Ondernemingsvormen - Ontwikkelcentrum

| Ondernemingsvormen | 1
Ondernemingsvormen
Een bedrijf wordt ook wel een onderneming1 genoemd. Je hebt allerlei soorten bedrijven. Bijvoorbeeld een
zuivelbedrijf, een groenteboer en een kapperszaak. Er zijn ook verschillende ondernemingsvormen. Als je weet welke
ondernemingsvormen er zijn en wat de verschillen ertussen zijn, kun je een goede keuze maken als je zelf een bedrijf wilt
beginnen.
Figuur 1: Wil jij een eigen tuincentrum starten? Dan kies je een ondernemingsvorm. De ondernemingsvorm bepaalt hoe een bedrijf wordt
geleid, wie de schulden moet betalen en van wie het bedrijf is.
Wat weet ik al?
•
•
•
•
Ken jij mensen in je omgeving met een eigen bedrijf?
Weet je welke ondernemingsvorm dat bedrijf heeft?
Welke ondernemingsvormen ken jij?
Ben jij wel eens bij een notaris geweest?
Eenmanszaak en vennootschap onder firma (vof)
Een eenmanszaak heeft één eigenaar. Er kunnen wel meer mensen werken. De eigenaar neemt alle beslissingen. Hij heeft
het winkelpand, de inrichting en de producten gekocht van zijn eigen geld. De winst mag hij zelf houden. Maar hij moet ook
alle schulden zelf betalen! Als hij dat niet kan, raakt hij het geld dat hij in zijn bedrijf gestoken heeft kwijt. En soms ook zijn
huis en zijn eigen spaargeld!
Vof’s zijn meestal groter dan eenmanszaken. Bij een vennootschap onder firma zijn er twee of meer eigenaren die samen
beslissen. Ze moeten ook samen de schulden betalen. De eigenaren verdelen de taken en de winst. Afspraken over de
verdeling van taken en winst laten de eigenaren van een vof door een notaris op papier zetten.
1
bedrijf
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Ondernemingsvormen | 2
Figuur 2: Een timmerman, een kapper, een bloemist en een slager hebben vaak een eenmanszaak.
Welke ondernemingsvorm kies je als je met zijn tweeën een bedrijf wil beginnen en ieder evenveel inzet en
aansprakelijkheid wil hebben?
•
•
•
•
eenmanszaak met personeel
eenmanszaak zonder personeel
notaris
vennootschap onder firma (vof)
Besloten vennootschap (bv) en naamloze vennootschap (nv)
Een besloten vennootschap (bv) kan meer eigenaren hebben. De eigenaren2 bezitten allemaal een stukje van het bedrijf:
een aandeel3. Ze benoemen een directeur, die de leiding heeft. Met het geld dat verdiend wordt, worden de directeur en de
werknemers betaald. Iedereen die een aandeel in de bv heeft, krijgt een deel van de winst. Bij schulden raken de eigenaars
alleen het geld kwijt dat ze hebben uitgegeven aan de aandelen. Bv’s zijn meestal grote bedrijven.
De naamloze vennootschap lijkt op de bv. Maar de aandelen zijn niet van een beperkt aantal eigenaars. Ze worden
verhandeld op de aandelenbeurs. Iedereen kan ze kopen. Een nv kan dus honderden eigenaars hebben. Bij schulden wordt
het aandeel minder waard. De bezitters van de aandelen zijn dus eigenlijk aansprakelijk4 bij schulden.
Figuur 3: Grote, internationale bedrijven, zoals, Philips, Shell en Heineken zijn meestal naamloze vennootschappen.
2
3
4
mede-eigenaar van een vennootschap, doordat hij in het bezit is van een of meerdere aandelen
deelnamebewijs in het eigen vermogen van een bedrijf
verantwoordelijk
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Ondernemingsvormen | 3
Wat is het verschil tussen een bv en een nv?
•
•
•
Een bv is groot, een nv is klein.
Een bv heeft een beperkt aantal eigenaars, een nv heeft honderden eigenaars.
De aandelen van een bv kan iedereen kopen, de aandelen van een nv niet.
Coöperatie (coop) en franchisebedrijf
Een coöperatie is een vereniging, waar je lid van kunt worden. Je wordt mede-eigenaar door het betalen van inleggeld5. De
leden kiezen een bestuur6 dat leidinggeeft of een directie. De winst wordt opzij gezet of verdeeld onder de leden. De leden
moeten soms de schulden betalen. Dat hangt af van de afspraken die de coöperatie hierover heeft gemaakt. Het doel is door
samenwerking kosten te besparen. Veel grote, ‘groene’ bedrijven zijn coöperaties, bijvoorbeeld Boerenbond en Welkoop.
De Rabobank, die vroeger een bank voor boeren was, is ook een coöperatie.
Franchisebedrijven lijken op een coöperatie. De bedrijven maken gebruik van een gezamenlijke naam en uitstraling en/of
een gezamenlijk inkoop- of verkoopkanaal. Het bedrijf zelf kan een eenmanszaak zijn of een bv.
Figuur 4: Intratuin is een franchisebedrijf. De ondernemer is de eigenaar van zijn tuincentrum. Alle vestigingen hebben hetzelfde logo en
inrichting en gebruiken de inkoopkanalen van Intratuin.
Welke ondernemingsvorm past bij de volgende omschrijving? De bedrijven maken gebruik van een gezamenlijke naam
en uitstraling en/of een gezamenlijk inkoop- of verkoopkanaal. Alle vestigingen hebben hetzelfde logo en dezelfde
inrichting.
•
•
•
•
coöperatie
eenmanszaak
franchisebedrijf
vennootschap onder firma
Op gesprek bij de notaris
De notaris7 kan je helpen bij het kiezen van een ondernemingsvorm. Hij weet precies wat de voor- en nadelen van de
verschillende ondernemingsvormen zijn. Hij is onafhankelijk, kijkt naar je privésituatie en naar de wetten en regels van de
overheid. Hij zoekt met jou naar de meest geschikte vorm.
De gekozen ondernemingsvorm wordt vastgelegd door het bedrijf in te schrijven bij de Kamer8 van Koophandel. De
Kamer van Koophandel is openbaar. De belangrijkste gegevens van elk bedrijf kun je daar vinden.
5
6
7
8
geld dat de aandeelhouders in het bedrijf stoppen
groep mensen die leidinggeeft
iemand die advies geeft en afspraken tussen mensen wettelijk vastlegt
organisatie waarbij bedrijven staan ingeschreven in het handelsregister
© copyright Ontwikkelcentrum 2014
| Ondernemingsvormen | 4
Figuur 5: Laat je goed adviseren over een ondernemingsvorm die bij jou past.
Wat doet een notaris als je een eigen bedrijf wilt beginnen?
•
•
•
•
helpen bij de aanschaf van een pand
helpen bij het zoeken naar werknemers
helpen bij de inrichting van je bedrijf
helpen bij het kiezen van een ondernemingsvorm
© copyright Ontwikkelcentrum 2014