NN 1 2014

Nijkerk Natuurlijk
Kwartaalblad voor leden en donauteurs van IVN Nijkerk Nummer 1 - 2014 Winter
Instituut voor
natuureducatie en duurzaamheid
Afdeling Nijkerk
Bestuur
Voorzitter
Vacant
Secretaris
Vacant
Penningmeester Ton Koelemij
033 - 253 52 32 [email protected]
Bestuurslid
033 - 298 31 47
[email protected]
Wim Smeets
Hanneke Bronkhorst 0341 - 36 06 47
[email protected]
Lucie Wessel
06 - 425 06 571
[email protected]
Arie van den Berg
033 - 246 12 71
[email protected]
Ondersteunend:
Relatiebeheer
Colofon
Nijkerk Natuurlijk is een uitgave van IVN
afdeling Nijkerk
Kopij kunt u uiterlijk tot 17 februari a.s.
sturen naar Janny Bosma, tel: 033 257 1249; [email protected]
(tekst zo mogelijk in Word aanleveren en
afbeeldingen los bijleveren als JPG of TIFF)
Redactie:
Marijke Bakker
Janny Bosma
Mia van Marsbergen (Lay-out)
Jaap Schaap (Coördinator)
Bezorging:
Bertine van den Berg
Hilda Blom
Tiny Meersma
Robin Nellestein
Marion Petrie
Jaap Schaap
Ria van Spengen
Marinus van Tol
Bep Vink
Jannie Wijnsma
Wil van Winkoop
Foto op de voorkant (Ruud van Veenschoten)
Roodborst (Erithacus rubecula)
“Hé, daar heb je onze roodborst weer.” “Zou het? Ik weet het niet hoor. Die is vermoedelijk naar zuidelijker oorden. Dit is er waarschijnlijk eentje uit het noorden.”
Vaak denken we het hele jaar dezelfde roodborst in onze tuin te zien. In ZuidEuropa is dat inderdaad waarschijnlijk, maar in ons land trekken ze meestal meer
naar het zuiden. Je zou kunnen zeggen dat er dan een plekje vrij komt voor de
roodborst uit de Scandinavische landen. Die overwinteren weer hier en zijn vaak
opvallend tam omdat ze weinig ervaring met mensen hebben.
Dus, kijk nog maar eens goed of het inderdaad dezelfde roodborst is.
2
Nijkerk
Nijkerk Natuurlijk
Jaargang 37; 2014 - nr 1 (Winter)
Kwartaalblad voor leden en donateurs van IVN Nijkerk.
De afdeling IVN Nijkerk is opgericht op 14 maart 1977.
Secretariaat:
Banknummer:
Ledenadministratie:
Lidmaatschap:
Website:
Postbus 1082, 3860 BB Nijkerk, [email protected]
Rabobank 347864759, t.n.v. Penningmeester IVN Nijkerk
Ton Koelemij (penningmeester)
Actief lid € 15,- , donateur € 12,- , huisgenootlid € 12,- en
jeugdlid € 7,50 per jaar
www.ivn.nl/afdeling/nijkerk
Inhoudsopgave
Van het bestuur
5
Busexcursie landschappen (deel 2)
6
AID ingeschakeld, tevergeefs
9
Lezing over teken en ziekte van Lyme
9
We dragen graag ons steentje bij
10
Plantenliefhebbers
11
Landelijke natuurwerkdag 2 november 2013
12
Een nieuwe fietsroute
14
Programma
16
Vogelnamen op reis
19
Paddenstoelenwandeling 2013
22
Vogelkoppenknipsels
24
In ijs en sneeuw van Jac. P. Thijsse
27
De Windepijlstaart
28
Dagje uit voor de kruidenvrouwen
29
Archief Nijkerk Natuurlijk nogmaals
30
IVN-winkel
30
Nijkerk Natuurlijk 3
WATERGOORWEG 94 * NIJKERK * Tel. 033 - 246 07 34 * Fax 033 - 246 23 81
4
Nijkerk
Van het Bestuur
De algemene ledenvergadering is
vastgesteld op donderdag 27 maart
2014.
Het huidige bestuur zit nu ongeveer
negen maanden. We hebben toch wel
een beetje onze eigen weg moeten
vinden. Mede omdat we het zonder
de inspirerende leiding van Arie
moesten doen en zonder de secure
werkwijze van Wim Leijdens.
Op de regionale en landelijke vergaderingen werden we tot nu toe door
Arie vertegenwoordigd, maar dat
zullen we nu toch echt zelf moeten
gaan doen. Evenals zo vele andere
werkzaamheden, die erg veel tijd en
energie vragen. In ieder geval nog
bedankt, Arie en Wim.
Helaas stelt Wim Smeets zich niet
herkiesbaar voor een volgende
periode en heeft Ton Koelemij aangegeven dat hij wil stoppen als penningmeester!
Gelukkig heeft Anneke Oudejans
iemand gevonden, Irene Olde Meule,
Adverteerders (alfabetisch)
die (vanuit huis) graag werkzaamheden voor ons wil doen, onder andere:
contacten met de kranten (werk wat
Trees Gorris deed) en secretarieel
werk (het ontvangen van de e-mail en
deze verdelen en doorsturen). En dat
is een hele geruststelling.
Ruud van Veenschoten gaat de
website voor ons beheren. We hebben
hoge verwachtingen van hem, want
hij doet dit werk dagelijks. Christa,
bedankt voor al je werk en Ruud, fijn
dat je dit werk gaat doen.
Naast dit nieuwe elan dat ons komt
helpen, zijn we dus nog (steeds) op
zoek naar nieuwe bestuursleden,
voorzitter, secretaris, penningmeester en andere bestuursleden, graag
personen met bestuurlijke kwaliteiten
en ervaring.
Het bestuur wenst u een goede Kerst
en een voorspoedig, maar vooral een
gezond 2014 toe.
Namens het bestuur,
Lucie Wessel
pag.
pag.
Albert Heijn Nijkerk
8
Grondwerken H. van den Burg
4
Bast Driedorp
15
Hoveniersbedrijf H. Muis & Zn.
21
Bokkers Catering
15
Loodgietersbedrijf Van Dasselaar
14
Cummins Turbo Technologies
4
Motivation Office Support bv
15
Formido
4
Rabobank Randmeren
32
Gert Davelaar
22
Van der Goot Opticiens
18
Nijkerk Natuurlijk 5
600 jaar Nijkerk
Busexcursie
schappen
land-
(2e deel)
Daarna werden we uitgenodigd om
een stukje over een “wandelpaadje”
te gaan dat over een deel van de
aarden wal van een akker loopt.
De boeren moesten voor hun eigen
onderhoud en onderkomen zorgen.
Daarvoor legden zij gezamenlijk
stukken akkers aan, die werden
gescheiden door houtwallen. Om
het oprukken van de zandverstuiving over de akkers tegen te gaan,
bouwden zij aarden wallen er
omheen en plantten ze in met stekelige struiken en met bomen. Het stuifzand kwam op de wallen terecht en
de bomen en struiken groeiden daar
weer bovenuit. Deze resten uit het
verleden zijn, voor zover ze niet zijn
vernietigd, duidelijk in het landschap
te herkennen. We konden zien dat
midden in deze akker een eenzame
6
Nijkerk
boom staat. Leendert verklaarde dat
zo'n boom of wat struiken die wat
verdwaald staan in een akker nog een
overblijfsel zijn van een vroeger aangelegde houtwal die als afscheiding
van het stuk van de buurman diende.
Hij wees ons ook op een stuk bos
naast de akker waar reeën en herten
tegenwoordig hun rustplaats hebben.
Vroeger gebruikten de boeren het
hout uit de bospercelen voor het
bouwen van huizen en stallen, voor
het maken van gereedschap en werktuigen en als brandhout.
De bus bracht ons daarna naar
kampeerboerderij De Maaneschijn
voor een pauze. Hier werden we
getrakteerd op koffie en thee met een
speciaal 600-jaar jubileumgebakje!
Voor het volgende onderdeel van de
excursie werd het gezelschap door
Leendert vanaf De Maaneschijn meegenomen naar de ringwalburg. Deze
in historisch opzicht bezienswaardigheid bevindt zich op loopafstand van
de kampeerboerderij, vlak bij de oprit
van een oude
boerderij. Je
moet een stukje
het bos in om
bij de wal te
kunnen komen;
in de toekomst
zal er nog een
informatiebord worden
geplaatst. De
ringwalburg
is ovaal van
vorm en meet
in de lengte 60
meter. Erom-
heen loopt
een sloot,
waarvan
de aarde
gebruikt
is voor de
bouw van
de wal. De
wal is aan de
buitenkant
stijl en aan
de binnenkant glooiend, zoals
je van een verdedigingswal kunt
verwachten. Er zijn resten gevonden
van een ijzersmederij en van zwarte
kogelronde potten. Aan de hand van
onder andere deze gegevens, konden
archeologen de ringwalburg dateren.
Leendert kan hierover boeiend vertellen; hij is bovendien de ontdekker
van deze unieke historische plek!
Via de Bunt gingen we richting
Nijkerkerveen om de Oude Amersfoortseweg in te rijden. Speciaal voor
de excursie is er ontheffing gegeven
om deze weg, die alleen voor bestemmingsverkeer is opengesteld, te
gebruiken. Zodoende kwamen we
langs de Joodse begraafplaats. Nadat
de synagoge in Nijkerk weg was, zijn
later de graven van de bijbehorende
begraafplaats hier naartoe overgebracht. Veel graven zijn heel oud,
maar er zijn ook recente graven. Op
de oude grafstenen groeit geel eierdooiermos op de uitwerpselen van
de vogels die er hebben gerust. Alle
graven zijn met het hoofd naar Jeruzalem, het beloofde land, gericht. Het
toegangshek is het originele hek dat
bij de synagoge hoorde. Hoe het hek
uiteindelijk zijn plaats bij de huidige
begraafplaats heeft gekregen, is een
geschiedenis van de lange adem.
De delen zijn gescheiden geweest
doordat twee verschillende families
ze in gebruik hadden genomen. Na
een speurtocht zijn ze weer teruggevonden. Eén van de eigenaars weigerde om zijn hekdeel terug te geven,
zodat pas na zijn dood dit hek kon
worden geplaatst. Het is goed te zien
dat het een hek is van joods origine;
het is versierd met de davidster en
daarboven zie je een symbool van de
opgaande zon.
In Nijkerk aangekomen, kon de bus
niet meer bij het stadhuis komen
vanwege de drakenbootrace. We
werden bij De Dolle Joncker afgezet
en wie wilde, viel zo van het ene
onderdeel van de jubileumviering in
het andere.
De deelnemers waren de buschauffeur en de IVN-gidsen heel dankbaar
voor hun deskundige leiding, waar-
Nijkerk Natuurlijk 7
door de excursie een groot succes
geworden is. Dankzij hen was de
hele ochtend reuze interessant en
plezierig. Na deze excursie besefte ik
eens te meer dat we als inwoners van
Nijkerk in een heel bijzondere stad en
omgeving wonen. Heel erg bedankt!
Willemien van der Laaken,
deelneemster excursie 22 juni 2013.
Foto’s: Anita de Raad (ook die in NN
2013-4, het eerste deel van dit verslag).
Voortzetting busexcursies landschappen in 2014
Vanwege het succes van de landschapsbusexcursies, zijn in het jaarprogramma van IVN Nijkerk voor 2014 twee nieuwe excursies opgenomen.
Deze excursies zijn gepland op de zaterdagen 5 april en 10 mei om 09.30 uur
vanaf het gemeentehuis van Nijkerk.
Waren de vorige excursies gratis, omdat ze georganiseerd waren in het
kader Nijkerk 600 en door de Stichting Nijkerk 600 jaar zijn bekostigd, de
excursies in 2014 zijn dat niet. Er wordt aan de deelnemers een vergoeding
van € 7,50 gevraagd en dat is inclusief consumptie bij de Maaneschijn, weliswaar zonder gebakje.
Wie wil deelnemen aan een van deze excursies kan zich aanmelden bij Arie
van den Berg, tel. 033 – 246 12 71 of per mail: [email protected].
8
Nijkerk
Aanvulling op artikel
AID Ingeschakeld tevergeefs!
Herinnert u zich nog het artikel van Wim Smeets in ons vorige nummer?
Vanwege ruimtegebrek hebben we het verslag over de busexcursie in het kader
van Nijkerk 600 als vervolgverhaal moeten brengen en een adressenlijst die Wim
bij zijn artikel had vermeld, weggelaten met de optie deze lijst in dit nummer op
te nemen. Wim vindt deze adressenlijst van belang, derhalve plaatsen wij deze
lijst nu alsnog.
Adressenlijst:
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
Ministerie van Economische Zaken
Divisie Klantencontact en Dienstverlening
Catharijnesingel 59, 3511 GG Utrecht
Postbus 43006, 3540 AA Utrecht
088-2233333
www.nvwa.nl
NVWA Klantencontactcentrum
Lubeckplein 34, 8017 JS Zwolle
Postbus 10063, 8000 GB Zwolle
0800-2233334
[email protected]
Lezing over teken en
de ziekte van Lyme,
zéér aanbevolen!
Deze lezing wordt op 21 maart a.s.
gehouden in Ermelo, zoals ook
vermeld in ons programma op de
middenpagina’s van dit blad.
Velen van ons hebben hier, door onze
meer dan gemiddelde belangstelling
voor de natuur, slechte ervaringen
mee opgedaan. Dus de hoogste tijd
voor de natuurverenigingen om de
handen ineen te slaan en over dit
Omgevingsdienst Flevoland & Gooi en
Vechtstreek
Afdeling Toezicht & Handhaving
Jan-Dirk Pater
Botter 14-15
Postbus 2341, 8203 AH Lelystad
088-6333119 / 06-22508252
[email protected]
onderwerp een goede voorlichtingsavond te organiseren. Vooral de
preventie, hoe je kunt voorkomen dat
je wordt gebeten en hoe je de teek het
beste kunt verwijderen als hij je toch
te pakken heeft. Ook wordt verteld
hoe de bacterie zijn werk doet. Er
worden diverse brochures aangeboden en er zijn teekverwijderaars
verkrijgbaar. Wij bevelen deze avond
van harte bij u aan.
Mochten er in uw kennissenkring
mensen zijn die ook belangstellend
zijn, neem ze dan gerust mee.
Aanvang 19.30 uur. Plaats: Het
Pakhuis, Molenaarsplein 24, Ermelo.
Nijkerk Natuurlijk 9
Helpende Handjes
We dragen graag ons
steentje bij !
Graag stellen wij ons voor. Wij zijn
Cummins Turbo Technologies B.V.
en hebben ons een jaar geleden
gevestigd in Nijkerk. Wij zijn als
verkoopkantoor verantwoordelijk
voor het vermarkten van Holset
turbochargers aan de onafhankelijke Europese Aftermarket.
Wij zijn onderdeel van Cummins
Inc, waarvan het hoofdkantoor in
Columbus (VS) staat.
Cummins is wereldwijd de grootste onafhankelijke fabrikant voor
dieselmotoren; onze motoren en
componenten hiervoor worden
onder andere geleverd aan DAF in
Eindhoven. In totaal werken er zo’n
50.000 medewerkers, waarvan acht in
Nijkerk, te weten: Marishka Mulder,
Edwin van Plaggenhoef, Jeroen
Quist, Tim Maaskant, Wilbert Pecht,
Michiel Tempelman, Jorge Rosa en
Gerben van de Biezen.
Vanuit Cummins worden een aantal
kernwaarden nagestreefd. Deze zijn
o.a innovatie, integriteit, diversiteit,
wereldwijde betrokkenheid, het
leveren van superieure prestaties en
maatschappelijke betrokkenheid. Het
is met name dit laatste punt waarom
wij naar mogelijkheden hebben
gezocht om in de directe omgeving
van Nijkerk ons steentje bij te kunnen
dragen.
10
Nijkerk
Ons streven naar lokale maatschappelijke betrokkenheid, in combinatie
met het als groep (teamwork) werken
buiten het vertrouwde kantoor, is een
belangrijk gegeven. In onze zoektocht
naar een geschikte partner kwamen
we al snel bij IVN uit. Na een eerste
kennismaking met Dhr. van den
Berg en Dhr. Loman raakten wij nog
verder enthousiast en wij zijn ervan
overtuigd dat wij tot een vruchtbare
samenwerking met IVN kunnen
komen.
Onze insteek is om een tweetal
vrijdagen per jaar onze diensten ter
beschikking te stellen aan IVN. Wij
zullen dan per groep van vier personen een ochtend of middag voor onze
rekening nemen. De eerste activiteit
is inmiddels verricht op vrijdag 15
november jl. Wij gingen assisteren
bij het knotten van wilgen langs het
klompenpad in Appel.
Het was een mooie dag in een prachtige omgeving. Morgendauw en de
koeien in het weiland.
Jan Gorris was onze begeleider. Hij
vertelde enthousiast over het project
en na de introductie en informatie
over het materiaal gingen we aan
de slag. Twee ploegen, één voor de
ochtend en één voor de middag.
Het was alweer vijf jaar geleden dat
deze wilgen geknot werden. Al met
al een stevige klus, maar ook een
mooie klus in teamverband. Tussendoor een gezellige lunch samen, het
was een goede dag!
Op naar de tweede klus, in februari
2014 bij de paddenpoel.
tekst en foto’s: Wilbert Pecht
Cummins Turbo Technologies B.V.
Plantenwerkgroep
Plantenliefhebbers,
Op onze slotavond hebben we
afscheid genomen van Lydia en
Marlies als coördinatoren van onze
werkgroep. Lydia kon helaas niet
aanwezig zijn, maar het bloemetje
heeft ze inmiddels gekregen.
Dames, nogmaals bedankt voor jullie
werk.
Afgelopen seizoen zijn we uiteindelijk maar acht keer bij elkaar
gekomen, wat ik erg magertjes vind.
Ik wil onze activiteiten wat uitbrei-
den, hoe of wat weet ik nog niet,
maar daar kunnen we over nadenken. Bovendien heb ik contact gehad
met de plantenwerkgroep van IVN
Barneveld. Concrete afspraken zijn
er niet gemaakt, maar misschien
kunnen we gezamenlijk wat ondernemen.
In ieder geval beginnen we het
seizoen met een mossenexcursie.
Ik wens jullie een goede rustperiode,
net als de planten.
Lucie
Nijkerk Natuurlijk 11
Werkgroep Landschapbeheer
Landelijke natuurwerkdag 2 november
2013
De werkgroep Landschapsbeheer
van IVN Nijkerk en omgeving heeft
weer een mooie locatie weten te
vinden voor deze geweldige activiteit. Samen met zo’n 15.000 vrijwilligers in het hele land hebben wij
een prachtige dag beleefd.
Te gast bij de familie Korner op
Klaarwaterweg 15 te Nijkerkerveen
hebben wij, samen met bijna 60
vrijwilligers uit de omgeving, in het
slagenlandschap onze slag geslagen.
Enthousiaste vrijwilligers, grote variatie aan werkzaamheden, een groot
vuur, een miniworkshop fruitbomen
planten, een natuurmoment voor
de jeugd en een strakke organisatie waren de ingrediënten voor een
geslaagde dag. Ook werkten er 5
jongelui mee in het kader van hun
maatschappelijke stage.
12
Nijkerk
Om 09.00 uur ‘s ochtends werden
we verwelkomd door de gastheer
Jos Korner. Na zijn praatje over het
gebied en de uitleg van Rien over
het programma konden we, na het
Arbopraatje (veilig werken, dus
allemaal werkhandschoenen aan) met
bijl, zaag, snoeischaar of schop aan
het werk.
We konden kiezen uit: wilgen
knotten, elzen afzetten, vogelbosje
snoeien, aanplanten van een nieuwe
houtwal of het verwijderen van een
wilgenstruweel bij de poel.
Bij ieder projectje was een groepsleider (herkenbaar aan een oranje hesje)
aanwezig. Hij/zij wist ons te vertellen wat er gedaan moest worden en
waarom dit nodig was.
Om 10.30 uur koffie in en om de
grote IVN-partytent en een moment
voor onszelf. Even bijpraten met een
bekende of gewoon genieten van een
goed bakje leut.
Opeens was het met de rust gedaan;
daar kwamen de welpen en kabouters van Roncalli aan. Met snoeischaar en zaag gingen zij aan het
werk in het wilgenstruweel bij de
poel. Bij de poel moest meer licht
komen, dus de opgeschoten bomen
moesten daar weg.
Inmiddels was de takkenbult
voldoende groot en konden
de scouts van de Cay-Noya
Nairana -stam laten zien wat
ze bij deze scoutinggroep
geleerd hebben. De takkenbult was een gewillige prooi
voor het vuur. Er werd afen aangesleept met takken.
Lekker warm en leuk! Aan
Rien’s dichterlijk brein ontsproot het
volgende rijmpje:
Elzen knotten, lekker stoer
met je zus, pa of broer.
Een stam vellen, zo`n dikke.
Ja dat is pas echt kicken.
Ook was daar Gert Davelaar met
zijn kraan
deze pakte menige els vakkundig
aan.
Ook Johan Nijzink met de zaag
samen waren zij voor deze elzen een
plaag.
Boom na boom legde het loodje.
Sommigen kwamen in het slootje.
`t Was heel gezellig.
Landelijke Natuurwerkdag
natuurlijk volgend jaar weer.
Don, lid van de gidsencursus Amersfoort-Nijkerk, was erg benieuwd
naar de parate kennis van de bevers
en welpen over de natuur. Dat viel
niks tegen. Dan in de poel aan het vissen en
zowaar daar werden onder meer
bootsmannetjes gevangen en bewonderd.
Verder werden er ook nog zo’n 500
bomen en/of struiken aangeplant.
Meidoorn, sleedoorn, lijsterbes, krent,
Gelderse roos en egelantier werden
in vierkantsverband geplant. Een
zware klus, want de vers gespitte
grond was zwaar verzadigd door de
vele regen .
In de middagpauze was de catering
aanwezig: een stevige kom soep naar
keuze en heel veel brood stonden
voor ons klaar. ‘s Middags gingen we nog lekker
verder werken, want het weer bleef
prima.
Tot slot al het gereedschap verzamelen en om ca. 15.00 uur was het einde
oefening en vertrok (bijna) iedereen
vermoeid en verzadigd huiswaarts.
De achterblijvers braken de partytent
af en ruimden gereedschap, tafels
en banken op en verzamelden de
vlaggen.
Moe maar voldaan en de kop lekker
leeg. Volgend jaar is er weer een
natuurwerkdag. Wij doen natuurlijk
weer mee. Waar is nog de vraag. Met dank aan de familie Korner en
alle vrijwilligers.
Kun je niet wachten tot volgend
jaar, meld je dan aan bij de IVNwerkgroep Landschapsbeheer. Wij
werken in het landschap op diverse
zaterdagochtenden. Zie de website: www.ivn.nl/afdeling/nijkerk/ werkgroepen/landschapsbeheer
Rien Loman,
coördinator werkgroep Landschapsbeheer
foto: Nouschka Haven
Nijkerk Natuurlijk 13
Een nieuwe fietsroute
Afgelopen winter werd IVN Nijkerk
door de gemeente Nijkerk uitgenodigd om eens te komen praten.
Of wij wilden meewerken aan een
nieuw fietsboekje met een cultuurhistorische route door de landschappen van Nijkerk. Nou, zo’n educatief
project, daar hadden Leendert de
Boer en ondergetekende wel oren
naar. We hadden immers al het boek
‘Landschapsjuwelen’ laten verschijnen. (Dat boek was binnen een jaar
uitverkocht.) Omdat de route niet
langer dan 35 km mocht worden,
viel de Arkemheenpolder helaas
af. We mochten 24 stukjes schrijven
van maximaal 120 woorden en een
inleiding over het ontstaan van de
landschappen in drie stukken van
250 woorden. Dat is allemaal gelukt
en daar hebben we veel plezier aan
beleefd. Bovendien hebben we samen
de route vastgesteld: door het kampenlandschap, de jonge heideontginning (100 jaar oud) en het slagenlandschap van Nijkerkerveen. Het is in
14
Nijkerk
grote lijnen dezelfde route als van de
landschapsbusexcursies die wij dit
jaar tien keer hebben verzorgd in het
kader van de festiviteiten Nijkerk 600
jaar stadsrechten. Ook heeft Leendert een groot aantal van zijn foto’s
ter beschikking gesteld. Kortom,
het boekje wordt eind 2013 door de
gemeente Nijkerk uitgegeven, de
hoofdopdrachtnemer is Landschapsbeheer Gelderland, maar de inhoud
draagt het stempel van IVN Nijkerk.
Als vereniging kunnen we trots zijn
op het resultaat. De cultuurhistorische fietsroute zal tegen een schappelijke prijs te koop zijn bij VVV
Agentschap Boekhandel Roodbeen.
Veel plezier bij het lezen en fietsen.
tekst: Arie van den Berg
foto: Leendert de Boer
Nijkerk Natuurlijk 15
Vogelinventarisatie
Nieuwjaarswandeling
za. 18 jan.
za. 18 jan.
Wulfshoeve
Delta Schuitenbeek bij
Putter Stoomgemaal
NS-Station Nijkerk
Bij de plasjes van Vitens
Westdijk Bunschoten
Startlokatie
Hulckesteinse bos
Vogelinventarisatie
IVN-publiekswandeling Zie de pers
Vogeltelling
zo. 2 feb.
za. 15 feb.
zo. 16 feb.
za. 1 maart
Delta Schuitenbeek bij
Putter Stoomgemaal
za. 15 maart
Vogelinventarisatie
Thema: Kiezen voor
bomen
wo. 12 maart Boomplantdag
Bij de plasjes van Vitens
Westdijk Bunschoten
Delta Schuitenbeek bij
Putter Stoomgemaal
NS-Station Nijkerk
Bij de plasjes van Vitens
Westdijk Bunschoten
Vogeltelling
za. 1 feb.
NS-Station Nijkerk
Wintergasten reservemiddag
za. 25 jan.
met aansluitend receptie van 16.00 tot 18.00 u
Wintergasten
Vogeltelling
za. 11 jan.
za. 4 jan.
Excursie
Datum
1e kwartaal
9.00 – 10.00 u.
9.00 – 10.00 u.
9.00 – 10.00 u.
13.30 u.
9.00 – 10.00 u.
14.00 u.
13.30 u.
9.00 – 10.00 u.
14.00 u.
9.00 – 10.00 u.
Tijd
Programma
Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid
Hanneke Bronkhorst
Jan Smits en team
Wim Smeets
Lucie Wessel en Gerrie de Gooijer
Hanneke Bronkhorst
Rien Loman
Wim Smeets
Wim Meijer en Ad van Wuijckhuijse
Lucie Wessel en Gerrie de Gooijer
Hanneke Bronkhorst
Wim Meijer en Ad van Wuijckhuijse
Wim Smeets
Gidsen
Kootwijkerzand
Algemene Ledenvergadering
za. 22 maart
do. 27 maart
Wulfshoeve
NS-Station Nijkerk
Het Pakhuis, Molenaarsplein 24, Ermelo
19.45 u.
14.00 u.
19.30 u.
Bestuur
Leendert de Boer en Ellie Kroon
IVN Nijkerk, IVN NoordwestVeluwe, Vogelbeschermingswacht
Noord-Veluwe, KNNV NoordwestVeluwe
Landschapsexcursie *)
Weidevogels
Vogelinventarisatie
Weidevogels reservemiddag
za. 5 april
za. 5 april
za. 19 april
za. 19 april
NS-Station Nijkerk
Delta Schuitenbeek bij
Putter Stoomgemaal
NS-Station Nijkerk
Stadhuis Nijkerk
Bij de plasjes van Vitens
Westdijk Bunschoten
Wim Meijer en Ad van Wuijckhuijse
Arie van den Berg en Leendert de Boer
14.00 u.
Op de winteravonden wordt aan de deelnemers een vrijwillige financiële bijdrage gevraagd.
Voor meer informatie neem contact op met Irene Olde Meule (06 - 242 98 378), of mail ([email protected]).
Dit programma is onder voorbehoud. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de website,
www.ivn.nl/afdeling/nijkerk en volg de aankondigingen in de plaatselijke bladen en op de kabelkrant.
Wim Meijer en Ad van Wuijckhuijse
9.00 – 10.00 u. Hanneke Bronkhorst
14.00 u.
9.30 u.
9.00 – 10.00 u. Wim Smeets
*) Aanmelden bij Arie van den Berg via [email protected] of 033-2461271
Deze excursie is niet gratis, maar zal € 7,50 per peroon bedragen incl.
koffie bij de Maaneschijn.
Vogeltelling
za. 5 april
na de pauze: Presentatie vlinderwerkgroep vanwege 10 jarig bestaan
Tekenlezing
do. 20 maart
IVN leden krijgen
15 % korting
18
Nijkerk
Vogelnamen op reis
Vogels kijken kun je iedere dag.
Onderweg naar je werk, naar de
sportvereniging of naar familie. Of
je nu rijdt op polderweggetjes of
op de snelweg, altijd kun je vogels
kijken. Het kunnen herkennen en
op naam brengen van vogels geeft
extra plezier. Alleen zijn niet alle
vogelnamen even logisch en voor de
hand liggend. Leest u even mee?
Kleuren en namen
• Zilverreiger is niet van zilver
maar is gewoon wit
• blauwe reiger is grijs
• zwarte ibis is paarsbruin met
groen metaalglans
• drie van de vier in West-Europa
voorkomende kiekendieven
noemen we met hun kleur
(blauw, bruin, grauw) en de
vierde naar het kenmerkende
leefgebied: steppenkiekendief.
Familienamen
• Vijftien van de zestien in WestEuropa voorkomende sterns
worden stern genoemd met een
kenmerkende naam als bijvoeglijk naamwoord ervoor, zoals
witwang of dwerg of reuzen. Er
is één uitzondering en dat is de
visdief
• wie denkt dat grote en kleine
burgemeester iets van doen heeft
met grote en kleine gemeenten
komt ook teleurgesteld thuis: het
zijn meeuwen
Bonte ijsvogel (Ceryle rudis)
Namen naar het geluid
• wielewaal; 2 generaties terug
werd op school nog een liedje
geleerd waarin de wielewaal
voorkwam
• tureluur; het kenmerkende voorjaarsgeluid: tu luu luu
• grutto: oh gut oh gut oh gut
• rotgans; sommige mensen
denken dat dit de verzamelnaam
is voor alle ganzen, die overlast
veroorzaken, maar het is echt het
geluid dat ze maken.
Engelse vogelnamen
Nederland is, zeker de oppervlakte
en de bevolkingsdichtheid in aanmerking nemend, een vogelrijk land.
De wat serieuzere vogelaar wil echter
ook wel eens buiten Nederland
vogels kijken. Dan ontstaat er direct
een taalprobleem. Niet voor de dagelijkse conversatie in Engels of Duits
of Frans, maar voor de vogelnamen.
Als het in Nederland al studeren is,
dan is het met Engelse namen nog
eens extra opletten.
Ik heb zelf gereisd in Europa, Afrika
en Azië. Met de Engelse benaming
Nijkerk Natuurlijk 19
oefening en met veel voorkomende
vogels op de plaats van bestemming
kom je er lekker in.
Maar dan, dan weet je een naam niet
en probeer je een vertaling vanuit het
Nederlands te maken. Voorbeeld:
we zien eerst een wintertaling en dat
is (common) Teal. Vervolgens zie ik
een zomertaling en probeer iets met
“summer teal”, maar dat is volstrekt
onjuist. Het is een Garganey.
Visarend (Pandion haliaetus)
Grijze Wouw (Elanus caeruleus)
gaat het met internationale gidsen
heel goed. Alleen zijn die gidsen
het gewend om de Engelse namen
te hanteren en ik niet. Dat betekent
studeren vooraf. Veel soorten hebben
echt een heel andere naam en lijken
niet op een letterlijke vertaling. Voorbeeld, een torenvalk is een Kestrel,
een visarend is een Osprey. Of een
wilde eend is een Mallard. Na enige
20
Nijkerk
Ander voorbeeld: onze blauwe reiger
heeft een groot verspreidingsgebied.
Na waarnemingen van verschillende
reigers, zoals Purple Heron (purperreiger), Squacco Heron (ralreiger)
weet je dat “heron” het goede woord
is voor reiger, dus vertaal je blauwe
reiger naar Blue Heron. Helaas,
pindakaas. Het is de Grey Heron.
De Blue Heron bestaat ook, maar
die leeft in verschillende varianten
(little, great, eastern enz.) in Noord-,
Midden- en Zuid-Amerika.
Voorbeeld met roofvogels. Als je net
geleerd hebt dat een wouw een Kite
is, en dat blijkt te kloppen met zwarte
wouw (Black Kite) en rode wouw
(Red Kite) dan lijkt Grey of Pale Kite
voor de hand te liggen met de grijze
wouw. Weer mis, het blijkt de Black
Shouldered Kite te zijn.
Na het genieten van de jacht door
een bonte ijsvogel leren we de naam
Pied Kingfisher; Kingfisher is ijsvogel en Pied wordt vertaald met
“bont”. Diezelfde dag ga je dan nog
de mist in door bij het zien van een
bonte kraai enthousiast Pied Crow te
roepen, terwijl deze vogel in WestEuropa Hooded Crow heet. Er is, net
als de variant met de reigers, wel een
Pied Crow, maar dan in Afrika en op
Celebes. De Nederlandse naam van
die vogel is dan weer schildraaf.
Bent u er nog?
Drietalenverwarring
Ik was eens in de Ezumakeeg vogelkijkhut bij het Lauwersmeer. Daar
was een Duitse vogelaar. Nu was
ik inmiddels gevorderd met mijn
Engelse namen, maar in het Duits
ben ik volstrekt niet thuis. Dus toen
er een groep brandganzen overvloog
in mooi licht om te fotograferen, riep
ik brandgans, waarop hij zei, neen
Weisswanggans. En hij wees onder
het uitspreken van de naam brandgans een bergeend aan.
Avibase
Er is uiteraard een oplossing voor
al dit namengeweld. Alle bekende
vogelsoorten zijn uitvoerig beschreven en hebben een wetenschappelijke
naam (Latijn). Dat is altijd weer de
bron waar u naar terug kunt. Vervolgens kunt u via die wetenschappelijke naam zeker weten dat u en uw
gids of een andere vogelaar het over
dezelfde vogel hebben. Kijkt u eens
op
http://avibase.bsc-eoc.org/
Daar zijn bijna tienduizend vogels
(alle soorten van de wereld) in een
database te vinden. Minimaal met de
namen in zo’n tien tot twintig talen,
bij wijd verspreid voorkomende
soorten tot wel dertig talen. Er staan
foto’s bij, en er is een korte omschrijving.
Tenslotte, hoewel het aantal gelovigen in Nederland terugloopt en
de kloosters verbouwd worden tot
conferentieoord, kunt u in de winter
rondom Nijkerk, toch rustig naar de
nonnetjes gaan kijken. Veel plezier
met uw ontdekkingstocht naar de
vogelnamen.
tekst en foto’s: Rob Schoemaker
Voor:
- Ontwerp & Aanleg van uw
tuin
- Onderhoud & Sierbestrating
Zelderseweg 3 Zwartebroek
Tel: 033-245 3095 / 0342-462 868
www.muishoveniers.nl
Het Tuincentrum voor uw
- Tuinplanten
- Bomen in velerlei soorten
- Haagplanten, Beuken
Coniferen Taxus enz.
Nijkerk Natuurlijk 21
Scholen Werkgroep
Paddenstoelenwandelingen 2013 op landgoed Oldenaller
Tussen 8 en 18 oktober hebben
ongeveer 300 leerlingen uit de
onderbouw (groepen 1 t/m 4) van
diverse basisscholen in Nijkerk en
Nijkerkerveen aan onze herfstwandelingen meegedaan.
Op maandagmiddag 7 oktober verkenden we als natuurgidsen het bos
en besloten om het zogenaamde Cor
Jansenpad links en rechts te lopen
omdat daar veel echte paddenstoelen stonden. Met echte bedoel ik de
vliegenzwam; de andere zwammen
zijn voor de kleintjes ook leuk, maar
de rode met witte stippen, dat is pas
de echte! Natuurlijk kwamen we ook
eekhoorntjesbrood tegen en honingzwammen en bultzwammen, elfenbankjes, kastanjeboleten, enz.
22
Nijkerk
De gidsen vertelden over buisjes en
plaatjes en legden spiegeltjes tegen
een paddenstoelenvoet om een en
ander te verduidelijken en ze vertelden ook dat paddenstoelen sporen
verspreiden en geen zaden.
En dan natuurlijk EIK en BEUK. Het
verschil in de schors van de bomen
moest uiteraard bevoeld worden.
De kinderen verzamelden eikels en
beukennootjes, sommigen kenden
de nootjes niet en pakten de napjes.
Dat er om de nootjes een harde schil
zit viel hen erg tegen. Toen begrepen ze ook dat een houtduif er pijn
van in zijn keel/krop krijgt. Gerrie
de Gooijer had ons gewezen op een
blauwe stip op een beuk, want uit een
holte halverwege de stam waren wel
26 vleermuizen gekomen tijdens een
excursie met Zomer Bruin. De uitwerpselen zie je als een brede streep
langs de beukenstam lopen. Prachtig
vonden de kinderen dat verhaal en
een paar leerlingen van de Oranje
Nassauschool hebben dit nagetekend. We ontdekten ook een groene
rups. Zo’n beestje was interessant.
En bij een grote naaktslak konden
ze niet geloven dat hij echt was en
geen “neppe”, zoals ze zeiden.
Het waren heerlijke wandelingen,
soms wat te nat, want vrijdag de
11e regende het vrijwel onafgebroken. Maar met laarzen aan ging het
prima, vooral door diepe plassen.
Donderdag 17 oktober kwam Gerrie
van de Brink, een stagiaire van de
natuurgidsencursus, ons helpen en
zij heeft ook erg van deze groepen
genoten. Een levendbarend hagedisje was een bijzonderheid, ook
voor ons!
tekst: Anneke Oudejans
tekeningen van leerlingen van
de Oranje Nassauschool
De redactie van
Nijkerk Natuurlijk
wenst alle lezers:
Prettige kerstdagen en
veel rijke natuurmomenten in 2013
Nijkerk Natuurlijk 23
Vogelkoppenknipsels
Verzameld door Wim Smeets
In deze rubriek vindt u samenvattingen van artikelen met in de kop
een vogelnaam of een vogelaanduiding. Deze artikelen verschenen
in de maanden maart tot en met
augustus 2013 in Nederlandse dag-,
week- en huis-aan-huisbladen.
Eemnes legt grutto in de watten
De Gooi- en Eemlander, 8 maart 2013
De gemeente Eemnes gaat subsidie verlenen voor het project ‘Plas
Dras’. Daardoor krijgt de grutto meer
broedkansen in de polder. Het waterpeil wordt verhoogd waardoor het
aan weerzijden van de sloot drassiger
wordt. Agrariërs worden gecompenseerd omdat zij een stuk bij een sloot
vrij laten en niet maaien. Daardoor is
er meer voedsel voor de grutto.
De patrijs houdt zich wel héél
stil
NRC Handelsblad, 12 maart 2013
Het jaar 2013 is uitgroepen tot het
jaar van de patrijs. Deze vogel, ooit
zo karakteristiek voor het Nederlandse landschap, verdwijnt. Sinds
de jaren zeventig is de populatie
met 95 procent afgenomen. Dat is
in de rest van Europa ook het geval.
De oorzaken van de afname liggen
voor de hand: door het gebruik van
bestrijdingsmiddelen in de landbouw
is er onvoldoende voedsel voor de
patrijzen in de vorm van insecten
en kruiden. Door de toenemende
schaalvergroting in de landbouw zijn
er steeds minder heggen en perceel-
24
Nijkerk
randen waar de patrijzen graag op
de grond nestelen en zich doorgaans
heel stil schuil houden.
Oervogels begonnen met vier
poten
NRC Handelsblad, 15 maart 2013
De eerste oervogels hadden niet
alleen veren op hun voorpoten, maar
ook op hun achterpoten. Van de
oervogels Sapeornis vonden Chinese
wetenschappers twee fossielen die
er sterk op wijzen dat deze hebben
gevlogen. Zij vlogen wellicht niet
met twee, maar met vier vleugels.
De fossielen stammen uit het tijdvak
van tussen 146 en 100 miljoen jaar
geleden. De Sapeornis heeft veren
van wel 5 centimeter lengte over de
gehele lengte van zijn tibiotarsus (een
versmelting tussen het scheenbeen en
de voetwortel). Op zijn poot zitten
ook veren. Die zijn 3 centimeter lang,
bijna net zo lang als de poot zelf.
Klifzwaluw wendbaar door kortere vleugels
NRC Handelsblad, 19 maart 2013
Amerikaanse klifzwaluwen Hirundo
pyrrhonota, werden in de Verenigde
Staten in de jaren 80 vaak aangereden. Nu lijken zij zich te hebben
aangepast: kortere vleugels, minder
doden. Dit is het resultaat van dertig
jaar lang onderzoek aan doodgereden Amerikaanse klifzwaluwen door
Amerikaanse wetenschappers.
Andere aanpassers zijn onder andere
stadse merels, zij hebben kortere
snavels dan hun soortgenoten op het
platteland. Stadse koolmezen zingen
een toontje hoger dan hun soortgenoten op het platteland.
De slechtvalk
De Gooi- en Eemlander, 3 april 2013
Vanaf november 2012 wordt er op
de Onze-Lieve-Vrouwentoren in
Amersfoort een slechtvalk gezien.
Op 23 januari 2013 werden de eerste
prooiresten gevonden bovenop de
toren. Vanaf 28 februari werd de
eerste melding van twee slechtvalken
gedaan. Het nummer op de ring om
de poot van het vrouwtje gaf aan dat
ze vorig jaar geboren is in een nest op
de Koninklijke Crypte van Laeken,
een deelgemeente van Brussel.
Vogels bedreigen bouw
Noordhollands Dagblad/Schager Krant,
24 april 2013
Terwijl de wegenbouwers weekend
vierden is een kolonie oeverzwaluwen neergestreken in de zandhopen
aan het einde van de Westtangent
in Heerhugowaard. Een gelukkige bijkomstigheid: de zandhopen
moeten nog inklinken, dus wordt er
tot het einde van het broedseizoen
niet gegraven in de zandhopen. De
werkzaamheden gaan gewoon door,
al levert het voorbijrijden van vrachtauto’s de nodige onrust op bij de
oeverzwaluwen.
De scholekster in Nederland
vergrijst
NRC Next, wetenschap, 18 mei 2013
Elk jaar zijn er minder scholeksters
in Nederland. De vogels die nu nog
langs de vloedlijn scharrelen, zijn
slechtvalk (Falco peregrinus)
intussen stokoud. Wetenschappers
vrezen dat deze soort binnenkort in
Nederland vrijwel uitgestorven is.
Scholeksters zijn heel plaatsgetrouw.
Ze verkassen niet als het voedsel in
hun broedgebied vermindert. Ongeveer 30% van de wereldpopulatie van
scholeksters leeft in Nederland. In
1990 telde ons land ongeveer 250.000
overwinterende scholeksters, 15 jaar
later was de stand gehalveerd. De
soort gaat jaarlijks met 5% achteruit.
Noordse sterns vliegen tweemaal
de wereld rond
Trouw, 22 mei 2013
Noordse sterns uit een kolonie in de
Eemshaven hebben een nieuw record
gevestigd op het onderdeel trekafstand. Zeven Noordse sterns kregen
in 2011 een minuscuul loggertje
met een chip aan hun poot. In 2012
werden de vogels teruggevangen. Uit
de opgeslagen informatie over licht
en donker, in combinatie met de tijd,
konden de onderzoekers achterhalen
waar de vogels het afgelopen jaar zijn
Nijkerk Natuurlijk 25
geweest. De sterns sloegen bij ZuidAfrika links af naar Australië om daar
pas naar het zuiden af te buigen. Eén
vogel vloog zelfs door naar NieuwZeeland om daarna naar Ant¬arctica
af te buigen.
Voor het eerst in lange tijd minder sterke afname weidevogels
Trouw, 5 juni 2013
Het aantal weidevogels in Nederland
gaat sinds de jaren negentig sterk
achteruit, maar voor het eerst in
lange tijd is er ook een sprankje hoop.
De laatste vijf jaar gaat de achteruitgang minder hard en sommige
soorten, zoals de kievit en de grutto,
laten zelfs een lichte toename zien.
De tureluur en de veldleeuwerik
gaan niet meer zo hard achteruit. Dat
blijkt uit de nieuwe Weidevogelbalans van Sovon en Landschapsbeheer
Nederland.
Ooievaar laat jong sterven
De Gooi- en Eemlander, 3 mei 2013
De lange winter gevolgd door een
periode van droogte is funest voor
jonge ooievaars. De oudervogels
kunnen nauwelijks aan voedsel
komen met als gevolg dat veel
pasgeboren ooievaars het niet zullen
overleven. In en rond het ooievaarsstation De Lokkerij in De Wijk bij
Meppel zijn 225 bebroede nesten met
normaal 2 jongen per nest. Dit jaar
zijn er dit minder dan 1 ½ jong per
nest, hetgeen te weinig is om de soort
in stand te houden.
26
Nijkerk
Ooievaarsstation bijna vleugellam
De Telegraaf, 10 juni 2013
In het kleine dorpje Schiphorst, onder
de rook van Meppel, ligt een ooievaarsstation dat bekend is in binnenen buitenland. De Lokkerij wordt
al meer dan dertig jaren gerund,
maar het station dreigt door gebrek
aan financiële middelen vleugellam
te raken. Sponsoren haken af door
crisis. Een faillissement ligt op de
loer.
Postduif is een goede ruiker
De Telegraaf, 24 augustus 2013
Postduiven dienen te worden
getraind om hun hok terug te vinden;
daarbij is de stand van de zon, het
aardmagnetisme en de reuk van
belang bij het navigeren. De duif kan
aan de stand van de zon het tijdstip
van de dag ontlenen en de richting.
De invloed van het aardmagnetisme is onderzocht door magneten
rondom het hoofd van de duif aan
te brengen. Deze duiven raakten het
spoor volledig bijster. De reuk speelt
een belangrijke rol in een straal van
300 tot 500 kilometer rond het hok.
Postduiven met grote neusdoppen
zijn daardoor in het voordeel.
* Wim Smeets, Bachlaan 111, 3752
HG Bunschoten, (033) 298 31 47,
[email protected].
Winter
u heeft het na een paar neveldagen eerst wat
geregend en gesneeuwd met stormvlagen uit
het noorden, toen is de wind uitgeschoten naar
oost en voor we goed begrepen, wat er eigen lijk
gebeurd was, reden we schaatsen op de slootjes.
Haarmos.
Beuk.
Meidoorn.
Schorsmos
Ingezonden door een bewonderaar van Jac. P. Thijsse
Nijkerk Natuurlijk 27
Carabus als filmkenner
De WINDEPIJLSTAART
gejaagd door de wind
Het gebeurt mij regelmatig dat
mensen mij een gek beest brengen.
Waarschijnlijk doen ze dat omdat ze
vinden dat ik een gekkebeestenkenner ben...
Zo gaf een winkelier uit de Kleterstraat mij eens een Sabelsprinkhaan (Tettigoniidae). En eens
brachten gemeentelieden mij een
Amerikaanse slang. Die hadden ze
uit het gras gemaaid, maar dat is
lang geleden; dat gebeurt niet meer.
Tegenwoordig wordt de Dierenambulance gebeld. Soms wordt daar
een ontsnapte nerts aangezien voor
een visotter. Maar goed, er is aandacht voor dieren.
Waar het mij nu om gaat is de Windepijlstaart (Agrius convolvuli, familie
Sphingidae). Deze vlinder ontpopt
zich in Noord-Afrika en vliegt via
Zuid-Europa regelmatig tot in onze
regionen, hoewel het hier geen algemene soort is. Hij ziet er een beetje
griezelig uit met z’n gestreepte dikke
lijf (abdomen) en z’n grillig getekende
vleugels en een vleugelbreedte van
ruim 12 cm. Wellicht omdat hij er zo
gek uitziet wordt hij bij mij gebracht.
De vlindertrek is evenals de vogeltrek
ongelooflijk en dus interessant. Zoals
die beestjes dat presteren! Denk maar
aan onze zwaluwen en kwikstaarten
die de Sahara oversteken of een grutto
in Senegal. Daar zijn veel spectaculaire voorbeelden van. Van vlinders vind
28
Nijkerk
ik het helemaal bijzonder: ze wegen
een paar gram en dan zo ver vliegen!
Op de gekste plekken kan men de
Windepijlstaart zieltogend aantreffen, stervend, aan het eind van zijn
enorme tocht door Europa. Vreemd
genoeg worden de kwetsbare dieren
met rust gelaten door veel predatoren.
Agressieve vogels, zoals kauwen en
eksters, tonen geen belangstelling. En
op een parkeerplaats met afvalbakken
kan de vlinder rustig zitten, terwijl
een stel kauwen (ik was er getuige van
in Amsterdam), met een hele groep
achter een rat aan jaagt.
De eerste Windepijlstaart kreeg ik
op 14 september 1994, gevonden
door een onbekende postbode bij het
verkeersbord hoek Langestraat in
Nijkerk. Het tweede exemplaar lag
op een fietszadel in het centrum van
Ommen op 1 oktober 2002 en kreeg
ik via een bevriende entomoloog.
De derde kreeg ik van een kennis op
13 september 2013, gevonden op de
voorruit van een geparkeerde auto
aan de Irenestraat. De vierde van een
vriend uit het Paasbos: deze vond
hem stervend bij teunisbloemen. Deze
bloemen geuren tot in het najaar en
zijn uitermate aantrekkelijk voor
Sphingidae. Dat het diertje dit nog
kon bereiken! Hij zag er totaal afgevlogen uit alsof- ie uit de wasmachine
was gehaald; geen tekening, want er
zat geen schub meer op de vleugels.
Alle kleur was eraf. Misschien was hij
een stukje met een schip meegelift; dat
lees je wel eens over trekvlinders.
Het is een fenomeen, zo ver trekken
te midden van allerlei weersomstandigheden. Misschien had hij al die tijd
wind achter?
Gejaagd door de wind!*
Carabus
*Noot:
“Gejaagd door de Wind”, boek van Margaret
Mitchell 1936.
Klassieke Hollywoodfilm uit 1939 “Gone with
the wind”, hoofdrolspelers: Clark Gable en
Vivien Leigh.
Dagje uit voor de
kruidenvrouwen
Als in de nazomer het werk in de
kruidentuin minder intensief wordt
en wij kruidenvrouwen ons geen
raad meer weten met onze vrije tijd,
gaan we gezellig een dagje uit.
Dat op zo’n dag kruiden een hoofdrol spelen is vanzelfsprekend.
Eind september reden we met z’n
vijven naar “de gezondste plek van
Nederland”, zoals ze zelf zeggen:
de tuinen van dr. Vogel. Niet meer
te vinden bij Elburg, aan het Veluwemeer, maar nu richting ’t Harde,
verscholen tussen de bossen van het
landgoed Zwaluwenburg.
Wandelend door de tuinen zagen we
nog heel veel zonnehoed en ook salie,
sint-janskruid, viooltjes en resten
Oost-Indische kers en goudsbloemen.
Er zijn wandelroutes van 1 en van 4
km en veel leuke en leerzame evenementen voor jong en oud.
Na de wandeling brachten we nog
een bezoek aan de nabijgelegen
zorgboerderij “Westbroek”, met
landgoedwinkel, waar we een film
bekeken over het productieproces
‘van plant tot klant’. Je kunt er koffie
of iets anders drinken en er is van
alles te koop. Ik ging met een pot verrukkelijke honing naar huis.
We kregen nog een tip: niet ver weg
ligt het bedrijf ‘Fruittuin Verbeek’
(Vierhuizenweg 5 in Oldenbroek).
Grote winkel met groente, fruit,
sappen, jams en veel andere etenswaren, maar ook cadeaus en serviezen.
De moeite waard, vonden wij.
Jammer dat het weer ons die dag
vaak in de steek liet. Maar met een
plu is het ook heerlijk om buiten te
zijn.
Al met al een leerzame en gezellige
dag.
Léonie de Jongh
Nijkerk Natuurlijk 29
Oproep van de Redactie Archief Nijkerk
Natuurlijk nogmaals
Omdat er in ons NN-archief nogal
wat bladen ontbreken, heb ik in het
zomernummer van dit jaar de oproep
gedaan of u, als u nog bladen thuis
hebt liggen die bij ons ontbreken,
contact met mij of met Janny Bosma
zou willen opnemen.
We hebben daar twee reacties op
gekregen en hebben daarmee meerdere ontbrekende bladen in bezit
gekregen en een aantal minder
mooie bladen kunnen vervangen. We
hadden echter gehoopt op meer.
Waarschijnlijk onterecht, want ik
kan me voorstellen dat de meeste
mensen niet altijd lid zijn geweest en
die dat wel waren, niet alles bewaard
hebben.
Nog steeds missen wij de volgende
bladen:
1983-4 1984-3 1986-1 1987-1
1987-2 1987-4 1988-2 2005-3
2005-4 2006-1
Reden voor mij u nogmaals te vragen
uw onroerend goed eens te doorzoeken op onvermoede voorraad Nijkerk
Natuurlijk exemplaren. Misschien
tijdens de grote schoonmaak :-) ?
Mocht u die nog hebben, neemt u
dan contact op met:
of mij
Tel.nr 06-54902240
e-mail [email protected]
of Janny Bosma
Tel.nr 033-2571249
e-mail [email protected]
IVN-WINKEL
We hebben nog voldoende Vogelkalenders 2014 in voorraad, met 25
prachtige foto’s van diverse natuurfotografen, waaronder Wim Smeets,
Ronald Huyssen en Jelle de Jong.
Ronduit vertederend zijn de foto’s
van Henk Tromp en Jelle, met resp.
kleine boerenzwaluwen en bergeenden met pullen. Indrukwekkend qua
kleur is de door Wim gemaakte foto
van lepelaars in de Arkemheense
polder, kortom het hele jaar plezier
voor slechts € 8,95. Verder nieuw van
KNNV de geplastificeerde zoekkaart
30
Nijkerk
“Wilde” dieren in de tuin: van vogels
tot wantsen. Prijs € 5,-.
Omdat ik wil minderen met de
IVN-winkel en IVN toch onder de
aandacht gebracht moet worden in
Nijkerk, vooral voor de ons omringende natuur, wil ik vragen of er
dames of heren zijn die mij willen
vervangen dan wel assisteren bij de
maaldagen van het Stoomgemaal
of achter de kraam op de Boerenmaandag, de Verenigingsmarkt, de
Sleepbootdagen, de Kerstmarkt,
enz. Robin Nellestein hielp gelukkig
ook al een paar keer dit jaar en met
succes! Graag hoor ik van u/jou.
Anneke Oudejans-Blum, tel. 2452409.
Werkgroepen en Activiteiten
Advertenties
Wilco Klompenhouwer 033 - 245 77 43
[email protected]
Boomfeest
Jan Smits
033 - 245 33 13
[email protected]
Bunschoten/ Spakenburg Wim Smeets
natuurwerkgroep
033 - 298 31 47
Publiciteit
06 - 24 29 83 78
Irene Olde Meule
[email protected]
[email protected]
Fotografie
Wilco Klompenhouwer 033 - 245 77 43
[email protected]
Kruidentuin
Marijke Langhorst
0341 - 35 52 91
[email protected]
Landschapsbeheer
Rien Loman
033 - 246 18 54
[email protected]
Nijkerk Natuurlijk
Jaap Schaap
033 - 253 60 34
[email protected]
Planten
Lucie Wessels
06 - 42 50 65 71
[email protected]
Scholenwerk
Marijke Bakker
0341 - 36 17 09
[email protected]
Vlinders
Lydia Berghuis
0341 - 35 45 60
[email protected]
Vogels
Hanneke Bronkhorst
Website
Ruud van Veenschoten
0341 - 36 06 47
[email protected]
06 - 81 33 26 28
[email protected]
Winkel
Anneke Oudejans
033 - 245 24 09
Winteravonden
Arie van den Berg
033 - 246 12 71
[email protected]
Nijkerk Natuurlijk 31