(17-4-2014) griffie - jaarverslag vluchtelingenwerk Page 1 Lijst van mededelingen en ingekomen stukken gemeenteraad 5 juni 2014 Van: Aan: Datum Onderwerp: Bijlagen: Maria Kluin <[email protected]> [email protected] Donderdag 17 April 2014 9:57 jaarverslag vluchtelingenwerk jaarverslag_2013.pdf Beste griffie, Kunt u het jaarverslag 2013 van Vluchtelingenwerk Maasdelta locatie Schiedam doen toekomen aan alle gemeenteraadsleden? Bij voorbaat dank voor uw medewerking. Met vriendelijke groet, Maria Kluin. Coördinator Nieuwe Waterweg Noord VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 's-Gravelandseweg 557 3119XT Schiedam telefoon: 010-4700330 Woensdags afwezig Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam JAARVERSLAG 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam INHOUDSOPGAVE pagina 1 1) Inleiding a) missie b) uitgangspunten pagina 2 pagina 2 pagina 2 2) Producten a) maatschappelijke begeleiding b) juridische begeleiding c) introductie en integratie activiteiten d) toeleiding naar Taal-Onderwijs-Werk e) belangenbehartiging pagina pagina pagina pagina pagina pagina 3) Organisatie pagina 19 4)Locatie Schiedam in cijfers nieuwe aanmeldingen in 2013 cliëntcontacten soort hulpvraag soort cliëntcontact pagina pagina pagina pagina pagina Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 2 2 6 7 13 18 20 20 21 22 23 1 1. Inleiding Op basis van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, het Vluchtelingenverdrag en andere internationale verdragen heeft elk land de plicht om vluchtelingen asiel te verlenen en te voorkomen dat iemand wordt teruggestuurd als er gegronde vrees bestaat voor vervolging of een mensonwaardige behandeling. Recht op bescherming betekent ook toelating tot de samenleving. Dit recht is vastgelegd in internationale verdragen. a) Missie Stichting VluchtelingenWerk Maasdelta (VWMD) locatie Schiedam zet zich in voor het recht op bescherming van asielzoekers en vluchtelingen in Schiedam. De missie van de organisatie is tweeledig. Ten eerste zorgen voor een humane asielopvang en rechtvaardige asielprocedure. Ten tweede vluchtelingen ondersteunen om volledig te kunnen participeren in de samenleving, dus wonen, werken, meedoen, kortom leven in de regio. Met deze missie is VluchtelingenWerk Maasdelta één van de weinige organisaties die de belangen van vluchtelingen op een professionele manier behartigt. Het is bovendien een organisatie met bijzonder gemotiveerde, betrokken en toegewijde medewerkers, die sterk is als vrijwilligersorganisatie. Door de diverse achtergrond en de betrokkenheid van de vrijwilligers en stagiaires kunnen we goed aansluiten bij de begeleidingsvraag van alle asielzoekers en vluchtelingen op het terrein van huisvesting, integratie, taal en kennis van de samenleving, sociale participatie, arbeidstoeleiding en werk. De vrijwilligersgroep bestaat uit lokale en regionale vrijwilligers, (niet)werkenden, gepensioneerden, jongeren, vluchtelingen en migranten. Bij de inzet van vrijwilligers proberen we zo goed mogelijk aan te sluiten bij de competenties en ervaringsdeskundigheid, aangevuld door opleiding en deskundigheidsbevordering en ondersteund door professionele werkbegeleiding. b) Uitgangspunten van VluchtelingenWerk • De belangen behartigen van asielzoekers door hen, waar nodig, te ondersteunen in hun asielprocedure en te bevorderen dat aan vluchtelingen daadwerkelijk asiel verleend wordt. • Het verbeteren van het geestelijk en maatschappelijk welzijn van de doelgroep door activiteiten te ontwikkelen ter bevordering van hun sociale en economische zelfredzaamheid. • Bij te dragen aan een positieve beeldvorming over de doelgroep zodat een breed draagvlak voor hen in Schiedam ontstaat. • Het vergroten van de eigen verantwoordelijkheid van de doelgroep. • Het bieden van laagdrempelige begeleiding aan de doelgroep. 2) Producten Bovenstaande doelstelling wordt verder uitgewerkt in 5 productgroepen: a) Maatschappelijke begeleiding b) Juridische begeleiding c) Introductie en Integratie Activiteiten d) Toeleiding naar Taal-Onderwijs-Werk e) Belangenbehartiging a) Maatschappelijke begeleiding Doelgroep:asielzoekers, uitgeprocedeerde asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Schiedam. Doelstelling:De individuele maatschappelijke begeleiding is gericht op zelfredzaam worden in onze complexe, met regelgeving doorweven maatschappij. De begeleiding is gericht op Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 2 het bevorderen dat de asielzoeker en/of vluchteling deelneemt aan het maatschappelijk verkeer in Schiedam en zoveel mogelijk zelfstandig functioneert. De ondersteuning is zowel juridisch als maatschappelijk gericht. Begeleiding van cliënten door vrijwilligers en stagiaires vindt plaats op basis van vrijwilligheid. Om de kwaliteit van het werk te waarborgen is er professionele ondersteuning voor de vrijwilligers en stagiaires aanwezig. Aan de maatschappelijke begeleiding wordt op verschillende manieren vorm gegeven; • Eerste opvang en begeleiding van nieuwe inwoners die onder de huisvestingstaakstelling van de gemeente Schiedam vallen • Een intakegesprek • Het toewijzen van een vaste begeleider (indien gewenst/noodzakelijk) • Afspraken op kantoor • Huisbezoeken • Doorverwijzing en eventueel begeleiding naar andere instanties • Een inloopspreekuur op maandag, woensdag en vrijdag Intake: Nieuwe cliënten krijgen een uitgebreide intake. Dit gebeurt met behulp van een standaard vragenlijst. De intake heeft als doel om de cliënt in kaart te brengen en zicht te krijgen op oorzaken van maatschappelijke uitval en eventueel stappen te ondernemen om dit te voorkomen. Ook wordt tijdens de intake de cliënt geïnformeerd over de begeleiding die vluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam biedt. In het laatste kwartaal van 2013 zijn we begonnen om de intakegesprekken uit te laten voeren door zowel een maatschappelijk begeleider en een introductie en integratie (IIA) medewerker. De IIA medewerker kijkt naar de behoeften van de cliënt op het gebied van integratie. Als vervolg op de intake wordt er met de werkbegeleider besproken welke hulp er aan de cliënt geboden gaat worden. Mocht er uit de intake naar voren komen dat de cliënt een intensieve begeleiding nodig heeft dan krijgt de cliënt een vaste begeleider. 2013 is er met 50 nieuwe cliënten een intakegesprek gevoerd. Planmatig werken: Om de vrijwilligers goed te ondersteunen bij hun werk werkt VluchtelingenWerk Maasdelta met het CODA model. Dit geeft de vrijwilliger zicht op waar hij/zij mee bezig is. Dit betekent dat er zo veel mogelijk planmatig wordt gewerkt door de vrijwilligers. Planmatig werken betekent dat er systematiek gebracht wordt in de aanpak. Het CODA model bestaat uit 4 fasen; Fase 1: contact leggen. Fase 2: onderzoeken. Fase 3: doelen stellen Fase 4: activiteiten plannen en uitvoeren en evalueren. Er worden afspraken gemaakt over inzet en ondersteuning en naar welk resultaat wordt toegewerkt. In de werkbegeleiding wordt (met behulp van een checklist) met de maatschappelijk begeleider doorgenomen wat er van de cliënt verlangd mag worden aan eigen inbreng in de hulpverlening. Naar aanleiding hiervan wordt besloten of de hulpverlening intensief of minder intensief kan zijn en wordt er een hulpverleningsplan opgesteld. Na drie maanden wordt er aan de hand van de checklist geëvalueerd of de geboden hulp voldoende is. Spreekuur: Voor cliënten die geen vaste begeleider hebben maar incidenteel ondersteuning of advies nodig hebben, vindt er driemaal per week een inloopspreekuur plaats, iedere maandag, woensdag en vrijdag van 11.00 uur tot 14.30 uur. Dit bevordert de laagdrempeligheid van Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 3 VluchtelingenWerk waardoor er preventief gewerkt kan worden. Bovendien kunnen knelpunten in de samenleving waarvan onze cliënten de dupe zijn snel gesignaleerd worden. Tijdens de spreekuren worden de cliënten vooral gemotiveerd om op eigen kracht praktische handelingen te verrichten. De cliënten worden aangesproken op wat zij kunnen en er wordt zoveel mogelijk geprobeerd om taken waarvoor zij de kwaliteiten hebben ook daadwerkelijk zelf te laten verrichten (soms met wat hulp). Veel voorkomende vragen tijdens het spreekuur zijn: • Advies bij het verlengen of aanvragen van een verblijfsvergunning. • Betalingsregelingen treffen. • Kwijtschelding aanvragen voor gemeentelijke heffingen. • Problemen met de uitkering. • Bemiddeling bij gezinshereniging. • Aanvragen en uitleggen van toeslagen. • Veranderingen in regelingen uitleggen. • Aanvragen DigiD of internet bankieren uitleggen en aanvragen. • Uitleg van allerlei soorten brieven. Voor aantallen cliëntcontacten zie grafiek op pagina 20 e.v. Schuldhulpverlening: De introductie van de administratie map met nieuwe inwoners is voortgezet. De cliënten zijn zich hierdoor meteen bewust van de vaste lasten en het besteedbare inkomen wat er voor ze overblijft. Ook met veel bestaande cliënten zijn wij gestart met een administratie map. Een specifieke taak uit het takenpakket van de maatschappelijke begeleiding is de ondersteuning van cliënten met problematische schulden. Dit zijn cliënten waar bij een doorverwijzing naar de schuldhulpverlening of eventueel bewind voering geïndiceerd is door de professionele werkbegeleiding. Dit betekent dat de vrijwilliger werkzaamheden verricht die de mogelijkheden van de cliënt tijdelijk of blijvend te boven gaan. De vrijwilliger betrekt de cliënt bij alle financiële beslissingen en handelingen. De cliënt blijft zelf verantwoordelijk voor zijn zaken. De cliënt is gebaat bij het voorbeeldgedrag en de ondersteuning van de vrijwilliger. Uitgangspunt is dat de cliënt zelf weer greep krijgt op zijn financiële huishouding, voor zover dit mogelijk is. In 2012 is een vrijwilliger begonnen als administratief ondersteuner voor cliënten die doorverwezen moeten worden naar de schuldhulpverlening. De taken van de administratief ondersteuner zijn o.a. het aanbrengen van orde, inzicht verwerven, het inventariseren van de schulden en begeleiding en uitleg bij doorverwijzing naar de schuldhulpverlening. De samenwerking met de schuldhulpverlening verloopt prima. Vanaf oktober 2013 participeren we in het Netwerk Schuldpreventie Schiedam en nemen we deel aan het maandelijks overleg. Ook hebben een aantal vrijwilligers de training schuldhulpverlening gevolgd die Netwerk Schuldpreventie Schiedam heeft aangeboden. In het voorjaar 2013 is door een van de juridische ondersteuners een cursus Financiën ontwikkeld. Deze cursus beoogt nieuwe vrijwilligers/stagiaires inzicht te geven in de financiële problemen waar vluchtelingen mee te maken kunnen krijgen en hoe deze te voorkomen. De cursus zal in het kader van deskundigheidsbevordering worden opgenomen als onderdeel van de basiscursus van VluchtelingenWerk Maasdelta. Huisvestingstaakstelling : De gemeente moet in het kader van de taakstelling aan vergunninghouders in de opvangcentra een woning ter beschikking stellen. De COA (Centraal orgaan Opvang Asielzoekers) levert aan de gemeente Schiedam een lijst met namen van vergunninghouders en woningcorporatie Woonplus zoekt een passende woning. De taakstelling voor 2013 bedroeg 49 vluchtelingen (na een tussentijdse verhoging) voor de gemeente Schiedam. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 4 Over 2012 was er nog een voorsprong van 4 personen, wat betekende dat we 45 vluchtelingen dienden te huisvesten voor 2013. In 2013 zijn 32 vluchtelingen in het kader van deze taakstelling in Schiedam komen wonen,waardoor we een achterstand hebben op de realisatie van de taakstelling. Dit heeft te maken met de nieuwe werkwijze van de COA waarbij vanuit bepaalde Asielzoekerscentra (AZC's) kandidaten aan Zuid-Holland worden toegekend. Kort gezegd houdt dit in dat de COA na vergunningverlening 2 weken de tijd heeft om een informatieprofiel van de vluchteling op te stellen en de koppeling van de vluchteling aan een gemeente tot stand te brengen. Na de koppeling heeft de gemeente gemiddeld 10 weken de tijd om de huisvesting te regelen en 2 weken om de verhuizing te laten plaatsvinden. De totale doorlooptijd van vergunningverlening tot verhuizing mag gemiddeld niet meer dan 14 weken bedragen Er is een structureel te kort voor Zuid-Holland en men gaat andere AZC's aan onze regio toevoegen om de achterstand in te lopen. In 2014 moeten we nog 13 vluchtelingen van 2013 huisvesten. Het is de COA niet gelukt om deze vluchtelingen in 2013 aan de gemeente Schiedam toe te kennen. De locatie Schiedam van VWMD heeft in overleg met de Gemeente Schiedam en Woonplus de maatschappelijke begeleiding op zich genomen. Nadat we via de COA vernemen welke vluchteling er aan Schiedam wordt gekoppeld overleggen VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam en Woonplus wanneer er een passende woning kan worden aangeboden. De vrijwilliger neemt dan contact op met desbetreffende vergunninghouder of begeleider in het opvangcentrum en begeleidt de cliënt vanaf het allereerste moment dat men in Schiedam aankomt. Met behulp van een vast protocol voor deze hulpverlening en een checklist van de te voeren werkzaamheden wordt er door onze medewerkers planmatig gewerkt. Ook gaan vrijwilligers mee naar instanties als dit noodzakelijk is. Om alles goed te laten verlopen, vindt er regelmatig een taakstellingsoverleg plaats tussen de afdeling Wonen en de afdeling Inkomen van de gemeente Schiedam, Woonplus en VluchtelingenWerk. Uitgeprocedeerde cliënten: Met als voorwaarde dat de cliënt inwoner is van Schiedam, wordt er met iedere uitgeprocedeerde nieuwe cliënt een intake gepland. Het dossier wordt grondig doorgenomen door de juridische afdeling en op basis hiervan wordt er met de cliënt overlegd wat hem of haar te doen staat. Wanneer er geen andere juridische mogelijkheden zijn om in Nederland te verblijven, wordt er gesproken over terugkeer en eventuele begeleiding daarbij. Sinds een aantal jaren is er een andere wijze van financiering van zorg aan illegalen ingegaan, die een ruimere invulling geeft aan het begrip medisch noodzakelijke zorg. Dit betekent dat zorgverleners een vergoeding van tenminste 80% kunnen krijgen voor de oninbare kosten van medisch noodzakelijke zorg aan vreemdelingen zonder verblijfsvergunning. Deze vergoeding kan door de zorgverlener worden aangevraagd bij het College van Zorgverzekeringen (CVZ). In de regio Rijnmond kunnen onverzekerde vreemdelingen voor medicatie en ziekenhuiszorg alleen terecht bij de door het CVZ aangewezen apotheken en ziekenhuizen. Regelmatig kwamen uitgeprocedeerde cliënten vragen om een brief voor doorverwijzing naar de huisarts en apotheek. Als ondersteuning wordt er ook bemiddeld dat de cliënt wekelijks een voedselpakket krijgt. Indien noodzakelijk wordt er nachtopvang gezocht voor de cliënt. Uitvoering van de werkzaamheden door stagiaires en vrijwilligers: Vanuit de visie dat het opleiden van toekomstige hulpverleners ook een verantwoordelijkheid van ons werkveld is, wordt aan stagiaires de mogelijkheid geboden ervaring op te doen bij VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam. Uitgaande van de praktijk kunnen er genoeg leermomenten worden geboden om aan de vraag van het HBO en MBO te voldoen. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 5 De inzet van vrijwilligers is van groot belang voor de opvang van onze cliënten. Lokaal actieve vrijwilligers, ondersteund door een professionele werkorganisatie, werken mee aan een groot maatschappelijk draagvlak. Door hun persoonlijke betrokkenheid en met hun eigen lokale netwerk vervullen de vrijwilligers een brugfunctie naar de samenleving. Daarnaast leveren de vrijwilligers met hun kennis en kunde een belangrijke bijdrage aan de organisatie- en beleidsontwikkeling. Ondersteuning van de vrijwilligers en stagiaires: Iedereen zowel de stagiair als de vrijwilliger krijgt individuele werkbegeleiding van de werkbegeleider. De werkbegeleider bekijkt samen met de begeleider de hulpverleningsplannen en evalueert de hulpverlening en stelt eventueel het hulpverleningsplan in overleg met de begeleider bij. Tijdens de kantooruren is altijd de werkbegeleider of coördinator als achterwacht aanwezig voor de vrijwilligers en stagiaires om adhoc te adviseren. Onder leiding van de werkbegeleider vindt er tweewekelijks groepsbegeleiding plaats. Naar behoefte wordt dit ingevuld in de vorm van casuïstiek of intervisie. Ook aan interne en externe deskundigheidsbevordering wordt veel aandacht besteed. In 2013 hebben weer verscheidene externe organisaties voorlichting gegeven aan het team. Er is voorlichting gegeven door o.a. DUO, IND, IOM en Netwerkschuldpreventie Schiedam. Intern werd voorlichting gegeven over visie van vluchtelingenWerk Maasdelta, introductie van het nieuwe intake model en Inburgering. Via VWMD hebben de nieuwe stagiaires en vrijwilligers de basismodules introductie VW en de asielprocedure, gesprekstechniek en begeleiding en omgaan met diversiteit gevolgd. De belastingdienst heeft vluchtelingenWerk Nederland benoemd als ketenpartner in het kader van een servicepunt voor de toeslagen. Medewerkers van VWMD locatie Schiedam hebben daarom een introductietraining gevolgd om zich voor te bereiden voor het toeslagenservicepunt. Bij deze bijeenkomst kwamen zowel de inhoudelijke en procesmatige gang van zaken als de technische kant en veiligheidsaspecten aan de orde. b) Doelgroep: Juridische begeleiding asielzoekers, uitgeprocedeerde asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Schiedam. Doelstelling: het individueel begeleiden en ondersteunen van leden van de doelgroep bij vraagstukken rond hun rechtspositie. De cliënten worden ondersteund en begeleid door de vrijwilligers en stagiaires die ook de maatschappelijke begeleiding verzorgen. Dit past in onze visie van integrale aanpak waardoor er een samenhang ontstaat in onze ondersteuning aan de cliënten. Via het spreekuur of via de vaste contactpersoon wordt er informatie en advies gegeven over zaken als aanvraag en verlenging van verblijfsvergunningen, aanvraag gezinshereniging, naturalisatieaanvraag en het schrijven van bezwaarschriften in het kader van sociale wetgeving. Cliënten die onvoldoende zelfredzaam zijn worden bij de diverse juridische procedures verder begeleid. Voor verdere cijfermatige onderbouwing zie de grafieken vanaf pagina 20. Intern vindt 2e lijns ondersteuning plaats door de juridische vrijwilligers die zich extra in de materie verdiepen en die meer ervaring hebben op het terrein van rechtsbescherming. De juridische ondersteuningsgroep bestond in 2013 uit 2 vrijwilligers die tijd en aandacht besteden aan veranderingen in de wet- en regelgeving door wekelijks de juridische informatie en jurisprudentie bij te houden. Deze informatie wordt elke teamvergadering ingebracht zodat ook de maatschappelijk begeleiders van de belangrijkste ontwikkelingen op de hoogte zijn. In 2013 hebben op het juridisch vlak een aantal zaken een rol gespeeld: Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 6 -Ingaande 1 juni 2013 is de Wet modern migratiebeleid in werking getreden. Aan de hand van publicaties van de IND en het landelijk bureau VluchtelingenWerk Nederland wordt gewerkt aan een handzame versie voor gebruik door vrijwilligers en stagiaires. De cursus gezinshereniging wordt thans herzien, een en ander in verband met de invoering van de Wet modern migratiebeleid. Het onderzoek naar de gevolgen voor onze cliënten en de resultaten hiervan zullen worden verwerkt in de bestaande presentatie ¨Gezinshereniging¨. In het najaar is veel aandacht gegeven aan gezinsherenigingen. Er liepen verschillende aanvragen op dit terrein waarvan 3 dossiers met succes zijn afgerond in 2013. Door de drastische wijzigingen in de financiële ondersteuning door het landelijke Vluchtelingenfonds is het voor cliënten steeds moeilijker de kosten voor de vliegtickets op te brengen. De hulp van lokale fondsen is hierbij zeker een noodzaak en biedt uitkomst aan cliënten die dan het (vaak grote) bedrag kunnen lenen en in gedeelten terug kunnen betalen aan het fonds. Een lijst met uitgeprocedeerde cliënten wordt 2 maal per jaar geactualiseerd door de juridisch ondersteuners aan de hand van contacten met de cliënt, de advocaat of algemene jurisprudentie. De training juridische basisinformatie die landelijk is ontwikkeld, is door de juridische ondersteuner drie keer gegeven aan nieuwe medewerkers van VluchtelingenWerk Maasdelta. c) Integratie en Introductie Activiteiten (IIA) Doelgroep: asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Schiedam en anderzijds de Schiedamse samenleving. Doelstelling: De afdeling Introductie- en Integratie Activiteiten (IIA) organiseert zinvolle activiteiten gericht op ontmoeting, ontspanning, vorming en educatie, integratie en inburgering. Deze activiteiten hebben als doel de zelfredzaamheid van vluchtelingen te vergroten en hen te stimuleren bij hun proces tot integratie in de Schiedamse samenleving. Vluchtelingen worden uitgedaagd en gemotiveerd om: - hun eigen kracht te herontdekken - te werken aan het opzetten van hun eigen netwerk - de stad te verkennen om hun referentiekaders uit te breiden - een zelfstandig nieuw leven in de Schiedamse maatschappij op te bouwen De culturele bagage van vluchtelingen vormt een belangrijke verbindingsfactor in het benaderen van vluchtelingen en hun betrokkenheid bij het werk van IIA. In 2013 heeft de afdeling IIA activiteiten georganiseerd gericht op vluchtelingen, zowel kinderen als volwassenen, maar ook activiteiten gericht op alle inwoners van Schiedam. Verder heeft IIA meegewerkt aan activiteiten door anderen georganiseerd. Voor de realisatie van haar activiteiten heeft IIA samengewerkt met diverse instellingen, wijkcentra, vluchtelingenzelforganisaties in Schiedam, diverse migrantengroepen en kunstzinnige initiatieven van binnen en buiten de stad. In het organiseren en uitvoeren van de activiteiten heeft IIA samengewerkt met medewerkers van instellingen, maar vooral met vrijwilligers, onder wie een aantal vluchtelingen die cliënt zijn van VWMD locatie Schiedam. Activiteiten in het kader van het vergroten van zelfstandig functioneren en deelname aan het maatschappelijk verkeer: Project Wegwijs In Schiedam (WIS) Het project Wegwijs In Schiedam is een coachingsproject en heeft tot doel cliënten van VluchtelingenWerk kennis te laten maken met Schiedam, hulp te bieden bij de opbouw van een eigen sociaal netwerk en uiteindelijk hen te motiveren en te leiden naar een vaste vrijetijdsactiviteit. Een coach is een vrijwilliger die zich gedurende een periode van 4 maanden inzet als individuele coach van een cliënt van VluchtelingenWerk. Het is ook Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 7 mogelijk om een traject te verlengen. De vrijwillige coach spreekt één maal per week af met de deelneem(st)er. De koppels maken hun eigen stappenplan op basis van de interesse van de cliënten. De werving van coaches geschiedt door middel van oproepen in de vrijwilligers vacaturebanken en diverse hogescholen. De cliënten worden benaderd via het cliëntenbestand van VWMD locatie Schiedam. In 2013 heeft het project WIS gedraaid met 11 koppelingen en werden 2 trainingen gegeven aan nieuwe coaches en werd 1 intervisiebijeenkomst gehouden. Door middel van de trainingen worden de nieuwe coaches voorbereid en ondersteund bij de uitvoering van hun taak. De intervisie is een dialoog tussen coaches en de IIA medewerker om de stand van zaken te bespreken en ervaringen uit te wisselen. Er is verder regelmatig contact tussen de organisatie en de coaches. Onder regie van de IIA stafmedewerker zorgt een vrijwilliger voor de begeleiding van het WIS project en onderhoudt de contacten met de coaches. Van de 10 bestaande koppelingen werden er in juli 6 afgerond. In oktober hebben 7 nieuwe coaches de 2e training van 2013 gedaan. In november werd 1 koppeling afgebroken door ziekte van de coach. In december 2013 waren er 4 koppelingen actief en waren twee nieuwe coaches in afwachting van een training. Wereldvrouwen Doelstelling: IIA nodigt cliënten die hun eigen ontwikkeling willen bevorderen uit om deel te nemen aan activiteiten in de eigen buurt van de cliënten. Wereldvrouwen is een actieve vrouwengroep die wekelijks een ontmoeting organiseert voor vrouwen in Schiedam-Oost. De groep is open voor vrouwen uit alle culturen en wordt begeleid door een opbouwwerkster van Buurtprojecten Opbouwwerk Schiedam. Een vrijwilliger van IIA neemt deel aan het wekelijkse overleg en de IIA stafmedewerker om de 4 à 6 weken. IIA helpt mee in het bedenken van activiteiten en doet er actief aan mee. Cliënten worden gemotiveerd naar de activiteiten van de wereldvrouwen toe te gaan. Ze hebben inbreng in de plannen van de groep. Op dit moment doen 5 vluchtelingen mee aan het overleg en de programmas zelf. Een gemiddelde van 10% van de bezoekers van de programmas van Wereldvrouwen is vluchteling. In 2013 werden verschillende activiteiten gehouden zoals samen koken, het project eetbare balkons, schilderijen maken, knopen bij het project kleed van respect en breien. Ladies night: deze activiteit heeft 2 doelstellingen: a) voor de groep zelf is het een leertraject waarin de deelneemsters leren zelfstandig een project te ontwikkelen en uit te voeren; en b) voor de vrouwen uit de buurt biedt de Ladies night een ontmoetingsmoment waarin ze kennis maken met het werk van de Wereldvrouwen en genieten van een leuke activiteit in een ontspannende sfeer. IIA was medeorganisator van het Ladies night programma van zaterdag 30 november georganiseerd door de Wereldvrouwen. IIA organiseerde en coördineerde een aantal workshops .Cliënten van VluchtelingenWerk verzorgden een gedeelte van de catering. -Stegenroute met de wereldvrouwen. Doelstelling: de relatie tussen de deelnemers aan de activiteiten van de Wereldvrouwen versterken en de kennis van hun stad, geschiedenis en tradities vergroten. IIA organiseerde een stegenroute voor de Wereldvrouwen, onder begeleiding één van onze vrijwilligsters. 14 deelneemsters hebben kennis gemaakt met de geschiedenis van de stegen, van waar hun namen komen en hoe de mensen vroeger rondom de stegen leefden. Het Wijkfeest Oost Doelstelling: IIA neemt deel aan deze activiteit om vluchtelingen bewoners te motiveren actief mee te doen aan de activiteiten in hun eigen buurt. Op zaterdag 31 augustus 2013 werd het jaarlijkse Wijkfeest Oost gehouden op het plein naast Wijkcentrum Oost, georganiseerd door SWS en het project Buurten in Oost. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 8 IIA zorgde voor een stand met informatie over VluchtelingenWerk, samen met vrijwilligers van de Wereldvrouwen. Vakantieweken vluchtelingenkinderen en éénoudergezin Doelstelling: Vuchtelingenkinderen krijgen de kans om, samen met andere kinderen, vakantie te vieren, wat normaal gesproken niet mogelijk is door de beperkte financiële situatie van hun ouders. Eenoudergezinnen krijgen ook de kans om enkele dagen weg te zijn en vakantie te vieren. In de maanden mei, juni en juli 2013 bemiddelde en faciliteerde IIA de deelname van vluchtelingenkinderen en eenoudergezinnen aan de vakantieweken 2013, financieel mogelijk gemaakt door VluchtelingenWerk Nederland. 17 kinderen en 6 volwassen hebben medio juli en begin augustus 5 á 7 dagen vakantie beleefd, verspreid over verschillende vakantielocaties in Nederland. Anders dan andere jaren werden bijna alle families met bussen naar hun vakantiebestemming gebracht. Fietscursus voor vrouwen Doelstellingen: Vluchtelingenvrouwen leren fietsen zodat ze zich zelfstandig door Schiedam kunnen verplaatsen. In Nederland is fietsen, naast de bus of tram, een belangrijk vervoersmiddel in de stad. Om het gebruik van fietsen te bevorderen organiseerde VWMD locatie Schiedam in de zomer een cursus fietsen gericht op vluchtelingenvrouwen woonachtig in Schiedam. In deze fietscursus worden, naast het fietsen zelf, de verkeersregels geleerd en het repareren van eenvoudige mankementen aan de fiets zoals een lege band oppompen en zelf oplappen. Aan deze fietscursus hebben 3 vrouwen meegedaan. Kinderkunst bij het natuurcentrum De Boshoek Doelstelling: Eindpresentatie van het kunstproject Natuur van hier en daar: de bijen. De schilderijen en panelen van dit project werden in november 2012 aan het natuurcentrum De Boshoek cadeau gegeven. In mei 2013 werden alle schilderijen en beelden, gemaakt door vluchtelingenkinderen, in de imker hut opgehangen. Deze ruimte, eerder klaar gemaakt door de vrijwilligers van De Boshoek, is onverwachts in een expositieruimte veranderd. Kunstwerken van kinderen en ouders woonachtig in Schiedam Doelstellingen: Het bieden van een veilige, inspirerende omgeving voor kinderen die in een kwetsbare situatie zijn of daar kort geleden mee te maken hebben gehad. • Ontwikkeling van talenten, bewustwording en gebruik daarvan maken • Het versterken van de eigen mogelijkheden • Educatie:kennis en toepassing van materialen om als uitdrukkingsmiddel te gebruiken • Het samenwerken met andere kinderen en volwassenen (overleggen en afspraken maken) • Het stimuleren van communicatie en begrip tussen ouders en kinderen • Kennis nemen van culturen en daar inspiratie uit halen • Een permanente plek creëren voor Schiedamse families die een stimulans nodig hebben om samen met kinderen activiteiten te ondernemen Dit project van Vluchtelingenwerk Maasdelta locatie Schiedam is een vervolg van het project "Natuur van hier en daar" gestart in 2012. Tijdens de kerstvakantie 2013 hebben kinderen en ouders van vluchtelingenfamilies deelgenomen aan het kunstproject 'Natuur van hier en daar' georganiseerd door VluchtelingenWerk in samenwerking met het Stedelijk Museum Schiedam. De kinderen en hun ouder(s) hebben op vrijdag 27 en zaterdag 28 december 2013 in het museum aan het project gewerkt. Ze kregen een rondleiding, van begeleidend kunstenaar Jules van de Vuurst de Vries, langs de tentoonstelling Ik hou van Holland. Bij de rondleiding werd verteld over de technieken, de materialen, de fantasieën, dromen en Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 9 kleuren van de schilderijen en beelden. Dit alles om de eigen fantasie van kind en ouder te prikkelen om zelf aan de slag te gaan. Maar ook om de belevingswereld van de ouders en kinderen dichterbij te brengen. Het resultaat is een eigen gezamenlijk kunstwerk dat deelnemers thuis kunnen ophangen. De volgende 2 activiteitendagen waren gepland op vrijdag 3 en zaterdag 4 januari 2014. 25 kinderen en ouders hebben aan dit project meegedaan. Het resultaat werd in het museum zelf tentoongesteld vanaf 8 tot en met 26 januari 2014. Het project is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Fonds Schiedam Vlaardingen, Rotary Club Schiedam en de Groot Fonds. Activiteiten in het kader van sociale samenhang en leefbaarheid Gedichtendag 2013: Verborgen Gedichten Met het project Verborgen Gedichten streeft IIA ernaar om: - taal en in het bijzonder poëzie te laten fungeren als bindend element tussen uiteenlopende culturen - taal als middel om integratie van vluchtelingen te bevorderen - mensen kennis te laten maken met de rijkdom aan poëzie in verschillende talen en culturen - aan vluchtelingen meer vertrouwen geven over de waarde van hun culturele bagage - vluchtelingen motiveren deel te nemen, hun communicatie vaardigheden en zelfvertrouwen te vergroten. Met dit project combineert IIA erkenning van de culturele bagage van vluchtelingen, geeft vertrouwen in het taalniveau van cliënten en geeft ruimte aan de wensen van cliënten om delen van hun cultuur met anderen te delen. Voor dit project is IIA op zoek gegaan naar dat ene - voor migranten en vluchtelingen waardevolle - gedicht om deze met andere Schiedammers te delen. Een aantal migranten en vluchtelingen hebben, samen met hun WIS coach of taalmaatje, gewerkt aan de vertaling van hun favoriete gedicht. Met gedichten van 23 deelnemers en de muziek van pianist Thomas Böttcher werd in gebouw De Korenbeurs te Schiedam op zondag 3 februari Gedichtendag en Poëzieweek 2013 gevierd. Er werden gedichten in het Arabisch, Spaans, Sranantongo, Engels, Turks, Perzisch, Armeens, Duits, Tsjechisch en Nederlands voorgedragen. De vertalingen werden door vrijwilligers van VluchtelingenWerk gelezen. Ruim 70 mensen van binnen en buiten Schiedam waren er aanwezig. In de ruimte van de Korenbeurs hebben we een expositie van VluchtelingenWerk Maasdelta gepresenteerd over de landen waar de meeste vluchtelingen vandaan komen. Voor dit programma werkte IIA samen met De Korenbeurs, Stichting Zona Franca en kregen we steun van de Gemeente Schiedam en het fonds Schiedam Vlaardingen. Vrouwendag 2013 Vrouwendag 2013, was een activiteit van de Wereldvrouwen, met de medewerking van IIA, SWS Welzijn en Buurtprojecten Opbouwwerk Schiedam en Wijkcentrum Oost. Het thema van de dag was Gezond en fit het leven door!. IIA zorgde in het programma voor een inhoudelijk introductie over 8 maart, de catering en de realisatie van verschillende workshops. 6 cliënten waren actief met het verzorgen van workshops en 5 vrijwilligers waren betrokken bij de uitvoering van de activiteit. Deze activiteit, waarin vrouwen met verschillende achtergronden en culturen elkaar leren kennen en samenwerken, bevordert de sociale samenhang en leefbaarheid in Schiedam Oost. Circa 100 vrouwen hebben deelgenomen aan Vrouwendag, waarvan 15 cliënten van VluchtelingenWerk. Wethouder Nathalie Gouweleew heeft ook een bezoek gebracht aan het programma. Vrijdag 31 mei 2013, Culturele Manifestatie Koffers vol kracht en kleur. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 10 Doelstellingen:- Aan vluchtelingen meer vertrouwen geven over de waarde van hun culturele bagage - Vluchtelingen motiveren deel te nemen, hun communicatie vaardigheden en zelfvertrouwen te vergroten - Vluchtelingen zorgen voor een kleurrijke, positieve bijdrage aan de dynamiek van de multiculturele samenleving en wordt een ander beeld van de vluchtelingen in de maatschappij getoond. Schiedam telt honderden inwoners met een vluchtelingenachtergrond. Ze dragen een andere cultuur, taal en religie met zich mee en houden van andere muziek, lezen andere auteurs en de geur en smaak van hun eten opent ook een andere wereld voor ons. VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam organiseert regelmatig activiteiten gebaseerd op de rijk gevulde koffers van de vluchtelingen. En dit is juist het motto van het programma waarmee VluchtelingenWerk mee deed aan de Schiedamse week van de amateurkunst: Koffers vol kracht en kleur! Het programma bestond uit een selectie van gedichten, muziek en dans van en door vluchtelingen. Hiermee werd een kleurrijke, positieve bijdrage geleverd aan de dynamiek van de multiculturele samenleving en werd een ander beeld van de vluchtelingen in de maatschappij getoond. Aan het kleurrijke programma deden mee: zangeres Marian Nduku (Nigeria), Khadra (Somalië), gitarist Leonardo Palacios (Uruguay), muziek en dansgroepen Zol Latino (LatijnsAmerika) en een kindergroep van de Tamil organisatie Akaram Tamil Payilakam (ATP). Gedichten werden voorgedragen door Sorraya Parvani (Iran) & Peter, Mohammed Abdulmaruf (Sudan), Soraya Sarraf (Iran) & Marlou Verspeek (Nederland), Shoku Tajammoli (Iran). Verder hebben mensen uit het publiek, vluchtelingen, tijd gevraagd in het programma om ook iets van hun cultuur te laten horen. Gastdichter was Baban Kirkuki uit Irak en de presentatie werd verzorgd door Juan Heinsohn Huala. Circa 100 mensen bezochten het programma. Doe mee! Maak kennis met je buur en buurt! VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam heeft samen met Samen Buurten, SWS Welzijn en het wijkcentrum Dreesplein, het project Uitstapje fluisterboot & culturele uitwisseling georganiseerd. Doelstellingen: de sociale cohesie in de stad Schiedam te versterken en de sociale contacten van de bewoners/ vluchtelingen te vergroten. bekend maakt bemind, dus daarom wederzijdse kennismaking oude bewoners en nieuwe bewoners uit de stad Schiedam samen brengen. (Vluchtelingen en niet vluchtelingen samenbrengen.) samenbrengen van groepen uit diverse culturen en etniciteit uit de wijk Nieuwland, in het kader van samen buurten door middel van recreatie en culturele uitwisseling. mooie kans om de mannen in Schiedam, die normaal moeilijker bereikbaar zijn, te betrekken bij een activiteit en enthousiast krijgen om vaker te participeren. in het kader van tolerantie vergroting in het algemeen, buren kennis laten maken met diverse culturen die hun stad rijk is. Op 2 juli en op 27 augustus werd er in de ochtend verzameld in het Wijkcentrum Dreesplein. Na het genot van een kopje koffie/thee is men op pad gegaan richting de fluisterboot. In beide groepen waren een aantal Schiedammers met een vluchtelingenachtergrond aanwezig. Per groep waren er 30 deelnemers en 6 vrijwilligers. Na de vaartocht van circa 60 minuten met de fluisterboot ging men weer terug naar het Wijkcentrum Dreesplein. Daar werd iedereen opgewacht met een lunch klaargezet door vrijwilligers van VluchtelingenWerk. Aan tafels zaten buren die elkaar niet kenden en het was een goede aangelegenheid om nieuwe contacten te leggen. Na de lunch kon men Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 11 genieten van een kort cultureel programma, uitgevoerd door bewoners uit Nieuwland. Er werden gedichten gelezen door Mohammed Abdulmaruf (Soedan) en Sorraya Parvani (Iran) en er vond een dansdemonstratie plaats,verzorgd door de dames van Zol Latino, met mooie danskleding uit verschillende Latijs-Amerikanse landen. Dialoog activiteiten in Schiedam Doelstelling: Het vergroten van het respect voor de mensen van en uit verschillende culturen evenals het stimuleren van de interculturele dialoog. Met andere woorden we werken aan het leggen van contacten tussen mensen in Schiedam. We leren van elkaar, waarbij ons uitgangspunt is: bekend maakt bemind. IIA motiveert cliënten van Vluchtelingenwerk om deel te nemen aan de verschillende activiteiten in het kader van de Dialoog activiteiten in Schiedam gecoördineerd door stichting Meredia. VWMD locatie Schiedam is medeorganisator van de Dialoog activiteiten in Schiedam. In 2013 is maanden lang door tientallen Schiedammers, van jong tot oud, uit alle bevolkingsgroepen gewerkt om gezamenlijk een wandkleed te ontwerpen en te knopen. Een dialoogkleed dat tot doel heeft om stil te staan bij de natuur en om mensen te verbinden; het heeft als titel gekregen Het Waait Voetstappen!. Hiermee wordt tevens de verbinding gelegd met het thema jaar "Windkracht 13 vanuit de gemeente Schiedam. Het kleed bestaat uit een aantal voetstappen beschilderd, geborduurd door de diverse deelnemende groepen. De deelnemers waren o.a. de Wereldvrouwen en uiteraard de vrijwilligers en cliënten van VluchtelingenWerk Maasdelta te Schiedam. Het dialoogkleed werd op vrijdag 15 november 2013 afgerond en aangeboden aan burgemeester Lamers van Schiedam. Het dialoogkleed was later te zien bij De Wissel en daarna in het Stadskantoor. Dialoogtafel bij VluchtelingenWerk Doelstellingen: In een vertrouwde omgeving alle ruimte bieden aan vrijwilligers, cliënten van vluchtelingenWerk en andere Schiedammers om over bepaalde thema's met elkaar te praten, uitwisseling van ervaring en informatie. Met het thema Crisis en het dagelijks leven in Schiedam heeft VWMD locatie Schiedam op woensdag 13 november 2014 een dialoogavond in haar eigen kantoorruimte gehouden. Drie tafels met in totaal 24 deelnemers hebben op deze avond in alle vertrouwen en vanuit hun eigen persoonlijke ervaring over de consequenties van de actuele financiële crisis gesproken. Hoe ze zelf getroffen worden en hoe de mensen uit hun omgeving omgaan met de crisis. Er werd ook over de dromen gesproken die mensen blijven vasthouden en er werden tips uitgewisseld om in deze moeilijke periode om te gaan met de crisis. Aanwezig waren vluchtelingen afkomstig uit verschillende landen, vrijwilligers en medewerkers van VluchtelingenWerk. Ook waren er mensen aanwezig die actief zijn bij diverse instellingen in onze stad. De avond begon traditiegetrouw met een maaltijd voorbereid door vrijwilligers en medewerkers van VWMD. Sinterklaasfeest 2013 Doelstelling: Vluchtelingenkinderen maken kennis met een traditioneel Nederlands feest: Sinterklaas. Het programma biedt creatieve en educatieve activiteiten aan de kinderen, activiteiten die niet zo vaak op de agenda van de kinderen staan. Alle kinderen ontvangen een cadeau, wat anders, door de moeilijke financiële situatie van veel vluchtelingen families, niet mogelijk zou zijn. Voor de 5e keer heeft VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam een kinderfeest cadeau gekregen van de heren van de Ronde Tafel. De organisatie van het feest, het uitnodigen en het bij elkaar krijgen van de kinderen, de creatieve activiteiten zijn door De Ronde Tafel Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 12 samen met VWMD locatie Schiedam gedaan. Op 23 november waren er 50 kinderen, plus ouders (12), medewerkers en vrijwilligers van vluchtelingenWerk (10), de heren van De Ronde Tafel (15) en de vrijwilligers van De Boshoek (3) in het Natuurcentrum aanwezig. Daar hebben de kinderen gewerkt aan hun eigen Sinterklaas mijters en pietenmutsen, cupcakes versierd, mooie kleurplaten van dieren ingekleurd. Sommigen kregen een rondleiding door de diorama en gingen langs de bijen en de schilderijen van het project Natuur van hier en daar. Anderen hebben de Sinterklaasliedjes geoefend, hebben een stoelendans gedaan en een aantal andere kinderen werden geschminkt en een groepje heeft gevoetbald en trucjes geleerd met de voetbal. Het waren 90 minuten van druk verkeer tussen de verschillende activiteitenplekken en - zeker - de balie waarop allerlei snoepgoed, koekjes, pannenkoekjes en kinderdrankjes klaar stonden voor alle aanwezigen. Sint en zijn Pieten werden verwelkomd door liederen gezongen door enthousiaste kinderen, met hun mijters en pietenmutsen op, vrolijk geschminkt, vol spanning wachtend op hun verrassing. De Sint had een uur lang nodig om alle kinderen naar voren te roepen en hun cadeau, één voor één, te geven! Een heel mooi moment met vele blije gezichten! Aan het einde is een unieke groepsfoto gemaakt van alle kinderen, de Sint en alle Pieten. Een mooie herinnering van een geslaagde dag! Activiteiten in het kader van informatie en advies Nieuwsbrief De Nieuwsbrief is bedoeld voor onze cliënten in Schiedam en wordt 4 keer per jaar uitgegeven. Het geeft informatie over ontwikkelingen binnen en/of buiten VluchtelingenWerk, een overzicht van de activiteiten die plaatsvinden bij VluchtelingenWerk, verslagen van programma's en activiteiten met fotoreportages, presentatie van nieuwe medewerkers en leuke stukjes zoals recepten, kleurplaten voor de kinderen en puzzels. Er wordt getracht de ervaringen van cliënten onder de aandacht te brengen door middel van interviews. Verder wordt aandacht besteed aan activiteiten uit de agenda van de stad die interessant zouden kunnen zijn voor onze cliënten. De redactie van de Nieuwsbrief bestaat uit medewerkers en vrijwilligers van VWMD locatie Schiedam. In 2013 is de redactie groep versterkt met nieuwe vrijwilligers. De Nieuwsbrief werd naar circa 300 cliëntadressen, per uitgave, verstuurd. Ethiopische avond Doelstelling: Ondersteuning geven aan de organisatie van het programma en voorlichting geven aan het publiek over het werk van vluchtelingenWerk, verzorgd door een vrijwilliger. Op zaterdag 2 november werd een Ethiopische avond gehouden in Wijkcentrum Oost, georganiseerd door een student van Ethiopische origine. Haar initiatief werd gesteund door SWS Welzijn en VWMD locatie Schiedam. De buurt en de Ethiopische gemeenschap werden uitgenodigd te komen genieten van een culturele avond met informatie over vluchtelingenWerk, traditioneel eten, dans, vertellingen en muziek. IIA regelde de aanwezigheid van een vrijwilliger die zorgde voor de informatie over vluchtelingenWerk. d) Taal Onderwijs- Werk Doelgroep: Asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Schiedam. Doelstelling: Het toe leiden naar taal- en regulier onderwijs en ondersteuning bieden bij het zoeken naar betaald en onbetaald werk voor leden van de doelgroep. Taal op Maat/ Taal in Beweging: -In 2013 financiert de gemeente ons project Taal op Maat ofwel Taal in Beweging. Vanaf juli 2012 tot en met juni 2014 is er via Vluchtelingenwerk Nederland Europese cofinanciering verkregen van het Europese Vluchtelingen Fonds en het Europese Integratie Fonds voor het taalcoachproject Taal in Beweging. Voor Schiedam betekent dit dat de aangepaste werkwijze en doelgroep binnen het project Taal op Maat, zoals we dit in onze Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 13 subsidieaanvraag voor 2013 hebben aangegeven, prima past binnen de kaders van deze Europese subsidietoekenning. Voor 2013 zijn 30 taalcoachtrajecten afgesproken met de gemeente Schiedam. Het doel van Taal op Maat is tweeledig: 1) Geïsoleerde vrouwen en mannen die de Nederlandse taal niet goed beheersen te helpen zich de Nederlandse taal eigen te maken en in samenhang daarmee reiken we hen kennis over de Nederlandse cultuur, instituties en voorzieningen aan en stimuleren we hen om contacten buitenshuis te leggen om zodoende hun redzaamheid in de Schiedamse samenleving te bevorderen. 2) Vluchtelingen-inburgeraars tijdens het volgen van een inburgeringstraject individuele taalondersteuning aanbieden, waardoor ze hun taalvaardigheid in praktijk kunnen brengen en uitbreiden, een sociaal netwerk kunnen opbouwen en zich oriënteren op participatiemogelijkheden. Uitstroomresultaten van koppelingen uit 2012 en 2013: In 2013 zijn 23 vrouwen en 7 mannen gekoppeld. Daarvan zijn 11 uitgestroomd in 2013. Daarnaast zijn er 6 koppelingen voortijdig afgebroken. Deze tellen niet mee. Volgens de richtlijnen van de Europese fondsen, registreren we bij einde koppeling het uitstroomresultaat op de volgende wijze: Afgerond (koppeling heeft minimaal 6 maanden geduurd) Afgerond en taal (koppeling heeft minimaal 6 maanden geduurd. Taalbeheersing is verbeterd, geen resultaten op netwerkverbreding behaald) Afgerond en netwerk (koppeling heeft minimaal 6 maanden geduurd. Er is sprake van uitbreiding van netwerk maar de taal is niet verbeterd) Afgerond taal en netwerk (koppeling heeft minimaal 6 maanden geduurd. Beide aspecten zijn verbeterd) Allereerst zullen we stilstaan bij de de uitstroomresultaten van de deelnemers uit 2012. In 2012 zijn 15 koppelingen gerealiseerd. 2012 Aantal 7 1 3 4 2013 Aantal 9 1 1 6 Uitstroom resultaat bij beëindiging Afgerond Afgerond en taal Afgerond en netwerk Afgerond taal en netwerk Geen uitstroom, koppeling voortijdig gestopt Uitstroom resultaat bij beëindiging Afgerond Afgerond en taal Afgerond en netwerk Afgerond taal en netwerk Geen uitstroom, koppeling voortijdig gestopt (tellen niet mee) De aanpassing van de werkwijze binnen het project die we in 2012 hebben ingevoerd, waarbij we met meer inzet van vrijwilligers op andere (tweedelijns) taken en minder professionele ondersteuning zijn gaan werken, hebben we in 2013 voortgezet. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 14 Daarbij hebben we wel een aantal uitgangspunten overeind gehouden: - Centrale aanmelding waardoor we inzicht houden op de doelgroep en de behoefte aan taalondersteuning - Laagdrempeligheid, dus afspraken bij deelnemer thuis voor intake en koppeling - 1 persoon die zoveel mogelijk zicht heeft op de koppeling van de deelnemer met lesgever - Werven van deelnemers en werven en selecteren van vrijwilligers door een professional De functies van trajectbegeleider, administratief medewerker, beheerder lesmaterialen en het geven van deskundigheidsbevordering worden nu door diverse vrijwilligers uitgevoerd onder begeleiding van de projectmedewerkster. Aantal nieuwe koppelingen in 2013: In 2013 zijn er in deze rapportageperiode 30 anderstaligen gekoppeld; 23 vrouwen en 7 mannen. Daarnaast zijn er 6 koppelingen voortijdig afgebroken. Ze tellen niet mee. De samenstelling van de 30 deelnemers is als volgt: Landen van herkomst Afghanistan Angola Argentinië Bhutan Brazilie Bulgarije China Eritrea Ethiopie Guinee India Irak Iran Nigeria Pakistan Saoedi Arabië Soedan Somalië Turkije Togo Zaire Totaal Aant al 2 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 3 1 1 30 Wijken Aantal Noord Nieuwland Centrum Oost West Zuid 5 15 2 5 2 1 Leeftijden Aantal Jonger dan 25 jaar 35-50 jaar Boven de 50 jaar 1 27 2 Totaal 30 . Vrijwilligers: Potentiële vrijwilligers melden zich aan via mond op mond reclame, aandacht in de plaatselijke media, websites, vrijwilligersvacaturebank van Rotterdam en Schiedam en doorverwijzingen vanuit andere organisaties. Met een potentiële vrijwilliger wordt een intake gehouden op kantoor door de projectmedewerkster. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 15 Per 31 december 2013 zijn 40 vrijwilligers actief voor Taal op Maat , 34 vrouwen en 6 mannen. Doordat er meer mannelijke deelnemers zijn, zien we ook een toename van het aantal mannelijke vrijwilligers. 7 van de 40 vrijwilligers voeren ook 2e lijns taken uit zoals we in bovenstaand stuk al benoemd hebben. 9 vrijwilligers staan op de wachtlijst. Niet iedereen op de wachtlijst is per direct inzetbaar. 20 vrijwilligers zijn gestopt in de loop van het jaar, sommigen zijn gestopt zonder te zijn gekoppeld. De samenstelling van de actieve vrijwilligers is als volgt: Leeftijden Aantal Jonger dan 30 jaar 4 Tussen 30 en 60 jaar 18 Ouder dan 60 jaar 18 totaal 40 Wijken Noord Nieuwland Centrum Oost West Zuid Buiten Schiedam Aantal 12 4 3 3 7 1 10 Begeleiding: We hechten groot belang aan het goed opleiden en begeleiden van vrijwilligers. De projectmedewerkster heeft een achtergrond als NT2 docent. Naast het individuele contact met de projectmedewerkster en de ingewerkte trajectbegeleiders organiseren we regelmatig deskundigheidsbevordering. De deskundigheidsbevordering bestaat uit een training van 2 dagdelen (Methodisch handelen als taalcoach), aangeboden door landelijk vluchtelingenWerk. In 2013 zijn 4 trainingen aangeboden. Vrijwilligers uit andere afdelingen van vluchtelingenWerk Maasdelta in deze regio (Rotterdam, Vlaardingen en Maassluis) worden ook uitgenodigd om deel te nemen aan de trainingen. Daarnaast is eenmaal een training aangeboden Taalvaardigheid, Interculturele communicatie en Doorverwijzing en Netwerken. Deze trainingen worden gegeven door vrijwilligers van Taal op Maat. Tevens bieden we de taaltraining van 5 dagdelen van Stichting Lezen en Schrijven aan. Deze training wordt regelmatig aangeboden in de regio. In deze periode is tweemaal een Nieuwsbrief gemaakt die verstuurd is aan alle vrijwilligers met daarin diverse informatie. We streven ernaar om regelmatig een koffieochtend te organiseren in de Taalwissel. De koffieochtend is zowel bedoeld voor de vrijwilligers als voor de deelnemers. Er kunnen ervaringen worden uitgewisseld en vragen worden gesteld over lesmateriaal. Deze activiteit is mede bedoeld om het onderlinge contact bevorderen. In deze verslagperiode zijn er 5 koffieochtenden geweest (februari: 14 deelnemers, april: 8 deelnemers, juni: 8 deelnemers, september: 10 deelnemers, november: 5 deelnemers) Met de trajectbegeleiders houdt de projectmedewerkster 1 keer per kwartaal een werkoverleg. Platform Taal en Participatie: In 2012 hebben samen met SWS Welzijn het eenjarige project Taal en Participatie opgezet waaruit o.a. het Taal+ Loket is ontstaan. Daarnaast is ook het taalketenoverleg omgevormd naar het Platform Taal en Participatie waar diverse organisaties in Schiedam die zich bezig houden met taal en/of participatie overleggen en afstemmen n.a.v. signalen die vanuit het Taal+Loket De coördinator neemt deel aan dit overleg dat in 2013 drie keer bij elkaar is geweest Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 16 Laaggeletterdheid: In 2012 is het eerste contact gelegd met Taal voor het Leven in het kader van de aanpak van laaggeletterdheid. Doordat we met Taal in Beweging ook bijdragen aan de aanpak van laaggeletterdheid kunnen we gebruik maken van materialen en trainingen die door Taal voor het Leven beschikbaar worden gesteld. De projectmedewerkster Taal in Beweging neemt deel aan een regiopanel Taal voor het Leven Rijnmond. In de week van de alfabetisering heeft VluchtelingenWerk Maasdelta op 11 september de Alliantie Taal voor het Leven regio Rotterdam-Rijnmond ondertekend. Hiermee onderschrijven we het belang om ons in te zetten voor het terugdringen van het aantal laaggeletterden. Begeleiding naar de arbeidsmarkt : Vanaf vorig jaar is aan de maatschappelijke begeleiding de functie van jobcoach toegevoegd. De jobcoach biedt begeleiding bij praktische belemmeringen bij het zoeken naar werk, stage, vrijwilligerswerk of werkervaringsplek en kan de vluchteling voorbereiden op de arbeidsmarkt. Gedurende 2013 waren er 4 vrijwilligers actief als jobcoach. De taken van de jobcoaches zijn: − Het verzorgen van intakegesprekken met vluchtelingen op het gebied van scholing en werk − Het opstellen van een plan van aanpak − Coachen gedurende de uitvoering van het plan van aanpak − Opbouwen van nieuwe netwerken met bedrijven, organisaties en personen − Registratie van de werkzaamheden Inmiddels is er contact gelegd met circa 40 cliënten die een intake hebben gehad met een jobcoach. Met een aantal cliënten wordt een plan van aanpak uitgewerkt en is er regelmatig contact in de vorm van coachingsgesprekken. Een paar cliënten zijn bemiddeld naar werkervaringsplekken, vrijwilligerswerk en taalstage. Met een kleine groep cliënten zijn er werkbezoeken afgelegd bij een project buurtkracht in Schiedam-oost waar mensen met een WWB-uitkering worden geactiveerd in de directe woonomgeving op kleine schaal mee te doen aan vrijwilligersactiviteiten. Verder is er ook een bezoek gebracht aan het centraal laboratorium productveiligheid van de Nederlandse Voedsel- en Warenveiligheid in Zwijndrecht. Het idee is ontstaan om volgend jaar met groepsgerichte activiteiten verder te gaan en een groep te formeren van cliënten die een jobcoach hebben. Het idee is om met een heterogene groep cliënten wekelijks bij elkaar te komen om hun netwerk te verbreden , te werken aan hun taalvaardigheid en verbetering van hun zelfvertrouwen en hen te coachen om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. VluchtelingenWerk Nederland heeft landelijke projecten kunnen opzetten op het gebied van arbeidsparticipatie door samenwerking en financiering door diverse fondsen/partners. Zo is er het project Vrouw en werk dat er op gericht is om vrouwelijke vluchtelingen te begeleiden naar een leer-werktraject of baan in de zorg. De doelgroep van dit project zijn vrouwelijke vluchtelingen met affiniteit voor werken in de zorg of reeds met een opleiding en/of werkervaring in de zorg, die zich bevinden op trede 4 (onbetaald werk) van van de participatieladder en al enige kennis van de Nederlandse arbeidsmarkt en voldoende beheersing van de Nederlandse taal. Een ander project is het project Startbaan dat er op gericht is om landelijk in 3 jaar tijd 600 vluchtelingen een loopbaan perspectief te bieden d.m.v. een (vak)taal-opleidingwerktraject en het leren netwerken. vluchtelingenWerk Nederland zal in samenwerking met stichting Vluchtelingen-Studenten UAF zich inzetten om een netwerk op te bouwen van werkgevers en werkgeversorganisaties, gemeenten en opleidingscentra. Een ander project dat verder wordt uitgewerkt door een van de jobcoaches is het project voor instroom in de vleesverwerkende industrie. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 17 Binnen de vluchtelingengroep in Schiedam wordt er door de jobcoaches gekeken naar de mogelijkheden om onze cliënten deel te laten nemen aan een van bovenstaande projecten. e) Doelgroep: Belangenbehartiging van de doelgroep asielzoekers, uitgeprocedeerde asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning in Schiedam. Doelstelling: het vergroten van het maatschappelijke draagvlak voor de opvang van asielzoekers en vluchtelingen en het beïnvloeden van de attitude ten opzichte van de doelgroep. Om de belangen van de vluchtelingen te behartigen en de bij te dragen aan een positieve beeldvorming nemen we deel aan diverse overleggen binnen de gemeente Schiedam. Er is deelgenomen aan bijeenkomsten van o.a. het platform vrijwilligerswerk, commissievergaderingen, netwerk van allochtone ouderen, platform Taal en Participatie. - In het kader van een integrale aanpak nemen we deel aan een overleg m.b.t. de huisvestingstaakstelling waarbij we met de gemeente Schiedam en Woonplus de plaatsingen van vluchtelingen afstemmen en ontwikkelingen op dit gebied bespreken. Er is door de coördinator deelgenomen aan bijeenkomsten van de gemeente Schiedam over diversiteitsbeleid, tegengaan van eenzaamheid bij ouderen in Schiedam, welzijn nieuwe stijl. Vanaf oktober 2013 nemen een vrijwilliger en de coördinator deel aan het Netwerk Schuldpreventie Schiedam. Dit netwerk is er opgericht om voor Schiedammers zoveel mogelijk de gang naar schuldhulpverlening te stroomlijnen en vrijwilligers bij organisaties te scholen om de administratie op orde te brengen en een overzicht van inkomsten en uitgaven op te stellen samen met cliënten. Indien nodig begeleidt de vrijwilliger de aanvraag tot schuldhulpverlening. De coördinator heeft een adviesfunctie bij de Stichting Uitgeprocedeerde Asielzoekers Schiedam (SUAS) en is aanwezig bij de vrijwilligersvergaderingen die circa 1 keer per 10 weken plaatsvinden. Draagvlak: Op 20 juni, Wereldvluchtelingendag, hebben we met een groot gedeelte van de vrijwilligers en stagiaires meegelopen in de Umbrella march die voor het 3e jaar gehouden werd in Nederland. Met deze landelijke tocht die dit jaar bij detentiecentrum Schiphol werd gelopen, vragen we aandacht voor alle mensen die moeten vluchten om hun leven te redden. De witte paraplus die we tijdens de mars dragen staan symbool voor hun bescherming. Voorlichtingsdag voor de studenten van het Wartburg College, Locatie Revius, Rotterdam. Doelstelling: kinderen informeren over het werk van vluchtelingenWerk en de beeldvorming over vluchtelingen te verbeteren d.m.v van het verhaal van de vluchtelingen zelf. Op verzoek van het Wartburg College organiseerde IIA een voorlichting dag over vluchtelingen en het werk van VluchtelingenWerk gericht op 120 kinderen. Naast de IIA stafmedewerkster, waren vijf andere vluchtelingen uit Chili, Iran en Somalië aanwezig. Ze vertelden hun eigen ervaring van vluchten, reis naar Europa en asielprocedure in Nederland. Het programma werd gecompleteerd met diverse films en een inburgeringstoets waarin alle kinderen individueel hun toets konden invullen om daarna het resultaat gezamenlijk te bespreken. In een leslokaal heeft IIA een expositie van VluchtelingenWerk Maasdelta over de landen waarvan het meeste vluchtelingen de laatste jaren naar Nederland komen. Kinderen en docenten waren zeer onder de indruk van het relaas van de vluchtelingen en konden uit "eerste hand" horen hoe dramatisch de veranderingen kunnen zijn in het leven van iemand die haar of zijn land moet verlaten. Op 20 november is de stafmedewerkster van IIA, samen met de werkbegeleidster aanwezig geweest bij een informatiestand op de stagemarkt van de Hogeschool Inholland te Rotterdam. Deze stagemarkt was gericht op de studierichting gezondheid, sport en welzijn. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 18 3) Organisatie a) Financiële ontwikkelingen in 2013 Dankzij de subsidie van de gemeente Schiedam en bijdragen van diverse fondsen waren wij in staat om de dienstverlening aan de cliënten kwantitatief en kwalitatief op peil te houden. Er is een aparte financiële jaarrekening opgemaakt en verstuurd naar de gemeente Schiedam. b) Personele ontwikkelingen De vrijwilligers en stagiaires zijn zeer belangrijk bij de realisatie van onze werkzaamheden en activiteiten, zij vormen als het ware het kapitaal van de organisatie. Zonder hun inzet zou het onmogelijk zijn om als VluchtelingenWerk onze werkzaamheden op de diverse terreinen te verrichten. De inzet en betrokkenheid van vrijwilligers is een goed voorbeeld hoe burgers zich inzetten voor andere kwetsbare burgers in Schiedam. Het jaar 2013 kende het gebruikelijke verloop van stagiaires en vrijwilligers. In totaal zijn er 14 nieuwe stagiaires begonnen en 8 stagiaires vertrokken. We konden ook weer 8 vrijwilligers verwelkomen in ons midden en er zijn 11 vrijwilligers gestopt met hun werkzaamheden bij locatie Schiedam. Gedurende heel 2013 heeft een administratieve kracht gewerkt, die bij ons is gedetacheerd via BGS. De werkbegeleidster Hennie Broekhuis is na 10 jaar gestopt als werkbegeleider in Schiedam en begonnen als stafmedewerker vrijwilligersbeleid voor heel VWMD. In haar plaats is in september 2013 een nieuwe werkbegeleidster begonnen Kawai Tsang. In totaal zijn er in 2013 binnen alle geledingen van onze organisatie 109 personen werkzaam geweest, inclusief de 40 vrijwilligers van het project Taal op Maat/Taal in Beweging. In november is er een vrijwilligersdag georganiseerd vanuit VWMD waar ook de vrijwilligers en stagiaires vanuit Schiedam aan hebben deelgenomen. Steungroep c) Het hele jaar 2012 heeft de steungroep in Schiedam gefunctioneerd en zijn de 4 leden 1 keer per kwartaal bijeengekomen om mee te denken over de lokale ontwikkelingen, zorg te dragen voor de representatie van VluchtelingenWerk naar buiten op lokaal vlak en ondersteuning aan de coördinator te bieden. Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 19 BIJLAGE VluchtelingenWerk Maasdelta afdeling Schiedam in cijfers t.b.v jaarrapportage over 2013 Nieuwe aanmeldingen in 2013 (cliëntsystemen) Afghanistan Angola Burundi China Irak Iran Liberia Nigeria Palestijn Rusland Sierra Leone Soedan Somalië Sri Lanka Syrië Togo Zaïre 7 2 1 1 5 7 1 2 1 1 2 1 5 2 10 1 1 50 nieuwe cliëntsystemen uit 17 landen Ter vergelijking : in 2012 waren er 38 nieuwe aanmeldingen uit 12 landen. verdeling van de nieuwe cliëntsystemen naar soorten verblijfstitels 40 aantal 30 29 20 9 10 6 1 4 1 VOTR Uitgepr. Nat 0 VBTA VBTR VOTA verklaring van de afkortingen: VBTA= Vergunning Bepaalde Tijd Asiel VBTR= Vergunning Bepaalde Tijd Regulier VOTA= Vergunning Onbepaalde Tijd Asiel VOTR= Vergunning Onbepaalde Tijd Regulier Uitgepr.= uitgeprocedeerd Nat= genaturaliseerd Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 20 clientcontacten 1e kwartaal 2013 Toelichting: 2 Verg.onbepaalde tijd regu lier 70 Verg.onbepaalde tijd asiel 292 Verg.bepaalde tijd regu lier 323 Verg.bepaalde tijd asiel 38 Uitgeprocedeerd 23 Gen atu raliseerd 0 50 100 150 200 250 300 350 clientcontacten 2e kwartaal 2013 Verg.onbepaalde tijd regu lier 5 Verg.onbepaalde tijd asiel 64 Verg.bepaalde tijd regu lier 265 Verg.bepaalde tijd asiel 27 8 Uitgeprocedeerd 25 Gen atu raliseerd 21 0 50 100 150 200 250 300 350 clientcontacten 3e kwartaal 2013 Verg.onbepaalde tijd regulier 4 Verg.onbepaalde tijd asiel 38 Verg.bepaalde tijd regulier Deze grafieken laten per kwartaal een overzicht zien van het aantal cliëntcontacten uitgesplitst naar verblijfstitel. Over het hele jaar 2013 genomen is het contact met de groep cliënten met een Vergunning Bepaalde Tijd Asiel (VBTA) het grootst namelijk 1147 cliënt contacten. In 2012 was dit ook de cliëntgroep waar de meeste cliënt contacten mee waren namelijk 1363 contacten. Er is een kleine toename in het aantal contacten met cliënten met een Vergunning Bepaalde Tijd Regulier (VBTR) . Van 844 cliëntcontacten in 2012 naar 975 cliëntcontacten in 2013. Het totaal van het aantal cliënt contacten in 2013 ligt op 2594 cliënt contacten. Dit ie een kleine afname t.o.v. 2012, toen er 2775 cliënt contacten waren. 192 Verg.bepaalde tijd asiel 253 Uitgeprocedeerd 19 Genaturaliseerd 42 0 50 100 150 200 250 300 350 In het 3e kwartaal is het aantal cliënt contacten elk jaar minder omdat er door de vakantie periode minder begeleiders werken waardoor er minder cliënt contacten zijn. clientcontacten 4e kwartaal 2013 Verg.onbepaalde tijd regu lier 6 Verg.onbepaalde tijd asiel 52 Verg.bepaalde tijd regu lier 226 Verg.bepaalde tijd asiel 293 Uitgeprocedeerd 40 Gen atu raliseerd 23 0 Jaarverslag 2013 50 100 150 200 250 300 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 350 21 soort hulpvraag 1e kwartaal 2013 intake 14 Toelichting: maatschappelijk 774 rechtspositie 148 taal/onderwijs/werk 170 0 100 200 300 400 500 600 700 800 soort hulpvraag 2e kwartaal 2013 intake 10 maatschappelijk 690 rechtspositie 131 taal/onderwijs/werk 134 0 100 200 300 400 500 600 700 800 soort hulpvraag 3e kwartaal 2013 8 intake 571 maatschappelijk rechtspositie 105 taal/onderwijs/werk 111 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Deze grafieken laten per kwartaal een overzicht zien van de soort hulpvragen die er zijn geweest. De meeste hulpvragen liggen op het maatschappelijk terrein. In totaal zijn dit er 2727 op jaarbasis. Ter vergelijking : in 2012 waren het 3174 hulpvragen. Veel vluchtelingen die hun verblijfsvergunning hebben gekregen hebben behoefte aan maatschappelijke ondersteuning en praktische hulpverlening m.b.t. inkomen, schulden, huisvesting, gezondheidszorg, inburgering etc. Dit geldt m.n. voor de vluchtelingen die vanuit een Asielzoekerscentrum in Schiedam een woning krijgen en die in het begin intensief worden begeleid. De hulpvragen m.b.t. rechtspositie gaan het meest over de asielprocedure, verlengingen verblijfsvergunning en gezinsherenigingen. De hulpvragen m.b.t. taalonderwijs-werk zijn toegenomen door het inzetten van jobcoaches van 399 hulpvragen in 2012 naar 536 in 2013. soort hulpvraag 4e kwartaal 2013 intake 18 692 maatschappelijk rechtspositie taal/onderwijs/werk 94 121 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Jaarverslag 2013 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 22 soort clientcontact 1e kwartaal 2013 telefoon 71 Toelichting: spreekuur 215 overig/ dossier Deze grafieken laten per kwartaal een overzicht zien van de soort cliënt contacten die er zijn geweest. 104 huisbezoek 7 bemiddeling 41 afspraak 354 0 50 100 150 200 250 300 350 soort clientcontact 2e kwartaal 2013 telefoon 42 spreekuur 198 overig/dossier 72 huisbezoek 12 bemiddeling 30 afspraak 292 0 50 100 150 200 250 300 350 soort clientcontact 3e kwartaal 2013 Onder overig kunnen diverse werkzaamheden worden verstaan. Het bestuderen van een cliënt dossier valt hieronder al iemand als contactpersoon wordt toegewezen of als een vluchtverhaal moet worden onderzocht i.v.m. een juridisch perspectief. 26 telefoon 213 spreekuur 43 overig/ dossier 10 huisbezoek 22 bemiddeling Er wordt 3 keer per week een inloopspreekuur gehouden, in totaal 10,5 uur per week. Het totaal aantal contacten via het spreekuur bedraagt 844 contacten. Dit ligt hoger in vergelijking met 2012 toen er 682 contacten via het spreekuur waren. Het aantal contacten via een afspraak bedraagt 1179. Enkelvoudige problemen worden vooral via het spreekuur behandeld. Wanneer er sprake is van meerdere problemen, dan worden die middels vervolgafspraken opgepakt. 245 afspraak 0 50 100 150 200 250 300 350 soort clientcontact 4e kwartaal 2013 67 telefoon 218 spreekuur 61 overig/ dossier 4 huisbezoek 38 bemiddeling 288 afspraak 0 Jaarverslag 2013 50 100 150 200 250 300 350 VluchtelingenWerk Maasdelta locatie Schiedam 23
© Copyright 2025 ExpyDoc