Contactblad IVN

Kleefkruid
Instituut voor natuureducatie
en duurzaamheid.
Contactblad IVN-Raalte
Maart 2014
jaargang 20 nummer 1
Inhoudsopgave
Colofon.................................................................................................................... 3
Voorwoord............................................................................................................... 4
Uitnodiging algemene ledenvergadering................................................................. 5
Notulen jaarvergadering maart 2013....................................................................... 6
Jaarverslag Werkgroep Roofvogels 2013............................................................... 8
Jaarverslag Werkgroep Watervogels 2013............................................................. 9
Jaarverslag Werkgroep Natuurlijke Omgeving 2013............................................. 14
Jaarverslag Werkgroep Nestkasten 2013............................................................. 16
Jaarverslag Werkgroep Landschapstuin 2013...................................................... 17
Jaarverslag Werkgroep Wilde planten en kruiden 2013........................................ 18
Jaarverslag Werkgroep Steenuilen 2013.............................................................. 19
Activiteitenprogramm 2014 van IVN Raalte.......................................................... 23
Jaarverslag Werkgroep Groene Laarzen 2013..................................................... 27
Jaarverslag Werkgroep Gierzwaluwen 2013......................................................... 28
Jaarverslag Werkgroep Voorlichting 2013............................................................. 30
Jaarverslag Werkgroep Vogelzang 2013............................................................... 32
Jaarverslag Werkgroep Hoogstamfruit 2013......................................................... 33
Jaarverslag Werkgroep Knotten 2013................................................................... 34
Jaarverslag Werkgroep Weidevogels 2013........................................................... 36
Kleefkruid digitaal?................................................................................................ 38
Jaarverslag Werkgroep Vogeltrektelpost 2013...................................................... 39
Jaarverslag Werkgroep Lezingen en Excursies 2013........................................... 42
Jaarverslag Secretaris 2013.................................................................................. 43
Winterwandeling 5 januari 2014............................................................................ 45
Bestuur en coördinatoren...................................................................................... 47
Programma van IVN-Raalte.................................................................................. 48
Colofon
Kleefkruid
Kleefkruid is het contactblad voor
leden en donateurs van IVN-Raalte,
Instituut voor natuureducatie
en duurzaamheid.
Kleefkruid verschijnt 4 maal per jaar.
Redactie:
Marie-José van Beurden
Westdorplaan 16
8101 BE Raalte. tel. 353751
[email protected]
Wil je Kleefkruid voortaan graag
digitaal ontvangen?
Contacten adverteerders:
Ton Schoorlemmer
Torenvalk 45
8103 GJ Raalte tel. 352410
[email protected].
Mail dan naar:
[email protected]
Graag vermelden dat je Kleefkruid
voortaan digitaal wilt ontvangen met
vermelding van je:
naam, adres en mailadres.
Lay-out:
Jos Harink
De Spinde 37
8102 LA Raalte. tel. 362944
[email protected]
Dan kunnen de gegevens genoteerd
worden in de ledenadministratie.
Contributie
Leden: € 15,--; jonger dan 18 jaar of
tweede lid binnen een gezin: € 7,--.
Contributie jeugdleden: € 7,–.
Donateurs: € 10,–.
Kopij voor
volgende kleefkruid
inleveren
vóór 18 mei 2014
Machtiging:
Het bestuur vraagt leden die IVN nog
geen machtiging hebben gegeven
voor het automatisch overmaken van
de contributie, contact op te nemen
met het secretariaat.
Bankrekening 35 45 71 710
bij M.J. van Beurden
[email protected]
3
Voorwoord
Terwijl het voorjaar in zicht is,
blikken we terug op de activiteiten van de diverse werkgroepen
in 2013. De jaarverslagen in dit
“Kleefkruid” laten zien, dat onze
eigen IVN-ers ook dit jaar weer
met veel enthousiasme en liefde
voor de natuur aan het werk zijn
geweest. Er zijn heel wat wilgen
geknot, fruitbomen gesnoeid,
nestkasten gecontroleerd, vogels geteld en planten geïnventariseerd. Ook was er ruim aandacht om anderen van onze kennis mee te laten profiteren. Er werden lezingen,
wandelingen, excursies en cursussen georganiseerd. Voor jong en oud was er iets
te doen. En meestal waren de deelnemers na afloop erg enthousiast.
Het programma voor dit jaar biedt ook de nodige afwisseling. De aftrap werd gegeven met een schitterende winterwandeling, waar zo’n 700 mensen van hebben
genoten.
Het is altijd mooi als de inspanningen van de organisatoren beloond worden met
deelname van een groot aantal personen. Daarom is iedereen van harte welkom
bij alle activiteiten die nog volgen en die te vinden zijn in dit “Kleefkruid” en op de
website www.ivn.nl/afdeling/ivn-raalte
Ik wens jullie veel leesplezier.
Marie-José van Beurden
4
Uitnodiging algemene ledenvergadering
IVN Raalte
Uitnodiging voor de algemene ledenvergadering van IVN Raalte
Dinsdag 18 maart 2014 om 19.30 uur
bij
Zuivelboerderij De Knapenvelder aan de Knapenveldsweg.
1.Opening
2.
Notulen van de vergadering d.d. 29 maart 2013
3.
Ingekomen stukken / mededelingen
4.
Stemming over IVN deelname aan de SNF
5.
Jaarverslag secretaris
6.
Jaarverslag penningmeester
7.
a.Verslag kascommissie
b. Benoeming lid
8.
Begroting 2014
9.
Jaarverslagen diverse werkgroepen
10.Bestuur:
Bevestiging aanstelling penningmeester Albert Jan Hoekerswever
Bevestiging aanstelling bestuurslid Marijke Stroek
aftredend, na periode van 6 jaar: bestuurslid Agnes Walraven. Niet
herkiesbaar.
De functie van voorzitter is tot heden nog vacant.
De functie van secretaris wordt al meerdere jaren “ad interim”
vervuld door Ine Kappert en zij is herkiesbaar.
11.Rondvraag
Pauze met een drankje.
Na de pauze zal IVN – lid Joop Smit over zijn grote hobby vertellen. Sinds zijn
jonge jaren gaat zijn interesse uit naar vogels. Steeds weer verwondert hij zich
over de natuur en het gedrag van vogels. Met een PowerPoint presentatie laat hij
ons meegenieten van de mooiste beelden.
De avond zal om ongeveer 22.00 uur worden afgesloten.
5
Notulen jaarvergadering maart 2013
IVN Raalte
Jaarvergadering
19 maart 2013 in de Knapenvelder 19.30 uur
Aanwezig van het bestuur
Georg Soetens, Ine Kappert,
Inez van Duyvendijk, Agnes Walraven
Afwezig met kennisgeving
Jeanne en Theo de Vries, Reni Sterkman,
Bertus Grootenhuis, Jan Tijs
Aanwezig 27 leden
1.Opening
Georg heet alle aanwezigen welkom en deelt mee dat de penningmeester Andre
Houter, zijn taak als penningmeester beschikbaar heeft gesteld. Hij zal nog wel tijdelijk de afhandeling van financiën op zich nemen, we zijn dus met spoed op zoek
naar een penningmeester!
2.
Notulen algemene ledenvergadering van 20 maart 2012
Gerard Alferink vraagt of de gemaakte kilometers doorgegeven moeten worden.
Ja, dit is van belang voor de subsidie aanvraag, dus graag wel doorgeven. Verder
geen aanmerkingen, de notulen worden goedgekeurd.
3.
Ingekomen stukken / mededelingen
•
Verzoek binnengekomen van een inwoner van Heino om te helpen met
indienen van bezwaar tegen wijziging van de APV, waarin opgenomen
wordt dat er geen vergunning nodig is voor het kappen van bomen in
bossen. Albert heeft aangegeven, dat dit geen zin heeft; destijds met de
wijziging van het kappen van bomen < 30 cm hebben we bezwaren inge
diend, die helaas van tafel zijn geveegd.
•
Bertus Grootenhuis heeft de nieuwe website van IVN Raalte ingericht. Je
kunt de site vinden door naar ivn.nl te gaan en dan naar de afdeling of
rechtstreeks via ivn.nl/raalte
•
2 leden van IVN Raalte hebben op de Floriade gestaan. Als dank hebben
we hiervoor een nestkast ontvangen van Vivara; deze heeft nog geen
plek; locatie zou kunnen zijn aan de Kennedylaan of in de landschaps
tuin.
•
We hebben een verklaring gestuurd naar vogelbescherming Nederland,
6
dat we tegen roofvogelshows zijn. Dit heeft consequenties voor de SNF;
het bestuur gaat hierover binnenkort in gesprek met het bestuur van de
SNF.
•
Er is nu ook een mogelijkheid om lid te worden van IVN Nederland: mini
male bijdrage is 24 euro en dan wordt je ook lid van de afdeling. Wij krij
gen dan 12 euro van IVN Nederland. Van onze eigen leden dragen we
8,65 euro af aan IVN Nederland. De ledenadministratie van de leden van
IVN Raalte moet nu via de landelijke website bijgehouden worden; eerder
stuurden we een update van ons ledenbestand via een excelfile naar IVN
Nederland.
4.
Jaarverslag secretaris
Zie jaarboekje, er zijn geen opmerkingen.
5.
Jaarverslag penningmeester
De stukken worden uitgedeeld en toegelicht door Georg. Het exploitatieoverzicht en de balans worden goedgekeurd.
6.
A. Verslag kascommissie
Joop Smit en Albert Hut hebben de boeken gecontroleerd; de administratie is op een keurige en ordentelijke manier beschreven, de balans kon
worden verklaard en is gecontroleerd en er zijn geen onrechtmatigheden
geconstateerd. Een compliment voor de penningmeester.
B. Benoeming nieuw lid:
Albert Hut treedt af; Jos Harink volgt hem op.
7.
Begroting 2013
De begroting voor 2013 geeft geen aanleiding voor een contributieverhoging. In de begroting is nog geen rekening gehouden met de uitgaven
voor kleefkruid; het drukwerk wordt binnenkort elders uitbesteed en
gedeeltelijk digitaal verzonden. Martijn vraagt zich af of de begroting voor
de roofvogelwerkgroep wel klopt. Hij zal dit even nakijken. De begroting
wordt aanvaard.
8.
Jaarverslagen diverse werkgroepen: zie kleefkruid
Geen opmerkingen. We zijn een actieve vereniging van vooral doeners.
9.Bestuursmutaties
De penningmeester is afgetreden; er is nog geen opvolging.
De voorzitter treedt vanavond af; er is nog geen opvolging. Er wordt af
scheid genomen van Georg met een bon, een bloemetje en een hard applaus.
Nogmaals een dringend verzoek om te helpen zoeken naar nieuwe bestuursleden. Het huidige bestuur bestaat nu nog uit 3 personen, waar7
bij Ine al 2 jaar extra de taak van secretaris op zich neemt.
10.Rondvraag
Rudi: wat doet IVN Raalte om het kappen van bomen tegen te gaan? In
dien mogelijk treden we in overleg met de gemeente, of raden omwonen
den aan om zelf actie te ondernemen.
Marie Jose: Het kleefkruid kan nu ook digitaal verzonden worden aan
diegene die daar de voorkeur aan geven, hoe gaan we dit inventariseren?
Het bestuur zal er zorg voor dragen dat er een mailing hierover richting
de coördinatoren zal gaan.
11. Sluiting
Na een korte pauze met een hapje en een drankje houdt Inez een
prachtige presentatie over het Boetelerveld: een wandeling door de seizoenen.
Jaarverslag Werkgroep Roofvogels 2013
Zoals in onderstaande tabel te zien is, was 2013 ook geen
goed jaar voor de roofvogels. Dit zijn de waarnemingen van
Sjaak Bruggeman:
JONGEN
NEST
Jonge Havik
SUCCESVOL
MISLUKT
Wespendief
1
1 (2 ei)
Boomvalk
112
Havik227
Sperwer228
Torenvalk
2
1
1 ( 4 jong)
5
Buizerd
10
9
1 ( 2 ei)
12
Totaal
18
15
3
8
34
Martijn Wijnberg,
Coördinator Werkgroep Weidevogels
Jaarverslag Werkgroep Watervogels 2013
Het IVN Raalte telt de volgende plassen :
•
Rekoplas
•
Krieghuusbeltenplas
•
Hoogebroekplas
•
Brewer- plas
Al deze plassen worden of vanaf de openbare weg, vanaf de schouwpaden, bij particulieren achter het huis en zelfs door een eigenaar van de Brewer plas zelf geteld.
Door dit soort tellingen over vele jaren krijg je een mooi beeld van wat er zoal rondvliegt en zwemt in deze plassen. Inmiddels tellen we al bijna twintig jaar.
Januari : Bij de midwintertelling werd voor de zevenenveertigste keer internationaal geteld.
Deze midwintertelling is een van de langste simultaantellingen die hier in Europa
word gehouden.
Aan deze telling doen zeer veel vrijwilligers mee (Ongeveer 8000 ).
Op deze midwintertelling was het merkwaardig maar wel voorspelbaar dat er op de
Brewerplas zeer veel wilde eenden aanwezig waren en minder kuifeenden; die
voelen zich namelijk het best op de grotere plassen. Alle eenden op alle plassen
waren onrustig.
Ook waren er op elke plas dodaarzen aanwezig, waarvan we er beslist wel wat
gemist hebben, want deze kleine fuut laat zich behoorlijk slecht zien en zwemt en
duikt het liefst in of net voor het riet aan de waterkant. Het aantal meerkoeten (43)
zat op de Krieghuusbeltenplas omdat je daar mooie grazige kanten hebt met goed
veel gras, maar ook omdat het een vrij ondiepe plas is, ongeveer 5 meter op zijn
diepst . Hierdoor kunnen ze ook goed bij de waterplanten, die op zo’n diepte nog
weelderig groeien.
Februari: Meer dodaarzen dan in januari en er is al een beetje paarvorming
tussen deze futen.
Bij de wilde eenden is dit zeker het
geval, ze zwemmen constant paarsgewijs. Knobbelzwanen doen zich tegoed aan jong gras, dat er in overvloed
is. Van de rietganzen zijn er een paar
honderd, ze zijn te ver weg om te kunnen zien of het taiga- of toendra rietbergeend
ganzen zijn. De grote zilverreiger laat
zich mooi waarnemen langs de waterleiding , die uitkomt aan de Raarhoeksweg.
Kolganzen waren aan het dutten.
9
Op de Rekoplas, zijn de eerste maanden van het jaar de ganzen het talrijkst. De
bergeenden zijn ook al weer aan het verkennen. Ook deze maand zijn er behoorlijk wat meerkoeten op de plassen; vaak zijn dit Wit- Russsische of Baltische dieren.
Als toetje zwom er een mooie brilduiker man in prachtkleed.
Ook werd er deze maand een slaapplaatstelling gedaan van de zilverreiger en er
werd zelfs een roerdomp waargenomen.
Maart: Traditiegetrouw de telling van de scholeksters (152), wat geen groot aantal
was, want het gaat minder goed met deze soort. Net als met de kievit die met een
goede honderd vogels aanwezig was.
Ook traditie getrouw is het steenuiltje aanwezig, dat we elke keer weer mooi in de
nok van een schuur zien zonnen aan de Krieghuusweg. Ook andere vogels, zoals
de witte kwikstaart, zijn al terug. En wel in aantallen van 20 a 30 stuks. Ook deze
maand weer een zilverreigertelling: 14 stuks.
April: 7 april slaapplaatstelling van zilverreiger (12), wulp (3), grutto (58) en scholekster (218). Ook andere steltlopers zijn weer op de terugtocht : pijlstaart, watersnip, witgatje en tureluur.
Er was overigens zeer veel voedseltrek in de lucht, zoals kolgans, brandgans,
sperwer, spreeuwen en 12 zilverreigers.
14 April weer een watervogeltelling: het aantal en soorten ganzen daalt, op doortrek kun je nu van allerlei soorten vogels tegenkomen die terugtrekken naar de
broedgebieden. Putters lieten zich mooi zien, net als het steenuiltje op de bekende plaats. Er waren nog 144 scholeksters op de plas en 50 wulpen die niet
zijn afgeschoten in Frankrijk Van de regenwulpen telden wij er maar 24. Dit is relatief weinig, want in de meimaand gaan ze al foeragerend naar hun broedgebieden
op de taiga, steppen en moerassen.
Eind april hebben we nog een slaapplaatstelling gedaan van de regenwulpen, nu
waren er 122 op de slaapplaats. Deze regenwulpen komen soms zo laat en laag
aanvliegen, dat je goed moet observeren, anders mist je ze. We hebben al meerdere keren gehad, dat we op de terugweg waren en toch nog meerdere vogels
hoorden binnenkomen. De juiste aantallen komen dan onder druk te staan; je kunt
er niet meer opzetten dan je hoort maar tegelijkertijd weet je wel bijna zeker dat het
er meer waren.
Mei: Alle wintergasten zijn nu zeker weg. Nu komen de broedvogels aan bod ,
zoals de fuut die met 7 paar in de stemming is om te broeden, dat gepaard gaat
met de nodige paringsdansen. Wel zijn er nog een behoorlijk aantal ongepaarde
scholeksters ( 76), die nog te jong volwassen zijn en niet geslachtsrijp.
De steltlopers zijn er ook weer deze laatste maand; Zij zijn veelal op doortrek en
komen hier even opvetten.
Er zijn zo’n 200 kleine mantelmeeuwen aan het uitrusten en daar geldt hetzelfde
voor als voor de andere soorten meeuwen: zij zijn soms pas in hun vierde levens10
jaar geslachtsrijp.
Ook zaten in een weiland langs de Krieghuusweg twee bontgekleurde zwarte
kraaien. Dit soort albinisme komt bij verschillende vogelsoorten voor , van merel
tot boerenzwaluw e.a.
Juni: de futen hebben hun jongen al behoorlijk groot, nijlganzen hebben voor de
tweede maal jongen en de scholeksters blijven maar komen, 70 uitgemaaide of
ongepaarde vogels , maar bij de kleine mantelmeeuwen zijn wel pas uitgevlogen
jongen. De kleine plevieren gaan wel in twee paartjes, maar nog geen jongen
gezien; de grutto’s verzamelen zich. Deze vogels zijn waarschijnlijk uitgemaaid ,
maar kunnen ook al wel op trek zijn; in ieder geval verzamelen ze zich wel.
2 geelpootmeeuwen! dit is Lucien zijn specialisme en natuurlijk moeten we wel
even kijken met de telescoop of er geen geringde vogel tussen zit.
Juli: knobbelzwanen zwemmen
met 5 pullen rond. Soms heb je
een lichtbruine en witte jongen bij
een paartje knobbelzwanen. Dit is
nog de wilde kleur en de gedomesticeerde kleur door elkaar.
Voor de grauwe gans is het een
goed seizoen geweest en ze verzamelen zich al weer. De scholekster en de regenwulp gaan ook al
foeragerend op hun gebieden aan;
de regenwulp een paar duizend kilometer verder dan de scholeksters. Nijlganzen hebben nog steeds pullen en de
kleine mantelmeeuwen zijn bijna op hetzelfde aantal gebleven, al is het wel bijna
zeker dat dit andere vogels zijn dan de vorige maand. De spreeuwen zijn ook aan
het vliegen geslagen en komen met grote zwermen bij elkaar op de slaapplaats:
een mooi schouwspel!
Augustus: fuut met pullen, 4 stuks, de grauwe gans (nog steeds een behoorlijk
aantal aan het samenscholen, maar de kievit spant de kroon met 800 stuks. Het
kokmeeuwen broedseizoen is ook afgelopen: het zijn niet opmerkelijk veel pullen
die hier tussen zitten, namelijk 30 van de in totaal 119. Augustus is eigenlijk de
steltloper maand bij uitstek maar dit jaar is alles een beetje later en anders.
Wel is de watersnip al hoorbaar aanwezig en vliegt later heen en weer, draaiend
in de vlucht.
De spreeuwen verzamelen zich nog steeds boven ons maar hebben wel een andere slaapplaats. Wel ongeveer 5 duizend vogels in totaal met hun mooie show ,
wanneer ze bij elkaar vliegen en geen botsing te bespeuren. Ook de steenuil bij de
Krieghuusbelten zat rustig in de nok van zijn schuur.
September is in de regel wel een interessante maand. Normaal omdat de winter11
gasten er zijn of aankomen en de zomervogels (b.v. een bruine kiekendief ) op
trek. Maar nu zijn er nog heel wat aanwezig: denk aan steltlopers zoals kievit,
wulp e.a. Waarom zouden vogels zich verplaatsen nu dit najaar zo zacht is en er
overal genoeg te eten is? Dus per moment verschil: Kievit 1200 vogels. Dat zijn
vogels uit de Oost - en Noord- Europa, die blijven zolang er voer is en ze met hun
snavels de grond in kunnen komen. De laatste boerenzwaluwen zijn nog steeds
aan het opvetten tot ongeveer 19 gram en dan trekken ze weg om via de kustlanden strak naar het zuiden te vliegen. Wanneer ze op de winter bestemming zijn,
is het gewicht gemiddeld met 30 procent afgenomen. Dit zijn vaak late jongen met
hun ouders die je in september ziet.
Oktober: er werd een slaapplaatstelling gedaan om te weten te komen wat de
landelijke trend van de grote zilverreiger is. Nou, ik kan je vertellen dat het goed
gaat met deze mooie vogel . Bij ons op de slaapplaats 7 vogels en op een slaapplaats bij Utrecht 60 tot 100 vogels .
Op de helft van de maand, de datum die het dichts bij de vijftiende ligt, worden de watervogeltellingen gedaan: deze maand op 13 oktober. Hierbij waren de
grauwe ganzen aan het verzamelen: een paar honderd stuks. De nijlganzen zijn
de laatste jaren in aantal aan het minderen ; er word ook actief op deze uitheemse
soort gejaagd. De aantallen van de meerkoeten uit o.a Wit- Rusland en andere
Baltische staten nemen zeer snel toe: op de gezamenlijke plassen waren er honderd aanwezig met als uitschieter de Krieghuusbelten omdat , zoals al eerder vermeld is, het water niet diep is, veel plantengroei aanwezig is en mals gras rondom
de vijver staat.
November: Watervogel-en Ganzentelling. De watervogels waren door het weer
actief op het water maar ook erg onrustig. (oorzaak jacht met geweer?)
De smienten vanuit de moerassen en toendra’s van het hoge noorden waren (vaak
in paartjes zwemmend) met een aantal van meer dan honderd aanwezig .
De grauwe gans en de nijlgans waren goed vertegenwoordigd en zelfs een Indische gans was aanwezig op een plas. Verder veel wilde eend, wintertaling,
kuifeend, tafeleend, ook het aantal kieviten was op dat moment maar 120. Er
kwamen ons mooi rustig reeën tegemoet lopen. Deze keer zijn we via de kanaalzijde gegaan bij de Krieghuusbelten en was de steenuil en de grote bonte specht
als vanouds als vaste gast te zien.
December: op 9 december extra geteld door Lucien, hij werd zo enthousiast na
het zien van 2 ijsvogels, dat hij daarom maar even alle plassen heeft geteld: krakeend 10, rietgans 45, kleine zwaan 5, wilde eend meer dan 200, kuifeend meer
dan 100, en zelfs 250 kieviten en nog 1 witgat.
15 december: de laatste telling van 2013, waren er verschillende soorten ganzen:
nijlgans, kolgans, grauwe gans.
10 tafeleenden en maar 1 waterhoen, waarmee het helaas steeds minder goed
gaat volgens SOVON. Van de meerkoet zijn nog geen grote aantallen gezien. Of
12
dit door het voedselaanbod komt door het zachte weer ?? Er waren weer 4 reeën
te zien en een mooie zwerm spreeuwen (800), tevens zijn er meer dan 500 wilde
eenden geteld door ons. Ik hoop dat deze het komende jaar goed doorstaan.
Zonder de volgende medetellers waren deze getallen heel anders geweest en onvolledig, waarvoor dank.
Andre Alferink
Gerard Alferink
Jan Brewer
Lucien Brinkhof
Karin in ’t Veld
Ralph Temmink
Ronnie Walraven
Hein Kogelman,
Coördinator Werkgroep Watervogels
IVN ers die een telling willen meedraaien kunnen naar de coördinator mailen
of bellen.
Verder op naar 2014 voor een vogelrijk en natuurlijk goed jaar.
[email protected]
0572-354750
13
Jaarverslag Werkgroep Natuurlijke Omgeving 2013
In januari organiseerde de provincie een bijeenkomst over de gevolgen van wijzigingen in de EHS. Deze wijzigingen betekenen dat enkele gebieden niet meer
binnen de ecologische hoofdstructuur zullen vallen en de daarbij behorende bescherming verliezen. Voor gebieden binnen de gemeente Raalte heeft dit geen
gevolgen.
In het provinciehuis van de provincie Overijssel is door twee leden van de werkgroep de werkbijeenkomst “Ruimte creëren in Overijssel” bezocht. In drie presentaties werden de deelnemers bijgepraat over het onderwerp overheidsparticipatie in
relatie tot ruimtelijke ordeningsprojecten. Niet alleen vanuit overheidsperspectief,
maar vooral ook vanuit het perspectief van de burger: waar zit de beoogde doelgroep nu echt op te wachten? Hoe kunnen burger en overheid gebruik maken van
elkaars krachten en hoe kan worden ingespeeld op de dynamiek in de samenleving
waarin we leven?
In februari belegde de gemeente een bijeenkomst over “Raalte Duurzaam”. Via
gesprekken en workshops moest een beeld verkregen worden over hoe duurzaam
Raalte in het jaar 2050 kan zijn.
Voor plattelandsontwikkeling konden gemeenten in het verleden subsidies vanuit
“Europa” verkrijgen, voornamelijk voor de verbetering van de infrastructuur (landschap, routes, water, landbouw-ontwikkelingsgebieden en infrastructuur in dorpen). Die subsidieprogramma’s lopen ten einde en er komen nieuwe voor in de
plaats. De gezamenlijke gemeenten Deventer, Wijhe/Olst en Raalte, hebben samen al een bestemmingsplan voor het buitengebied en zijn bijeenkomsten gestart
onder de naam ’De kracht van Salland’. Het nieuwe programma richt zich op het
versterken van de economie en daar moeten plannen voor worden gemaakt. In
april zijn enkele startbijeenkomsten bezocht en sindsdien zijn twee bijeenkomsten
bijgewoond over het vervolg en de voorgenomen uitvoering.
In het voorjaar is gemeente ook het project “IVOR” gestart. Het project staat voor
een Integrale Visie voor de Openbare Ruimte. Een ieder gebruikt openbare ruimte door er doorheen te rijden, te fietsen of te lopen, te spelen of om de bedrijven
te bereiken. En natuurlijk de scholen, instellingen en winkels. Ook stelt een ieder
eisen aan die openbare ruimte. Die eisen hebben betrekking op de infrastructuur,
14
de bereikbaarheid en de toegankelijkheid. Maar ook op het groen, op veiligheid
en op duurzaamheid. En ook op de beeldkwaliteit, je prettig voelen, herkenbaarheid, een bijzondere plek koesteren. De openbare ruimte moet ook samenhang
vertonen, het is geen verzameling van losse elementen. De gemeente is in veel
gevallen verantwoordelijk voor de openbare ruimte. Om inhoud te kunnen geven
aan deze verantwoordelijkheid, is men gestart met het zgn. IVOR project. In de
startbijeenkomst werden algemene vragen besproken zoals: “Waar is de kwaliteit
wel/niet voldoende, waar kan het beter, waar kan het minder, wat is nodig en waar
kan van worden afgezien, waar en wat kunt u zelf bijdragen? ”
In de gewijzigde APV heeft de gemeente een verandering aangebracht door een
bepaling te schrappen, nl. dat voor bomen die onder de Boswet vallen geen gemeentelijke kapvergunning is vereist.Met deze verandering wordt dubbele regelgeving voorkomen.Een inwoner van Heino heeft gevraagd hem te ondersteunen
om van schrapping af te zien. Wij hebben hem laten weten dat niet te doen. De
gemeente mag namelijk voor de gebieden, die onder de Boswet vallen, geen
kapvergunning eisen. Wij hebben daar aan toegevoegd dat het IVN vond en vindt,
dat binnen de gemeente Raalte veel te gemakkelijk bomen kunnen worden gekapt
(en dan gaat het om bomen buiten bosgebieden). Destijds hebben wij dat aan de
gemeente kenbaar gemaakt en toen is er niets mee gedaan.
De gemeente heeft de wijziging doorgevoerd; wel is aan inwoners van Heino
toegezegd, dat meldingen op grond van de Boswet door de gemeente worden
bekendgemaakt. Maar helaas worden daarmee geen bomen behouden.
Albert Hut,
Coördinator Werkgroep Natuurlijke Omgeving
15
Jaarverslag Werkgroep Nestkasten 2013
De werkgroep heeft nestkasten hangen op diverse locaties:
In De Velner, op de nestkastenwandelroute in Raalte, in het Knapenveld, bij de
voormalige proefboerderij Haver Heino en op de begraafplaats Pleegste.
Controle gebeurt enkele keren in het voorjaar.
De bezetting varieert per route:
Wandelroute Raalte-zuid
Wandelroute Raalte-Midden (incl Swaenewoerd)
Wandelroute Raalte-Noord
Begraafplaats Pleegste
Aver Heino
De Velner
Knapenveld
kasten
29
73
32
27
10
48
34
bezet
19
37
20
21
6
36
14
%
65
51
62
77
60
75
41
Het afgelopen jaar was de gemiddelde bezetting dus ongeveer 63%.
boomklever
Het merendeel dat we aan soorten aantreffen bestaat uit pimpel- en koolmezen
en in mindere mate mussen en spreeuwen. De boomklever (2 in De Velner, 2 in
Raalte-Midden, 1 in Raalte-Noord) en de bonte vliegenvanger (5 stuks in De Velner
en 1 in het Knapenveld) hebben zich weer laten zien. De glanskopmees (1) is dit
jaar opnieuw aangetroffen in het Knapenveld.
In tien gevallen kon aan de hand van eieren en nestkenmerken toch niet vastgesteld worden om welke vogel het ging.
Opvallend is de bijzonder goede bezetting van de kasten op begraafplaats Pleegste.
Albert Hut ,
Coördinator Werkgroep Nestkasten
16
Jaarverslag Werkgroep Landschapstuin 2013
Eind 1994 is door het IVN afd. Raalte in de omgeving van het Overijssels Kanaal,
nabij de ijsbaan in het gedeelte van het openbaar groen, een z.g. landschapstuin
aangelegd. Opzet was een idee te geven hoe het landschap er in de omgeving van
Raalte er rond de eeuwwisseling van de 19e en 20e eeuw moet hebben uitgezien.
Belangrijke elementen daarin waren, naast de akkers en heide met bossen de
beekdalen. De landschapstuin ligt in zo’n beekdal.
Het was niet de bedoeling dat er, zoals in een heemtuin, een erg intensief beheer
verricht zou gaan worden; we wilden de natuur zoveel mogelijk haar gang laten
gaan waarbij we een enigszins sturend en corrigerend beheer zouden uitvoeren,
in de vorm van maaien en afvoeren van het maaisel, om zo de verschraling van de
grond te bewerkstelligen. Daarnaast het uitdunnen van de nog aanwezige houtopstanden om voldoende licht te krijgen. Bovendien is het openbaar groen, dat voor
het publiek toegankelijk moest blijven. Het was dus duidelijk een plan voor de lange
termijn.
Er zijn 2 poelen gegraven, die in de zomer druk bevolkt worden door kikkers. Er
waren 3 informatieborden geplaatst, die intussen allemaal vernield zijn. Eén is er
vervangen door een bord met daarop afbeeldingen van diverse soorten zangvogels, die in woonomgevingen voorkomen, dit trekt door voorbij gaande wandelaars
ruime belangstelling. Afgelopen jaar is er langs het wandelpad een nieuw informatiebord geplaatst dat, mede door de inzet van enkele leden en een sponsor, zonder
meer een aanwinst is.
Doordat het plan in een woonwijk ligt,
met daarnaast een trapveldje, is het een
geliefde plek voor de jeugd; ook voor
huttenbouw en rommelen in de poelen.
Kwalijk is dat het ook door enkele hondenliefhebbers gebruikt wordt als hondentoilet. Dit is duidelijk niet de bedoeling. Bovendien zullen we last blijven
houden van kwelwater uit het kanaal en
zal de destijds gestelde doelstelling naar
verwachting niet te realiseren zijn.
Een voortdurende bron van ergernis is
dat enkele buren uit de omgeving het gebruiken als stortplaats voor snoeiafval uit
hun tuin; dit is natuurlijk niet de bedoeling. We hopen dat we met de afspraak die
we met de Gemeente hebben gemaakt, waarbij het snoeihout wordt versnipperd
en daarna afgevoerd, dit zeker zal verminderen. Rommel trekt immers rommel aan.
Niettemin voorziet het zeker in een behoefte ; zeker voor de jeugd.
De werkgroep zangvogels maakt op gezette tijden in het voorjaar een wandeling
in de naaste omgeving en neemt een grote verscheidenheid aan zangvogels in dit
gebied waar.
17
Ondanks de inspanningen die we van verschillende kanten hebben gekregen, is
het niet gelukt de gestelde doelen te realiseren. Bovendien kan het Waterschap
het maaien niet meer verzorgen en hebben we helaas moeten besluiten om de
activiteiten in de landschapstuin te beëindigen.
We laten in ieder geval een object achter waar velen op hun manier van kunnen genieten. Tenslotte danken we iedereen die ons in de afgelopen jaren hebben
ondersteund bij dit project.
Kees Withagen,
Coördinator Werkgroep Landschapstuin
Jaarverslag Werkgroep Wilde planten en kruiden 2013
Het jaar 2013 heeft voor ons in het teken van vernieuwing gestaan. Vernieuwing,
omdat we een nieuwe uitdaging aangingen en omdat de werkgroep zich wat uitgebreid heeft.
De planten in de Kennedylaan zijn opnieuw bekeken. Maar nieuwe soorten hebben
we niet ontdekt. Door het koude voorjaarsweer waren de resultaten wat minder dan
de jaren ervoor. Bovendien had er in juli gemaaid moeten worden, maar helaas
heeft de gemeente daar geen medewerking aan verleend. Het gevolg was dat we
na juni eigenlijk geen goed overzicht meer konden krijgen.
Een tweede project was wel succesvol:
inventarisatie van planten in het Hoge
Broek, een stuk voormalig weidegebied,
dat onlangs door Natuurmonumenten is
verworven en dat wij gemonitord hebben.
We vonden o.a. moeraskartelblad en
heidekartelblad, rietorchis, schildereprijs,
stijve ogentroost en rode ogentroost. Al
deze planten staan in Nederland op de
rode lijst en worden met uitsterven bedreigd.
Stijve ogentroost
Daarnaast vonden wij vele andere soorten die specifiek zijn voor vochtig hooiland
en voor nat schraal land, zoals blonde zegge, schildereprijs en waterkruiskruid.
Dit jaar wordt dit project voortgezet. De monitoring zal weer eind juni, begin juli zijn,
maar daarnaast zullen we één maal per maand een bezoek brengen aan dit zeer
interessante gebied.
Georg Soetens
Coördinator Werkgroep Wilde planten en kruiden
18
Jaarverslag Werkgroep Steenuilen 2013
De eerste maanden van 2013 waren bijzonder koud en droog. Voor februari en
maart was de gemiddelde temperatuur gemeten op het weerstation in Heino 1,4 °C
en viel er in totaal slechts 67 mm neerslag. De voorgaande 10 jaar was dit gemiddeld 4,6 °C met gemiddeld 105 mm neerslag (bron: KNMI). Overal uit het land kwamen in het voorjaar berichten over hongerige weidevogels en lage muizenstanden.
Op basis van het weer en ervaringen uit voorgaande jaren werd daarom verwacht
dat de steenuil dit jaar wel eens laat kon gaan beginnen met broeden. Tijdens de
voorjaarsvergadering van de Werkgroep Steenuilen werd daarom besloten om een
week later dan normaal te beginnen met de eerste ronde van nestkastcontroles.
Resultaten
Ondanks de late start van de nestkastcontroles troffen we bij de eerste bezoeken
in geen enkele kast jongen aan, maar werd overal nog volop gebroed. Bij vervolgbezoeken bleek een aantal broedsels zelfs nog uitgebreid met een extra ei, wat
er op duidt dat de eieren van het eerdere bezoek nog maar net gelegd waren. De
extra eieren waren meer dan welkom, want 2013 gaat voor onze werkgroep de
boeken in als het jaar met de kleinste broedsels van de afgelopen 10 jaar. Tussen
2004 en 2012 fluctueerde het aantal eieren per broedsel tussen 4,0 en 4,5, waarbij 2011 en 2012 de minste jaren waren (zie figuur 1). Het gemiddelde voor 2013
kwam uit op een zorgwekkende 3,7.
Figuur 1: Aantal gelegde eieren en het aantal uitgekomen eieren per broedsel voor de periode van 2004
tot 2013. Het aantal broedsels loopt van 11 in 2004 geleidelijk op naar 41 in 2013.
Doordat we een aantal nesten in de legfase hebben gezien, en door het opmeten
van de vleugellengte van de jonge uilen tijdens het ringen, hebben we voor 32
broedsels uit kunnen rekenen wanneer het eerste ei ongeveer gelegd moet zijn.
De gemiddelde datum voor het eerste ei lag in 2013 op 24 april, bijna 2 weken
later dan in 2012! Zoals verwacht zijn de uilen door het koude voorjaar pas laat
19
begonnen met het leggen van eieren. Bij steenuilen legt het vrouwtje meestal om
de 2 dagen een ei en begint ze met broeden zodra het laatste ei gelegd is (Van
Harxen & Stroeken, 2011). Door de late datum waarop het eerste ei is gelegd, lagen de uilen achter op schema. Het leggen van minder eieren kan een poging zijn
van het vrouwtje om wat tijd terug te winnen. Ook is het goed mogelijk dat er minder
eieren zijn gelegd, omdat het voedselaanbod in april nog matig was en de ouders
dus liever wat minder magen te vullen hadden. Wel bijzonder om te zien was dat de
laatste uilen die begonnen met eieren leggen nauwelijks later waren dan in andere
jaren (zie figuur 2).
Figuur 2: Het aantal broedparen per dag dat het eerste ei heeft gelegd, voor 2012 (grijs) en 2013
(zwart). In 2012 werd begon het eerste paar al met leggen op 26 maart, terwijl in 2013 het allereerste ei
pas rond 16 april werd gelegd.
Hoewel het aantal gelegde eieren per nest ook in 2012 aan de lage kant was, is
er toen toch een record aantal jongen uitgevlogen. Dit komt omdat er maar weinig
verlies was. In 2013 was het verlies echter opvallend groot: slechts iets meer dan
de helft van de gelegde eieren leverde een uitgevlogen uiltje op. Het percentage eieren dat niet heeft geleid tot een uitgevlogen uil is ruim het dubbele van dat in
2012. Meerdere nesten bleken halverwege het broedseizoen verlaten te zijn door
de ouders. In één geval waren beide ouders nog in de buurt van het nest, maar
waren de eieren koud en onbebroed. Op verschillende locaties bleek de nestkast
bij een vervolgbezoek leeg. Mogelijk zijn sommige nesten verlaten vanwege voedseltekort. Bij de steenuil broedt alleen het vrouwtje en is ze grotendeels afhankelijk
van voedsel dat wordt aangevoerd door het mannetje. Als het mannetje onvoldoende voedsel naar het nest brengt, kan het vrouwtje besluiten het nest te verlaten om
zelf op jacht te gaan. Het is ook niet ondenkbaar dat een aantal nestkasten leeggeroofd zijn door steenmarters, hoewel wij daarvoor nergens bewijs van hebben
aangetroffen. Verder verlies was er bij een broedgeval waar we vermoeden dat het
mannetje is gesneuveld in het verkeer. Het vrouwtje heeft, na 5 eieren gelegd te
hebben, in haar eentje slechts een enkel jong groot weten te brengen.
20
Uiteindelijk zijn er in 2013 gemiddeld slechts 2,03 jongen uitgevlogen per gestart
broedsel. Dit is veel minder dan de 2,35 uitgevlogen jongen per broedsel die nodig
zijn om de populatie in stand te houden (Schönn et al., 1991).
Foto: Marco Tijs
Figuur 3: Steenuil voor de opening van een nestkast, voor de start
van het broedseizoen. Deze locatie
bleek tijdens de broedperiode verlaten.
Vergeleken met de rest van Overijssel
In heel Nederland broeden naar schatting nog maar 6.000 paartjes steenuil (Van
Duuren, 2013), waarvan ongeveer 1.000 in Overijssel (Koop, 2013). Voor de gemeente Raalte schatten wij het aantal op ongeveer 70 broedparen, waarvan ruim
de helft broedt in nestkasten van onze werkgroep. Landelijk is het aantal steenuilen
sinds de jaren zestig hard achteruit gegaan. Sinds de eeuwwisseling lijkt het aantal
ongeveer constant (Van Duuren, 2013).
Net als bij ons waren de resultaten voor 2013 in heel Overijssel teleurstellend. De
resultaten voor de gemeente Raalte laten zich dit jaar goed vergelijken met die
van de rest van de provincie (zie tabel 1). In vrijwel alle regio’s zijn er in 2013 veel
minder jongen uitgevlogen dan in 2012. De afgelopen jaren waren met name het
aantal uitgevlogen jongen per begonnen broedsel in de gemeente Raalte duidelijk
hoger dan in de rest van de provincie. Dat we in 2013 vergelijkbare cijfers laten
zien, benadrukt daarom alleen maar dat 2013 voor de steenuil in Raalte een bijzonder slecht jaar is geweest.
Tabel 1:
Broedresultaten voor de gemeente Raalte voor 2013, vergeleken met de
cijfers voor 2012 en die voor heel Overijssel.
Raalte 2012
Raalte 2013
Overijssel 2013
Geschat aantal broedparen
±70
±70
±1000
Eieren per broedsel4,03,73,5
Bezetting nestkasten59%58%25%
Uitgevlogen per broedsel
3,3
2,0
2,0
21
Komend jaar
Na het broedseizoen zijn veel nestkasten schoongemaakt en waar nodig voorzien van een laag schone houtsnippers. In het najaar zijn er een tweetal nieuwe
nestkasten geplaatst op erven waar het afgelopen jaar regelmatig steenuilen zijn
gezien of gehoord.
2014 zal een spannend jaar worden voor de steenuil. Wat zal het weer brengen
en hoe zal het gaan met de muizenstand? Zullen de steenuilen dit jaar wel op
een normaal tijdstip beginnen met eieren leggen en zullen de broedsels nu wel
een normale grootte hebben? Maar vooral is het interessant om te zien hoeveel
nestkasten er bezet zullen zijn. Hoe werkt het geringe aantal in 2013 uitgevlogen
jongen door? Hebben sommige uilen in 2013 een jaar overgeslagen en zien we ze
in 2014 gewoon weer terug?
Dankwoord
Tot slot willen wij alle mensen die hun erf delen met een steenuil hartelijk bedanken
voor hun inzet en hun enthousiasme.
Marco Tijs,
namens de Werkgroep Steenuilen
Literatuur
KNMI, Daggegevens van het weer in Nederland, Geraadpleegd op 9 februari 2014, http://knmi.nl/klimatologie/daggegevens/
Koop, F., 2013. Steenuilen Overijssel, Bijeenkomst steenuilwerkgroepen Overijssel, Hellendoorn
Schönn S., W. Scherzinger, K. M. Exo en R. Ille, 1991. Der Steinkauz. Die neue Brehm-Bücherei A.
Ziemsen Verlag, Wittenberg-Lutherstadt
Van Duuren, L., 2013. Graadmeter vogels, NEM (Sovon, CSB)
Van Harxen R. en P. Stroeken, 2011. Handleiding broedbiologisch onderzoek Steenuil. STONE
Steenuilenoverleg Nederland, Heiloo
Nonnetje
Het nonnetje woont aan de plassen;
het zwemt, het duikt, het heeft een staart.
En…… wat de leken zal verrassen:
Het uit een lokroep en het paart.
(uit:vroege vogels, Ivo de Wijs)
22
Activiteitenprogramm 2014 van IVN Raalte
IVN instituut voor natuureducatie en duurzaamheid
Voor vragen of opmerkingen kunt u contact opnemen met Reni Sterkman,
[email protected] of Ine Kappert 0572 357345
Deelname is, mits vermeld, gratis en op eigen risico; vrijwillige bijdrage wordt op
prijs gesteld.
23
Zondag 5 januari 2014
Winterwandeling
rondom Luttenberg.
Startpunt is landbouwmuseum “de Laarman” te Luttenberg
Starten tussen 10.00 en 14.00 uur voor een korte route van 7 km of een lange
route van 18 km (die ingekort kan worden tot 12 km).
18 Februari 2014
Roofvogelinventarisatie gedurende 13 jaar
Door Jan van Dijk, stichting Avifauna Zwolle
Deze stichting heeft als doelstelling het coördineren, stimuleren en verrichten
van onderzoek naar de avifauna van de gemeente Zwolle en de IJsseldelta; het
behoud en de bescherming van in het wild levende vogels en hun leefgebieden;
het duurzame behoud en herstel van populaties en leefgebieden van de in de
gemeente Zwolle en de IJsseldelta voorkomende vogelsoorten.
Waar: Filmzaal Annahuis, de Plas 8 Raalte Aanvang 19.30 uur
Kosten: € 4.00 incl. koffie/thee
Februari/maart 2014
Cursus zangvogels
Doel: luisteren naar de zang en overige geluiden van vogels en het herkennen
van deze zang/geluiden.
De cursus begint op 4 maart en duurt 8 weken, steeds van 9.00 tot ca. 10.15 uur
Informatie: per e-mail: Agnes Walraven – [email protected]
Per telefoon: Louis Slurink 0572 – 392124 of kijk op
www.ivn.nl/raalte
24
Zaterdag 5 april 2014
Excursie natte wandeling “met hoge laarzen door het
Boetelerveld”
Tevens wordt er uitleg gegeven over de trek van de vogels en over roofvogels.
Met een beetje geluk zien we baltsende roofvogels!
Startlocatie: Boetelerveld Schoonheetenseweg Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang: 10.00 uur
Kosten € 3,00. Leden Landschap Overijssel en IVN gratis.
Zaterdag 10 Mei 2014
Gezinsexcursie Vogelzang in het Boetelerveld
Ontdek de zang van de vogels in dit enige restant van de uitgestrekte, vochtige
heidevelden die in vroeger tijden heel Salland bedekten.
Start locatie: Boetelerveld, Schoonheetenseweg, Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang: 8.00 uur
Zaterdag 21 juni 2014
tijdens de landelijke waterdagen een
“op zoek naar waterdiertjes”
gezinsexcursie
Een mooie gelegenheid om kennis te maken met de fascinerende onderwaterwereld. Voor kinderen, maar ook voor volwassenen, is het een hele belevenis om
te ontdekken hoe gevarieerd het leven onder water kan zijn.
Locatie: kijk op www.ivn.nl/raalte voor de exacte locatie
Start:10.00 uur
Zaterdag 16 augustus 2014
Gentiaanwandeling Boetelerveld
De klokjesgentiaan is de waardplant van de vlinder het gentiaanblauwtje. Het
gentiaanblauwtje is qua voortplanting afhankelijk van de aanwezigheid van de
klokjesgentiaan in combinatie met een bepaalde soort knoopmieren. Dit is dè
gelegenheid om met deze bijzondere plant en het verhaal erachter kennis te
maken!
Startlocatie Boetelerveld Schoonheetenseweg Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang:10.00 uur
Kosten € 3,00. Leden Landschap Overijssel en IVN gratis.
25
Zondag 14 september 2014
Salland Natuur Fair
De Salland Natuur Fair is het resultaat van een unieke samenwerking tussen
mensen en organisaties in Salland die één ding gemeen hebben: hart voor natuur
en landschap! Zo vinden natuur-beschermers, jagers, landbouwers en andere
‘buitenlui’ elkaar tijdens deze jaarlijkse fair
Waar: landgoed Groot Zwaaftink Heeten (gem. Raalte)
Van 10.00 tot 17.00 uur
Zaterdag 25 oktober 2014
Nacht van de Nacht (tevens gezinsexcursie)
Nederland is een van de meest verlichte landen ter wereld. Niet alleen mensen
hebben last van teveel licht. Ook voor dieren en planten is het belangrijk dat de
nachten duister blijven. Duisternis is net als stilte en ruimte een van de oerkwaliteiten van het landschap. Om de schoonheid van de nacht te benadrukken en
aandacht te vragen voor de gevolgen van lichthinder organiseert o.a. IVN Raalte
de Nacht van de Nacht.
Locatie: wordt nader bekend gemaakt op www.ivn.nl/raalte
11 November 2014
lezing “Boetelerveld door de seizoenen heen”
door Inez van Duijvendijk, lid van IVN Raalte
Wat vliegt, kruipt, en groeit er in het enige restant van de uitgestrekte, vochtige
heidevelden die in vroeger tijden heel Salland bedekten.
Waar: zaal Annahuis, de Plas 8 Raalte. Aanvang 19.30 uur
Kosten € 4.00 incl. koffie/thee
Interesse in de natuur? Wij nodigen iedereen - jong en oud – uit om deel te
nemen aan een excursie of het bijwonen van een lezing.
Naast het organiseren van lezingen en excursies is IVN Raalte bij voorbeeld
actief in
Landschapsonderhoud: op zaterdagen in de winterperiode vanaf begin november worden wilgen geknot en hoogstamfruit op diverse plaatsen in ons gebied
door een groep actieve vrijwilligers gesnoeid.
Hulp is altijd welkom.
Diverse vogelwerkgroepen waaronder weidevogels, roofvogels, steenuilen,
kerkuilen en sinds enige tijd de gierzwaluwen zijn op zoek naar vrijwilligers.
Voor het plaatsen van oa. nestkasten, plaatsen van nestbeschermers, inventariseren en het volgen van broedgevallen kan iedere werkgroep nog vrijwilligers
in zijn groep verwelkomen.
26
Jaarverslag Werkgroep Groene Laarzen 2013
We zijn dit jaar op pad geweest met soms een hele grote groep en de andere keer
maar met twee kinderen en twee vaders.
20 januari gingen we naar de IJsseluiterwaarden met als thema “wintergasten”.
Veel vogels zijn hier om te overwinteren.Vooral ganzen vinden in deze omgeving
veel rust en voedsel.
7 april hebben we ons bezig gehouden met voorjaarsverschijnselen
in Wijhe onder de Gelder. Een mooi
landgoed met een gracht vol karpers
en veel verschillende soorten bomen
en coniferen.
23 juni genoten we van de sterrenhemel in het planetarium in het
buitencentrum, aan de rand van het
prachtige natuurgebied in Nijverdal.
24 november bekeken we het Boetelerveld na de herstel werkzaamheden ter verbetering van de waterhuishouding.
De werkgroep Groene Laarzen valt vanaf 2014 onder de werkgroep “Educatie”. De
Groene Laarzen gaan samen met de Werkgroep Lezingen en Excursies een jaarprogramma vaststellen, waarin dan jaarlijks vier gezinsactiviteiten georganiseerd
worden. De eerste is zaterdag 10 mei.
Ineke Koopman,
Coördinator Groene Laarzen
27
Jaarverslag Werkgroep Gierzwaluwen 2013
Eind april werden door bewoners van de Westdorplaan de eerste gierzwaluwen in
Raalte gesignaleerd, weldra gevolgd door meerdere op diverse locaties in Raalte.
Hoe is het gegaan in het afgelopen jaar?
Zoals gewoonlijk starten de gierzwaluwen hun 3 maanden verblijf hier om wat bij
te tanken van hun vermoeiende en lange reis en daarna hun nest her in te richten,
hun eieren te leggen, uit te broeden en hun jongen groot te brengen.
Aanvankelijk leken ze dit jaar wat minder in aantal, doch dat bleek slechts schijn,
want toen het weer wat opklaarde, waren ze duidelijk aanwezig.
De lange reis, het relatief kille weer, maakte kennelijk dat ze, wat meer dan gewoonlijk gebruikelijk is, op hun nestplaats verbleven.
De werkgroep gierzwaluwen telt jaarlijks
de aantallen op de verschillende locaties, doch let ook vooral op de aantallen
invliegers in de kleine openingen, bijv.
onder pannen, vaak boven aan de zijgevels. Ook bevordert de werkgroep de mogelijkheden tot het behoud en uitbreiding
van geschikte nestgelegenheid.
Sinds 2012 waren we bekend met een
populatie in Raalte-Zuid, we telden toen
pas op het eind van het seizoen en zagen
daar ca. 40 gierzwaluwen.
Het afgelopen jaar hebben we die locatie vanaf het begin nauwgezet gevolgd en
zagen tot onze verrassing 100-120 gierzwaluwen, die op maar liefst 18 verschillende plaatsen in die wijk, in 37 invliegopeningen hun broedplaatsen hadden! .Ons
nieuwe werkgroeplid, Jos Harink, heeft zich hier, mede mogelijk omdat hij daar zelf
ook woont, extra voor ingezet. Daarmee bleek de wijk Raalte –Zuid meteen veruit
de grootste kolonie te herbergen.
In de wijk Westdorp zagen we op een
mooie zomeravond in juli, 40-45 gierzwaluwen rond de Westdorplaan- Bergmolenstraat en daar telden we 11 invliegopeningen. De nestkasten die daar
vorig jaar aangebracht waren aan de
gevels, zijn nog niet bezet, maar van
een aangrenzende buur hebben we vernomen, dat een gierzwaluw een nestkast aantikte, hetgeen wordt gezien als
een voorteken van interesse om daar
28
een volgend seizoen in te broeden. We wachten rustig af.
Gierzwaluwen zijn uitermate gebonden aan hun vaste nestplaats, een nestkast
wordt aanvankelijk vaak met enige reserve benaderd, maar één keer de nestkast
accepteren betekent na-aap gedrag van andere gierzwaluwen, die nog geen
broedplaatsen hebben.
Ook de Blekstraat kent een locatie en een buur heeft daar een tweetal nestkasten
geplaatst! Ook in de omgeving van Raalte-Zuid heeft een enthousiaste bewoner
eveneens kasten opgehangen. Goede ontwikkelingen, maar hou bij het ophangen
rekening met een aantal belangrijke voorwaarden om succes te kunnen hebben:
•
Nestkasten voor gierzwaluwen moeten voldoende hoog aan de gevel
hangen: een vrije val vanaf de kast van minimaal 3, liefst 4 meter is belangrijk.
•
De kast mag in de periode van 9-19 uur niet in de zon hangen, liefst op
het noorden of oosten.
•
Er mogen aan de gevel onder de kast geen uitstekels de vrije val belem
meren.
•
Een er moet een vrije aanvliegroute zijn.
•
Zorg ook voor meerdere kasten bij elkaar, gierzwaluwen zijn bij uitstek
kolonievogels en het is natuurlijk belangrijk, dat in de omgeving gierzwalu
wen aanwezig zijn.
Ook in Raalte-Noord zijn inmiddels op 6 verschillende locaties broedende gierzwaluwen geconstateerd. De kolonie bestaat, voor zover nu bekend, uit zeker 25
gierzwaluwen, wellicht meer. Dit hadden wij , in deze toch redelijk jonge wijk, niet
meteen verwacht!
Tellen van aantallen en constateren van invliegers is boeiend maar kost veel tijd,
geduld en concentratie.
Salland Wonen heeft ons, met het oog op groot onderhoud aan huizen, gevraagd
om in de Iepensingel en de Esdoornstraat te inventariseren of daar gierzwaluwen
gehuisvest zijn.
We telden daar inderdaad 6 invliegers, verdeeld over 4 locaties. Het aantal schatten we op zeker 20, misschien nog meer. Met deze wetenschap kan voorkomen
worden dat deze broedplaatsen onbedoeld
schade zouden kunnen oplopen. Salland
Wonen zal bezien of het mogelijk is daar 25
extra nestkasten te plaatsen voor het volgend seizoen, om de gierzwaluwen ook daar
meer kansen te geven.
In de wijk Blekkerhoek zijn tijdens de nieuwbouw ook in veel zijgevels neststenen
ingemetseld. Wij verwachten dat de gierzwaluwen daar de komende jaren gaan nestelen. Ook aan een zijgevel van het gebouw
29
Brinkerhoek zijn hoog aan de gevel onlangs een serie nestkasten aangebracht!
We zijn blij met de gierzwaluwen in Raalte, zij geven met hun fantastische vliegkunst zeker extra woongenot in de wijken, laten we er zuinig op zijn!
Zin om mee te werken met de bescherming van deze heel bijzondere zomergast? Meld je dan aan bij de Werkgroep Gierzwaluwen, bestaand uit Karin in
’t Veld, Jos Harink, en o.g. Jan van Dam, coördinator.
Hartelijk dank aan allen die op enigerwijze hebben geholpen bij de bescherming en
let op want rond 1 mei kun je de luchtacrobaten weer aanschouwen!
Jan van Dam,
Coördinator Werkgroep Gierzwaluwen.
Jaarverslag Werkgroep Voorlichting 2013
Met de informatiekraam waren we dit jaar aanwezig bij twee evenementen:
•
De drukbezochte Tuinexpo in Luttenberg, die van 1 tot 4 maart
gehouden werd.
•
De Boerendag in Raalte tijdens Stöppelhaene, waar (mede door
het prachtige weer) een grote mensenmassa op de been was.
Op de Tuinexpo konden we de kraam alle vier de dagen goed bemannen en hadden we geen gebrek aan belangstelling. We konden heel wat mensen te woord
staan en heel wat vragen beantwoorden.
Ook op de Boerendag werd onze infokraam
zeker niet voorbij gelopen en is menigeen een
beetje wijzer geworden over de activiteiten van
IVN-Raalte.
Jammer genoeg ging de Salland Natuur Fair
niet door, omdat de velden blank stonden, terwijl het 's middag prachtig weer was. Wat een
pech voor de mensen die er zoveel werk in
gestoken hadden.
Iedereen die meegeholpen heeft, bedankt!!
30
Yvonne Soetens,
Coördinator Voorlichting
31
Jaarverslag Werkgroep Vogelzang 2013
Een terugblik op 2013 en… we beginnen zo al weer in 2014!
Vorig jaar waren er 3 cursussen: op dinsdag, vrijdag en zaterdag. Totaal aantal
deelnemers 34.
8 dagen lekker wandelen en kijken en luisteren naar de vogels.
Maar wat was het koud! Harde, koude oostenwind en dat tot wel half april.
We moesten dan ook erg goed ons best doen om er elke keer weer een leuke
ochtend van te maken.
De vogels lieten zich maar weinig zien en horen. Jammer!
Maar goed, vanachter het glas bij een lekker bakkie koffie kon je, juist in die koude
periode, vaak genieten van bijzondere waarnemingen.
Op de foto’s zie je de staartmees en de pimpelmees .
De laatste 2 dagen was het weer gelukkig weer zoals
het hoort: lekker zonnig en weinig wind.
En dan maak je toch maar mooi deel uit van de mooiste
cursus van heel Nederland!
Het ziet er naar uit, dat het dit voorjaar echt een heel
mooi vogelseizoen wordt met veel vogelsoorten, veel
vogelgeluiden en een vroege terugkeer van de trekkers.
Want deze week is er al weer volop vogelzang van de
winterkoning, de merel, de pimpelmees, de koolmees,
het roodborstje (al een paar weken volop te horen), de
heggenmus, groenling, zanglijster etc.. En dan is het
nog niet eens half februari! Dat belooft wat!
Dit jaar zijn de cursussen op 8 dinsdagen en 8
zaterdagen. Op dit moment zijn er al 15 (maximum aantal) aanmeldingen voor de dinsdag en
11 aanmeldingen voor de zaterdag.
Namens alle cursusleiders wensen we iedereen
een geweldig leuk vogelvoorjaar!
Jeroen Willemsen,
Werkgroep Vogelzang
32
Jaarverslag Werkgroep Hoogstamfruit 2013
Het seizoen 2013-2014 begon voor de hoogstambrigade in een redelijk vertrouwde omgeving. Op zaterdag 16 november werden we namelijk door Liedewijde Veldhuis-Tielbeek, één van de oprichters van IVN Raalte en een initiatiefnemer van
onze brigade, de boom ingejaagd. Na een korte toespraak van Liedewijde, waarin
ze het belang van het behoud van boomgaarden als karakteristieke landschapselementen nog eens onderstreepte, hebben we de fruitbomen op het erf weer het
nodige ‘licht en lucht’ gegeven.
De hoogstambrigade trekt in de maanden november, december, januari, februari
en maart elke derde zaterdag van de maand eropuit om fruitbomen te snoeien.
Ook een ochtend tussen kerst en oud&nieuw geven we een goede en werkzame
besteding.
Nieuwe coördinator
Blij zijn we, dat we in de persoon van Marit Maas een nieuwe en gedreven coördinator hebben gevonden. Ze volgt Ivo Leijten op, die de functie een aantal jaren
enthousiast heeft vervuld. Ivo bedankt! Fijn dat je ondanks de drukke tijden mee
blijft doen. En natuurlijk Marit veel succes!
Nieuwe werkwijze
De hoogstambrigade heeft met ingang van
dit seizoen de werkwijze iets gewijzigd.
Snoeiden we voorheen ook solitaire fruitbomen en kleine ‘boomgaarden’, vanaf
dit seizoen richten we ons op de ‘echte’
boomgaarden. Tegelijk moedigen we eigenaren van fruitbomen aan om – naast het
volgen van de snoeicursus bij Landschap
Overijssel – ook een aantal keren met ons
mee te draaien, om meer ervaring in de praktijk op te doen. Die ervaring kunnen ze
vervolgens bij de snoei van hun eigen bomen toepassen.
Nieuwe leden
Dat het soms nog wat meer oplevert, bewijzen Wim en Carla Schotman. Als eigenaren van een mooie boomgaard aan de Hellendoornseweg in Mariënheem,
zijn ze met ingang van dit jaar toegetreden tot de hoogstambrigade. Ze zetten nu
dus ook de zaag in de boomgaard van andere eigenaren (en brengen hun enthousiasme over…). De snoeiers verwelkomen natuurlijk graag meer nieuwe leden.
Belangstelling? Neem contact op met Marit Maas, tel. 06 10134104
John Ruiter,
Lid Werkgroep Hoogstamfruit
33
Jaarverslag Werkgroep Knotten 2013
Knotten!!!!!, zo geschreven met uitroeptekens,
veronderstelt razend
enthousiasme. En daar willen wij als
coördinatoren niets op afdingen.
Het seizoen, lopend van 1 november
tot eind maart, telt in de regel 6 locaties
waar gewerkt wordt.
Bij uitzondering kan dit leiden tot één of
twee meer.
Eerder schreven wij al, dat het soms
bij barre weesomstandigheid verrassend is IVN-ers bereid te vinden om op
zaterdagmorgen een aanval te openen
op de riante kruinen van knotwilgen.
Maar zij zijn er, de bikkels!
De drijfveer? Voor de één de landelijke
rust en ruimte, voor de ander het luie zweet, de gezelligheid en samenhorigheid en
niet te vergeten……. de koffie en de soep.
Kortom: diverse motieven.
Op onderstaande adressen is gewerkt:
In november 2012, de natuurwerkdag,
de familie Kleinlangeveldsloote
Laag Zuthem,
december
de familie
Westenenk
Raalte (2x)
januari 2013 de familie Steenwelle
Luttenberg
februari
de familie
Engberts Raalte
maartde familie
ExRaalte
en op de laatste zaterdag van maart
de familie BlooRaalte
En voor al die inspanning organiseert Landschap Overijssel de jaarlijkse kapavond,
die door veel Overijsselse IVN-organisaties wordt bezocht.
Onder het genot van een gebakje, een drankje en een hapje worden de Overijsselaars geïnformeerd over de "stand der natuur". Waarbij een provinciale organisatie
in het daglicht wordt gesteld vanwege een bijzondere prestatie.
Nog wat droge cijfers:
Op de kop af hebben 100 personen dit seizoen meegewerkt,
zijn 152 wilgen al steunend en kreunend van hun de kruin ontdaan
34
en daar waren 400 manuren mee gemoeid.
Beste lezer, ga eens de uitdaging aan en kom kennis maken met onze ploeg.
Dit jaar hebben wij nog een één adres te gaan.
29 maart familie Bovendeerd
Hogebroeksweg 27 Raalte
(Dit nog onder voorbehoud).
Dick Boersma,
Jos Tutert,
Coördinatoren Werkgroep Wilgenknotten
Noteer in je agenda:
Algemene ledenvergadering
dinsdag 18 maart 2014 om 19.30 uur
bij Zuivelboerderij De Knapenvelder
iedereen is welkom!
35
Jaarverslag Werkgroep Weidevogels 2013
Het weidevogelseizoen van 2013 ligt al weer eventjes achter ons en op dit moment
bereiden we ons voor op het seizoen van 2014. Hiervoor zijn de eerste startbijeenkomsten al geweest. Toch is het goed om nog even terug te blikken op het
afgelopen weidevogelseizoen. Dit was een bijzonder seizoen met veel extremen.
Seizoen 2013
Het seizoen begon met vreselijke vorst in maart. Het moment waarop de eerste
kieviten al op de broedplaatsen aanwezig waren en hierdoor volledig ontregeld
raakten. Door de langdurige kou en sneeuwval werd het eerste landelijke kievietsei
pas drie weken later gevonden dan normaal. Ook in Salland merkten we dat de
kieviten traag op gang kwamen. Het eerste kievitsei vonden wij pas begin april,
terwijl er dan normaal al jonge kieviten zijn. Niet alleen de kieviten maar ook de
grutto`s hadden last van de kou. Ze kwamen laat op hun broedplekken aan en
daarbij hadden we ook nog eens te maken met een erg droog voorjaar, waardoor
de aanwezige weidevogels alle zeilen moesten bijzetten voor een goed broedresultaat.
Na deze trage start in maart kwamen er dan begin mei toch nog een aantal jongen
uit het ei. Helaas kende mei ook nog twee nachten met vorst, waardoor vele van
de net uit het ei gekropen jongen zijn gesneuveld. Ook predatie heeft in sommige
gebieden een grote rol gespeeld. Zoals in het Hellendoornsebroek bij Luttenberg,
waar het predatiecijfer op bijna 90% lag. Een van de boeren belde mij op een ochtend, dat hij de volgende dag het maïsland wou gaan ploegen. Hij vroeg mij om
nog even te gaan kijken. Na een hele middag speuren heb ik maar liefst 12 kieviet
legsels gemarkeerd. De volgende morgen belde de boer mij opnieuw op, waarom
ik allemaal stokken bij lege nesten had gezet. Waarschijnlijk heeft deze nacht een
vos rondgelopen en is mijn spoor nagegaan. Nu kun je je afvragen, hadden we ze
wel moeten markeren? Het andere antwoord is dat de boer de nesten met ploegen
waarschijnlijk niet had gezien en ze ook gesneuveld waren. Erg jammer en een lastig dilemma. Dit voorjaar gaan we daarom extra in gesprek met de plaatselijke jagersvereniging om te kijken of er oplossingen zijn voor het torenhoge predatiecijfer.
In Salland ligt dat op dit moment op 60% terwijl landelijk 25% het gemiddelde is.
De resultaten op een rijtje:
Onderstaande resultaten geven het verschil tussen grasland en bouwland weer.
Het zijn aantallen van de gemarkeerde legsels door onze 35 weidevogelvrijwilligers.
De nesten die in percelen met een uitgestelde maaidatum zitten zijn hierin niet
meegerekend.
36
Bouwland:
Uitgekomen
Niet uitgekomen
Totaal
Kievit9579174
Grutto
Tureluur
Wulp
Scholekster
141125
Totaal:10990199
Grasland:
Uitgekomen
Niet uitgekomen
Totaal
Kievit
62
52
114
Grutto242347
Tureluur121022
Wulp101323
Scholekster
1
1
Totaal:10999208
Alarmtellingen
In de twee weidevogelkerngebieden, het Schanebroek en het Hellendoornsebroek,
hebben wij net als ander jaren alarmtellingen gehouden. Door het tellen van alarmerende ouderparen krijg je een indruk van het broedresultaat van dat seizoen.
Voor het Hellendoornsebroek was het dit jaar een dramatisch jaar. Slechts een kleine 10% van de weidevogels heeft succesvol jongen groot gebracht. Het Schanebroek kwam op ongeveer 50% uit wat ook nog te weinig is om de weidevogelpopulatie in stand te houden. Weersomstandigheden en predatie waren de grootse
oorzaken van het lage aantal succesvolle broedparen.
Onderstaande tabellen geven de aantal broedgevallen en paren met (vliegvlugge)
jongen aan per soort van 2010-2013. Dit is opgesplitst per gebied, Schanebroek
en Hellendoornsebroek.
37
Seizoen 2014
Komend seizoen staat inmiddels voor de deur, of is eigenlijk al begonnen. Eind
februari kreeg ik al de melding dat de eerste kieviten weer in het broedgebied
aanwezig waren. Wij hopen natuurlijk dat ondanks het slechte seizoen van 2013
er toch nog weidevogels terugkeren naar de Sallandse broedgebieden. De eerste
startbijeenkomsten zijn geweest en hier zijn goede ideeën naar voren gekomen. In
samenwerking met de jagersvereniging gaan wij kijken of we het predatiecijfer naar
beneden kunnen krijgen. Ook hebben wij plannen voor extra vernatting in de weidevogelrijke gebieden. Mocht het een droog seizoen worden, dan hebben wij een
pomp achter de hand, waarmee wij een soort plasdras situatie kunnen creëren,
waardoor er voldoende voedselaanbod blijft voor broedende weidevogels. Wij
gaan ons er in ieder geval voor de volle 100% voor inzetten. Nu eerst wachten op
het eerste kievitsei!
Rick Wijnberg
Coördinator Werkgroep Weidevogels
Kleefkruid digitaal?
Willen jullie Kleefkruid voortaan ook digitaal ontvangen?
Mail dan naar:
[email protected]
Graag vermelden dat je Kleefkruid voortaan digitaal wilt ontvangen met vermelding van je naam, adres en mailadres.
Dan kunnen de gegevens genoteerd worden in de ledenadministratie.
38
Jaarverslag Werkgroep Vogeltrektelpost 2013
Boetelerveld Raalte
In het najaar als de vogels weer aan hun trek naar het warmere zuiden beginnen,
trekken de vogelaars in ons kikkerlandje weer richting telposten. In Nederland zijn
zo’n 100 vogeltrektelposten ingericht. De ‘trektelpost Boetelerveld Raalte’ is een
geweldig mooie post, waar je bij alle weertypes goed kan staan. Steeds meer vogelaars weten dan ook de weg te vinden naar het Boetelerveld. Wel gaan we ons
best doen om het uitzicht nog iets wijdser te maken.
2013: Kleine Plevier en Visarend de nieuwe soorten op de trektelpost
In 2013 zijn door de telgroep in 100 uren en 30 minuten 29.123 vogels geteld van
90 verschillende soorten. Bij het samenstellen van het jaaroverzicht 2013 zijn beide
nieuwe soorten en de dagrecords uitgelicht.
Een Kleine Plevier werd op 20 april ontdekt door Lucien Brinkhof. Jarenlang hebben we moeten wachten op een waarneming van een Visarend. En jawel hoor; op
vrijdagmiddag 13 september rond 14:00 uur had Lucien Brinkhof eindelijk beet!
Een zeer uitgebreid overzicht vind u op de site www.trektellen.nl onder Boetelerveld Raalte.
Soortentabel met nieuwe soorten
en verbeterde dagrecords in 2013
39
40
Kleine Plevier - Charadrius dubius (Lars Buckx)
Visarend – Pandion Haliaetus (Marco Vriens)
Steeds meer trektellers van buiten IVN Raalte weten onze telpost te vinden. Voor
ons IVN voegt een Werkgroep Trektellen met een coördinator niet bijzonder veel
toe. Daarom heb ik samen met de IVN tellers besloten om de status werkgroep
op te heffen. Op onze website is de Trektelpost Boetelerveld nog wel gewoon te
vinden met bijzondere waarnemingen.
Namens de tellers: Lucien Brinkhof, Ton Schoorlemmer, Leon Walraven, Michiel
Wesselink, Steven Wesselink, Robert Ekkelkamp, Huub ter Haar, Hugo ter Haar
en Tim ter Haar.
Steeds meer trektelllers weten onze telpost te vinden
Sjaak Bruggeman,
Coördinator Werkgroep Vogeltrektelpost
41
Jaarverslag Werkgroep Lezingen en Excursies 2013
Er waren weer veel verschillende activiteiten het afgelopen jaar, zowel lezingen bij
het Annahuis in Raalte als excursies in het veld.
We begonnen het jaar met de traditionele winterwandeling in Luttenberg, die voor
de 17e keer gehouden werd.
Dit jaar met 2 zeer mooie wandelingen , waaraan 556 wandelaars mee deden.
Het was dan ook fantastisch wandelweer en de catering was weer goed verzorgd
door “De Laarman”
Lezingen in het Annahuis:
De lezing in februari ging over gierzwaluwen. Dit werd verzorgd door Ronald
Boerkamp, lid van IVN Olst-Wijhe. Hij wist boeiend te vertellen over deze bijzondere vogels. Er waren zo’n 31 belangstellenden voor deze lezing.
In september hadden we in samenwerking met Groei en Bloei een lezing over Natuurlijk Tuinieren. Dit
werd verzorgd door Ria Wijngaard,
zelf IVN-er in Heerenveen. De opkomst was prima, zo’n 70 personen,
vooral leden van Groei en Bloei.
In November was er een presentatie
over vogels door Joop Smit met als
titel: Onze Vogels
Een leuke presentatie waar zo’n 25
mensen van hebben genoten.
Excursies:
Ook dit jaar weer twee excursies (in maart en augustus) in samenwerking met
Landschap Overijssel in het Boetelerveld. Deze werden redelijk goed bezocht en
de reacties waren zeer positief.
Ook werd in mei in het Boetelerveld de excursie vogelzang gegeven, waaraan
zo’n 13 bezoekers hebben meegedaan, die na afloop erg enthousiast waren.
De vleermuisexcursie op de Drostenkamp was een geslaagde avond. Er werden
verschillende vleermuizen gehoord met de batdetector en gevolgd over het water
met een krachtige zaklamp.
De geplande workshop ”Eten uit de natuur” door Carla de Bruijn is helaas niet
42
doorgegaan omdat zich maar twee personen hadden aangemeld.
De Salland Natuur Fair op Landgoed Groot Zwaaftink te Heeten ging dit jaar helaas niet door vanwege de slechte weersomstandigheden. Jammer, want er waren
veel voorbereidingen gedaan en het zou een heel andere opzet krijgen.
In oktober werd de tweede editie van “de Nacht van de Nacht” gehouden. Dit
keer vanuit Landgoed Groot Zwaaftink. We hadden leuke activiteiten onderweg
waaronder:
- ‘onze sterrenman’ die erg leuk vertelde over de verschillende sterren en
sterrenbeelden
- een echte verhalenverteller met een prachtig verhaal over de Nacht
- Mike stond er weer met een batdetector om vleermuizen te spotten boven
het kanaal
- en wederom een zintuigentest, wat ruik je, wat proef je ?
En langs de wetering werden we verrast door honderden vuurvliegjes/wormpjes.
Al met al een gevarieerd programma. We zijn al weer gestart met het programma
van 2014 en hopen op een goede opkomst bij alle evenementen.
Reni Sterkman,
Coördinator Werkgroep Lezingen en Excursies
Jaarverslag Secretaris 2013
Het ledenaantal van IVN
Raalte is al jaren rond de 200
personen en een groot aantal leden neemt actief deel
in een van de werkgroepen;
vooral omdat het plezierig
is in de natuur bezig te zijn.
Met enige regelmaat melden
zich nieuwe leden, die zich
gaan inzetten voor de natuur
in onze omgeving. Dit jaar liepen wederom leerlingen voor hun Maatschappelijke
stage mee binnen IVN. En wie weet, raken ook zij geboeid door de natuur.
Begin van het jaar heeft het bestuur met een aantal oud bestuursleden om tafel
gezeten i.v.m. komende bestuursproblemen: Georg aftredend, André gestopt en
Ine al 2 jaar a.i. secretaris. Gelukkig hebben zich na de algemene ledenvergadering 2 leden bereid verklaard om het bestuur te gaan versterken, waarvan een de
functie van penningmeester wilde invullen. Het vinden van een voorzitter is in de
loop van 2013 nog niet gelukt.
43
Enkele werkgroepen worden door een klein aantal mensen gerund, dit is wel erg
kwetsbaar en daarom is besloten om deze samen te voegen onder ´een paraplu´,
genaamd Educatie. Gevolg ervan is bijvoorbeeld dat de verkoopkraam een voorlichtingskraam gaat worden. Middels goede draaiboeken hopen we bij eventuele
uitval van de coördinator de voortgang te garanderen.
In het gezamenlijk overleg met de coördinatoren werd besloten, het standpunt
van Vogelbescherming Nederland tegen roofvogelshows te onderschrijven. Aan
de organisatie van de SNF werd dit gemeld. Het besluit had tot resultaat dat alle
IVN werkgroepen hun medewerking aan de SNF toezegden. Samen met de ANV
Salland en de imkervereniging Imelda werd een opzet voor presentatie gemaakt.
Helaas moest de fair wegens onbegaanbaarheid van het terrein worden afgelast
na een dag en nacht met uitzonderlijk veel regen.
Dit jaar heeft het Landelijk IVN de uitstraling vernieuwd: de hoofdkleur is nu `lentegroen`. Het logo is veranderd, de websites zijn weer eigentijds. Onze plaatselijke
site is met hetzelfde stramien opgebouwd. Ons contactblad Kleefkruid werd jarenlang verzorgd door Grafisch Centrum. Een groot aantal leden is overgegaan naar
de digitale versie, daarmee kwam de kostprijs van de uitgave hoger te liggen. Het
aanbod van het Carmelcollege afdeling Praktijkonderwijs, was voor beide partijen
een goede deal en sinds halverwege 2013 zorgen de leerlingen voor een keurige
uitgave.
Door de plaatselijke IVN afdelingen in het land is er richting de landelijk organisatie
veel vraag naar betere profilering van het IVN. Het ledenbeleid is in de Landelijke
vereniging een belangrijk discussiepunt en men wil daarom ook graag toe naar
harmonisatie in contributie. Zoals bekend mag zijn, dragen wij per lid een deel af
aan het Landelijk IVN. Eind 2013 is over de contributie nog geen besluit gevallen.
Diverse organisaties deden een beroep op ons: Gemeente (meedenken in Raalte
Duurzaam en IVOR) Natuurmonumenten (inventariseren), NMO (over de Ecologische Hoofdstructuur). In de diverse overlegsituaties werd afgesproken of we
deelnamen, dan wel onze hulp aanboden.
In de jaarverslagen van de diverse werkgroepen is meer te lezen over de verscheidenheid aan activiteiten.
Ine Kappert,
Secr. a.i.
44
Winterwandeling 5 januari 2014
Traditioneel is op de eerste zondag van het jaar de winterwandeling van het IVN in
samenwerking met het Landbouwmuseum “De Laarman”.
Vaak denk je bij een winterwandeling aan scherpe oostenwind, flinke vorst , bevroren slootjes en vaarten, echter deze 18e editie leek het meer lente met een
verwarmend zonnetje en een temperatuur ruim boven de dubbele cijfers!
Namens het IVN hadden Albert Hut en o.g. drie prachtige en afwisselende routes
uitgezet, met afstanden van ca.7-12-en 18 km. over goed bewandelbare wegen en
bospaden.
Alle drie routes hadden eenzelfde
rustpunt bij de Fam.Langkamp
aan de Hellendoornseweg, waar
de wandelaars gastvrij werden
ontvangen en vrijwilligers van
“De Laarman “ zorgden voor een
heerlijke consumptie.
Ook kon men de recent geopende
prachtige Landwinkel aldaar
bezoeken of een kijkje nemen
in de veestallen en de mest- en
melkrobot in functie bekijken.
Om 10.00 uur stond er al meteen een grote groep wandelaars bij het startpunt bij
de Laarman en tot ca. 14 uur in de middag bleef dit zo door gaan, zodat het aantal
deelnemers de 700 ruim overschreed. Druk werk dus voor de ivn- ers en de twee
stagiaires, die samen zorg droegen voor de bemensing van de inschrijftafel!
45
Het prachtige wandelweer maakte dat het landschap rond Luttenberg een schitterend schouwspel bood: uitgestrekte zonovergoten weilanden, afgewisseld met
bossen die een speelse schaduw over de landerijen wierpen. (Zie de foto’s die
Marie-José maakte!)
Na het rustpunt eindigden alle drie routes via de Luttenbergse heuvel, vanwaar
de verre omgeving was te overzien, een van de pareltjes van het Luttenbergse
landschap!
Onderwijl waren de klanken van de midwinterhoorns tot in de verre omtrek te
horen en verhoogden daarmee de sfeer.
Bij de terugkomst in de Laarman, maakten velen gebruik van de heerlijke snert,
in totaal verorberden zij 120 liter! Tevens
werden vele goede wensen voor het
nieuwe jaar uitgewisseld.
Het was dan ook voor de vrijwilligers van
zowel het IVN als van De Laarman een zeer geslaagde dag en ook de bezoekers
waren er vol lof over.
Graag wil ik dan ook alle vrijwilligers van het IVN, alsmede van De Laarman, hartelijk danken voor hun inzet en de bijzonder goede samenwerking.
Jan van Dam,
Coördinator Winterwandeling
46
Bestuur en coördinatoren
Bestuur
Voorzitter:
Vacant
Secretaris:
Ine Kappert
De Heerd 113
8102 LL Raalte. Tel. 357345
[email protected]
Penningmeester:
Albert-Jan Hoekerswever
[email protected]
tel. 06–34872330
Bestuursleden:
Agnes Walraven
[email protected]
0572-358339
Inez van Duijvendijk
[email protected]
0572-358774
Marijke Stroek
[email protected]
06-48041104
Coördinatoren
Steenuilen: vacant
Contactpersoon
Gerard Alferink
[email protected]
0572-381767
Roofvogels:
Martijn Wijnberg
[email protected]
06-29113940
Weidevogels:
Rick Wijnberg
[email protected]
0572-789013
06-29488564
Paddenstoelen:
André Houter
[email protected]
06–20941870
Gierzwaluwen:
Jan van Dam
[email protected]
0572-360336
Nestkasten:
Albert Hut
[email protected]
0572-360400
Werkgroep Educatie:
- informatie stand / kleefkruid /
website
- groene laarzen
- cursussen
- lezingen en excurcies
Wilgenknotten:
Dick Boersma
[email protected]
0572-363937
Jos Tutert
[email protected]
0572-357907
Hoogstamfruit:
Marit Maas
[email protected]
06-10134104
Watervogels:
Hein Kogelman
[email protected]
0572-354750
Kerkuilen:
Jan Legebeke
[email protected]
Paul Uijttenboogaart
[email protected]
0572-352647
Wilde planten en kruiden:
Georg Soetens
[email protected]
0572-357765
Natuurlijke omgeving:
Albert Hut
[email protected]
0572-360400
Landschapstuin:
Kees Withagen
[email protected]
0572-850147
06-20687863
47
Ine Kappert
[email protected]
0572-357345
Reni Sterkman
[email protected]
0572-853118
06-44634985
Oproep aan alle leden!!!
Om onze ledenadministratie actueel te houden, verzoekt het
bestuur ieder lid om een adreswijziging, een nieuw emailadres
en een nieuw telefoonnummer zo
spoedig mogelijk door te geven.
Deze wijzigingen kunnen doorgegeven worden aan:
[email protected]
Programma van IVN-Raalte
Februari/maart 2014
Cursus zangvogels
Informatie: Agnes Walraven – [email protected]
Louis Slurink 0572 – 392124 of kijk op www.ivn.nl/raalte
Zaterdag 5 april 2014
Excursie natte wandeling “met hoge laarzen door het Boetelerveld”
Startlocatie: Boetelerveld Schoonheetenseweg Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang: 10.00 uur
Kosten € 3,00. Leden Landschap Overijssel en IVN gratis.
Zaterdag 10 Mei 2014
Gezinsexcursie Vogelzang in het Boetelerveld
Start locatie: Boetelerveld, Schoonheetenseweg, Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang: 8.00 uur
Zaterdag 21 juni 2014
tijdens de landelijke waterdagen een gezinsexcursie
“op zoek naar waterdiertjes”
Locatie: kijk op www.ivn.nl/raalte voor de exacte locatie
Start:10.00 uur
Zaterdag 16 augustus 2014
Gentiaanwandeling Boetelerveld
Startlocatie: Boetelerveld Schoonheetenseweg Raalte
Parkeerplaats achter huisnummer 19
Aanvang:10.00 uur
Kosten € 3,00. Leden Landschap Overijssel en IVN gratis.
Zondag 14 september 2014
Salland Natuur Fair
Waar: landgoed Groot Zwaaftink Heeten (gem. Raalte)
Van 10.00 tot 17.00 uur
Zaterdag 25 oktober 2014
Nacht van de Nacht (tevens gezinsexcursie)
Locatie: wordt nader bekend gemaakt op www.ivn.nl/raalte
11 November 2014
lezing “Boetelerveld door de seizoenen heen”
door Inez van Duijvendijk, lid van IVN Raalte
Waar: zaal Annahuis, de Plas 8 Raalte. Aanvang 19.30 uur
Kosten € 4.00 incl. koffie/thee
48