IVECO DAILY VAN OF THE YEAR 2015!
NOVEMBER 2014
NR. 3
MULTITEST
OP HET SCHERPST VAN DE SNEDE
VAN DER TOL
DENKT GROEN
01_cover.indd 1
RIJDEN MET DE
NIEUWE VITO
VEEL NIEUWS
OP IAA 2014
21-10-14 14:49
INHOUD
November 2014
Eisma’s vakblad voor bestelauto­
gebruikers en wagenparkbeheerders
Redactie:
Hoofdredactie: Arjan Velthoven
Telefoon: (088) 29 44 709
[email protected]
Paul Quaedvlieg
Telefoon: (088) 29 44 704
[email protected]
Vormgeving:
ZeeDesign - Witmarsum
E-mail redactie:
[email protected]
Adres: Informaticaweg 3,
7007 CP Doetinchem
Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem
Aan dit nummer werkten mee:
Bert Roozendaal, Henk Stam,
Sandra Waenink
Lid International
Van of the Year jury:
Arjan Velthoven
Uitgave:
Eisma Industrialmedia b.v.
Informaticaweg 3,
7007 CP Doetinchem
Postbus 361, 7000 AJ Doetinchem.
Europese klassenstrijd
Er zijn de afgelopen tijd veel nieuwe en vernieuwde
modellen geïntroduceerd in het bestelautosegment
tot 3,5 ton. Tijd voor een multitest in
deze klasse, met drie Duitse bestelauto’s, een Italiaan en een Fransoos.
14
Van degelijk tot
futuristisch
Zelden zal een jaar zo intensief worden herinnerd
om het vele bestelautonieuws als 2014. Er waren
dit jaar al vele introducties, en verder werden veel
nieuwe modellen geïntroduceerd op de IAA 2014
in Hannover, de tweejaarlijkse en
grootste bedrijfsautobeurs van
Europa.
28
Directie:
Egbert van Hes, algemeen directeur,
Bouke Hoving, financieel directeur,
Gerbert Tiecken, uitgeefdirecteur
Uitgever:
Cobie te Nijenhuis
Advertentie-exploitatie:
Verkoop: Menno ter Braak
Telefoon: (088) 29 44 736
Mob. 06 3176 8832
[email protected]
Taco Kok
tel: (088) 294 49 75
[email protected]
Salesmanager: Cobie te Nijenhuis
tel.: (088) 294 47 35
Traffic: ZeeDesign
tel.: (0517) 531 672
fax: (0517) 531 810
[email protected]
Marketing: Imke Hammerman
tel.: (088) 294 47 60
[email protected]
Bankrelatie:
Voor Nederland:
Rabobank Leeuwarden-Noordwest
Friesland
IBAN: NL98RABO0365911100
BIC: RABONL2U
voor België:
Postcheque Brussel: 000-0007463-91
Productie:
DTP & Prepress: ZeeDesign
Druk: Roto Smeets
Copyright:
© 2014 Eisma Industrialmedia,
Leeuwarden.
Algemene voorwaarden | Niets uit deze uitgave
mag worden verveelvoudigd en/of overgenomen, in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of
enige andere manier, zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen
enkele aansprakelijkheid voor schade, van
welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op
bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad
wordt met nadruk aangeraden deze informatie
niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan
op hun professionele kennis en ervaring en de
te gebruiken informatie te controleren.
Waarborging snelle
reparatieservice
Om een snelle service landelijk te kunnen waarborgen,
implementeerde Carglass de Field Service Suite met een
automatische
serviceplanning en
digitale werkbonnen voor de servicemonteurs.
32
4 Van of the Year 2015
10 G
emaakt voor elke dag
26 D
egelijk groen denken
De nieuwe Iveco Daily is onlangs uitgeroepen tot International Van of the Year
2015. Hij won voor de nieuwe Mercedes-Benz Vito en Ford Transit 2ton, in
het drukstbevochten jaar ooit in de geschiedenis van de awardverkiezing.
Bestelauto reed in München met de
nieuwe Opel Vivaro en in Kopenhagen
met de nieuwe Renault Trafic. De twee
bestelauto’s hebben nieuwe motoren
en zijn vooral stil en zuinig.
Van der Tol Hoveniers en Terreininrichters heeft een duidelijke groene drive
met een actief MVO-programma.
Recent schafte de hovenier zijn eerste
twee elektrisch aangedreven voertuigen
aan.
11 Aan de lopende band
6 Luxe werkpaard
De nieuwe Mercedes-Benz Vito is vanaf
november leverbaar in Nederland. Behalve met achterwielaandrijving is deze
medium size bestelauto nu ook te leveren met voorwiel- en vierwielaandrijving. We reden onlangs in de
voorwielaangedreven versies, de 109
CDI en de 111 CDI.
Comfort Loading is een eenvoudig maar
doeltreffend laad-/losmiddel dat is gebaseerd op het principe van de lopende band.
12 Soepel rijden
De elektrische Nissan rijdt, met name in
de stad, gemakkelijker dan menige dieselaangedreven bestelauto.
31 N
ieuwe lichting
elektrische bestellers
De gevestigde auto-industrie investeert
miljarden in het ontwikkelen van elektrisch aangedreven voertuigen. Maar als
het om lichte bedrijfsauto’s gaat, zijn ze
niet meer automatisch monopolist.
8 Tol in Duitsland?
De Duitse overheid wil netto 600 miljoen euro per jaar extra innen door buitenlandse personen- en bestelauto’s
vanaf 2016 te laten betalen voor het
gebruik van Duitse wegen.
13 Winnaar van nature
34 D
e moeizame route
naar Euro 6
De Iveco Daily is nog maar net verkozen
tot International Van of the Year, of
Bestelauto heeft ‘m al getest. De geheel
nieuw ontworpen Daily kwam naar de
redactie als een ‘bestelauto-plus’, in
een 4,2-tons versie.
Zware en middelzware bestelauto’s
moeten in de tweede helft van 2015
voldoen aan Euro 6. Toch zitten er
diverse Euro 5-hobbels op de weg,
want alle uitzonderingen maken de
emissiewetgeving extra complex.
bestelauto nr. 3 - 2014
03_inhoud.indd 3
3
21-10-14 14:45
Felbevochten award naar Italië
Iveco Daily International
Van of the Year 2015
Juryvoorzitter Jarlath Sweeney (links) reikt de award uit aan de nieuwe brand president van Iveco, Pierre Lahutte.
De nieuwe Iveco Daily is onlangs uitgeroepen
tot International Van of the Year 2015. Hij won
voor de nieuwe Mercedes-Benz Vito en Ford
Transit 2ton, in het drukstbevochten jaar ooit in
de geschiedenis van de awardverkiezing.
4
In 2014 werden er maar liefst twaalf
nieuwe bestelauto’s geïntroduceerd.
Dat was zo veel dat de jury zich genoodzaakt zag een selectie van vijf auto’s te maken. Uit die eindselectie
werd uiteindelijk door de 23 juryleden
het meest gestemd op de derde generatie Daily. Deze won met 17 punten
voorsprong op de Mercedes-Benz Vito,
met als derde de Ford Transit 2ton. De
Fiat Ducato, Peugeot Boxer en Citroën
Jumper vulden met Renault Trafic /
Opel Vivaro de laatste plaatsen.
Jarlath Sweeney, juryvoorzitter van de
IVOTY-jury, zei bij de uitreiking. “De
felicitaties gaan helemaal terecht naar
Iveco, voor het ontwerpen en produceren van een excellente nieuwe genera-
bestelauto nr. 3 - 2014
04-05_nieuwscommentaar.indd 4
21-10-14 11:20
V
L
B
v
v
u
C
T
“
m
b
v
m
v
ti
b
e
m
v
tw
a
z
P
Iv
v
g
o
d
n
g
m
ti
d
e
b
l
e
n
e
r
ea-
actueel
Vijf Fords voor Ferrocal
Luchtkanalenfabrikant Ferrocal uit
Brummen heeft onlangs de eerste vijf
van in totaal 14 nieuwe Fords in ontvangst genomen van Ford-dealer Jurrius
uit Dieren. Het gaat om één Transit
Connect, drie Transits Custom en één
Transit.
“Wij willen bewust omgaan met het
milieu en waar mogelijk ons steentje
bijdragen”, aldus Ronald Smit, directeur
van Ferrocal. “Ford is verkozen tot het
meest groene merk ter wereld, dankzij
vooruitstrevende technieken en duur-
zaam produceren. Dat past helemaal bij
Ferrocal. Bovendien biedt Ford ons de
mogelijkheid om het wagenpark zeer
efficiënt samen te stellen en verzorgt
Jurrius de inrichting van de laadruimte
helemaal op maat, naar de wensen van
onze gespecialiseerde medewerkers.”
De medewerkers van Ferrocal zijn enthousiast over de nieuwe auto’s. Ook bij
Jurrius in Dieren zijn ze trots op de
nieuwe Transit-lijn. Veel Transits hebben de garage in Dieren inmiddels verlaten. “Want wij zijn al sinds maart
1988 dealer van Ford en hebben vorig
jaar dus ons 25-jarig dealerschap gevierd”, vertelt Theo Jurrius, die samen
met zijn broer Peter de directie van het
bedrijf voert.
Ferrocal in Brummen is een zelfstandige luchtkanalenfabrikant die al ruim
80 jaar gespecialiseerd is in ontwerpen,
fabriceren, leveren, monteren en isoleren van luchttechnische systemen in
utiliteitsbouw, scheepsbouw, woningbouw en industrie, bij zowel kleine als
grote projecten. ■
tie Daily, die bestaat uit gesloten
bestelauto’s en chassis-cabines met
een ruime keuze aan aandrijflijnen
met diesel, CNG, elektrische aandrijving en vanaf volgend jaar zelfs met
twee 4×4-versies. Iveco won deze
award ook al in 2000, en het is nu net
zo verdiend als toen.”
Pierre Lahutte, brand president van
Iveco, nam de trofee dankbaar in ontvangst tijdens een gala-avond voorafgaand aan de IAA. “We zijn
ongelooflijk blij dat de nieuwe Daily
deze prestigieuze prijs heeft gewonnen. Deze bestelauto betekent een
grote stap voorwaarts in betere TCO,
meer comfort, beter rijgedrag, productiviteit en duurzaamheid. We dragen
deze award op aan onze klanten die
elke dag vertrouwen op de betrouwbare werkpartner die de Daily is.”
De jury van de International Van of
the Year bestaat uit 23 journalisten
van onafhankelijke bedrijfsautomagazines. Voor Nederland zit Bestelauto-
hoofdredacteur Arjan Velthoven in de
jury. ■
Nogal Wiebes
Al maanden, maar vooral sinds
Prinsjesdag wachtte Nederland op
de Autobrief 2, de beleidsbrief van
staatssecretaris Wiebes, waarin de
nieuwe maatregelen rond vooral
zakelijk autogebruik zouden staan.
Er werden nogal wat peentjes gezweet, want de huidige bijtellingssystematiek zou fors op de schop
gaan, en Wiebes wilde snel handelen. De opluchting is dan ook pal
voor het ter perse gaan van deze
Bestelauto groot, nu blijkt dat Wiebes de Autobrief 2 heeft uitgesteld.
Nogal wiedes ook, want met weinig krijg je de zakelijke rijder zo
kwaad als met morrelen aan zijn
procentjes bijtelling. De huidige bijtelling blijft bestaan tot 2016.
Dat biedt gelegenheid om een echt
goede nieuwe regeling uit te
werken, niet alleen voor personenauto’s, maar zeker ook voor bestel­
auto’s. Daar is al veel voor geregeld,
maar de belangenvereniging Vereniging Auto van de Zaak pleit op
haar website nog voor een verbeterpunt: de consumentenprijs inclusief BPM als grondslag voor de
bijtelling voor grijs kenteken auto’s.
“De werkgever krijgt de BPM terug,
maar de werknemer moet bijtelling
betalen over het volledige bedrag
inclusief de BPM. Dit is onlogisch en
onredelijk. Deze busjes zijn duur,
het privégenot is minder dan bij
een personenauto en de berijder
heeft vaak een salaris onder het gemiddelde van een reguliere berijder
van een auto van de zaak.” De
VAVDZ blijft naar eigen zeggen
voor dit punt lobbyen bij het ministerie van Financiën, dus we kijken
er naar uit waar Wiebes voor 2016
mee op de proppen komt.
Arjan Velthoven
Arjan Velthoven
Hoofdredacteur Bestelauto
Jurylid International Van of the Year
■
Een dag na de uitreiking pronkte Iveco al met de titel op haar stand.
bestelauto nr. 3 - 2014
04-05_nieuwscommentaar.indd 5
5
21-10-14 11:20
Mercedes-Benz Vito 109 CDI en 111 CDI
Luxe werkpaard
Deze zomer konden we al kort na de introductie in Berlijn kennis maken met de nieuwe MercedesBenz Vito. Toen maakte deze bestelauto de nodige indruk, vooral de sterkere versies met achterwielaandrijving. Maar de nieuwe Vito is nu ook leverbaar met voorwiel- en vierwielaandrijving.
Onlangs konden we in Spanje wat langer rijden in de voorwielaangedreven versies, de 109 CDI en
D
111 CDI.
Zowel de 109 CDI als de 111 CDI
maken gebruik van dezelfde basismotor. Deze 1.6-liter viercilinder turbodiesel is dwars voorin gemonteerd en
drijft de voorwielen aan. Qua ‘hardware’ komt deze motor van partner
Renault. Mercedes-Benz geeft de
motor echter door een ander motormanagement en diverse andere componenten een heel eigen gedrag. De
Duitse automobielfabrikant wil hiermee vooral een langere levensduur en
minder onderhoud garanderen. Op
N
papier lijken de vermogens van 65 kW
(88 pk) en 84 kW (114 pk) misschien
wat aan de lage kant, maar in de praktijk valt dat reuze mee. Zeker in ons
vlakke landje is de 88 pk-versie voldoende, al zal deze Vito met maximale belading wat meer moeite
hebben. Wij reden deze versie in
Noord-Spanje en daar moesten we op
de autoweg bergop soms terug naar
de vijfde of de vierde versnelling. Het
schakelen verloopt mooi soepel, misschien wel soepeler dan bij de achter-
wielaangedreven versies. Bij gas los
wordt er op snelheid in de hoge versnellingen weinig op de motor afgeremd en blijft de auto lekker lang
uitrollen. Een prettige eigenschap die
zuinig rijden mogelijk maakt.
Prettig stuur
Wat verder opvalt onder het rijden is
de stilte. Knap dat Mercedes-Benz het
motorgeluid van deze voorwielaangedreven Vito, maar ook van de andere
motoriseringen, zo goed kan dempen.
Een ander pluspunt van de nieuwe
Vito is het prettige stuurwiel in combinatie met de elektromechanische
stuurbekrachtiging. Op de autoweg
geeft dat een rustig stuurgevoel, in de
stad is de bekrachtiging genoeg om
comfortabel te kunnen manoeuvreren. Achteruitrijden en parkeren verloopt dan ook soepel. In druk
stadsverkeer gaat het rijden prima,
maar is soms de overzichtelijkheid
door de brede A-stijl wat minder. Ook
heeft de (optionele) navigatie moeite
De nieuwe Vito toont als een moderne vlotte bestelwagen.
6
06-07_nieuwsvito.indd 6
m
in
s
n
N
D
z
r
s
D
b
v
H
m
s
s
z
v
g
e
h
u
k
o
E
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:18
e
Rijimpressie
De 1.6-liter basismotor met 88 pk is op zich al voldoende soepel voor gebruik in
Nederland.
met de Spaanse straatnamen en is de
interpretatie van half rechts of rechts
soms wat lastig te begrijpen. Benieuwd hoe de navigatie straks met de
Nederlandse straatnamen omgaat.
De stoelen zijn van de betere soort. Ze
zijn te verstellen in hoogte, lengte en
rugleuning en geven een goede ondersteuning zonder direct te hard te zijn.
De stoffering van de stoelen ziet er robuust uit. Deze moet vooral slijtagevast en gemakkelijk te reinigen zijn.
Het zicht op het dashboard is goed,
maar doordat de navigatie een vlak
scherm heeft, is deze vanaf de bestuurdersstoel niet altijd optimaal
zichtbaar. Verder is het interieur eenvoudig grijs, een duidelijk bedrijfswageninterieur. Maar wel overzichtelijk
en met goed bedieningsgemak. We
herkennen veel bedieningselementen
uit de grotere broer Sprinter. Wel
komt de middenconsole wat massief
over. Er zijn diverse opbergruimtes
waarbij vooral is gekeken naar functionaliteit. Bovenop het dashboard zijn
diverse grote vakken voor tablet/laptop of documenten, twee bekerhouders bovenop het dashboard, twee
grote 1,5 liter flessenhouders in de
deuren en een speciaal vakje voor een
smartphone inclusief USB-verbinding.
Wat we wel missen in de gesloten bestelwagenversie is een haakje om een
jas aan op te hangen. De ruimte tussen beide voorstoelen zou mooi opgevuld kunnen worden met een handig
opbergvak.
Laadruimte
De nieuwe Vito is leverbaar als bestelwagen, bestelwagen met dubbele cabine (Mixto) en minibus voor
personenvervoer (Tourer). Er zijn drie
lengtevarianten, waardoor de nieuwe
Vito ten opzichte van zijn voorganger
140 mm is gegroeid. De extra lengte
zit hem vooral in de voorzijde, voor
een betere voetgangersbescherming.
De Vito is er met een lengte van 4.895
mm, 5.140 mm en 5.370 mm. De totale hoogte is afhankelijk van de gekozen uitvoering en bedraagt
maximaal 1.910 mm. Daarmee blijven
alle Vito’s onder de belangrijke ‘tweemetergrens’ en kunnen zo probleemloos parkeergarages en wasstraten
inrijden. De versies met een GVW van
2,8 ton staan centraal in het programma. Het toelaatbaar totaalgewicht kan optioneel worden verhoogd
tot 3,05 ton of zelfs tot 3,2 ton. Verder
komen er ook enkele aantrekkelijke
basisversies met een GVW van 2,5
ton. De voorwielaangedreven Vito 109
CDI met een lengte van 5.140 mm
weegt in standaard uitvoering 1.761
kg. Bij een GVW van 3,05 ton bedraagt het laadvermogen 1.289 kg. De
laadruimte is goed bereikbaar en er is
over de volle breedte een uitsparing
gemaakt tot onder de voorstoelen,
waardoor lange, platte ladingen of een
ladder ook in de Vito passen.
Veiligheid
Mercedes-Benz zou Mercedes-Benz
niet zijn als er niet veel aandacht uitgaat naar actieve en passieve veiligheid. De Vito biedt standaard airbags
en een gordelwaarschuwingssysteem
voor bestuurder en passagier. Attention Assyst is standaard op alle
nieuwe Vito’s. Ook standaard zijn het
bandenspanningcontrolesysteem en
de zijwindassistent, die de invloed van
zijwind volledig neutraliseert. Andere
veiligheidsopties voor de nieuwe Vito
zijn de actieve parkeerassistent, de
Collission Prevention Assyst, de dodehoekassistent en de spoorassistent.
Handig is de optionele achteruitrijca-
Twee sterke punten van de nieuwe Vito:
prima stoelen en een fijn stuur.
mera. Door in ‘trailer mode’ te schakelen, wordt het achteruit
aankoppelen van een aanhanger kinderspel. In Spanje was een demo-voertuig hiermee uitgerust en het
achteruitrijden volgens de aanwijzingen van de camera maakte het manoeuvreren inderdaad erg eenvoudig.
Fraai is dat de camera, gemonteerd
boven de kentekenplaat, weer inklapt
na gebruik. Hierdoor wordt deze niet
vuil.
Mercedes-Benz zet de basisversie van
de Vito gesloten bestelwagen in
Nederland neer voor een prijs vanaf
€ 16.990 excl. BTW/BPM. De koper
krijgt dan een 2,5-tons, voorwielaangedreven Vito 109 CDI Economy. Met
wat extra’s erbij zoals handgeregelde
airco en wat andere zaken kan Mercedes-Benz voor rond 20 mille een hele
nette moderne bestelauto leveren. ■
Paul Quaedvlieg
■
Er zijn drie lengtes leverbaar van de gesloten bestelwagenversie.
Handig voor wie vaak met een trailer rijdt: de achteruitrijcamera wijst de weg.
bestelauto nr. 3 - 2014
06-07_nieuwsvito.indd 7
7
21-10-14 14:19
EVO
Na Lkw-Maut ook Pkw-Maut?
Tol in Duitsland, wat
gaat dat kosten?
De Duitse overheid kampt met grote tekorten voor het onderhoud van wegen. Daarom wil de nieuwe
regeringscoalitie netto 600 miljoen euro per jaar extra innen door buitenlandse personen- en bestelauto’s vanaf 2016 te laten betalen voor het gebruik van Duitse wegen. Hiermee komt de coalitie tegemoet aan de grote irritatie van vooral de CSU-aanhangers in Beieren, die zelf in het buitenland overal
tol moeten betalen en de buitenlanders op doorreis ‘gratis’ over hun wegen zien rijden.
De infrastructuur in Duitsland staat er
niet al te best voor. Zo waren er recentelijk grote problemen met versleten
bruggen op de hoofdwegen bij Hamburg en Keulen, waardoor vrachtauto’s
ver moesten omrijden. Reden voor de
nieuwe regering om naar extra geld te
zoeken. Dat doen ze op een wel heel
omslachtige manier: voor alle auto’s tot
en met 3.500 kg is een vignet nodig,
maar de eigen inwoners krijgen vervolgens de kosten voor het vignet retour
door een even grote verlaging van de
normale autobelastingen. Jaarlijks
denkt men zo 4,7 miljard euro binnen
te halen: 3,8 miljard euro van de 43 miljoen auto’s van de eigen inwoners en
860 miljoen van buitenlandse weggebruikers. De kosten voor inning bedragen ca. 260 miljoen euro. Totaal dus
4,7 miljard euro innen, 43 miljoen
eigen auto’s individueel compenseren
om uiteindelijk netto slechts 600 miljoen euro over te houden voor de infrastructuur. Dat rondpompen van geld
stuit ook in Duitsland op weerstand.
Vignetkosten
Volgens de in juli gepresenteerde voorlopige plannen zijn de kosten van het
vignet afhankelijk van de gebruikte
brandstof en de cilinderinhoud van de
motoren. Voor auto’s die vanaf juli 2009
op kenteken zijn gezet met dieselmotoren zijn de kosten 9,50 euro per 100 cc
cilinderinhoud van de motor tot een
maximum van 1.100 cc. Voor otto- en
wankelmotoren (benzine, LPG en gas)
2 euro per 100 cc tot een maximum van
8
08_nieuwsevo.indd 8
5.000 cc. Het maximale jaarbedrag voor
een diesel is dan 104,50 euro en voor
een benzine 100 euro.
Een jaarvignet voor auto’s van vóór juli
2009 is duurder door een hoger bedrag
per 100 cc, maar voor buitenlanders is
dit gemaximeerd voor diesels op 112,35
euro en voor benzine op 103,04 euro.
De Duitsers ontvangen voor hun 43 miljoen auto’s automatisch een jaarvignet
per post thuis. Buitenlanders kunnen
via internet een vignet kopen voor 10
dagen (10 euro), voor 2 maanden (20
euro) of een jaarvignet, waarvan de prijs
net als bij de Duitsers afhankelijk is van
motortype en inhoud. Bij tankstations
kun je ook de 10-dagen- en 2-maandenkaart kopen, maar het jaarvignet kost
daar voor diesels 112,35 euro en 103,04
euro voor benzine.
Voor een benzineauto uit het Volkswagen-concern met een moderne 1.2 TSI
motor kost een vignet 24 euro, en voor
een 0.9 TCE motor van de Renaultgroep
18 euro. Voor de moderne en zuinige
1.6 of 1.5 dieselmotor van dezelfde concerns kost een vignet het maximale bedrag van 104,50 euro.
Een jaarvignet voor een bestelauto zal
tussen de 104,50 euro en 112,50 euro
gaan kosten, omdat bestelauto’s overwegend diesels zijn en de motorinhoud
nog altijd hoger is dan 1.100 cc.
Mautgat tussen 3,5 en 7,5 ton
De Lkw-Maut voor vrachtauto’s vanaf
12 ton is in 2005 ingevoerd. Een vrachtauto die in een jaar 50.000 km aflegt op
de Mautplichtige wegen draagt 7.500
euro af aan Maut. De 4,5 miljard aan
opbrengsten per jaar gaan niet direct
naar de infrastructuur en zijn louter bedoeld om de Duitse staatskas te spekken. In de wet die de Maut regelt is namelijk niet opgenomen dat de opbrengsten rechtstreeks naar de
infrastructuur gaan. Van de opbrengst
vloeit een half miljard via allerlei subsidies terug naar de eigen Duitse vrachtauto-eigenaren, en 0,6 miljard is nodig
voor controle en uitvoering van de LkwMaut. In 2015 komen er weer 1.000 kilometer aan Mautplichtige wegen bij en
in oktober van dat jaar gaat de grens
zelfs omlaag naar 7,5 ton. Steeds weer
wordt de Mautknop gebruikt om de inkomsten voor de staat verder te verhogen. Voor die vrachtauto’s staat daar
niets tegenover, integendeel: extra kosten door omrijden vanwege versleten
bruggen. Na een invoering van de PkwMaut op 1 januari 2016 zijn alleen de
auto’s tussen de 3,5 ton en 7,5 ton nog
Mautvrij. Maar dat is ook maar zolang
als het duurt, want de EU-regelgeving
maakt het mogelijk om voor vrachtauto’s de grens nog verder te verlagen
naar 3,5 ton.
Toenemende weerstand
Binnen Duitsland neemt de weerstand
steeds verder toe. Dit enerzijds door de
omslachtige wijze van innen en de lage
netto-opbrengsten, en anderzijds door
de verwachte economische schade in
alle grensstreken. Maar minstens zo
onzeker is of de plannen de toets van
de Europese Commissie doorstaan: is
hier sprake van ongelijke behandeling
doordat de eigen burgers volledige
compensatie krijgen en de buitenlanders het volle pond moeten betalen?
Landen hebben zelf de vrijheid om de
hoogte van accijnzen en de wegenbelasting van personen- en bestelauto’s te
bepalen. Ze hebben dus ook de vrijheid
om een vignet in te voeren en vervolgens te schuiven met de accijnzen en/
of de wegenbelasting. Toen Nederland
een aantal jaren geleden kilometerbeprijzing wilde invoeren, ging dat ook
onder het motto: anders maar niet
méér betalen. De buitenlanders gingen
volgens die plannen trouwens wel
meer betalen. Ook in Groot-Brittannië
is dit jaar een vignet voor alle vrachtauto’s vanaf 12 ton ingevoerd, waarbij
de Britten zelf compensatie krijgen
door een verlaging van de motorrijtuigenbelasting.
De Duitse verkeersminister Dobrindt
denkt dit probleem met twee wetten te
kunnen omzeilen: als eerste een wet
voor de Pkw-Maut voor alle weggebruikers en als tweede een wet die de verlaging van de wegenbelasting voor Duitsers regelt. Maar vooralsnog komen er
uit Brussel alleen nog negatieve reacties. Ook negatieve reacties komen er
vanuit België, Oostenrijk en Nederland.
Maar net als in Europa wacht men ook
daar de uitgewerkte plannen af. Die
worden verwacht in dit najaar. ■
Rink Jan Slotema
Beleidsadviseur bij EVO
[email protected]
■
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:55
_NEW DUCATO.
A NEW GENERATION AT WORK
_Lane departure warning system
& _Verkeersbordherkenning
_Uconnect Touchscreen
_Achteruitrijcamera
_Grootste laadvermogen in zijn klasse*
_Laagste brandstofverbruik in zijn klasse
MEER TECHNOLOGIE. MEER EFFICIËNTIE. MEER DUURZAAMHEID.
Maak kennis met de nieuwe generatie Fiat Ducato, die met zijn technologische oplossingen, laagste brandstofverbruik (5,8L/100km), compleet nieuwe design en grootste laadvermogen het werken nog efficiënter maakt.
NU VANAF € 17.300,-. STANDAARD MET 3 JAAR GARANTIE.
*Enkellucht voertuigen
Prijs is exclusief BTW/BPM, kosten rijklaar maken en verwijderingsbijdrage. Kijk voor de verkoopvoorwaarden op fiatprofessional.nl.
Wijzigingen en drukfouten voorbehouden.
009_NEW_DUCATO_215x285.indd 1
14-08-14 15:41
RIJMPRESSIE
Rijden met Opel Vivaro & Renault Trafic
Gemaakt voor elke dag
Soms is de agenda helemaal vol, en je kunt niet op twee plaatsen tegelijk zijn. Of toch wel? Bestelauto reed in München de nieuwe Opel Vivaro en in Kopenhagen de nieuwe Renault Trafic. Voor onze
rij-indrukken switchen we dus tussen Duitsland en Denemarken.
Beide auto’s zijn al uitvoerig beschreven bij de statische introductie. Maar
het rijden van een nieuwe bestelauto
zegt meer dan duizend woorden. Wie
instapt in de Vivaro, ziet hetzelfde als
in de Trafic. Een duidelijk dashboard
en echt Franse genen. De zit is goed
en comfortabel, waarbij de stoelen
Frans aanvoelen. Iets steviger had wel
gemogen, zeker aan de rechterzijde
van de bijrijdersbank, die een opstaand randje mist. Ook in de Trafic
vallen de vele praktische voordelen
op, zoals de vele opbergvakken en de
complete inrichting als ‘mobiel kantoor’. Ook een (optionele) houder voor
tablet of smartphone ontbreekt niet.
In de Renault kan met de R & Go app
de smartphone of tablet worden aangesloten op de autoradio, en kunnen
zo gebruik maken van 3D-navigatie,
telefoon, multimedia en de boordcomputer. Later dit jaar komt daar nog het
luxe multimediasysteem R-link Evolution bij. Deze inpassing van gebruiksvriendelijke techniek heeft Renault
goed voor elkaar. Opel biedt dit niet.
Bij zoveel praktisch gemak missen we
een eenvoudig iets als een haakje om
je jas op te hangen.
Verademing
In München merken we al snel dat het
rijden in de nieuwe Opel Vivaro een
verademing is: wat een rust en comfort. Oneffenheden in het wegdek en
diepere putdeksels worden goed gedempt. Als eerste rijden we in de meest
sterke BiTurbo-versie met 140 pk in
een nette beige metallic kleur. Deze 1.6
CDTI heeft meer dan voldoende vermogen in huis, zelfs de belading van rond
de 400 kg en twee personen schijnen
de bestelauto niet te deren. Met de ecoknop ingeschakeld wordt het vermogen duidelijk getemperd. De zesbak
schakelt prima en zonder te haken.
Eén turbo genoeg?
Tegelijkertijd stappen we in Kopenhagen in de Trafic met de 115 pk diesel
met enkele turbo. Als we achter het
stuur gaan zitten, merken we dat de
zitpositie wat lager is dan voorheen.
Het stuur is in hoogte en diepte verstelbaar. Renault heeft er aan gewerkt om
de Trafic meer het karakter van een
personenauto te geven, en dat is wat
betreft de zitpositie goed gelukt. Als
we wegrijden, zijn we de straat nog
niet uit of we weten het al: deze Trafic
heeft een veel beter weggedrag gekregen. Het onderstel van de Trafic is aangepast en dat geeft veel meer stabiliteit
en comfort. De 115 pk diesel mag dan
wel een enkele turbo hebben, hij voldoet prima, zelfs met ruim 450 kg. De
trekkracht is met 300 Nm goed, nergens hebben we het idee kracht te kort
te komen. Later switchen we naar de
Trafic met 1.6 dCi motor van 140 pk,
en dus voorzien van een TwinTurbo.
De toepassing van die techniek zorgt
voor fors meer (acceleratie)vermogen
en een lager brandstofverbruik dan bij
de reguliere motoren. Volgens Renault
De Vivaro en Trafic (foto) moeten mobiele
De Opel Vivaro heeft nu een grille waar-
kantoren zijn. Tablet en smartphone pas-
mee hij nog beter in de Opel-familie past.
sen daar prima bij.
10
Nog steeds herkenbaar als Renault Trafic, maar toch voldoende vernieuwd om van een
nieuwe auto te spreken.
ligt het op minder dan 6 L/100 km. Wie
nog meer wil besparen, kan in het
dashboard een Eco-knop indrukken die
de motor wat knijpt en naar verluidt
nog eens 10 procent diesel uitspaart.
Mooi allemaal hoor, maar de versies
met TwinTurbo zijn wel 4.000 euro
duurder dan die met enkele turbo. En
voordat je dat bedrag weer hebt terugverdiend aan de pomp… Renault verwacht voor de sales het meeste van de
90 pk dieselmotor.
Dode hoek?
Opel en Renault geven hoog op van de
Wide View Spiegel. Die zit in de rechter zonneklep, en vereist een heel
goede instelling, wil je er wat aan hebben. De spiegel zou de dodehoek moeten verminderen. Het idee is leuk,
maar in de praktijk werkt het niet
goed. De spiegel verkleint namelijk
niet, waardoor de fietsers in Kopenhagen als grote vlekken snel door de
spiegel schoten. De spiegel geeft wel
beeld van de situatie op 10 tot 15
meter aan de rechterzijde van de auto,
maar dat is niet de meest gevaarlijke
dode hoek. Als de spiegel gebruikt
wordt, moet de zonneklep omlaag
staan. Dan moet er niemand meerijden, want anders zit die met de zonneklep voor het gezicht.
Opel en Renault hebben er slim aan
gedaan de laadruimte amper te veranderen. Hij is 10 cm langer geworden,
waardoor er zelfs in de L1-versie nu
drie Europallets meekunnen. Slim is
de doorlaadmogelijkheid met een
luikje in het tussenschot. Ook het rek
boven in de laadruimte is handig.
Het belangrijkste voor ondernemers
en fleetowners zijn natuurlijk de
kosten voor een bedrijfswagen, dat is
hetzelfde in München, Kopenhagen
of Veenendaal. Het brandstofverbruik
lijkt met de twinturbo diesels te kunnen dalen, maar daar staat wel een
hogere aanschafprijs tegenover.
Zowel Opel als Renault heeft de onderhoudsinterval gesteld op twee jaar
of 40.000 km. De nieuwe Vivaro is te
bestellen vanaf 17.995 euro, de Trafic
is met 16.990 euro dik duizend euro
goedkoper. ■
■
Paul Quaedvlieg
Arjan Velthoven
bestelauto nr. 3 - 2014
10_nieuwstraficvivaro.indd 10
21-10-14 14:18
ACCESSOIRES
Comfort Loading bij De Burgh
Aan de lopende band
Het aantal bestelauto’s met pakketten neemt door de explosieve groei van e-commerce snel toe.
Sjouwen met pakketten is zwaar werk. Kees van Litsenburg van Trucks and Vans de Kempen en Fiat
Professional dealer De Burgh brengen nu samen Comfort Loading op de markt, een eenvoudig maar
doeltreffend laad-/losmiddel dat is gebaseerd op het principe van de lopende band.
De Burgh verkoopleider Piet Coenraad
lacht: “Ik ken Kees van Litsenburg al
zo lang en wist dat hij bezig was met
een laad-/lossysteem voor bestelauto’s.
Ik was geïnteresseerd, want ik zie bij
klanten als PostNL hoe zwaar het is
als je elke dag honderden keren die
laadruimte in en uit moet met een
pakket in je handen.” Van Litsenburg
laat graag de demoauto bij De Burgh
zien. Het is een Fiat Ducato L3H2.
“Comfort Loading is simpel gezegd
een transportband met een meelopend kopschot. De transportband kan
twee kanten op bewegen. De chauffeur kan er dus pakjes mee naar zich
toe laten komen, maar ook bij het
laden kan hij de band gebruiken. Zo
hoeft hij niet helemaal in de laadruimte te kruipen om de pakketten
tegen het tussenschot te plaatsen.
Bediening van de band gaat eenvoudig
met twee knoppen bij de achterdeuren. Daar zit overigens ook een noodknop. De band wordt aangedreven
door twee elektromotoren. Die zitten
aan de zijkanten van de band, in kasten die circa even breed zijn als de
wielkasten.” Even snel meten laat
zien dat er nog 130 cm tussen beide
‘kasten’ is. “Dat is dus meer dan genoeg om ook een Europallet overdwars tussen te kunnen plaatsen”,
showt Van Litsenburg. Op Comfort
Loading kunnen pallets van maximaal
800 kg worden geplaatst.
Het voortdurend met de band meebewegende tussenschot brengt een scheiding aan in de laadruimte. “Zo is er
aan de voorkant van het tussenschot
ruimte voor afval of retourvracht. Dat
kan eenvoudig geladen worden via de
zijschuifdeur. Om veiligheidsredenen
is de band niet te bedienen als de zijschuifdeur open staat. Anders zou mogelijk beknelling tussen het schot in
de laadruimte en het cabinetussenschot kunnen ontstaan.” Een andere
veiligheidsvoorziening is een elektronisch oog aan de achterzijde van de
Ducato. Zodra lading bij het oog komt,
stopt de band automatisch, ook als de
knop nog ingedrukt is.
Hygiëne
Volgens Van Litsenburg heeft TNO uitgerekend dat werken met Comfort
Loading 15 tot 20 procent aan rendementswinst oplevert. Het demomodel
van Comfort Loading is een Fiat Ducato. Vanaf 26.245 euro is een kanten-klare Ducato L2H2 met Comfort
Loading te bestellen bij De Burgh.
Maar ook andere versies van de
Ducato en de Iveco Daily zijn met
Comfort Loading te bestellen.
Een pallet of andere lading tot 800 kg kan op de lopende band van het Comfort
Loading systeem.
“En niet alleen voor pakketvervoer.
We zijn nu een versie aan het ontwikkelen voor een vleestransporteur. Dat
brengt weer allerlei nieuwe aspecten
met zich mee, zoals hygiëne en een
intern schoonmaaksysteem. We denken er zelfs over een Comfort Loading
te ontwikkelen voor opleggers.”
Goed
Zo ver is het echter nog niet. Tot op
heden rijden er slechts enkele bestelauto’s met Comfort Loading in Nederland rond. “We zijn nog maar net
bezig, maar de eerste reacties zijn over-
weldigend goed. De chauffeur profiteert, want hij wordt minder belast, en
de werkgever profiteert van efficiënter
en sneller werken plus bijkomende
voordelen zoals een betere verdeling
van de last over de assen. Daarbij is het
systeem makkelijk te monteren en verandert het niets aan de laadruimte
zelf. Het is dus ook makkelijk over te
zetten als er een nieuwe bestelauto
komt. “ Comfort Loading is behalve inclusief een Ducato ook los te bestellen
voor elke (grote) bestelauto. De prijs bedraagt dan 7.500 euro, inclusief opbouw, exclusief btw. Volgens Van
Litsenburg bedraagt de terugverdientijd slechts 14 maanden. “Met Comfort
Loading gaat laden en lossen aantoonbaar sneller, dus er valt gewoon meer
geld dan voorheen te verdienen voor
de slim­me onder­nemer!” ■
Arjan Velthoven
Het altijd meelopende tussenschot kan
De bediening is eenvoudig. Een knop
Kees van Litsenburg demonstreert Com-
dienen als afscheiding tussen verschil-
voor naar voren, een voor naar achteren
fort Loading graag eventjes.
lende soorten lading.
en een alarmknop.
bestelauto nr. 3 - 2014
11_comfortloading.indd 11
■
Bekijk via de QR-code of bestelauto.
nl/videos een film van het Comfort
Loading systeem.
11
21-10-14 11:21
rijimpressie
Nissan e-NV200
Soepel rijden
Met genoeg ruimte voor twee Europallets en een
laadvermogen van 770 kg is de elektrische Nissan
e-NV200 goed inzetbaar, met name in de stad. Bovendien is rijden met deze Nissan gemakkelijker
dan met menige dieselaangedreven bestelauto.
De Nissan e-NV200 is niet zomaar een
omgebouwde conventioneel aangedreven bestelauto. Hoewel veel belangrijke elementen van de Nissan Leaf en
de normale NV200 zijn overgenomen,
is circa 30 procent van alle onderdelen
specifiek ontworpen. De aandrijflijn
van de Nissan e-NV200 bestaat uit een
80 kW elektromotor inclusief een
lithium-ionbatterij. Verder zijn er ten
opzichte van de gewone NV-200 diverse uiterlijke wijzigingen, een
nieuw onderstel, een ander interieur,
een nieuw batterijpakket en een hoogwaardig regeneratief remsysteem. Om
de lichtmetalen velgen liggen banden
met een lagere rolweerstand.
Interieur
Het dashboard is volledig aangepast
aan de elektrische aandrijflijn. Achter
het stuur is een eenvoudig doch goed
leesbaar digitaal dashboard te vinden.
Het midden herbergt een duidelijk
beeldscherm voor navigatie, radio en
een menustructuur met alle info over
de elektrische aandrijving. Alles is
goed leesbaar. Met het knopje ‘zero
emission’ naast het navigatiescherm
zijn diverse schermen op te roepen
voor het elektrisch rijden, zoals bijvoorbeeld locaties van oplaadpunten.
De stoelen zitten goed en zijn redelijk
comfortabel. Het stuur ligt prettig in
de hand en is voorzien van diverse
De laadruimte is goed bruikbaar en ­bereikbaar.
knoppen voor telefoonbediening en
volumeregeling. De handrem zit
dichtbij de rechterstoel. De plaatsing
van de knopjes voor de elektrische
ruitbediening is ongelukkig. De linkerknie rust tegen het harde kunststof. Verder is de e-NV200 voorzien
van twee flessenhouders, twee bekerhouders en diverse vakken. De laadruimte is nagenoeg gelijk aan het
bestaande type NV200 en is mooi
rechthoekig van vorm. De afmetingen
van 204 cm lengte, 150 cm breedte en
een hoogte van 135 cm zijn voldoende
voor 4,2 kubieke meter aan volume of
te wel twee Europallets. Het laadvermogen bedraagt 795 kg. De laadruimte is goed toegankelijk dankzij
een schuifdeur en twee ver openslaande achterdeuren. Een schuifdeur
aan de rechterzijde is standaard.
Rijden
De Nissan e-NV200 is de ideale stadsbesteller.
12
12_nieuwsnissan.indd 12
Met de eco-knop uit verloopt de acceleratie snel en moeiteloos, ondanks de
belading van 250 kg. Stoplichten zorgen voor de nodige ‘stop-and-go’ momenten, en wie goed anticipeert kan
met gas los ook goed remmen. De automatische transmissie werkt als een
normale automaat met de standen P,
R, N en D, maar in D-stand kan de
hendel naar rechts geklikt worden
voor de B-stand. In deze stand wordt
nog forser afgeremd op de motor en
dus meer energie geregenereerd. De
remlichten werken echter niet bij gas
los, ook niet in de B-stand. Sturen gaat
licht, en in combinatie met de automaat gaat alle aandacht uit naar het
stadsverkeer waarin we ons begeven.
Dankzij het ontbreken van motorolie, riemen, versnellingsbak en koppeling liggen de onderhoudskosten
van de e-NV200 circa 40 procent
lager dan die van een bestelauto met
verbrandingsmotor. Ook de energiekosten zijn aanzienlijk lager.
Opladen kan via een huisstopcontact
van 3,3 kW/16A (8 uur), een 6,6
kW/32A-lader (4 uur) of een speciale
snellader onderweg die de batterij in
slechts 30 minuten voor 80 procent
oplaadt. Momenteel hanteert Nissan
in bepaalde voorbeeldberekeningen
een aanschafprijs van € 4.950 voor
een e-NV200. Deze prijs is natuurlijk
wel afhankelijk van diverse subsidies, die per gemeente verschillen. En
dan kan zo’n elektrische bestelauto
ineens best lucratief worden. ■
Paul Quaedvlieg
Het centrale beeldscherm met navigatie
en andere functies is goed afleesbaar.
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:19
■
actueel
Iveco Daily 40C17
Winnaar van nature
De Iveco Daily is nog maar net verkozen tot International Van of the Year, of Bestelauto heeft
De nieuwe Daily
oogt echt nieuw.
‘m al getest. De geheel nieuw ontworpen Daily
kwam naar de redactie als een ‘bestelauto-plus’,
in een 4,2-tons versie.
Dat is dus officieel geen bestelauto,
maar een vrachtauto. Voordelig is dat
deze Daily al met C1-rijbewijs te rijden
is, en dat is veel goedkoper dan een
compleet C(E)-rijbewijs. De Iveco Daily
is geheel opnieuw ontworpen. Bij
werkpaarden als de Daily gaat functie
boven vorm, maar er is veel aandacht
besteed aan design. De Daily heeft onmiskenbaar een stoere uitstraling. De
voorruit is wat hoger dan voorheen, en
binnenin heb je daardoor beter zicht.
Achterop het (ladder)chassis van deze
Daily staat een grote CityBox Polylightopbouw, voorzien van een dHollandialaadklep. Echt een uitstekende ‘box’
voor de middelgrote transportklus.
Onze 4,0-tons Daily heeft een nieuwe
wielbasis van 4.100 mm en is aan de
achterzijde voorzien van dubbellucht.
De achteras heeft overigens vijftien
mogelijke achterasverhoudingen. Aan
de zijkant van het chassis zit netjes zijafscherming om fietsers te vriend te
houden. Niet zo snel te zien, maar wel
aanwezig is een nieuwe Quad-Tor-voorwielophanging. Deze ophanging werkt
met een torsieveer en een maximaal
draagvermogen van 2.500 kilogram.
Personenwagen
Ook aan de binnenzijde is de Daily totaal vernieuwd. Opvallend is de zitpositie. Die is wat lager, en het in diameter
kleiner geworden stuur staat iets meer
rechtop. Dat verschaft een betere zitpositie, meer als een personenwagen dan
een truck. De stoelen zijn uitstekend en
zijn ook prima in te stellen, met onder
meer een kantelbare zitting. De bouwkwaliteit van het dashboard is sterk
vooruit gegaan, ga ter vergelijking maar
eens in de ‘oude’ Daily zitten. Bergruimte is er genoeg. Zo zijn er maar
liefst drie grote vakken boven op het
dashboard te vinden. Nieuw zijn ruime
vakken onder de bijrijdersbank. De leuning van de bijrijdersbank is uitklapbaar: we vinden dan een uitneembare
documenthouder, die ook op het stuur
bevestigd kan worden. Een opbergruimte langs het hoofd is handig maar
optioneel, omdat lang niet iedereen
daarvan gediend is. Nieuw is ook de bediening van de ventilatie en de airco. In
de duurste uitvoering is dat zelfs climate control, waarbij de knoppen uit
de Alfa Romeo Giulietta komen. Bijzonder mooi en fijnwerkend is het Iveconnect-multimediasysteem, inclusief
navigatie. Daar verdienen de Italianen
echt een pluim voor.
wilde ook wel heel wat meer dan de 90
km/h waar ons truckje op begrensd
was. De motor draait dan 2.000 t/min.
Het blijft mooi stil aan boord van de
Daily. Aan de pomp moeten we echter
constateren dat de drieliter wel wat dorstig is. Al rijdend vallen de uitstekende
wegligging en het rijgedrag van de
nieuwe Daily op. Die zijn echt met
sprongen vooruit gegaan, mede dankzij
de nieuwe voorwielophangingen (lichtere versies hebben Quad-Leaf). De Daily
is uitstekend wendbaar. Ook manoeuvreren gaat goed, al is met een opbouw
als deze een camera aan de achterzijde
wel een goed idee. De nieuwe Iveco
Daily is echt een enorme verbetering
ten opzichte van zijn voorganger. Hij
straalt niet alleen uit dat hij elke klus
aankan, hij kan het ook daadwerkelijk.
Dat maakt van deze Daily een winnaar
tot in zijn diepste genen. ■
Arjan Velthoven
Specificaties en metingen
MerkIveco
Type
Daily 40C17
Motor
viercilinder commonrail diesel
Inhoud (cc)2.998
Vermogen (pk)170
Koppel (Nm/toeren)430/1.600
Afmetingen uitwendig lxbxh (cm)
692 x 201 x 312
Wielbasis (cm)4.200
Laadruimte lxbxh (cm)
453 x 211 x 236
Tilhoogte (cm)84
Eigen gewicht (kg)3.230
Nuttig laadvermogen (kg)970
Max. Aanhangwagengewicht (kg)3.500
Geluidsniveau bij 80/ km/uur (dBA)66,7
Acceleratie 0-80 km/h (sec)12,9
Acceleratie 80-120 km/h (sec)nvt
Brandstofverbruik (gecombineerd, onbeladen)
De opbouw van CityBox biedt veel ruimte,
en deze is opvallend licht van binnen.
1 op 8,0
Harder
CO2-uitstoot (gr/km)n.b.
Onder de motorkap bevindt zich een
3.0 liter diesel van in totaal 170 pk (in
dit geval Euro 5+ en met een heerlijk
koppel van 430 Nm. In onze Daily lag
geen lading, maar de motor kon en
Prijs vanaf (€)35.500,Prijs zoals getest (€) 43.655,-
■
Alle prijzen excl. BPM en excl. BTW
bestelauto nr. 3 - 2014
13_nieuwsiveco.indd 13
13
21-10-14 14:19
Multitest grote bestelauto’s tot 3,5 ton
Europese klassenstrijd
Er zijn de afgelopen tijd veel nieuwe en vernieuwde modellen geïntroduceerd in
het bestelautosegment tot 3,5 ton. Tijd voor een multitest in deze klasse, met drie
Duitse bestelauto’s, een Italiaan en een Fransoos. Niet alleen de auto’s waren van
Europese afkomst. Voor het eerst in de geschiedenis van Bestelauto deden we een
multitest niet alleen, maar samen met vijf andere Europese vakbladen.
14
14-23_multitest.indd 14
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:54
MULTITEST
Deze multitest werd georganiseerd door het Duitse
vakblad Lastauto & Omnibus en het campermagazine Promobil. De overige deelnemers waren, naast
Bestelauto, het Franse Camping-Car Magazine, Plein
Air uit Italië en het Zwitserse Mobilitätsverlag. De
deelname van een aantal campermagazines was bewust gekozen, omdat veel van de hier geteste voertuigen als basis dienen voor een camperopbouw.
Vooral de Fiat Ducato is bij veel camperfabrikanten
populair.
Door de internationale samenstelling van het testteam was de aanpak ook anders. We mogen wel zeggen zeer uitgebreid. Aan de fabrikanten werden
diverse eisen gesteld om te komen tot een eerlijk
vergelijk. De voorwaarden waren een bestelauto in
het segment tot 3,5 ton, een motorvermogen van
rond de 150 pk tot maximaal 165 pk, een gemiddelde lengte en hoogte (veelal L2H2) en een door de
fabrikant aangeleverde belading tot aan het maximale totaalgewicht minus 200 kg. Qua opties was de
limiet gesteld op 5.000 euro, met uitzondering van
assistentiesystemen voor de chauffeur.
Het testteam kreeg de beschikking over de Fiat Ducato 2.3 MultiJet met 148 pk, de Ford Transit 2.2
TDCi Duratorq met 155 pk, de Mercedes-Benz Sprinter 316 CDI met 163 pk, de Renault Master 2.3 dCi
165 Energy met 163 pk en de Volkswagen Crafter
2.0 TDI BMT eveneens met 163 pk. Helaas trok Iveco
zijn New Daily enige dagen voordat de test zou beginnen terug, omdat de fabrikant ten tijde van de
test (begin juli dit jaar) volgens eigen zeggen niet de
beschikking had over volwaardige seriemodellen en
alleen pre-productiemodellen voor de test kon aanleveren. Dat was natuurlijk jammer, omdat het hier
om een geheel nieuwe bestelauto ging en deze bovendien onlangs de titel ‘International Van of the
Year 2015’ heeft gekregen. Een gemiste kans.
Normaal gesproken test Bestelauto haar auto’s op de
openbare weg. Nu hadden we echter de mogelijkheid om gebruik te maken van het Verkehrssicherheitszentrum in Bielefeld, Duitsland. Vooral qua
handling, remmen en accelereren op zowel droog
als nat wegdek kon het testteam hier alles uit de
kast halen. De metingen werden daarbij verricht
met de medewerking van specialisten van de
DEKRA, waarbij we de zekerheid hadden dat de metingen betrouwbaar waren en met geijkte apparatuur gedaan werden.
Maar een test uitvoeren op alleen maar testresultaten vonden we ook niet helemaal juist. Vandaar dat
het internationale testteam persoonlijke rij-indrukken liet meetellen, maar ook keek naar belangrijke
zaken als verbruik, veiligheid, zichtbaarheid, laadvermogen, beladingsruimte, cabine en de onderhoudsvriendelijkheid. Dan blijken er ineens best wel
grote verschillen tussen de verschillende voertuigen
te zijn.
■
Deze multitest werd mede mogelijk gemaakt door Continental banden en de Duitse DEKRA.
Foto’s: Karl-Heinz Augustin
bestelauto nr. 3 - 2014
14-23_multitest.indd 15
15
21-10-14 14:54
Fiat Ducato 2.3 MultiJet 16V
F
Ruim en prijsbewust
L
De nieuwe Ducato is nu enige maanden
op de markt. Vooral aan de buitenzijde
valt die nieuwe voorzijde op en geeft
hem een markant uiterlijk. De cabine is
aan de binnenzijde lekker breed. Verder
is in het interieur niet zoveel veranderd.
De stoelen zitten prettig, maar lange bestuurders kunnen moeite hebben om
een goede zithouding te vinden. De zitpositie is wat aan de hoge kant. Dat
heeft gevolgen voor het zicht naar buiten: je kijkt al gauw tegen de bovenkant
van het raam aan, hetgeen bij hoge
stoplichten het zicht kan beperken. In
vergelijking met de overige kandidaten
zijn de A-stijlen aan de brede kant en de
zijramen wat smal. Prima is wel dat de
dodehoekspiegel in de buitenspiegel als
enige van de vijf elektrisch te verstellen
is. Kijken we naar de laadruimte, toch
een van de belangrijkste aspecten van
een bestelauto, dan scoort Fiat hier punten. De rechthoekige vorm van de laadruimte, de rechte wanden, een inhoud
van 11,5 kubieke meter in combinatie
met compacte buitenafmetingen zorgen ervoor dat de Fiat qua laadruimte
de meeste punten krijgt. Daarbij telt
D
p
D
g
g
d
v
v
u
h
h
c
w
e
p
d
st
n
e
e
k
te
te
v
z
sp
h
a
3
ook het hoge laadvermogen in combinatie met een laag leeggewicht. Wel
moet Fiat, net als Renault, meer aandacht besteden aan de sjorogen. Als
voorbeeld kunnen hier de Duitse merken worden genomen, die hun sjorogen
lassen in plaats van klemmen.
De motor in de Fiat, een 2.3 MultiJet
met een vermogen van 148 pk, is de
minst krachtige in deze test. Desondanks kan hij goed meekomen met de
rest, qua elasticiteit is de motor één van
de betere. Echter door de versnellingsbak met kortere overbrengingen moet
de motor wel meer toeren maken, wat
zorgt voor meer motorgeluid in het interieur. Met een gemiddeld verbruik tijdens de testperiode van 8,1 L/100 km
behoort de Fiat tot de middenmoot.
Qua weggedrag had de Fiat het moeilijk
tegenover de vier anderen. Dit was deels
te wijden aan de hoge belading die door
Fiat zelf was geplaatst. Hierdoor was er
wat minder druk op de achteras, hetgeen het weggedrag in sommige testen
(remmen nat/droog en slalomtest) negatief beïnvloedde. Bij de uitwijktest greep
de ESP echter goed in, waardoor de Fiat
mooi in het spoor bleef. Tot slot de
prijs. Daar scoort Fiat ook weer punten
ten opzichte van de concurrentie.
l brede cabine
l veel laadruimte
l prettige, zuinige motor
7
● niet zo stil
● weggedrag bij handling-tests
● kwaliteit sjorogen
16
14-23_multitest.indd 16
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:54
MULTITEST
Ford Transit 2.2 TDCi Durotorq
Luxe transport
De Ford Transit is, net als de Fiat, een
paar maanden geleden geïntroduceerd.
Deze nieuwe bestelauto heeft een grote
grille, welke hem een eigen gezicht
geeft. Het interieur is ten opzichte van
de vorige generatie duidelijk ruimer
van opzet. In de Transit gebruikt Ford
veel elementen die we ook herkennen
uit de personenwagens. Het zicht op
het instrumentenpaneel is goed. De
hoeveelheid knoppen op de middenconsole kan echter soms verwarrend
werken. Verder vinden we in het interieur veel opbergvakken. Een goede zitpositie is snel gevonden op de stoelen,
die overigens prima zitten. Zowel de
stoel als het stuur zijn op diverse manieren te verstellen. De rechterknie zit
echter vaak tegen de versnellingspook
en er is wat weinig ruimte voor de linkervoet. Qua zicht stelt de Transit niet
teleur. Het zicht naar boven (stoplichten) is zeer goed, maar wat zich precies
voor de neus afspeelt, is wat lastiger te
zien. Ford heeft van dit vijftal de beste
spiegels: zowel de gewone als de dodehoekspiegels geven het beste zicht naar
achteren. De laadruimte heeft minder
3
capaciteit dan de concurrentie. Het
laadvolume is met 9,3 kubieke meter
het minst, en met een fors lager laadvermogen laat de Ford hier punten liggen. De sjorogen scoren een voldoende
in deze test.
De aandrijving in de Ford gebeurt door
een 155 pk sterke Duratorq-dieselmotor.
Deze soepele motor is één van de zuinigste, met een gemiddeld verbruik van 7,9
L/100 km. Het comfort ligt op een hoog
niveau. De Transit rijdt als een personenwagen en het is mooi stil in het interieur. Het lage verbruik en het lage
geluidsniveau hebben onder andere te
maken met de zesde versnelling, die een
lange overbrenging heeft. Om tijdens
een inhaalactie soepel te versnellen is
het verstandig om even terug te schakelen. Op het gebied van weggedrag scoort
de Ford nog meer punten. De remmen
blijven, ook na veelvuldig remmen, een
goede vertraging leveren. De handling is
prima voor elkaar, soms zelfs sportief te
noemen, waarbij de ESP weliswaar wat
later ingrijpt, maar wel op het juiste moment. Met de slalom blijft de Ford makkelijk stuurbaar. Bovendien levert Ford
de Transit standaard met een aantal veiligheidssystemen. Qua prijsstelling zit
de Ford Transit in de middenmoot.
l weggedrag bij handling-test
l prettige, zuinige motor
l spiegels / zicht naar achteren
7
● laadruimte
● laadvermogen
● knieruimte / versnellingspook
bestelauto nr. 3 - 2014
14-23_multitest.indd 17
17
21-10-14 14:55
Mercedes-Benz Sprinter 316 CDI
R
Safety first
K
De nieuwe Mercedes-Benz Sprinter is nu
ruim een jaar op de markt. Aan de buitenzijde is de nieuwe Sprinter herkenbaar aan een nieuwe voorzijde, met een
grotere grille, een andere bumper en
koplampunits. De cabine van de Sprinter oogt niet alleen ruim, maar is dat
ook. Ten opzichte van de vorige Sprinter
is er weinig veranderd in de cabine, het
dashboard oogt vooral zakelijk en grijs.
Alle knoppen en andere bedieningselementen voelen kwalitatief wel goed aan.
In deze bestelauto vinden ook langere
bestuurders een goede zithouding.
Zowel stuur als stoel zijn op diverse manieren te verstellen. Het zicht naar
voren in de Sprinter is goed, hoewel de
rechter buitenspiegel wat zicht wegneemt. Beide spiegels geven een goed
beeld naar achteren, waarbij de dodehoekspiegel wat vlak is. Als enige heeft
de Mercedes-Benz een dodehoekassistent onder de naam Blind Spot Assist.
Deze werkt met oplichtende driehoekjes
in de spiegels. De laadruimte van de
Sprinter stelt niet teleur. Het normvolume bedraagt 10,5 kubieke meter, en de
laadlengte van 3.265 mm is, samen met
3
l zuinige motor
l hoog veiligheidsniveau
D
m
p
M
w
w
li
m
d
d
H
h
b
z
z
te
g
b
r
g
d
b
z
te
m
1
R
b
de Crafter, het langst. Het laadvermogen
is met 1.280 kg marktconform. De sjorogen zijn bij de Mercedes-Benz gelast.
De Mercedes-Benz Sprinter 316 CDI beschikt over een 2,1 liter dieselmotor met
163 pk. Dat vermogen zien we echter
niet terug in de prestaties. De motor is
wel elastisch en soepel, maar wat traag.
Een sterke kant van deze motor is het
lage brandstofverbruik van 7,9 L/100
km, waarbij opgemerkt moet worden
dat het testvoertuig geen airconditioning aan boord had. Het geluidsniveau
blijft heel acceptabel in de Sprinter. Op
het gebied van weggedrag laat MercedesBenz zien waar ze goed in zijn: veilige
auto’s bouwen. De handling op het testterrein is wat bezadigd, maar voelt wel
veilig aan. De remmen zijn ruim voldoende. Bij de uitwijktest grijpt het ESPsysteem vroeg in. Daarmee haalt de
Sprinter de meeste punten bij de handling test. Bovendien zit de Sprinter vol
met veiligheids- en assistentiesystemen.
Maar liefst acht systemen zien we op het
lijstje, waaronder ESP, ASR, noodstopassistent, lane warning departure, zijwindassistent, dodehoekwaarschuwing en
een grootlichtassistent. Zoveel systemen
vinden we als testteam belangrijk, vandaar ook hier een hoge score. Helaas
heeft dit alles wel zijn prijs. De Mercedes
is samen met de Volkswagen Crafter namelijk het duurst in aanschaf.
l goed weggedrag
7
● trage motor
● zakelijk en grijs interieur
● prijs
18
14-23_multitest.indd 18
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:55
MULTITEST
Renault Master 2.3 dCi 165 Energy
Krachtpatser met manco
De Renault Master die met deze test
meedeed, is de versie met de nieuwe 163
pk bi-turbo motor, die Opel ook in haar
Movano levert. Aan de buitenzijde zien
we weinig nieuws. Binnen is de cabine
wel lekker breed. De stoelen zitten redelijk goed, maar lange personen kunnen
moeite hebben om een goede zithouding te vinden. Bovendien stoot ook hier
de rechterknie tegen de schakelpook.
Het zicht naar voren is marktconform,
het zicht naar boven wordt hier echter
beperkt. Dat heeft gevolgen voor het
zicht op stoplichten boven de weg. Het
zicht naar achteren in de normale buitenspiegel is prima, maar het dodehoekgedeelte daarvan voegt weinig toe. Wel
bijzonder is de dodehoekspiegel in de
rechter zonneklep, die iets meer zicht
geeft aan de rechterkant. Feit is wel dat
deze spiegel alleen bruikbaar is als de
bestuurder alleen in de auto zit, anders
zit de passagier tegen de zonneklep aan
te kijken. Evenals Fiat scoort Renault
met de laadruimte. De norminhoud is
10,8 kubieke meter. Bovendien heeft de
Renault een hoog laadvermogen in combinatie met een laag eigen gewicht. Dan
3
de sjorogen. Hier viel de Renault door de
mand. Een van de sjorogen brak namelijk open tijdens het testen. Zoiets kan
en mag in verband met de veiligheid natuurlijk nooit gebeuren. Als bij een uitwijkmanoeuvre je lading gaat schuiven
of loslaat, wordt een voertuig helemaal
onbestuurbaar. Renault maakt gebruik
van geklemde sjorogen en kan beter
voor gelaste types gaan.
De nieuwe motor in de Master, een biturbo dieselmotor met 163 pk, kan ons
wel bekoren. In alle acceleratietesten is
de Renault het snelste. Zelfs als we in de
zesde versnelling rijden met zo’n 120
km/h is er, inclusief belading, nog
power over. Bovendien is deze Master
ook redelijk zuinig met een gemiddeld
verbruik van 8,2 L/100 km. Daarna laat
Renault helaas weer punten liggen bij
het weggedrag en onderstel. De remmen voelen zwak aan na veelvuldig
remmen, er is een late ingreep van het
ESP-systeem op nat wegdek en met de
slalom kon het sturen enkele testredacteuren niet bekoren. Hier merk je dat
de Renault Master op leeftijd komt. Dat
zien we ook terug in het aantal veiligheidssystemen die Renault kan leveren:
het zijn er gewoon te weinig. Qua prijs
zit deze Master op het niveau van de
Ford, zeg maar de middenmoot.
l krachtige, zuinige motor
l veel laadruimte
l laadvermogen
7
● weggedrag bij handling tests
● sjorogen voldoen niet
● weinig veiligheidssystemen
bestelauto nr. 3 - 2014
14-23_multitest.indd 19
19
21-10-14 14:55
Volkswagen Crafter 2.0 TDI
Stabiele besteller
De Volkswagen Crafter is een van de oudere modellen in deze test. Bovendien
komt deze Volkswagen uit de fabriek
waar ook de Mercedes-Benz Sprinter van
de band rolt. De twee lijken dan ook veel
op elkaar. Naast de neus en de achterzijde zijn ook de motor en het onderstel
anders. De Volkswagen staat op een
standaard onderstel, terwijl de Sprinter
verlaagd is. De motor, een 2.0 liter TDI,
komt uit de schappen van VW. Net als
in de Sprinter voelt de cabine ruim aan
en oogt het dashboard eveneens zakelijk
en grijs. Qua stoelverstelling is het ook
al weinig anders. In deze bestelauto vinden ook langere bestuurders een goede
zithouding. Zowel stuur als stoel zijn op
diverse manieren te verstellen. Het zicht
naar voren in de Crafter is goed, hoewel
de rechter buitenspiegel wat zicht wegneemt. Beide spiegels geven een goed
beeld naar achteren. Volkswagen monteert geen dodehoekassistent in de spiegel, maar wel de lampjes die assisteren
bij het inparkeren. De laadruimte van
de Crafter is exact identiek aan de Sprinter. Dus een normvolume van 10,5 kubieke meter en een laadlengte van 3.265
mm. Het laadvermogen is met 1.220 kg
marktconform en iets minder dan de
Sprinter. Dat heeft te maken met een
ander onderstel dat VW monteert. De
sjorogen zijn ook hier gelast.
De Volkwagen Crafter heeft een 2.0 liter
TDI aan boord met een vermogen van
163 pk. De motor is zeer elastisch en
soepel, en voelt levendiger aan dan de
Mercedes diesel. Dat zien we helaas ook
terug in het brandstofverbruik. Met een
verbruik van 9 L/100 km is dit de meest
onzuinige bestelauto uit de test. Deels
valt dit te verklaren door het grotere
frontale oppervlak. Positief daarentegen
scoort de Crafter op geluidsniveau, het
is een van de stilste auto’s in deze test.
Op het testterrein voelt de Crafter veilig
aan. Bij de uitwijktest grijpt het ESP-sys­
teem vroeg in en de slalom rijden gaat
vlekkeloos. Remmen doet deze Volkswagen zelfs het beste van allemaal. Echter,
waar de Sprinter vol zit met veiligheidsen assistentiesystemen, moet de Crafter
het met minder doen. Mercedes geeft
wat dat aangaat niet al haar kennis aan
de concurrentie. Toch is de VW bijna
net zo duur als de Mercedes. Kwaliteit
heeft ook hier een prijs.
3
l soepele motor
l goed weggedrag
l laag geluidsniveau
7
● niet zo zuinig
● zakelijk en grijs interieur
● prijs
20
14-23_multitest.indd 20
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:56
MULTITEST
Specificaties
Fiat
Ducato Transit SprinterMaster Crafter
Ford
Mercedes-BenzRenault
Volkswagen
2.3 MultiJet 16V
2.2 TDCi Duratorq
316 CDI
2.3 dCi 165 Energy
2.0 TDI BMT
Motor
4 cil common rail diesel
4 cil common rail diesel
4 cil common rail diesel
4 cil common rail diesel
4 cil common rail diesel
Cilinderinhoud (cc)
2.2872.1982.1432.2981.968
Max. vermogen (kW/pk)
109/148114/155120/163120/163120/163
Koppel/bij toeren (Nm/tpm)
350/1.500385/1.600360/1.200360/1.500400/1.800
Wielbasis (cm)
345330367368367
LxBxH uitwendig (cm)
541 x 205 x 252
553 x 206 x 249
591 x 199 x 270
555 x 207 x 250
591 x 199 x 271
Frontaal oppervlakte (m2)
5,25,15,45,25,4
LxBxH laadruimte (cm) 312 x 187 x 193
304 x 178 x 189
326 x 178 x 194 308 x 176 x 189
326 x 178 x 194
Volume laadruimte vlgs. VDA (m3)
11,59,3 10,510,810,5
Volume praktijk (verhuisdozen)
8377847584
Volume europallets
44444
Bruto laadvermogen (kg)
1.3601.0401.2801.3801.220
Eigen gewicht (kg)
2.1402.2602.2202.1202.280
Totaal toelaatbaar gewicht (kg)
3.5003.3003.5003.5003.500
Max. aanhangwagengewicht (kg)
2.5002.8002.000-3.500
2.5002.000-3.500
Emissieklasse
Euro 5b+
Euro 5b+
Euro 5b+
Euro 5b+ Euro 5b+
Tankinhoud (l)
9080758075
Prijs vanaf (€)* 28.200,-28.300,-30.945,-28.790,-31.605,-
* = vanafprijs basismodel in Nederland. Opties zoals in de testvoertuigen zijn tegen meerprijs verkrijgbaar.
Alle prijzen excl. BTW/BPM/afleverkosten
Testresultaten
Fiat
Ducato Transit SprinterMaster Crafter
Ford
2.3 MultiJet 16V
2.2 TDCi Duratorq
Mercedes-BenzRenault
316 CDI
2.3 dCi 165 Energy
Volkswagen
2.0 TDI BMT
Acceleratie 0-100 km/h
20,120,019,0 18,3 21,2
Acceleratie 60-100 km/h*
14,013,114,1 11,4 13,9
Acceleratie 80-120 km/h**
19,422,324,3 17,5 21,7
Toerental bij 130 km/h***
2.7502.2502.500 2.800 2.400
Brandstofverbruik (km/liter)
12,312,612,6 12,2 11,1
Actieradius (km)
1045
945882915777
Geluid bij 100 km/h dB(A)
736668 71 70
Geluid bij 130 km/h dB(A)
787173 73 71
Tellerafwijking (100 km =)
949596 94 95
* = in de vierde versnelling
** = in de vijfde versnelling
*** = in zesde versnelling
bestelauto nr. 3 - 2014
14-23_multitest.indd 21
21
21-10-14 14:56
Veiligheid
Fiat
Ducato Transit SprinterMaster Crafter
Ford
2.3 MultiJet 16V
Remweg (m) 100 – 0 km/h*
45,4444,5 45,9346,7143,20
2.2 TDCi Duratorq
Mercedes-BenzRenault
316 CDI
2.3 dCi 165 Energy
Volkswagen
2.0 TDI BMT
Vertraging (m/s2)* 8,498,768,408,269,05
VDA uitwijktest 60 km/h*
matiggoed goed matiggoed
Slalom met 50 km/h* matig goedgoedmatiggoed
Uitwijken en remmen vanaf 40 km/h*
matig
ESP
jajajajaja
ASR
jajajajaja
goed
zeer goed
matig/slecht
goed
Lane warning departure
jajajanee
nee
Noodremassistent
neeja ja neeja
Zijwindassistent
neeneeja neenee
B
Vermoeidheidassistent
neeja neeneenee
Achteruitrijcamerajajajajaja
Parkeersensoren jajajajaja
Dodehoekwaarschuwing
neeneeja neenee
* = inclusief belading
Conclusie
Voor het eerst in de geschiedenis van
Bestelauto waren we betrokken bij
een zeer uitgebreide multitest van vijf
bestelauto’s in het segment tot 3,5
ton. Een test waarbij werkelijk heel
veel metingen zijn gedaan, maar ook
praktijksituaties zijn getest. Een voorbeeld: bij de laadruimte keken we
naar het VDA-normvolume en het
aantal Europallets, maar daarna werd
de laadruimte ook gevuld met verhuisdozen. En dan blijkt zo’n normvolume ineens veel minder te zeggen.
Ook konden alle testredacteuren een
persoonlijke indruk per testauto
geven. Daar zaten wel de nodige verschillen in. Toch werd dit meegenomen in de einduitslag.
Daarnaast hebben we geleerd van
deze multitest. Want, hoewel we wel
aangegeven hadden hoeveel belading
we in de testauto’s wilden hebben,
plaatste wel elke fabrikant zijn belading op een andere manier in de auto.
Ervan uitgaande dat elke fabrikant
wist dat wij gingen testen met deze
auto’s, was dat natuurlijk wel van invloed op het weggedrag. Want een
hoge lading tegen het tussenschot
geeft een ander weggedrag dan een
lage lading op de achteras.
Voor de Renault betekende deze test
een grote teleurstelling door het losbreken van een van de sjorogen. Het
testteam haalde deze auto meteen uit
de test, en gelukkig kon Renault met
22
14-23_multitest.indd 22
spoed een tweede voertuig leveren om
de rest van de test af te maken. Maar
het falen van de sjorogen in combinatie met de matige presentaties op het
circuit qua uitwijken en remmen
zorgt wel voor een laatste plaats in
deze test. Gelukkig heeft de Renault
ook goede eigenschappen. We noemen het grootste laadvermogen van
1.380 kg, een schappelijke prijsstelling
en de zeer prettige en sterke bi-turbo
motor. Zelfs op de autoweg in de
zesde versnelling was er nog vermogen over. En dat met 1.000 kg belading.
De nieuwe Fiat Ducato komt positief
uit de test op het gebied van laadvermogen en laadruimte. Daarnaast zijn
we te spreken over het brandstofverbruik, en ook op het gebied van prijs
doet de Fiat het goed. De MultiJet II is
gewoon een fijne dieselmotor, maar is
behoorlijk hoorbaar in het interieur.
Net als de Renault presteert ook de
Fiat matig op het testcircuit. Bovendien is de overzichtelijkheid vanuit de
cabine het minst van de kandidaten.
Vandaar dat deze vernieuwde Italiaan
op de vierde plaats eindigt.
De nieuwe Ford Transit mengt zich in
een drukbevochten segment. Vooral
de overzichtelijkheid vanuit de cabine
kan veel redacteuren bekoren. Ook de
cabine op zich is prima, maar de versnellingspook zit soms in de weg bij
de rechterknie. Rijden doet de Ford
eveneens prima. Op het testcircuit is
hij gelijk aan de Mercedes-Benz en de
Volkswagen, vooral met de slalom, de
uitwijktesten en het remmen. Punten
laat de Ford liggen bij het laadvermogen en de laadruimte, toch wel van
belang bij een bestelauto. Daarom
komt de Ford op de derde plaats.
De Mercedes-Benz Sprinter en Volkswagen Crafter mogen dan wel uit dezelfde fabriek komen, toch verschillen
de auto’s en dus ook de testresultaten.
Andere motoren, andere aandrijflijnen, maar ook andere veiligheidssy-
stemen. Kwaliteit en veiligheid
hebben echter wel een prijs, want
zowel de Mercedes als de Volkswagen
zijn het duurst in aanschaf. Hoewel
beide auto’s op het testcircuit nauwelijks verschillen, is de Mercedes-Benz
duidelijk zuiniger dan de Volkswagen
en scoort hij hoog op het gebied van
veiligheidssystemen. Dat zorgt er uiteindelijk voor dat de Sprinter meer punten krijgt dan de Crafter en dus in deze
multitest op de eerste plaats eindigt. ■
D
Paul Quaedvlieg
A
Een weegschaal liegt niet, ook niet bij bestelauto’s.
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:56
MULTITEST
Bij de Renault ging een sjoroog stuk tijdens het testen.
De zichtbaarheid vanuit de cabine werd ’s avonds met lasers getest.
Een laadruimte vullen met verhuisdozen zegt meer dan een normvolume.
n-
Alle testen op het circuit werden gemeten met geijkte Dekra-apparatuur.
bestelauto nr. 3 - 2014
14-23_multitest.indd 23
23
21-10-14 14:56
IVECO
. T
Financieringen
vanaf 0,9%
IVECO DAILY ENJOY
Vanaf € 24.200*
Climate control
Cruise control
Elektrisch verstelbare buitenspiegels
Radio met Bluetooth + multifunctioneel stuurwiel
270° openslaande achterdeuren
4-voudige verstelbare hydraulische geveerde
bestuurdersstoel
Mistlampen
Reser vewiel + houder
Luxe dashboard
Matrix cluster lay-out
Parkeersensoren achter
ECO pack, schakelindicatie
en star t/stopsysteem
* Vraag uw IVECO dealer naar de actievoorwaarden.
ad newdailyEnjoy NL 430x285.indd 1
. THE # 1 VAN!
INTERNATIONAAL VERKOZEN TOT
“BESTELWAGEN VAN HET JAAR 2015”
W W W . I V E C O . C O M
Iveco with
20/10/14 17:00
Eerste twee elektrische voertuigen zijn besteld
Van der Tol Hoveniers
denkt degelijk groen
Van der Tol Hoveniers en Terreininrichters is al sinds jaar en dag een hoveniersbedrijf dat veel expertise biedt aan zakelijke klanten, voornamelijk binnen de Randstad. Het bedrijf kiest heel bewust
voor bepaalde segmenten in de markt als ontwikkeling, herinrichting, onderhoud en beheer. Van der
Tol heeft een duidelijke groene drive met een actief MVO-programma. Recent schafte de hovenier
zijn eerste twee elektrisch aangedreven voertuigen aan.
B
k
e
m
C
k
ju
o
d
h
le
b
D
Het grootste deel van het wagenpark bij Van der Tol bestaat uit Volkswagen Crafters.
Die aanschaf is een hele stap. Want
hoe creatief en innovatief het bedrijf
ook is in bijvoorbeeld het aanleggen
van verticaal groen en Leven op
Daken-daktuinprojecten, het wagenpark is tamelijk recht toe recht aan.
“Wij zijn een degelijk bedrijf. Dat zie je
terug bij onze voertuigen”, legt communicatiemanager Britta Mantel uit.
26
“Wij rijden Volkswagen Crafters en
Transporters. Wij verwachten van een
auto dat onze mensen er veilig en zo
ergonomisch mogelijk hun werk mee
kunnen doen. Bovendien willen we
door en door betrouwbare voertuigen.
Dat laat wat minder ruimte voor experimenten en extra fratsen die kapot
kunnen gaan. Wij hebben wel de in-
stelling dat elke nieuwe auto schoner
en zuiniger moet zijn dan het voertuig
dat het vervangt,” vertelt wagenparkbeheerder Arjen Kingmans. Dat is niet
altijd even eenvoudig omdat door de
voertuigconfiguratie de keuze wat
beperkter is. “Maar”, meent Kingmans,
“aangezien wij onze bedrijfsauto’s allemaal voor zes jaar leasen, is dat in de
praktijk van alle MVO-uitdagingen niet
de grootste.” Van der Tol zet wel winterbanden onder auto’s, maar verzorgt
geen extra trainingen voor de chauffeurs. “We vinden dat niet echt nodig
omdat onze schadelast vrij beperkt is.
We hebben natuurlijk de nodige spiegels en ander klein leed. Ik vind dat
vaak wel veel geld, maar volgens de
bestelauto nr. 3 - 2014
26-27_fleetmanagementvantol.indd 26
21-10-14 11:21
V
v
n
V
d
la
“
m
r
w
s
m
B
g
m
a
w
r
o
d
k
H
z
tr
“
e
fleetmanagement
tuurlijk wel wat gebeurd in autoland,
dus die is er niet meer.”
Elektrische pickup
-
r
t
t
Britta Mantel en Arjen Kingma: “Wij verwachten van een auto dat hij door en door betrouwbaar is.”
kenners valt het wel mee. We hebben
een paar jaar terug geëxperimenteerd
met een bredere spiegelvoering op de
Crafters voor beter zicht. Maar daar
komen we van terug, want die blijken
juist extra gevoelig voor schade. Ook
onze TCO geeft weinig reden tot nadenken. We rijden niet zoveel, en door
hier en daar met voertuigen te wisselen, houden we de hercalculaties ook
binnen de perken.”
Dubbelcabine-uitvoering
Van der Tol rijdt dagelijks met 60
voertuigen vanuit drie vestigingen
naar de klanten. “Het grootste deel is
Volkswagen Crafter. Meestal in een
dubbelcabine-uitvoering met open
laadbak die elektrisch kan kiepen.
“Daarmee krijgen wij makkelijk vijf
man op een werkplek, en is er genoeg
ruimte aan boord voor werktuigen en
wat er verder ter plaatse nodig is. Ook
snoei- en tuinafval kan zo eenvoudig
mee teruggenomen worden,” geeft
Britta Mantel uitleg. “We nemen doorgaans ook niet zo heel veel materiaal
mee. Als het groter wordt of als we
aan een nieuw project beginnen,
wordt alles wat daarvoor nodig is direct naar die plaats gebracht door
onze leveranciers. Dat is ook de reden
dat we bijvoorbeeld geen kleine
kraantjes op de laadbakken hebben.
Het is bijna nooit nodig. Als het te
zwaar is, gebruiken we liever een heftruck.”
“Wij proberen de inzet van ons materieel toe te spitsen op de omgeving waar
we aan de slag gaan. Op sommige
plaatsen heb je minder ruimte en dan
is een Crafter behoorlijk groot. Bijvoorbeeld in Utrecht rijden wij geregeld
met een Transporter en een kiepende
aanhangwagen. Dat hangt ook een
beetje van de wijk af. In binnensteden
kun je dat span vaak weer niet goed
kwijt en kiezen de jongens toch liever
voor een kiepende dubbelcabine”, weet
Kingmans. Van der Tol is ook gespecialiseerd in boomonderhoud en heeft
daar speciaal ingerichte grote Crafters
voor rijden. “Die voertuigen zijn wel de
trots van het bedrijf. Onze bomenmensen zijn echte specialisten, die niets anders doen. Hun voertuigen zijn
daarvoor helemaal ingericht met een
grote laadvloer, een grote huif en stevige ladenkasten waar ze al hun materieel in kunnen opbergen.”
robuuster blijken dan de Transporters. Die geven vooral aan het einde
van de termijn toch nog wel eens motorische problemen.” Eigenlijk zou
dat gezien de geringe kilometrage van
12 tot 20 duizend kilometer per jaar
niet mogen voorkomen. “Dat vinden
wij ook. Weliswaar doet de leasemaatschappij niet echt moeilijk als er iets
kapot gaat en wordt het netjes opgelost, maar ook daar kijkt men steeds
kritischer naar de kosten. Maar au
fond willen wij geen uitval omdat het
de dagelijkse gang van zaken zo verstoort. De vervangende auto is slechts
zelden de dubbelcabine Crafter met
een open laadbak, waarop onze werkwijze gebaseerd is. Vroeger had de
dealer een van onze oude VW’s staan
als wisselauto en voor noodgevallen.
Maar ja, de afgelopen jaren is er na-
De grootste verandering sinds jaren
bij het bedrijfswagenpark van Van der
Tol is de komst van twee Nissan
E-NV200 voertuigen. “Ik ben heel benieuwd hoe die het gaan doen bij
ons”, verheugt Kingmans zich. “Ik
wilde al heel lang elektrisch gaan rijden omdat ik het idee heb dat het
heel goed bij ons soort werk past:
korte afstanden, binnensteden, de verbinding tussen je wagenpark en het
groene werk dat je doet. Bovendien
willen wij ook actief bijdragen aan
CO2-reductie. Ik wilde allang elektrisch gaan rijden maar de eerste
jaren was er in de bedrijfswagensfeer
alleen van dat Chinese spul waar ik zo
mijn twijfels over had. En we wilden
ook weer niet koploper zijn en zelf
iets gaan ontwikkelen. De belangrijkste reden dat we nu wel een pilot gaan
doen, is dat het nu wel kan. Veth
heeft van de Nissan E-NV200 een pick­
upconversie ontworpen. Dat is precies
wat wij zoeken. Het elektrische gedeelte is gelijk aan dat van de Nissan
Leaf. Daarmee wordt de E-NV200 niet
de snelste maar voor ons is het genoeg. En door dat dit jaar nog te doen,
kunnen we nog gebruikmaken van de
subsidieregelingen. Want inclusief de
ombouw door Veth kost de pickup
toch nog een 37 mille. Daar gaat dit
jaar nog een 10 mille vanaf. Wat ik
wel denk, is dat je bij het inzetten van
een EV voldoende draagvlak bij je personeel moet hebben. We gaan goed
kijken wie we daarmee laten rijden,
want elektrisch rijden is anders.” ■
Bert Roozendaal
Motorische problemen
Ook bij Van der Tol wisselt de kijk op
het wagenpark met de jaren. “Hoewel
we al jaren voornamelijk met VW bedrijfswagens werken, hebben we daar
ook een tijd een aantal Toyota’s bij
gehad”, vertelt Kingmans. “Recent
hebben we een aantal Ford Transit
Customs besteld. “We werkten tot nu
toe met één merk, één dealer en één
leasemaatschappij. Nu kiezen we toch
weer voor twee merken en twee leasemaatschappijen. Je wilt ook het risico
een beetje spreiden. En natuurlijk
houd je je leveranciers zo ook scherp.
Los daarvan hopen we dat de Fords
over de leasetermijn van zes jaar iets
■
In november neemt Van der Tol de eerste twee elektrische Nissan pickups in gebruik.
bestelauto nr. 3 - 2014
26-27_fleetmanagementvantol.indd 27
27
21-10-14 11:22
V
V
d
to
m
v
T
is
e
v
m
a
h
n
d
a
e
v
d
Hallen vol bestelauto’s
op de IAA, zoals hier
bij Mercedes-Benz.
IAA boordevol bestelautonieuws
N
Van degelijk
tot futuristisch
Zelden zal een jaar zo intensief worden herinnerd om het vele bestelautonieuws als 2014. Er waren
dit jaar al vele introducties, en vele nieuwe modellen werden geïntroduceerd op de IAA 2014 in Han-
D
a
ti
g
M
v
is
D
le
b
s
is
nover, de tweejaarlijkse, grootste bedrijfsautobeurs van Europa. Bestelauto was erbij en tekende
het nieuws voor u op.
E
Toekomstvisie: Iveco Vision
Iveco liet onlangs eerst aan Bestelauto en toen op de IAA haar idee zien
van een toekomstige bestelauto; de
Iveco Vision. Uiterlijk heeft de Vision
wel wat weg van de Daily, die op de
IAA ook als elektrische bestelauto
werd gepresenteerd, maar deze auto
is echt bedoeld voor pakketvervoer in
de binnenstad. De Vision zit van binnen vol met hightech snufjes, en het
interieur past echt bij de immer futuristische uitvoering van concept cars.
Er zijn ook echt noviteiten die we in
de toekomst terug kunnen zien, zoals
een elektrisch te openen zijdeur en
28
28-29-30_iaanieuws.indd 28
automatisch uitklappende treden.
De bestuurder kan vrijuit door de
auto lopen en zo snel bij pakketten
komen, waarvan hij de code kan
lezen op een tablet. Als hij achter het
stuur zit heeft hij goed zicht, mede
door de openingen in de A-stijlen.
Op een scherm boven het hoofd van
de bestuurder kan hij beelden van
diverse camera’s checken. De laadruimte is voorzien van
ladingbeveiliging met een revolutionair airbagsysteem. De Vision wordt
aangedreven door een dual energy
motor: diesel hybride aandrijving,
maar niet parallel, want het gaat bij
deze auto juist om zero emissie in de
stad. Om zoveel mogelijk emissievrij
te rijden heeft de Vision ook een
plug-in mogelijkheid. Draadloze communicatie zorgt voor een optimale
uitwisseling van data tussen bestuurder, voertuig, navigatie en planning.
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:41
O
d
a
a
D
e
sp
p
w
h
ti
p
g
e
p
v
D
u
h
-
m-
-
beurs
VW Tristar loopt vooruit op T6
Volkswagen verraste op de IAA met
de conceptauto Tristar. De Duitse autofabrikant liet duidelijk doorschemeren dat deze Tristar de basis wordt
van de volgend jaar te introduceren
T6, de nieuwe Transporter. De Tristar
is een pickup met dubbele cabine en
een korte wielbasis, en is voorzien
van permanente vierwielaandrijving
met mechanisch sperdifferentieel
achter en 30 mm extra bodemvrijheid. De designers hebben een
nieuwe, maar toch vertrouwde
design­taal toegepast op de conceptauto: scherpe lijnen, led-koplampen
en een compleet nieuw vormgegeven
voorzijde. Het dashboard-uit-één-stuk
doet qua vorm en functies denken
aan die van eerdere versies van de
Transporter. De Tristar is verder uitgerust met een geïntegreerde 20-inch
tabletcomputer, draaibare stoelen
van de bestuurder en de passagier en
zelfs een espressomachine. Heel erg
mooi allemaal, maar is de T6 van volgend jaar echt gelijk aan de Tristar?
Natuurlijk niet, de T6 zal veel dichter
bij de T5 staan dan bij dit studiemodel. Dr. Eckhard Scholz, directievoorzitter van Volkswagen Nutzfahrzeuge
AG, zei tijdens de wereldpremière
van de Tristar op de IAA: “Deze bedrijfswagen is een ongekende combinatie van het beste van de
Transporter. De Tristar laat de mogelijkheden zien en bewijst dat we nog
altijd het referentiekader in de markt
zijn. De auto verenigt vandaag en
morgen: ter gelegenheid van de dertigste verjaardag van de eerste Syncro-conceptauto is de Tristar een
staalkaart van de kennis en ervaring
van Volkswagen Bedrijfswagens met
vierwielaandrijving, en demonstreert
de auto de mogelijkheden voor de
toekomst.” Volkswagen liet op de
IAA ook de productieversie van de
e-Load up! zien. Deze volledig elektrische, compacte bedrijfswagen is zeer
geschikt voor het emissievrij bezorgen van goederen in binnensteden.
Vooral voor koeriersdiensten die per
rit niet meer dan 100 km afleggen,
biedt de e-Load up! met 1.400 l laad-
ruimte en een maximaal laadvermogen van 306 kg uitkomst. De auto
voldoet vooralsnog niet aan de Nederlandse fiscale regels, dus of hij hier
op grijs kenteken op de markt komt
is hoogst twijfelachtig.
Nissan NV400 met nieuwe motoren
De Nissan NV400 stond een beetje
aan de zijlijn op de stand van Nissan
tijdens de IAA. Heel veel aandacht
ging immers uit naar de e-NV200.
Maar Nissan heeft de NV400 flink
vernieuwd. Het belangrijkste nieuws
is te vinden onder de motorkap.
De nieuwe dCi-turbodieselmotoren
leveren meer kracht, terwijl het
brandstofverbruik is gedaald en de
souplesse is verbeterd. De NV400
is nu leverbaar met keuze uit vijf
motorvarianten; allemaal 2.3-liter
viercilinder turbodiesels, ontwikkeld
door Nissans alliantiepartner
Renault. Aan de basis van het motor­
aanbod staan de 2.3 dCi met 80,8 kW
(110 pk) en 91,9 kW (125 pk). Er zijn
ook twee extra krachtige dCi twinturbo-motoren met 99,2 kW (135 pk)
en 121,3 kW (165 pk). Tot slot is er
een 110,2 kW (150 pk) sterke 2.3 dCi
met enkele turbo en variabele geometrie, die standaard is gekoppeld aan
een semi-automatische transmissie.
De koppels variëren vanaf 285 Nm
tot en met 360 Nm. Nissan levert
de NV400 met een ruime keuze aan
carrosserievarianten en uitvoeringen.
De bedrijfswagen is verkrijgbaar met
voor- en achterwielaandrijving, drie
verschillende wielbases, vier lengteen drie hoogtevarianten en met een
laadvolume van 8 tot 17 kubieke
meter. Tevens is de NV400 leverbaar
in verschillende carrosserie­varianten.
Even wachten op de Hyundai H350
Op de IAA 2014 introduceerde Hyundai
de nieuwe H350. Deze wordt leverbaar
als dichte bestelauto, cabine-chassisvariant en een versie voor personenvervoer.
De nieuwe Hyundai heeft zonder meer
een Europees uiterlijk en er is duidelijk
sprake van enige gelijkenis met bepaalde Europese merken. De neus heeft
wel een eigen ‘look’ en is voorzien van
heldere koplampen en led-dagrijverlichting. Voor de carrosserie wordt voor 75
procent gebruik gemaakt van hogesterkte staal. Hyundai heeft naar
eigen zeggen goed gekeken naar haar
personenwagens, en het comfort hiervan meegenomen naar de bestelauto’s.
De cabine ziet er in ieder geval netjes
uit. We zien veel opbergvakken op en in
het dashboard. In het middelste ge-
deelte bevindt zich een gecombineerde
en inschuifbare beker-/flessenhouder.
Het instrumentarium is duidelijk en de
diverse knoppen laten niets te wensen
over. Volgens Hyundai is dit de eerste
bestelauto die gebruik maakt van het
Android operating system met 3D-navigatie en full colour display. Een eerste
indruk van de stoelen is dat deze goed
zitten, maar de kwaliteit kunnen we
pas echt beoordelen na een eerste langere testrit. De laadruimte is mooi
rechthoekig van vorm. De belading bedraagt maximaal 1.500 kg en het trekvermogen voor een geremde aanhanger
is maximaal 2.500 kg. Standaard beschikt de bestelautoversie over een stalen tussenschot. Optioneel is dat
leverbaar met een raam. Ook optioneel
is een achteruitrijcamera. Qua motoren
biedt Hyundai twee 2.5 liter CRDI-motoren aan: een 110 kW-versie met een
koppel van 373 Nm en een 125 kW-versie met een koppel van 422 Nm. Beide
motoren hebben een inhoud van 2.497
cc, zijn voorzien van een elektronisch
geregelde turbocharger en voldoen aan
de Euro 5-norm. Volgens Hyundai komt
de H350 het tweede kwartaal van 2015
naar Nederland. Voor die tijd moeten de
Hyundai-dealers, die nu meer zijn ingericht op de verkoop en service van personenwagens, ook klaargestoomd
worden om het bedrijfswagengedeelte
professioneel op te pakken.
bestelauto nr. 3 - 2014
28-29-30_iaanieuws.indd 29
■■
29
21-10-14 14:41
beurs
Nieuwe Fiat Doblò onthuld
Fiat introduceerde in Hannover de
nieuwe Doblò met een gerestyled design van interieur én exterieur. De
motorkap maakt deel uit van een
modernere en meer onderscheidende
voorpartij, net als de nieuwe bumpers, de grotere grille en de nieuwe
achterlichten. Binnenin heeft de
nieuwe Doblò een aangepast passagierscompartiment, waaronder het
dashboard, bekleding, stuurwiel, aanduidingen in het instrumentenpaneel
en portierpanelen. De nieuwe bestelauto beschikt over een nieuwe multifunctionele bank voorin, die drie
voorstoelen heeft met daaronder opbergruimte. Verder zien we elek-
trisch inklappende buitenspiegels en
een reeks infotainmentsystemen,
zoals Bluetooth-radio’s en USB/AUXaansluitingen. Ook is het Uconnectsysteem met 5 kleuren touchscreen
leverbaar met geïntegreerd navigatiesysteem en digitale radioplayback
(DAB). De laadruimte is rechthoekig
van vorm en heeft 180 graden openende achterportieren, die goede toegang bieden. De laadcapaciteit gaat
tot maximaal één ton met een volume van ruim 5 kubieke meter. De
Doblò maakt gebruik van onafhankelijke Bi-linkophanging achter. De motorenreeks van de nieuwe Doblò
bestaat uit zes turbodiesels: 1.3 Mul-
tiJet II (75 en 90 pk), 1.6 MultiJet II
(100 en 105 pk), 90 pk 1.6 MultiJet II
met gerobotiseerde versnellingsbak
en 2.0 MultiJet II (135 pk). Ook zijn er
drie benzinemotoren leverbaar: een
1.4 liter (95 pk), een 120 pk 1.4 TurboJet en 120 pk 1.4 TurboJet dual
fuel (benzine/aardgas). Alle dieselmotoren zijn goedgekeurd voor de Euro
5b+ norm. De benzinemotoren voldoen nu al aan de Euro 6-emissielimieten. Er zijn ‘EcoJet’ versies
leverbaar met start-/stopsysteem,
banden met lage rolweerstand, olie
met lage viscositeit, ‘slimme’ dynamo, oliepomp met variabele opbrengst en een aerodynamisch
pakket. Dit alles maakt een theo­
retisch brandstofverbruik van
4,4 l/100km en een emissie van
115 g/km CO2 mogelijk.
Ford maakt Transit-familie compleet
Ford gebruikte de IAA 2014 als platform voor de onthulling van een
groot aantal nieuwe Transit-uitvoeringen en maakt hiermee de Transitbedrijfswagenrange compleet. Zo
zagen we in Hannover een Chassis
Dubbele Cabine, extra lange ‘Super
Jumbo’ L5-versies, Bestelauto Dubbele Cabine en de Kombi-modellen.
De reeks Transit chassis-cabinemodellen met dubbele cabine bieden
ruimte voor wel zeven personen
dankzij een tweede zitrij voor vier
personen. De L5-modellen hebben
een enkele cabine en beschikken over
een laadlengte van meer dan 5,2 m.
Als de auto is uitgerust met een aan
de zijkanten te openen laadbak, is de
laadruimte 11,5 vierkante meter
groot. De voertuigen hebben een
totale lengte van 7,8 m, inclusief
carrosserie, en een compacte draaicirkel van slechts 15,8 m. Het volledige Transit hassis-cabineassortiment
omvat vijf verschillende lengtes voor
modellen met een enkele cabine
(L1-L5) en vier lengtes voor modellen
met een dubbele cabine (L2-L5), met
een totale voertuigmassa van 3,1 tot
4,7 ton. Naast de af-fabriek leverbare
opties voor een aan de zijkanten te
openen laadbak, kunnen voertuigen
uit dit assortiment tevens worden
voorzien van een boxbody of kiepbak,
of van andere aangepaste oplossingen, van gekoelde laadruimtes of mobiele werkplaatsen, tot hulpver­leningsauto’s of campers. Voor aanhangers beschikken de 350 HD- en
470 GVM-modellen over een indrukwekkend geremd trekgewicht van 3,5
ton en een sleepvermogen van 7 ton.
Ford maakt de nieuwe Transit nu tevens leverbaar met een geavanceerd
intelligent AWD-systeem voor maximale grip en rijdynamiek. Het nieuwste systeem is een volledig elektronisch geregeld AWD-systeem dat is
voorzien van een krachtige elektrische pomp en een AWD-koppeling
om het beschikbare motorkoppel
te verdelen over alle vier de wielen.
Bovendien kan dit systeem, in tegenstelling tot systemen van concurrenten, schakelen tussen een
koppelverdeling van 0:100 en 100:0,
afhankelijk van de informatie van
de auto en de bestuurder.
Nieuwe Ducato klaar voor Euro 6
Fiat Professional ziet de Ducato als belangrijke pijler in het ‘2020 Fiat Professional innovation program’ en
maken zich in dat kader op voor de
introductie van Euro 6-dieselmotoren
en alternatieve aandrijvingen. Na de
nieuwe Ducato met Euro 5+ motoren
die nu al in de showroom staan, komt
de Ducato met CNG, genaamd Ducato
Natural Power Euro 6. Dat gebeurt in
het eerste kwartaal van 2015. De
motor heeft een inhoud van 3 liter,
met een vermogen van 140 pk en een
koppel van 350 Nm. Fiat Professional
werkt momenteel samen met diverse
gespecialiseerde partners aan versies
van haar bestelauto’s die elektrische
30
28-29-30_iaanieuws.indd 30
of hybride aandrijving zouden kunnen hebben. De Ducato Electron komt
begin 2016 op de markt en is volledig
elektrisch. De Electron heeft een permanente magneet-synchroon motor
die 90 kW en 220 Nm koppel levert.
De auto heeft lithium-ion fosfaataccu’s die een actieradius moeten garanderen tot 150 km. Voor dieselmotoren
heeft Fiat Professional twee Euro 6-oplossingen in petto. Een nabehandelingssysteem met SCR wordt vanaf
halverwege volgend jaar beschikbaar,
voornamelijk voor Ducato’s, bestemd
voor personenvervoer.
Voor goederenvervoer heeft Fiat Professional in samenwerking met Fiat
Powertrain een speciale lagedruk-EGR
ontwikkeld. De motoren met deze
voorziening komen in de eerste helft
van 2016 op de markt. De motoren
wegen ten opzichte van hun SCR-tegenhangers 40 kg minder. Ook worden er betere prestaties tegen een
lager brandstofverbruik behaald.
De nieuwe motoren hebben minder
NOx-uitstoot door een nieuw ontwerp
dat meer efficiency in luchtaanzuiging biedt. Het lagedruk-EGR houdt
in dat er afgekoeld uitlaatgas na het
DPF opnieuw aan de turbo wordt
doorgegeven. Dat betekent een betere
turbo efficiency en daardoor een
betere verbranding.
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:41
distributie
Streetscooter en Mooville
Nieuwe lichting
elektrische bestellers
De gevestigde auto-industrie investeert miljarden in het ontwikkelen van elektrisch aange­
dreven voertuigen. Maar als het om lichte
bedrijfsauto’s gaat, zijn ze niet meer automatisch monopolist. Nieuwe consortiums die nog
nooit eerder een auto gebouwd hebben, mengen
zich ook op de markt van kleine elektrische
bestelwagens. Het Franse Muses en de Duitse
Streetscooter zijn de meest in het oog springende voorbeelden.
Is dit nu een oprisping of zit er meer
achter? Dat laatste zou best eens
kunnen. Automerken investeren fors
in onderzoek naar bestel EV’s. Maar
tot nu toe tonen ze niet meer dan
omgebouwde bestaande modellen.
Dat is wel elektrisch, het rijdt goed
maar is het ook smart? Want zonder
uitzondering zijn elektrische auto’s
alleen met subsidie rendabel te krijgen. Die is vaak gemaximeerd en
houdt een keer op. Daarom zoeken
grote partijen die nu al serieus naar
elektrisch rijden kijken, naar een duidelijke meerwaarde van het elektrische voertuig ten opzichte van wat ze
nu hebben. Alleen zo kunnen ze (een
deel van) de extra kosten wegstrepen.
Een van de manieren om meer-
De Franse post heeft 500 stuks van de Mooville besteld.
waarde te creëren is dedicated bouwen. Zodat je er beter mee kunt
werken dan met wat je nu hebt. Maar
dat soort maatwerk staat haaks op de
massaproductie die de industrie nu
aanbiedt.
Zelf ontwikkelen
Dat is de reden dat partijen als DHL
en Deutsche Post samen met de Universiteit van Aachen zelf hun
Streetscooter ontwikkelden. Een min
of meer analoge ontwikkeling is het
Franse Muses, dat in samenwerking
met Chronopost, Dachser en Dilitrans
de Mooville het levenslicht deed zien.
Het bijzondere aan de Mooville is dat
het alleen een elektrisch platform is
waarop iedereen binnen de grenzen
Als DHL echt besluit te gaan voor de
Van binnen ziet de Streetscooter er
Streetscooter, is er een verkoop­
eigenlijk heel normaal uit.
potentieel van 20.000 stuks.
van de specificaties zijn eigen toepassing kan bouwen. Dat is slim, want
elektrische bedrijfsvoertuigen zijn
nog geen massagoed. De partijen die
ze nu al inzetten, dienen doorgaans
één speciaal doel. Ergo: voor elke toepassing een andere auto. Bij een truck
is dat relatief eenvoudig. Met de bestaande kleine bestelwagens haast ondoenlijk. Dat hebben ze bij Muses
goed begrepen. In het vlakke platform
zitten alleen de batterijen, de wielophanging met de naafmotoren en de
stuurinrichting. Daarop is speciaal
voor Chronoposte een éénpersoonscabine met een speciale laadbak ontwikkeld. Met succes, want na een
testperiode heeft de Franse post besloten een eerste batch van 500 voertuigen te kopen.
De modulaire aanpak maakt dat de
Mooville een laadvolume heeft van
alles tussen 2 en 8,9 kubieke meter.
Dat lijkt mooi, maar het laadvermogen blijft hetzelfde: 750 kilo. Wel leveren de vier naafmotoren een pittig
vermogen van 44 kW. De Mooville
rijdt beladen 100 kilometer (praktijktest) met een snelheid van een 90
km/h.
Beproefde onderdelen
De Streetscooter van de technische afdeling van de universiteit van Aken
volgt een minder spannende bouwwijze. Daar werd juist geprobeerd met
bestaande en beproefde onderdelen
een voertuig in elkaar te zetten dat
vooral robuust genoeg is om aan de
eisen van Deutsche Post/DHL te voldoen. Het sexappeal telde hier minder,
en dat is te zien. DHL heeft er momenteel 50 rijden en is daarover tevreden. Ook de stad Aken heeft
vertrouwen in de auto. De stad kocht
er 100. Als alles goed gaat, is er binnen DB/DHL een potentieel van 20.000
voertuigen.
De Streetscooter heeft een elektromotor die de voorwielen aandrijft met
een vermogen van 30 kW. Hij mag 650
kilo laden en heeft een laadvolume
van maximaal 4,3 kubieke meter.
Meer dan genoeg voor de pakketdienst. Afhankelijk van de accuconfiguratie en de gekozen maximum
snelheid rijdt hij tot 120 kilometer ver
(praktijktest) bij een maximale snelheid van 85 kilometer. ■
Bert Roozendaal
bestelauto nr. 3 - 2014
31_elektrischebestelauto.indd 31
■
31
21-10-14 14:19
Foto’s : Koos Groenewold
“Dankzij de automatische serviceplanning en digitale werkbon zijn we flexibeler in het aannemen en uitvoeren van orders”, zeggen Mark Mes (links) en Joep Jagtman.
Automatische serviceplanning, digitale werkbon
Carglass waarborgt
snelle reparatieservice
“Bij schade aan je autoruit wil je niet lang wachten op de reparatie. Dat moet vandaag, morgen of
uiterlijk overmorgen mogelijk zijn”, zeggen Joep Jagtman en Mark Mes van Carglass. Om zo’n snelle
service landelijk te waarborgen, implementeerde Carglass de Field Service Suite met een automatische serviceplanning en digitale werkbonnen voor de servicemonteurs.
Voor reparatie en vervanging van autoruiten kunnen klanten van Carglass terecht bij 58 service centers in ons land.
Daarnaast zet het bedrijf 150 bestelbussen in voor service aan huis. In totaal zorgen zo’n 350 servicemonteurs
ervoor dat schades aan autoruiten vakkundig verholpen worden. “Klanten
helpen waar en wanneer ze dat willen,
is onze belangrijkste focus”, stellen
Jagtman en Mes, respectievelijk Operations Performance Manager en Performance Implementatie Specialist bij
32
Carglass Nederland. “Vandaar het
grote aantal service centers in combinatie met de mobiele service.”
Voorheen werden de werkzaamheden
van de monteurs handmatig op elk
service center ingepland, en gebruikte
het bedrijf papieren werkbonnen.
“Die werkwijze bood te weinig flexibiliteit”, vertellen Jagtman en Mes. “Het
was bijvoorbeeld niet mogelijk om
nieuwe orders voor nu aan te nemen.
En door gebrek aan overzicht konden
servicemonteurs niet gemakkelijk tus-
sen de service centers worden uitgewisseld. Dat is wel nodig om een
snelle service te garanderen.” Daarom
besloot Carglass de serviceplanning en
de werkbonnen te digitaliseren en
ging het bedrijf in 2013 van start met
de Field Service Suite van Ortec en Sigmax.
Plancentra
Voorafgaand aan het automatiseringstraject centraliseerde Carglass eerst de
serviceplanning. “De servicemonteurs
F
G
n
s
h
m
v
te
v
s
D
b
D
p
n
w
d
b
e
m
p
m
v
n
D
zijn nu verdeeld over twaalf clusters,
die vanuit zes plancentra worden aangestuurd. Elk plancentrum heeft twee
clusters onder zijn hoede en de bijbehorende servicemonteurs kunnen in
beide clusters worden ingezet”, licht
Jagtman toe. De plancentra hebben de
serviceplanning overgenomen van de
service centers en maken daarbij gebruik van plansysteem Ortec Service
Planning.
Klanten kunnen zowel telefonisch als
online een afspraak maken bij
bestelauto nr. 3 - 2014
32-33_automatisering.indd 32
C
e
v
n
k
v
k
k
d
te
k
d
te
B
te
te
k
k
z
ti
a
s
lo
21-10-14 11:22
A
c
‘s
b
li
d
d
w
D
s
v
k
m
la
e
e
Foto’s : Koos Groenewold
AUTOMATISERING
Carglass. Na invoer van het type auto
en het kenteken weet Carglass hoeveel tijd de order in beslag gaat
nemen. Vanuit de postcode van de
klant berekent het plansysteem vervolgens de mogelijke dagen/tijdsblokken waarop de reparatie of vervanging
kan worden uitgevoerd. Zowel op het
dichtstbijzijnde Carglass service center als via service aan huis. “De klant
kan kiezen uit diverse opties en kan
desgewenst ook een ander service center opgeven”, zegt Jagtman.
Bij telefonisch contact biedt het plansys­teem de mogelijkheden aan de callcentermedewerker aan, die ze met de
klant bespreekt. Bij online boeken
krijgt de klant ze op zijn scherm te
zien. Is de keuze voor locatie, dag en
tijdstip ingevoerd, dan wordt de order
automatisch aangemaakt in het ERPsysteem van Carglass en de geboekte
locatie/dag/tijdsblok vastgezet in Ortec.
De servicemonteurs werken met een Motorola ES400. Hierop vullen ze de werkbon in en maken er ook foto’s mee van auto, kenteken
Forecast
Gedurende de dag komen continu
nieuwe orders binnen en wordt de
serviceplanning steeds opnieuw door
het plansysteem geoptimaliseerd. Jagt­
man: “De planners bepalen op basis
van een forecast alleen hoeveel monteurs de komende weken nodig zijn,
voeren ze in en geven aan of ze op een
service center of mobiel werken.”
Deze data gebruikt de plansoftware
bij het berekenen van de planning.
Dagelijks bekijken de Carglass serviceplanners om 16.00 uur de orderplanning voor de volgende dag en voeren
waar nodig handmatig wijzigingen
door. “Vindt hij de planning bijvoorbeeld iets te strak, dan kan de planner
er een order uithalen”, noemt Jagtman als voorbeeld. “Of als een complexe order beter door een andere
monteur met meer ervaring uitgevoerd kan worden, schuift hij hem
naar die monteur.”
Digitale werkbon
Alle monteurs, zowel bij de service
centers als de mobiele service, krijgen
‘s morgens de orders voor de hele dag
binnen op hun MPA (Mijn Persoonlijke Assistent), een handheld waarop
de Sigmax fieldservice software
draait. Bij elke order is aangegeven
welke materialen ervoor nodig zijn.
Die komen ’s nachts binnen op het
service center. Voor de mobiele service worden de materialen ’s morgens
klaargezet door een medewerker. De
monteur controleert of alles klopt,
laadt de bus en vertrekt. Op zijn hand-
en schade.
held geeft hij aan dat hij gaat reizen,
waarna de reistijd wordt geregistreerd
en de order op het planbord van kleur
verandert.
Zowel op locatie bij de klant als op
een Carglass service center loopt de
monteur eerst alle gegevens op de
werkbon door met de klant: type auto,
kenteken, verzekeringsmaatschappij
en type verzekering. Ook controleert
de monteur de schade en maakt met
zijn handheld foto’s van de auto, het
kenteken en de schade. “Die sturen
we met de factuur mee naar de verzekeringsmaatschappij”, vertelt Mes.
Vervolgens adviseert de monteur de
klant over wat er precies moet gebeuren. Kloppen alle gegevens op de
werkbon, dan tekent de klant op de
handheld voor de order, waarna de
monteur aan de slag gaat. Na afloop
voert hij in welke materialen hij heeft
gebruikt. Het fieldservicesysteem berekent dan welke kosten de klant
meteen moet afrekenen. Mes: “Dat
kan contant, maar ook met PIN of creditcard.”
Ter afsluiting print de monteur een
bon voor de klant en meldt de order
gereed op zijn handheld. Alle ordergegevens en foto’s worden nu verstuurd
naar de backoffice van Carglass, waar
het ERP-systeem en het Ortec-planbord worden bijgewerkt.
teem primair aan om kosten te bes­
paren”, zeggen Jagtman en Mes. “Bij
ons was een snelle service aan klanten het uitgangspunt, maar er zijn
wel degelijk ook kosten gereduceerd.” Zo optimaliseert Ortec op de
te rijden kilometers, wat bij de handmatige planning niet gebeurde. Ook
werkt het plansysteem met de werkelijke reistijden, waar voorheen vaste
aanrijtijden werden gehanteerd.
Daarnaast was voorladen op de filialen eerder niet mogelijk omdat de
dagplanning ’s morgens pas werd gemaakt. “Zo boeken we de nodige tijdwinst en kunnen we meer orders in
dezelfde tijd afhandelen. En omdat
de gegevens van de werkbon meteen
na het afmelden van de order al in
ons ERP-systeem beschikbaar zijn,
kan de facturatie aan de verzekerings­maatschappijen veel eerder starten.”
Belangrijk voor Carglass is vooral dat
de monteurs flexibeler inzetbaar zijn
en klanten snel kunnen worden geholpen. Zo is bij het annuleren van
een order het tijdsblok meteen weer
beschikbaar in het plansysteem. En
een nieuwe order kan à la minute en
met de juiste werkbon aan de monteur worden doorgegeven. “Dat
maakt het mogelijk nieuwe orders
voor nu aan te nemen”, aldus Jagtman en Mes. ■
Lagere kosten
Vanuit de postcode van de klant berekent de plansoftware waar en wanneer de repara-
“Veel bedrijven schaffen een plansys­
tie mogelijk is. Hieruit kan de klant een keuze maken.
Sandra Waenink
bestelauto nr. 3 - 2014
32-33_automatisering.indd 33
■
33
21-10-14 11:22
REGELGEVING
Uitzonderingen maken emissiewetgeving extra complex
De moeizame
route naar Euro 6
Nieuwe vrachtwagens voldoen sinds 1 januari dit jaar aan de Euro 6-wetgeving op het gebied van
uitstoot van schadelijke gassen, en personenauto’s en lichte bestelauto’s sinds september. Zware
bestelauto’s volgen in de tweede helft van 2015. Toch zitten er diverse Euro 5-hobbels in de weg
naar volledige invoering van Euro 6.
van een koude test, levensduurtest
(160.000 km) en ook nog OBD, de onboard diagnostics. Dat zijn systemen
zoals het in noodloop gaan van de
motor bij emissieproblemen om zodoende de bestuurder te dwingen om
meteen naar de garage te gaan. Maar
de discussie in Brussel gaat momenteel
vooral over de NOx-uitstoot.”
Real driving emissions
Norbert Ligterink, TNO: “De automobielfabrikanten maken het soms te ingewikkeld.”
De Europese Unie heeft een prachtige
roadmap gemaakt voor de invoering
van Euro 5a naar Euro 6c voor personen- en bestelauto’s in de periode van
2012 tot aan 2020. Daarbij is een onderverdeling gemaakt in benzine- en
dieselaangedreven voertuigen, die
weer onderverdeeld zijn in drie klassen. “Alle nieuwe bestelauto’s voldoen
momenteel aan Euro 5”, legt Dr. Norbert E. Ligterink, Research Scientist
bij TNO uit. “Kijken we specifiek naar
de bestelauto’s, dan zijn deze in drie
klassen ingedeeld. In Nederland zit
zo’n 70 procent van alle bestelauto’s
in klasse 3. In het emissie-eisencircus
lopen deze zware bestelauto’s echter
een jaar achter. Voor Euro 6 waren het
eerst de vrachtwagens boven de 3,5
ton, sinds 1 september 2014 zijn het
de personenwagens en de kleine bestelauto’s (klasse 1). Klasse 2 en 3 van
34
34_euro5beuro6.indd 34
de bestelauto’s moeten vanaf 1 september 2015 voldoen aan Euro 6b.”
Aantal roetdeeltjes
Bestelauto’s in klasse 2 en 3 voldoen
nu aan Euro 5b. Ligterink: “Dat betekent dat ze een gesloten roetfilter moeten hebben. De reductie gaat hierbij
vooral om de NOx-uitstoot (de stikstofoxides) en de PM (Particulate Mass), zeg
maar de roetdeeltjes. De officiële meting wordt gedaan via een filtermeting.
Er wordt gekeken naar de massa (gewicht) die op het filter verzameld
wordt. Dat zijn dan de milligrammen
per kilometer. Tegenwoordig is er ook
een PN-waarde (Particulates Number)
die het aantal roetdeeltjes aangeeft.
Deze eis is eigenlijk halverwege Euro 5
gekomen en valt dus onder Euro 5b.
Dan is er ook nog Euro 5b+. Hieronder
vallen weer extra testen in de vorm
Ligterink doelt daarmee op vergaande
eisen om luchtvervuiling in stedelijke
gebieden tegen te gaan. Volgens Euro
5a, 5b en 5b+ mag een klasse 3 diesel
bestelauto een uitstoot hebben van
280 mg NOx/km, straks bij de invoering van Euro 6b en 6c mag dat nog
maar 125 mg NOx/km zijn. Ligterink:
“Als we zo’n auto testen op de rollenbank, op de officiële test, dan komen
we aardig in de buurt van de emissieeisen qua NOx. Maar gaan we zo’n
auto testen met een simulatie van een
rit in de binnenstad, dan komen we
nog niet in de buurt van deze getallen, maar zomaar drie tot viermaal
hoger uit! De automobielindustrie
zegt dat ze aan de officiële eisen voldoet en daarmee is voor hen de kous
af. Maar na euro 6b komt euro 6c. Dat
bestaat uit twee delen. Fabrikanten
willen nu ook meer naar een wereldwijde wetgeving, waarbij de Europese
normen als leidraad worden genomen. Eén keer testen, klaar voor de
hele wereld. Dat wordt nu uitgekristalliseerd. Daarbij komt de term RDE
(Real Driving Emissions) om de hoek
kijken. Dat betekent dat de fabrikanten dan met PEMS (Portable Emissions
Measurement System) moeten gaan
testen op de weg. Dus ritten gaan rijden, dit meten en ook dan moeten de
emissies laag zijn. Daar is nu een discussie gaande hoe dit er precies uit
moet zien. Volgens de fabrikanten
gaan ze dat niet halen, het is te lastig,
etc. Momenteel kunnen ze de huidige
eisen nog halen met EGR, motormanagement en dergelijke. Maar de toekomstige eisen halen wordt moeilijk.
De industrie wil het daarom allemaal
ingewikkelder maken, puur om uitzonderingsposities te krijgen. Kijk, bij
de euro 6c-wetgeving, de WLTP
(Worldwide Light-duty Test Protocol),
die ook wereldwijd gaat gelden, behoort alleen al een basisdocument van
zo’n 300 pagina’s. Dat zegt genoeg.”
CO2-wetgeving
Maar volgens Ligterink is dit maar een
gedeelte van het hele verhaal. “We
hebben ook nog de CO2-wetgeving in
de EU. Voor bestelauto’s liggen nu de
eerste normen klaar, maar vanaf 2020
worden deze strenger. Sinds enige
jaren is daar een soort monitoring
gaande. In 2017 ligt de grens op 175
gr CO2/km, en vanaf die waarde word
je er als fabrikant op afgerekend.
Vanaf 2020 ligt de grenswaarde op
145 gr CO2/km. Dat heeft natuurlijk
ook alles met het brandstofverbruik
te maken. In Nederland zitten we nu
gemiddeld op zo’n 185 gr CO2/km (7
liter/100 km voor diesel), volgens de
officiële norm, maar in de praktijk is
het verbruik hoger. Daar is de komende jaren dus nog wel wat werk te
verzetten bij de autofabrikanten.” ■
Paul Quaedvlieg
bestelauto nr. 3 - 2014
21-10-14 14:19
DE NIEUWE
100% ELEKTRISCHE
NISSAN e-NV200.
DE VOORDELIGSTE
INVESTERING IN
UW BEDRIJF
De nieuwe NISSAN e-NV200 is dé milieubewuste bedrijfswagen. Dankzij
z’n innovatieve techniek stoot hij géén CO2 uit. De NISSAN e-NV200
heeft met zijn 4,2m3 laadvolume en 795kg laadvermogen de beste cijfers
in zijn klasse. Ook z’n gebruikskosten zijn laag. Zo spaart u niet alleen
het milieu, maar ook uw portemonnee. Én de 100% elektrische e-NV200
komt ook nog eens in aanmerking voor aantrekkelijke subsidieregelingen.
U heeft al een NISSAN e-NV200 vanaf € 4.950,-*. Meer weten? Kijk op
www.nissan.nl/env200 of bereken uw prijs op evsubsidies.nl**
Geen BPM
Geen WEGENBELASTING
4% BIJTELLING
*De vanafprijs van de Nissan e-NV200 Flex Visia is excl. BTW, kosten voor de huur van het accupakket (v.a. € 73,-/mnd, looptijd
36 maanden, 10.000 km/jr.), kosten rijklaar maken en recyclingbijdrage, maar inclusief aftrek van Nissan subsidie, MIA en KIA investeringsaftrek,
beschikbare aankoopsubsidies voor elektrische voertuigen en eventuele slooppremies voor de regio Rotterdam. **Subsidieregelingen kunnen
verschillen per regio.
0129-36-112 WT Print Bestelauto 215x285.indd 1
24-09-14 11:13
DE NIEUWE VIVARO
GEMAAKT OM ELKE
KLUS TE KLAREN.
Ervaar het zelf en ontdek hoe hij rijdt én werkt!
Opel introduceert de nieuwe Vivaro. Een geweldige bestelwagen. Gemaakt om
elke klus te klaren. Zo rijdt u met een gloednieuwe BiTurbo dieselmotor die
zorgt voor het laagste brandstofverbruik in zijn klasse. Ook met zware belading!
Ervaar hem zelf. Voor deze keer niet met een proefrit, maar met een proefklus.
Hierdoor weet u zelf hoe hij rijdt én hoe hij werkt. Ga naar uw dichtstbijzijnde
dealer of maak een afspraak op opel.nl
Gemiddeld brandstofverbruik en CO2-uitstoot: liter/100 km 8,1 – 5,3; kms/liter 12,3 – 18,9; CO2 gr/km 149 – 185.
820014019 Vivaro_WT_215x285.indd 1
09-09-14 12:14

Bestelauto WA BWA 07-1

BCB 07-1 - Hoffstedde

AKD - Mr. Online

BCC 07-1 - Hoffstedde

1. nationale subsidies en regelingen

INA - EasyCarParts

Flyer (10 MB, Pdf)

NIEUWE 500 COLLEZIONE

PDF download - VBR Mechanisatie

Technische Specificaties Nieuwe Vivaro Combi L1H1 2700