Functionele nep in de Haarlemmermeer

10
Het Grote Verhaal
NRCHANDELSBLAD
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 2014
11
Retrohuizen De vraag naar retrohuizen overtreft het aanbod.
De nieuwbouwwijk Tudorpark in Hoofddorp, waar 1.250 huizen
in de 16de-eeuwse Tudorstijl worden gebouwd, is dan ook
een commercieel succes. Vakwerk? De balken in de gevels zijn
nep: het zijn houten strips van slechts twee centimeter dik.
Functionele nep in
de Haarlemmermeer
Door onze redacteur
Bernard Hulsman
K
un je ook kitsch maken, was
de eerste vraag aan architect
Bas Liesker van Heren 5 architecten toen de stadsarchitect van de Haarlemmermeer Fred Kaaij hem in 2011
belde over Tudorpark, een nieuw te bouwen woonwijk van 1.250 woningen in
Hoofddorp. Tudorpark zal helemaal bestaan uit huizen in Tudorstijl, de 16deeeuwse Engelse architectuurstijl die is genoemd naar het toenmalige Engelse koningshuis.
In het eerste decennium waren verschillende andere plannen van bekende architectenbureaus als MVRDV gemaakt voor de
nieuwbouwwijk, maar die waren, mede
door de zware crisis in de bouw sinds
2008, niet van de grond gekomen.
„In deze moeilijke tijd in de woningbouw moet je met iets onderscheidends
komen”, legt Fred Kaaij uit in het eerste Tudorhouse, waar het informatiecentrum van
Tudorpark is gevestigd. „En dan moet je
dus niet de zoveelste vinexwijk met jarendertighuizen bouwen. Bladerend in een
Amerikaans woonblad werd ik getroffen
door een huis in Tudorstijl. De stijl roept
een warme, omarmende sfeer van thuiskomen op. Nederland kent deze stijl nog
niet.”
De bouwer van de wijk, de Amsterdamse
woningbouwvereniging Ymere, reageerde
enthousiast op Kaaijs idee. Toen ging het
snel: in korte tijd maakten Bas Liesker van
Heren 5 architecten samen met drie andere architectenbureaus ontwerpen voor
de wijk en de twee-onder-een-kappers,
rijtjeshuizen en appartemententgebouwen. De bebouwing is grotendeels geconcentreerd op een eiland met kromme straten, het grootste deel zal bestaan uit een
park.
Commercieel is de wijk een succes: het
eerste contingent huizen dat in de verkoop
ging, werd vier keer overtekend.
RETROHUIZEN POPULAIR
Reactie op
globalisering
Chenies Manor (1460),
Chenies, Groot-Brittannië
Wijkje in oud-Hollandse stijl
Bas Liesker van Heren 5 architecten heeft
nog niet eerder een ontwerp in een echte
neostijl gemaakt. „Toen Fred Kaaij belde,
waren we toevallig net gestopt met het ontwerp van een wijkje in oud-Hollandse
stijl”, zegt Liesker over het ontwerp van
Tudorpark.
„De opdrachtgever wilde te veel een middelmatige kant op en daar zagen we niets
in. Maar met het Tudorpark wilde ik wel
het weer proberen – op één voorwaarde:
dat het ook echt goed en bijzonder
wordt.”
Met de andere architecten reisde Lieker
naar Engeland om daar huizen en wijken in
Tudor- en neo-Tudorstijl te bezoeken. Vervolgens ontwierpen de bureaus de woningen die in ze gezamenlijke ontwerpsessies
op elkaar afstemden. „Hierbij waren we
Huis in Peachtree (1930),
Atlanta, Verenigde Staten
Goddards (1900), Abinger
Common, Groot-Brittannië
Voor de eeuwwisseling
werden weinig retrohuizen
gebouwd in de Nederlandse
vinexwijken. Maar de afgelopen jaren is hun aandeel in de
vinexproductie gestegen tot
ongeveer 18 procent.
In De waarde van stijl , een
vandaag verschenen rapport
van het Planbureau voor de
leefomgeving (PBL) en de
Amsterdam School of Real
Estate (ASRE), worden hier
verschillende redenen voor
genoemd.
Zo zou de globalisering onder
moderne Nederlanders een
toenemende behoefte aan
‘eigenheid en vastigheid’
oproepen en geruststellende,
ouderwetse huizen voorzien
in deze behoefte, aldus het
onderzoeksrapport.
„Maar ik denk eerlijk gezegd
ook dat het gewoon een
kwestie van mode is”, zegt
onderzoeksleider Edwin
Buitelaar.
heel streng voor elkaar’, vertelt Liesker.
„Het moest echte Tudor worden en niet
iets dat er in de verte op lijkt. We hebben
heel wat in elkaars ontwerpen zitten krassen en veranderen.”
Liesker is trots op het eindresultaat, zo
blijkt als hij een rondleiding geeft in en om
het door Heren 5 ontworpen Tudorhouse,
een twee-onder-één-kapper.
„Een belangrijk element van Tudorhuizen zijn de grote, hoge schoorstenen”, vertelt hij. „Daar wordt in de huizen in het Tudorpark dan ook relatief veel geld aan besteed. Kunstenares Wiekie Somers heeft
zelfs speciale chimney pots ontworpen.”
Ook de plattegronden van de twee huizen waaruit het Tudor House bestaan, zijn
bijzonder. Liesker: „Het Tudorhouse is
meer dan gevelarchitectuur.” Zo hebben
de woningen een ruime hal en een grote
diagonaal geordende woonkeuken met
schuifdeuren.
‘Nep, maar geen kitsch’
In de gevels valt het vakwerk op. Dit blijkt
niet te bestaan uit echte balken, maar uit
houten strips die op de gevel zijn geplakt.
Het is niet moeilijk te voorspellen dat critici dit als nep zullen weghonen.
„Ja, het is nep”, geeft Liesker toe. „Maar dit
maakt het Tudorhouse nog niet tot kitsch.
Kitsch is schijnkunst. Maar bij het Tudorhouse gaat het om functionele nep: met
twee centimeter hout maak je de bewoners
voor lange tijd gelukkig.”
De stijlkenmerken
van Tudor
Dakkapel
FOTO HERMAN BUNZING
Leipan
Modelwoning (twee-onder-een-kap) in het Tudorpark in Hoofddorp.
Schoorsteen
Engels metselwerk
Ramen met roeden
Entree
Erker

Download Report