Met zo’n vijftig man vertrokken wij ’s ochtends vroeg met een touringbus uit Gent. Onder ons architecten, energiedeskundige, studenten, onderzoekers, adviseurs, bedrijfsvertegenwoordigers, beleidsmakers en particulieren. En ik, voormalig milieukundestudent (ESSET) aan Avans Hogeschool Breda en momenteel kleinschalig hennepteler en -verwerker. Ondanks de diverse disciplines was er één gedeelde interesse, biobased economy gebaseerd op hennep en/of vlas. Wij gingen op eendaagse studiereis in Noord-België en provincie Zeeland. De studiereis was georganiseerd door Grow2Build[1]. Deze organisatie richt zich op de promotie en ketenversterking van lokaal geteelde hennep en vlas voor de toepassing in huizenbouw in Noordwest Europa. De focus ligt op de aanpak van de knelpunten in de gehele keten van technische ontwikkeling, productinnovatie, onderzoek, verhogen van de marktvraag tot wetgeving en beleid. De studiedag begon met een rondleiding op een vlasverwerkingslijn[2]. Hier kregen wij te zien hoe heel het proces verloopt van zaaien, oogsten, verwerking tot het uiteindelijke basisproduct, vlasvezeltouw. Hierop volgende een bezoek aan een agrarisch innovatie- en kenniscentrum[3]. Hier vinden onderzoeken en demonstraties in akkerbouw- en groentegewassen plaats op onder andere het gebied van rassen, bemesting en ziektebestrijding. Eerst kregen wij een presentatie van een voltooide biobased huisrenovatie. Het meest indrukwekkende was de thermische isolatie van de kruipruimte. Hierbij is gebruik gemaakt van lege kokkelschelpen die duurzaam zijn opgevist voor de kust van België. Daarop volgende een rondleiding op een proefveld waar het effect van verschillende mate van stikstofbemesting werd onderzocht op de vezelkwaliteit in verschillende industriële henneprassen. Na een paar selfies met de drie meter hoge hennepplanten vetrokken wij richting een huisrenovatie in België. In dit project wordt gebruik gemaakt de houtige kern van de hennepstengel. Zo was in plaats van een betonvloer gekozen voor een vloer van hennephout gemengd met kalk, ook wel ‘hempcrete’ genoemd. Hetzelfde was gedaan voor de binnenmuurisolatie van het huis. Hempcrete, dat wat ik maanden eerder al in filmpjes op internet had bekeken was nu voor mijn neus te zien en voelen. Hoewel er wereldwijd al flink wat huizen gebouwd zijn met hempcrete als thermische isolatie is er nog geen eenduidig overzicht van de voor en nadelen van deze isolatiewijze. Kortom een leerzame dag die duidelijk de potentie liet zien van hennep en vlas binnen de biobased economy. Wiet, cannabis en hennep zijn allemaal namen voor dezelfde plant van het geslacht Cannabis. In vele staten rond de wereld is de psychoactieve variant van het geslacht Cannabis illegaal. In de meeste staten is het echter wel legaal om industriële hennep te telen door haar lage concentratie van de psychoactieve stof tetrahydrocannabinol oftewel THC. De industriële hennep plant wordt gemiddeld zo’n 1,5 tot 4,0 meter hoog. De stam bestaat uit een houtige kern met daar omheen een vezelrijke bast. De bevruchte vrouwelijke hennepbloem produceert vele zaden die rijk zijn aan olie en eiwit. Industriële hennep wordt dan ook voornamelijk geteeld voor de vezel, houtige kern en zaden. De sterke vezels van de hennep worden bijvoorbeeld verwerkt tot kleding, touw, bioplastic, huisisolatie en papier. De houtige kern van de stam wordt gebruikt als bedding voor (huis)dieren, huisisolatie en verwerkt tot spaanplaat. Tevens kan het hennephout gefermenteerd worden om alcohol biobrandstof te verkrijgen. De zaden worden voornamelijk geteeld voor gebruik als vogelvoer en in mindere mate voor menselijke consumptie. De olie die wordt gewonnen uit de zaden kan gebruikt worden in het eten, cosmetische producten maar ook verder verwerkt worden tot biodiesel of olieverf. De hiervoor genoemde toepassingen van industriële hennep zijn slechts een greep uit wat er mogelijk is met deze plant.[4] Eerder dit jaar heb ik samen met een vriend van de middelbare school zelf 1900 m2 industriële hennep gezaaid en geoogst. Het primaire doel van ons project is het maken en aanbieden van extracten van de vrouwelijke industriële hennepplant. Wij zijn niet de eerste of enige in de wereld die industriële hennep telen met dit als primair doel. Wel zijn wij een van de weinigen. Op de bloemen en in mindere maten de bladeren van de cannabisplant groeien haartjes (trichomes) die een groep stoffen bevat genaamd cannabinoïden. De eerder genoemde psychoactieve stof THC is een van de zo’n 100 cannabinoïden die de hennepplant kan synthetiseren[5]. In het westen staat THC al tientallen jaren bekend als medisch zeer waardevolle cannabinoïde. Pas in de laatste 15 jaar is er ook meer wetenschappelijk en anekdotisch bewijs gekomen voor de medische waarde van de cannabinoïde cannabidiol (CBD). In industriële hennep is CBD de meest voorkomende cannabinoïde[6]. Uit een veelvoud van wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat CBD effectief is tegen pijn, epilepsie, misselijkheid en braken, artritis, puistjes, overgevoelige zenuwen en de antibiotica resistente ‘ziekenhuisbacterie’ MRSA. Tevens heeft CBD een neurobeschermende antioxidatieve werking en zorgt het voor een verminderde kans op een beroerte. Daarnaast is CBD schadelijk voor vele kankercel types terwijl het beschermend is voor normale lichaamscellen. In tegenstelling tot THC is CBD niet psychoactief.[5] Het secundaire doel van ons project is het verwerken van hennepvezel, -hout, -bladeren en -zaden vanuit het gedachtengoed van biobased economy. Aangezien voor beide doelen nog veel ruimte is voor verdieping en verbetering hebben wij onderzoeksvragen opgesteld. Mogelijk kunnen studenten van Avans Hogeschool ons helpen bij het beantwoorden van deze onderzoeksvragen. Eén ding is voor mij duidelijk, in de komende jaren gaan wij meer horen van de vele toepassingen van de cannabisplant. Naar mijn mening biedt de hennepplant ook mooie kansen voor Avans Hogeschool op gebied van onderzoek en educatie. Wat is jouw bijdrage? Michael Verhoeckx 09-10-2014 Referenties [1] [2] [3] [4] [5] [6] Website Grow2Build - http://grow2build.eu/ Website Van de Bilt zaden en Vlas - http://www.vandebiltzadenvlas.com/ Agrarisch Innovatie en Kenniscentrum Rusthoeve - http://www.proefboerderij-rusthoeve.nl/ Fischedick, J.T., A. Hazekamp, T. Erkelens, Y.H. Choi, and R. Verpoorte. 2010. Metabolic fingerprinting of Cannabis sativa L., cannabinoids and terpenoids for chemotaxonomic and drug standardization purposes. Phytochemistry 71(17-18):2058-73. Russo, E.B. 2011. Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoids-terpenoid entourage effects. The British Journal of Pharmacology 163(7):1344-1364. Mechtler, K., J. Bailer, and K. De Hueber. 2004. Variations of Δ9-THC content in single plants of hemp varieties. Industrial Crops and Products 19:19-24.
© Copyright 2024 ExpyDoc