Recht en Informatica HC4: Inhoud Waarom bescherming IE? Octrooi

Inhoud
Recht en Informatica HC4:

Octrooi (patent)


Intellectuele eigendom (1):
Octrooi, Auteursrecht
Op software?
Auteursrecht



Algemeen
Internet
Software
Henry Prakken
12 mei 2014
1
2
Waarom bescherming IE?


Octrooi: object
Rechtvaardigheid: men heeft recht op
vruchten van eigen creativiteit en
inventiviteit
Doelmatigheid: stimuleren van
creativiteit en inventiviteit is goed voor
de maatschappij

Octrooiwet 1995: “Vatbaar voor octrooi zijn
uitvindingen die nieuw zijn, op
uitvinderswerkzaamheid berusten, en
toegepast kunnen worden op het gebied
van de nijverheid.”
3
Octrooi: omvang

Octrooi beschermt idee, niet slechts vorm

Octrooi omvat absoluut recht op:


4
Europees Octrooi nu en straks


vervaardiging, gebruik en verspreiding
toepassing

Maar ook verplichting tot openbaarmaking

Duur van een octrooi: 20 jaar

Nationale en Europese versie
Nu: in aangesloten landen beschouwd
als nationaal octrooi
Straks EU-octrooi o.g.v. EU-regels

Nu: in alle talen

Nu: procederen bij nationale rechter


Straks alleen Engels, Duits en Frans
Straks een centraal EU-octrooigerecht
(gedingen tussen bedrijven)
5
1
Is software vatbaar voor
octrooi?
Octrooi: verkrijging


Verkrijgen van een octrooi

Octrooi moet aangevraagd worden

Tijdrovende en kostbare aangelegenheid
Octrooiwet/Europees Octrooiverdrag:

Strenge(?) eisen:



Nog geen deel van de stand der techniek; nieuw
Uitvindershoogte; niet voor de hand liggen voor
gemiddeld bekwaam vakman

Software niet “als zodanig” octrooieerbaar
(vgl. wiskundige formules).
Jurisprudentie: wel als het een
“technisch effect/karakter” heeft
Verleend octrooi kan door rechter opzij gezet
worden
7
8
Naar een Europese Richtlijn
Softwareoctrooien?

Voorstel: octrooi op software mogelijk als het
een technisch effect heeft


17/02/05 (voorlopig?) gesneuveld in EP
Grote bedrijven zijn voor:


Auteursrecht: inleiding

Absoluut recht op een ‘werk van
letterkunde, wetenschap of kunst’

“Stimuleert ontwikkeling”
kleine bedrijven en open-source
gemeenschap zijn tegen:


“Belemmert innovatie kleine bedrijven”
“Belemmert open-source software”
Exploitatierechten

Openbaarmaking

Verveelvoudiging

Persoonlijkheidsrechten

Geen recht op exclusief gebruik
9
Auteursrecht onder druk

Auteursrecht: ontstaan en duur
Het auteursrecht staat onder druk door de
snelle ontwikkelingen in ICT



10

Ontstaan van het auteursrecht

Auteurswet stamt oorspronkelijk uit 1912
Gaat uit van koppeling informatie – fysieke
drager/locatie

Automatisch wanneer het werk wordt
gemaakt
Geen formaliteiten vereist

Houdt geen rekening met nieuwe kopieer- en
verspreidingsmogelijkheden


11
Registratie, betaling, ©-teken
Duur van het auteursrecht
Tot 70 jaar na dood maker
12
2
Auteursrecht:
object en omvang
Auteursrecht: rechthebbende


Excusief recht van maker van een werk op
openbaar maken en verveelvoudigen

De maker
Uitzonderingen:
Binnen een dienstverband



En bepaald werk of (bij software) tot taak behorend
Volgens ontwerp en onder leiding en toezicht van
iemand anders

Uitzonderingen zijn regelend recht
13
14
David Slater’s makaken
Auteursrecht: werk

Artikel 10 van de Auteurswet:

Boeken, brochures, nieuwsbladen, tijdschriften en alle
andere geschriften, toneelwerken, muziekwerken,
mondelinge voordrachten, computerprogramma’s, …


EU Hof v J 2-5-2012: van software valt alleen broncode onder
auteursrecht
‘en in het algemeen ieder voortbrengsel op het gebied van
letterkunde, wetenschap of kunst, op welke wijze of in welke
vorm het ook tot uitdrukking zij gebracht.’

Werk moet waarneembare vorm hebben

Werk moet origineel zijn

Eigen, oorspronkelijk karakter, en persoonlijk stempel maker

Tot 17-1-2014 was ook niet-origineel geschrift beschermd15
16
Auteursrecht: rechten

Exploitatierechten



Openbaar maken



Gerichte privecommunicatie (post, email) is geen
openbaarmaking
Betreft het maken van kopieën èn bewerkingen
Inbreuk kan niet ‘per ongeluk’


Recht op naamsvermelding, recht op verzet tegen
verminking en aantasting van het werk

Ook na overdracht auteursrecht!
Citaatrecht

Alleen bij rechtmatig openbaar gemaakt werk

Bronvermelding vereist

Citaat moet functioneel zijn
Overnemen nieuwsberichten

Persoonlijkheidsrechten

Openbaarmaken + verveelvoudigen:
Verveelvoudigen


Beperking exploitatierechten (1)


17
Alleen door media
Parodie
Onderwijs
…
18
3
Beperking exploitatierechten (2)

Openbaarmaken


Uitputtingsregel: Een legaal fysiek exemplaar mag
verder verspreid worden.


Beperking exploitatierechten (3)
Verveelvoudigen

Voor ‘eigen gebruik’ (maar niet bij software!)

Gemaakte kopie hoeft niet gewist, behalve bij software

EU Hof van Justitie 3 juli 2012 (Oracle - UsedSoft):




Ook op ‘gekochte’ gedownloade software is auteursrecht
uitgeput

Licenties mogen dit niet uitsluiten

Maar verkoper moet zijn kopieën wissen
Art 16b Aw: ‘traditionele’ verveelvoudigingen van enkele exemplaren
voor eigen studie, oefening of gebruik zijn toegestaan
Art 16c: reproduceren op een voorwerp bestemd om een werk ten
gehore te brengen, vertonen of weer te geven is toegestaan



Gaat dit nu ook gelden voor andere e-content?

Bij langere geschriften (bijv. boeken) slechts voor een deel
Ook ander mag jouw kopie maken
Sinds 10-4-214 alleen toegestaan als uit legale bron!
Billijke vergoeding is vereist, via heffing (sinds 1-1-2013) op alle blanco
beeld- of geluidsdragers, telefoons, hardware of consumentenelektronica,
waarop of waarmee gekopieerd kan worden (zie Stichting de Thuiskopie).
Ander mag jouw kopie niet maken
….
19
20
Beperking exploitatierechten (4)

Hof 5-9-03 over Scientology Church vs.
Karin Spaink/XS4ALL: (Spaink citeerde
op homepage uit documenten van kerk)


Portrechtrecht

Citaatrecht niet van toepassing (want kerk
had documenten niet zelf gepubliceerd).
Maar in dit geval gaat vrijheid van
meningsuiting boven auteursrecht
Art. 21 Aw: openbaarmaking van een
portret mag niet als een redelijk belang
van de geportretteerde … zich er tegen
verzet.

Maar belangenafweging
Uit H.J.A. Hofland & Roel Visser: Platter
en Dikker. Uitg. Bas Lubberhuizen, 2012.
21
Uitwisselen bestanden op
Internet
Hyperlinks en auteursrecht

Aanklikbare hyperlink is geen
openbaarmaking




EU Hof van J. feb 2014: zelfs niet als de
indruk wordt gewekt dat het werk op de
website staat waar de link zich bevindt
Wat betekent dit voor inline links, framing
en embedded video?

Volgens Nederlandse rechters wel een nieuwe
openbaarmaking

Van belang is of links moeten worden aangeklikt
Uploaden: openbaarmaken
Downloaden: verveelvoudigen (maar
uitzondering als kopie voor eigen gebruik uit
legale bron)




23
Tot 10-4-2014 ook als uit illegale bron
Bij elkaar brengen up- en downloader
(zoekmachines, aanbieders P2P software,
bittorrentsites, ...):
Geen auteursrechtinbreuk
Soms maatschappelijk onzorgvuldig: zie HC3
24
4
Auteursrecht: handhaving
Auteursrecht: overdracht



Auteursrechten kunnen geheel of gedeeltelijk
overgedragen worden

Schadevergoeding en/of verbod o.g.v.
onrechtmatige daad
Speciale bepalingen auteurswet, bijv:

Schriftelijke akte noodzakelijk


Betreft alleen exploitatierechten


De rechthebbende kan gebruiksrechten verlenen
(licensies)



Rechthebbende behoudt het auteursrecht
Opeisen eigendom
Vernietiging
Afdracht winst
Beslaglegging
Opsporing en vervolging van strafbare
inbreuken (bijv. softwarepiraterij)

Opzettelijke inbreuk op auteursrecht is misdrijf!
25
26
Auteursrecht op software (1)
Auteursrecht en gebruik van software


Expliciet verleend door wet


Uitputtingsregel geldt
Regel kopiëren voor eigen gebruik geldt
niet



Laden, in beeld brengen, uitvoeren,
transmissie en opslag is ook
verveelvoudiging
Maar verveelvoudiging mag mits:

Wel beperktere rechten
Maar alleen voor rechtmatige verkrijgers
Gedaan door rechtmatige verkrijger en:




27
Noodzakelijk voor beoogd gebruik (incl. backup en
verbeteren van fouten); of
Reverse engineering; of
Decompilatie voor compatibiliteit
In principe dwingend recht
Open source software



Via licenties vrijheid afdwingen van gebruik,
bewerking en verspreiding van software
Licentiegever behoudt auteursrecht
Voorbeeld: GPL-licentie





Bewerkingen en verspreiden toegestaan, maar
(Aanbod tot) bijlevering broncode verplicht
Geld vragen voor gebruiksrecht verboden
Bijlevering GPL-licentie verplicht
Wat als de keten breekt?


Bij overtreding voorwaarden vervalt licentie
Maker heeft nog steeds auteursrecht (= ‘copyleft’)
29
28
Volgende week

Auteursrecht:





DRM en Kopieerbeveiligingen
Heffingen
Creative commons
Databankenrecht
Bescherming domeinnamen

Merkenrecht, handelsnaamrecht,
onrechtmatige daad
30
5

Download Report