226969 (13.35MB)

Vaarwaterdiepten IJssel
1943
Ir. K. van Til
(maart 1946)
Di'CCtoiaat'Gcncraal Rijksivalcrsi
Di'ccnc Ooitrlcdeilant)
Bibliotheek
SV B O R 4 7 O N
Ministerie van Verkeer en Waterstaat
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Directie Oost-Nederland
Postbus 9070
6800 ED Arnhem
Tel. 026 - 3688355
Bibliotheek
naam
afd.
_.
S.V.P. TIJDIG VERLENGEN
retour
paraaf
RWS Dir. Oost-Nederland
Bfbliotheeknr.
Nota: 1947 n r . 1 6 .
b i j l a g e n : 2.
RIJKSWATERSTAAT
DI RECTI'S BOVENRIVIEREN
AFDELING STUDIEDIENST,
VAARV/ ATERDIEPTEN IJ3S.iL
1943.
Arnhem,
Februari 1947»
Io- I n l e i d i n ^ o
Het volgende moge dienen i n verband met
de b r i e f La.F„ a f d . N. van 29 Januari 1947
(nr.471 C van 3 0 . 1 . 4 7 ) .
2, Huidige toestand.
Zooals bekend i s de vaarwaterdiepte van den
I J s s e l i n drooge t i j d e n zeer onvoldoende.
rtelaas i s het n i e t mogelijk door de c a t a strophe van September 1944 U op korten t e r m i j n
gegevens te v e r s c h a f f e n over de bevaarbaarheid
van den I J s s e l i n 1943, zooals die door het l i d
van de tweede Kamer der Staten Generaal, den Heer
de R u i t e r , b i j de behandeling van het Hoofdstuk
IX A der Rijksbegrootingen voor de d i e n s t j a r o n
1946-1947 werden geciteerd u i t een rapport van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken i n
O v e r i j s s e l . Bovendien i s het de vraag of de
h i e r v o o r benoodigde gegevens nog wel aanwezig
z u l l e n z i j n b i j de bakenmeesters.
Voorts i s gebleken dat een combinatie
van de i n 1946 gepeilde minste vaarwaterdiepten
met de 3tanden van 1943 ongeoorloofd i s . l i t i s
w a a r s c h i j n l i j k een gevolg van het f e i t , dat de
duur van de laagwaterperiode i n 1943 v e e l langer
was dan i n 1946, tengevolge waarvan de ondiepe
plekken van de r i v i e r beteekenend meer werden
uitgeschuurd.
Dientengevolge kan thans aangaande de
geciteerde c i j f e r s a l l e e n worden gezegd, dat het
reeds gedurende eenige jaren g e b r u i k e l i j k i s ,
dat aan de genoemde Kamer van Koophandel op haar
verzoek de minst gepeilde vaarwaterdiepten worden geseind. Deze c i j f e r s z i j n o n g e t w i j f e l d v e r werkt i n het door den heer de R u i t e r aangehaalde
rapport.
Zooal3 ir. voorgeschreven bedraagt de toegel a t e n diepgang voor schepen k l e i n e r dan 400 ton
do minste gepeilde vaarwaterdiepte verminderd
met 5 cm en voor schepen tusschen 400 en 1300
ton de minste gepeilde diepte verminderd met 10 cnu
- 2 Het i s echter n i e t geheel b i l l i j k te achten
dat een u i t z o n d e r l i j k droog jaar a l s 1943 was,
wordt gebruikt a l s toetssteen voor de bevaarbaarheid van den I J s s e l . U i t b i j l a g e 1 moge b l i j k e n
dat 1943 inderdaad een zeer ongunstig jaar was,
hoewel n i e t zo ongunstig a l s het " k l a s s i e k e " drooge
jaar 1921. Het j a a r 1946, eon r e d e l i j k ongunstig
j a a r , i s niet zoo ongunstig geweest a l s 1943,.
Maar l i g t toch nog b e l a n g r i j k onder het gemiddelde van het t i e n t a l j a r e n 1931-40.
Van d i t jaar 1946 waren wel de benoodigde
gegevens omhanden; waardoor het verband "tusschen
waterstand en minst gepeilde diepte kan worden
v a s t g e s t e l d . H i e r b i j bleek dat een plek n s b i j km
800.500, dat i s even boven het bruggencomplex
te Westervoort, maatgevend i s voor de vaart van
het Zuiden naar het Noorden v i a den I J s s e l , hoewol enkele andere punten weinig gunstiger z i j n .
Op b i j l a g e 2 staat aangegeven de t o t gemiddelde frequentiekromme vaarwaterdiepten km
880.500 omgewerkte gemiddelde f- requentiekromme waterstanden '.Vestervoort-Pley, geldend voor
het j a a r 1946.
Hior-uit b l i j k t dat i n 1946 een vaarwaterdiepte van 1.80 + 0.05 m n i e t aanwezig was.
Gedurende 70 dagen, die van 2.10 + 0.05 m
gedurende 116 dagen, d i e van 2.30 + 0„10 m
gedurende 160 dagen, d i e van 2.40 + 0.10 m gedurende 175 dagen en d i e van 2.50 + 0.10 m
gedurende 191 dagen„ ( D i t z i j n dus de vaarwat e r d i e p t e n die overeenkomen met toegelaten d i e p gangen van 1.80, 2.30, 2.40 en 2.50 m, r e s p e c t i e v e l i j k geldende voor schepen met een tonnage
van 200, 400, 600, 700-900 en 1000-1300 t o n ) .
Deze c i j f e r s toonen aan, dat inderdaad
de I J s s e l een vaarweg i s van een slechte kwal i t e i t . D i t klemt temeer, i n d i e n wordt bedacht
dat de I J s s e l sedert de totstandkoming van de
Maasverbetering, het Maas-Waalkanaal en het
Twenthe kanaal i n de keten van deze vaarwater
- 3tiisschen het Limburg3che mijngebied en het
Twentsche i n d u s t r i e - g e b i e d de zwakke schakel
vormt*
H i e r u i t v o l g t echter dat d i t het geval
i 3 geworden toen omtrent 1934 het Twenthe-kanaal
gereed kwam.
H i e r b i j behoort te worden bedacht, dat
tengevolge van de t o t standkoming van het
Twenthe-kanaal de Nederlandsche Spoorwegen hun
v r a c h t t a r i e v e n van en naar Twenthe beteekenend
hebben v e r l a a g d .
Nog nijpender echter z a l de huidige toestand
worden, i n d i e n de verbetering van de kanalen
tusschen de Lemmer en Groningen gereed i s gekomen.
Resuraeerend kan aangaande de huidige toestand worden gezegd, dat de Noord-Zuidvaarweg
v i a den I J s s e l v e e l te wenschen o v e r l a a t , dat
gedurende de l a a t s t e decennia v o o r a l voor
Twenthe beteekenende verbeteringen hebben plaats
gevonden, doch dat afdoende verbeteringen urgent
zijn.
3. Ontworpen v e r b e t e r i n g .
De s t r e k k i n g van 's M i n i s t e r s betoog, v o o r zoover het diende a l s antwoord op de vragen van
den heer de R u i t e r , kan geheel worden onderschreven.
(Volgens de Handelingen zou de M i n i s t e r
hebben gesproken over plannen, die bestaan ten
aanzien van den Beneden-IJssel. Aangenomen i s dat
d i t een drukfout i s en dat de M i n i s t e r heeft
gesproken over den N e d e r - R i j n ) .
Wel zou nog nader de aandacht gevestigd
moeten worden op het f e i t , dat n i e t zoozeer
de c o n s t r u c t i e ve moe i l i jkheden aan een k a n a l i s a t i e
verbonden deze i n de t w i n t i g e r jaren dezer eeuw
onmogelijk maakte, a l s wel de moeilijkheden verbonden aan de i n g r i j p e n d e w i j z i g i n g e n , die door een
k a n a l i s a t i e van 66n der takken i n het delta-gebied
eencr r i v i e r i n d i t geheele gebied zouden optreden.
-4Pas eenige jaren na de oprichtins- van den
Studiedienst dezer d i r e c t i e bleek het mogelijk
met een verantwoord ontwerp van de I J s s e l k a n a l i s a t i e voor den dag te komen.
Het oponthoud door den oorlog en diens
nasleep kan den dienst raoeilijk worden verweten.
Het v a l t z e l f s te p r i j z e n , dat men van d i t
oponthoud een dankbaar gebruik heeft gemaakt om
het p r o j e c t onder een v e e l ruimere gezichtshoek
te bezien en dat binnen korten t i j d een geheel
nieuw p l a n , i . e . het voorontwerp R i j n k a n a l i s a t i e ,
kan worden gemaakt, hetgeen kon passen i n het
van hooger hand aangegeven grooter geheel. Het
behoeft geen betoog dat h i e r b i j een i n t e n s i e f
gebruik werd gemaakt van de ervaringen opgedaan b i j het o p s t e l l e n van het ontwerp I J s s e l kanalisatie.
De gevolgen van de R i j n k a n a l i s a t i e voor de
bevaarbaarheid van den I J s s e l mogen b l i j k e n
u i t de reeds genoemde b i j l a g e 2. Het b l i j k t dat
de bezwaren die schepen met een tonnage k l e i n e r
dan 1300 ton ondervonden i n 1946 na R i j n k a n a l i s a t i e v r i j w e l v o l l e d i g zouden z i j n opgeheven.
Een p r i n c i p i e e l betere o p l o s s i n g van het
complex van problemen, waartoe ook de bevaarbaarheid
heid van den I J s s e l behoort, i s n i e t mogelijk
te achten. Immers de l a a t s t e mogelijkheid die nog
r e s t e e r t i s de k a n a l i s a t i e van de Waal, die a l leen a l om i n t e r n a t i o n a l s redenen onmogelijk
moet worden geacht.
Voor de vrees geuit i n punt 8 van het
aangehaalde rapport van den Kamer van Koophandel
en Fabrieken i n O v e r i j s s e l acht i k dientengevolge geen termen aanwezig.
De Ingenieur,
TG.-
20O
150
I0O
350
300
250
ZOO
N.A.P
150
•
ISO ! —
—
100 \
Ct
ui
o
>
—
AANTAL
'JSVR'JE
VAN
DAGEN
50
: I I
40
<
i
P E RJAAR
lb
DAT
EEN
LlSSELAFYOER
OH 01 R Y C H H E D E N .
t: '!,
Oil ::
mm 1 1 •
1
Hi
vr.
1920
i 5
1930
*
45 46 47
5
R UK S W A T E R STAAT
dir.Bovervrivier.cn d f d . Studiedienst
-—'
m m
1
! — r —
0 ^ / 4 B
1—~-f
OREMPEL SLUI5 HAVEN 0£\
Onderschrudmgsduur- AJvoer
Getek:
6ecalq -. c^O^r
Gecontr:
tift
Datum, jgjgfg
Gezie*.
Fa £
Reg: N lek.
?
^2
cp
Ch
H - CD
CD 3
Xi
•
c+
CD H)
3 4
CD
MtQ
<^H C
03 CD
03 3
CD e+
HCD
?r ?r
3 4
*i o
3
CO 3
CO CD
O 3
•
vji 3
O
O
H-
3
CO
c+
CD
<
to
SB
•-I
«
SB
c+
CD
I
ro