Avans Artikel - aartvddool.com

Met zo’n vijftig man vertrokken wij ’s ochtends vroeg met een touringbus uit Gent. Onder ons
architecten, energiedeskundige, studenten, onderzoekers, adviseurs, bedrijfsvertegenwoordigers,
beleidsmakers en particulieren. En ik, voormalig milieukundestudent (ESSET) aan Avans
Hogeschool Breda en momenteel kleinschalig hennepteler en -verwerker. Ondanks de diverse
disciplines was er één gedeelde interesse, biobased economy gebaseerd op hennep en/of vlas.
Wij gingen op eendaagse studiereis in Noord-België en provincie Zeeland. De studiereis was
georganiseerd door Grow2Build[1]. Deze organisatie richt zich op de promotie en ketenversterking
van lokaal geteelde hennep en vlas voor de toepassing in huizenbouw in Noordwest Europa. De
focus ligt op de aanpak van de knelpunten in de gehele keten van technische ontwikkeling,
productinnovatie, onderzoek, verhogen van de marktvraag tot wetgeving en beleid. De studiedag
begon met een rondleiding op een vlasverwerkingslijn[2]. Hier kregen wij te zien hoe heel het proces
verloopt van zaaien, oogsten, verwerking tot het uiteindelijke basisproduct, vlasvezeltouw. Hierop
volgende een bezoek aan een agrarisch innovatie- en kenniscentrum[3]. Hier vinden onderzoeken
en demonstraties in akkerbouw- en groentegewassen plaats op onder andere het gebied van
rassen, bemesting en ziektebestrijding. Eerst kregen wij een presentatie van een voltooide
biobased huisrenovatie. Het meest indrukwekkende was de thermische isolatie van de kruipruimte.
Hierbij is gebruik gemaakt van lege kokkelschelpen die duurzaam zijn opgevist voor de kust van
België. Daarop volgende een rondleiding op een proefveld waar het effect van verschillende mate
van stikstofbemesting werd onderzocht op de vezelkwaliteit in verschillende industriële
henneprassen. Na een paar selfies met de drie meter hoge hennepplanten vetrokken wij richting
een huisrenovatie in België. In dit project wordt gebruik gemaakt de houtige kern van de
hennepstengel. Zo was in plaats van een betonvloer gekozen voor een vloer van hennephout
gemengd met kalk, ook wel ‘hempcrete’ genoemd. Hetzelfde was gedaan voor de
binnenmuurisolatie van het huis. Hempcrete, dat wat ik maanden eerder al in filmpjes op internet
had bekeken was nu voor mijn neus te zien en voelen. Hoewel er wereldwijd al flink wat huizen
gebouwd zijn met hempcrete als thermische isolatie is er nog geen eenduidig overzicht van de voor
en nadelen van deze isolatiewijze. Kortom een leerzame dag die duidelijk de potentie liet zien van
hennep en vlas binnen de biobased economy.
Wiet, cannabis en hennep zijn allemaal namen voor dezelfde plant van het geslacht Cannabis. In
vele staten rond de wereld is de psychoactieve variant van het geslacht Cannabis illegaal. In de
meeste staten is het echter wel legaal om industriële hennep te telen door haar lage concentratie
van de psychoactieve stof tetrahydrocannabinol oftewel THC. De industriële hennep plant wordt
gemiddeld zo’n 1,5 tot 4,0 meter hoog. De stam bestaat uit een houtige kern met daar omheen een
vezelrijke bast. De bevruchte vrouwelijke hennepbloem produceert vele zaden die rijk zijn aan olie
en eiwit. Industriële hennep wordt dan ook voornamelijk geteeld voor de vezel, houtige kern en
zaden. De sterke vezels van de hennep worden bijvoorbeeld verwerkt tot kleding, touw, bioplastic,
huisisolatie en papier. De houtige kern van de stam wordt gebruikt als bedding voor (huis)dieren,
huisisolatie en verwerkt tot spaanplaat. Tevens kan het hennephout gefermenteerd worden om
alcohol biobrandstof te verkrijgen. De zaden worden voornamelijk geteeld voor gebruik als
vogelvoer en in mindere mate voor menselijke consumptie. De olie die wordt gewonnen uit de
zaden kan gebruikt worden in het eten, cosmetische producten maar ook verder verwerkt worden
tot biodiesel of olieverf. De hiervoor genoemde toepassingen van industriële hennep zijn slechts
een greep uit wat er mogelijk is met deze plant.[4]
Eerder dit jaar heb ik samen met een vriend van de middelbare school zelf 1900 m2 industriële
hennep gezaaid en geoogst. Het primaire doel van ons project is het maken en aanbieden van
extracten van de vrouwelijke industriële hennepplant. Wij zijn niet de eerste of enige in de wereld
die industriële hennep telen met dit als primair doel. Wel zijn wij een van de weinigen. Op de
bloemen en in mindere maten de bladeren van de cannabisplant groeien haartjes (trichomes) die
een groep stoffen bevat genaamd cannabinoïden. De eerder genoemde psychoactieve stof THC
is een van de zo’n 100 cannabinoïden die de hennepplant kan synthetiseren[5]. In het westen staat
THC al tientallen jaren bekend als medisch zeer waardevolle cannabinoïde. Pas in de laatste 15
jaar is er ook meer wetenschappelijk en anekdotisch bewijs gekomen voor de medische waarde
van de cannabinoïde cannabidiol (CBD). In industriële hennep is CBD de meest voorkomende
cannabinoïde[6]. Uit een veelvoud van wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat CBD
effectief is tegen pijn, epilepsie, misselijkheid en braken, artritis, puistjes, overgevoelige zenuwen
en de antibiotica resistente ‘ziekenhuisbacterie’ MRSA. Tevens heeft CBD een neurobeschermende antioxidatieve werking en zorgt het voor een verminderde kans op een beroerte.
Daarnaast is CBD schadelijk voor vele kankercel types terwijl het beschermend is voor normale
lichaamscellen. In tegenstelling tot THC is CBD niet psychoactief.[5] Het secundaire doel van ons
project is het verwerken van hennepvezel, -hout, -bladeren en -zaden vanuit het gedachtengoed
van biobased economy. Aangezien voor beide doelen nog veel ruimte is voor verdieping en
verbetering hebben wij onderzoeksvragen opgesteld. Mogelijk kunnen studenten van Avans
Hogeschool ons helpen bij het beantwoorden van deze onderzoeksvragen.
Eén ding is voor mij duidelijk, in de komende jaren gaan wij meer horen van de vele toepassingen
van de cannabisplant. Naar mijn mening biedt de hennepplant ook mooie kansen voor Avans
Hogeschool op gebied van onderzoek en educatie. Wat is jouw bijdrage?
Michael Verhoeckx
09-10-2014
Referenties
[1]
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Website Grow2Build - http://grow2build.eu/
Website Van de Bilt zaden en Vlas - http://www.vandebiltzadenvlas.com/
Agrarisch Innovatie en Kenniscentrum Rusthoeve - http://www.proefboerderij-rusthoeve.nl/
Fischedick, J.T., A. Hazekamp, T. Erkelens, Y.H. Choi, and R. Verpoorte. 2010. Metabolic fingerprinting
of Cannabis sativa L., cannabinoids and terpenoids for chemotaxonomic and drug standardization purposes.
Phytochemistry 71(17-18):2058-73.
Russo, E.B. 2011. Taming THC: potential cannabis synergy and phytocannabinoids-terpenoid entourage effects.
The British Journal of Pharmacology 163(7):1344-1364.
Mechtler, K., J. Bailer, and K. De Hueber. 2004. Variations of Δ9-THC content in single plants of hemp varieties.
Industrial Crops and Products 19:19-24.

Download Report