Regnr. BSD/2014. 811 Tekst raadsvoorstel RIS

Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
Den Haag, 30 september 2014
Aan de gemeenteraad,
Inleiding
Voor u ligt de programmabegroting 2015-2018 van de gemeente Den Haag. De eerste begroting van
dit college. In deze ontwerpbegroting zijn de ambities van het coalitieakkoord “Vertrouwen op Haagse
Kracht” meerjarig verwerkt. Den Haag heeft het financiële huishoudboekje op orde en dat houden we
ook. De begroting van de gemeente Den Haag is meerjarig in evenwicht. De programmabegroting
2015-2018 is meerjarig sluitend met een eindsaldo van 0. Dit eindsaldo is de optelling van alle baten,
lasten, dotaties aan en onttrekkingen uit reserves. Het college zet in op intensiveringen op diverse
beleidsthema’s.
In de inleiding van de programmabegroting leest u de hoofdboodschap voor 2015 en verdere jaren. In
hoofdstuk twee volgen de beleidsprogramma’s waarin per programma het beoogde maatschappelijke
effect, de gemeentelijke inspanning en de financiële gevolgen worden beschreven. In het derde
hoofdstuk staat de gemeentelijke bedrijfsvoering centraal. In de hoofdstukken daarna volgen de
(verplichte) paragrafen en de het hoofdstuk stadsdelen. De financiële begroting vindt u in hoofdstuk
zes, gevolgd door een aantal bijlagen.
Het voorliggende raadsvoorstel behandelt de onderwerpen en besluiten die samenhangen met de
programmabegroting 2015-2018. Het gaat hier om de volgende onderwerpen:
 Nieuwe programma-indeling
 Programmasturing (instellen (programma)reserves, omzetten reserves en opheffen reserves kleiner
dan € 2,5 miljoen)
 Topindicatoren
 Egalisatievoorziening bomen
Programma-indeling
De begroting 2015-2018 telt 18 programma’s. Ieder programma beschrijft volgens de drie w-vragen
van het BBV de doelen (het beoogd maatschappelijk effect), de gemeentelijke inspanningen en wat het
programma gaat kosten. De wijze waarop de beoogde effecten en inspanningen moeten worden
bereikt, wordt ook met behulp van enkele topindicatoren weergegeven.
Het college streeft ernaar de bestuurlijke informatie aan de raad te laten voldoen aan hoge
kwaliteitseisen. De begroting moet de raad meer dan voorheen ondersteunen in zijn kaderstellende rol.
Alle gebruikers van de begroting, de raad voorop, krijgen zoveel mogelijk inzicht in de doelen die de
gemeente nastreeft en de middelen die daarbij horen. Doelstelling is het scheppen van een heldere en
eenduidige financiële verantwoordelijkheidsverdeling. Iedere portefeuillehouder is verantwoordelijk
voor die hoofdstukken van de begroting (de ‘programma’s’) die tot zijn/haar beleidsterreinen behoren.
In deze nieuwe raadsperiode zijn nieuwe portefeuilles benoemd en vastgesteld in het coalitieakkoord.
De programma-indeling is eveneens herzien. De programma-indeling sluit aan op de speerpunten van
de coalitie en de betreffende beleidsterreinen.
Programmasturing
De Haagse gemeentebegroting is € 2,5 miljard, verdeeld over 18 begrotingsprogramma’s. Hiermee
dient het vastgestelde beleid te worden uitgevoerd. Hiertoe zijn door de raad vastgestelde
beleidskaders opgesteld. Het collegeakkoord is hierbij het gemeentebreed kader, met de speerpunten
van dit college. Primair ligt de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van beleidsprogramma’s bij
het college en daarbinnen bij individuele portefeuillehouders. De doelstelling is bij de uitvoering van
het beleid binnen de relevante kaders te blijven.
1
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
Gedurende het begrotingsjaar kunnen zich zaken voordoen die bijsturing noodzakelijk maakt. Binnen
het programma zorgt de portefeuillehouder er voor dat dreigende budgetoverschrijdingen door
passende en tijdige maatregelen zoveel mogelijk worden voorkomen dan wel worden opgelost. Indien
noodzakelijk kunnen deze maatregelen ook buiten het programma, maar binnen de portefeuille,
worden gevonden. Afhankelijk van de aard van de afwijking en oplossing is hiervoor besluitvorming
door de gemeenteraad nodig.
Na afloop van het begrotingsjaar wordt de jaarrekening opgemaakt. Met de jaarrekening legt de
gemeente verantwoording af over het in het afgelopen jaar gevoerde beleid. Deze verantwoording gaat
uiteraard over de hele € 2,5 miljard. Onderdeel van de jaarrekening is een toelichting op en analyse
van afwijkingen ten opzichte van de vastgestelde begroting. Het gaat hierbij zowel om beleidsmatige
als financiële afwijkingen. Het collegeakkoord gaat uit van integrale sturing op de uitvoering van
begrotingsprogramma. Het beleid als geheel staat centraal. Tegenvallers dienen in beginsel binnen een
programma te worden opgevangen. Hiertoe zijn instrumenten nodig. In het coalitieakkoord is
afgesproken dat elk begrotingsprogramma een programmareserve krijgt. Tevens komen er minder
soorten reserves en reserves kleiner dan € 2,5 mln. houden op met bestaan. Bij deze begroting zijn uit
de kleine reserves (€ 2,5 mln.) vrij gevallen middelen aan de exploitatie toegevoegd. Hierdoor blijft de
uitvoering van het onderliggende beleid gewaarborgd. Al deze wijzigingen zijn expliciet opgenomen
in bijlage 1. De programmareserves kunnen gebruikt worden voor het opvangen van
jaarrekeningresultaten en het oplossen van kleinere knelpunten. Het basisprincipe achter een
programmareserve is uitgelegd in de raadsmededeling Financiële Spelregels (RIS 274280). Deze
nieuwe afspraken maken onderdeel uit van de nieuwe Verordening financieel beheer, die in het najaar
van 2014 aan de gemeenteraad wordt voorgelegd. Bij deze begroting worden ten aanzien van de
financiële spelregels nog geen onomkeerbare stappen gezet. Bij de behandeling van de verordening
financieel beheer en beleid in de gemeenteraad kan een integrale afweging door de raad worden
gemaakt.
Topindicatoren
In de programmabegroting 2015-2018 worden de topindicatoren van de jaren 2011-2014 nog
weergegeven. In de nieuwe raadsperiode worden de bestaande topindicatoren herijkt. Er komen
mogelijk nieuwe indicatoren met ingang van de programmabegroting 2016-2019. Het Presidium komt
met een voorstel hiermee te starten in de tweede helft van 2014.
Egalisatievoorziening Bomen
De gemeente Den Haag heeft een bomenfonds. De verordening biedt de mogelijkheid
om bij het verlenen van een kapvergunning voor te schrijven dat een boom moet worden herplant. Als
dit niet mogelijk is, dient een compensatie in het bomenfonds te worden gestort. Deze middelen waren
beschikbaar in de reserve bomen. Gezien het karakter van het bomenfonds, stelt het college voor deze
middelen onder te brengen in een voorziening: de voorziening bomen.
Besluitvorming
De raad van de gemeente Den Haag,
gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 30 september 2014,
Besluit:
I.
In te stemmen met het vaststellen van de programmabegroting 2015-2018, in overeenstemming
met de voorgelegde ontwerpbegroting 2015-2018, met een eindsaldo van 0 na verrekening met de
reserves.
II.
In te stemmen met de budgetten voor 2015-2018 in termen van lasten en baten, dotaties en
onttrekkingen, per programma.
2
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
III. In te stemmen met de nieuwe programma-indeling.
IV. In te stemmen met de paragraaf Grote projecten zoals opgenomen in de begroting 2015-2018.
V.
In te stemmen met het meerjarig investeringsplan.
VI. In te stemmen met het beschikbaar stellen van een investeringskrediet van € 28,5 miljoen
onderwijshuisvesting als onderdeel van het meerjarig investeringsplan (V).
VII. In te stemmen met het instellen, verlengen, aanpassen van de reserves 1 t/m 92 die staan
beschreven in het begeleidende raadsvoorstel.
VIII. In te stemmen met het instellen van de egalisatievoorziening Bomen.
IX. In te stemmen met het aanvaarden van de begroting 2015-2018 als leidraad voor het te voeren
beleid.
Aldus besloten in de openbare raadsvergadering van …
De griffier
De voorzitter
3
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
Bijlage 1 Instellen, verlengen en aanpassen reserves
a) Opheffen reserves <2,5 mln. en instellen projectreserves
b) Wijzigingen bestaande reserves
c) Instellen programmareserves
a)
Opheffen reserves <2,5 mln. en instellen projectreserves
Nr. Progr.nr. Omschrijving reserve
Categorie reserve
De reserves kleiner dan € 2,5 mln. zijn opgeheven. De middelen hiervan zijn toegevoegd aan de
exploitatie
1
02
BR Europa Direct Centrum
Opheffen
2
03
3
16
4
5
6
7
8
05
16
10
10
10
9
10
10
13
11
11
12
13
13
13
14
13
15
13
16
13
17
11
18
19
20
21
22
23
24
25
11
11
11
11
11
13
13
14
26
14
27
28
29
30
14
14
14
15
31
15
32
08
BR Standbeelden Thorbecke en Juliana
BR Afwikkeling Ontvlechting
Brandweer
BR Veiligheidsfonds
BR Openbaar Vervoer HTM
Reserve Entree van de Stad
Reserve Bomen
Reserve Verstrating grondbedrijf
Reserve Haags Startstation Erasmuslijn
(HSE)
Reserve Geluid
BR Co-financiering Kansen voor West
Evenementen
BR Citymarketing
BR Pieken in de Delta
BR Cofinanciering Economische
Projecten
BR Aanleg transferia
BR Flankerende maatregelen
huisvesting arbeidsmigranten
Res. Handhaving en
ongediertebestrijding
BR VHV DHZW (programma 18)
Res sv
Res binnenstad
Res schev haven
Reserve DSO centraal station
BR Campus Den Haag
BR Internationale Zone
BR Haga pr 19 821.0.01
BR Faciliteren en stimuleren private
initiatieven Binckhorst
BR Beroep en bezwaar
Reserve Atelierbeleid
Reserve Personeel voormalig POO
Reserve krachtwijken brede scholen
Reserve Activiteiten/projecten stedelijk
onderwijsbeleid
Reserve digitaal leren
4
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
33
15
34
15
35
15
36
15
37
15
38
15
Reserve Wet voorzieningen
Gehandicapten
Reserve Stimuleringsfonds wonen,
welzijn en zorg
Reserve Vrouwenopvang
ouderenmishandeling
Reserve thuislozenzorg DHOD
Reserve Voorzieningen Den Haag
Onder Dak
Reserve Aanvalsplan vrijwilligers
39
15
Reserve krachtwijken volksgezondheid
40
41
15
15
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Opheffen
Reserve verslavingszorg DHOD
Opheffen
Reserve Diverse ICT-kosten
Opheffen
Reserve frictiekosten shared services
42
15
Opheffen
OCW
43
15
Reserve Topsport
Opheffen
Reserve combifuncties brede school,
44
15
Opheffen
sport en cultuur
Reserve Nationaal actieplan sport en
45
15
Opheffen
bewegen
46
15
Reserve krachtwijken sport
Opheffen
Egalisatiereserve
47
16
Inkomensvoorzieningen (voorheen
Opheffen
WWB I-deel)
Bestemmingsreserve Chronisch zieken
48
07
Opheffen
incl ouderen
Reserves met een saldo van > = € 2,5 mln. blijven bestaan en worden van een heldere projectenlijst
voorzien.
49
06
BR Wervingsfonds 3273
Project
50
08
BR Grote Projecten
Project
51
08
BR Co-financiering
Project
52
08
BR Krachtwijken
Project
53
08
BR Den Haag Internationale Stad
Project
54
08
Reserve Werk met Werk
Project
55
08
Reserve Openbaar Vervoer Hoger Plan
Project
56
08
Reserve Parkeren
Project
57
08
Reserve luchtkwaliteit
Project
58
08
Reserve Bodem
Project
59
08
Reserve Overcommittering
Project
60
13
BR Stedelijke Ontwikkeling (P17/211)
Project
61
14
BR Stedelijke Ontwikkeling (P18/820)
Project
62
08
BR Stadsvernieuwing (P18/821)
Project
63
08
Res sa binckhorst
Project
64
09
Res. Vastgoedexploitatie
Project
Reserve Strategische aankopen
65
12
Project
Structuurvisie
66
15
BR Stedelijke Ontwikkeling (P19/821)
Project
67
12
Res anticip wzh mpg
Project
68
07
Reserve olympsch fonds
Project
Bestemmingsreserve Risico`s
69
07
Project
Inburgering en verantwoorde afbouw
5
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
Egalisatiereserve Individuele
Project
voorzieningen WMO
Bestemmingsreserve
71
18
Project
Jeugdwerkeloosheid Haaglanden
72
12
BR VHV DHZW (programma 19)
Project
De categorie systeemreserves wordt opgeheven. De reserve financiering wordt een egalisatiereserve.
73
17
Reserve Financiering
Egalisatie
70
b)
08
Wijzigingen bestaande reserves
74) Reserve: Voorfinancieringsrente Sportpark Zuiderpark
Programma: 16 Financiën
Bij de programmabegroting 2012 – 2015 is deze reserve ingesteld met als einddatum 2014 voor de
dekking van de voorfinanciering tot het moment van activering van de sportcampus Zuiderpark. In het
meerjarig investeringsplan (MIP) bij de programmabegroting 2015 – 2018 is aangegeven dat de
Sportcampus eind 2016 gereed is. Om de benodigde dekking voor de voorfinancieringsrente te
behouden, wordt voorgesteld de reserve met 2 jaar te verlengen tot 31 december 2016.
75) Reserve: Herstructering reserves
Programma: 17 Overige beleidsvoornemens
Maximale hoogte € 24 mln.
Maximale looptijd 31 december 2018
In de raadsmededeling Financiële Spelregels (RIS 274280) is aangekondigd dat bestemmingsreserves
kleiner dan € 2,5 mln. niet langer zijn toegestaan. Daarnaast is toen aangekondigd dat de middelen in
deze reserves bij het halfjaarbericht 2014 en de begroting 2015 aan de reguliere exploitatie van het
relevante beleidsprogramma worden toegevoegd. Zo zorgen we ervoor dat de uitvoering van de
onderliggende projecten gewaarborgd blijft. Omdat we de onderliggende projecten in meerdere
begrotingsjaren uitvoeren, is voor de toevoeging aan de exploitatie de tussenkomst van een balanspost
nodig. Bij het halfjaarbericht stellen we daarom voor een reserve Herstructurering reserves in te
stellen. Via deze reserve worden de middelen in het juiste jaar aan de exploitatie toegevoegd. Als bij
de verdere uitvoering van de projecten faseringsverschillen optreden, worden deze via de eveneens
nieuwe programmareserves afgewikkeld.
76) Reserve: reserve te verdelen middelen begroting 2015-2018
Programma 17 Overige beleidsvoornemens
Maximale hoogte € 215 mln.
Maximale looptijd 31 december 2018
Om de beschikbare middelen voor met name nieuw beleid in de begroting 2015- 2018 over de
jaarschijven te kunnen inzetten, wordt een nieuwe reserve ingesteld. Doelstelling: deze reserve wordt
voor 5 jaar ingesteld met middelen die beschikbaar zijn voor het nieuwe beleid dat vastgesteld is in de
begroting 2015 - 2018 voor de 5 jaarschijven 2014 – 2018.
77) Reserve: bestemmingsreserve Acitvafinanciering
Wijzigen doelstelling
Wijzigen hoogte naar € 117 mln.
Clusteren van activareserves
In 2010 zijn de activareserves van diensten overgeheveld naar de Treasury en samengevoegd tot 1
Activareserve. De berekende jaarlijkse onttrekkingen zijn bedoeld als dekking voor de
afschrijvingsbedragen in de betreffende jaarschijven. Bij de instelling van de centrale activareserve is
aan de raad voorgesteld om wijzigingen op de vastgestelde onttrekkingen uit de reserve niet meer aan
te passen (Rv. 153/2010, Risnummer 176847). Op het moment van overdracht was er nog een
aanzienlijk bedrag aan investeringen die nog gerealiseerd moesten worden.
6
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
In de afgelopen jaren is door herfasering van deze investeringen de bijbehorende
afschrijvingsbedragen en de dekking uit elkaar gaan lopen. Als de vastgestelde berekende dekking de
basis blijft vormen voor de onttrekking uit de reserve ontstaat er een dekkingsprobleem in de
toekomst. Om dit te voorkomen wordt voorgesteld om de onttrekkingen uit de reserve gelijk te laten
lopen aan de werkelijke afschrijvingsbedragen van de gerealiseerde investeringen.
Nieuwe doelstelling: Onttrekkingen uit de reserve gelijk te laten lopen aan de werkelijke
afschrijvingsbedragen van de gerealiseerde investeringen.
In 2010 heeft een overheveling plaatsgevonden van activareserves bij diensten naar 1 centrale
Activareserve bij de Treasury. Na 2010 hebben er nog een aantal investeringen met meerjarig nut
plaatsgevonden met incidentele middelen waarvoor een aparte activareserve is ingesteld. Op dit
moment zijn er nog 4 reserves met hetzelfde doel, namelijk dekking van afschrijvingslasten. Deze 4
reserves worden overgeheveld naar de in 2010 gevormde centrale afschrijvingsreserve. De maximale
hoogte van deze reserve is vastgesteld op € 102 mln. Door de samenvoeging komt het saldo ultimo
2014 uit op € 117 mln. Voorgesteld wordt de maximale hoogte van deze reserve vast te stellen op €
117 mln.
78) Fonds economische structuurversterking
Doelstelling: Investeringen die aantoonbaar bijdragen aan de versterking van de economische
structuur van
Den Haag, werkgelegenheid voor iedereen en duurzaamheid bevorderen. Daarbij wordt ingespeeld op
de kansen die de huidige transitie van de Haagse economie en economische topsectoren en clusters
bieden in de komende vier jaar.
Maximale looptijd: 31 december 2018
Maximale hoogte: 20 mln.
c)
Instellen programmareserves
De begrotingsprogramma’s krijgen een programmareserve. Met een programmareserve kunnen kleine
voor- en nadelen in de jaarrekening die bij gelijkblijvend beleid in een programma kunnen ontstaan
opgevangen worden, tot aan een bepaalde hoogte. Uiteraard gebeurt dit na resultaatsbestemming zodat
de gemeenteraad goed zicht heeft op het rekeningresultaat van elk programma. Het verrekenen van
kleine resultaten met een programmareserve draagt bij aan een efficiënte en effectieve sturing op de
beleidsuitvoering. Daarnaast maken we het mogelijk een eventueel restant van een projectbudget via
de programmareserve naar het volgende jaar over te hevelen. Niet alle projecten zijn immers klaar of
afgerekend op 31 december van een jaar. Door dit faseringsvraagstuk via de programmareserve op te
lossen, maken we het bestaan van aparte bestemmingsreserves overbodig.
De uitwerking van de hoogtes van de programmareserves worden in het najaar bepaald bij de nadere
invulling van de financiële spelregels.
79) Programmareserve College en Bestuur
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
80) Programmareserve Wijkaanpak en Dienstverlening
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
81) Programmareserve Openbare orde en Veiligheid
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
7
Regnr. BSD/2014. 811
RIS 276469
Tekst raadsvoorstel
Programmabegroting 2015-2018
82) Programmareserve Cultuur, Bibliotheek en Monumentenzorg
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
83) Programmareserve Onderwijs
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
84) Programmareserve Werk, Inkomen en Armoedebeleid
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
85) Programmareserve Zorg en Welzijn
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
86) Programmareserve Jeugd
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
87) Programmareserve Ontwikkeling Buitenruimte
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
88) Programmareserve Economie, Internationale Stad en Binnenstad
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
89) Programmareserve Sport
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
90) Programmareserve Verkeer en Milieu
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
91) Programmareserve Wonen en Duurzaamheid
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
92) Programmareserve Stadsontwikkeling
Doelstelling: het verrekenen van resultaat en het opvangen van risico's binnen het programma
Maximale looptijd 31 december 2018
8