Inhoudsopgave Inleiding 3 1 Veilige woon- en leefomgeving 4 1.1 1.2 1.3 1.4 Sociale kwaliteit (sociale cohesie, overlast) Fysieke kwaliteit (voorzieningen, verkeersoverlast, vernieling, verloedering) Objectieve veiligheid: veel voorkomende criminaliteit (slachtofferschap) Subjectieve veiligheid (onveiligheidsgevoel, vermijdingsgedrag, onveilige plekken) 4 9 12 15 2 Bedrijvigheid en veiligheid 19 2.1 2.2 2.3 2.4 Veilig winkelgebied Veilige bedrijven Veiligheid rondom uitgaan en horeca Veilige evenementen 19 20 21 23 3 Jeugd en veiligheid 25 3.1 3.2 3.3 Overlast gevende jeugd Criminele jeugd (verdachten, HALT) Jeugd, alcohol en drugs 25 26 28 4 Fysieke veiligheid 29 4.1 4.2 4.3 Verkeersveiligheid Brandveiligheid Externe veiligheid 29 30 31 4.4 Risicobeheersing door brandweer 32 5 Integriteit en veiligheid 33 Gemeente Leiden Beleidsonderzoek en Analyse (BOA) Serie Statistiek 2014 / 06 mei 2014 071 – 516 5068 [email protected] www.leiden.nl/statistiek Indeling van de VNG: de methode Kernbeleid Veiligheid 2 Inleiding Hoe is het gesteld met de veiligheid en leefbaarheid in Leiden? Op die vraag is niet zo maar een antwoord te geven. Want wat is veilig? Wil je dan weten hoe veilig Leiden is in vergelijking met voorgaande jaren? Of wil je juist vergelijken met andere steden van vergelijkbare omvang? En gaat het over veel voorkomende criminaliteit, of bijvoorbeeld om evenementen? Gaat het om veiligheid die is vastgelegd in bijvoorbeeld aangiften, of om het gevoel van de burger? De veiligheidssituatie in Leiden, bekeken door de bril van de gemeente, heeft vele facetten, die in deze uitgave zo veel mogelijk aan bod komen. Bronnen: zowel politiecijfers als Veiligheidsmonitor geen stabiele reeks De twee belangrijkste bronnen voor veiligheidscijfers zijn de Veiligheidsmonitor en cijfers uit de registratiesystemen van de politie. De Veiligheidsmonitor is een enquête onder burgers: hoe ervaren zij leefbaarheid en veiligheid? Sinds 2008 is een cijferreeks opgebouwd, waarbij in 2009, 2011 en 2013 is ingezoomd tot op het niveau van de tien CBS-districten die Leiden telt. In 2012 is er een trendbreuk geweest als gevolg van de wijzigingen in (‘doorontwikkeling van’) de Veiligheidsmonitor. Zowel de vragenlijst als de methode zijn aangepast. Op zich een verbetering, maar dit heeft er wel toe geleid dat veel cijfers eigenlijk niet meer vergelijkbaar zijn. Wij hebben dit zichtbaar gemaakt door in de tabellen waar dit aan de orde is een streep te zetten tussen 2011 en 2012. Soms is de vraagstelling zo gewijzigd, dat alleen cijfers van 2012 en 2013 worden weergegeven. Wat betreft de cijfers van de politie spelen ons ook veranderingen parten: de politie is in 2009 overgegaan op een ander registratiesysteem. In deze nieuwe opzet zijn nu cijfers van 2010 t/m 2013 beschikbaar. Daarnaast is met de vorming van de Nationale Politie (waarbij de regio Hollands Midden samen met de regio Haaglanden verder gaat als eenheid den Haag) overgegaan op een andere manier van indeling van de registraties: niet meer op basis van het VNG-model, maar op basis van het INPmodel. Omdat deze uitgave (ook) is gemaakt om trends in veiligheid weer te geven en om het Veiligheidsplan en de Programmabegroting te monitoren is in deze uitgave nog de VNG-indeling gehanteerd, die nog enige tijd parallel beschikbaar blijft. Presentatie Er zijn verschillende mogelijkheden om de cijfers te groeperen (‘de hoofdstukindeling’). In de Programmabegroting is een indeling naar beleidsterreinen en doelen. In het Integraal Veiligheidsplan is een indeling naar speerpunten. Ook de gebiedsscan, die de politie heeft opgezet (tertiaalscan) gaat in op onderdelen van het geheel. Voor deze uitgave is niet voor één van deze indelingen gekozen om de simpele reden dat is gezocht naar een indeling die zo min mogelijk aan verandering en beleidsprioriteiten onderhevig is, allesomvattend is, ruimte biedt voor extra aandacht voor speerpunten. Er is gekozen voor de indeling van de VNG: de methode Kernbeleid Veiligheid. Deze methode is speciaal voor gemeenten ontworpen voor het ontwikkelen van integraal veiligheidsbeleid. In de methode worden vijf veiligheidsvelden met elk een aantal thema’s onderscheiden (zie figuur hiernaast). De vijf velden komen in deze uitgave terug als hoofdstukken. 3 1. Veilige woon- en leefomgeving Een veilige woon- en leefomgeving voldoet aan bepaalde eisen op sociaal en fysiek gebied. Deze aspecten komen, zowel objectief als subjectief, aan de orde in dit hoofdstuk. Goede relaties tussen de mensen die er wonen en verblijven (1.1 Sociale kwaliteit), een prettige openbare ruimte, zonder te veel ergernissen en overlast (1.2 Fysieke kwaliteit) en zo min mogelijk criminaliteit in de eigen omgeving (1.3 Veel voorkomende criminaliteit). Paragraaf 1.4 gaat in op de subjectieve veiligheid, zoals gevoel van onveiligheid en vermijdingsgedrag. Voor de volgende speerpunten uit het Integraal Veiligheidsplan en de Programmabegroting worden in dit hoofdstuk cijfers geleverd: huiselijk geweld woninginbraken overlast gerelateerd aan zwervers en daklozen handhaven alcoholbeleid beperken criminaliteit (in de eigen leef- en woonomgeving) Zoals in de inleiding al is vermeld is sinds 2012 de vraagstelling in de Veiligheidsmonitor veranderd. Voor dit hoofdstuk is de wijziging relevant in de vraagstelling naar buurtproblemen: er wordt nu zowel gevraagd of een bepaald probleem voorkomt in de buurt, als ook of men er zelf veel hinder van ondervindt. Dat is dusdanig anders dan voorheen dat uitsluitend cijfers vanaf 2012 worden gepresenteerd. Tevens is een aantal onderwerpen gewijzigd of verdwenen. 1.1. Sociale kwaliteit Sociale cohesie De sociale kwaliteit van een buurt heeft betrekking op de ‘intermenselijke relaties’ in een buurt. Deze kunnen bijvoorbeeld gemeten worden aan de betrokkenheid in de buurt en sociale netwerken. Ze kunnen onder druk komen te staan door allerlei vormen van overlast (bijvoorbeeld van buren, zwervers, drugs). Sociale kwaliteit kan worden gemeten met de schaalscore ‘sociale cohesie’ uit de Veiligheidsmonitor en is gebaseerd op de volgende stellingen: de mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks; de mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om; ik woon in een gezellige buurt, waar mensen elkaar helpen en dingen samen doen; ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. De sociale cohesie is in Leiden vrij constant: twee jaar achter elkaar 5,7. Eerdere jaren was dit altijd een 5,8 of 5,9. De G32 scoort een 5,9. Nederland als geheel scoort een 6,2. Beide zijn significant hoger dan Leiden. 4 Sociale cohesie 6,4 6,3 6,2 6,1 6,0 5,9 5,8 5,7 5,6 5,5 5,4 6,3 6,2 6,2 6,0 2011 5,9 5,9 5,8 2012 5,7 5,7 G32 2013 Leiden Nederland Bron: Veiligheidsmonitor Leiden Er zijn verschillen tussen de 10 districten in Leiden gevonden: Slaaghwijk scoort het laagst met een 5,1 en het Bos- en Gasthuisdistrict scoort een 5,3. Deze districten hebben dus een lagere sociale cohesie. Aan de bovenkant scoren Roodenburgerdistrict en Merenwijk (excl. Slaaghwijk) een 6,2. Sociale overlast In 2013 registreerde de politie in Leiden ruim 3.300 incidenten van sociale overlast, een behoorlijke stijging ten opzichte van eerdere jaren. Dit betreft verschillende vormen van overlast. Alleen de jeugdoverlast is niet gestegen. Hoofdstuk 3 gaat dieper in op de jeugd(overlast). Aantal incidenten overlast in de woon- en leefomgeving Totaal sociale overlast/sociale kwaliteit 2010 2.569 Leiden 2011 2012 2.384 2.689 2013 3.314 Waarvan: Woonoverlast/ burengerucht/relatieproblemen 1.799 1.748 1.847 1.905 Overlast overspannen persoon 245 259 331 592 Overlast zwervers 279 159 232 347 Drugsoverlast 81 87 178 365 Overige sociale overlast 165 131 101 105 Overlast gevende jeugd 1.258 958 1.125 1.083 Bron: Politie-eenheid Den Haag Onderstaande grafiek geeft zowel het percentage Leidenaren weer, dat denkt dat bepaalde vormen van overlast wel eens voorkomen in de buurt, als ook of men zelf er veel overlast van ervaart. Beide zijn afkomstig uit de Veiligheidsmonitor en maken duidelijk dat er een groot verschil is of iets wel eens voorkomt of dat men er zelf veel overlast van ondervindt. Bij de ‘rondhangende jeugd’ is dat het meest duidelijk: 46% zegt dat het wel eens voorkomt; 7% van de Leidenaren heeft er zelf daadwerkelijk veel overlast van. Jongerenoverlast komt het meeste ’wel eens’ voor, gevolgd door dronken mensen op straat en overlast van bewoners. Het zijn ook de jongeren waar men de meeste last van heeft, maar die percentages zijn dus wel een stuk lager. 5 De verschillen tussen Leiden en de G32 zijn verwaarloosbaar. Alleen het percentage ‘dronken mensen op straat komt wel eens voor’ is in Leiden wat hoger (38% tegen 30% in de G32). Sociale overlast in de buurt: % ervaart zelf veel overlast en komt wel eens voor hinder van horecagelegenheden (ervaart zelf veel overlast) hinder van horecagelegenheden (komt wel eens voor) 2% 3% 14% 16% overlast door buurtbewoners (ervaart zelf veel overlast) overlast door buurtbewoners (komt wel eens voor) 6% 6% 33% 34% 7% 7% rondhangende jongeren (ervaart zelf veel overlast) 44% 46% rondhangende jongeren (komt wel eens voor) 2% 2% op straat lastig gevallen (ervaart zelf veel overlast) 16% 16% op straat lastig gevallen (komt wel eens voor) 4% 4% dronken mensen op straat (ervaart zelf veel overlast) 30% dronken mensen op straat (komt wel eens voor) 5% 5% drugsoverlast (ervaart zelf veel overlast) 28% 27% drugsoverlast (komt wel eens voor) 0% G32 38% 10% Leiden 2013 20% 30% 40% 50% Leiden 2012 Bron: Veiligheidsmonitor Leiden Deze (gemiddelde) cijfers verhullen wel de onderling soms grote verschillen tussen de districten, zoals: Dronken mensen op straat komt wel eens voor: varieert van 15% (Merenwijk excl. Slaaghwijk) tot 78% (Binnenstad-Zuid). Ervaart zelf veel overlast van groepen jongeren: varieert van 1% (Roodenburgerdistrict) tot 11, 12 en 13% (Stevenshofdistrict, Bos- en Gasthuisdistrict en Slaaghwijk). Ervaart zelf veel overlast van horecagelegenheden: hoogste in Binnenstad-Noord: 8% Ervaart veel overlast van te hard rijden: hoogste in Stevenshof en Bos- en Gasthuisdistrict (30 % en 25%) Drugsoverlast komt vooral in Binnenstad-Noord wel eens voor (48%). Het is een speerpunt in het Leidse veiligheidsbeleid om de overlast gerelateerd aan zwervers en daklozen terug te dringen. Omdat dit voor een belangrijk deel in Leiden-Midden speelt worden hiervan ook de cijfers per stadsdeel weergegeven. Helaas is overlast van zwervers en daklozen geen item meer in de Veiligheidsmonitor, zodat we alleen nog de hier soms aan gerelateerde overlast van drugsgebruik/-handel uitsplitsen naar stadsdeel. 6 Onderstaande grafiek laat zien dat men in stadsdeel Midden vaker dan in 2012 en ook vaker dan in de andere stadsdelen zegt dat drugsoverlast wel eens voorkomt. Men ondervindt er in stadsdeel Midden niet zelf niet (significant) meer overlast van dan in de andere stadsdelen. Overlast drugsgebruik en -handel per stadsdeel, 2012 en 2013 4% WEST: drugsoverlast (ervaart zelf veel overlast) 22% WEST: drugsoverlast (komt wel eens voor) 4% ZUID: drugsoverlast (ervaart zelf veel overlast) 19% ZUID: drugsoverlast (komt wel eens voor) 5% NOORD: drugsoverlast (ervaart zelf veel overlast) 26% NOORD: drugsoverlast (komt wel eens voor) 7% MIDDEN: drugsoverlast (ervaart zelf veel overlast) 42% MIDDEN: drugsoverlast (komt wel eens voor) 0% 5% 2013 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 2012 Bron: Veiligheidsmonitor Leiden 7 Sociale cohesie, sociale overlast en rapportcijfer leefbaarheid Tot slot van deze paragraaf combineren we een aantal resultaten uit e Veiligheidsmonitor. We zetten de gegevens uit deze paragraaf, nl. sociale cohesie en sociale overlast, met het rapportcijfer ‘prettig wonen in de buurt’ in één grafiek om een beeld te geven van de perceptie van de woon- en leefomgeving per district. Het ‘prettig wonen’ is weergegeven in een rapportcijfer (groene staven), de andere twee grootheden als een schaalscore, waarbij voor allen geldt: hoe hoger, hoe beter. De districten zijn zo gesorteerd dat het district met de grootste sociale cohesie (blauwe staaf) rechts staat. Schaalscore sociale cohesie, schaalscore sociale overlast* en rapportcijfer ‘prettig wonen in de buurt’ 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 6,5 5,0 5,3 5,4 7,9 7,4 7,2 7,0 6,5 5,5 Sociale cohesie 5,5 5,5 5,7 Sociale overlast 5,9 7,7 7,6 7,3 6,9 6,0 6,0 7,8 7,6 6,2 6,2 rapportcijfer prettig wonen * de indicator sociale overlast is omgerekend, zodat een hoge score positief is Bron: Veiligheidsmonitor Leiden 2013 We zien bijvoorbeeld dat vooral het Roodenburgerdistrict en in iets mindere mate de Merenwijk (exclusief Slaaghwijk) op alle drie grootheden hoog scoort. In Binnenstad-Zuid daarentegen is eveneens een hoog rapportcijfer voor het prettig wonen, ‘ondanks’ relatief veel sociale overlast en weinig sociale cohesie. De Slaaghwijk staat er op basis van deze gegevens het minst goed voor: veel sociale overlast, weinig cohesie en een wat lager rapportcijfer voor het wonen in de buurt, maar nog altijd een 6,5. 8 1.2. Fysieke kwaliteit Bij de fysieke kwaliteit draait het om de vraag hoe de openbare ruimte (met de fysieke voorzieningen) erbij staat. Is er verkeersoverlast en heeft men last van vernielingen? Fysieke voorzieningen De aanwezigheid van fysieke voorzieningen en het onderhoud ervan kan van invloed zijn op de leefbaarheid en het veiligheidsgevoel in de buurt. Inwoners konden aan de hand van de volgende stellingen het voorzieningenniveau in hun buurt beoordelen: in de buurt zijn de wegen, fietspaden en pleintjes goed onderhouden in de buurt zijn de perken, plantsoenen en parken goed onderhouden in de buurt is het buiten goed verlicht in de buurt zijn goede speelplekken voor kinderen in de buurt zijn goede voorzieningen voor jongeren. Schaalscore Fysieke voorzieningen en % (helemaal) mee eens op de stellingen Schaalscore fysieke voorzieningen 2010 2011 2012 6,3 2013 Leiden 6,3 2013 G32 6,2 5,9 6,1 Stellingen: wegen, paden, pleintjes zijn goed onderhouden* 64% 67% 67% 68% 67% groen is goed onderhouden* 64% 69% 73% 71% 68% buurt is buiten goed verlicht* 77% 77% 80% 82% 78% er zijn goede speelplekken* 53% 54% 59% 57% 61% er zijn goede voorzieningen voor jongeren* 19% 18% 27% 26% 25% * % (helemaal) mee eens Bron: Veiligheidsmonitor Leiden Zowel door de tijd heen als in de vergelijking met de G32 zijn er weinig opvallende verschillen. Men is het minst tevreden over de voorzieningen voor jongeren (26%) en de speelplekken voor kinderen (57%). De onderlinge vergelijking tussen de districten levert soms grote verschillen op. Zo scoort het Roodenburgerdistrict beter dan gemiddeld op alle onderdelen behalve voorzieningen voor jongeren. Leiden-Noord en Stevenshof scoren op de onderdelen die het onderhoud betreffen en de schaalscore als geheel slechter dan gemiddeld. Opvallend is dat men het onderhoud van zowel het groen als ook de ‘stenen’ (wegen, paden) heel verschillend waardeert per district. Over groenonderhoud bijvoorbeeld is in de Stevenshof slechts 54% (zeer) tevreden, tegen 84% in Binnenstad-Zuid. De tevredenheid over speelplekken voor kinderen varieert van 31% in Binnenstad-Zuid tot 70% in de Merenwijk. 9 Verkeersoverlast Ook verkeersoverlast kan een probleem voor de buurt vormen en wordt gemeten in de Veiligheidsmonitor met een schaalscore. Deze is samengesteld uit de volgende onderdelen en hiervoor geldt: hoe lager, des te beter: te hard rijden parkeeroverlast agressief verkeersgedrag. De schaalscore voor Leiden is gestegen van 3,0 in 2012 tot 3,4 in 2013. Dit is nog altijd lager dan de G32: 3,6. Overigens gebruikt men landelijk deze schaalscore niet meer: daar kijkt men of er van een of meer vormen van verkeersoverlast veel overlast is. Dit is in Leiden 30% van de respondenten tegen 35% in de G32. De verkeersoverlast varieert sterk per district: in de Stevenshof heeft men het vaakst overlast (47% heeft veel overlast), in het Stationsdistrict het minst (11%). Hieronder de percentages mensen die veel overlast ervaren van de verschillende soorten verkeersoverlast. Vormen van verkeersoverlast, Leiden en G32 20% % parkeerproblemen (ervaart veel overlast) 19% 20% 7% % agressief verkeersgedrag (ervaart veel overlast) 3% 8% 23% % te hard rijden (ervaart veel overlast) 14% 0% G32 2013 5% Leiden 2013 10% 15% 17% 20% 25% Leiden 2012 Bron: Veiligheidsmonitor Leiden Vernieling en verloedering In 2013 telde de politie 999 incidenten op het gebied van vernieling (972) en overige fysieke overlast (27). Dit aantal daalt al jaren, in 2010 waren het er nog 1.568. Denk hierbij aan vernielingen van auto’s, openbaar vervoer, gebouwen en andere objecten. Ook de Veiligheidsmonitor geeft informatie over vernielingen, maar dan gaat het vooral om eigendommen, meer dan om de openbare ruimte. 9% van de Leidenaren is hier het afgelopen jaar slachtoffer van geweest; 6% had vernielingen aan een voertuig. De combinatie van deze twee bronnen maakt duidelijk dat de politie maar een deel van de vernielingen in de registraties heeft. De schaalscore ‘fysieke verloedering’ (Veiligheidsmonitor) heeft wel helemaal met de openbare ruimte te maken. Het gaat hier om de vraag of in de buurt hondenpoep, bekladding, rommel op straat en vernieling van straatmeubilair vaak voorkomen. Ook deze vraagstelling is veranderd is 2012, waardoor vergelijking met eerdere jaren niet mogelijk is. Vergeleken met de G32 ervaart Leiden minder overlast van hondenpoep en meer van rommel op straat. 10 Binnen Leiden zijn er verschillen: hondenpoep komt bijvoorbeeld relatief vaak voor in de Stevenshof, bekladding van muren enz. relatief veel in Slaaghwijk en rommel op straat in de Binnenstad. Schaalscore fysieke verloedering, Leiden en G32 5 4,1 4,0 4 3,7 3,7 3,2 3,2 3,1 2012 2013 G32 2013 3 2 1 0 2008 2009 2010 2011 Bron: Veiligheidsmonitor Leiden Fysieke verloedering, verschillende aspecten, Leiden 4% 4% % vernielingen (ervaart zelf veel overlast) 35% 36% % vernielingen straatmeubilair (komt voor) 9% % rommel op straat (ervaart zelf veel overlast) 14% 62% % rommel op straat (komt voor) 71% 22% 19% % hondenpoep (ervaart veel overlast) 71% 68% % hondenpoep (komt voor) 3% 2% % bekladding (ervaart veel overlast) 33% 32% % bekladding (komt voor) 0% G32 20% Leiden 2013 40% 60% 80% Leiden 2012 Bron: Veiligheidsmonitor Leiden 11 1.3. Objectieve veiligheid / veel voorkomende criminaliteit We bespreken hier de ‘veel voorkomende’ criminaliteit die mensen als inwoner treft. Hiervoor zijn twee bronnen: onderzoeksresultaten uit de Veiligheidsmonitor en registratiecijfers van de politie. Slachtofferschap op basis van de Veiligheidsmonitor: de ervaring van de Leidenaar De Veiligheidsmonitor wijst uit dat een op vier Leidenaren het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van enig delict, evenals in de G32. Het meest voorkomende delict is fietsendiefstal (8% van de Leidenaren), gevolgd door hacken (7%) en voertuigvernieling (6%). De meest ernstige delicten zitten in de categorie ‘geweldsdelicten’. 2% van de Leidenaren is hier het afgelopen jaar slachtoffer van geweest. Het is niet bekend of de sterke daling van 2011 op 2012 het gevolg is van de wijziging in het onderzoek. In de G32 was het slachtofferschap in 2011 30%. Ook daar is het dus gedaald, maar iets minder dan in Leiden. % inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een delict Waarvan slachtoffer? Slachtofferschap, totaal (1 of meer delicten) Leiden Leiden G32 2010 2011 2012 2013 2013 35% 7% (5%) 27% 23% 23% 2% (1%) 2% (1%) 3% (2%) 7% (4%) 17% (8%) 19% ( 10%) 19% (7%) 17% (8%) 16% (5%) 15% (9%) 16% (10%) 11% (8%) 9% (6%) 8% 95%) - 12% 13% 13% (tussen haakjes: waarvan bedreiging) (tussen haakjes: waarvan fietsendiefstal) Leiden 32% - Geweldsdelicten, totaal - Vermogensdelicten, totaal Leiden - Vandalismedelicten, totaal (tussen haakjes: waarvan beschadiging voertuig) - Cybercrime via internet - Bron: Veiligheidsmonitor De vaak voorkomende fietsendiefstal in Leiden wordt vaak toegeschreven aan het feit dat Leiden een studentenstad is. Leiden bungelt inderdaad onderaan de lijst van (190) deelnemende gemeenten, samen met de andere studentensteden Amsterdam, Utrecht, Groningen, Maastricht en Delft. Slachtofferschap op basis van de politiecijfers De Informatierapportage van de politie-eenheid Den Haag heeft een categorie ‘objectieve veiligheid / veel voorkomende criminaliteit’. Dit omvat vermogens- en geweldsdelicten. Het totale aantal incidenten van criminaliteit in deze categorie is van 2012 op 2013 nagenoeg gelijk gebleven, na een daling in 2012. Wel zijn er verschillen in de onderliggende soorten criminaliteit. De ‘overige diefstal/inbraak’ (niet in een huis of garage/schuur) is bijvoorbeeld flink afgenomen (ook de diefstal/inbraak in woning is afgenomen, maar niet zo sterk). Fietsendiefstal en ruzie/vechtpartij zijn toegenomen in 2013. 12 Aantal incidenten ‘veel voorkomende criminaliteit’, bekend bij politie Leiden Incidenten Veel voorkomende criminaliteit 2010 2011 8.478 2012 2013 7.978 8.459 7.839 Waarvan: - diefstal/ inbraak woning 592 722 578 517 - diefstal/ inbraak garage, schuur 118 138 144 126 1.788 1.881 1.717 1.445 1.694 - overige diefstal/inbraak/vermogensdelicten - (brom-)fietsen diefstal 1.693 1.635 1.575 - diefstal (van/af) motorvoertuig 1.105 1.212 880 778 876 749 661 592 - mishandeling 449 417 405 456 1.182 1.019 1.287 1.541 - zeden 171 213 192 205 - overige criminaliteit 504 473 539 485 - bedreiging - ruzie, vechtpartij Bron: Politie-eenheid Den Haag In het Leidse IVP (Integraal Veiligheidsplan) is woninginbraak een speerpunt. Het aantal incidenten ‘diefstal/inbraak woning’ is gestegen van 2010 op 2011, maar in 2012 en 2013 weer fors gedaald. Ook als we het relateren aan het aantal woningen zien we hetzelfde beeld. In 2013 waren er 517 incidenten van diefstal/inbraak in een woning. Aantal incidenten diefstal / woning Leiden Incidenten diefstal/ inbraak woning 2010 2011 592 2012 2013 578 722 517 Waarvan: - inbraak woning (incl. poging tot) 573 455 408 95 146 121 105 2 3 2 4 495 - diefstal in/uit woning (zonder braak) - diefstal in/uit woning gevolgd door geweld Woninginbraakrisicocijfer (aangiften diefstal/inbraak per 1.000 woningen) 9,1 12,0 10,5 9,2 Bron: Politie-eenheid Den Haag In Leiden komt relatief veel fietsendiefstal voor, zagen we in de Veiligheidsmonitor. Het aantal geregistreerde incidenten hiervan is in 2012 gedaald ten opzichte van 2011, maar zit in 2013 weer op het oude, hogere, niveau. Aantal incidenten (brom-)fietsendiefstal Leiden Incidenten (Brom-)fietsendiefstal 2010 2011 1.693 2012 2013 1.575 1.635 1.694 Waarvan: - diefstal van fiets - diefstal van bromfiets/snorfiets - diefstal van (brom-)fiets gevolgd door geweld Bron: Politie-eenheid Den Haag 1.405 1.358 1.336 1.478 282 274 238 207 6 3 1 0 13 Een specifieke categorie geweldsincidenten is de High Impact Crime: incidenten van overval, straatroof en (een specifiek aantal soorten) geweld. Dit aantal daalt al een aantal jaren. Het aantal overvallen neemt af, evenals het geweld. Alleen de straatroof is in 2013 weer gestegen, maar is nog steeds lager dan in 2011. Aantal incidenten High Impact Crime Leiden Incidenten 2010 High Impact Crime 2011 1.292 2012 2013 1.017 1.133 995 Waarvan: - overval (in woning of bedrijf) 37 23 17 9 - straatroof 85 53 37 48 1.170 1.057 963 938 - geweld Bron: Politie-eenheid Den Haag De politie maakt voor de gemeente Leiden een speciale selectie om het aantal incidenten en aangiften ‘huiselijk geweld’ te kunnen bepalen. Het aangiftepercentage stijgt de laatste jaren langzaam tot 26%. Het aantal incidenten schommelt nogal. Het probleem bij dit onderwerp is dat het doel uiteraard is het aantal incidenten zo klein mogelijk te laten zijn, maar dat wel zoveel mogelijk incidenten die gepleegd zijn bekend zijn bij de politie. Incidenten en aangiften huiselijk geweld in Leiden 900 30% 600 20% 300 10% 0 2010 2011 2012 2013 aangiften 177 156 159 193 incidenten 790 652 701 754 aangifte % 22% 24% 23% 26% Bron: Politie-eenheid Den Haag 14 0% 1.4. Subjectieve veiligheid Onder subjectieve veiligheid wordt hier verstaan of men zich wel eens onveilig voelt, en dan met name in de eigen buurt. Ook gaat het om gedrag om bepaalde mogelijk onveilige situaties te vermijden. En wat zijn specifieke plekken of situaties waarin men zich wel eens onveilig voelt? In het algemeen blijkt dat op alle aspecten van subjectieve veiligheid de G32 als groep minder goed scoort dan het gemiddelde in Nederland. Dit geldt in sterke mate voor het zich wel eens onveilig voelen op bepaalde plekken. Onveiligheidsgevoelens In de Veiligheidsmonitor (VM) wordt gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. De uitkomst voor Leiden is dat 23% zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt. Het rapportcijfer voor de veiligheid in de eigen buurt schommelt in Leiden al jaren rond de 7,0. In de G32 is dit vergelijkbaar met een 6,9. 44% van de Leidenaren voelt zich wel eens onveilig in het algemeen. De stijging van 2011 op 2012 is, grotendeels te wijten aan de ‘doorontwikkeling’. Over heel Nederland is dit gemiddeld 37%, voor de G32 is dit 41%. Dit laatste verschilt niet significant van Leiden. Gevoelens van (on)veiligheid Leiden Rapportcijfer veiligheid eigen buurt Voelt zich weleens onveilig in eigen buurt Voelt zich vaak onveilig in eigen buurt Voelt zich wel eens onveilig (algemeen) Voelt zich vaak onveilig (algemeen) G32 2010 2011 2012 2013 2013 7,0 6,9 7,1 7,0 6,9 20% 20% 18% 23% 23% 2% 2% 2% 2% 3% 27% 33% 43% 44% 41% 2% 2% 1% 2% 3% Bron: Veiligheidsmonitor Hieronder staan de 50 steden met meer dan 70.000 inwoners. Ze zijn gesorteerd op het percentage dat zich nooit onveilig voelt (oftewel: altijd veilig) in de eigen buurt. Leiden bevindt zich in de middenmoot. Dit houdt in dat het aantal mensen dat zich nooit onveilig voelt in de eigen buurt gemiddeld is. De hoogste waarde is in Zuid West Friesland (88% voelt zich nooit onveilig in de buurt), de laagste waarde in Gouda (63%). 15 Voelt u zich wel eens onveilig in uw eigen buurt? Gemiddelde Súdwest Fryslân Oss Westland Alphen aan den Rijn Amstelveen Haarlem Purmerend 's-Hertogenbosch Hengelo Emmen Amersfoort Dordrecht Deventer Haarlemmermeer Almelo Zwolle Leidschendam-Voorburg Leeuwarden Zaanstad Lelystad Alkmaar Apeldoorn Delft Helmond Nijmegen Ede Enschede Leiden Sittard-Geleen Utrecht Zoetermeer Hilversum Spijkenisse Venlo Hoorn Groningen Breda Arnhem Eindhoven Roosendaal Maastricht Amsterdam Vlaardingen Tilburg Schiedam Almere Den Haag Rotterdam Heerlen Gouda Vaak Soms Zelden Nooit 0% Bron: Veiligheidsmonitor 2013 16 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Vermijdingsgedrag Om onveiligheidsgevoelens te voorkomen of verminderen kan men bepaalde situaties of plekken vermijden. De meest voorkomende manier om onveiligheid te vermijden is ’s avonds de deur niet open doen (9% van de Leidenaren doet dit vaak). Dit gebeurt vaker door ouderen (19% vaak), lager opgeleiden (16%), niet westers allochtonen (16%) en vrouwen (13%). Vermijdingsgedrag en onveiligheidsgevoel dat men vaak vertoont 4% bang slachtoffer te worden (% vaak) 4% 2% G32 3% voelt zich 's avonds onveilig alleen thuis (% vaaak) 2% Leiden 2013 3% 5% voelt zich 's avonds onveilig op straat - (% vaak) Leiden 2012 4% 4% 3% Omlopen /omrijden om onveilige plekken te vermijden (% vaak) 3% 3% 10% s avonds niet open doen (% vaak) 8% 0% 5% 9% 10% 15% Bron: Veiligheidsmonitor Onveilige plekken Als de Leidenaren wordt gevraagd om van een aantal specifieke plekken aan te geven of men zich er wel eens onveilig voelt, wordt vooral genoemd: daar waar jongeren rondhangen (53% vaak of soms). Ouderen vinden dit overigens minder vaak dan jongeren. De verschillen met de G32 zijn klein. % dat zich (vaak of soms) onveilig voelt op bepaalde plekken Bron: Veiligheidsmonitor Subjectieve veiligheid en achtergrondkenmerken Het blijkt dat de gevoelens van (on)veiligheid nogal verschillen naar achtergrondkenmerken. Onder andere de volgende verschillen komen naar voren: mannen/vrouwen vrouwen vertonen meer vermijdingsgedrag dan mannen vrouwen voelen zich vaker onveilig, zowel in het algemeen als in de buurt vrouwen voelen zich vaker onveilig op bepaalde plekken; dit geldt voor alle genoemde plekken (ook thuis), behalve rondom uitgaansgelegenheden leeftijd jongeren (15 t/m 34 jaar) voelen zich vaker in het algemeen onveilig ouderen (met name 65+) vertonen meer vermijdingsgedrag (nl. de deur niet open doen) jongeren voelen zich vaker onveilig op bepaalde plekken, met name rondom 17 uitgaansgelegenheden en in het openbaar vervoer, maar ook bij …… waar groepen jongeren rondhangen. herkomst niet-westerse allochtonen vertonen meer vermijdingsgedrag dan de overige Leidenaren, met name: ’s avonds niet open doen; opleidingsniveau mensen met een hogere opleiding voelen zich vaker in het algemeen wel eens onveilig mensen met een lager opleidingsniveau vertonen meer vermijdingsgedrag (met name de deur niet open doen) mensen met een lager opleidingsniveau voelen zich minder vaak onveilig bij uitgaansgelegenheden en waar groepen jongeren rondhangen. 18 2. Bedrijvigheid en veiligheid Dit hoofdstuk gaat over veiligheid in winkelgebieden (2.1), veiligheid in en om bedrijven (2.2), veiligheid rondom het uitgaan en de horeca (2.3) en bij evenementen (2.4). Voor de volgende speerpunten uit het Integraal Veiligheidsplan en de Programmabegroting worden in dit hoofdstuk cijfers geleverd: overlast rondom horecagelegenheden evenementen 2.1 Veilig winkelgebied In 2013 zijn in Leiden 664 incidenten geweest die te maken hebben met diefstal of inbraak in winkels. Dit is meer dan in 2012, maar minder dan de jaren daarvoor.. Incidenten in het winkelgebied Leiden 2010 2011 2012 2013 Winkeldiefstal 626 623 509 594 Inbraak winkel 59 59 45 70 Totaal 685 682 554 664 Bron: Politie-eenheid Den Haag Ook is aan inwoners van Leiden gevraagd in hoeverre men zich wel eens onveilig voelt op bepaalde plekken. Hier worden zeven plekken genoemd (in algemene zin), waaronder twee in een winkelgebied. Onveilige plekken winkelgebied Voelt u zich op onderstaande plekken wel eens onveilig? In het centrum van de woonplaats In het winkelcentrum/winkelgebied in mijn eigen buurt Leiden Leiden Leiden Leiden G32 2010 2011 2012 2013 2013 27% 26% 22% 23% 25% 13% 15% 14% 16% 18% Bron: Veiligheidsmonitor Leidenaren voelen zich niet meer of minder dan gemiddeld in de G32 veilig in de winkelgebieden. 19 2.2 Veilige bedrijven Dit thema heeft betrekking op de veiligheid in winkelgebieden en bij andere bedrijven en kantoren. Incidenten bij bedrijven Leiden 2010 2011 2012 2013 Diefstal/inbraak in bedrijven of kantoren 229 226 186 154 Overvallen (niet in woning) 25 19 12 7 Totaal 254 245 198 161 Bron: Politie-eenheid Den Haag In Leiden vonden in 2013 in totaal nog maar 9 overvallen plaats. Dit was een stuk minder dan in 2010 (37). Omdat het totale aantal overvallen in het Veiligheidsplan als indicator is opgenomen vermelden we hier ook de overvallen in een woning. Aantal overvallen in woningen, op geldlopers en in bedrijven 40 37 35 30 25 19 20 15 12 2010 17 2012 4 5 9 7 2 3 0 0 0 0 overval in woning Bron: Politie-eenheid Den haag 20 2011 12 10 5 23 22 overval op geldloper/bank overval op bedrijf totaal 2013 2.3 Veiligheid rondom uitgaan en horeca Het verminderen van overlast in het uitgaansleven en rondom horecagelegenheden en daarmee samenhangend het handhaven van het alcoholbeleid zijn speerpunten van het veiligheidsbeleid. De overlast wordt zowel door de politie geregistreerd (incidenten overlast horeca) als ook gemeten met de Veiligheidsmonitor. De politie registreerde in 2013 in totaal 285 incidenten van overlast van horeca, duidelijk minder dan de voorgaande jaren. Incidenten overlast horeca Leiden Incidenten overlast horeca (totaal) 2010 2011 2012 2013 380 350 356 285 Bron: Politie-eenheid Den Haag Op verzoek van de gemeente Leiden selecteert de politie uitgaansgeweld. Dit is geweld dat op bepaalde tijden in bepaalde straten plaatsvindt. In 2013 waren dit er nog 111. De gewenste dalende trend is hiermee al een aantal jaren gaande. De definitie is: “Alle door de politie geregistreerde geweldsincidenten die plaatsvonden op donderdag-, vrijdag,- en zaterdag avond/nacht tussen 22:00 en 8:00 uur op de volgende straten: Beestenmarkt, Nieuwe Beestenmarkt, Oude Singel, Steenstraat, Turfmarkt, Stadhuisplein, Nieuwe Rijn, Burgsteeg, Nieuwstraat, Beschuitsteeg, Hartesteeg, Diefsteeg, Pieterskerkchoorsteeg, Pieterskerkhof, Pieterskerkgracht, Korte Mare, Lammermarkt, Lange Mare, Oude Vest, Janvossensteeg, Hogewoerd, Noordeinde, Doelensteeg, Rapenburg, Breestraat, Schoolsteeg, Langebrug, Papengracht.” Incidenten geweldsincidenten in het uitgaansgebied 209 206 203 201 193 217 185 177 2014 2015 195 136 111 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bron: Politie-eenheid Den Haag Hoe ervaren de burgers de horecaoverlast in een studentenstad als Leiden? Horecaoverlast kan o.a. bestaan uit (geluids)overlast van de horeca zelf of van dronken mensen op straat. Dit laatste hoeft overigens niet afkomstig te zijn uit de horeca. Van belang is om hier te melden hoe de vraagstelling in de Veiligheidsmonitor is. Aan de respondenten wordt een rij buurtproblemen voorgelegd, waaronder horecaoverlast en de aanwezigheid van dronken mensen. Aan hen wordt gevraagd of het in de buurt wel eens voorkomt en vervolgens of men er zelf veel overlast van ervaart. In Leiden zegt 38% van de inwoners dat ‘dronken mensen op straat’ wel eens in de buurt voorkomt. Dit is meer dan in de G32 (30%). 4% ervaart zelf veel hinder hiervan. Dit is vergelijkbaar met de G32. 16% zegt dat overlast van horecagelegenheden wel eens voorkomt in de buurt (G32 14%) en 3% ervaart er zelf veel overlast van (G32 2%). 21 % dat zegt dat hinder van horecagelegenheden en de aanwezigheid van dronken mensen op straat in de buurt wel eens voorkomt, Leiden en G32 38% 40% 35% 30% 30% 20% 16% 16% 14% 10% 0% Leiden 2012 Leiden 2013 dronken mensen op straat horecagelegenheden G32 2013 Bron: Veiligheidsmonitor Zoals de titel van de grafiek aangeeft gaat het hier niet om ernstige overlast, maar om het feit dat ‘het wel eens voorkomt’. Beide vormen van overlast variëren sterk binnen Leiden. Het meest in het oog springend is de spreiding van de aanwezigheid van dronken mensen op straat: van 19 tot 23% in de Merenwijk, de Stevenshof en het Roodenburgerdistrict tot 78% in de Binnenstad-Zuid. De overlast van horecagelegenheden varieert van 5% in het Boerhaavedistrict tot 34% in Binnenstad-Zuid. Een indicator in het Integraal Veiligheidsplan betreft horecaoverlast in Leiden-Midden. Deze is door de gewijzigde vraagstelling in de Veiligheidsmonitor niet meer goed te vergelijken met de periode voor 2012. % inwoners dat zelf veel overlast van horecagelegenheden en dronken mensen in de buurt ervaart Leiden Ervaart zelf veel overlast van horecagelegenheden Ervaart zelf veel overlast van dronken mensen op straat Stadsdeel Midden 2012 2013 2012 2013 2% 3% 8% 7% 6% 4% 14% 9% Bron: Veiligheidsmonitor Hieronder is een volledige uitsplitsing van deze twee buurtproblemen naar stadsdeel weergegeven. Weergegeven is het percentage dat zelf veel overlast er van ervaart. Stadsdeel Midden komt duidelijk naar voren als een gebied met grotere horeca-gerelateerde buurtproblemen. % inwoners dat veel overlast van horeca en dronken mensen op staat ervaart, per stadsdeel 2% 3% 2% 4% 2012 14% 0% 0% 22 9% 2% 2% 0% 1% 2% overlast horecagelegenheden West overlast horecagelegenheden Zuid overlast horecagelegenheden Noord overlast horecagelegenheden Midden Bron: Veiligheidsmonitor 2013 3% 4% overlast dronken mensen op straat West overlast dronken mensen op straat Zuid overlast dronken mensen op straat Noord overlast dronken mensen op straat Midden 2% 7% 8% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 2.4 Veilige evenementen Leiden is een stad met veel evenementen, groot en klein. Aan de ene kant dragen ze bij aan een levendige stad en trekken hiermee bezoekers van binnen en buiten de gemeente. Aan de andere kant kunnen met name de bewoners hier ook hinder van ondervinden. En het is van groot belang de veiligheid van het publiek te waarborgen. Evenementen zijn dan ook een speerpunt in het veiligheidsbeleid. Om meer inzicht in dit onderwerp te krijgen is sinds 2011 in Leiden een extra vragenblok opgenomen in de Veiligheidsmonitor. Bijna driekwart van de Leidenaren staat positief tegenover evenementen. Circa 3% is negatief hierover. Deze overwegend positieve houding is in alle districten zichtbaar, ook daar waar men toch redelijk vaak overlast ervaart, zoals bijvoorbeeld in het Stationsdistrict. In Binnenstad-Zuid is men wel wat minder positief. Het laagste percentage met een positieve houding vinden we in de Slaaghwijk (59%) en Binnenstad-Zuid (62%). De overlast in deze beide gebieden verschilt nogal! Gemiddeld in Leiden ervaart 23% wel eens overlast. In Binnenstad-Zuid is dit het hoogst (55%), in Slaaghwijk slechts 15%. In totaal ondervindt ca.3% vaak overlast. Dit varieert tussen de districten van 0 tot 7%. % inwoners dat wel eens overlast heeft van evenementen en dat er positief tegenover staat Leiden 72% 23% Merenwijk (excl. Slaaghwijk) 77% 11% Slaaghwijk 59% 15% Stevenshof 80% 4% Merenwijk 71% 13% Boerhaavedistrict 67% 35% Morsdistrict 18% Bos- en Gasthuis-district 17% Roodenburgerdistrict 16% Leiden-Noord 66% 80% 75% 73% 22% Stationsdistrict 43% Binnenstad-Noord 42% Binnenstad-Zuid 75% 66% 55% 0% 20% positief over evenementen 40% 60% 62% 80% 100% Ja, wel eens overlast Bron: Veiligheidsmonitor 23 Met name de grotere evenementen zorgen voor de overlast (69% van de mensen die wel eens overlast hebben heeft vooral daarvan overlast). Vergeleken met 2012 is de overlast van Werfpop en de Marathon toegenomen en van 3 oktober afgenomen. De belangrijkste vorm van overlast is geluidsoverlast van het evenement zelf. De overlast van parkeerdrukte is toegenomen van 2012 op 2013. Vormen van overlast van evenementen waar men het meest last van heeft (2 antwoorden mogelijk) Leiden Geluidsoverlast van het evenement zelf 2012 52% 2013 56% Bereikbaarheid van woningen, winkels etc. 36% 31% Lawaai van (dronken) mensen 39% 37% Parkeeroverlast / verkeersdrukte 12% 23% Vernieling en vervuiling 17% 20% Anders (wildplassen, boten, ov etc.) 31% 34% Bron: Veiligheidsmonitor De politie registreert overlast-incidenten rondom evenementen. 2012 valt op door relatief veel overlast-incidenten. Aantal overlast-incidenten rondom evenementen 46 34 34 28 2010 Bron: Politie-eenheid Den Haag 24 2011 2012 2013 2014 2015 3. Jeugd en Veiligheid In dit hoofdstuk gaan we in op overlast gevende jeugd (3.1), op criminele jeugd (3.2) en op jeugd, alcohol en drugs (3.3). Voor het volgende speerpunt uit het Integraal Veiligheidsplan en de Programmabegroting worden in dit hoofdstuk cijfers geleverd: overlast door jongeren 3.1 Overlast gevende jeugd De daling van 2010 op 2011 van 300, te zien in de door de politie geregistreerde incidenten van overlast gevende jeugd, is in 2012 niet meer te zien, toen steeg het aantal weer. In 2013 is het weer wat gedaald. Een beperkt deel betreft vandalisme en baldadigheid, het grootste deel betreft meldingen over overlast gevende jeugd. Sociale kwaliteit: aantal incidenten overlast in de woon- en leefomgeving Leiden Overlast gevende jeugd 2010 1.258 2011 958 2012 1.125 2013 1.083 187 117 106 115 1.071 841 1.019 968 Waarvan: vandalisme / baldadigheid melding overlast jeugd Bron: Politie-eenheid Den Haag Jongerenoverlast is samen met overlast van buurtbewoners het meest voorkomende buurtprobleem. In Leiden geeft 46% aan dat het wel eens voorkomt dat jongeren rondhangen in de buurt. Dat hoeft nog niet te betekenen dat men er ook last van heeft. De overlast van groepen jongeren varieert sterk per district. Slaaghwijk, Bos- en Gasthuisdistrict en Stevenshof springen er negatief uit. De ontwikkelingen door de tijd zijn beperkt. Leidenaren dat zelf veel overlast ervaart van groepen rondhangende jongeren in de buurt (2013) 7% Leiden 6% Merenwijk (excl. Slaaghwijk) 13% Slaaghwijk 11% Stevenshof 8% Merenwijk 4% Boerhaavedistrict 9% Morsdistrict 12% Bos- en Gasthuis-district Roodenburgerdistrict 1% 8% Leiden-Noord Stationsdistrict 6% Binnenstad-Noord 6% Binnenstad-Zuid 5% Bron: Veiligheidsmonitor 2013 25 Ook naar achtergrondkenmerken zijn er opmerkelijke verschillen. Alleen de categorieën die afwijken van het Leids gemiddelde zijn genoemd. Zo zeggen jongeren, niet-westers allochtonen en mensen met een middelbare opleiding vaker dat er overlast is in de buurt van groepen jongeren dan 65plussers, westers allochtonen en mensen met een hogere opleiding. 3.2 Criminele jeugd Verdachten Om de jongere verdachten in een perspectief te plaatsen worden hier ook cijfers van andere leeftijdsgroepen weergegeven. In Leiden zijn er in 2012 1.425 verdachten vanaf 12 jaar. Dat is een derde minder dan vijf jaar daarvoor (ca. 2.100). Dat is niet alleen in absolute zin, maar ook per 10.000 inwoners vanaf 12 jaar een behoorlijke daling, zoals de tweede grafiek laat zien. Van die ca. 1.400 verdachten zijn ca. 150 12 t/m 17 jaar en bijna 400 zijn er 18 t/m 24 jaar. De daling, die nog steeds zichtbaar is, lijkt in alle leeftijdsgroepen iets af te zwakken. In absolute zin zijn (natuurlijk) de meeste verdachten ouder dan 24 jaar (877 in 2012). De tweede grafiek laat zien dat dat per 10.000 inwoners uit de overeenkomstige leeftijdsgroep bepaald niet zo is. In 2012 zijn er relatief net zoveel verdachten (per 10.000 inwoners) tussen de 18 en 24 jaar als tussen de 12 en 17 jaar. Absoluut aantal Leidse verdachten, naar leeftijd 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 12 tm 17 jr 303 273 208 283 157 156 18 tm 24 jr 557 580 504 459 422 392 1.282 1.271 1.150 941 907 877 > 25 jr 12 tm 17 jr 18 tm 24 jr > 25 jr Aantal Leidse verdachten per 10.000 inwoners met overeenkomstige leeftijd 500 400 300 200 100 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 12 tm 17 jr 436 392 305 422 237 234 18 tm 24 jr 371 382 332 290 261 236 > 25 jr 156 148 139 115 110 105 12 tm 17 jr Bron: KLPD (Korps Landelijke Politiediensten) 26 18 tm 24 jr > 25 jr Een bijzondere groep vormen de zogenaamde ‘jeugdige veelplegers’ en ‘harde kern’ jongeren. Ook hier zien we een flinke daling de afgelopen jaren, die in 2012 tot stilstand is gekomen. Jeugdige veelplegers zijn jongeren in de leeftijd van twaalf tot en met zeventien jaar, tegen wie in het gehele criminele verleden meer dan vijf keer een proces-verbaal is opgemaakt, waarvan tenminste één in het peiljaar De ‘harde kern’ jongeren zijn jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 24 jaar, die in het peiljaar twee zware delicten hebben gepleegd en bovendien in de jaren daarvoor drie antecedenten hebben én jongeren die in het peiljaar tenminste drie zware delicten hebben gepleegd. Aantal jeugdige veelplegers en harde kern jongeren (absolute aantal en per 10.000 inwoners met overeenkomstige leeftijd) 2008 2009 2010 2011 2012 - absoluut aantal 19 13 12 8 9 - op de 10.000 27 19 18 12 14 - absoluut aantal 74 60 54 47 49 - op de 10.000 34 27 24 21 21 jeugdige veelplegers (12 t/m 17 jr)* harde kern (12 t/m 24 jr) ** Bron: KLPD HALT HALT Hollands Midden – Haaglanden geeft preventieve voorlichting, training, advies en ondersteuning op het gebied van jeugdcriminaliteit. Ook voert Halt HMH lokaal preventieve projecten uit. Door middel van de Halt-afdoening werkt Halt HMH repressief tegen de jeugdcriminaliteit. In Leiden lag het totale aantal doorverwijzingen in 2013 op 110 (85 jongens en 25 meisjes), het schommelt al jaren rond dit aantal. De meeste jongeren die zijn doorverwezen zijn 15 jaar. De grafiek laat zien dat in 2013 meer 15-jarigen, en minder 12 en 13 jarigen zijn doorverwezen. HALT- doorverwijzingen naar leeftijd 40 34 35 30 34 27 25 25 22 19 20 13 15 10 14 15 17 19 20 18 2011 15 13 11 9 2012 2013 5 5 1 0 0 0 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar en ouder Bron: Jaaroverzicht HALT 27 Van de 110 HALT-doorverwijzingen in 2011 zijn er, twee jaar later, 100 positief afgerond. Van de 109 HALT-doorverwijzingen in 2013 zijn er 77 geslaagd en 21 zijn nog in behandeling. De overige werden niet in behandeling genomen (6) of negatief afgerond (5). De meeste jongeren (37) worden doorverwezen na een vermogensdelict. Daarna is vuurwerk de grootste boosdoener (21) en ongeoorloofd verzuim (17). HALT geeft ook veel voorlichting. Er zijn lesmethoden, gericht op groep 8 van het primair onderwijs en de eerste klas van het voortgezet onderwijs. HALT komt ook op ouderavonden, zit in allerlei netwerken en levert maatwerk. 3.3 Jeugd, alcohol en drugs In het najaar van 2013 is de Jeugdpeiling van de GGD gehouden in Leiden. Dit levert o.a. cijfers op over het gebruik van genotmiddelen. Deze meting is niet helemaal te vergelijken met die van 2008, o.a. omdat destijds ook de MBO-scholen werden onderzocht en in 2013 niet. Van de 11 tot 13 jarigen heeft 13% ooit alcohol gedronken, 6% de afgelopen maand. Ze dronken gemiddeld ruim 1,5 glas per week. Dit loopt op tot ruim 7 glazen als ze 16 tot 18 jaar zijn. Onder binge-drinken wordt verstaan: het drinken van 5 of meer glazen bij één gelegenheid. Van de hele groep deed 22% dit de afgelopen maand minimaal eenmaal. Hoewel de meting dus niet in alle opzichten vergelijkbaar is met die van 2008 trekken we toch de conclusie dat jongeren in 2013 (wederom!) minder zijn gaan drinken. Alcoholgebruik jongeren (tussen haakjes de indicatieve cijfers van 2008) 11-13 jaar 14-15 jaar 16-18 jaar Gemiddeld 12-18 jaar 13 % (25%) 42% (57%) 78% (82%) 41% (59%) Afgelopen maand alcohol gedronken 6% (13%) 31% (40%) 71% (73%) 32% (52%) Afgelopen maand binge-drinken 4% (8%) 21% (28%) 49% (52%) 22% (38%) Gemiddeld aantal glazen per week 1,6 (2,0) 3,4 (4,8) 7,3 (7,5) 5,1 (6,4) Ooit alcohol gedronken Bron: Jeugdpeiling GGD, 2013 en 2008 De cijfers voor roken en drugsgebruik zijn in de grafiek hieronder weergegeven. Opvallend is dat meer 16 tot 18 jarigen ooit waterpijp hebben gerookt (nl. 55%) dan een sigaret (45%). Op het moment van publicatie van deze uitgave is de vergelijking met 2008 nog niet beschikbaar. Gebruik sigaretten, waterpijp en drugs door jongeren 60 50 40 30 20 10 0 Leiden gemiddeld ooit ooit recent ooit recent ooit recent recent sigarette waterpijp waterpijp hasj/wiet hasj/wiet harddrug harddrug gerookt n gerookt gerookt gerookt gebruikt gebruikt s gebruikt s gebruikt 26 14 33 14 10 5,5 2,3 11-13 8 3 13 7 0 0,5 0,1 0 14-15 30 17 37 16 10 4,9 1,6 0,7 16-18 45 25 55 22 25 13,1 6,3 2,7 Bron: Jeugdpeiling GGD, 2013 28 1,0 4. Fysieke veiligheid Fysieke veiligheid omvat de terreinen verkeersveiligheid (4.1), brandveiligheid (4.2), externe veiligheid (4.3) en risicobeheersing door brandweer (4.4). ‘Rampenbestrijding en crisisbeheersing’ is binnen de fysieke veiligheid een speerpunten in het Leidse veiligheidsbeleid. 4.1 Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid heeft betrekking op veiligheid voor de verkeersdeelnemers. Deze veiligheid wordt beïnvloed door fysieke factoren (infrastructuur) en het rijgedrag van verkeersdeelnemers. Allereerst volgt een overzicht van de verkeersongevallen in Leiden. Het aantal ongevallen lag in 2013 op hetzelfde niveau als in 2012. Verkeersongevallen Leiden Verkeersongevallen 2010 1.170 2011 1.124 2012 915 2013 928 Waarvan Ongevallen met dodelijke afloop Ongevallen met letsel Ongevallen met materiële schade 0 2 2 1 253 168 66 96 917 954 847 831 Bron: Politie-eenheid den Haag De overtredingen zijn wat minder makkelijk in beeld te brengen. De politie (VNG-BVH overzichten) levert de aantallen die door de politie zijn geconstateerd. Snelheidsovertredingen en door rood licht rijden, voor zo ver geregistreerd door een camera, zijn hier niet in opgenomen. Het rijden onder invloed is wel volledig in beeld, in de zin dat dit altijd door een agent wordt geconstateerd. In 2013 waren er door de politie 545 incidenten van rijden onder invloed en 42 snelheidsovertredingen geconstateerd. Verkeersovertredingen Leiden Rijden onder invloed 2010 498 2011 579 2012 480 2013 545 Onbevoegd rijden* 109 92 79 105 Snelheidsovertredingen (excl. 17 41 48 42 geregistreerd met camera’s) * rijden tijdens ontzegging rijbevoegdheid, na invordering rijbewijs, zonder rijbewijs, tijdens rijverbod en joyriding Bron: Politie-eenheid den Haag Op basis van de Veiligheidsmonitor is een schaalscore Verkeersoverlast samengesteld. De score is wat lager (dus beter) dan in de G32 (3,4 voor Leiden, 3,6 voor G232). De schaalscore is gebaseerd op vier stellingen, waarvan twee direct met verkeersveiligheid hebben te maken: 17% heeft zelf veel overlast van te hard rijden in de buurt, 8% van agressief verkeersgedrag. Zie voor meer informatie paragraaf 1.2 Fysieke kwaliteit. 29 4.2 Brandveiligheid In de regio Hollands Midden is sinds 2011 een vragenblok aan de Veiligheidsmonitor toegevoegd over de brandweer en brandveiligheid. Hier volgen de Leidse uitslagen van 2013. 35% maakt zich (wel eens of regelmatig) zorgen over brandveiligheid, 58% zelden of nooit. Vooral thuis (76% maakt zich hier wel eens zorgen over) en tijdens het uitgaan (43%). 88% beoordeelt de eigen woning als redelijk tot zeer veilig, 8% als nogal onveilig. Er is gevraagd wat men doet om de brandveiligheid in de woning te verbeteren. Voorzichtig zijn met vuur en het controleren of alles uit is als men weggaat zijn het vaakst genoemd. 20% heeft behoefte aan informatie over brandveiligheid. Wat doet de Leidenaar om brandveiligheid in de woning te vergroten? niets brandtrap/ladder vluchtplan/vluchtroute schoorsteen/installaties laten controleren branddeken 4% 9% 15% 20% 25% vervangen/reinigen filter afzuigkap 29% brandblusser 29% rookmelder voorzichtig met vuur controleren of gas, t.v. en vuur uit zijn 67% 73% 78% Bron: Veiligheidsmonitor 2013 Cijfers over branden komen zowel via de politie als via de brandweer. De brandweer redeneert vanuit hulpverlening en de politie meestal vanuit opsporing. Zo is brandstichting vooral voor de politie van belang. Daarmee liggen de werkvelden en ook de informatieverstrekking uit elkaar. De brandweer registreerde in 2013 ruim 1.530 incidenten, waaronder dienstverlening en brandmeldingen door een Openbaar Meldsysteem (OMS). Dit is 200 minder dan in 2011. Natuurlijk werden er ook branden geregistreerd (328). Ook dit is veel minder (ca. 100 minder) dan in 2011. De politie had in hetzelfde jaar 251 incidenten met brand. Hiervan bleken 103 brandstichting te betreffen. Dit is ook minder dan in 2011. 30 Aantal incidenten branden bij brandweer en politie Leiden 2012 2013 1.610 1.532 Brandweer Aantal incidenten, geregistreerd door brandweer waarvan branden - 328 meldingen Openbaar Meldsysteem (OMS) - 667 dienstverlening - 472 ongeval - 40 Aantal (brandweer) incidenten per 10.000 inwoners 136 129 287 251 Politie Aantal incidenten branden, geregistreerd door de politie waarvan brandstichting 168 103 Bron: Politie-eenheid den Haag en Brandweer 4.3 Externe veiligheid Bij dit thema staan de risico’s in de woonomgeving centraal. Dat kunnen zowel risico’s dichtbij huis als ook wat verder weg zijn. Er is gevraagd van weke risico’s men denkt dat de kans groot is dat ze zich voor zullen doen. Het meest genoemd worden de uitval van de nutsvoorzieningen (door 39% genoemd) en van telecommunicatie en ICT (31%). 68% maakt zich echter zelden of nooit zorgen hierover, 29% soms en 3% regelmatig. De mensen die zich wel eens zorgen maken doen dat vooral (64% van hen) omdat ze zelf geen invloed hebben op de risico’s in de buurt, 27% is er onvoldoende mee bekend en 24% zegt dat ze niet (precies) weten wat ze moeten doen als er iets gebeurt. Van welke risico’s is de kans groot dat ze zich voordoen? 2013 Uitval van nutsvoorzieningen 39% Uitval van telecommunicatie, ICT 31% Extreem weer en overstromingen 24% Druk bezochte evenementen 23% Grote brand 21% Bedreiging van de volksgezondheid (grieppandemie enz.) 18% Grootschalige verkeersincidenten 16% Transport en opslag van gevaarlijke stoffen 12% Vuurwerkopslag 6% Bron: Veiligheidsmonitor Leiden 2013 31 Mensen wordt geadviseerd een noodpakket in huis te hebben. Hierin zitten artikelen waarmee een periode van drie dagen kan worden overbrugd zonder hulp van buitenaf. 31% heeft het pakket of onderdelen ervan in huis, vaak zonder te weten dat het onderdeel van het noodpakket is 16% kent het wel, maar heeft niets in huis. 52% kent het niet en heeft geen onderdelen ervan in huis. Bijna 6 op de 10 Leidenaren wil geïnformeerd worden over risico’s in de woonomgeving en hoe men zich kan voorbereiden op een ramp. Bijna iedereen van hen (94%) wil deze informatie van de gemeente ontvangen (26% noemt een andere overheidslaag en 22% het bedrijf waar het risico zich bevindt) , en dan vooral per brief (67%) of e-mail (39%) van de gemeente. 4.4 Risicobeheersing door brandweer De brandweer verantwoordt zich naar de gemeenten toe o.a. met hun activiteiten op het gebied van risicobeheersing. Risicobeheersing 2012 2013 Toezicht houden 789 649 Adviesaanvragen evenementenvergunningen 160 112 Adviesaanvragen WABO 385 323 Adviesaanvragen overig 303 577 Brandveiligheidseducatie 2 - Bezwaarschriften op brandweeradviezen - - Bron: Brandweer Hollands Midden 32 5. Integriteit en veiligheid De bestuurlijke aanpak van georganiseerde misdaad is een speerpunt van het Leids veiligheidsbeleid. Hieronder wordt o.a. de hennepteelt, vastgoedfraude, mensenhandel, wapenbezit en computercriminaliteit verstaan. Voor veel activiteiten van de georganiseerde misdaad zijn lokale voorzieningen en netwerken nodig. Zo komen de boven- en onderwereld met elkaar in contact. Hier kan een ‘bestuurlijke aanpak’ aanvullend werken op een strafrechtelijk onderzoek: de gemeente kan maatregelen nemen om de georganiseerde misdaad te belemmeren in haar activiteiten. Leiden focust zich deze jaren op hennepteelt en vastgoedfraude. De politie registreerde op het terrein van de georganiseerde misdaad de volgende incidenten. Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit Drugshandel 2010 2011 2012 2013 141 138 139 173 Waarvan: Bezit, handel en vervaardigen softdrugs Bezit, handel en vervaardigen harddrugs Overige incidenten georganiseerde criminaliteit 49 61 89 75 89 78 84 414 Waarvan oplichting Totaal georganiseerde criminaliteit 66 432 217 555 367 237 570 366 238 506 200 539 Bron: Politie-eenheid den Haag Colofon Gemeente Leiden Beleidsonderzoek en Analyse (BOA) Serie Statistiek 2014 / 06 mei 2014 071 – 516 5068 [email protected] www.leiden.nl/statistiek 33
© Copyright 2024 ExpyDoc
