Een essentieel middel voor gedragstherapeuten die met kinderen werken Manon Mostert-Uijterwijk Klinisch psycholoog/ psychotherapeut praktijkopleider en supervisor VGCT/ VKJP/NVP/ GZ/KP/psychotherapeut IMH specialist Afdelingshoofd KJC Leiden [email protected] Breder beeld van CGT en de mogelijkheden binnen de speelkamer Uitgangspunt dat de meeste collega’s denken dat CGT m.n. protocollair werken is, werkbladen of registratieformulieren behelst en voornamelijk cognitief werkt. Spel is een natuurlijke wijze van zijn van het kind waarbij het voor een kind een manier is om zich uit te drukken en weergeeft de inhoud van het spel de betekenisgeving van het kind over zichzelf, de ander en de wereld om zich heen. Spel is een natuurlijk fenomeen en is overstijgend aan referentiekader (Groothof, 2011) In spel worden alledaagse gebeurtenissen herhaald, veranderd, verwerkt en aangevuld en daardoor geïntegreerd in het gedragsrepertoire van het kind. De werkzame factoren zijn (Schaefer): Regulatie, verwerking, ordening, oefening. Stimulering, bevordert inlevingsvermogen Werken aan de affectregulatie heeft de grootste werking als het binnen het spel blijft. Affecten blijven dan draaglijk en ontvankelijk voor verwerking (Bleiberg 2004) Veel gemaakte denkfout ten aanzien van de VGCT: dat binnen de CGT de relatie minder op de voorgrond staat en meer de specifieke technieken en interventies (ten Broeke) Vooroordeel en begrijpelijk vanuit de communicatie VGCT, de beschrijvingen in boeken over de werkwijze en de onbekendheid met psychotherapie en CGT bij kinderen en jeugd. Dus ook de gedragstherapeut/ psychotherapeut stemt af op het kind, herstelt verstoringen in de affectregulatie, reflecteert op verwijzende betekenis van spel, spiegelt deze reflectie terug binnen spel. Binnen therapeutische context Werken aan zowel eenvoudige als complexe problematiek Interactie/ relatie waarbinnen proces gehanteerd wordt door de therapeut Technieken zijn interventies/ middelen om problematiek aan te pakken Welbekende analyses (BA/FA) zijn van belang voor interventiekeuze BA Gebeurtenissen die bepaalde gedachten of gevoelens oproepen Specifieke schema’s zoals afwijzing of verwaarlozing Seq. of Ref. Traumaverwerking Zelfbeeld Hechting Angst Stimulus-aspecten Respons-aspecten Betekenis-aspecten Bewerken van subjectief beleefde werkelijkheid (thema) en het doorgronden van de persoonlijke betekenisgeving waarbij de therapeut actief meespeelt. Bewerken van de relatie; Kwaliteit van het contact, veiligheid, regulatie, uitleg en ondersteunen Klachten die gepresenteerd zijn door het systeem en/of individu en die vanuit de analyses van invloed zijn op het functioneren zijn aangrijpingspunt Therapeutische handelen is actiever, directiever en geeft richting Ouders kunnen actief mee registreren Analyses en doelen samen met ouders en kind opstellen Er is sprake van lijdensdruk (angsten, stemming) Mediatie therapie alleen is niet haalbaar of wenselijk door ouderfactoren of kindfactoren Kind moet nieuwe vaardigheden leren (in brede zin, dit kan dus ook slaapproblemen, sociale problemen, oplossingsvaardigheden inhouden) Kind heeft denkfouten ten aanzien van zichzelf, de ander en/of de wereld die belemmerend werken Trauma Kind heeft eigen vertrouwensfiguur nodig Ordenen van onveilige geschiedenis en/ of herstel in hechtingsrelaties Veilige plaats Communicatie van kind via spel Therapeut geeft richting, legt verbanden en is doelgericht Representaties en kernschema’s worden toegankelijk en kunnen via spel gewijzigd worden Therapieboek-rode draad Pivotal Respons Training (autisme) Parent Child Interaction Therapie (gedragsstoornissen) Spel als verwerking/ontwikkeling ten aanzien van emotionele aspecten (thema zoals trauma zelfbeeld/scheiding/angsten,stemming) Specifieke gedragstherapeutische technieken werkboeken/ spelmiddelen/ protocollen Behandelingsmodel gericht op de communicatie contactname voor kinderen met ASS Wetenschappelijk onderbouwd door 30 jaar experimentele studies In de V.S. erkend als kwalitatief hoogstaand model (National Research Council, 2001) Ontwikkeld in V.S. door Robert Koegel en Laura Schreibman (Ivar Lovaas, Discrete Trial Training) Oudereducatiemodel Natuurlijke omgeving Gebaseerd op gedragstherapeutische principes Optimaliseren van de ouder-kind relatie Motivatie tot interactie Responsiviteit Representaties kind Representaties ouders Nulmeting en na 3 maanden interventies binnen spel Bewezen effectieve methoden ter behandeling van jonge kinderen met gedragsproblemen en hun ouders; Doelgroep: ouders met kinderen tussen de 2-7 jaar die externaliserend (oppostioneel opstandig) probleemgedrag vertonen Vroege interventies kunnen antisociaal gedrag op latere leeftijd mogelijk voorkomen PCIT bevordert de ouder-kindrelatie op jonge leeftijd PCIT is een gedragstherapeutische interventie De methode integreert concepten van de sociale leertheorie, traditionele speltherapie en hechtingstheorie om de ouder-kind relatie te versterken, prosociaal gedrag bij de kinderen te vergroten en de vaardigheden voor gedragsbeïnvloeding bij ouders te vergroten Theoretische uitgangspunten: sociale leertheorie en hechtingstheorie Maudsley kliniek Londen/ youtube http://www.youtube.com/watch?v=unmxS2O YP2I Verhalen vertellen Levensboek Protocollen Creatieve technieken poppen Brief family centre Steiner Solution building model Start filmpje bij 30 minuten Thema wordt door kind in spel neergezet Therapeut invoegend in spel Gebruik makend van CGT technieken Thema als specifieke problematiek zoals rouwverwerking (Marijke Spuij) of scheiding van ouders Schema zoals zelfbeeldproblematiek of specifieke disfunctionele schema’s / objectrelatie/ hechtingsstijl Werkwijze (Groothof) Proces en thema in spel hanteren gedurende de bijeenkomsten Modelling Oefening Shaping Exposure Contra-conditionering Meisje van 9 jaar met negatief zelfbeeld bewerken in spel met behulp van modelling. Opvallend in haar spel is dat ze afwacht in het contact en dat ze de ander het contact laat invullen/ bepalen. In datzelfde spel kun je gedrag modellen hoe je contact initieert. Daarna kun je een rolwisseling doen zodat het meisje in de veilige spelsituatie nieuwe gedrag oefent. Meisje van 9 jaar met een negatief zelfbeeld bewerken in spel met behulp van contraconditionering. Zij heeft sociaal contact (CS) inmiddels als aversief ervaren en zal de vermeende afwijzing of tekortkoming trachten te vermijden. Ze laat in haar spel zien dat ze haar mening niet durft te geven. In spelvorm probeer je dan de volgende stappen te gebruiken: 1. 2. 3. 4. 5. 6. bepaal samen wat moeilijk is om te doen Welke eigenschap heb je nodig om dit wel te doen In welke situatie had je dit wel Speel die situatie na Welke woorden geef je eraan Welk gevoel Waar voel je het in je lichaam Wat voor positiefs zegt het over jezelf Denk nu aan ………(de probleemsituatie) en speel dit na met het goede gevoel wat ervaar je nu anders, hoe ervaar je het anders, wat merk je dan?
© Copyright 2024 ExpyDoc
