van de t i j d t e n gevolge van v e r s p r e i d i n g toenemen ( i n de orde van km.2). Aangezien deze s t o f m o e i l i j k a f b r e e k b a a r i s z a l het l a n g i n het z e e m i l i e u aanwezig b l i j v e n . In b i j l a g e 2 z i j n v e r s p r e i d i n g s b e r e k e n i n g e n opgenomen. In v e r g e l i j k i n g t o t de A c r y l o n i t r y l i s de o v e r i g e l a d i n g van de "Anna B r o e r e " n . l . L i n e a i r e A c r y l Benzeen v r i j w e l o n g e v a a r l i j k . AN i s 100 keer zo gev a a r l i j k a l s het LAB. Overwegende de s c h a d e l i j k e gevolgen voor het m a r i e ne m i l i e u , b i j v r i j k o m e n van g r o t e r e hoeveelheden l a d i n g AN was eveneens het u i t b l i j v e n van een b e r g ingsoperatie onacceptabel. Opm.: Het u i t s t r o m e n van k l e i n e hoeveelheden AN z a l a l t i j d p l a a t s e l i j k e gevolgen voor het m i l i e u hebben ( z i e ook b i j l a g e 2 ) , 5.3 V e i l i g h e i d s a s p e c t e n Het ( a l dan n i e t ) bergen van de l a d i n g en/of het s c h i p m.s. "Anna B r o e r e " noodzaakte veiligheidsmaatregelen. het t r e f f e n van - 28 - In het g e v a l dat b e r g i n g van de "Anna B r o e r e " n i e t m o g e l i j k zou z i j n , z u l l e n t e r bescherming van het drukke s c h e e p v a a r t v e r k e e r , door de kustwacht v e r k e e r s b e g e l e i d e n d e maatregelen d i e n e n t e worden genomen. D i t betekent d a t , t o t het moment er geen gevaar voor u i t s t r o m i n g meer b e s t a a t , 1 of meerdere kustwachtschepen het v e r k e e r i n een s t r a a l van c a . 20 km. moeten b e g e l e i d e n . Daarnaast z a l een meets c h i p voor het meten van g a s c o n c e n t r a t i e s i n g e z e t moeten worden om t e bepalen wanneer c o n c e n t r a t i e s gas o p t r e d e n . A l s b e s l o t e n i s t o t b e r g i n g over t e gaan, z u l l e n t i j d e n s de b e r g i n g s o p e r a t i e s de nodige v e i l i g h e i d s maatregelen i n acht worden genomen. Deze bestaan u i t : - Door het r i j k goedgekeurde v e i l i g h e i d s m a a t r e g e l e n vanwege de b e r g i n g s m a a t s c h a p p i j ( z i e v e i l i g h e i d s plan, b e r g i n g s o p e r a t i e hoofdstuk 6 ) ; - V e i l i g h e i d s m a a t r e g e l e n aan boord van de overheidsschepen; - V e i l i g h e i d s p l a n voor s c h e e p v a a r t v e r k e e r s r e g e l i n g (zie b i j l a g e 3); V e i l i g h e i d s p l a n bergingsmaatschappij. In de overeenkomst met de b e r g i n g s m a a t s c h a p p i j wordt overeengekomen dat door de aannemer/berger een b e r g i n g s p l a n en v e i l i g h e i d s p l a n wordt opges t e l d . D i t v e i l i g h e i d s p l a n moet d i e n e n t e r beschering van de b i j de b e r g i n g b e t r o k k e n medewerkers en r i j k s p e r s o n e e l . Het p l a n d i e n t de goedkeuring van het R i j k t e hebben ( z i e v e r d e r b e r g i n g s o p e r a t i e Hfdst. 6). V e i l i g h e i d s p l a n aan boord van o v e r h e i d s s c h e p e n . Een v e i l i g h e i d s p l a n c.q. v e i l i g h e i d s m a a t r e g e l e n i s / z i j n o p g e s t e l d t e n e i n d e het t i j d e n s de b e r g i n g s o p e r a t i e o p t i m a a l beschermen van r i j k s p e r s o n e e l en p e r s o n e e l van derden m o g e l i j k t e maken. - 29 - H i e r b i j wordt o n d e r s c h e i d gemaakt t u s s e n : - Schepen welke binnen de gevaren s e c t o r c.q. n a b i j het wrak moeten o p e r e r e n ; - Schepen welke i n g e z e t worden voor de vaart verkeersbegeleiding. scheep- In de b i j l a g e 3 worden de v e i l i g h e i d s v o o r z i e n i n g e n nader u i t g e w e r k t . * Veiligheidsvoorzieningen scheepvaartverkeersbege- leiding. Door de D i e n s t C e n t r a a l M i l i e u b e h e e r Rijnmond i s een v e i l i g h e i d s p r o c e d u r e o p g e s t e l d t e n e i n d e de scheepvaart op k r i t i s c h e momenten van de b e r g i n g o p t i m a a l t e beschermen tegen een vrijkomende gaswolk ( z i e b i j l a g e 3 ) . D i t p l a n wordt g e i n t e g r e e r d i n het s c h e e p v a a r t v e r k e e r s b e g e l e i d i n g s p l a n van de k u s t w a c h t . 5.4 Bergingsasgecten D i r e c t na het b e r i c h t b e t r e f f e n d e het vergaan van het m.s. "Anna B r o e r e " b e s l u i t de d i r e c t i e Noordzee, v i a een bestaande overeenkomst, Smit Tak d u i k e r s i n t e huren om de onderwaterschade van het s c h i p v a s t t e s t e l l e n . Deze i n f o r m a t i e i s e s s e n t i e e l t e n e i n d e het p l a n van aanpak binnen het o p e r a t i o n e e l t e a m Noordzee Rampenplan v a s t te kunnen s t e l l e n . De r e s u l t a t e n van d i t onderzoek l e i d e n t o t het oord e e l dat het m.s. "Anna B r o e r e " en de l a d i n g i n haar geheel geborgen kan worden. Op e i g e n verzoek worden Smit Tak en W i j s m u l l e r door het o p e r a t i o n e e l t e a m u i t g e n o d i g d om de door deze b e d r i j v e n v o o r g e s t e l d e bergingsmethoden toe t e l i c h t e n , twee b u i t e n l a n d s e b e d r i j v e n worden eveneens benaderd om i n t e s c h r i j v e n voor de b e r g i n g van de "Anna B r o e r e " . - 30 - Door het o p e r a t i o n e e l t e a m worden de aangeboden o f f e r t e s van d r i e b e d r i j v e n , het d u i t s e b e d r i j f B u c h s i e r reageerde n i e t op t i j d , op u i t v o e r b a a r h e i d b e o o r d e e l d . De o f f e r t e s waren qua b e r g i n g s t e c h n i e k o n d e r l i n g v e r g e l i j k b a a r . Om f i n a n c i e l e en t e c h n i s c h e redenen wordt, onder afweging van a l l e a s p e c t e n , het b e l e i d s t e a m g e a d v i s e e r d de b e r g i n g s o p d r a c h t aan Smit Tak t e gunnen. Voornaamste reden h i e r v o o r i s het p l a n van aanpak en het z.g.n. lump-sum aanbod van Smit Tak, t e r w i j l de andere b e d r i j v e n v a r i a b e l e p r i j z e n o f f e r e e r d e n . (Een bedrag voor m o b i l i s a t i e - onwerkbaar weer - werken op l o c a t i e enz.). Na gunning s t a r t Smit Tak d i r e c t met het m o b i l i s e r e n van m a t e r i a a l en p e r s o n e e l . Het u i t e i n d e l i j k e b e r g i n g s - en v e i l i g h e i d s p l a n m.b.t. de b e r g i n g wordt t e r goedkeuring aan het o p e r a t i o n e e l t e a m aangeboden en i s na b e o o r d e l i n g goedgekeurd. Hoewel b i j de s t a r t de o p e r a t i e volgens p l a n v e r l o o p t moet i . g . v . de s l e c h t e weersomstandigheden en enige t e g e n s l a g het b e r g i n g s p l a n tweemaal b i j g e s t e l d worden om de b e r g i n g s o p e r a t i e m.s "Anna B r o e r e " t o t een goed einde t e brengen. In de b i j l a g e 4 wordt de b e r g i n g s o p e r a t i e i n f a c e t t e n beschreven. .5 O r g a n i s a t i e en b e s l u i t v o r m i n g volgens Ramoenplan Noord zee_ jNORA) Na het ongeval met het m.s. "Anna B r o e r e " en de i n f o r m a t i e m.b.t. de l a d i n g van d i t s c h i p , b e s l u i t e n Hoofd Kustwacht D-taken en Hoofd O p e r a t i o n e l e zaken Watersysteembeheer d i r e c t i e Noordzee, overeenkomstig het Noordzee Rampenplan, het o p e r a t i o n e e l t e a m i n t e s t e l l e n . De v o o r z i t t e r B e l e i d s t e a m en H o o f d i n g e n i e u r d i r e c t e u r d i r e c t i e Noordzee worden h i e r v a n op de hoogte g e s t e l d . - 31 - In h e t o p e r a t i o n e e l t e a m hebben z i t t i n g : experts-deskundigen van R i j k s o v e r h e i d , semi- o v e r h e i d s i n s t e l l i n g e n - l a g e r e o v e r h e i d en p a r t i c u l i e r e instellingen/bedrijven. Aan de hand van door h e t o p e r a t i o n e e l t e a m verzamelde r e l e v a n t e i n f o r m a t i e m.b.t. het o n g e v a l , de g e v a a r s a s p e c t e n , bergingsmethoden e t c . en de t e c h n i s c h operat i o n e l e a d v i e z e n b e t r e f f e n d e de aspecten van de operat i e , b e s l u i t h e t b e l e i d s t e a m t o t b e r g i n g van h e t m.s. "Anna B r o e r e " over t e gaan. Tevens k e u r t h e t b e l e i d s t e a m h e t o p e r a t i o n e e l - en v e i l i g h e i d s p l a n goed en worden r i c h t l i j n e n gegeven m.b.t. v o o r l i c h t i n g en i n t e r n a t i o n a l e b e r i c h t g e v i n g . Tengevolge van de v e r t r a g i n g van de b e r g i n g en de g e w i j z i g d e omstandigheden worden door h e t b e l e i d s t e a m nog twee keer b e s l u i t e n genomen omtrent de noodzakel i j k e h e r z i e n i n g van h e t o p e r a t i o n e l e b e r g i n g s p l a n . - Het b e s l u i t de "Anna B r o e r e " onder water i n twee d e l e n t e zagen. - Het b e s l u i t , t e r c o n t i n u e r i n g van de werkzaamheden, de l a d i n g i n tank 4 onder water t e l o s s e n . Het o p e r a t i o n e e l t e a m vergaderde, i n beperkte of brede s a m e n s t e l l i n g , d a g e l i j k s over de voortgang van de b e r g i n g s o p e r a t i e . Zonodig werden, a f h a n k e l i j k van de omstandigheden, b e s l i s s i n g e n genomen m.b.t. de operationele uitvoering. - 32 - 6. FINANCIELE ASPECTEN De b e r g i n g s o p e r a t i e werd b i j aanvang begroot op 3 - 5 m i l j o e n g u l d e n , w a a r b i j de overeenkomst met Smit Tak lump sun 3,2 m i l j o e n g u l d e n was ( e x c l . v e i l i g h e i d s v o o r zieningen) . V e r t r a g i n g door m e t e o r o l o g i s c h e omstandigheden en tegens l a g met de b e r g i n g , noodzaakten t o t w i j z i g i n g van de overeenkomst (doorzagen van h e t s c h i p en l o s s e n van de l a d i n g onder water) en t o t i n z e t / h u u r van a d d i t i o n e e l o v e r h e i d s - en p a r t i c u l i e r m a t e r i a a l c.q. m i d d e l e n . De u i t e i n d e l i j k e t o t a a l k o s t e n voor h e t R i j k bedragen f l . 11.270.835,= g u l d e n e x c l . k o s t e n i n z e t schepen van de K o n i n k l i j k e Marine en de k o s t e n van h e t Kustwachtcentrum. Onderstaan h e t k o s t e n o v e r z i c h t o p e r a t i e "Anna B r o e r e " . 6.1 Bergingscontract NZ359 - aamierringssom - veiligheidsvoorzieningen ( a r t . 4, l i d 3d) - overpompen ( a r t . 4, l i d 3b) - materieel ( a r t . 4, l i d 3a) f. - 3.500.000,00 250.000,00 - 447.667,00 - 215.331,00 totaal f. 6.2 Inspectie/survey, voor bergingsoperatie - stand-by NZ 268 f. totaal f. 4.412.998,00 119.038,00 119.038,00 6.3 Contract chemicalientanker - c o n t r a c t NZ 363 - bijkomende k o s t e n en verzekering f. 528.500,00 71.964,00 totaal f. 600.464,00 s u b t o t a a l 6.1 t/m 6.3 f . 5.132.500,00 - 33 - transport 6.4 Veiliheidsvoorzieningen - persluchttoestellen, gaspakken e.d. - " g a s d o k t e r " (NZ376) van Maurik S e r v i c e s BV e x p e r t en a p p a r a t u u r DCMR analyses - Verwerking ATM - zeewater — waswater f. f. — 5.132.500,00 31. 378,00 113. 292,00 30. 000,00 103. 367,00 33. 261,00 t o t a a l f. 311. 298,00 f. 51. 664,00 95. 640,00 — t o t a a l f. 147. 304,00 Inhuur vervangende scheepscapaciteit - C l a e s Compaen (NZ 381) f. — — Dolfijn 59. 869,00 19. 503,00 t o t a a l f. 79. 372,00 Inzet (eigen) vaartuigen dir.Noordzee - Mitra ( 502 uur a f . 1462) f. - Smal Agt (1599 uur a f . 1643) - Volans ( 366 uur a f . 1048) - C h r i s t i a a n Bruning ( 188 uur a f . 725) Holland ( 169 uur a f . 772) - Octans ( 173 uur a f . 667) - brandstofkosten - e x t r a k o s t e n weekeinden NZ 270 ( B o s k a l i s ) — idem NZ 201B ( H o l l a n d ) - idem NZ 300 (Octans) — — meetpersoneel NZ 270 ( B o s k a l i s ) - 733. 924,00 2.627. 157,00 383. 568,00 136. 300,00 130. 115. 46. 214. 468,00 391,00 998,00 837,00 47. 668,00 52. 160,00 15. 200,00 t o t a a l f. 4.503. 671,00 s u b t o t a a l : t r a n s p o r t + 6.4 t/m 6.7 f . 9.724.145,00 - 34 - t r a n s p o r t f. 9.724. 145,00 f. 62. 207,00 - 59. 984,00 — 26. 697,00 Inzet vliegend materieel i n c l . Rijkswaarnemer - v l i e g t u i g Geosens (28.15 u u r ) - vliegtuig Martinair (23 uur) NZ 330 - h e l i c o p t e r Airspeed (NZ 258) t o t a a l f. 148. 888,00 f. 16. 166,00 t o t a a l f. 16. 166,00 Bijkomende kleine kosten Kosten lossen, opslag en verkoop lading - kosten bemiddeling K i e w i t (lading) - verzekering lading - l o s s e n , o p s l a g en a n a l y s e s l a d i n g (Paktank) - t a n k e r c l e a n i n g (wrak) Opbrengsten - verkoop wrak - verkoop l a d i n g - verkoop s l o e p f. 25. 000,00 - 2. 122,00 89. 620,00 — t o t a a l f. 122. 682,00 -/-/-/- 357. 000,00 571. 995,00 1. 300,00 f. — t o t a a l -/- f. Personeelskosten d i r . Noordzee TOTAAL KOSTEN DIRECTIE NOORDZEE 5. 940,00 930. 000,00 f. 459. 148,00 t o t a a l f. 459. 148,00 f• -9^990^734^00 - 35 - 6.13 Inzet vaartuigen DGSM, i n c l . Rijksbemanningen - Breeveertien (584 u u r ) - Vlissingen ( 98,5 u u r ) - Rotterdam (228 u u r ) - Delfshaven ( 82,5 u u r ) - Terschelling ( 20,75 u u r ) - Totaal kosten dir.Noordzee - 1. 280. 101,00 9. 990. 734,00 TOTAAL KOSTEN RIJK f. 11. 270. 835^00 f. — f. 808. 859,00 110. 722,00 250. 491,00 87. 913,00 22. 116,00 7. VOORLICHTING Overeenkomstig h e t Noordzee Rampenplan was de d i r e c t i e V o o r l i c h t i n g van h e t M i n i s t e r i e van Verkeer en W a t e r s t a a t b e l a s t met de p u b l i e k s v o o r l i c h t i n g m.b.t. de o p e r a t i e "Anna B r o e r e " . Afgesproken werd e c h t e r d a t i n f o r m a t i e b e t r e f f e n d e s p e c i f i e k e a s p e c t e n over de o p e r a t i e ( b e r g i n g ) "Anna B r o e r e " r e c h t s t r e e k s door de v e r a n t w o o r d e l i j k e i n s t a n t i e kan worden gegeven. E.e.a. i n o v e r l e g met de d i r e c t i e V o o r l i c h t i n g V&W. Teneinde deze v o o r l i c h t i n g e n i g s z i n s t e s t r u c t u r e r e n werd i n o v e r l e g met b e t r o k k e n p a r t i j e n b i j n a d a g e l i j k s een p e r s b e r i c h t o p g e s t e l d . Het B e l e i d s t e a m b e s l o o t , na v e l e v e r z o e k e n van de p e r s om b i j de b e r g i n g op de l o c a t i e aanwezig t e z i j n , mede g e l e t op de g e v a a r s a s p e c t e n , d a t s l e c h t s een TV cameraploeg en voor de g e z a m e l i j k e omroepen een AVRO v e r t e g e n w o o r d i g e r m i t s p e r s l u c h t d r a g e r - zou worden u i t g e n o d i g d . De u i t w e r k i n g van d i t b e s l u i t i s door h e t R i j k p o s i t i e f e r v a r e n . - 36 - Naast de p u b l i e k s v o o r l i c h t i n g werden belanghebbende i n s t a n t i e s , zowel n a t i o n a a l a l s i n t e r n a t i o n a a l , d a g e l i j k s of b i j v e r a n d e r i n g e n m i d d e l s S i t r e p s ( S i t u a t i e Rapport) en P o l r e p s ( v e r d r a g van Bonn) op de hoogte g e s t e l d . Na a f l o o p van de b e r g i n g s o p e r a t i e "Anna Broere" h e e f t de R i j k s w a t e r s t a a t d i r . Noordzee Pirn Corver o p d r a c h t gegeven een v i d e o f i l m samen t e s t e l l e n . JURIDISCHE AANGELEGENHEDEN Z o a l s g e b r u i k e l i j k b i j o n g e v a l l e n w a a r b i j schepen b e t r o k ken z i j n , hebben j u r i d i s c h e aangelegenheden de aandacht gevraagd. De j u r i d i s c h e a f d e l i n g e n van de d i r e c t i e Noordzee en de H o o f d d i r e c t i e R i j k s w a t e r s t a a t werden i n z a k e de j u r i d i sche a s p e c t e n i n g e s c h a k e l d . Met inachtname van de l o c a t i e van h e t o n g e v a l , de b e t r o k ken schepen - een c h e m i c a l i e n t a n k e r en een c o n t a i n e r s c h i p - h e t i n t e r n a t i o n a l e z e e r e c h t en een b e p e r k t e aansprakeh e i d s r e g e l i n g , werd h e t s p o e d i g d u i d e l i j k dat de mogel i j k h e i d t o t v e r h a a l van k o s t e n b e p e r k t waren. Anders dan b i j o l i e t a n k e r s b e s t a a t e r geen i n t e r n a t i o n a l e r e g e l i n g , F u n d - C r i s t a l , w a a r b i j schade v e r h a a l m o g e l i j k i s voor c h e m i c a l i e n t a n k e r s . V e r h a a l van k o s t e n i s event u e e l m o g e l i j k m i d d e l s een C i v i e l r e c h t e r l i j k e p r o c e d u r e . Teneinde e n i g v e r h a a l van k o s t e n m o g e l i j k t e maken c.q. de k o s t e n voor h e t R i j k t e beperken, werden de b e t r o k k e n p a r t i j e n ( s c h i p en l a d i n g ) a a n s p r a k e l i j k g e s t e l d voor de schade en gevolgen voor h e t R i j k . Tevens werden de r e d e r / l a d i n g e i g e n a r e n c.q. v e r z e k e r i n g s m a a t s c h a p p i j e n i n de g e l e g e n h e i d g e s t e l d h e t m.s. "Anna B r o e r e " en haar l a d i n g t e bergen o f a f s t a n d van l a d i n g en s c h i p t e doen. ^ 37 n Spoedig b l e e k d a t e i g e n a r e n / v e r z e k e r a a r van s c h i p en l a d i n g a f s t a n d deden. Het R i j k was nu v r i j h e t s c h i p op e i g e n k o s t e n t e bergen en de l a d i n g t e verkopen. Een c i v i e l e p r o c e d u r e t o t v e r h a a l van gemaakte k o s t e n i s i n m i d dels gestart. Opgemerkt wordt h e t v o l g e n d e . I n de a f g e l o p e n twee j a a r h e e f t de Nederlandse S t a a t d r i e schepen met m i l i e u g e v a a r l i j k e s t o f f e n geborgen voor een bedrag van c a . 15 m i l j o e n g u l d e n . Het i s t e overwegen i n t e r n a t i o n a a l t e b e v o r d e r e n een v e r h a a l r e g e l i n g i n t e s t e l l e n , v e r g e l i j k b a a r met F u n d - C r i s t a l , t e n e i n d e de f i n a n c i e l e c o n s e q u e n t i e s voor de b e t r o k k e n s t a a t t e beperken i n g e v a l van een noodzakel i j k e b e r g i n g van schepen geladen met c.q. b e r g i n g / l a d i n g e n m i l i e u g e v a a r l i j k e s t o f f e n . E.e.a. t e r bevorder i n g van een schoon zee m i l i e u . 9. BETROKKEN INSTANTIE/BEDRIJVEN - Kustwachtcentrum - R i j k s w a t e r s t a a t , d i r . Noordzee, d i r . B e n e d e n r i v i e r e n , DBW/RIZA, D i e n s t G e t i j d e w a t e r e n , d i r . Limburg. - Hoofddirectie Rijkswaterstaat - M i n i s t e r i e V e r k e e r en W a t e r s t a a t V o o r l i c h t i n g - D i r e c t o r a a t Scheepvaart en M a r i t i e m e Zaken. * Regio IJmond (Noordzee b e l e i d ) . * D i r e c t i e V e i l i g h e i d en Scheepvaart. * Scheepvaartsinspectie. * D i r e c t i e betonning. - K u s t - en s c h e e p s r a d i o ( S c h e v i n g e n ) . - G e m e e n t e l i j k H a v e n b e d r i j f Rotterdam. - D i e n s t C e n t r a a l M i l i e u b e h e e r Rijnmond. - R i j k s p o l i t i e t e Water. R i j k s p o l i t i e Dienst Luchtvaart. K o n i n k l i j k e Marine. M i n i s t e r i e Landbouw en V i s s e r i j . - 38 - M i n i s t e r i e B u i t e n l a n d s e Zaken M i n i s t e r i e van B i n n e n l a n d s e Zaken. Kustgemeenten. M i n i s t e r i e Economische Zaken (STODM). M i n i s t e r i e VROM. M i n i s t e r i e van F i n a n c i e n . P r o v i n c i a l e W a t e r s t a a t Noord-Brabant Smit I n t e r n a t i o n a l e Smit Tak. Firma B r o e r e . Firma K i e w i t . Bos en K a l i s O o s t e r w i j k . H a n d e l s l a b o r a t o r i u m Verwey. Laboratorium Calab B r e t t . Pakhoed ( P a k t a n k ) . Dirkzwager Scheepsagentuur. M a r t i n a i r - Geosens. ATM - Maurik. NOS - AVRO. Van S c h i e s l o o p b e d r i j v e n B.V. vele toeleverings bedrijven. en Limburg. r B i j l a g e 2. rijkswaterstaat inisterie van verkeer en waterstaat directie noordzee memo van: datum: A. Roos-DGW w. Zevenboom-DNZ 1. j u n i 1988 onderwerp: enkele r e s u l t a t e n vers p r e i d i n g sbereken ing en "Anna B r o e r e " ( N o t i t i e GWWS-88.169) en s i t u a t i e b e o o r d e l i n g t e n a a n z i e n van h e t zeem i l i e u (CZB 4386). Vragen Op 31-5-1988 i s aan DGW gevraagd b i j s t a n d t e v e r l e n e n , omdat i n een van de t a n k s van h e t gezonken s c h i p Anna B r o e r e een g a t i s o n t d e k t , w a a r u i t w a a r s c h i j n l i j k L i n e a i r A l k y l Benzeen i s gestroomd. I n o v e r l e g t u s s e n DNZ en DGW z i j n de volgende vragen g e f o r m u l e e r d . 1. S t e l 550 t o n AN ( = a c r y l o n i t r i l ) i n een k l a p i n h e t water ( b i j v . door breken s c h i p ) . Wat z i j n v e r s p r e i d i n g en r u i m t e l i j k e c o n c e n t r a t i e s en e f f e c t e n . 2. LAB ( L i n e a i r A l k y l Benzeen)-tank 5 aan S B - z i j d e i s l e k . S t e l de inhoud op 250 m (max. s c h a t t i n g ) . A l l e s t e g e l i j k i n h e t water gekomen. Wat i s h e t v e r s p r e i dings-concentratiepatroon. 3 Toegevoegde vraag op 1-6-1988 nadat AN i n water gemeten i s (0.3 mg/l v l a k b i j h e t s c h i p ) : 3. Aangenomen wordt d a t e r een k l e i n l e k i s i n AN-tank 4. S t e l d a t tank met 250 m l e k i s en d a t e r c o n t i n u AN u i t s t r o o m t . Aanname 1% van de inhoud p e r e t m a a l , d.w.z. 2.5 m /24 u u r ^ 100 kg/uur ^ 0.03 k g / s e c . Wat i s h e t v e r s p r e i d i n g s - c o n c e n t r a t i e p a t r o o n . 3 3 postbus 5807 2280 HV rijswijk (z.h.) koopmansstraat 1 tel. (070) 949500, telex 33782 bereikbaar metd e buslijnen 30 ( s t a t i o n s c s e n h s ) , 2 3 ( s t a t i o n s rij: en v o o r b u r g ) e n 131 (station c s ) rijkswaterstaat benoort Dij: nr. datum: bladnr: 2 Soorten berekeningen L o z i n g s b e r e k e n i n g e n met e e n h e i d s l o z i n g e n . a. E e n h e i d s l o z i n g i n een k l a p i n h e t water (voorvraag 1 en 2) . b. C o n t i n u e e e n h e i d s l o z i n g i n water ( v o o r v r a a g 3 ) . Methoden a. Momentane l o z i n g 1. Formule van "Van Dam". 2. G e b r u i k g r a f i e k i n f i g . 10 van n o t i t i e GWAD-86.312. ( I n : m i l i e u t e c h n i s c h e - argumenten en aspecten b i j de b e s l i s s i n g e n rond de b e r g i n g van de "OLAF", n o t a : NZ-N-86.23). 3. WAQWA v e r s p r e i d i n g s b e r e k e n i n g . b. C o n t i n u e l o z i n g 1. P l u i m b e r e k e n i n g . 2. D e e l t j e s v e r s p r e i d i n g s b e r e k e n i n g met WAQWA s n e l heidsvleden. 3. B e r e k e n i n g - - met DFT-HDR. A l l e methoden hebben de b e p e r k i n g d a t ze homogene menging over de v e r t i k a a l v e r o n d e r s t e l l e n . Omdat we met s t o f f e n t e maken hebben met D ^ 1 z i j n aannamen b i j de i n t e r p r e t a t i e n o d i g . Methode a.2 WAQWA i s minder betrouwbaar op k l e i n e a f s t a n d e n van de b r o n . De methoden b.2 en b.3 gaan u i t van d e z e l f d e p r i n c i p e s , ze l i j k e n s t e r k op e l k a a r . rijkswaterstaat cenoortOij: nr. datum: Dlacnr: 3 4. E e n h e i d s l o z i n g momentaan We gaan u i t van een e e n h e i d s l o z i n g van 1 t o n d i e i n h e t water wordt g e b r a c h t , w a a r b i j d i r e c t v o l l e d i g e menging over de v e r t i k a a l wordt v e r o n d e r s t e l d . Voor de w e r k e l i j k e r e k e n g e v a l l e n kunnen de r e s u l t a t e n h i e r u i t door s c h a t t i n g worden a f g e l e i d . Methode a.1 Voor een g e l i j k m a t i g over de v e r t i k a a l gemengde s t o f h e e f t d r s . G.C. van Dam (DGW) de volgende formule afge- l e i d , geldend voor Noordzee-omstandigheden. c 3 = C2 m ht2 kg/m 3 w a a r i n C3= c o n c e n t r a t i e i n h e t h a r t van de v l e k C2= 1 0 s e c 2 / 2 4 m t = t i j d na moment van l o z i n g h = waterdiepte m = massa g e l o o s d e s t o f . Gegevens: i n g e b r a c h t e massa 1000 k g . Omgevingsdiepte 25 m. t i j d s t i p na l o z i n g 1 uur 12 uur 24 uur (sec.) piekconcentratie 30 0.2 mg/l mg/l 0.05 mg/l Methode a.2 In n o t i t i e GWAO-86.312 f i g . 10 ( b i j l a g e i n n o t a NZ-N-86.23) i s de r e l a t i e aangegeven t u s s e n de omvang van de v l e k , de c o n c e n t r a t i e i n h e t h a r t van de v l e k en h e t t i j d s t i p van l o z i n g . rijkswaterstaat b e n o o r t bij: nr. datum: bladnr: 4 De f i g u u r i s a l s b i j l a g e 1 b i j g e v o e g d . Gegevens: i n g e b r a c h t e massa 1000 k g . Omgevingsdiepte 25 m. We I e z e n de volgende g l o b a l e waarden a f (gemiddelde diffusie). t i j d s t i p na l o z i n g 1 uur 12 uur 24 uur omvang v l e k 220 m piekconcentratie 2 mg/l m 0.025 mg/l 4000 m 0.015 mg/l 1800 Methode a.3 Minder betrouwbaar op k l e i n e r e a f s t a n d e n van de v l e k (orde 15-20 km). N i e t b r u i k b a a r voor p i e k c o n c e n t r a t i e , a l l e e n voor grotere afstanden u i t l o z i n g s p u n t . Ter i l l u s t r a t i e b i j g e v o e g d berekende p a t r o o n na 24 u u r . Geloosd i s 7.2 t o n i n de e e r s t e 2 u u r , d.w.z. v o o r e e n h e i d s l o z i n g door 7.2 t e d e l e n . Eenheidslozing continue We gaan u i t van een e e n h e i d s l o z i n g van 1 kg/sec d i e i n h e t water wordt g e b r a c h t , w a a r b i j d i r e c t v o l l e d i g e menging o v e r de v e r t i k a a l wordt v e r o n d e r s t e l d . Voor de w e r k e l i j k e r e k e n g e v a l l e n kunnen de r e s u l t a t e n h i e r u i t door s c h a l i n g worden a f g e l e i d . rijkswaterstaat b e n o o r t Dtj: nr. datum: bladnr: 5 Methode b . l C o n c e n t r a t i e i n h e t h a r t van de p l u i m . C(x) £ \y W V eCo, w a a r i n h.x feco X % \ /6000 ' Gegevens q = 1 kg/sec h = 25 m a f s t a n d u i t de bron x 500 m C(x) 6 mg/l 1000 m 2000 m 3 mg/1 1.5 mg/l 3000 m 1 mg/l Methode b.2 D i t i s een d e e l t j e s b e r e k e n i n g , met een u i t g e r u s t s n e l h e i d s v e l d . I s ook i n de omgeving van de bron goed t e gebruiken. Berekening i s u i t g e v o e r d voor l o z i n g van 3.6 ton/uur, o f w e l 1 k g / s e c . B i j g e v o e g d z i j n de r e s u l t a t e n voor 3 u u r , 8 u u r , 13 u u r , 18 u u r , 23 u u r , 28 u u r , 33 u u r , 38 uur en 43 uur na s t a r t l o z i n g ( b i j l a g e n 3 t/m 1 1 ) . De i s o l i j n - e e n h e i d i s 10~9 g/1. De p i e k c o n c e n t r a t i e i n de v l e k b l i j k t hoger t e i z j n dan 500.000 * 10~9, o f w e l 0.5 mg/l. Op a f s t a n d van orde 1000 m i s de c o n c e n t r a t i e orde 50.000 * 10"9 ^ 0.05 mg/l. rijkswaterstaat benoort bi|: nr. datum: bladnr: 6 Methode b.3 De r e s u l t a t e n van deze methode v e r t o n e n overeenstemming met d i e van b.2. De methode h e e f t een g r o t e r " o p l o s s e n d vermogen" en g e e f t ook i n f o r m a t i e over de c o n c e n t r a t i e s b i n n e n de e e r s t e i s o l i j n . Maximale waarden d i e worden berekend z i j n 25 mg/l. D i e g e l d e n voor de bovenste w a t e r l a a g van 1 a 2 m d i k t e . Conclusies eenheidslozingen a. Momentane l o z i n g De r e s u l t a t e n van de v e r s c h i l l e n d e methoden l a t e n v e r s c h i l l e n z i e n . De f o r m u l e van Van Dam l i j k t aan de hoge ( v e i l i g e ) kant t e z i t t e n . Omdat h e t gaat om een i n s c h a t t i n g van de g r o o t t e - o r d e zou g l o b a a l van de volgende waarden kunnen worden u i t g e g a a n . Ze g e l d e n voor een e e n h e i d s l o z i n g van 1000 kg en vormen een s o o r t gemiddelde van de u i t k o m s t e n van methoden a . l en a.2. t i j d s t i p na l o z i n g piekconcentratie vlek 1 uur 12 uur 24 uur orde 10 mg/l orde 0.1 mg/l orde 0.03 mg/l b. C o n t i n u e l o z i n g Ook h i e r b i j v e r t o n e n de b e s c h i k b a r e methoden v e r s c h i l l e n . De waarden van de p l u i m b e n a d e r i n g z i j n hoger dan d i e van de d e e l t j e s v e r s p r e i d i n g . rijkswaterstaat b e n o o r t Dij: nr. datum: bladnr: 7 Deze l a a t s t e i s r e a l i s t i s c h , daarom wordt g e a d v i s e e r d d i e waarden aan t e houden. De p i e k c o n c e n t r a t i e op h e t l o z i n g s p u n t i s m o e i l i j k t e s c h a t t e n , deze b l i j k t hoger te z i j n dan 0.5 mg/l. Voor een i n s c h a t t i n g wordt de maximale waarde van methode b3 aangehouden, n l . : 25 m g / l . Op e n i g e a f s t a n d van h e t l o z i n g s p u n t z i j n w e l r e a l i s t i s c h e r waarden t e g e b r u i k e n . B i j v . de i s o l i j n van 0.05 mg/l op c a . 1 km v a n u i t de b r o n . Opgemerkt wordt d a t de r e s u l t a t e n g e l d e n voor een e e n h e i d s l o z i n g van 1 kg/sec c o n t i n u e . V e r t a l i n g naar de vragen Vooraf enkele - - opmerkingen. De s t o f f e n hebben een o p l o s b a a r h e i d van r e s p . 7% voor AN en 3% voor LAB. D i e waarden g e l d e n voor z o e t w a t e r . Voor z o u t water worden ze geschat op 3% en 1 %. B i j de v r i j w e l onbeperkte h o e v e e l h e i d o p l o s m i d d e l (= de zee) kan e r e r g v e e l i n o p l o s s i n g gaan. We kunnen de waarden v e r t a l e n i n max. c o n c e n t r a t i e qua o p l o s b a a r h e i d , d a t z i j n r e s p . 30 g / l en 10 g / l . De s t o f f e n hebben een d i c h t h e i d e < 1, AN i s goed o p l o s b a a r i n w a t e r , LAB i s minder goed o p l o s b a a r . Meng i n g over de v e r t i k a a l z a l pas op e n i g e a f s t a n d en na e n i g e t i j d p l a a t s v i n d e n . We z u l l e n ons moeten concent r e r e n op de bovenlaag en aanname moeten doen i n welke l a a g de s t o f z i c h b e v i n d t . G e z i e n t o x i c i t e i t en h e t gevaar d a t AN o p l e v e r t r i c h t e n we ons i n de v o o r b e e l d e n a l l e e n op d i e s t o f . rijkswaterstaat D a n o o r t Dm: nr. datum: Dladnr: 8 7.1 Momentane l o z i n g AN 550 t o n ( v r a a g 1) Wanneer a l l e AN i n h e t water komt, dan z a l een d e e l verdampen en een ander d e e l o p l o s s e n . Fig: l u c h t (70%) 550 t o n water (3%) v e r z a d i g d water 3% = 30 g/1 In de bovenste l a a g z a l de v e r z a d i g i n g s h o e v e e l h e i d o p g e l o s t z i j n van c a . 30 g/1 ( z i e f i g . ) O p l o s s i n g i n water over de g e h e l e v e r t i k a a l z a l de n o d i g e t i j d i n b e s l a g nemen, orde 12 u u r . Een s c h a t t i n g van de h o e v e e l h e i d d i e i n h e t water t e r e c h t k o m t i s m o e i l i j k t e geven. A l s bovengrens g e l d t d a t a l l e e n wat n i e t de l u c h t i n g a a t i n h e t water o p l o s t . 10% van 550 t o n (?) = 55 t o n = 55.000 kg. D i t l e v e r t i n d i c a t i e s o v e r de c o n c e n t r a t i e s i n h e t centrum van de v l e k (na v o l l e d i g e menging over de v e r t i k a a l ) ( g e b r u i k t z i j n waarden u i t t a b e l op p. 6) - na 12 u u r : 0.1 * 55 = 5.5 mg/l - na 24 u u r : 0.03 * 55 = 1.65 mg/l. 7.2 C o n t i n u e l o z i n g AN 0.03 kg/sec, 1215 m gemengde zone 25 m v e r z a d i g x n g xn water </•////// Fig.: / / / / / / 30 g/1 •4 1 km 2 km / / ' / / / / j /; / / / / / / / ? ' Schets van v e r s p r e i d i n g i n w a t e r f a s e / / / / / / / / / / / / / / rijkswaterstaat b e n o o r t Oij: nr. datum: bladnr: 9 V l a k b i j de b r o n i s de maximale o p l o s s i n g m o g e l i j k , met a l s c o n c e n t r a t i e 30 g / l . A l s maximale c o n c e n t r a t i e b i j 1 kg/sec i s berekend 25 mg/l, d i e g e l d t voor de bovenste w a t e r l a a g van 1 a 2 m. Een bovengrens van 30 g/1 i s denkbaar. I n d i c a t i e op 1 km a f s t a n d : 0.5 mg/l * 2 (gemengd over h a l v e l a a g ) * 0.03 ( d e b i e t 0.03 kg/sec) * 0.1 (10% i n water)0.003 mg/l. D a a r b i j wordt aangenomen dat door v e r t i k a l e menging na 2 km de s t o f homogeen over de v e r t i k a a l i s gemengd ( z i e Fig.) . 7.3 C o n t i n u e v r i j g e k o m e n van 250 m gen voor z e e m i l i e u . 3 AN u i t tank 4, g e v o l - 3 - Wanneer we u i t g a a n van m o g e l i j k h e i d dat 250 m AN c o n t i n u e v r i j g e k o m e n i s u i t tank 4, en v e r o n d e r s t e l l e n d a t 200 t o n AN b i n n e n 30 t o t 60 dagen c o n t i n u i n zee i s gestroomd, v o l l e d i g i n opl o s s i n g i s gegaan over een d i e p t e van 30 m, dan kan de c o n c e n t r a t i e AN i n h e t centrum van de zgn. p l u i m worden berekend voor d i v e r s e a f s t a n d e n van tank 4: afstand t o t 200 t o n 200 t o n tank 4 i n 60 dagen i n 30 dagen 1 10 100 1 m m m km U i t bovenstaande 100 10 1 0.1 ppm ppm ppm ppm 200 20 2 0.2 ppm ppm ppm ppm t a b e l v o l g t d a t b i n n e n een s t r a a l van c a . 1-2 km de LC50 waarde (0.05 - lppm) gedurende 30 t o t 60 dagen i s o v e r s c h r e d e n . Organismen ' d i e l a n g e r dan 1-2 dagen i n deze zone v e r t o e v e n z u l l e n dan s t e r v e n . rijkswaterstaat b e n o o r t bij: nr. datum: Dladnr: 10 We kunnen i n d e r d a a d v e r o n d e r s t e l l e n dat s t e r f t e van p l a n k t o n i s opgetreden. Een s t e r f t e van d i t m i c r o s c o p i s c h k l e i n e l e v e n i s e c h t e r met h e t b l o t e oog s l e c h t waarneembaar. Bovendien z a l , door de s t r o m i n g , g e t i j d e en g o l f b e w e g i n g h e t a f g e s t o r v e n l e v e n worden a f g e v o e r d . In de p e r i o d e van 30 mei - 2 j u n i 1988 z i j n op d i v e r s e l o k a t i e s op h e t NCP experimenten met t e s t algen (fytoplankton) uitgevoerd (bioassay e x p e r i menten met t e s t a l g Skeletonema) ( z i e F i g . 1 ) De g r o e i van de a l g werd geremd op s t a t i o n s 13 en 14, t e r w i j l op de o v e r i g e , n o o r d e r l i j k e r g e l e g e n s t a t i o n s de a l g normaal g r o e i d e n . Deze r e s u l t a t e n ondersteunen de v e r o n d e r s t e l l i n g d a t s t e r f t e van p l a n k t o n i s opgetreden. e O p m e r k e l i j k i s d a t t i j d e n s de l b e r g i n g s f a s e van e n k e l e weken, geen v i s i n de d i r e c t e omgeving van h e t wrak werd g e s i g n a l e e r d . Een o p m e r k e l i j k v e r s c h i j n s e l , a a n g e z i e n normaal gesproken v i s s t e r k wordt "aangetrokken" door r e c e n t gezonken schepen. Het " w i j k g e d r a g " van v i s s e n voor d i r e c t s c h a d e l i j k e s t o f f e n kan m o g e l i j k v e r k l a r e n dat er geen waarneembare s t e r f t e onder v i s i n de d i r e c t e omgeving van de Anna Broere i s waargenomen. O p p e r v l a k t e s e d i m e n t e n v a n het N e d e r l a n d s e d e e l v a n het C o n t i n e n t a a l Plat Surficial geology of the Dutch sector of the Continental Shelf schaal I scale 1 : 2 0 0 0 0 0 0 B i j l a g e 2, F i g . 1. j dijioge M-60 NOORD M-65 M-70 co CD 50.0 500.0 WEERGAVE PLOTNR 1 TOT 9 AANT S I M TIJD 2700 EIND TIJD 5400 M-COORD :65 N-COORD : 55 SYMBOOL :X DATUM z o • o TIJD CD . S T O F 50.000 500.000 § 2 GEGEVENS G E G E V E N S LOZING 5000.0 " CD CO to LU > 2.3 2.4 MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 m z H 208 1 z M-60 M-65 ZUID 0 M-60 M-70^ 4 12 NOORD M-65 0 3 UUR NA L O Z I N G 1 6 k m M-70 GEGEVENS WEERGAVE PLOTNR 2 9 co z TOT AANT Z CD S I M TIJD 3000 EIND TIJD 5400 G E G E V E N S LOZING M-COORD 65 N-COORD 55 SYMBOOL X DATUM • co co m LU " TIJD 500.000 50.000 STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK 5000.0 500.0 50.0 INST 5100 208 M.60 M=65 ZUID 0 M-70 4 12 08 UUR NA LOZING 1 6 k m Deeltjesberekening met WAQUA - snelheidsvelden. Eenheid isolijnen = 10" g /1. 9 dijiage M-60 NOORD M-65 M-70 GEGEVENS WEERGAVE PLOTNR 3 TOT 9 AANT 2.5 2.6 H CD Z S I M TIJD 3300 EIND T I J D 5400 G E G E V E N S LOZING 50.0 500.0 5000.0 M-COORD :65 N-COO.RD . 55 SYMBOOL :X DATUM z O " o TIJD ' CD com LU « -50.000 500.000 STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 208 in M-60 M-70"" M-65 ZUID 0 M-60 4 12 NOORD M-65 16 13 UUR NA L O Z I N G km M-70 GEGEVENS co PLOTNR 4 TOT 9 AANT S I M TIJD 3600 EIND TIJD 5400 GEGEVENS • 50.0 •500.0 5000.0 WEERGAVE M-COORD N-COORD SYMBOOL LOZING :65 55 :X DATUM • co co in LU " TIJD 50.000 500.000 . z STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 in 208 Ul M-60. M=65 ZUID 0 M-70 ' 4 18 UUR NA LOZING 16km 12 Deeitjesberekening met WAQUA - snelheidsvelden. Eenheid isolijnen s 1 0 " g / I. 9 2.8 M-60 NOORD M-65 M-70 GEGEVENS PLOTNR co WEERGAVE : 5 TOT A A N T :9 S I M TIJD : 3900 EIND TIJD : 5400 I 05 z G E G E V E N S LOZING • CO :65 N-COORD : 55 SYMBOOL :X DATUM ZO LU i § 2 M-COORD • oTS ITJOD F 05 . MASSA G E G E V E N S RUN 5000.0 500.0 50.0 ZNWK INST 5100 lO z 208 I M-60 M-65 ZUID M-70 0 M-60 4 12 NOORD M -65 - 16 k m M-70 GEGEVENS co fr//) ' //A/ ff Yjj 23 UUR NA LOZING WEERGAVE PLOTNR 6 TOT 9 AANT S I M TIJD 4200 EIND TIJD 5400 G E G E V E N S LOZING 50.0 500.0 5000.0 M-COORD :65 N-COORD 55 SYMBOOL X DATUM • CO CO m LU » TIJD STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 208 cn z M-60 M=65 ZUID 0 M-70 4 12 28 UUR NA LOZING 1 6 k m Deeltjesberekening met WAQUA- snelheidsvelden. Eenheid isolijnen s 1 0 " ^ g / I. diilageZ. 9 2.IO NOORD M-65 M-60 GEGEVENS M-70 PLOTNR TOT co AANT WEERGAVE 7 9 S I M TIJD 4500 EIND TIJD 5400 G E G E V E N S LOZING • CO CO 5) LU • ZO M-COORD :65 N-COORD :55 SYMBOOL .X DATUM - oT I J D 2 ^ § 2 50.0 500.0 5000.0 STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 208 M-70 M-65 ZUID M-60 0 12 NOORD M -65 M-60 cn - 33 UUR NA LOZING 16 k m GEGEVENS M-70 CD O) WEERGAVE PLOTNR 8 TOT 9 AANT S I M TIJD 4800 EIND TIJD 5400 • GEGEVENS M-COORD f/J )< /IT— j Uf t- ) ) } • CD ill c/3 in LU " N-COORD //r--50.0 5 0 0 SYMBOOL 0 5000.0 50.000 LOZING :65 55 :X DATUM TIJD 05 STOF MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 208 m Z M-60 M-70 M=65 ZUID 0 4 12 38 UUR NA LOZING 16km Deeltjesberekening met WAQUA - snelheidsvelden. Eenheid isolijnen s 1 0 ' ^ g / I. Bijlage M-60 NOORD M-65 M-70 GEGEVENS WEERGAVE PLOTNR TOT co 05 2.11 9 AANT 9 S I M TIJD 5100 5400 EIND T I J D G E G E V E N S LOZING I/ff / r / ~ (Jf / r r — (j I f f Off ( f i - co LU 5 0 5 0 0 0 0 M-COORD :65 N-COORD :55 SYMBOOL :X DATUM 5OOO.0 50.000 ZO » o TIJD 05 I. S T O F II MASSA GEGEVENS RUN ZNWK INST 5100 208 1 M-60 M-65 ZUID 0 M - 60 M-70" 4 12 NOORD M - 65 1 43 UUR NA L O Z I N G 16 k m M - 70 GEGEVENS WEERGAVE PLOTNR CO Z TOT A A N T z 05 S I M TIJD : EIND TIJD GEGEVENS M-COORD 65 N-COORD 55 SYMBOOL £ :X DATUM H-CD c/ D in Mi " LOZING z o TIJD • O STOF — Z MASSA G E G E V E N S RUN ZNWK INST 5100 m z z 1 Ul M . 60 M - 70 M - 65 ZUID 3 4 8 12 208 UUR NA LOZING 1 6 k m Deeltjesberekening met WAQUA - snelheidsvelden. Eenheid isolijnen s 1 0 " ^ g / I. B i j l a g e 3. KUSTWACHT •VERSIE 3/6 02.001t BERGING ANNA BROERE 1. ALGEMEEN ' - - De ANNA BROERE i s na een a a n v a r i n g op 27 mei gezonken i n de p o s i t i e 52-36-34 N 003-10-26 E. Aan boord b e v i n d t z i c h 550 t o n ACRYLONITRIL. G e z i e n de g e v a a r s a s p e c t e n ^ v a n deze s t o f i s b e s l o t e n om h e t s c h i p zo s p o e d i g m o g e l i j k te b e r g e n . De o p d r a c h t t o t b e r g i n g i s op 31 mei door R W S / D i r e c t i e Noordzee aan S m i t Tak gegeven. 2. DE BERGING : . ' De b e r g i n g z a l b e s t a a n u i t een a a n t a l f a s e n t.w.: . r a » c J. . Op 1 j u n i z a l de DOLFIJN b e r g i n g s a n k e r s aanbrengen op de boeg van de ANNA BROERE en v o o r l o o p s t r o p p e n aanbrengen onder h e t g e h e l e s c h i p . Op 2 j u n i z a l de TAKLIFT 4 u i t v a r e n naar het wrak. D a a r n a a s t z a l een p o n t o n en h e t b e r g i n g s v a a r t u i g JACOMINA i n de p o s i t i e worden g e b r a c h t . Op 3-4-5 j u n i z u l l e n k a n t e l s t r o p p e n en beschermranden e t c . worden a a n g e b r a c h t . De GIANT 2 z a l 4-5 j u n i u i t v a r e n om b i j de b e r g i n g t e assisteren. Ook z a l r e s e r v e bok r i c h t i n g wrak gaan. 2.2. Fase 2: K a n t e l e n s c h i p op 6-7 j u n i . S c h i p o p h i j s e n t o t v u l p i j p e n boven water komen. P l a a t s e n s c h i p a/b GIANT 2 o f e e r s t l a d i n g o v e r s l a a n i n andere t a n k e r ( a f h a n k e l i j k van h e t w e e r ) . 2.3. Fase 3: B i n n e n b r e n g e n van s c h i p naar R o t t e r d a m . 3. LEIDING/COORDINATIE A l s o p d r a c h t g e v e r h e e f t RWS/DNZ de a l g e h e l e l e i d i n g van deze o p e r a t i e . . . De c o o r d i n a t i e b e r u s t v.w.b. de b e r g i n g sec b i j DNZ/Smit-tak. . A l l e v e r d e r e m a a t r e g e l e n t i j d e n s de o p e r a t i e worden q e c o o r d i n e e r d door h e t K u s t w a c h t c e n t r u m . D i t centrum f u n g e e r t t e v e n s a l s c o m m u n i c a t i e centrum t u s s e n de deelnemende eenheden en de w a l . • Er v i n d t d a g e l i j k s o v e r l e g p l a a t s door h e t o p e r a t i o n e l e team om 16.30 i n de rampenkamer van DNZ ( I n weekend CIC Hoek van H o l l a n d ) . T i j d e n s d i t o v e r l e g worden a f q e l o p e n 24 uur b e s p r o k e n en werkzaamheden komende 24 uur doorgenomen. Ook z a l p e r s b e r i c h t dan worden opgesteld. 4. VEILIGHEIDSMAATREGELEN Gedurende de g e h e l e o p e r a t i e z a l door Smit Tak l u c h t en water en door de SMAL AGT l u c h t m o n s t e r s worden genomen om t i j d i g een v e r o n t r e i n i g i n g v a s t te kunnen s t e l l e n . Er d i e n t een g e b i e d v r i j gehouden t e worden van scheepen l u c h t v a a r t a.v. . Fase 1 en 3 S c h e e p v a a r t r a d i u s 10 m i j l rond p o s i t i e wrak. »d .-, Luchtvaart r a d i u s 10 m i j l van MSL t o t 1 0 0 0 f t Fase 2 S c h e e p v a a r t s e c t o r 60 graden downwind r a d i u s 20 m i j l . L u c h t v a a r t s e c t o r 60 graden downwind r a d i u s 20 m i j l van MSL t o t 5 0 0 0 f t . Gedurende o p e r a t i e d i e n t h e t p e r s o n e e l d a t z i c h a/b b e v i n d t van schepen i n de g e v a a r s z o n e p e r s l u c h t a p p a r a t u u r en gaspakken t e d r a g e n ( o f i n g a s d i c h t e ruimte). N.b. f a s e 2 wordt a l l e e n met d a g l i c h t u i t g e v o e r d . 5. UITVOERING 5.1 Justieel toezicht: L e i d i n g onderzoek RPtW V l i s s i n g e n . Zodra met k a n t e l o p e r a t i e wordt begonnen 1 o f 2 l e d e n van het onderzoeksteam RPtW V l i s s i n g e n aanwezig i n v e r b a n d met v e l i g s t e l l e n van e v e n t u e e l b e w i j s m a t e r i a a l en a f h a n d e l i n g s t o f f e l i j k o v e r s c h o t . Zodra ANNA BROERE boveh water en z e k e r i s d a t geen l a d i n g u i t s t r o o m t i s handhaven s t a t u s quo wrak v o o r onderzoek b e l a n g r i j k . V e r v o e r van de twee l e d e n o n d e r z o e k s t e a m en s t o f f e l i j k o v e r s c h o t door OCTANS. 5.2 Offshore: De B l u e en P u r p l e s e c t o r i n g e l i c h t . E v a c u a t i e p l a n voor M o b i l P-6-A en Penrod-81 en Amoco. SMITLLOYD 27 en 29 a l s s t a n d b y schepen a a n w e z i g . 5.3 Meteo: , I e d e r e d r i e uur h e t a c t u e l e weer v i a t e l e f a x van meteo V a l k e n b u r g op h e t K u s t w a c h t c e n t r u m p l u s de v e r w a c h t i n g v o o r de komende 12 u u r . D a g e l i j k s t e 16.00 uur het a c t u e l e weer p l u s l a n g e t e r m i j n v e r w a c h t i n g n a a r o p e r a t i o n e l e team ( w e e r k a a r t e n n i e t ) + Smit Tak. 5.4 Berichtgeving: Op v a s t e t i j d e n door KWC n a v i g a t i e b e r i c h t op v a s t e f r e q u e n t i e s u i t t e zenden. V i a t e l e x worden de v o l g e n d e i n s t a n t i e s g e i n f o r m e e r d : m Navarea one c o o r d i n a t o r , Yarmouth MRCC, Dover C o a s t g u a r d , Seewarn Cuxhavn, de z e e v e r k e e r s p o s t e n , v e r k e e r s d i e n s t e n , D i r k z w a g e r ( N o o r d z e e l o o d s e n ) , R L D en MILATCC. . .. . V i s s e r i j z a l door h e t p r o d u c t s c h a p v i s s e r i j b u r e a u worden i n g e l i c h t m i d d e l s een c i r c u l a i r e . V e r d e r z a l door HRMS CALLENBURG twee maal p e r u u r een n a v i g a t i e b e r i c h t worden u i t g e s p r o k e n . P e r s b e r i c h t wordt v e r z o r g d door h e t o p e r a t i o n e l e team. P e r s v o o r l i c h t i n g door Smit Tak v o o r wat b e t r e f t b e r g i n g en a l l e andere v o o r l i c h t i n g door V&W. D a g e l i j k s e s i t r e p v a n K u s t w a c h t aan a l l e i n s t a n t i e s . ( b i j l a g e 1) 5.5 Communicatie VHF kan. 92 VHF kan. 73 VHF kan. 16 VHF kan. 67 1657.5 k h z 6550 khz 2182 khz 121.5 mhz 243.0 mhz 5.6 (zie bijlage ) SMIT o n d e r l i n g . Deelnemende schepen o n d e r l i n g Aanroepen o v e r i g e s c h e e p v a a r t e n navber Afhandelen overige scheepvaart. Contact kustwachtcentrum. Contact kustwachtcentrum. Aanroepen o v e r i g e s c h e e p v a a r t . Aanroepen l u c h t v a a r t . Aanroepen l u c h t v a a r t . Taken deelnemende eenheden ( o v e r h e i d ) : 0 2 - 0 6 / e i n d e a k t i e SMAL AGT i B e m o n s t e r i n g en b e g e l e i d i n g transport. 0 5 - 0 6 / e i n d e a k t i e MITRA :Bovenwindse p o s i t i e voor coordinatie milieu/verkeer. Aan boord b e v i n d e n z i c h de c o o r d i n a t o r m i l i e u (CM)(dhr. Kramer) en c o o r d i n a t o r v e r k e e r (CV) ( d h r . C r a m e r ) . voor v r i j h o u d e n s e c t o r ( i n d i e n a k t i e l a n g e r aanscheepvaart/luchtvaart v r a g e n BDZ ) ( M e d i s c h team a/b en helidek). :Verkeersbegeleiding 02-06/08-06 BREEVEERTIEN :Verkeersbegeleiding 06-06/08-06 ROTTERDAM :Verkeersbegeleiding 06-06/08-06 VOLANS r Verkeersbegeleiding 06-06/08-06 HOLLAND : Verkeersbegeleiding 06-06/08-06 CHR.BRUNINGS : T r a n s p o r t Scheveningen/Wrak 06-06/08-06 OCTANS i 7~-'~„Z~~Z . » " i " " ; HvH/Wrak 02-06/08-06 DOLFIJN ST t mr _a -n„s-p o rrtf- HvH/Wrak Gedurende g e h e l e o p e r a t i e PH-ECO s t a n d b y voor v e r k e e r s 06/06-07/06 HMS C a l l e n b u r g : B e l a s t met l e i d i n g i l s V o o f r e d d i n g s o p e r a t i e s i s SAR-organisatie beschikbaar Schepen voor v e r k e e r s b e g e i d i n g d i e n e n 06 j u n i 00.00 ( I t ) ter plaatse te z i j n . (zie bijlage en voor t o t a a l o v e r z i c h t ) . 5.7 Onveilige sector. ••" ~ O n v e i l i g e s e c t o r wordt b e p a a l d aan de hand van b i j l a g e ( a l l e e n aan MITRA en K u s t w a c h t c e n t r u m v e r s t r e k t ) door c o o r d i n a t o r e n a/b M i t r a i n o v e r l e g met K u s t w a c h t c e n t r u m . B e h a l v e SMAL AGT z u l l e n o v e r i g e schepen z i c h n i e t i n de o n v e i l i g e s e c t o r bevinden/begeven. 5.8 Het werken met Acrylonitril. Zie b i j l a g e 5.9 Zeekaarten. T i j d e n s de a k t i e wordt g e b r u i k gemaakt van de N e d e r l a n d s e V i s s e r i j k a a r t e n 1954 en 1955 en de N e d e r l a n d s e Z e e k a a r t 1035. ER TELEX OP DE HOOGTE HOUDEN MET I SITREPS .ERICHTEN OP TE S T E L L E N IN HET ENGELS ,MOCO ATT. VANDERLEE/HOLMES 10BIL O I L ATT. J.R.MASSEY IOGEPA ATT. H.RINGERS 10DM ATT. OCKELOEN >IR.GEN.ENERGIE A T T . ALG.ENERGIEBELEID EN MIJNWEZEN SCHOLTEN 'ENROD-81 (RADIOROOM) ERKEERSDIENST IJMONDN " RIJNMOND " HARLINGEN " SCHELDEMOND .OODSDIENST RIJNMOND; TER INFO AAN GEZAGVOERDERS IIC HOEK VAN HOLLAND CWS D I R E C T I E NOORDZEE WIS HOOFDDIRECTIE ATT. IR.W.V.D.KLEY AARWEGMARKERING SCHEVENINGEN 'AARWEGMARKERING DEN HELDER 1ARINE VLIEGKAMP VALKENBURG (OPERATIONS) 'ERKEER EN WATERSTAAT, VOORLICHTING 7 R IAVAREA ONE COORDINATOR, :ARMOUTH, MRCC )OVER COASTGUARD ;EEWARN CUXHAVEN TAUNTON )IRKZWAGER ATT. NOORDZEELOODSEN IWS RAMPENKAMER )GSM RIJSWIJK ATT.DG + SI ;MITTAK 'ROM ATT. jANDBOUW EN V I S S E R I J ATT. OOSTEROM iINNENLANDSE ZAKEN ATT. LCC 32726+ 332« + 337» + 31662+ 310» + 575# + 71169+ 273|f+ 468 J + 37783+ 274U.330•330?u34 57 30 32 05146464+ 05197400+ 05196273+ 041232154+ 0 + 5 516 + 1: I 00+ 21 0'J + 34 405 + 31 o. 22222+ EXT.SMITTAK I 320; I U S T I T I E ATT. L C I C I I I I I I I I RADIO VERBINDINGEN Overige 123.1 mhz } werk uchtvaart 282.8 mhz -Kan. 16/67 2182 khz 121.5 mhz } a a n r o e p 243.0 mhz scheepv. } werk } aanroep Chr.Brun 6550 khz—282.8 mhzi—kan.7 3 C a l l e n b , kan.73 i I Breeveertien R o t t e rdam Smal-Agt Volans -kan .73—i Holland -kan. 92Smit-tak/Giant 5 stwachtc Octans/Dolfijn -kan .73Mitra kan.73- -1657 . 5khz .- i g a t i e b e r i c h t e n worden a a n g e k o n d i g d op k a n a a l 16 en v e r v o l g e n s " g e s p r o k e n op kan. 67 op H + 05 en H + 35 d o o r C a l l e n b . ui Te h a n t e r e n codes t u s s e n b e t r o k k e n schepen. Code 10 - n i e t s 20 - D o d e c y l b e n z e e n , z i c h t b a r e w i t t e wolk i n h e t water 30 - Dodecylbenzeen + A.N. l i c h t (code 1) 40 - idem m a t i g (code 2) 50 - idem zwaar (code 5) 60 - A.N.; t a n k 4 g r o t e l e k k a g e s (code 6) 70 80 - Gewonde 1 x 8 0 , 2 x 8 0 e n z . A.N. 90 - Gewonde 1 x 90, 2 x 90 e n z . a n d e r s . 100 - C a l a m i t e i t , z o a l s b r e k e n wrak. E v a c u a t i e T a k l i f t 4. S e c t o r wordt 100°. Smal A g t stoomt u i t de S e c t o r . O v e r i g e schepen stomen b u i t e n de nieuwe Code 1 ^ mac waarde 2 ss mac waarde 5 < 5% LEL 6 5%-10% LEL sector. Chemiekaart A c r v l o n i t r i l (AN) CAS-nr: [107-13-1] acrylnitril 2-propeennitril vinylcyanide C H , = CHCN ACRYLONITRIL* FYSISCHE E I G E N S C H A P P E N BELANGRIJKE G E G E V E N S Kookount°C 77 SmeMDunt'C -82 Vlamount'C -5 Zelfontorandingstemperatuur * C 480 Reiaueve dichtheid (water - 1) 08 Reianevedampdicntneid (lucht - 1) 1.83 Reiatieve dichtheid bi| 20 C van verzadigd damp'iucntmengsei (lucnt - 1) 1.1 Damp scanning m m o a r bij 20 " C 110 Ooiosbaarneid in water, g ' 100 ml bi| 20 ° C 7.3 Expios.egrenzen. volume--: in lucht 2.8-23 Minimum ontstekmgsenergie in m j 0.16 Reiaiievemoiecuuimassa 53.1 K L E U R L O Z E V L O E I S T O F , A A N DE G E U R T E H E R K E N N E N De damp mengt zich goed met lucht. makkelijke vorming van explosieve mengsels De stof kan gemakketi|k poiymenseren bi| verwarming onaer mvloed van licht. De stol polymertseert heftig m aanwezigneid van basen en peroxiden. B«) vulien. aftappen of verwerken geen persiucht toepassen. Reageetf hefng met sterke oxidatiemiddeien Tast koper en koperiegenngen aan 8 ( DIRECTE G E V A R E N / VERSCHIJNSELEN M A C - w a a r o e m ppm M A C - w a a r d e in m g / m * • 4 H 1) 9 H Wijze van o p n a m e : De stof kan worden o p g e n o m e n m het lichaam door mademmg. msiikken en via de huid Een voor de ge2ondneid schadei'ike concentratie m de lucht kan door veraamping van deze stof b<i 20 " C zeer snel worden bereikt. Directe g e v o l g e n : Oe stof werkt pnkxeiend op de o g e n en de ademhalmgsorganen De stof betemmert ae ceiaaemhahng De stof werkt butend op oe hui'd. s o m s pas na enkele uren De stof werkt op net zenuwsteisel in ernstige gevallen Kans o p bewusteioosheid en dodeii|ke afioop G e v o l g e n bl| langdurige, herhaaldelljke blootstelling: Het is geOleken dat de stot onder bepaaide omstandigneoen een soort kanker kan veroorzaken bi) de mens. PREVENTIE B L U S S T O F F E N / E E R S T E HULP Brand: zeer Drandgevaarh|k geen open vuur. geen vonken en met roken poefler. A F F F . schuim. hatonen E x p i o n e : damp met lucm expiosief. gesloten apparatuur. ventiiatie expiosieveiiige eiectnscne apparatuur en verlichting, aaroen. vonk-arm gereedschap. Di| b r a n d , tanks/vatan koel houden door spuiten met water. 1 S T R E N G E HYGIENE kootzuur IN A L L E G E V A L L E N A R T S W A A R S C H U W E N inademen: kec'piin a o e m n o o a . duizeiigneid. misseli|*heid zwaKtegevoel ventiiade. piaatse'i|ke schermmg Muid: wcrar opg&norrien. maoemen h a n d s c h o e n e n . beschermende kiedmg. verontreinigde kieding uittrekken nuid spoeIen met veel water ot afdoucnen en naar arts verwezen geiaatsscherm of oogbescnermtng in c o m b i natie met a d e m b e s c n e r m m g eerst s p o e i e n met veel water, dan naar arts vervoeren. roooheid. zie verder, O g e n : r o o a n c d . pijn afzuigmg of ademoe- Insllkken: neeipi|n a d e m n o o d . misselijkneid. duizeiigneid 2waktegevoei Irisse lucnt. rust, amyimtnet laten opsnuiven m o n o laten s p o e i e n , amytnttnet laten opsnuiven. en onmiddeiii|k naar ziekennuts vervoeren. OPRUIMING OPSLAG omgeving oniruimen. d t s k u n d i g e waarscnuwen letrvioeistol o p v a n g e n in niet-afsiuitoare vaten morsvioetstof o p n e m e n m zand of inert aosorptiemiddei en naar veilige plaats afvoeren Restant onscnaoelt|K maken met cnioorbieekioog. (extra persooniijke b e s c n e r m m g persiucntmasker) brandveiiig. gescneiden van oxidatiemiddeien. g e s c n e i d e n van sterke basen, koel. donker. inhibitor toevoegen ETIKETTERING / NFPA R S 45-11-23/24/25-38 53-16-27-44 NotaO-E Ucht onrvlambaa/ >V 3 y\ X Vergtftig ^ ^ / ^ OPMERKINGEN Acryimtrit verdampt n a g e n o e g niet uit leer en zal na veriooo van ti|d verbranding van de nuid ver oor zaken Vermi|dt daarom net geb'uik van ieder m kieding took in s c n o e i s e i l Oe reukgrens hgt o o v e n d e M A C - w a a r o e Sip vergiMigmg door acrvionitnl is specifieke eerste hulp noodzakelijk Oe benodigde middelen met gebruiksaanwiizing moeten ter oeschikkmg staan In P U 8 L I K A T I E B L A D P 100 van de A r b e i d s m s o e c t i e woroen uilvoerige mstruct'es gegeven voor net veilig werken met acrvlnitnl A a n te beveien is om vooraf van de mhoud van dit biad ker.nts te nemen en net daarna steeds b"i de hand te n o u d e n Z e ook oe volgende pubiikaoes van oe Arbeidsmsoectie OP1 O P 2 . O P 12 en C V 4 1) Pieken zi|n toegestaan van 10 p p m gedurende maximaal 15 minuten van eikaar gescneiflen ooor perioden van tenminste 120 mmuten Transport E m e r g e n c y C a r d T E C ( R ) - « 1 20 V N - n u m m t r : 1093 B e i t e l c o d e C-0O03 Chemiekaart D o d i c v l b e n z e e n (LAB) CAS-nr: [123-01-3] C H i2 25C H 5 5 DODECYLBENZEEN FYSISCHE EIGENSCHAPPEN Kookpunt'C 230-300 Vlampunt°C 135 Reiatievedichtneidlwater-1) 0 86 34 Relatieve aampaichtneid [lucnt - i | Relatieve d.cntneid Bi| 20 " C van verzadigd damp/iucntmengsel llucht - 1) 10 Dampspanning m moar bi| 20 ° C <01 O p i o s o a a r n e i d m water niel Relatieve moiecuuimassa 246 4 BELANGRIJKE G E G E V E N S K L E U R L O Z E VLOEISTOF. A A N DE GEUR TE H E R K E N N E N De damp mengt zien goed met lucnt. MAC-waarde ' , n vastgesteld e I W l | i e ven o p n a m e : Oe stof kan woroen o p g e n o m e n m net iicnaam door mademmg. msiikken evia de nuid Een voor ae gezononeid senadeli|ke concentratie m de lucnt zal door veroamp.ng van snt'er * ° ' u n g z a a m woraen bereikt. bi| verneveien ecnter vee. C 2 0 C n e l 0 1 s l e c m s 2 e e r Directe g e v o l g e n : De stol werkt pnkkelend op de o g e n . de nuid en de ademnat.ngsorganen DIRECTE G E V A R E N / VERSCHIJNSELEN B r a n d : branabaar geen ooen vuur en niet roken. Inademen: keelpiin noesten. zie ook insl.kken Muld: worat opgenomen O g e n : roodneid PREVENTIE roodneid pijn. ventiialie poeder, A F F F scnuim naionen kooizuur tnsse lucht, rust en arts waarscnuwen verontremigae kieding u-nrekKen nuid spoeien met veel water oi afdoucnen. en arts waarschuwen nanoscnoenen. veiiigneidsbril. eerst spoeten met veei water, dan zo noaig naar arts vervoeren Iniiikken: buikpi|n. nootopiin. misseii|kneid. duizeiigneid. sutneid OPRUIMING BLUSSTOFFEN/EERSTE HULP m o n d laten spoeien. en arts OPSLAG 'ekvioeistof o o v a n g e n m alsiunbare valen. | ventilatie tangs de vioer morsvioeistol o p n e m e n in zand ol m e n absorpiiemiddel en naar veilige plaats afvoeren OPMERKINGEN Hei lecnniscn produkt 11 een m e n g s e l van isomeren. kookpunt atnankei.|k van de samenstelling, B e t l e l c o d e C-0831 0 waarscnuwen ETIKETTERING / NFPA -4.1Bijlage 4 BERGINGSOPERATIE: LOGBOEK 27-05-88 "Anna B r o e r " 03*10,26' zinkt na a a n v a r i n g in positie 29-05/ 31-05 uitslag Drijvende k i p "Anna B r o e r e " evenwijdig verankeren verrekend getekend NZ gingstakels zijn worden v a n de T a k l i f t Z e e k l a a r maken T a k l i f t 02- 06 Instaleren F-| F i s y s t e e m . A a n v o e r e n Instructie v a n de bemanning zee 20.30 + "Jacomina" t o t 31-05 voorbereiden 24.00 de werk- 4. Top e r a f h a l e n . B e r - 4. veiligheidsmateriaal. t.a.v. A c r y l o n n i t r i l . Taklift 4 op l o k a t i e 04- 06 Onwerkbaar weer. Aan dek v o o r b e r e i d e n d e 05- 06 Onwerkbaar weer. S t r o p p e n gereed 06- 06 Stellen om 7.30 stroppen 07- 06 Stroppen aanbrengen. 08- 06 Stroppen a a n b r e n g e n . 20.18 09- 06 Onwerkbaar weer. boven wrak. B e g i n 10.00 toenemende zeegang. 1 0-06 Onwerkbaar weer. 1 1-06 Onwerkbaar weer. 1 2-06 Onwerkbaar weer. 1 3-06 Stellen 1 4-06 Geel bovenwrak u u r . Onwerkbaar weer. werkzaamheden. hangen i n r u n n e r s . plaatsen; veel uur g e s t o p t . T e v e e l uur s t r o p p e n - Rood i n p i k k e n . 19.00 vanwege Vertrek uur. 03- 06 stellen anker i n s c h e r e n . A a n v o e r e n van d i v e r s e m a t e r i a l e n . 01- 06 naar ton's 268. op b e r g i n g s o p d r a c h t aan b o o r d zaamheden 3,5 359. " D o l f i j n " v i a o v e r e e n k o m s t NZ Vooruitlopende met aan s t r o o m r i c h t i n g t e houden. d u i k e r s d i e a l op l o k a t i e uur 31-05 negatief. Bergingscontract en 29-05/ en w a t e r mon- D u i k o n d e r z o e k en a a n b r e n g e n v o o r l o p e r s o n d e r a c h t e r s c h i p . om wrak 31-05 Nb 0 1 . E e r s t e o n d e r z o e k van a f M i t r a . D u i k o n d e r z o e k en g a s m e t i n g e n nemen l u c h t sters, 52*36,34' zeegang. zeegang. u i t de b l o k k e n i.v.m. inpikken. uur " G i a n t 2" v o o r de zeegang d i e s t e r k de kop n i e t toenam. te 1 5-06 Onwerkbaar weer v o o r werken met 2" stroppen. Stellen a n k e r s komen d o o r . Er moeten e x t r a a n k e r s komen v o o r "Giant 2". 16- 06 Geel 17- 06 Stellen "Giant blokken i n p i k k e n . F i F i s y s t e e m o p s t e l l e n . Op inkorten i.v.m. h i j s h o o g t e . D i v . 2" p r o b l e m e n met moment Blauw en G r o e n w i s s e l e n gedraaid diepte zitten. "Giant a f g e z o n k e n . Om h i j s e n . Om 18-06 16.20 dek). Verder 00. 00 - 01.30 uur hydrauliek i s op tijd uur gereed 14.30 "Giant Poging om ankerlier. het schade. Duikonderzoek w i j s t d i e p e r moet worden 07.45 uur lijk schillend g e s t e l d maar n i e t voor Besloten om 1. v.m. de krachten breekt Stroppen "Anna B r o e r e " BB van van 4 door Taklift laten stroomrichting Stellen i n het i n de op "Giant Taklift "Giant ontstane alle Kop en ± 75 te cm. de aan 180* 2". en toenemende de is ver- zee- afgescha- bodem t e zetten stropen. Hier- 4. achteruit verhalen. 180* op (verankering voor vermoede- eigen stroom. onstabiele situatie "Anna B r o e r e " nu 4 een 2 resterende draden afstand wrak l i g t delen 2" aanvarings- 2" schroefraam "Anna B r o e r " Leegpompen " G i a n t uitstekende 20-06 nu s l i p p e n op Ankers ophalen. positie. en wrak weer t e r u g t i j draai de (wakend s t r o p . Oorzaak voorzijdraad Taklift v e r b a n d met te u i t dat losmaken u i t b l o k k e n kentering 19-06 strop vield. bij op kantelen- boven w a t e r b e w e g i n g s p a t r o o n hebben op grote heen 2". blauw/groene "Anna B r o e r e " g a n g , waardoor de elkaar afgezonken. breekt doordat Alle laatste omdat d e z e rond "Anna B r o e r e " afzinken uur 2" ankerwerkzaamheden. p l a a t s e n . M i s l u k t d o o r o n d e r wrak u i t s t e k e n d e Om "Giant en Na In opbreken stroppen) anker. op nieuw gedraaid verankeren// t.o.z. eerste Duikonderzoek vlakschade + wrak. bovenwrak. Onwerkbaar weer; " G i a n t naar Rotterdam voor d i v e r s e aanpassingen. 2" opbreken en - 4.3 - Losmaken gebroken s t r o p p e n u i t s c h r o e f r a a m i s n i e t g e l u k t . Kop "Anna B r o e r e " z i n k t d i e p e r i n . Geen lekkage of o n t snappende l u c h t waar t e nemen. 4 V o o r l o p e r s onder voors c h i p door gehaald en v a s t g e z e t op wrak. T a k l i f t 4 opgebroken en v e i l i g e a f s t a n d voor anker i.v.m. m o g e l i j k e l e k k a g e van A c r y l o n i t r i l t i j d e n s v e r d e r a f z i n k e n wrak. Wachten op v e r d e r a f z i n k e n wrak. P l o e g mensen naar de wal voor o v e r l e g . V a n u i t rubberboot d u i k o n d e r z o e k . _ Nieuw p l a n van aanOnwerkbaar weer. pak. Wrak doorzagen Onwerkbaar weer, zeegang 3 a 4 m. en i n 2 d e l e n op Onwerkbaar weer. _ " G i a n t 2" p l a a t s e n . S t e l l e n bovenwrak. Duikonderzoek. Gebroken s t r o p u i t schroefraam t r e k k e n . Gele s t r o p o p v i s sen, deze i s nog t e g e b r u i k e n t . b . v . k a n t e l e n . K e t t i n g o n d e r d o o r h a l e n t . b . v . k a n t e l e n en zagen. A l l e s t r o p p e n neerleggen en v e r b o e i e n . Opbreken en aan andere z i j d e van wrak opnieuw s t e l l e n i.v.m. w i n d r i c h t i n g en windv e r w a c h t i n g . H i e r n a s t r o p p e n opnieuw i n p i k k e n . Gevolg 6 uur u i t s t e l k a n t e l e n voor g u n s t i g e s t r o o m r i c h t i n g . Van l a d i n g tanks BB1, BB6 en SB1 de d e k s e l s o p e n z e t t e n . Wrak r e c h t o p k a n t e l e n 16.00 uur. Met k r a c h t op k a n t e l s t r o p pen de k e n t e r i n g afwachten om t e r u g z a k k e n van wrak t e voorkomen. 19.37 - 20.28 uur Duikonderzoek wrak s l a g z i j ±6* over SB. Duikonderzoek af moeten breken i.v.m. gas voor de bok. Om 20.25 uur 30 ppm. voor de kop en 5 ppm. op voordek. Om 22.00 uur b e s l o t e n om T a k l i f t 4 voor de nacht te v e r l a t e n i.v.m. lekkage AN. Om 22.30 uur 25 man van boord met V i k i n g b a n k . 08.00 uur Meting aan dek 2 ppm. Meetploeg weer van boord. 14.45 uur Meting aan dek n e g a t i e f , bemanning t e r u g aan boord. O p s t a r t e n z a a g k e t t i n g s t r a k z e t t e n , 20 ton aan i e d e r e k a n t . 16.30 uur K r a c h t op rood neemt i n een keer toe t o t 300 t o n . Wrak i s weer op z i j n S B z i j d e t e r u g g e z a k t . 16.45-17.40 uur wrak doorzagen. Na doorzagen a c h t e r u i t v e r h a l e n , opbreken en op a f s t a n d voor anker. - 4.4 - Onwerkbaar weer. V a n u i t rubberboot duikonderzoek zaagsnede zowel v o o r s c h i p a l s a c h t e r s c h i p l i g g e n op hun z i j k a n t . P l a a t s van de zaagsnede i s goed. V o o r l o p e r s onder v o o r s c h i p z i t t e n nog op de j u i s t e p l a a t s . Z a a g k e t t i n g opruimen en s t r o p p e n gereed maken t . b . v . k a n t e l e n v o o r s c h i p . V e r h a a l d r a d e n op v o o r s c h i p p l a a t s e n (1 op voorboders; 1 op tankhoofd BB en 1 op tankhoofd BB5) 400 m. a c h t e r u i t v e r h a l e n en met ± 60 ton t r e k k r a c h t v o o r s c h i p van S B z i j d e op z i j n v l a k k a n t e l e n . T i j d e n s duikonderzoek v a n u i t rubberboot 5-10 ppm. i n l u c h t en 6 ppm. i n watermonster. V o o r s c h i p s t a a t v l a k op bodem. Onwerkbaar weer, zeegang 3 - 3,5 m. S t e l l e n boven v o o r s c h i p na metingen 5 ppm. t e r u g a c h t e r u i t v a n u i t rubberboot i n beschermende k i e d i n g e.d. metingen boven v o o r s c h i p . In de l u c h t 30 ppm. ( i s meetbereik) en i n watermonsters 6 ppm. (Na a n a l y s e aan de wal 35 ppm.). D i t waren waarden d i e aan boord a a n l e i d i n g gaven om t e zeggen d i t i s een onwerkbare s i t u a t i e . Metingen nog boven de max. waarde; v e e l wind en zeegang. M i s v e r s t a n d e n t u s s e n s c h i p en wal omtrend wat i s werkbaar ten a a n z i e n van zowel wind en zeegang a l s t e n a a n z i e n van g a s s e n . Varen r i c h t i n g wal voor o v e r l e g v i a a u t o t e l e f o o n . L a t e r 6 man met V i n k i n g b a n k naar binnen voor v e r d e r o v e r leg . A l l e v a a r t u i g e n naar b i n n e n . B e s l o t e n i s om "Jacomina" met 2 d u i k e r s en een g a s d o k t e r naar l o k a t i e t e s t u r e n voor metingen . "Jacomina" apparatuur "Jacomina" Onwerkbaar v a n u i t L e l y s t a d naar Rotterdam voor l a d e n meeten v e i l i g h e i d s m i d d e l e n . op l o k a t i e voor metingen, v e e l wind en zeegang. weer, "Jacomina" v e r l a a t om 13.00 uur l o k a t i e . 1 1-07 1 2-07 13- 07 14- 07 1 5-07 16-07 1 7-07 1 8-07 19-07 20-07 21-07 22-07 2324252627- 07 07 07 07 07 28- 07 Onwerkbaar weer. r — Onwerkbaar Onwerkbaar Onwerkbaar Onwerkbaar Week e i n d . Week e i n d . Schepen standby i n R o t t e r d a m / M a a s s l u i s . weer weer weer weer B e s l o t e n om tank 4 SB onder water l e e g te pompen. V e r v o l g e n s v o o r - en a c h t e r s c h i p t e l i c h t e n met de T a k l i f t 1, h i e r t o e moet a l l e v e i l i g h e i d s m a t e r i a a l vanaf de T a k l i f t 4 worden o v e r g e z e t en ! e x t r a pomp m a t e r i a a l worden g e l a d e n . "Jacomina" naar l o k a t i e metingen n e g a t i e f . Duikonderzoek v o o r s c h i p l i g t t e r u g S B - z i j k a n t (15* a 20* door naar dekz i j d e ) . H i e r d o o r moet pompplan worden aangepast. Pomp aans l u i t i n g komt nu op s l o b l e i d i n g tank 4 SB. Deze z i t met aanzuig op hoogste o n t l u c h t i n g s s y s t e e m en o f lekkage van aanvaringsschade. "Jacomina", maken p o m p a a n s l u i t i n g . I n Rotterdam gereedmaken T a k l i f t 1 en o p s t e l l e n v e i l i g h e i d s m a t e r i a a l . T a k l i f t 1 naar l o k a t i e boven wrak voor anker koppelen z u i g s l a n g en pomp. " E n g e l i n a B r o e r e " l a n g s z i j . Om 20.25 uur s t a r t overpompen tank 4 SB, r e g e l m a t i g monstername van over te pompen v l o e i s t o f . Geen pure AN a a n g e t r o f f e n , e n k e l zeewater met hoge c o n c e n t r a t i e A c r y l o n i t r i l i n orde van g r o o t te e n k e l e volume p r o c e n t e n . V e r v o l g overpompen. Om 16.23 uur g e s t o p t met pompen. In monster z i t nu minder dan 6 ppm. D i t moet inhouden tank 4 SB i s zo goed a l s v r i j van AN. Losmaken pompmateriaal. V o o r b e r e i d e n s t r o p p e n t r e k k e n 1 v o o r l o p e r onder v o o r s c h i p i s gebroken, om 06.45 uur g e s t o p t zeegang 2,5 m. 13.00 uur opbreken en t e r u g naar Rotterdam. Week e i n d (onwerkbaar). Week e i n d (onwerkbaar). Onwerkbaar weer. 22.00 uur v e r t r e k v a n u i t Rotterdam naar l o k a t i e . S t e l l e n boven wrak. V o o r b e r e i d i n g e n t . b . v . t r e k k e n s t r o p p e n Anker van kop "Anna B r o e r e " losmaken en door k l u i s kop b i j t i l l e n om nieuwe v o o r l o p e r s onder v o o r s c h i p door t e h a l e n . - 4.6 - K a n t e l s t r o p p e n vastmaken 02.00 uur. A l l e s gereed maken om op t e breken, zeegang 2,5 a 3 m. 09.00 uur. A l l e s t r o p p e n l o s g e g o o i d 11.00 uur. A l l e ankerdraden l a t e n s l i p p e n en t e r u g naar Rotterdam, zeegang 3 a 3,5 m. Week e i n d , onwerkbaar weer. Week e i n d , onwerkbaar weer. 14.00 uur Varen van Rotterdam naar l o k a t i e . A l l e ankers opvssen, draden t e r u g op trommels d r a a i e n . S t e l l e n boven wrak. Stroppen opduiken. gereed maken. Nieuwe v o o r l o p e r s Kop b i j t i l l e n en stroppen o n d e r d o o r h a l e n . Tankdoppen van de 3 v o o r s t e b a l l a s t t a n k s aan BB l o s d r a a i e n om een b e t e r e gewichtsverdeling te k r i j g e n . Stroppen v a s t z e t t e n en v o o r s c h i p k a n t e l e n , u i t z i j n gemaakt bed d r a a i e n en v l a k op de bodem z e t t e n . Blauwe en groene s t r o p veranderen voor b e t e r e g e w i c h t s v e r d e l i n g . Stroppen benaaien op t a n k d e k s e l s . F-|Fi systeem o p z e t t e n . V o o r s c h i p 5 m. van bodem l i c h t e n en z i j ankers T a k l i f t 1 l a t e n s l i p p e n ; s l e p e n naar "Giant 2" en op ± 150 m. a f s t a n d wrak aan de grond z e t t e n voor afwachten k e n t e r i n g p l a a t s i n g . Wrak boven water d r a a i e n en boven "Giant 2" brengen. "Giant 2" oppompen t o t deze l a s t van v o o r s c h i p "Anna Broere" overneemt. T i j d e n s deze a c t i e ' s r e g e l m a t i g metingen 4 ppm. op voordek T a k l i f t 1. Om 21.30 uur spanning van de h i j s b l o k k e n a f . Gasmetingen aan dek "Anna B r o e r e " deze z i j n nog zeer hoog. Boven meet b e r e i k d r a g e r b u i z e n l o k a a l z e l f s binnen de e x p l o s i e g r e n z e n . Waterscherm over wrak gezet en b l o k k e n u i t g e p i k t . T a k l i f t 1 van boven werkdek "Giant 2" weg en "Giante 2" v e r d e r l e e g b l a z e n . Om 10.45 uur v o o r s c h i p "Anna B r o e r e " v e i l i g gegeven 5ppm. i n luwte op dek "Giant 2". Maken p o m p a a n s l u i t i n g e n 18.30 uur s t a r t overpompen i n " E n g e l i n a B r o e r e " . Om 22.00 uur i n tank 3 SB hoge c o n c e n t r a t i e AN gemeten, wat h i e r i n n i e t h o o r t t e z i t t e n . T a k l i f t 1 ankers o p v i s s e n en s t e l l e n boven a c h t e r s c h i p . Stroppen k l a r e n en i n p i k k e n . - 4.7 - V e r v o l g leegpompen v o o r s c h i p en s t r o p p e n t r e k k e n a c h t e r schip. V e r v o l g leegpompen en s p o e i e n l a d i n g t a n k s 16.00 uur. A l l e tanks w a a r i n AN h e e f t gezeten l e e g en gespoeld en e x p l o s i e v r i j . P l a a t s e n s t r o p p e n op a c h t e r s c h i p . L i c h t e n a c h t e r s c h i p en naar "Giant 2" brengen en op dek p l a a t s e n . 20.40 uur spanning van h i j s b l o k k e n a f , 21.00 a l l e s t r o p p e n l o s . V e r v o l g leegpompen en s p o e i e n l a d i n g t a n k s . 08.10 uur einde pompen, losmaken s l a n g e n . 10.00 uur v e r t r e k " E n g e l i n a B r o e r e " . Opruimen pompmateriaal. Opruimen l o k a t i e . Opbreken T a k l i f t 1. E e r l a n d 2002 "Giant 2" en om 19.00 uur v e r t r e k van l o k a t i e . A c h t e r g e b l e v e n op l o k a t i e 1 anker van 10 ton met 400 m. ankerdraad. " G i a n t 2" afmeren i n 8 Rotterdam. e Petroleumhaven en T a k l i f t 1 naar TOTAAL CM "3 1 CN 00 LO 1 VO 1 CO CN LO 00 r~ *- T— 1 vo CO • 1 OO 1 Xi ta J* WERKB. c OJ u OJ u 3 OJ CV 0 CN VO CN CN in 00 LO > ro CD • TJ • cn u 0J CV Xi XJ •r-l 3 M U 03 Sj OJ M C c i—i 0) (0 OJ TJ e 0 fO OJ 3 OJ JZ) JD. ZJ (TJ TJ •H > a ta cn fO TJ rH CP u OJ 0 03 e (1) 0 c •H OJ 4J CTJ X. •r-t a a 0 s-i 3 U XI 4J 03 xi 03 a> u a 0J cn c 03 •H 0J J£ •H c 3 TJ OJ vT> CO T3 0J u CO a 0 0J TJ c CD cr> cn u ai •H rH cn 3 IJ 0) Xi n 3 (TJ (TJ J3 J * c a> cn co TJ CD 3 03 C M OJ • TJ •H (0 u CD CD u (TJ U cn 3 OJ TJ c c d) J * i-l > CD 0 3 JZ) > OJ Xi rH OJ OJ TJ 0) rH rH D 4J vo o vo o \ v. CN" o VO o v> vo o r» o o o o CO o \ VO CN \ r— of \ CN > o o o 00 o 1 1 1 I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 vo o VO o LO O of CN VO o \\ o r~ of vo o \\ rCN o c> o o ro *— CN 00 O O 0 03 0. 0 fO O 0 N o e a 0 JZ) U-l 0 a 0 TJ OJ o > 03 c w 00 VD e s rH o \\ v. cn cn •H 03 cu C CD CD c CD TJ U CD 3 T - T ro o ro CN CO CN rCN vo CN LO CN CN ro CN CM CM CM O CM CTl OQ co r~ vo > X! uo •M CO OO co CM CTi II II 11 O I CO O ro vo o LO o o CO o CM o CO (V co I— CM Cum co r3 TJ U d) 4J U-( 4J VM 4J U-l ^rj ro "n\\ EH tH 9u CM ro u 4J X! ri -H M at CM ro C CU C a a M H H TJ 5 u "2 ai 0) « o o c U I § CP- 4J 8 4 J •M CO - H •H ro TJ +J C i - a 5 c ccue e < g - H r a ( r j a < u -H ro C o ro CTi CM oo CN CN VO CN LO CN CN ro CN CN CN CN O CN CQ oo vo > xi in Ti00 00 ro CN 5 CTl O CO O » o 1 II vo o LO o o ro o CN O eg M rsi CD CN ca M 4J 4J CM CD m w TJ fO <0 C C EH EH 38 fi c S > i (D O, fjj 0 XI fO S-i r n r-j ci) rH rH £ 4-> -H •H 8 "t^ -H 4-> > - H -rH C CD OT > <§ 3I ro cr. CN oo CN rCN vo CN in CN CN CO CN CN CN CN i CQ O CN CTi 00 VO > in 4-1 CO 00 CTi 173 CM § II I CTl O 00 O o vo o in o o co o CM O OJ Q CM O O CM 4J VM •H -H EH CM TJ j j rS fi TJ O W 8 in fO C >g 3 TJ C c s M CD CO (TJ 0 X! u rH CTI OJ rH C •H 4 J -H > •H •H rH •rH rH 05 > o c OJ cn 5
© Copyright 2024 ExpyDoc