KENNISECONOMIE

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Zaterdag, 27 september 2014
KENNISECONOMIE
Campusland
LIMBURG
Limburg bouwt aan vier kenniscampussen, die de provincie aan
een nieuw en toekomstbestendig verdienmodel moeten helpen.
Over de drie o’s, de kracht van samenwerking en het besef dat ieder voor zich en met de rug naar elkaar toe staan geen opties meer
zijn in deze snel veranderende wereld.
door Peter Kamps
L
imburg is sinds gisteren
één grote campus, zo lijkt
het wel. De kenniseconomie heeft zich genesteld
in alle uithoeken van de
provincie. Pardon, bijna alle. Want
Midden-Limburg ontbreekt aan de
tafel, waar de toekomstige welvaart
van Limburg verdeeld wordt. Geen
visie, geen durf, geen glorie? Of is
Midden-Limburg content met een
economie zonder kapsones? Saai,
maar wel degelijk. Die kapsones bestaan wel in Zuid- en Noord-Limburg. Ere wie ere toekomt. De Chemelot Campus in Sittard-Geleen
was er het eerst en is ook het verst.
Kenniswerkers werken er al concreet aan de slimme materialen van
morgen en overmorgen, die Limburg aan een nieuw verdienmodel
moeten helpen. Op de Health Campus in Maastricht doen andere
knappe koppen hetzelfde kunstje
op medisch gebied. Gisteren hebben ook de Smart Services Campus
in Heerlen en de Greenport Campus in Venlo zich aan het front gemeld. Daarmee is het kwartet compleet en de Limburgse kennis-as
uitgerold, van zuid naar noord en
van west naar oost.
Een huzarenstukje, maar ook een
waagstuk. Mogelijk gemaakt door
wat tot voor kort onmogelijk leek
in Limburg: samenwerking. Tussen
regio’s, tussen bestuurslagen, maar
ook tussen bedrijfsleven en onderwijs. De crisis en de globalisering
hebben het bronsgroene land eindelijk het besef gebracht dat ieder
voor zich en met de rug naar elkaar
toe staan tot economisch verderf
leidt. De drie o’s zijn opgestaan: onderwijs, overheid, ondernemers.
Voorheen aparte werelden hebben
zich verenigd. Uit eigenbelang,
maar ook met een gedeeld belang:
welvaart en werkgelegenheid.
Hoofdrolspelers zijn de provincie
Limburg, de Universiteit Maastricht, DSM, APG en het academisch ziekenhuis. De eerste heeft
veel geld, de tweede bergen kennis
en de andere partijen grote innovatiehonger om te overleven. Een perfecte match, zo lijkt het. Limburg
speelt zich daarmee zelfs nationaal
in de kijker. Nergens anders in het
land hebben de drie o’s elkaar zo
gevonden.
Toch is de ene campus de andere
niet. De Chemelot Campus is zoals
gezegd wel het lichtend voorbeeld,
ook de blauwdruk voor de twee
die nog op tekentafel liggen. Dat
Heerlen en Venlo nu pas aanschuiven, is ook geen toeval. Zonder de
drie o’s geen campus. De o van ondernemers ontbrak tot voor kort in
Heerlen. Pensioenbedrijf APG
heeft zich pas onlangs bekeerd tot
het concept. Uit welbegrepen eigenbelang, want de pensioenreus moet
talent aan zich binden om de
dienstverlening van morgen gestalte te geven. Dat kan alleen door
kruisbestuiving, open innovatie. Samen met de UM en de provincie
Limburg heeft APG besloten honderd miljoen in tien jaar tijd te investeren in het optuigen van een
kenniscampus. Iedereen blij. De
provincie Limburg zet de miljoenen van Essent zinvol weg, de UM
verzekert zich van nieuwe studenten en vakgebieden, APG verankert
zichzelf steviger in Limburgse bodem en Heerlen krijgt eindelijk
een nieuwe groeimotor. Want dat
is de heilige graal waar elke campus
naar op zoek is: hoogwaardige banen, die de economie stuwen.
Ja, er zijn ook afbreukrisico’s. Partijen moeten erin geloven en ervoor blijven gaan, ook als het even
tegenzit. Geen vier jaar, geen tien,
maar wel twintig jaar. Dat is veel gevraagd in tijden van kortademige
politiek en dictatuur van de kwartaalcijfers. De ene campus is ook de
De heilige graal
waar elke campus
naar op zoek is:
banen die de
economie stuwen.
De drie o’s zijn
opgestaan:
onderwijs,
overheid en
ondernemers.
andere niet. De Chemelot Campus
heeft zich al ontwikkeld tot een zekerheidje, de Health Campus is op
weg daar naartoe. En ook de Smart
Services Campus in Heerlen lijkt
een vliegende start te maken, nu
APG al enkele bedrijven voor de
campus aangetrokken heeft. In Venlo is dat daarentegen allemaal zo zeker nog niet. Kern van het probleem is dat de drie o’s in NoordLimburg niet gelijkwaardig zijn.
Dat heeft met het DNA van de
streek te maken. Noord-Limburg
heeft geen grote en rijke bedrijven
zoals DSM en APG, die hun eigen
toekomst bepalen. Het bedrijvenlandschap in Noord-Limburg is versnipperd. Er zijn wel veel kleinere
bedrijven, maar die hebben de tijd
noch de rijkdom of de positie om
zich zogezegd een zekere toekomst
te innoveren. Daar komt de kater
van de Floriade nog eens bovenop.
Die had als vliegwiel voor de
Greenport Campus Venlo moeten
dienen, maar eindigde in mineur.
Niet alleen vanwege een tekort op
de exploitatie, maar vooral omdat
het vliegwiel hopeloos vastliep in
de modder van de crisis en bestuurlijk gegooi met modder. Innovatoren en Villa Flora ontpopten zich
niet tot de kraamkamers van nieuwe bedrijvigheid op het terrein van
logistiek en agrofood, maar bleken
kathedralen van overmoed.
De provincie Limburg ziet zich nu
genoodzaakt om samen met vaste
partner UM de scherven in Venlo
en omstreken op te rapen en opnieuw aan elkaar te lijmen. De UM
begint er een universitycollege en
de provincie gaat zelf de campus
optuigen. Bedrijven worden op projectbasis uitgenodigd om mee te
doen. Daarnaast wordt de bestuurlijke lappendeken gestript en ook allerlei economische hulpstructuren
opgedoekt. De provincie neemt
daarmee de regie over, maar misschien is het wel veel meer dan dat.
De regio komt onder curatele te
staan van het gouvernement. Natuurlijk zegt niemand dat hardop,
want dat is vloeken in de NoordLimburgse kerk. Een kerk die er altijd prat op is gegaan dat ze haar eigen eigen boontjes heeft kunnen
doppen. Maar de bittere waarheid
is dat ook Noord-Limburg het niet
langer alleen kan en op samenwerking aangewezen is. Dat toegeven
is geen schande, maar zorgt wel
voor een kras op de trotse NoordLimburgse ziel.
Nog staan de schermen op zwart in de nieuwe mast ter hoogte van de Chemelot Campus in Sittard-Geleen. Over
enige tijd attenderen ze automobilisten op de Limburgse kenniseconomie.
foto Bas Quaedvlieg

Download Report